Sayısal Vatandaşlık & Temel Bilgisayar Okuryazarlığı. Prof. Dr. Arif ALTUN

Transkript

1 Sayısal Vatandaşlık & Temel Bilgisayar Okuryazarlığı Prof. Dr. Arif ALTUN

2 Temel Bilgisayar okuryazarlığı Kapsamı Nedir? Belgelendirme Gerekli midir? Sayısal Vatandaşlık Kapsamı Nedir? Belgelendirme Gerekli midir?

3 ECDL: European Computer Driving Licence (Avrupa Bilgisayar Yetkinlik Sertifikası) Temel amaçları: Çalışanların AB ve dünyanın gelişmiş iş piyasalarında serbest hareket olanağını kolaylaştırmak, Bilgisayar kullanımının verimliliğini arttırmak, ve Yapılan işin kalitesini yükseltmek

4 Avrupa Profesyonel Bilişim Dernekleri Konseyi (CEPIS) tarafından başlatılmış olan ve ülkemizde TBD tarafından yürütülen sertifika programıdır. Bütün dünyada geçerliliği olan ve tanınan bir belgedir. Sınav, öğreticilerden bağımsız Standartlaştırılmıştır bir öğretim programı

5 ECDL belgelendirmelerine; Özel ya da Kamu sektörü çalışanları Üst Düzey Yöneticiler Her alandaki meslek sahipleri Öğretmenler ve Öğrenciler İş arayanlar veya değiştirmek isteyenler katılmaktadır

6 ECDL STANDART : Temel düzeyde bilgi teknolojileri bilgisi ve kişisel bilgisayar kullanımında pratik yetkinlik.. ECDL İLERİ : Bireysel yazılım uygulamalarında ileri düzeyde pratik yetkinlik..

7 ECDL STANDART: 1. Bilgi teknolojilerinin temel kavramları 2. Bilgisayar kullanımı ve dosya yönetimi 3. Kelime İşlem 4. Hesap Çizelgesi 5. Veritabanı 6. Sunum 7. Bilişim ve İletişim

8 ECDL İLERİ: 1. İleri Kelime İşlem 2. İleri Hesap Çizelgesi

9 Ayrıca; ECDL ve öğretmenler BT Yönetimi için ECDL ECDL BT Güvenliği Çocuklar için ECDL ECDL Web sayfası tasarımı ECDL Cad, ve diğerleri

10 Sertifikanın geçerliliği 3 sene. 48 Euro + KDV Yetkinlik Kartı Ücreti 18 Euro + KDV Sınav Ücreti 7 sınav sonucunda başarılı olunduğunda sertifika İrlanda dan geliyor.

11 Belgelendirmenin neresindeyiz? Bir sonraki sayfadaki rakamları inceleyerek, ülkemizdeki mevcut belgelendirme sayısının ne kadar olduğunu tahmin edersiniz?

12 TUİK 2016 Hane halkı Bilgi Toplumu istatist. Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı ICT Usage in Enterprises (*) Bilgisayar Kullanımı - Computer Usage - 87,8-88,7 90,6 90,7 92,3 94,0 93,5 92,0 94,4 95,2 İnternet Erişimi - Internet Access - 80,4-85,4 89,2 88,8 90,9 92,4 92,5 90,8 89,9 92,5 Web Sitesi Sahipliği - Having Website - 48,2-63,1 62,4 58,7 52,5 55,4 58,0 53,8 56,6 65,5 Hanelerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı ICT Usage in Households and Individuals Bilgisayar Kullanımı (Toplam)- Computer Usage (Total) 23,6 22,9-33,4 38,0 40,1 43,2 46,4 48,7 49,9 53,5 54,8 54,9 Erkek - Male 31,1 30,0-42,7 47,8 50,5 53,4 56,1 59,0 60,2 62,7 64,0 64,1 Kadın - Female 16,2 15,9-23,7 28,5 30,0 33,2 36,9 38,5 39,8 44,3 45,6 45,9 İnternet Kullanımı (Toplam) - Internet Usage (Total) 18,8 17,6-30,1 35,9 38,1 41,6 45,0 47,4 48,9 53,8 55,9 61,2 Erkek - Male 25,7 24,0-39,2 45,4 48,6 51,8 54,9 58,1 59,3 63,5 65,8 70,5 Kadın - Female 12,1 11,1-20,7 26,6 28,0 31,7 35,3 37,0 38,7 44,1 46,1 51,9 Hanelerde İnternet erişimi - Households with access to the Internet 7,0 8,7-19,7 25,4 30,0 41,6 42,9 47,2 49,1 60,2 69,5 76,3

