Aluplan FGA MİMARLIK ALLPLAN BIM EĞİTİM NOTLARI

Transkript

1 Aluplan FGA MİMARLIK ALLPLAN BIM EĞİTİM NOTLARI Bu dokümantasyon, Aluplan FGA Mimarlık tarafından sağlanan Allplan eğitimi ile ilgili notlar içermektedir. Dokümantasyon, eğitimin yerini alan değil, eğitimi bütünleyen bir unsurdur. Dokümantasyon Aluplan FGA Mimarlık tarafından hazırlanmış ve eğitime katılan kullanıcı için çoğaltılmıştır. Dokümanın içeriği Aluplan FGA Mimarlık tarafından haber vermeksizin değiştirilebilir. Bu dokümanın herhangi bir kısmı, hangi amaçla olursa olsun, elektronik veya baskı yoluyla, Aluplan FGA Mimarlık Ltd. nin izni alınmadan yayınlanamaz ve çoğaltılamaz. Allplan Nemetschek AG nin tescilli markalarıdır. Microsoft, Windows, Windows NT Microsoft Corporation ın tescilli markalarıdır. AutoCAD, DXF Autodesk Inc. San Rafael in tescilli markasıdır. Sözü geçen diğer bütün markalar ve prosedürde kullanılan tasarımlar tescil sahiplerine aittir. 1nci baskı (V2006), Kasım Aluplan FGA Mimarlık Ltd.Şti. bütün hakları saklıdır. 2nci baskı (V2008), Temmuz 2008 Aluplan FGA Mimarlık Ltd.Şti. bütün hakları saklıdır. 3üncü baskı (V2013) BÖLÜM 1 A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 1

2 TEMEL KONU 1 : Arayüz HEDEF : Arayüz yerleşimleri, komutlara erişim, kısayol tuşları oluşturulması ve kullanımı. Arayüz Düzenlemeleri Allplan mimari çizim programını, farklı kullanım arayüzleri içerisinden seçim yaparak, istekleriniz doğrultusunda ekran düzenlemeleri ile kullanabilirsiniz. Farklı ekran düzenlemeleri arasında, üst menüden Görünüm -> Arayüz Seçenekleri bölümünü işaretleyip, geçiş yapabilirsiniz. Eğitimimiz boyunca, Palet Konfigürasyonu arayüzü kullanılacaktır. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 2

3 Vitrin Düzenlemeleri Komutların ekran üzerindeki düzenlemesine ek olarak, çizim yaptığımız alanların da (vitrinlerin) ekrandaki durumlarını belirleyebilirsiniz. Ekrandaki vitrinlerin düzenlemeleri arasında, üst menüden Pencere -> bölümünü işaretleyip geçiş yapabilirsiniz. Ek olarak, ekrandaki vitrinleri istediğiniz şekilde düzenleyerek, aynı bölümdeki Pencere Düzenlemesini Kaydet, Yükle komutunu kullanarak, kaydedebilir ve çağırabilirsiniz. İşlem : Pencere düzenlemeleri içerisinden 1 Vitrin seçeneğini seçin. Komutlara Erişim Allplan da, bir çizim veya modifikasyon (tadilat) komutularına farklı şekillerde erişebilirsiniz. Örnek olarak Çizgi komutunu ele alalım. 1. Menü Çubuğundan Erişim : Çizgi komutuna, ekranın üst bölümündeki yazılı menü çubuğundan, Oluştur -> Çizim -> Çizgi bölümünden erişebilirsiniz. 2. Oluştur araççubuğundan ve paletten erişim : İkonlar kullanarak çalışan her programda olduğu gibi, komutlara araççubuklarından da erişilebilir. Araççubuğu üzerinde bulunan ikonun sağ alt köşesinde siyah bir üçgen bulunması, o ikonun üzerinde farenin sol tuşunun basılı tutulması ile erişilebilecek başka komutlar da bulunduğu anlamına gelir. Komutlara, panel üzerinde bulunan ikonları tıklayarak erişebilirsiniz. İkonlar, içinde bulundukları aileye ait modülün panelinde ekrana getirilirler. Fareyi istenilen komutun üzerine getirip farenin sol tuşunu bıraktığımızda, o komuta geçiş yapılır. Not : Girilen bir komuttan çıkmak için, ESC tuşuna basınız. İşlem : Çizgi komutuna girin, ekran üzerinde iki nokta tıklayarak bir çizgi çizin ve klavyeden ESC tuşuna iki defa basarak komuttan çıkın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 3

4 3. Ekranda mevcut bir elemanla erişim : Ekranda çizili durumda bulunan bir elemanı, farenin sağ tuşu ile 2 defa tıklamanız durumunda, o elemanın oluşturulmasında kullanılan komutu aktif hale geçirirsiniz. Bu işlem sırasında tıklanılan elemanın biçim özellikleri (katman, renk, kalem kalınlığı vb gibi) ve mimari elemanların nitelikleri otomatik olarak alınır. İşlem : Ekrana çizmiş olduğunuz çizgiyi farenin sağ tuşu ile çift tıklayarak çizgi komutuna yeniden girin. Ekrana bir çizgi daha çizip, ESC tuşunu çift tıklayarak komuttan çıkın. Not : Allplan da, bir komutun içerisinde kaç adım ilerlerseniz, o kadar sayıda ESC tuşuna basarak geri gelerek komuttan çıkabilirsiniz. Bir komuttan çıkmanın farklı yöntemleri de bulunmaktadır. Örneğin, bir komut içindeyken kursörü, bir başka komutun üzerine getirip farenin sağ tuşuna basmak ESC görevi görür. Bir komuttayken başka bir komutun tıklanması, veya kısayol kullanılarak bir başka komuta geçilmesi de komuttan çıkmanızı sağlar. 4. Kısayollar kullanarak erişim : Bir komuta tahsis ettiğiniz kısayol tuşu veya tuş kombinasyonunu kullanarak da bir komuta erişim sağlayabilirsiniz. Kısayolların komutlara nasıl atanacağını Kısayolların Ayarlanması konusunda göreceksiniz. Kısayolların Ayarlanması : Bir komuta kısayol atanması için menü çubuğundan Görünüm -> Araççubukları -> Özelleştir seçeneğini tıklayın. Kendisine bir kısayol atamak istediğiniz komutun araççubuğunu ve modülünü seçin. Komutu seçip kısayol atamasını yaptıktan sonra, istediğiniz bir kısayol düzenlemesi içerisinde bu düzenlemeyi kaydedebilirsiniz. Bu ekranda, panellerle ilgili özelleştirmeler de yapılabilir. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 4

