S.T. Robotik-Mekatronik fiubat 2009

Transkript

1

2

3

4 2

5 3

6 çindekiler 10 Kapak Boyama uygulamalar nda dikkat edilmesi gereken faktörler 38 Pazarlama Pazarlamada baflar l olman n yolu tek bir cesur hamleden geçer Reklam ndeksi 2A OTOMASYON T3...3 AKIfiKAN OTOMASYON...5 AUTONICS...2 DAL...35 ERMAK-UN VER...48 EM KON...21 FEMSAN...31 FESTO...1 GÜNEfi H DROL K...Arka Kapak çi 6 Halefflan Sümen Çelik arkadafllara yer açal m 8 Endüstride letiflim / Recep Akbayrak Birlikte üretim, maliyetleri düflürür rekabet gücünü art r r Haber 14 Autonics Türkiye de kurdu u flirketiyle, üstün teknik gücünü yak ndan hissettirecek 14 Robotsan genç beyinlere robot tasarlamalar için ürünler gelifltiriyor 16 KOB leri robotlu üretimle tan flt rma hedefindeyiz 17 Ak nsoft, teknoloji flehri Uydukent Projesi nin temelini 2010 da atmay hedefliyor 17 Robotik cerrahi ile yap lan ameliyat canl olarak yay nland 18 Mustafa Nevzat laç ta robotlar bilgisayarlarla konuflacak 18 ENOREM 2009 Endüstriyel Otomasyon ve Robotik seminerleri bafll yor 20 Sürmene, 19 milyon euro luk yat r ma kilitlendi 20 Gelece in robotlar s n r tan m yor 22 Remak 30. y l etkinlikleri çerçevesinde Open House düzenleyecek 22 Özdisan Elektronik World Of Industry Fuar nda yerini alacak 23 Tersine beyin göçünde Türkiye nin cazibesi art yor 24 V. Otomasyon Sempozyumu Elektrik Tesisat Kongresi kapsam nda May s ta zmir de düzenleniyor GÜNMAK...7 HABER ORTAK...47 HELUKABEL...23 KALEALTINAY...Arka Kapak KAZAK STAN...43 OTES...13 ROBO OTOMASYON...19 SCHMALZ...15 SYSRT...9 TEKNODROM...Ön Kapak çi 24 Hannover-Messe International stanbul un yeni Genel Müdürü Alexander Kühnel 25 ODTÜ nün çarp flma test laboratuar aç ld 31 Küçük flirketler nternet ile büyüyecek Röportaj 26 Entegrasyonda önemli olan o prosesteki know how derinli idir 28 Türkiye de mühendislik hizmeti karfl l n bulmuyor 32 Yamaha n n en önemli felsefesi, sistemde tüm birimlerin kompakt bir yap yla kolayca iliflkilendirilebilmesidir 36 Mekatronik zamanla daha çok anlafl lacak Pazarlama 38 Pazarlamada baflar l olman n yolu tek bir cesur hamleden geçer Teknik Makale 40 Robotlu otocam mastik uygulamas 41 Hid-tek in yeni nesil vakum ürünleri ile tüketimde yüzde 85 lere varan tasarruflar 42 Dirençli kaynak: Çal flma zaman nda proses güvenli i 44 SIMOTION ile hareket kontrolü 46 Otomotivde yapay görme sistemi: Kameral hata önleme sistemi 46 Siemens Simatic için yeni Profinet fonksiyonlar fiubat AYI DERG LER Dergiler Y ll k Periyot S.T. Otomasyon 12 Say S.T. S.T. Demir Çelik ve A r Sanayi 6 Say S.T. Robotik-Mekatronik 6 Say S.T. Makina 12 Say S.T. Ak ll Binalar ve Güvenlik Sis. 6 Say S.T. Konveyör- ç Lojistik 6 Say Derginin Ad : SEKTÖREL TANITIM ROBOT K-MEKATRON K Say : 2009/01 fiubat 2009 Alternatif Yay nc l k Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. fiti. Ad na mtiyaz Sahibi: Recep Akbayrak Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul info@alternatifyayincilik.com / info@sektoreltanitim.com Genel Yay n Yönetmeni Halefflan Sümen Sorumlu Yaz flleri Müdürü Gülcan Arzuhal Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Haber Merkezi Murat Tan k Reklam Grubu Eflref Y ld r m Gamze Tepe Vildan Ekren Ender Küçük Bilgi fllem Dilek Y ld r m U ur Y lmaz Semin Ya yapan Ercan Arzuhal Grafik Alternatif Grafik Atölyesi Yönetim Yeri Adresi: Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Tel.: Fax: Yay n Türü: Yerel, Süreli, ki Ayda bir Yay mlan r Bask Has Matbaac l k 100. Y l Mah. MASS T Matbaac lar Sitesi 3. Cad. 199/A Ba c lar / stanbul Tel.:

7 5

8 halefflan sümen Çelik arkadafllara yer açal m R obot denince akla ilk gelen konulardan biri iflsizlik. Bunun bir korku mu, yoksa önyarg m oldu unu kestiremiyorum ama do ru olmad ndan eminim. nsan n yapt de il, yapamad iflleri üstlenmeleri nedeniyle robotlar n iflsizlik nedeni olmad klar n düflünüyorum. leri teknoloji ça nda robotlar çok zahmetli olan, a r ifl parçalar n n manipülasyonu ile u raflmaktalar. Tofafl ta, bu kapsamda görev yapan, payload u yüksek robotlara Koca Yusuf, Adal Halil gibi pehlivan isimleri bu nedenle tak l - yor. Hannover 2008 Fuar nda düzenlenen çelik kollar n inan lmaz dinamizmi isimli robot gösterisi de seyredenlerde hayranl k uyand rm flt. Devasa ifl parçalar ile yap lan son derece zor hareketler seyredenlerin a z n aç k b rakm flt. Robotlar tehlike, sa l k riski içeren görevleri de üstlenmekteler. Örne in boyac ustas robotlar sa l a zararl solventlerden hiç etkilenmeden mükemmel ifller ç karmaktalar. Endüstriyel robotlar sadece boyac l kta de il, malzeme yönetiminde, paketlemede, s ralamada da çok iyiler. So uk hava ortam nda, dondurulmufl g da iflinde de robotlar rakipsizler. nsanlar talafll imalattan ç kan bir ifl parças n n kalitesini anlama yar flmas nda ancak ikinci olabilir. Birincilik robotlar n. Onlar bizden daha derin ve detayl kontroller yapabilir, en zor boyutlar kolayca ölçebilir, yüzey pürüzsüzlü ünü, malzeme mukavemetini hassas biçimde anlayabilirler. Genel olarak endüstriyel üretim alan ndaki her ifl art k robotlarla otomatize edilebilir. Üzerlerine tak lan manipülatörlere ve effector lara göre ifl parçalar n vidalayabilir, kaynak ve montaj yapabilirler. Robotlar n bu tür iflleri üstlenmeleri bizlerin daha insanca ifllerle u raflmam za olanak sa l yor. Eklenen sensörler ve yapay zeka robotlar n çevrelerini anlamalar n sa layarak birlikte çal flt insan meslektafllar na herhangi bir tehlike oluflturmalar n engelliyor. Birlikte el ele çal fl yorlar. Çeflitli önyarg lar nedeniyle ülkemizde robot kullan m arzulanan düzeyde de- il. Di er yaz lar mda anlatt m Japonya ziyaretim s ras nda gezdi im dört fabrika da çok büyük olmamalar na karfl n hat r say l r robot nüfusuna sahiplerdi. Bir yöneticiye kaç iflçi var dedi imde 70 insan, 45 robot yan t verdi. (Benzer yan t birkaç sene önce bir Alman iflverenden de alm flt m). Geliflmifl ülkeler art k robotlar do al üretim faktörü olarak kabul edip tüm potansiyelinden yararlanmaya bak yorlar. Japonya da robot imal eden firma say s 130. Sistem entegratörleri bunun d fl ndalar. malat konusunda bir yerlere varmay hedefleyen Türkiye robot nüfusunu nas l artt raca n araflt rmal. Dünyan n tüm geliflmifl ülkelerinde robotlar n kullan mlar n n yayg nlaflt r lmas çok say da teknik yay n n gündemi iken Türkiye de ST Robotik & Mekatronik dergisinden baflka kimsenin sesinin ç kmamas içimizde yaln zl k duygusu da uyand r yor. yazar n tüm köfle yaz lar da 6