13 Amaçlar - Purposes Türkiye Turkey Erkek Male Kadın Female E-Posta gönderme / alma 46,3 50,8 40,2 Sosyal medya üzerinde profil oluşturma, mesaj gönderme veya fotoğraf vb. içerik paylaşma) 82,4 85,0 78,8 Online haber, gazete ya da dergi okuma 69,5 73,0 64,8 Mal ve hizmetler hakkında bilgi arama 65,5 66,9 63,6 Oyun indirme veya oynama 40,8 44,5 35,9 Müzik dinlemek (Web radyosu dahil) 63,7 63,9 63,5 Paylaşım sitelerinden video izleme (Örn. YouTube) 74,5 76,8 71,3 Kendi oluşturduğunuz metin, görüntü, fotoğraf, video, müzik vb. içerikleri paylaşmak üzere yükleme 47,0 48,6 44,8 Web sitesi veya blog oluşturma 3,3 4,0 2,3 Sağlıkla ilgili bilgi arama (yaralanma, hastalık, beslenme, vb.) 65,9 60,6 73,2 Mal veya hizmet satışı 20,0 22,8 16,1 İnternet bankacılığı 31,0 38,3 21,1 Kişisel dokümanlarını internetteki bir alanda depolayan bireyler 14,2 16,2 11,5

14 Bu tablolardaki rakamlara bakarak, başka ne tür sonuçlar çıkartabiliriz?

15 Sayısal Vatandaşlık, toplumun tüm kesimlerinin teknolojileri uygun kullanma konusunda yardımcı olacak bir kavram olarak önerilmektedir. Her tarafımızın teknoloji araçları ile çevrili olduğu günümüz dünyasında, sayısal vatandaşlık, uygun ve sorumlu teknoloji kullanımı konusundaki normların bütünüdür.

16 Sayısal Vatandaşlık

17 Sayısal Vatandaşlık (Dijital)

18 Sayısal Vatandaşlık & Sayısal Okuryazarlık teknolojideki gelişmeleri takip ederek öğrenme ve eğitim süreçlerine dahil etme teknolojinin kullanımı Bilgi okuryazarlığı Medya okuryazarlığı okuryazarlıkları

19 Belirleme Sunabilme Odaklanma Yönetebilme Bilgi okuryazarı bireyler Derleme Planlama Değerlendirme

20 Medya; Ticaridir Gerçeği yeniden üretir Kurgusaldır İzlenme oranı mantığına sahiptir Eğlencelidir Dramatiktir Aksiyondan hoşlanır

21 Temel kaygılar Temel bilgiler: gözatıcılar, arama motorları,indirme programları, ve e-posta Çevrimiçi bilgilerin geçerliğini değerlendirme (oltalama, saldırı, şifre kırıcı, veri toplayıcılar vs.) Uzaktan eğitim programlarına katılım ve/veya UE sunma

22 Örnek Durum Ahmet ve Zeynep, yaz dönemi için bir staj başvurusu hazırlama aşamasındadırlar. Staj yapmak için kendilerince internet üzerinden bir arama yapmaya karar verirler. Sizce bu süreçte kullanmaları gereken süreç ve stratejiler nasıl olmalıdır?

23 Sayısal Vatandaşlık & Sayısal İletişim Teknoloji ile birlikte iletişim türlerinin değişimi ve bunların işe koşulması Eşzamanlı ve eşzamanlı olmayan iletişim araçlarının kullanımı Eposta Cep telefonları Kişisel video-fon aramaları(skype) Anlık Mesajlaşmalar Metin yazışmaları (text) Bloglar Vikiler Sosyal Ağlar

24 Hatlı telefonların yerini cep telefonlarının alması Mektupla yazışmanın yerini e-postanın alması E-posta yazışmalarının yerini sosyal medya haberleşmelerinin alması Yazılan mesajların ilgili kişi ile birlikte diğer kişilerle de ilgi tutulmaması

25 1. «İnsanlar çevrimiçi iken farklı davranabiliyorlar» ifadesi size ne ifade ediyor? Bu durumun sonuçları neler olabilir? 2. Elektronik yazışmalarda karşı karşıya kaldığınız ve sizi güç duruma düşürdüğünü düşündüğünüz durumlar oldu mu?

26 Örnek Durum (Zamana bağlı) Ahmet ve Zeynep, yaz dönemi için bir staj başvurusu hazırlama aşamasındadırlar. İkisi de, başvurdukları işyeri sahiplerinin cep telefonu, sosyal medya hesapları, kişisel blogları ve şirket web sayfalarına erişebilmektedirler. Sizce bu aşamada izlenmesi gereken yol hangi kanal olursa nasıl bir sonuç üretecektir?

27 Sayısal Vatandaşlık: Sayısal Sağlık ve İyi Olma Durumu Göz sağlığı, tekrarlanan stres sendromu, ve ergonomik uygulamalar yeni teknolojilerle önümüze çıkmakta. Fiziksel sorunların yanı sıra psikolojik bazı sıkıntıların ortaya çıkması (internet bağımlılığı gibi) da gözlemlenen durumlar olmaktadır. Kullanıcıların bu durumlardan haberdar edilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması gereklidir.