5 KONU 2 : Nokta Yakalama ve Vitrin Kontrolleri HEDEF : Kesin çizim yapılmasına yönelik olarak nokta giriş ve yakalama yöntemlerinin ve ekrandaki görüntünün kontrol edilmesinin anlaşılması. 1. Uzunluk Birimi ve Çizgi Komutu: Allplan da, çalışmanın herhangi bir anında, uzunluk birimini gerek duyduğunuz birime dönüştürebilirsiniz. Bunun için ekranın sağ alt bölümündeki uzunluk birimini tıklayıp, gerek duyduğunuz birimi seçin Çalışmamıza, çizgi komutuna giriş yaparak başlayalım. Ekranda yeni bir obje oluşturulmasına yönelik bir komuta girdiğimiz zaman, bazı değişiklikler olduğunu görebilirsiniz. Çizgi çizilmesi gibi bir komuta giriş yaptığımızda, ekranın alt bölümündeki diyalog satırı değişir ve veri girişi ile ilgili değer ve seçeneklerin bulunduğu bir çubuk halini alır. Bunun dışında kursörün ortasında bir daire sembolünün bulunduğunu görebilirsiniz. Bu daire sembolü, yakalama alanını gösterir ve nokta yakalamalar bu alan içerisinde olur. İşlem : Çizgi komutuna girin. Çizgi komutu size, çizgi çizilmesine dair iki seçenek sunar: Tekil Çizgi ve Sürekli Çizgi. Tekil Çizgi seçeneği işaretli iken, bir başlangıç ve bitiş noktası işaretlemeniz ile, çizgi çizme işlemi tamamlanır. Komuttan çıkmadan işaretleyeceğiniz her yeni başlangıç ve bitiş noktası ile ayrı bir çizgi elemanı oluşturulur. Sürekli Çizgi seçeneği işaretli iken, işaretlediğiniz her çizgi son noktası, bir süreklilik sağlamak üzere, bir sonraki çizgi parçasının başlangıç noktası olarak değerlendirilir. Çizilen her çizginin başlangıç ve bitişinin bir sembol ile zenginleştirilmesini sağlayabilir, bu sembollerin boyutlarını ayarlayabilir ve yanlış çizilmiş olan bir çizgiyi işleminize kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. Geri komutunu kullanarak geri alıp, Konu Filmini İzleyin>>> Çizgi komutuna girdiğinizde, program sizden çizgi çizme işlemine başlamak için bir nokta işaretlemenizi beklemektedir. Bir çizgi çizmeye, ekran üzerinde herhangi bir nokta tıklayarak başlamak istiyorsanız, diyalog satırında Delta Noktası tuşunun basılı olması gereklidir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 5

6 Eğer çizgi çizme işlemine, belirli bir mutlak koordinattan başlamak istiyorsanız, diyalog satırında Genel Nokta tuşunun basılı olması gerekir. Şu an için, Genel Nokta değil, Delta Noktası tuşu basılı durumdayken çizimimize devam edelim. Genel nokta komutunun kullanımına, eğitimin ilerleyen aşamalarında geri döneceğiz. Ekranda, farenin sol tuşu ile bir tıklama yaparak, çizgimizin başlangıç noktasını belirlediğimizde, diyalog satırının değiştiğini görebilirsiniz. Program sizden çizgi çizme işlemine devam etmenizi beklemektedir. Bir çizgi çizmeye devam etmek için farklı alternatifleriniz bulunmaktadır. Ekran üzerinde bir nokta tıklaması yapabilirsiniz. Yakalanan nokta özelliklerini Nokta Yakalama konusunda işleyeceğiz. Örneğin dik çizgiler çizerken, program sizden sırası ile dx ve dy doğrultularında değerler girmenizi bekleyecektir. Standart olarak ekrana ilk getirilen dx doğrultusundaki değer girişi olacaktır. Bu hanede pozitif bir değer girilmesi sağa veya yukarıya, negatif değer girilmesi sola veya aşağıya doğru dik açıda belirtilen değerde bir çizgi oluşturulmasını sağlar. Bir doğrultuyu atlayıp diğer doğrultuya geçmek için, değerini ENTER tuşuna basarak onaylayın. Diyalog satırı üzerinde, dx ve dy değerlerinin girilebileceği iki kutucuk olduğunu görebilirsiniz. Bu kutular içine değer yazılırsa, çizgi, tıklanılan veya kursörün üzerinde bulunduğu noktadan bu kutuların içinde yazılı olan değer kadar ötelenmiş olarak oluşturulur. dx ve dy kutucuklarını temsil eden semboller İz Takip doğrultularının yakalanmış olup olmadıklarına bağlı olarak değişir. İz Takibi konusu çalışmanın ilerleyen aşamalarında detaylı olarak anlatılacaktır. İz Takip Noktası Yakalanmamış İz Takip Noktası Yakalanmış Not : Tanımlı veya mevcut bir noktanın yakalanması durumunda, değer girişi kutularının renginin değişerek, açık sarı bir renk aldığına lütfen dikkat ediniz. 2. Nokta Yakalama Seçenekleri : Ekranda yeni bir obje oluşturmaya yarayan bir komutu (örneğin Çizgi) seçtiğinizde, çizim vitrininde farenin sağ tuşunu tıklarsanız, ekrana bir kısayol menüsü getirilir. Kısayol menüsünün en altında Nokta Yakalama Seçenekleri bulunmaktadır. Ekrana getirilen menüden, bir çizim yaparken, programın yakalama yarıçapı içinde kalan hangi noktaları yakalayacağını belirleyebilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 6

7 İz Takibi bölümünden, iz takibinde kullanılacak yöntemleri belirleyebilir ve iz takibini açıp kapatabilirsiniz. Not : Çizim yaparken, İz Takibini klavyeden F11 tuşuna basarak açıp kapatabilirsiniz. Diyalog satırında ekrana getirilen İz Çizgisi ikonu da iz takibinin açılması ve kapatılmasını sağlar. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 7

8 Not : Çizim yaparken, ekranda tanımsız bir noktanın tıklanması durumunda, program bir sinyal sesi ile uyarıda bulunur. Konu Filmini İzleyin>>> 3. Dizi Uzunluğu : Diyalog satırında, Dizi Uzunluğu bölümü bulunmaktadır. İz Takibi açık durumdayken, kursör, bir nokta yakalamadığı zaman, Dizi Uzunluğu içerisinde tanımlı olan değerlerle ekranda atlama yapar. Dizi Uzunluğu 10 cm Atlama 10 cm nin katı Dizi Uzunluğu girişinin yapıldığı bölgenin hemen yanında, Çıkma/aks ölçüleri bulunmaktadır. Bu bölümde belirlenecek olan bir değerin, dizi uzunluğuna eklenerek veya dizi uzunluğundan çıkartılarak atlamaların yapılması sağlanabilir. Çıkartılacak değeri, Çıkma/aks ölçüleri bölümünü farenin sağ tuşu ile tıklayıp, Birlrşim grnişliği Gir menüsünden giriş yaparak tanımlayabilirsiniz. Dizi Uzunluğu tuşu basılı durumdayken, çizim ekranında, tıkladığınız noktaya olan x ve y farkını görebilirsiniz. 4. Dik Açıda Çizim : Dik açılar ile çizim yapılmasının bir diğer yöntemi, diyalog satırındaki Dik Açılardaki Giriş tuşunun basılı duruma getirilmesidir. Dik açılar basılı durumda çizim yapmak ile, basılı olmadığı durumda dx ve dy kullanarak (sırasıyla program tarafından istenilen veri girişleri) temel bir fark bulunmaktadır. Dik açılar basılı durumdayken girilen değer uzunluğundaki çizginin, çizilme doğrultusu, kursörün bulunduğu A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 8