9 7

10 endüstride iletiflim recep akbayrak Birlikte üretim maliyetleri düflürür, rekabet gücünü art r r H emen her f rsatta farkl üslup ve örneklerle anlatmaya çal flt m bir konu: Firmalar n varl n sürdürebilmesinin tek yolu, de iflen piyasa koflullar na ayak uydurabilmekten geçiyor Teknolojinin geliflimi, baz sektörlerde talep daralmas, rekabetin artmas, sat n alma gücünün yetersizli i ve siyasi etkenler gibi konular her zaman piyasa koflullar nda de iflkenlik gösteriyor. Sadece bu de iflime ayak uydurabilen firmalar varl n sürdürebiliyor, di erleri k sa ve orta vadede kapan yor. KOB DER kay tlar na göre; Türkiye de 1 milyon 176 bin iflyeri faaliyet gösteriyor. Bu firmalar n yüzde 76 s n n üç veya daha az çal flan var. Yüzde 85 inde ise on kiflinin alt nda çal flan bulunuyor. 100 kifliden daha fazla çal flana sahip iflyeri say s ise 10 bin 700. Yani toplam iflyerlerinin sadece binde 9 u. Toplam ihracat m z n yüzde 70 ini, 1 milyon 176 bin firmadan sadece bin tanesi gerçeklefltiriyor. Firmalar m z n yüzde 50 si ise hayat nda hiç ihracat yapmam fl. Ayn kay tlara göre firmalar m z n üçüncü kufla a geçifl oran sadece yüzde 20. Yeni kurulan her 5 iflletmeden 1 tanesi ilk befl y lda iflas ediyor ve kapan - yor. flte rakamlar ortada... Nereden bak l rsa bak ls n, sürekli de iflen piyasa koflullar na uyum sa lanamamas, yeterince güçlü olunamad ndan kaynaklan yor. Keflke küçük ve orta ölçekli flirketler evlenip büyük güçler oluflabilse. Ama bu pek mümkün gibi gözükmüyor. Bence Türkiye de flirket evliliklerinin yeterince gerçekleflmemesi, firma sahiplerinin egolar ndan kaynaklan yor! Ben o adamla hiçbir fley yapmam dan tutun da, Benim oran m neden düflük oluyormufl a kadar mant k d fl ve sadece kiflisel sorunlar yüzünden flirket birleflmeleri yaflanam yor. Bunun için bir dönemin moda söylemlerinden olan flirket evlilikleri kavram, birkaç küçük örnek d fl nda tarih oldu. Ancak, ortak bir faydada üretimlerin birlikte yap lmas mümkün. Karfl l kl iyi niyetle, küçük ve verimli yat r mlar yap labilir. Birlikte üretim demek, kaliteden ödün vermeden maliyetleri düflürmek demek. Düflük maliyet, daha yüksek kar oran ve dolay s yla da daha büyük rekabet gücü demek. Bir ürünün yüz adet üretimiyle, yüz bin adet üretimi hiç ayn olur mu? Peki, üretti imi kime sataca m diyenler varsa onu da cevaplayal m; Düflük üretim maliyetine ra men satam yorsan, yanl fl bir ürünü üretiyorsun demektir! yazar n tüm köfle yaz lar da 8

11 9

12 kapak Boyama uygulamalar nda dikkat edilmesi gereken faktörler Kimyasal yap, vizkosite ve yo unluk gibi boya karakteristikleri; h z, boya bas nc, atomizasyon/fan hava bas nçlar gibi uygulama parametreleri; s cakl k, nem ve temizlik gibi çevre etkileri, her tür boyama sistemi üzerinde do rudan etkili parametrelerdir. Robotik ya da otomatik boyama uygulamalar nda yap lan fley, yüzey kalitesine etkisi büyük olan bu parametrelerin her birinin ayr ayr kontrol alt nda tutulmas d r. Hem kaliteyi art ran, hem zamandan kazand ran bu sa l kl uygulamalar öncesinde ve uygulamalar boyunca dikkat edilmesi gerekenleri kapak konumuzda inceliyoruz... Boyama uygulamalar nda yüzey kalitesine etkisi büyük olan boya karakteristikleri, uygulama parametreleri ve çevre etkilerinin kontrol alt nda tutulmas sonucu, sürekli ayn parametreler yard - m yla uniform kal nl klarda ve gerekti i kadar yap lacak kaplama ile; boya ve hava sarfiyat azal r, ifllem süresi k sal r, manuel uygulamalarda karfl lafl lan iflgücü ve konsantrasyon kay plar minimize edilir ve solvent katk l boyalar n veya emaye tozlar n n solunumu nedeniyle operatörlerde ortaya ç kabilecek sa l k problemleri böylece ortadan kald r lm fl olur. Biz de yeni say m z n kapak konusunda bu parametreleri ve boyama kusurlar n minimize etmenin yollar n incelemelerinize sunuyoruz. 10

13 kapak Endüstriyel boyalar, uygulama parametreleri ve boya kusurlar Bülent Aflk n, Tamer Ak / tamer.ak@platinmuhendislik.com Platin Mühendislik Robotik ve Otomasyon Tarkan Tunç TT Proje Yönetimi ve Dan flmanl k tarkantunc@ttmail.com Boya; uyguland yüzeye yap flarak yüzeyi çevresel etkilerden koruyan ve yüzeye estetik bir görünüm kazand - ran kaplama malzemesidir. Çözen (su ya da solvent), reçine, pigment, katk ve dolgu bileflenlerinden oluflur. Çözen, kurutma ifllemi s ras nda yüzeyden uzaklaflt r l r. yi bir boya; yap flt r c ve renk pigment oran yüksek, katk maddesi oran az olan boyad r. Boya, ad n genellikle, içeri indeki yap flt - r c (reçine) bileflenlerden al r. Reçineler boyaya; çatlama direnci, yap flkanl k ve dayan m özelliklerini kazand ran; reçel k vam nda, keskin kokulu ve genellikle fleffaf yap dad rlar. Pigmentler ise mikron büyüklükte ve tanecikli yap dad rlar. Organik, inorganik ve özel pigmentler olarak s n fland r l rlar. Boyaya daha parlak ve daha örtücü bir özellik kazand r rlar. Boyama sistemleri; toz ve ak flkan boya uygulamalar olmak üzere iki grupta toplan r. Ak flkan boya uygulamalar, tek/çift bileflenli ve su/solvent bazl olarak karfl m za ç kar. Boyama sistemleri üç temel uygulama aflamas ndan oluflur: Yüzey haz rlama, Boyama ve Kurutma ifllemi. YÜZEY HAZIRLAMA filemler : Toz ve istenmeyen at klar yüzeyden uzaklaflt rarak parçay, ya, gres ve nemden ar nd rmak için yap l r. fllemler, malzemenin türüne ba l olarak farkl l klar gösterir. Örne in; çelikler için kumlama ifllemi, alüminyum için f rçalama ifllemi, plastikler için alevle da lama ifllemi yüzey haz rlamada ön ifllem olarak uygulan r. BOYAMA filem : Dört farkl flekilde gerçeklefltirilir; F rça yöntemi, Dald rma yöntemi, Perde ak fl yöntemi, (perde fleklinde akan boya alt ndan geçmekte olan parçalar boyar) ve Sprey yöntemi. Sprey Yöntemi 1. Haval yöntem Kullan m alan en genifl olan yöntemdir. Bir pompa yard m yla, serbest düflüfl yöntemiyle ya da bas nçl tank prensibiyle tabanca memesine iletilen boya, atomizasyon ve fan havalar yard m yla istenen yüzey karakteristikleri elde edilecek flekilde parça üzerine sprey edilir. Manuel uygulamalarda ürün üzerine at lan boya, miktar ve görünüm olarak gözle kontrol edilerek ve malzeme bas nc /atomizasyon/fan bas nçlar de ifltirilerek istenilen yüzey kalitesi elde edilir. Robotlu uygulamalarda gözle kontrol oldukça zordur. Bu nedenle, bitmifl üründe ortaya ç kabilecek kusurlar önlemek için parametrelerin bafllang çta ayarlanmas gerekir. Sistemin çal flmas s ras nda bu parametrelerin gözlem alt nda tutulmas yeterli olacakt r. fiimdi bu parametreleri inceleyelim; Malzeme bas nc : Bas nç, seçilen pompan n çal flma karakteristi i ile do rudan iliflkilidir. Pompa, sistem için gerekli bas nç ve debiyi sa layacak kapasitede seçilmelidir. Sistem için gereken bas nç ve debi belirlenirken, tabancalar n malzeme tüketim de erleri ve sistem kay plar dikkate al n r. Boya karakteristikleri: Viskozite; boyan n yüzeye yap flma miktar n belirler. Vizkositenin de iflmesi boyan n yüzeyde tutunmas üzerinde do rudan etkilidir. Ayn flekilde, boya içeri indeki kimyasal ba lar n zay flamas da boyan n parça yüzeyinde tutunmas n zorlaflt r r. Yo unluk: Boya yo unlu u belirlenen set de erlerinde sabit tutulmal d r. Yeni haz rlanacak her boyan n yo unlu u ölçülmeli, belirli bir süre tankta bekletilen boyan n yo unlu u kullan lmadan önce mutlaka kontrol edilmelidir. Boya vizkositesinin ve yo unlu unun belirlenen de er aral klar nda tutulmas bir boya hatt kurulumunda en çok dikkat edilmesi gereken noktad r. Sistemin otomatik flartlarda çal flabilmesi için yap lan tüm gerekli ayarlamalar n sadece boya vizkositesinin de iflmesiyle bozulabilece i unutulmamal d r. Atomizasyon: Tabanca ucuna ulaflan boya, ortama ç kt anda atomizasyon havas taraf ndan atomize edilerek parçalan r. Çok yak n mesafeden yüksek atomizasyon bas nc yla yap lan sprey ifllemi parça yüzeyinde istenmeyen kusurlar n oluflmas na neden olur. Fan: Sprey geniflli ini belirler. Fan bas nc art r ld nda daha genifl bir yüzey taramak mümkün olur. Boyanm fl yüzey kalitesi aç - s ndan hem atomizasyon havas hem fan havas nemden ve ya dan tamamen ar nd r lm fl olmal d r. Kabin içi flartlar: Kabin iç s cakl n n ve neminin sabit tutulmas gerekir. % 80 ba l nemin üzerindeki ortamda boya kalitesi bozulacakt r. Kabin içi hava sirkülasyonu uygun koflullarda yap lmal, oversprey bo- 11