28 Temel kaygılar Göz kuruluğu Oturma bozuklukları İnsan faktörü araştırmaları ve sonuçları Yaş, cinsiyet ve kültürel faktörler

29 Bilgisayar başında aşırı zaman geçirme davranışları Sürekli erteleme davranışları Ekrandan uzak durma durumlarında tahammülsüzlük davranışları Ekran başında iken sosyal kapanma ve aşırı tepki gösterme Naiflik ya da aşırı duyarlı olma durumları Bitkinlik ve yorgunluk hissi duyma

30 Örnek Durum Ahmet ve Zeynep, yaz dönemi için bir kurumdan staj kabulü alırlar. Çalışma şartlarında bir takım ergonomik olmayan unsurlar dikkatlerini çeker. Ancak, daha da önemlisi, kendi çalışma ortamlarını da düzenlemeleri gereklidir. Bu konuda acaba izlenmesi gereken bir prosedür var mıdır?

31 Sayısal Vatandaşlık & Sayısal Güvenlik Çevrimiçi dünyada, gerekli fiziksel ve insan kaynağına dayalı, güvenlik önemlerinin alınması.

32 Temel kaygılar Donanım ve ağ güvenliğinin sağlanması Bireysel güvenliğin sağlanması; kimlik hırsızlığı, oltalama, sanal ortamdan takip İşyeri güvenliğinin sağlanması: hackerlar, virüsler Toplumun güvenliğinin sağlanması: Terörist saldırılar

33

34

35

36

37

38 Örnek Durum Ahmet, yaz dönemi için staj yaptığı kurumda başvurusu hazırlama aşamasındadırlar. İkisi de, başvurdukları işyeri sahiplerinin kendileri hakkında bir internet taraması yapacaklarının farkındadırlar. Sizce ne tür bilgilere erişilmesi onların staj işini tehlikeye sokabilir?

39 Sayısal Vatandaşlık & Sayısal Etik Elektronik ortamda işlerin nasıl yürütülmesi gerektiğini ve nasıl davranılmasının gerektiğini bilmek

40 Siberzorbalık: BİT kullanarak, bireylerin bir birlerine; Düşmanlık Korkutma Tehdit Sindirme Taciz amaçlı görsel, işitsel iletileri kasıtlı ve düzenli bir şekilde göndermeleri

41 Temel kaygılar Teknolojinin diğer insanlar üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltacak biçimde kullanmak Teknolojiyi bağlamında ve uygun şekilde kullanmak Çevrimiçi durumlarda diğerlerine uygun davranışlar sergilemek ve onları yıldırmak: mobbing

42

43 Çevrimiçi yaşantılarınızın, olumlu/olumsuz deneyimlerinizin yine çevrimiçi paylaşılması ne derece etik bir davranış olacaktır? Kendi adınıza ya da şirketiniz adına birilerinin web sayfası ya da sosyal medya hesabı oluşturması durumunda ne yapmak gerekir?

44 Sayısal Vatandaşlık: Sayısal Haklar ve Sorumluluklar Sayısal ortamda üretkenliğe zarar vermeden kişilerin hakları ve sorumlulukları nasıl güvence altına alınabilir?

45 Temel kaygılar Teknolojinin kullanımında kabul edilebilir kullanım politikalarının belirlenmesi Çevrimiçi kaynakları kullanırken etik davranışlar sergilenmesi (kaynak göstermeden bilginin kullanılmaması, gerektiğinde izin alınması vb) Uygun olmayan davranış ve saldırıların uygun kanallarla gerekli yerlere iletilmesi

46 Sayısal Vatandaşlık & Sayısal Erişim Her bireyin sayısal kaynaklara, Herhangi bir yerden, hızlı ve kaliteli bir şekilde ulaşabilmesi; böylece sayısal toplumun bir parçası olması Sayısal uçurum Özel gereksinimi olanlara ulaşabilme Çalışma ortamı dışında da erişimin güvence altına alınması

47 Sayısal Vatandaşlık & Sayısal Erişim E-devlet uygulamaları E-belediyeler Siz örnek verebilir misiniz?

48 Sonuç ve Değerlendirme Üç Temel Alan 1. Kendinize ve Diğerlerine Saygı Duyunuz - Etik(et) - Erişim - Hukuk 2. Kendinizi Eğitiniz/Diğerleri ile iletişimde bulununuz - Okuryazarlık - İletişim - Ticaret 3. Kendinizi/ Diğerlerini koruyunuz -Haklar ve Sorumluluklar -Güvenlik -Sağlık ve iyi olma durumu

49 Dijital Ticaret ve Dijital Hukuk bir sonraki oturumda ele alınacaktır. Katılımınız ve dinlediğiniz için teşekkür ederim.

50 Sayısal vatandaşlığın neresindeyim? Ölçek Uygulaması 2. Gün