9 doğrultuda olur. Bu tuş basılı durumda değilken ise, doğrultu, girilen değerin negatif (-) veya pozitif (+) olmasına bağlıdır. 5. Açılı Çizim : Belirli açılarda çizim yapmak için Dairesel veya Yakalama Açısı seçeneklerini, diyalog satırından işaretleyebilirsiniz. Her iki durumda da kursörün yakalama açısı ve çizilecek olan çizginin uzunluğunu girerek çizim yapabilirsiniz. Dairesel seçeneğinde açı ve uzunluk sabitlenerek çizim gerekleştirilir. Diyalog Satırı Hücreleri Arasında Geçiş : Diyalog satırındaki hücreler arasında, fare ile tıklama yaparak veya klavyeden TAB tuşunu, ileriye doğru geçiş, SHIFT+TAB tuş kombinasyonunu geriye doğru geçiş için kullanabilirsiniz. 6. Nokta Yakalama Sembolleri : Kursör, ekran üzerinde bir konumda iken, eğer üzerinde bulunulan nokta tanımlı bir nokta ise, o noktayı tanımlayan bir kursör ipucu ekrana getirilir. Aşağıda bu ipuçlarını ve anlamlarını görmektesiniz. Son nokta : Bir elemanın başlangıç veya bitiş noktasının yakalandığı durumda ekrana getirilir. Kesişim Noktası : İki elemanın kesiştikleri noktanın yakalanması durumunda ekrana getirilir. Orta Nokta : Bir elemanın orta noktasının yakalanması durumunda ekrana getirilir. Eleman : Bir elemanın üzerinde herhangi bir noktanın yakalandığı durumda ekrana getirilir. Teğet Noktası : Bir yayın üzerindeki teğet noktasının yakalanması durumunda ekrana getirilir. Çeyrek Daire Noktası : Bir çemberin üzerindeki çeyreklerin yakalanması durumunda ekrana getirilir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 9

10 7. Vitrin Kontrolleri Ekranda bulunan görüntüyü, Pencere araççubuğunda bulunan komutlarla kontrol edebilirsiniz. Vitrin içeriğini kontrol etmek için kullandığımız komutların, çalışmamızın şu anki aşamasında kullanacaklarımızla ilgili özet bilgi aşağıdadır. Tümünü Göster : Ekrandaki çizimin tamamının ekrana getirilmesini sağlar. Ekran içinde farenin orta tuşunun çift tıklanması da, aynı fonksiyonu yerine getirir çizimin tamamını ekranda gösterir. Yaklaş : Tıklandıktan sonra farenin sol tuşu ile açılan bir pencerenin alanının görüntüsünü ekranı kaplayacak şekilde büyütür. Ekran içerisinde farenin sağ tuşunun basılı tutularak sürüklenmesi de, aynı fonksiyonu yerine getirir. Kaydır : Ekrandaki görüntüyü, tıklanılan iki nokta ara ve doğrultusuyla kaydırır. Ekran içerisinde farenin orta tuşunun basılı tutularak sürüklenmesi de, aynı fonksiyonu yerine getirir. Tazele : Özellikle ekrandaki elemanların silinmesinden sonra, ekranda kalan elemanların görüntüsünde bazı bozulmalar gözlemlenebilir. Bu gibi durumlar söz konusu olduğunda, bu tuşun tıklanması, görüntüde bir değişiklik yapılmaksızın ekrandaki çizimin görünümünün tazelenmesini sağlar. Görünümü Küçült : Adım adım (iki kat küçülterek) görüntüden uzaklaşılarak daha büyük bir alanın görünmesini sağlar. Ekran içerisinde fare tekerleğini geriye doğru çevirerek de, aynı fonksiyonu (%25 küçülterek) yerine getirebilirsiniz. Fare tekeri kullanıldığında görüntüden uzaklaşma kursör merkezi esas alınarak gerçekleştirilir. Görünümü Büyüt : Adım adım (iki kat büyüterek) görüntüye yaklaşarak alanları yakından görmenizi sağlar Ekran içerisinde fare tekerleğini ileriye doğru çevirerek de, aynı fonksiyonu (%25) büyüterek) yerine getirebilirsiniz. Fare tekeri kullanıldığında görüntüye yaklaşma kursör merkezi esas alınarak gerçekleştirilir. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 10

11 Ekranda Bulunan Elemanların Silinmesi Aktif veya değiştirilebilir durumdaki bir çizim dosyasında (çizim dosyaları konusunda işlenecektir) ve aktif veya değiştirilebilir bir katmanda (katman konusunda işlenecektir) bulunan elemanların belirlenerek ve seçilerek silinmesi için SİL komutunu kullanabilirsiniz. Konu içeriğinde açıklanacak olan eleman seçme yöntemlerinin, sadece SİL komutuna özel olmadıklarını, eleman seçilmesini gerektiren TAŞI, KOPYALA, BOYUTLANDIR gibi pek çok komutta da kullanıldıklarını lütfen unutmayın. Ekranda bulunan eleanın farenin sağ tuşu ile tıklanması : Eğer, ekran üzerinde bulunan tek bir elemanla ilgili olarak silmek, taşımak, kopyalamak gibi bir işlem yapmak istiyorsak, o elemanı seçmek için farenin sağ tuşu ile bir kez tıklayın. Ekranınıza getirilen kısayol menüsünden yapmak istediğiniz işlemi seçin (SİL). Komut, farenin üzerinde sağ tıklandığı eleman için uygulanır. Sil Komutu kullanılarak elemanın silinmesi : SİL komutunu tıkladıktan sonra, ekran üzerinde bulunan elemanları teker teker tıklayarak silebilirsiniz. Ek olarak, eleman seçilmesi ile ilgili herhangi bir komutu seçtiğinizde, elemanların tıklanması dışında onları bir seçim penceresi içine de alarak silebilirsiniz. 8. Seçim Penceresi ve Eleman Seçme Yöntemleri: Ekran üzerinde bir pencere açılarak elemanlar seçilebilir. Eleman seçilmeini gerektiren SİL gibi bir komuta girildikten sonra, farenin sol tuşunu basılı tutup sürükleyerek bir seçim penceresi açabilirsiniz. Eğer ekranın sol bölümünde tuşu işaretli durumda ise, fareyi sağa veya sola doğru sürüklemeniz, elemanların seçilme şeklini belirler.farenin sağa doğru sürüklenmesi, sadece seçim penceresinin içerisine tamamı giren elemanların, sola doğru sürüklenmesi, pencere tarafından kesilen elemanların da seçilmesini sağlar. Sağa sürükleme (sadece 1 çizgi) Sola sürükle (2 çizgi) A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 11

12 9. Parantez Fonksiyonu : Dikkat çeken bir nokta, eleman seçilmesi gereken bir komuta girdiğimiz zaman, elemanların seçildiği anda komutun seçilen elemanlara uygulanmasıdır. Bazı durumlarda, özellikle karmaşık çizimler söz konu olduğunda, elemanları ayrı ayrı seçip, bazen seçtiğimiz elemanları bırakıp, komutu daha sonra uygulamak isteyebiliriz. Böyle bir durum söz konusu olduğunda ekranın sol tarafındaki PARANTEZ fonksiyonunu kullanabilirsiniz. Parantez fonksiyonu, matematikteki parantez gibidir. Komuta girdikten sonra, parantez fonksiyonunu tıkladığınıda, komuta bir ara verilir ve elemanları ard arda seçebilirsiniz. Seçilen elemanlar seçim rengini alarak kendilerini belli ederler. Seçili bir elemanın tıklanması, onu seçim dışında bırakır. Parantezi yeniden tıklayarak kapattığınızda, işlem seçilen elemanlara uygulanarak komuta devam edilir. Parantez fonksiyonunu, eleman seçilmesi gereken bir komuta girdiğinizde farenin sağ tuşunu tıklayarak kullanabilir ve parantezi açıp kapatabilirsiniz. Bir Çokgensel Seçim Penceresi İle Eleman Seçilmesi : Bir eleman seçilmesini gerektiren bir komuta girdikten sonra, ekranın boş bir bölümünde farenin önce orta ardından sağ tuşuna basarsanız, sol tuşla tıklama yaparak bir seçim penceresi açabilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 12