14 kapak ya ortamdan uzaklaflt r lmal d r. Böylece boya tozlar n n, özellikle hareketli yüzeylere yap flarak ve zaman içinde kuruyup parça üzerine dökülerek boya kusuru oluflturmas önlenmifl olacakt r. Robot h z : Programlama s ras nda belirlenen noktalardan, belirlenen h zlarla ve belirlenen atomizasyon, fan ve boya bas nç de erleriyle geçecek olan tabanca, parça üzerinde belirlenen noktalarda aç/kapa yaparak boyama ifllemini gerçeklefltirir. fllem sonras nda, boya kal nl klar ölçülerek hangi noktalarda malzeme miktar n n art - r lmas ya da hangi noktalarda azalt lmas gerekti i belirlenir. Klasik tabanca Kullan lan tabancalar, uygulama performans aç s ndan oldukça önemlidir. Bu nedenle, yüksek boya transfer verimi sa layabilmek için farkl özelliklerde tabancalar gelifltirilmifltir. Örne in, HVLP yönteminde, atomizasyon bas nc normal haval yöntemlere oranla % oran nda daha düflüktür. Hava tüketim debisi ise % oran nda yüksektir. Böylece malzemeden % 30 civar nda tasarruf sa lanmaktad r. ki tür HVLP yöntemi vard r. lkinde atomizasyon havas olarak do rudan s k flt r lm fl hava kullan l r. kinci yöntemde ise elektrikli türbin üfleçlerinden düflük bas nç sa lan r. Türbin HVLP, fiyat olarak daha pahal olmas na karfl n verimi daha yüksektir. 2. Havas z yöntem Yüksek bas nçlarda ( bar) s k flt r lan boya, küçük çapl memeler yard m yla parça yüzeyine sprey edilir. Bu yöntem havas z yöntem olarak bilinir. Malzeme transferi yüksek oldu undan geliflmifl yüzey kalitelerine ulaflmak zordur. Genellikle ikinci bir iflleme gerek duyulabilir. Boya, hava ile tafl nmad için overspray oran daha düflüktür. Bu nedenle, çok güçlü kabin içi havaland rma sistemine gerek duyulmaz. Ancak, meme çap n n çok küçük olmas nedeniyle kullan lan boyan n oldukça temiz olmas gerekir. 3. Elektrostatik yöntem Boya, atomizasyon iflleminden sonra tabanca ç k fl nda negatif yükle, boyanacak parça yüzeyi ise pozitif yükle yüklenir. Böylece boya, tabancadan ç k flta do rudan parça yüzeyine çekilir. Yöntemin avantajlar, overspray miktar n n azalmas, ulafl lmas zor alanlara eriflimin kolay olmas ve daha uniform boya kal nl klar n n elde edilmesi mümkündür. Bell tabanca KURUTMA filemlem Kurutma ifllemi, malzeme türüne ba l olarak, istenen s cakl k de erinde ve istenen sürede yap lan f r nlama ifllemidir. yi tasarlanm fl bir endüstriyel f r n beklenen sonucu sa layacakt r. BOYANMIfi ÜRÜN KUSURLARI Uygulay c lar taraf ndan yirminin üzerinde boya kusuru belirtilmifltir. Kusurlar, parça yüzey kalitesinden, yüzey haz rlama iflleminin do ru yap l p yap lmad na, parametrelerin do ru seçilip/seçilmedi inden, kurutma veya boya öncesi nakliye ifllemlerine kadar birçok sebepten kaynaklan yor olabilir. Burada, boyama ifllemine ba l olarak ortaya ç kan temel boya kusurlar incelenmektedir. Akma, (yüzeyde afl r boya birikmesi): Vizkosite yüksektir, tabanca yüzeye çok yak nd r ya da malzeme miktar fazlad r. Malzeme miktar azalt ld halde akma devam ediyorsa atomizasyon bas nc art r lmal ya da sprey mesafesi art r lmal d r. Portakallanma (düflük ak flkanl k): Portakal kabu u fleklinde olup yap sal olarak tümsek ve çukurlardan oluflur. Sebebi, vizkositenin yüksek olmas, tabancan n yüzeye çok yak n olmas, atomizasyon bas nc n n çok düflük olmas ya da malzeme miktar - n n düflük olmas d r. Overspray: Yüzeye ulaflan boyan n yeterince slak olmamas nedeniyle yüzeye yap flmamas ve çok h zl flekilde kurumas - d r. Tabancan n yüzeyden uzak olmas ya da kabin içi havaland rma sisteminin yeterli hava ak fl sa layamamas temel nedenlerdir. Krater: Temel nedeni, yüzey geriliminin yüksek olmas nedeniyle boyan n yüzeyi slatamamas ya da boyanacak yüzeyde aktif maddelerin (kabin içinde silikon kullan m, atomizasyon havas na ya kar flmas vb.) bulunuyor olmas d r. Her malzeme yüzeyindeki moleküllerin sahip oldu u bir serbest enerji seviyesi vard r. Yüzeye uygulanan boya, düflük enerjili bölgeden yüksek enerjili bölgeye do ru ak fl gösterir. Yüzey gerilimi düflük boya yüzeyi daha iyi kapat r. E er yüzey haz rlama ifllemi do ru uygulanmam fl ise bu yay l m nedeniyle uniform bir kaplama elde edilemez. Üstelik baz bölgelerde gölgeli alanlar n oluflmas kaç n lmaz olur. Kaynama: Boya vizkositesinin yüksek olmas, film kal nl n n fazla olmas ve kurutma h z n n yüksek olmas bafl etkenlerdir. Kimyasal olarak yap lacak iyilefltirmelere ilave olarak vizkositenin düflürülmesi, film kal nl n n azalt lmas ya da kurutma süresinin uzat lmas çözüm olabilir. Kusurlar n bir k sm kabin içi flartlar n iyilefltirerek, bir k sm uygulama parametrelerinde optimum de erleri koruyarak bir k sm da boya içeri indeki katk oranlar n de ifltirerek ortadan kald r labilir. Di er parametreler için çal flma flartlar ç kart lm fl iken boya içeri inde iyilefltirme amaçl yap lan bir de ifliklik ço u zaman di er baz kusurlar n oluflmas na neden olabilmektedir. Böylece, boya sa lay c kuruluflun sahip oldu u bilgi ve tecrübe birikiminin önemi ortaya ç kmaktad r. Çünkü, iyi bir boya formülü, boya kusurlar n önlemedeki ilk savunma hatt n oluflturur. Boyadan beklenen performans olumsuz etkileyece i endiflesiyle, kusur giderici baz önlemlerin uygulanmas her zaman mümkün olamasa da alternatif çözümler her zaman mevcuttur ve uygun çözümler vard r. SONUÇ Boya karakteristikleri (kimyasal yap, vizkosite, yo unluk), uygulama parametreleri, (h z, boya bas nc, atomizasyon/fan hava bas nçlar ) ve çevre etkileri, (s cakl k, nem, temizlik) her tür boyama sistemi üzerinde do rudan etkili parametrelerdir. Her bir parametrenin yüzey kalitesine olan etkisi en aç k flekliyle tariflenebilmektedir. Robotik ya da otomatik boyama uygulamalar nda yap lan fley, say lan bu parametrelerin her birinin ayr ayr kontrol alt nda tutulmas d r. Böylece, sürekli ayn parametreler yard m yla uniform kal nl klarda ve gerekti i kadar yap lacak kaplama sayesinde boya ve hava sarfiyat azal r, ifllem süresi k sal r, manuel uygulamalarda karfl lafl lan iflgücü ve konsantrasyon kay plar minimize edilir ve solvent katk l boyalar n veya emaye tozlar n n solunumu nedeniyle operatörlerde ortaya ç kabilecek sa l k problemleri böylece ortadan kald - r lm fl olur. 12