13 İşlemin Geri Alınması : Yapılan bir işlemi geri almak için GERİ AL komutunu kullanabilirsiniz. Geri alınan bir işlemi İLERİ AL komutu ile yeniden çağırabilirsiniz. Not : SİL komutunu kullanarak ekranda bulunan elemanları sildiyseniz ve hala komuttaysanız, ekran içerisinde farenin sağ tuşunu çift tıklayarak en son silme işlemini geri alabilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> Çizim Dosyası Arkaplan Renginin Değiştirilmesi: Çizim ekranınızın arkaplan rengini değiştirmek için: 1. Ekranın üst bölümünde bulunan Seçenekler tuşunu tıklayın. 2. Ekrana getirilen menüden Genel Seçenekler i seçin. 3. Görünüm sekmesinden Pencerenin Arka Planı rengini tıklayın ve çalışma alanınız için istediğiniz arkaplan rengini seçin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 13

14 KONU 3 : Proje Oluşturulması ve Veri Yönetimi HEDEF : Allplan daki proje ve veri yapılarının anlaşılması. PROJE OLUŞTURULMASI Allplan BIM de, çizim dosyaları ve NDW-formatlı dosyalar kullanarak çalışabilirsiniz. Bu bölümdeki çalışmalarımızı proje yapısı içerisinde oluşturacağımızdan, çalışmamıza yeni bir proje oluşturulması ile başlayacağız. Allplan BIM de, üzerinde çizim yaptığınız dosyalar, projeler altında düzenlenirler. Her bir yeni iş, yeni bir proje anlamına gelir. Ahmet Bey in Villası, Bursa Star Alışveriş Merkezi gibi. Yeni Bir Proje Oluşturmak İçin : 1. Dosya menüsünden Proje Aç ı tıklayın. 2. Proje Aç diyalog kutusundan Yeni Proje tuşunu tıklayın. 3. Ekrana getirilen diyalog kutusunda, projenize bir isim verin. Her proje, bilgisayara, program yüklenirken tanımlanan bir lokasyona, bir klasör olarak kaydedilir. Oluşturulacak olan bu klasörün isminin, projenizin ismi ile aynı olması için, Proje ismi ile aynı klasör ismi seçeneğinin işaretli olması gerekir. Aksi takdirde, oluşturulan bu klasöre program otomatik olarak bir numara atayacaktır. 4. Bu eğitimde yapacağımız çalışmalarda, yeni desenler ve taramalar tanımlayıp, çizim için kullanacağımız katman ve katman yapıları ile ilgili değişiklikler yapacağız. Bu nedenle, İleri > tuşunu tıkladığınızda karşımıza gelecek, kaynakların nereden kullanılacağını belirleyen bölümde, ayarları Büro dan Proje ye alın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 14

15 5. İleri > tuşunu tıklayarak devam edin ve Son tuşunu tıklayarak yeni bir proje oluşturma işlemini tamamlayın. Oluşturduğunuz andan itibaren artık yeni oluşturulan bu projedesinizdir ve çizimleriniz bu proje ile birlikte kaydedilir. Kaynakların Yol Ayarları Ne Demektir? Yol Ayarları : Yol ayarları, bir projede kullanılan kalem kalınlıkları, taramalar, desenler, katmanlar gibi kaynakların büro standartlarını kullanacağı veya o projeye özel olacağını tanımlamak için kullanılır. İki farklı yol ayarı içerisinden seçim yapılır : Büro ve Proje. Büro : Bu seçeneği kullanarak, ofis çapında üretilen projelerin büro standartlarının ve normlarının her projede aynı olarak uygulanmasını garanti altına alabilirsiniz. Örneğin Allplan ın ağ ortamında çalıştığı ofislerde, büro standartlarını içeren klasör bir ana makinada bulunabilir. Tüm iş istasyonları, örneğin duvar çizmek için kullanılacak kalem kalınlığı ve renk gibi özellikleri bu ana sunucudan okuyabilirler. Ayarların Büro da tutulması, tüm ofisin ve iş istasyonunda oluşturulan tüm projelerin aynı normları kullandığını garanti altına alır. Büroya özel bu ayarları sadece sistem yöneticisi haklarına sahip kullanıcı değiştirebilir. Proje : Eğer oluşturulacak olan projenin, ofis genelinde kullanılan standartların dışında farklı normlar kullanılarak çizilmesi isteniyor ise, gerekli olan yol ayarları Proje ye alınır. İşlem : Yeni bir proje oluşturun. OLUŞTURULAN BİR PROJENİN SİLİNMESİ Oluşturmuş olduğunuz bir projeyi silmek için, 1. Dosya menüsünden Proje Aç ı tıklayın. 2. Ekrana getirilen proje listesinden silmek istediğiniz projeyi farenin SAĞ tuşu ile tıklayın. Not :Farenin sağ tuşu ile projeyi tıkladığınızda, ekrana getirilen kısayol menüsü içinden, proje ismini veya özelliklerini (kaynak yol ayarları gibi) değiştirebilirsiniz. 3. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Proje Sil i tıklayın. 4. Ekrana bir projeyi kalıcı olarak bilgisayarınızdan kaldırdığınıza dair gelen onamaları kabul edin. Projeniz silinir. Çalışmaya devam etmek için yeniden bir proje oluşturun. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 15

16 ÇİZİM DOSYALARININ ANLAŞILMASI Allplan da tasarım ve veri oluşturulması işlemleri çizim dosyalarında gerçekleştirilir. Çizim dosyalarını kağıt kalem kullanarak yapılan konvansiyonel çizim sürecinde şeffaf kağıtlar gibi hayal edebilirsiniz. Bilgisayar tabirleri ile aslında her çizim dosyası, bilgisayarda depolanan elektronik bir dokümandır. Çizim dosyaları, projenize bir strüktür kazandırmak için kullanılır. Aynı anda ekranda 60 çizim dosyasını açıp birlikte değiştirebilirsiniz. Bir projede adet çizim dosyası kullanabilirsiniz. Bir çizim dosyasının üzerinde çizim yapabilmek, çizim dosyalarının içeriğindeki çizimleri değiştirebilmek ve/veya çizimleri referans olarak kullanabilmek için, bu çizim dosyalarının atanması ve açılması gerekmektedir. Detaylar ilerleyen bölümlerde açıklanacaktır. ÇİZİM DOSYASI STATÜSÜ Çizim dosyası statüsü ile, çizimlerinizi hangi çizim dosyasyının üzerinde yaptığınızı, hangi çizim dosyalarının içindeki çizimlerin değiştirilebilir, hangilerinin içindekilerinin referans modunda açılacaklarını ve hangi dosyaların, en basiti ile açık veya kapalı olacağını belirlersiniz. Aşağıdaki şekil çizim dosyalarının hangi statülerde bulunabileceğini, bir altındaki tablo da bu statülerin açıklamalarını içermektedir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 16