15 13

16 haber Autonics, Türkiye de kurdu u flirketiyle, üstün teknik gücünü yak ndan hissettirecek Sensör ve kontrol cihazlar alan nda 30 y l aflk n teknik tecrübeye sahip Autonics, 2017 y l nda küresel ilk 10 a girme hedefi do rultusunda yeni dura olarak Türkiye yi seçti. Firma, say s 5000 i aflan çok çeflitli ve kaliteli ürünü uygun fiyatlarla sunarak müflterilerinin maliyet tasarrufu yapmalar n ve üretim art fl n sa lamalar n hedefliyor. Robotsan genç beyinlere robot tasarlamalar için ürünler gelifltiriyor Türk fiirketi Robotsan, her yafltan ö rencinin ve araflt rmac n n robot tasarlayabilmesi için katma de eri yüksek ürünler gelifltiriyor. Robotsan Genel Müdürü Nusret Erdener konuyla ilgili olarak Her fley yarat c l n z n s n rlar nda diyor. Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Teknopark nda faaliyet gösteren Robotsan n Genel Müdürü Nusret Erdener, gelifltirdikleri ürünlerin bireysel geliflim, e itim, hobi amaçl kullan labilecek robotlar ve yan ürünlerden olufltu unu belirterek, bunlar n robot bilim ve mekatronik alan nda ilkö retim, lise ve üniversite düzeyindeki kullan c lar n, biliflsel düzeylerine uygun olarak haz rland n bildirdi. Türk mühendislerin tamamen özgün tasar - m yla gelifltirilen robot tasar mlar, kullan c - lar n teknoloji uygulamalar ile erken yafllarda tan flmalar n ve yarat c l klar n gelifltirmelerini sa l yor. K uruluflu 1977 y l na dayanan ve 2009 da 32. y l n dolduracak olan; sensör ve kontrol cihazlar alan nda 30 y l aflk n teknik tecrübesi ve ürünlerini temel alarak dünya pazar nda büyük bir baflar y yakalam fl bulunan Autonics firmas, 2017 y l nda küresel ilk 10 a girme hedefiyle Asya, Orta ve Güney Amerika ile Avrupa bölgelerinde 10 adet flirket ve flube kurarak baflar yla bu pazarlara girifl yapm fl. Bu çal flmalar na bir yenisini daha ekleyen Autonics, 2009 y l nda Autonics Türkiye flirketini kurarak Türkiye de de üstün teknik gücünü ve çeflitli ürünlerini ROBOT K E T M SET ÜRÜNLER KULLA- NICILARIN YARATICILIKLARINI GEL fit R- MELER N SA LIYOR Erdener, ürünleriyle ilgili flu bilgileri aktard : Çok amaçl robotik e itim seti ürünleri, ilkö retimden bafllayarak lise seviyesine kadar kullan c lar n teknoloji uygulamalar ile erken yafllarda tan flmalar n ve yarat c l klar n gelifltirmelerini sa l yor. Set, temel bilimler ve çok disiplinli mühendislik alanlar nda kullan c lar n fark ndal klar n art ran, deneyerek ö renmeye dayal, özgün ürünler gelifltirebiliyor. Tak-ç kar, de ifltirilebilir ve sergilemek hedefinde... Bu gayretlerinin, müflterilerine daha da yak n bir noktadan onlarla beraber çal flmak için iyi bir f rsat olaca na inand klar n belirten firma yetkilileri; say s 5000 i aflan çok çeflitli ve kaliteli ürünü uygun fiyatlarla sunarak müflterilerinin maliyet tasarrufu yapmalar n ve üretim art fl n sa layacaklar n söylediler. Bu gayretlerinin, Türkiye sanayisinin geliflimine de katk da bulunaca na inand klar n kaydeden yetkililer; Autonics firmas olarak, müflterilerinin memnuniyeti için ellerinden gelen her fleyi yapacaklar n ifade ettiler. geniflletilebilir modüllerden oluflan Türkçe/ ngilizce kullan c dostu yaz l m arayüzü ile ö renciler, algoritma gelifltirme ve deneyerek ö renmeye dayal bir alt yap ile rahatl kla çal flabiliyor. Erdener, gelifltirdikleri sistemin ABD de ve Avrupa da çok yayg n olarak kullan ld n ancak Türkiye de ilk kez kendilerinin kullan - ma sunduklar n söyledi. Her yafltan çocu un programlama dilini bilmese bile robot tasar - m ndaki üç ana bilefleni ve yaz l m kullanarak istedi i robotu tasarlayabildi ini kaydeden Erdener; Robot sistemleri tasar m ve uygulamalar, denemeye ve anlamaya dayanan yap s, farkl alanlar, yaklafl mlar ve tak m çal flmas n içermesi nedeniyle, e itim sisteminde yer alabilecek en uygun araçlardan biri. Ana okulundan bafllayarak yüksek ö renime kadar e itim sisteminin tüm aflamalar nda robotlar kullan labilir. Robot sistemleri tasar m ve uygulamalar, ö rencilerin teknolojiye s nd r lmas, el becerilerinin oluflturulmas ve gelifltirilmesinde, problemlerin tan mlanmas ve bunlara farkl çözümler oluflturularak yarat c zekan n gelifltirilmesi, üretim ve deneme yaparak da kuramsal ile pratik aras ndaki geçiflin sa lanmas nda rol almal diye konufltu. 14

17 15

18 haber 3T3 Endüstriyel Otomasyon Robot ve Bilgi Teknolojileri Genel Müdürü Bülent Demirtafl: KOB leri robotlu üretimle tan flt rma hedefindeyiz Robotlu üretim uygulamalar n n büyük ölçekli otomotiv firmalar na oldu u kadar küçük ve orta ölçekli üretim yapan firmalara da uyarlanmas gerekti ini söyleyen 3T3 Endüstriyel Otomasyon Robot ve Bilgi Teknolojileri Genel Müdürü Bülent Demirtafl; Bu ba lamda öncelikle KOB lere robotlu üretimin avantajlar n ve bu firmalara üretim zaman, maliyetleri ve ürün kalitesi aç s ndan ne gibi kazançlar sa layaca n anlataca z dedi. Küçük ve orta boy üretim yapan özellikle metal iflleme ve kal p sektörlerindeki firmalar n robot kullan m n n artmas n beklediklerini kaydeden 3T3 Endüstriyel Otomasyon Robot ve Bilgi Teknolojileri Genel Müdürü Bülent Demirtafl, Özellikle bu tür küçük ve orta ölçekli üretim yapan firmalar robotlu üretimle tan flt rma hedefindeyiz. Bunun yan s ra hali haz rda robotlu üretim yapan firmalar n yeni projelerinde yer almak ve haz rda kullan lan robotlar n yedek parça temini ile yeni yaz - l mlar n uyarlanmas gibi uygulamalar nda gerekli giriflimlerde bulunmak di er önemli hedeflerimiz aras nda fleklinde konufltu. ve yöneticileri robotlu uygulamaya geçmenin uzun vadede onlar için çok daha karl bir yat r m olaca n görebilsinler. Küçük ve orta boy üretim yapan özellikle metal iflleme ve kal p sektörlerindeki firmalar n robot kullan m n n artmas n bekliyoruz. Bu sektörlerde kaynak robotu ve yükleme boflaltma robotlar n n kullan m nda art fl olaca n düflünüyoruz. Bunun yan s ra g da sektöründe de yine yükleme boflaltma robotlar ve paketleme amaçl robotlar kullan labilir dedi. KONYA, GAZ ANTEP, KAYSER, ZM R VE BURSA DA ROBOT TEKNOLOJ S Ç N ALTYAPI HAZIR Türkiye de robot konusunda yeterli e itim alt yap s n n oldu u kanaatindeyim. Ancak bu altyap dan yeterince yararlan lmad n düflünüyorum diyen Demirtafl, Mevcut devlet üniversitelerinin yan s ra özellikle son y llarda özel üniversitelerin kurulmas ve mekatronik mühendisli i, sistem mühendisli i gibi yeni bölümlerin aç lmas yla robot teknolojileri ile do rudan iliflkili dersler al n yor. Ayr ca baz iller robot teknolojisinin gelifltirilmesi aç s ndan önemli bir potansiyeli elinde bulunduruyor. Konya, Gaziantep, Kayseri, zmir ve Bursa da robot teknolojisi için altyap haz r dedi. 3T3 Otomasyon Robot ve Bilgi Teknolojileri Genel Müdürü Bülent Demirtafl çal flma konular hakk nda bilgiler vererek, fiirketimizin ad ndan da anlafl laca üzere faaliyetlerimizin bir bölümünü robotik uygulamalar teflkil ediyor. zmir deki kendi firma saham zda mekanik tasar m ve imalat, elektronik tasar m ve imalatlar m z tek bir çat alt ndan yap yoruz. Projeye uygun ekipmanlar ve robotu seçip yaz l m n da kendimiz yap yoruz. Sadece yeni robot de- il ayr ca ikinci el robot sat fl da yap yoruz. Bunun d fl nda robot yedek parça ve servis hizmetlerini de gerçeklefltiriyoruz. Bunun içinde robot kart ndan tutun, piline kadar irili ufakl her türlü robot yedek parças da bulunuyor. Ayr ca robotu bulunan firmalara yaz l m deste i de veriyoruz dedi. SEKTÖRÜN ÖNÜ AÇIK AMA... Türkiye de robotlu sistemlerin genelde büyük otomotiv firmalar nda kullan ld n ancak bu tarz uygulamalar n küçük ve orta ölçekli üretim yapan firmalara da uyarlanmas n gerekti ini söyleyen 3T3 Otomasyon Robot ve Bilgi Teknolojileri Genel Müdürü Bülent Demirtafl, Bu alanda Türkiye deki firma say s n n çok oldu unu düflünürsek sektörün önünün aç k oldu unu söyleyebiliriz. Yeter ki bu firma sahipleri TÜRK YE ROBOT TEKNOLOJ S NE DAHA FAZLA ÖNEM VERMEL Geliflmifl ülkelerle k yasland nda robotlu teknolojilerin kullan m ve gelifliminde ülke olarak çok iyi bir konumda olmad m - z söyleyen Demirtafl, Dünyada 900 bine ulaflan endüstriyel robot say s n n önümüzdeki 20 y lda katlanarak artaca n düflünürsek Türkiye deki robot kullan m n n ve gelifliminin yetersiz kald n söyleyebiliriz. Son on y l içinde birkaç firma d fl nda, robot teknolojilerinin gelifltirilmesine yönelik araflt rmalar s n rl kalm flt r. Bu yüzden Türkiye nin robot teknolojisine daha fazla önem vermesi gerekiyor dedi. leride robot, otomasyon ve makina uygulamalar nda; bilgi, hizmet ve teknolojik olarak örnek, öncü, sayg n ve güvenilir bir kurum olmay hedeflediklerini söyleyen Demirtafl, Yukar da da bahsetti im gibi özellikle küçük ve orta ölçekli üretim yapan firmalar robotlu üretimle tan flt rmak hedefindeyiz. Bu ba lamda öncelikle KO- B lere robotlu üretimin avantajlar n ve bu firmalara üretim zaman, maliyetleri ve ürün kalitesi aç s ndan ne gibi kazançlar sa layaca n anlataca z. Bunun yan s ra hali haz rda robotlu üretim yapan firmalar n yeni projelerinde yer almak ve haz rda kullan lan robotlar n yedek parça temini ile yeni yaz l mlar n uyarlanmas gibi uygulamalar nda gerekli giriflimlerde bulunmak di er önemli hedeflerimiz aras nda dedi. 16