17 Numara Çizim dosyası statüsü Açıklama 1 Aktif çizim dosyası Aktif çizim dosyası üzerinde çizim yaptığınız dosyadır. Daima 1 açık çizim dosyası bulunur. 2 Değiştirilebilir moda açık çizim dosyası Değiştirilebilir moda açık çizim dosyaları içindeki çizimlere müdahale edilebilir. Değiştirilebilir ve referans modunda aynı anda 60 çizim dosyası açabilirsiniz. 3 Referans durumunda açık çizim Referans durumunda açık çizim dosyalarının içindeki elemanlar dosyası ekranda görünürler ancak değiştirilemezler. 4 İnaktif Açık olmayan çizim dosyalarındaki elemanlar görünmezler. 5 Boş çizim dosyası Boş çizim dosyalarında veri içerir işareti görünmez. 6 Geçici olarak atanmış çizim dosyası Bir dosya gurubuna geçici süre ile atanmış çizim dosyalarıdır. Başka bir dosya gurubuna geçişte atama kaldırılır. Çizim dosyaları ve çizim dosyalarının durumları ile ilgili detaylandırmayı çalışmanın ilerleyen aşamalarında bulacaksınız. Konu Filmini İzleyin>>> Çizim Dosyalarının Düzenlenmesi : Yeni bir proje oluşturduğunuzda, o projede kullanabileceğiniz, o projeye tahsis edilen adet çizim dosyası bulunur. Yapıcağınız çalışmaya bağlı olarak bu çizim dosyalarını klasörler (dosya gurupları) altında derleyebilirsiniz. Yeni bir dosya gurubu oluşturmak için : 1. Ekran içinde boş bir alanda farenin sol tuşunu çift tıklayarak veya Çizim Dosyası Aç ve Seç komutunu tıklayarak, Proje Bazlı Aç ekranına erişin. 2. Dosya Gurubu Oluştur komutunu tıklayın. 3. Bu alanda, çizim dosyalarını, uygun çalışma prensiplerine göre altında derleyeceğimiz klasörleri (gurupları) oluştururuz. İlk dosya gurubu olarak Kat Planları ismini girin. 4. TAMAM tuşuna basarak Çizim dosyası menüsüne geri dönün. Bir proje oluşturduğunuzda program size, hemen çizim yapmaya başlayabilmeniz için Boş bir dosya gurubu verir ve bu dosya gurubuna 1-60 arasındaki çizim dosyalarını kendiliğinden atar. Ancak yeni bir dosya gurubu oluşturduğunuzda, örneğin buradaki Kat Planları dosya gurubu gibi, program bu dosya gurubuna tahsis edilecek çizim dosyalarını kendinizin belirlemenizi bekler. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 17

18 Bir dosya gurubuna çizim dosyalarını atamak (tahsis etmek) için : 1. Oluşturduğunuz dosya gurubunu (Kat planları) farenin sağ tuşu ile tıklayın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Çizim Dosyaları Ata seçeneğini işaretleyin. 3. Çizim Dosyaları Ata ekranında, Kat Planları dosya gurubuna tahsis etmek istediğiniz çizim dosyalarını seçin. Burada Windows yöntemleri kullanılır, yani, - ve boşluk ile numaraları yazarak seçim yapabilirsiniz. Burada yaptığınız seçimlere sonradan ekleme veya buradaki seçilmiş çizim dosyaları içerisinden çıkartma yapabilirsiniz. 4. TAMAM tuşuna basarak atama işlemini gerçekleştirin. Artık çizim dosyasını istediğiniz gibi isimlendirebilir ve aktif duruma geçirerek o çizim dosyasında çizim yapabilirsiniz. Konu Filmini İzleyin >>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 18

19 KONU 4 : Kesin Çizim ve Yardımcı Komutların Kullanılması HEDEF : Kesin çizim yapılmasına yönelik olarak yardımcı komutların kullanılması. 1. Bu konu içindeki çalışmamız bir proje içerisinde yer alacağından dolayı yeni bir proje oluşturun numaralı çizim dosyasının ismini 6 kişilik yemek masası olarak değiştirin. 3. Çalışma alanına geri dönün ve Dikdörtgen komutuna girin. 4. Dikdörtgen komutuna, komut paletinden erişebilirsiniz. Komuta girdiğiniz zaman ekrana getirilen dinamik araççubuğu size çizilecek dikdörtgen ile ilgili dört alternatif yöntem sunar. Birinci seçenek basılı durumdayken, dikdörtgeni, iki çapraz köşeyi ekran üzerinde tıklayarak oluşturabilirsiniz. Tıklama yapma dışında değer de girebilirsiniz. Bir dikdörtgen oluşturmak için, 1. Başlangıç noktasını tıklayın. 2. x koordinatı bölümüne bir değer girin (175 cm) 3. y koordinatı bölümüne geçmek için klavyeden TAB tuşuna basın 4. y koordinatı bölümüne bir değer girin (75 cm) 5. Dikdörtgeni oluşturak için klavyeden ENTER tuşuna basın veya ekranda tıklama yapın. Not : İz takibinin açık olması durumunda, kursörün ekran üzerindeki komutu önemlidir. (İz takibini klavyeden F11 tuşuna basarak açıp kapatabilirsiniz). İkinci seçenek basılı durumdayken, bir taban kenarı ve yükseklik girerek dikdörtgen çizebilirsiniz. Üçüncü seçenek basılı durumdayken, bir merkez çizgi ve yarı yükseklik girilerek dikdörrtgen çizilir. Dördüncü seçenek basılı durumdayken, bir merkez nokta kullanarak dikdörtgen oluşturabilirsiniz. KONU ÖRNEĞİ : Özellikle, nokta ve hiza yakalama ile ilgili bazı konuların net olarak anlaşılması için, bir örnekleme yapacağız. Yandaki yemek odası gurubunun çizilmesine, masanın çizilmesi ile başlayalım. Masanın çizilmesi için (İz takibi açıkken), 1. Dikdörtgen komutuna girin. 2. Ekran üzerinde farenin sol tuşu ile başlangıç noktasını tıklayın. 3. Farenin kursörünü, tıkladığınız noktanın sağ üstüne doğru kaydırıp hareketi görün. 4. Ekranın alt bölümündeki diyalog satırından, dikdörtgenin değerlerini girin. Değer giriş kutuları arasında TAB tuşu ile geçiş yapabilirsiniz. 5. Çizimi sonlandırmak için ekran üzerinde tıklama yapın veya klavyeden ENTER tuşuna basın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 19

20 Dikdörgen masamız çizildi. İlk sandalyeyi de, dikdörtgen komutu kullanarak çizeceğiz. Komuttan çıkmadıysanız, programın sizden yeni dikdörtgen için bir başlangıç noktası istediğini görebilirsiniz. Eğer komuttan çıktıysanız yeniden girin. Yapacağımız ilk çizim, sol üst köşedeki 40x40 boyutlarındaki sandalyeyi çizmek olacak, masanın köşesinden 10 cm yukarıya sandalyemizin sol alt köşesini işaretleyerek çizime başlamak mantıklı olacaktır. Bu yeni dikdörtgenin oluşturulması için birden fazla yöntem bulunmakla birlikte, burada kullanacağımız yöntem İz Takibi + Değer Girişi kullanımıdır. İşlem : Dikdörtgen komutunda iken, kursörü masanın sol üst köşesi üzerine götürün ve nokta algılanana kadar kısa bir süre orada tutun. Nokta algılandıktan sonra, girilecek değerin hangi doğrultuda uygulanacağını belirlemek için fareyi Y doğrultusunda yukarı doğru kaydırın. Diyalog satırında x ve y değerleri giriş kutularının işaretlerinin değiştiğine ve nokta yakalandığını belirtmek üzere değer giriş kutularının içinin sarı renk aldığına dikkat edin. Mesafeyi belirtmek için 10 değerini girin ve onaylamak için klavyeden ENTER tuşuna basın veya ekran içinde doğrultuyu tıklayın. Artık başlangıç noktasını belirlediğimize göre, ilk sandalyeyi dx ve dy değerleri için 40 cm değer girerek oluşturun. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 20