19 haber Ak nsoft, teknoloji flehri Uydukent Projesi nin temelini 2010 da atmay hedefliyor Merkezi Konya da bulunan Ak nsoft yaz l m firmas, Uydukent Projesi'nin temelini 2010 y l nda atmay hedefliyor. Ak nsoft fiirketi Yönetim Kurulu Baflkan Özgür Ak n, 2010 y l nda robotik teknolojiler konusunda Ar-Ge çal flmalar yürütmeye bafllayacaklar n kaydetti. Ak nsoft fiirketi Yönetim Kurulu Baflkan Özgür Ak n, 1995 y l nda kurulan firman n ilk y llarda yaz l m flirketi vizyonuyla ciddi hayaller ve planlarla yola ç kt n söyledi. Birkaç sene içinde yaz l m sektörünün körelece ini ya da pazar n daralaca n öngörerek art k farkl alanlara yönelme gereklili inin ortaya ç kt n ifade eden Ak n, bu nedenle firma olarak 2010 y l nda robotik teknolojiler konusunda Ar-Ge çal flmalar yürütmeye bafllayacaklar n kaydetti. Yaz l mdan ziyade mekatronik yani elektrik-elektronik ve mekanik birleflimi makinalar n, yaz l mla kontrol edilmesi anlam - na gelen robotik teknolojiler konusunda üretim yapacaklar n dile getiren Ak n, 2010 y l vizyonlar ndan en önemlisinin Uydukent Projesi oldu unu dile getirerek flunlar söyledi: Uydukent Projesi ile 100 bin metrekare alt s n rdan bir milyon metrekareye kadar o günkü ihtiyaçlar çerçevesinde geniflletilebilecek bir arazide konumlanm fl dev bir teknoloji flehri oluflturmay hedefliyoruz. Bu oluflum çerçevesinde bizimle çal flmak isteyen di er firmalarla ifl ortakl klar oluflturarak, robotik teknolojilerle ak ll ev aletleri üretme konusunda çal flmalar yapmak istiyoruz. Ak ll buzdolab, televizyon veya sizi tan yan bir f r n bir tak m yaz l mlarla donan mlar yo urup olgunlaflt r p üretmek istiyoruz. Daha çok özel sektörün konumlanaca, özel sektörde ifl ortakl klar - n n yap laca bir teknoloji merkezi oluflturma gibi bir idealimiz var. Ayn zamanda burada çal flan insanlar n güncel hayattaki ihtiyaçlar n karfl layabilecek, marketinden tutun da okuluna, park na, bahçesine ve hastanesine kadar her fley yer alacak. ÖNCE YERL F RMALARLA fib RL N DÜfiÜNÜYOR Uydukent in bir bafllang ç projesi oldu unu ve kat lmak isteyen firmalarla görüflerek birlikte çal flma önerisinde bulunacaklar n vurgulayan Ak n, Gelin birlikte flu ev aletini üretelim diyece iz. Projemizi onlara sunaca z. Yabanc yat r mc lara kat kurallarla kapal olmayaca z ancak ilk aflamada yabanc yat r mlar düflünmüyoruz. Yerli firmalarla iflbirli i yapaca z dedi. EN BÜYÜK HAYAL M Z 2015 TE NSANSI ROBOTLARIN SER ÜRET M NE BAfiLAMAK Uydukent te önümüzdeki y llarda robotik teknolojilerle insans robotlar n üretimini yapmay planlad klar n dile getiren Ak n, en büyük hayallerinin 2015 e insans robotlar n seri üretimine bafllamak oldu unu kaydetti ve ekledi: Öncelikle Uydukent Projesi'ni hayata geçirmemiz gerekiyor. Daha sonra burada çok önemli teknolojik çal flmalar yürütmek istiyoruz. Bunlardan en önemlisini ise insans robotlar oluflturuyor. Bu robotlar m z belediyelerimizde, çeflitli kamu görevlerinde, sokaklarda veya park bahçelerde, mesela bir bahçenin ekimi, dikimi ve sulanmas görevlerini yapacak. Bir bahç van gibi düflünebiliriz. Yine restoranlarda çal flacak garson robotlar - m z olacak. Bunlarda siparifl al p di er hizmetleri yerine getirecek. Evde çeflitli görevler alabilen, evi tamamen kendi kontrol edebilen, çay n z, meyvenizi, gazetenizi getiren evin di er fl k su, elektrik gibi di er kontrollerini yerine getiren bir insans robotumuz da olacak. Bu hayalimizi gerçeklefltirmeyi istiyoruz. Konya da 2010 da Uydukent in temelini atmay hedeflediklerini kaydeden Ak n, Çok ütopik gözükse de sosyal yaflam alanlar - n n da yer alaca teknoloji flehri Uydukent te süreç içerisinde 30 bin kiflilik istihdam sa lamay planl yoruz dedi. Robotik cerrahi ile yap lan ameliyat canl olarak yay nland Robotik cerrahi ile yap lan bir ameliyat Türkiye de ilk kez e itim amac yla canl olarak yay nland. stanbul Ümraniye E itim ve Araflt rma Hastanesi nde robot Da Vinci ile yap lan ameliyat 700 cerrah taraf ndan izlendi. stanbul Ümraniye E itim ve Araflt rma Hastanesi ndeki ameliyat robot Da Vinci ile yap ld. E itim amac yla canl olarak yay nlanan ameliyat, 3 üncü Üroonkoloji Sempozyumu için Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti'ne giden 700 cerrah taraf ndan izlendi. Ümraniye E itim ve Araflt rma Hastanesi Baflhekimi Ürolog Doç. Dr. Eyüp Gümüfl, prostat ameliyat yap lan hastan n babas n n prostat kanserinden öldü ünü belirterek, O da benim hastamd. leri evreydi, Bu o lu. Genetik geçifller var. Prostat kanserinde babadan o luna geçifller olabiliyor. Takibe alm flt k o lunu da o nedenle erken evrede yakalad k. dedi. Baflar l geçen ameliyat n ard ndan hastan n sa l k durumunun iyi oldu u bildirildi. 17

20 haber Mustafa Nevzat laç ta robotlar bilgisayarlarla konuflacak Mustafa Nevzat laç n yaz l m altyap s yat r m, Elsys in dan flmanl nda bir y lda tamamland. Proje kapsam nda, depoda kullan lan robotlar ile yaz l m sistemi aras nda entegrasyon kurulmas yla robotlar n tüm hareketleri efl zamanl olarak sisteme yans t labiliyor. Mustafa Nevzat laç n finanstan lojisti e tüm süreçlerine daha kolay ifllerlik ve esneklik kazand ran yaz l m alt yap s yat r m, Elsys in dan flmanl nda bir y lda tamamland. Proje sonunda Mustafa Nevzat laç ifl gücü, stok ve zamandan tasarruf sa larken, bilgiye ulaflma h z n da art rd. Proje kapsam nda depoda kullan lan robotlar ile yaz l m sistemi aras nda entegrasyon kurulmas yla robotlar n tüm hareketleri efl zamanl olarak sisteme yans t labiliyor. ENOREM 2009 Endüstriyel Otomasyon ve Robotik seminerleri bafll yor ENOREM Endüstriyel Otomasyon ve Robotik E itim Merkezi, çal flmalar na düzenleyece i etkinlik ve seminerler ile 2009 sezonunda da devam ediyor. Etkinliklerde; PLC, endüstriyel robot, HMI (Operatör Paneli), SCADA ve endüstriyel haberleflme gibi birçok konuda kapsaml bir programla, kat l mc ve kullan c lara etkin bilgilerin sunulmas, mevcut kazan mlar n artt r lmas ve uzun vadede bu teknolojilerin ülkemize kazand r lmas na katk sa lanmas hedefleniyor. Otes Elektronik San ve Tic. Ltd. fiti bünyesinde oluflturulan ve k sa ad ENOREM olan Endüstriyel Otomasyon ve Robotik E itim Merkezi 2009 y l e itimleri, ENOREM birimine ait teknoloji Teknolojiye yak nl yla tan nan Mustafa Nevzat laç, yönetim ve operasyonel süreçlerini yeniden tan mlad kurumsal kaynak planlamas (ERP) projesinde canl kullan ma geçti. Mustafa Nevzat laç n 1923 y l ndan bugüne uzanan geliflim çizgisi göz önünde bulundurularak Sa lam ad mlar ismi verilen proje kapsam nda muhasebe, sat fl, lojistik, finans ve stok süreçlerinde tasarruf, ifllerlik ve denetim yetenekleri art r ld. ROBOTLARIN MAL G R fi ÇIKIfiI G B YAPTI I TÜM HAREKETLER YAZILIM S STEM NDEN ZLENEB L YOR laç sektöründe ERP projesi denince akla ilk gelen dan flmanl k flirketi olan Elsys in bafltan sona tasarlay p uygulad proje ile bir ilke imza at ld. SAP Depo Yönetimi modülü ile SAP robotik entegrasyonun gerçeklefltirildi i proje, verilen komutu yerine getiren robotun yaz l m sistemine bu ifllemin teyidini aktarmas n ve bu flekilde bilgisayarlarla robotlar n iletiflim kurmalar n sa lad. Böylelikle robotlar n yapt mal girifl ç k fl gibi tüm hareketler yaz l m sisteminden izlenebiliyor. salonlar nda gerçeklefltirilmeye devam edecek. Farkl endüstriyel otomasyon konular n n, uygulamal ve interaktif gösterilerle kat - l mc lara kazand r lmas, kurulan teknoloji s n f n n hizmet amaçl kullan larak birçok kifliye kaynak ve bilgi sa lamas bu seminerlerin temel hedefi. Güncel programlarla sürekli yenilenerek devam edecek uygulamalar ve paket programlar e itimin içeri- ini oluflturacak. Seminerlerin düzenlenece i teknoloji s n f ad na yak fl r teknolojik sunum araçlar ve seminerin konusu olan donan m, ürün ve demolarla her kat l mc - ya canl olarak görme, uygulama ve inceleme f rsat sa layacak. Proje ile stoklar n kontrol alt na al nmas ve böylece kontrollü sto a ba lanan sermaye, depolama maliyeti ve idari maliyetlerden de tasarruf sa lanmas imkan do du, ayr ca flirket için öncelikli derecede önem tafl yan güvenli stok seviyesinin korunabilmesinin yan s ra maliyetler anl k ve detayl olarak takip edilebilir k l nd. fiimdi karl l k analizleri daha güvenilir flekilde gerçeklefltirilebiliyor. E T M N ÇER Seminerlerde çözüm gösterileri ve uygulama örnekleri yer alacak, bu örneklerin nas l oluflturulaca ve hangi kurallara ba l oldu u kat l mc lara kazand r lacak. Endüstriyel alanda hizmet veren kurulufllardan, yönetici, mühendis, ö retim eleman, ö retmen, tekniker, teknisyen ve üniversitelerden ö rencilerin kat laca bu seminer ve etkinliklerde; PLC, endüstriyel robot, HMI (Operatör Paneli), SCADA ve endüstriyel haberleflme gibi birçok konuda kapsaml bir programla kat l mc ve kullan c lara etkin bilgi sunmak, mevcut kazan mlar n artt rmak ve uzun vadede bu teknolojilerin ülkemize kazand r lmas na katk sa lamak temel hedefler aras nda. Düzenlenecek e itimlerle ilgili detaylar ve tarihleri Otes Elektronik web sitesinde, yaz l sektörel yay nlarda ve mail yoluyla ilan edilecek. Seminerlere kat l mlar s n rl oldu undan ifltirak etmek isteyen kiflilerin ilan tarihinden itibaren rezervasyon yapt rmalar gerekiyor. Ayr nt l bilgi ve rezervasyon için enorem@otes.com.tr adresine baflvurulabilir. 18

21 19

22 haber Gelece in robotlar s n r tan m yor Gelifltirilirken canl lar dünyas n referans alan yeni nesil robotlar; belki canl lar n sahip oldu u pek çok özelliklere sahip olmasa da içerdikleri bambaflka özelliklerle canl lar n yapamayacaklar ifllerin üstesinden geliyorlar. flte ABD den gelece in robotlar na birkaç örnek... T eknoloji dünyas ndaki yenilikler s n r tan m yor. Yeni nesil robotlar, sahip olduklar bambaflka özelliklerle canl lar n yapamayacaklar ifllerin üstesinden geliyorlar. flte ABD den gelece in robotlar na birkaç örnek; bu robotlar, düz duvara t rman yor, yüzüyor, kofluyor ve y k lm yor. BU ROBOTU DEV RMEK NEREDEYSE MKANSIZ Big Dog (Büyük köpek) ad ndaki dört ayakl robot, yürüyor, kofluyor, engelleri afl yor, engebeli ya da kaygan arazide ayakta kalabiliyor. Üstelik 150 kilogram yük tafl yabilen bu kat r robotu devirmek neredeyse imkans z. Bir metre uzunlu unda, 70 cm. yüksekli- indeki Big Dog, sahip oldu u özel ekipman ile pek çok zorlu hareketi tek bafl na yapabiliyor. Her aya nda tak l olan özel flok emici ekipman, robotun en zor arazilerde ayakta kalmas na yard mc oluyor. Tafl d bilgisayar destekli kontrol sistemi, geliflmifl sensörlerden al nan bilgileri iflleyerek hareketin devam n ve robotun dengesini sa l yor. Big Dog tam yüklü olarak saatte yaklafl k 7 km. yol alabiliyor ve 35 derece e ime t rmanabiliyor. LITTLE DOG: YEN NES L ROBOTLAR Ç N LK ADIM Big Dog un küçük kardefli Little Dog robotlar n kontrol, çevre alg - s, engebeli arazide hareket gibi temel bilgilerin araflt r lmas için yarat ld. Big Dog gibi Little Dog engebeli arazileri aflarken sahip oldu u kontrol sistemine güveniyor. Tafl d lityum polimer bataryayla aral ks z 30 dakika ilerleyebilen robot, kablosuz iletiflim ve veri saklama özelliklerine de sahip. RISE: DÜZ DUVARA TIRMANIYOR 25 cm. boyuyla dev bir akrebi and ran ve RISE ad verilen robot tam anlam yla düz duvara ç k - yor. A aç, duvar, çit gibi dikey yüzeylere t rmanabilmesi için özel olarak gelifltirilen alt bacakl RISE, bunu t rman - lacak zemine göre de iflebilen pençe, küçük pençe ya da yap flkan ayaklar ile baflar yor. Sahip oldu u bilgisayar sistemi hem hareketi kontrol ediyor hem de pek çok farkl sensörden gelen bilgileri iflleyerek bir sonraki ad m hesapl yor. RHex: HER YERDE LERL YOR, SUDA B LE RHex, her türlü arazide hareket edebilmesi için özel olarak haz rland. Özel tasarlanan gövdesi ve paleti and ran bacaklar ile kayal k arazide, çamurda, kumda, yo un bitki örtüsünde ilerleyebiliyor, merdiven ç kabiliyor. Ancak RHex in yetenekleri bununla s n rl de il, bacak görevi gören aparatlar minik paletlerle de ifltirildi inde RHex yüzebiliyor. Uzaktan kumandayla yönetilen robotun, kumanda menzili 600 metre. Sürmene, 19 milyon euro luk yat r ma kilitlendi Trabzon Sürmene Kaymakaml Avrupa Birli i (AB) lçe Koordinasyonu Merkezi taraf ndan yap lan toplant da, ilçe ad na AB ye sunulan 19 milyon euro luk 5 önemli proje bas na tan t ld. Bu projeler aras nda 2 milyon 89 bin euro luk Mekatronik Ak ll Sistemler ve Otomasyon Laboratuar (MASOL) Projesi dikkat çekiyor. AB ye sunulan 19 milyon euro luk 5 önemli projenin bas na tan t ld toplant da Sürmene Kaymakam Mustafa Özarslan; Sürmene nin yap s n de ifltirecek projelerin önemini anlatt. Özarslan, AB Kat l m Öncesi Mali Yard m Arac ( PA) n n Türkiye genelinde yapaca yard m n yüzde 75 ini 15 ilin oluflturdu unu ve Trabzon un da bu iller aras nda bulundu unu belirterek, lçemizin önde gelen araflt rmac lar ve akademisyenleri taraf ndan üretilen projelerin 5 i Sürmene ye ait. Projeler bölgenin yap s na uygun olarak üretildi. Kabul edilmesi halinde Sürmene de sosyal ve ekonomik anlamda çok fley de iflecek dedi. Sürmene ad na bu projelerin tarihi önem arz etti ini belirten Kaymakam Özarslan, projelere eme i geçenlere teflekkür etti. Projeler; 1. Sürmene Yeniçam Tersane Sahas na Üretim Destek Atölyesi Kurulmas Projesi (4 milyon 130 bin euro), 2. Çay flletmeleri Paketleme ve Geri Dönüflüm Projesi (4 milyon euro), 3. Sürmene T bbi El Aletleri Sanayisi ve Alt Yap s n n Gelifltirilmesi Projesi (6 milyon 750 bin euro), 4. Mekatronik Ak ll Sistemler ve Otomasyon Laboratuar (MASOL) Projesi (2 milyon 89 bin euro), 5. Gemi Teknolojileri Araflt rma Gelifltirme Merkezi (GEMTEK-AGEM) Projesi (6 milyon 150 bin euro) olarak aç kland. Toplant ya; Sürmene Kaymakam Mustafa Özarslan n d fl nda, Sürmene AB Projeleri Sorumlusu Süleyman Bedir, Sürmene AB lçe Koordinatörü Mehmet Akp nar, Gemi Sanayicileri Koop. Baflkan R fk Baflaran, Sürmene B çak Sanayii (Sürb sa) Baflkan Bülent Körali, Çaysiad Baflkan Yard mc s Kenan Bilgin ve bas n mensuplar kat ld. 20