21 Kopyala Komutu : Ekranda mevcut olan eleman veya elemanların kopyalarını oluşturmak için KOPYALA komutunu kullanabilirsiniz. Kopyala komutunu önce eleman seçip ardından tıklayarak veya önce komuta girip ardından eleman seçerek kullanabilirsiniz. Şimdi, konu örnğimizde, sağ üst köşedeki sandalyeyi, sol üst köşede az önce oluşturduğumuz sandalyeyi kopyalayarak oluşturalım. 1. Kopyala komutuna girin. 2. Kopyalamak istediğiniz sandalyeyi seçin. Bunu gerçekleştirmek için, Sandalye elemanını bir seçim penceresi içine alabilirsiniz. Veya, Dikdörgen çizilmesi tek hamlede gerçekleştiğinden ve dikdörtgni oluşturan elemanlar aynı gurup numarasına sahip olduklarından dolayı, dikdörtgenin tamamını SHIFT tuşu basılı durumda sol tıklayarak seçebilirsiniz. 3. İstenilen eleman kopyasını elde etmek için, kopyalanan elemanı sol alt köşesini tıklayarak, tıklanılan noktadan tutun. (Aşağıdaki şekli inceleyiniz) 4. Kopyalanmak için seçilen ve sol alt köşesinden tutulan elemanı, hedef noktaya bırakın. Bunun için, Kursörü, masanın sağ üst köşesi üzerinde kısa bir süre tutun. Bu nokta yeni bir iz takip noktası olarak algılanır. Ardından fareyi bir miktar yukarı taşıdığınızda, tuttuğunuz nokta ile (tutulan nokta da bir iz tkip noktasıdır) aynı hizaya getirin. Program iki iz takip noktasının kesişimini yakalar ve tıklama işlemini yaptığınızda, elemanı bu noktaya bırakır. 5. Kopyalama işlemine hala devam etme şansınız bulunmaktadır. Yeni kopya oluşturma işlemini bitirmek için, klavyeden ESC e basarak komuttan çıkın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 21

22 6. Ortada bulunan sandalyeyi de, mevcut sandalyelerden birinin kopyasını çıkartarak oluşturacağız. Aşağıdaki şekli inceleyin. Kopyala komutuna girip, sağ üst köşedeki sandalyeyi seçin. Program sizden bir tutma noktası isteyecektir. Burada, oluşturmak istediğimiz sandalye, iki sandalyenin ortasında olacağından, mantıklı tutma noktalarından biri, sandalyenin alt çizgisinin ortasıdır. Orta Nokta yardımcı sembolünü gördüğünüzde tıklayarak sandalyeyi söz konusu noktadan tutun. 7. İki sandalye arasında, orta noktasını görebileceğimiz bir çizgi bulunmamaktadır. Bu nedenle fareyi nokta algılanana kadar sağdaki sandalyenin sol alt köşesi üstünde, ardından soldaki sandalyenin sağ alt köşesi üstünde tutun ve orta nokta yakalandığına dair işaret belirene kadar yakındak bir yere getirin. İşareti gördüğünüzde tıklama yaparak yerleştirin. 8. Ortadaki sandalye oluşturulur. ESC e basarak komuttan çıkın. Masanın alt bölümünde bulunan sandalyeleri oluşturmak için, üst bölümdeki elemanların bir aynasını oluşturacağız. Kopyalamadan Aynala, Kopyala ve Aynala Komutları : Kopyalamadan aynala komutunda, aynası alınan elemanlar silinirken, kopyala ve aynala komutunda bu elemanlar korunurlar. Bir elemanı aynalamak için, 1. Komuta girin. 2. Aynalama eksenini tıklayın veya bir eksen tanımlamak için ekran üzerinde iki nokta işaretleyin. 3. ESC ile komuttan çıkın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 22

23 9. Kopyala ve Aynala komutuna girin. 10. Üst bölümde bulunan üç sandalyeyi seçin. 11. Program sizden bir aynalama ekseni tıklamanızı isteyecektir. Eğer, masamızın tam ortasından geçen bir çizgi olmuş olsaydı, onu tıklamamız aynalama işleminin gerçekleşmesi için yeterli olacaktı. Böyle bir çizgi bulunmadığından ekseni kendimizin tanımlamamız gereklidir, bunun için, Kursörü, masanın sol kenarının orta noktasına getirip, bir iz takip noktası olarak algılanması için kısa süre orada tutun. Ardından kursörü sağa doğru taşıyıp bir nokta tıklayın. Kursörü yatay olarak hareket ettirerek, aynı hizada bir nokta daha tıklayın. Aynalama işlemi gerçekleştirilerek masa tamamlanır. 12. ESC tuşuna basarak komuttan çıkın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 23

24 KONU 5 : Hedef Çizim Dosyaları Arasında Eleman Transferi HEDEF : Farklı çizim dosyaları arasında eleman transfer yöntemlerinin anlaşılması. Allplan da, her bir çizim dosyası, içerisinde çizim elemanlarını barındırabilecek birer fiziksel dosyadır. Bu dosyalar arasında elemanlar kopyalanabilir ve/veya taşınabilirler. Bu çalışmamızda, 1 numaralı çizim dosyasında oluşturduğumuz 6 kişilik yemek masası örneğimizin bir kopyasını, 2 numaralı çizim dosyasına kopyalayarak, üzerinde değişiklikler yapacağız. Bir çizim dosyasının içindeki elemanları, dosyalar arasında farklı yöntemlerle kopyalayabilirsiniz. Dokümanlar Arasında Eleman Kopyala/Taşı Komutu Kullanarak : 1. Dosya menüsünden Dokümanlar Arasında Eleman Kopyala/Taşı yı tıklayın. 2. Ekrana getirilen menüden yapmak istediğiniz işlemi (kopyala) seçerek onaylayın. 3. Elemanları hangi hedef çizim dosyasına göndereceğinizi seçin. (Bu çalışmada 2 numaralı çizim dosyasını seçeceğiz). Not : Bir çizim dosyasının bu liste içinde görünmesi ve seçilebilmesi için tamamen kapalı olması gerekir. 4. Hedef çizim dosyasına kopyalamak istediğiniz elemanları seçin. 5. Çizim Dosyası Aç ve Seç komutunu tıklayarak veya ekran içinde boş bir alanı farenin sol tuşu ile çift tıklayarak, çizim dosyası seçme ekranını açın numaralı çizim dosyasının ismini 8 kişilik yemek masası olarak değiştirin ve sadece o çizim dosyasını ekranda açık durumda bırakın. 1 numaralı çizim dosyasını tamamen kapatmış olduğunuzdan emin olun. İşlem : İkinci yöntemi çalışmak için, 2 numaralı çizim dosyasının içinde bulunan masa çizimini silin. Kopyala ve Orijinal Pozisyonuna Yapıştır Komutlarını Kullanarak : 1. 1 numaralı çizim dosyasındaki masa elemanını pencere içerisine alarak seçin. 2. Ekranın sol üst bölümündeki Kopyala komutuna basın numaralı çizim dosyasını ekranda yalnız başına açın. 4. Düzen menüsünden Orijinal Pozisyonuna Yapıştır tuşunu tıklayın. Masa elemanının bir kopyası, açık olan çizim dosyasının içerisine orijinal konumunu koruyacak şekilde yerleştirilir. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 24