23 21

24 haber Remak 30. y l etkinlikleri çerçevesinde Open House düzenleyecek Yüksek teknolojik robotikotomasyon ürün ve sistemleri konusunda faaliyet gösteren Alman Haehn Otomasyon firmas taraf ndan 2007 y l nda sat n al nan linear robot üreticisi Remak, Almanya n n Reinheim kentinde Mart 2009 tarihleri aras nda Open House düzenliyor. Kuruluflunun 30. y l n kutlayan Remak, müflterilerini bu etkinlikte robotik, otomasyon ve s tma-so utma alanlar nda son teknoloji çözümleri ve Remak yenilikleri ile tan flt racak. Almanya n n köklü linear robot üreticilerinden olan ve 2007 y l nda yine bir Alman kökenli otomasyon firmas Haehn Otomasyon taraf ndan sat n al nan Remak, linear robot ürün gam yla dünyan n pek çok üreticisine ilham veren tasar mlara sahip. Linear robotta 120 kg a kadar yük tafl yabilen 7 eksene kadar çal flan bir ürün çeflitlili ine sahip olan Remak taraf ndan düzenlenecek organizasyona baflta Haehn-Remak firmalar n n tüm dünyadan üst düzey yöneticileri olmak üzere seçkin müflterileri kat lacak. Etkinlikte kauçuk, metal ve plastik konular na yönelik getirilen çözümlerle birlikte, Remak genifl know how n müflterileri ile paylaflacak. Tayfun Tuncer: HAHN-REMAK ORTAKLI ININ B LG B R K M YLE TÜRK SANAY C LER N N ÇÖZÜM ORTA I OLACA IZ Alman Haehn-Remak orta ile Türkiye de yüksek teknolojik robotik ve otomasyon ürün ve sistemleri konusunda Mart 2008 Yurt içine yay lm fl çeflitli sat fl ve sat fl sonras servis a, 150 ye yak n çal flan ve genifl stoklara sahip olmas n n yan s ra gerek e itim, gerek donan m yönünden otomasyon sektörüne katk lar n art rarak sürdüren Özdisan Elektronik San. ve Tic. A.fi. WIN 2009 da yerini alacak. 26 fiubat - 01 Mart 2009 tarihleri aras nda, Beylikdüzü Tüyap Kongre ve Fuar Merkezi nde düzenlenen fuarda, Özdisan; Vacon, Panasonic, Sunx, EasyView markal ürünlerini fuar ziyaretçilerinin be enisine sunacak y l nda üretici s fat yla, kurulan Özdisan A.fi. daha sonra 1986 y l ndan itibaren, elektronik bileflen tedarikçili ini tamamen tarihi itibariyle faaliyete geçen Hahn Otomasyon San. ve Tic. Ltd. fiti. nin Orta ve Genel Müdürü Tayfun Tuncer, Haehn-Remak firmas n n bilgi birikimi sayesinde Türk sanayicilerin yan nda çözüm orta olarak bulunduklar n söyledi ve devam etti; Ekonominin kritik günlerinde Remak kutlayarak, müflterilerimize masraf yaratmak de il, onlarla ileri teknolojiler hakk nda görüflmek istiyoruz. Üretim maliyetlerinin düflürülmesinin yollar hakk nda çözümler sunmak için paralel 2 farkl prezentasyon program gerçeklefltirece iz. Bu sunumlarda; Esnek otomasyon çözümleri sayesinde üretim maliyetlerinin düflürülmesi, flletme entegrasyonu ve fleffaf proses sayesinde üretim maliyetlerinin düflürülmesi konular ifllenecek. Toplant larda tan nm fl enjeksiyon makina üreticileri, kal pç lar ve robot firmalar n n yetkilileri, son geliflmeler ve trendler hakk nda bilgi verecek. Ayr ca Open Hause süresince söz konusu partner firmalar n ürünleri de sergilenecek dedi. Özdisan Elektronik World Of Industry Fuar nda yerini alacak Türkiye nin en büyük elektronik bileflen tedarikçilerinden Özdisan Elektronik, World Of Industry Fuar nda yerini alacak. Özdisan stand nda, Vacon motor sürücülerini, Panasonic operatör panellerini, PLC, servo motor ve sürücülerini, SUNX sensörlerini ve EasyView operatör panellerini sergileyecek. ay rm fl ve bu tarihten itibaren UPS üretimi nform markas alt nda devam etmifltir. Özdisan A.fi. bugün Türkiye nin en büyük elektronik bileflen tedarikçisi olup, 1999 y - l ndan beri fabrika otomasyonu konusunu da ilgi alan na dahil etmifl. Halen yurt içine yay lm fl çeflitli sat fl ve sat fl sonras servis a, 150 ye yak n çal flan ve genifl stoklara sahip olmas n n yan s ra otomasyon sektörüne gerek e itim, gerek donan m yönünden, otomasyon sektörüne katk lar n artt rarak sürdüren Özdisan, 2005 Kas m ay nda tafl nd Ümraniye deki 4 bin metrekarelik kendi binas nda ve yurdun di er 8 noktas nda faaliyetlerine devam ediyor. 22

25 haber Tersine beyin göçünde Türkiye nin cazibesi art yor Yurt d fl nda görev yapan 100 ü aflk n Türk bilim insan n n, son iki y lda AB fonlar n n sundu u imkanlar kullanarak dönme baflvurusu yapmas, Türkiye nin tersine beyin göçünde cazibesinin giderek artt n gösteriyor. Türkiye, yurt d fl na kapt rd genç beyinleri, tersine beyin göçüyle ülkeye kazand rma yar fl nda; srail, ngiltere, spanya ve Yunanistan`dan sonra 5. s rada yer al yor. TÜB TAK 7. Çerçeve Program (ÇP) Ulusal Koordinatörü Hüseyin Güler son iki y lda Araflt rmac lar n Dolafl m programlar na yurt d fl nda görev yapan 112 araflt rmac n n baflvurdu unu bildirdi. Bu araflt rmac - lar n Türkiye`ye dönmek istiyoruz mesaj n verdi ini ifade eden Güler, ellerindeki verilere dahil edilmeyen araflt rmac lar n kat l m yla bu say n n daha da artabilece ini belirtti. ki y l içinde 28 araflt rmac n n Türkiye`deki çeflitli üniversitelerden ve özel sektördeki kurulufllardan kabul alarak yurt içinde göreve bafllad n kaydeden Güler, flu bilgileri aktard : Türkiye 7. ÇP programlar n n bafllamas ndan bu yana Avrupa Birli i nde tersine beyin göçü arac n en iyi kullanan en iyi befl ülke aras nda yer ald. Kabul edilen araflt rmac say s na göre Türkiye, srail, ngiltere, spanya ve Yunanistan dan sonra listede yer ald. Listede srail, 14 ve 13 araflt rmac n n döndü ü iki üniversitesi ile dolafl m program ndan en çok yararlanan ülke oldu. Sabanc Üniversitesi ise listeye 7 araflt rmac ile dördüncü s radan girdi. Bilkent, Yüksek Teknoloji ve Koç Üniversiteleri de 2`fler araflt rmac ile listenin 25., 26. ve 27. s ras nda yer ald. Türkiye nin bu rakamlar n n 7. ÇP`de, 6. ÇP`den çok daha baflar l oldu unu ortaya koydu unu, bu baflar n n gelecek y llarda da artaca n gösterdi ini vurgulayan Güler, Türkiye`ye dönen araflt rmac lar n genellikle gençlerden olufltu unu ve ço unlukla ABD`den dönüfl yapt n belirterek, son ça r sonuçlar na göre, ilk defa bir Türk flirketi olan Turkcell`in de bu fondan yararland - n ve bir araflt rmac n n burada göreve bafllad n dile getirdi. Hüseyin Güler, Araflt rmac lar n Dolafl m ya da Kifliyi Destekleme Özel Program adl program n Avrupa n n Ar-Ge insan kayna n n gelifltirilmesi, beyin göçünün önlenmesi ve Avrupa n n araflt rmac lar için cazip hale getirilmesi amac n tafl d n bildirdi. Programla, teknolojik olarak geliflmifl ABD, Kanada, Japonya gibi ülkelerde bulunan AB üyesi ülke vatandafl araflt rmac lar n, Avrupa araflt rma alan na kazan - m n n hedeflendi ini anlatan Güler, program sayesinde söz konusu ülkelerde belli süre kalan araflt rmac lar n 2-4 y l aras nda desteklendi ini kaydetti. Araflt rmac lar n dönecekleri ülkelere dair bir s n rlama olmamas na ra men hibelerden faydalanan araflt rmac lar n büyük ço unlu unun bulunduklar ülkelerde bulunan ev sahibi kurulufllar tercih etti ini dile getiren Güler, bu nedenle tercih edilen ülkelerin da l m n n özellikle yurt d fl ndaki araflt rmac larla irtibat n korunma düzeyini de gösterdi ini ifade etti. EKONOM K KR Z GELEN ARAfiTIRMACI SAYISINI ARTIRACAK Güler, bugüne kadar AB fonlar n kullanarak dönenlerin tamam n n Türk bilim insanlar oldu unun hat rlatarak, son ça r sonuçlar na göre yabanc bir bilim insan n n da Türkiye den Bilkent Üniversitesi ni tercih etti ini vurgulad. Güler, konuflmas n n sonunda, Türkiye nin tersine beyin göçü için cazibesi artmaya devam ediyor. Özellikle de ekonomik kriz ortam yla beraber bunun daha da h zlanmas n bekliyoruz. Önümüzdeki dönemdeki ça r lar bunu gösterecek. Türk araflt rmac - lar bu sürece adapte oldular. Türkiye deki olumlu geliflmelerin yans malar n görüyoruz dedi. 23