25 KONU 6 : Eleman Modifikasyonu HEDEF : Mevcut çizimler üzerinde revizyon olanaklarının öğrenilmesi. Bu çalışmada, kopyalanmış olan 6 kişilik yemek masasını revize ederek 8 kişilik yapacağız. Bunun için: 1. Kopyanın bulunduğu 2 numaralı 8 kişilik yemek masası çizim dosyasının tek başına açık olduğundan emin olun. 2. Ekranın boş bir alanında farenin sağ tuşuna basıp ekrana getirilen kısayol menüsünden veya ekranın sağ tarafındaki araççubuğundan Eleman Çekiştir komutunu tıklayın. 3. Aşağıdaki şekli baz alarak çekiştirmek istediğiniz noktaları seçin ve yeni pozisyonuna kaydırın. Noktaların istenilen konumu Tutma işleminin gerçekleştirileceği nokta Bırakma işleminin gerçekleştirileceği nokta Noktaların mevcut konumu. 4. Kopyala komutuna girin. Sağ tarafta kalan iki sandalyeyi rahat seçmek için ekran içinde farenin sağ tuşuna basarak fonksiyonunu açın. Kursör üzerinde parantez işareti görünür olduğu sürece eleman seçebilirsiniz. İki sandalyeyi de seçtikten sonra ekran içinde sağ tuşa yeniden basarak parantezi kapatın ve yeni sandalyeleri, masa çizimi örneğindeki gibi yerleştirin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 25

26 KONU 7 : Kütüphane HEDEF : Elemanların kütüphaneye kaydedilmesi ve kütüphane elemanlarının kullanılmasının öğrenilmesi. Çizimini gerçekleştirdiğimiz elemanları, daha sonradan kullanmak üzere, kütüphane elemanları olarak kaydedebiliriz. Kütüphane elemanları farklı formatlar ve özelliklerde olabilir. Bu formatlar ve özellikleri, konuları içerisinde ayrı ayrı açıklanacaktır. Kütüphaneden Al Kütüphaneye Yaz Komutları : Kütüphaneye Yaz komutunu tıkladığınızda, ekranınıza Katalog Seçimi ekranı getirilir. Bu ekranda, kütüphane elemanınızı hangi kataloğa kaydetmek istediğinizi seçersiniz. Bu ekranda, farklı katalog seçenekleriniz bulunur. Sol bölümde, elemanınızın hangi kütüphaneye kaydedilebileceğini, sağ bölümünde ise bu elemanın hangi yola kaydedileceğini belirleyebilirsiniz. Örneğin, hazırlamış olduğumuz masa örneğini, Sembol kütüphanesine kaydetmek için, Kütüphane başlığı altından Sembol ü seçelim. Yol bölümündeki seçenekler farklı amaçlar içindir. Büro : Bu yola kaydettiğimiz elemanlara, tüm projelerde veya ağ ortamında çalışılırken, tüm kullanıcılar tarafından erişim sağlanabilir. (Proje ve ağ ortamında çalışma ile ilgili detaylar ileride açıklanacaktır) Proje : Bu yola kaydettiğimiz elemanlara, sadece kaydedildiği proje ile ilgili çalışma yapılırken erişilebilir. Özel : Bu yola kaydedilen elemanlara bilgisayarın açılmasında kullanılan kullanıcı ismi ile bilgisayarın açılması durumunda erişilebilir. Bir diğer kullanıcı, kendi kullanıcı ismi ile bilgisayarı açtığında bu yol üzerindeki kütüphane elemanlarını göremez. Örnek çalışmamız olan masayı, Sembol -> Büro yoluna kaydedelim. Bu yolu seçip TAMAM tuşuna basın. Program sizden kütüphaneye kaydetmek istediğiniz elemanları seçmenizi isteyecektir. Masayı bir pencere içerisine alarak seçin. Masayı seçtikten sonra, elemanın kütüphaneden çağırılması sırasında hangi noktasından kursöre takılı olacağını belirleyeceğiniz tutma noktasını işaretlemeniz gerekir. Masanın sol alt köşesini tıklayın. Ekrana getirilen diyalog kutusunda iki seçenek sunulur. Akıllı atlama özelliği açık sembol Normal sembol (atlama özelliği kapalı) A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 26

27 Akıllı Atlama Özelliği Açık Sembol Eğer bu seçenek işaretli olarak elemanı kütüphaneye kaydederseniz, elemanı kütüphaneden çağırdığınızda, eleman mimari elemanlardan kayıt sırasında belirlediğiniz bir mesafe ile yerleştirilir. Bu seçenek ile kütüphaneye eleman kaydında, program sizden sembolün referans kenarını ve öteleme mesafesini isteyecek, kayıt işlemini ardından gerçekleştirecektir. Eleman kütüphaneden çağırıldığında, kursör bir mimari elemanın yakınına geldiğinde, kütüphaneden çağırılan eleman, mimari elemanın açısını alarak tanımlanan öteleme mesafesi ile yerleştirilebilir. Yandaki şekli inceleyiniz. Normal Sembol (Atlama Özelliği Kapalı) Eğer bu seçenek işaretli durumdayken elemanı kütüphaneye kaydederseniz, elemanı kütüphaneden çağırdığınızda, yanına yerleştirileceği mimari elemanı algılamadan standart noktasından tutularak ekrana getirilir. Yandaki şekli inceleyiniz. Örnek masamızı, Normal Sembol olarak kaydedelim. Karşımıza Veri Kaydet ekranı getirilir. Ekrana getirilen bu veri kaydetme ekranı iki bölümden oluşur. Alt klasör ve İsim. Alt klasör bölümü, özünde, Büro yolunun alt başlıklarıdır. Örneğin Masalar, Sandalyeler, Otura Gurupları, Banyo Tefrişleri, Mutfak Tefrişleri, Ağaçlar, Arabalar gibi ayrı başlıklar olabilir. Her bir Alt klasörün altına İsim bölümünde tıklama yaparak 128 kütüphane elemanı kaydedebilirsiniz. Örneğimizde Alt Klasör ismini MASALAR olarak girip, elemanımızı Masa 175x75 ismi ile kaydedin. ESC tuşuna basarak komuttan çıkın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 27

28 Bir Kütüphane Elemanının Çağırılması : Kütüphaneden Al komutunu tıklayarak, kütüphaneye kaydedilmiş olan alamanları seçerek ekrana yerleştirebilirsiniz. Kütüphane yolunu belirleyerek, almak istediğiniz elemanı seçin ve ekrana yerleştirin. Kütüphane elemanını seçtiğinizde, seçili olan eleman kursörün ucuna, kütüphaneye kaydederken tanımladığınız standart noktasından takılı olarak gelir. Bu elemanı, ekran üzerinde tıklama yaparak yerleştirebilir veya yerleştirmeden önce, ekrana getirilen araççubuğundaki çeşitli seçenekleri kullanabilirsiniz. Örneğin, sol baştak, zarf işaretini tıklayarak, elemanın tutma noktasını değiştirebilirsiniz. Giriş seçenekleri üzerindeki açı ve/veya sayı seçeneklerini tıkladığınızda, 0 ve 1 değerlerinin soru işaretine (?) dönüştüğünü görebilirsiniz. Bu durumda, ekrana eleanı yerleştirdikten sonra, elemanın yerleşimi ile ilgili açı girebilir ve/veya elemanı yerleştirdiğinizde artık sayı 1 olmadığından dolayı aynı elemanı yerleştirme işlemine devam edebilirsiniz. Boyut seçeneğini tıkladığınız zaman, elemanın boyutlandırılması ile ilgili x, y ve z doğrultularında faktörler girebilir, ve elemanın bu oranlarla büyütülerek ekrana yerleşmesini sağlayabilirsiniz. Uyarla seçeneğini işaretleyerek, normal sembol olarak kaydettiğiniz bir elemanın, ekrandaki mimari bileşenlerin açılarını yakalamalarını sağlayabilirsiniz. Bırak seçeneği ile, elemanın bir önizleesi üzerinden yeni bir bırakma noktası belirleyebilirsiniz. İşlem : Yaptığınız her iki masayı da kütüphaneye kaydedin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 28

29 KONU 8 : Dik Olmayan Kesin Çizim ve Tarama HEDEF : Eksenden sapan değerler girilerek çizim yapılması ve tarama komutu kullanımının öğrenilmesi. KONU ÖRNEĞİ : Yapılacak olan bu çalışmada drenajlı bir istinat duvarı kesiti oluşturacağız. 1. Bu çalışma için 3 numaralı çizim dosyasını ekranda tek başına açın ve çizim dosyası ismini istinat duvarı olarak değiştirin Çizgi komutuna girin ve Çokluçizgi seçeneğinin basılı olduğunu kontrol edin. 3. Çizime sol duvarın sol alt köşesinden başlayacağız. İlk noktayı yerleştirin. 4. Sağa doğru 300 cm ve yukarı doğru 30 cm olacak şekilde şekli oluşturmaya başlayın. dx= dx=-200 ve dy=20 değerlerini kullanarak üçüncü çizgi parçasını oluşturun. dx= dy= 0.2 dy= dx=-20 ve dy=400 değerleri ile çizime devam edin. 8 8 dx=-0.20 dy= dx=-30 değeri ile yatayda sola doğru çizgiyi devam ettirin. 8. İz takibi özellikleri kullanarak veya dy=-400 değeri ile aşağı doğrultudaki düz parçayı çizin. 9. Açılı olan sondan bir önceki çizgi parçası için değer girmemize gerek yoktur. Bu çizgi parçasını iz takibi özelliği veya hiza yakalamak için CTRL tuşunu basılı tutma özelliği ile çizin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 29

30 Çizimi ilk tıklanılan noktayı yeniden tıklayarak tamamlayın. 11. Komuttan çıkmak için ESC tuşuna basın. Drenaj Çizimi Drenajın çizilmesi için yarıçapı 10cm olan bir tam çember kullanacağız. Drenaj çemberini olması gereken konumda çizmek için : 1. Çember komutuna girin. 2. Çemberin merkezini tıklamanız istenmektedir. Çemberin merkezi, istinat duvarının sol alt köşesinden 50 cm solda, alt hizasından ise 50 cm yukarıda olacaktır. Bu noktanın sol alt köşeden alınacak mesafe ile ötelenmesi için dx=-50 ve dy=50 değerlerini girerek, istinat duvarının sol alt köşesini tıklayın. 3. Yarıçap değeri için 10 girin. 4. Çember komutu araççubuğundaki özelliklerle çeşitli yaylar çizebilirsiniz. Tam bir çember çizmek için klavyeden ESC tuşuna basın ve ardından komuttan çıkın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 30

31 Tarama Yapılması : 1. Tarama komutuna girin. 2. Tarama Özelliklerini tıklayın numaralı tarama stilini seçin ve ayarların aşağıdaki şekildeki gibi olduğunu kontrol edin. 4. Ayarları onaylamak için TAMAM ı tıklayın. 5. Giriş Seçenekleri içinden Tek in seçili olduğunu kontrol edin. Çoklu seçeneğinin basılı olması durumunda birden fazla alanın içini tarayabilirsiniz. 6. Çizimin köşe noktalarını tıklayarak taranacak alanı tanımlayın. f e g h d c a b 7. Tarama işlemini tamamlamak için ilk tıklanılan noktayı yeniden tıklayın veya son noktayı işaretledikten sonra ESC tuşuna basın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 31

32 Filtre seçenekleri kullanılması ve otomatik alan bulma : Çalışmanın bu bölümünde çizdiğimiz istinat duvarının kendisini ve drenajını, taramasını seçim dışında tutarak kopyalayıp, yeni çizimin içindeki alanın otomatik olarak taranmasını sağlayacağız. Bunun için : 1. Çalışma alanında farenin sağ tuşuna basıp ekrana getirilen kısayol menüsünden Kopyala komutunu tıklayın. 2. Filtre Yardımcısı nda, Eleman Tipine Göre Filtrele yi tıklayın. 3. Ekrana getirilen filtre listesi içerisinden seçmek istediğiniz Çizgi ve Daire/Elips seçeneklerini işaretleyin. 4. Onaylamak için TAMAM ı tıklayın. 5. Tüm çizimi bir seçim penceresi içerisine alın. Taramaların kopyalama işlemi dışında bırakıldığını ve çizgi ve çember elemanının seçilmiş olduğunu göreceksinizdir. 6. Çizimi, mevcut çizimin sağ tarafında, hizasını koruyarak uygun bir mesafede yapıştırın. 7. Ekranda bulunan taramayı farenin sağ tuşu ile çift tıklayarak, özelliklerini de alıp Tarama komutuna girin. 8. Ekranın altında bulunan Diyalog satırından Dış hat otomatik tanıma seçeneğinin işaretli olduğundan emin olun. 9. İstinat duvarının içindeki alanı tıklayın. Kapalı olan alan otomatik olarak algılanır ve tarama bu alana uygulanır. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 32

33 KONU 9 : Biçim Araççubuğu HEDEF : Katman ilişkisiz çalışmada biçim araççubuğu kullanımı ve çizilmiş olan elemanların biçim özelliklerinin değiştirilmesi. Çizerken bir elemanın kalem kalınlığının ve renginin değiştirilmesi : Elemanların çizgi tipleri, kalem kalınlıkları ve renklerinin katmanlara bağlanması, Katmanlar konusunda anlatılacaktır. Şu ana kadar yaptığımız tüm çalışmaları Standart Katman ı kullanarak yaptık. Yaptığımız her çizimde, Biçim araççubuğundaki ayarlar kullanıldı. Ayarları katmanlara bağlı olmadan çizim yaparken, bu araççubuğunda aktif durumda bulunan ayarlar kullanılır. Çizim için kullanılan komutlarda çizgi kalınlığı, çizgi tipi ve çizgi rengini bu araççubuğundan değiştirebilirsiniz. Ekranda bulunan bir elemanın kalem kalınlığının ve renginin değiştirilmesi : Ekranda çizili durumda bulunan bir eleman veya eleman gurubunun biçim özelliklerini değiştirmek için : 1. Biçim Özelliklerini Değiştir komutunu tıklayın. 2. Değiştirmek istediğiniz özelliği istediğiniz şekilde ayarlayın. (Bu örneğimizde ikinci istinat duvarının içindeki taramanın rengini 5 numaralı renk olarak değiştirin) 3. TAMAM a basarak ayarlarınızı onaylayın. 4. Çizgi rengini değiştirmek istediğiniz taramayı seçin. Ekrandaki taramanın renginin değiştiğini göreceksiniz. Not : Birden fazla elemanın seçilmesini gerektiren ve/veya ekranda seçimi güçleştirecek kadar çok veya iç içe eleman bulunması durumunda parantez ve filtre özelliklerinden yararlanabilirsiniz. Not : Tek bir elemanın özelliklerinden biri veya birkaçını değiştirmek için, söz konusu elemanı farenin sağ tuşu ile tıklayabilir ve ekrana getirilen kısayol menüsünden Biçim Özellikleri komutunu seçerek değişikliklerin o elemana uygulanmasını da sağlayabilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 33

34 KONU 10 : Tarama Tanımlanması HEDEF : Standartlarda bulunan tarama tiplerinin anlaşılması ve kullanılması. Allplan da kullanabileceğiniz, önceden tanımlı pek çok tarama şekli bulunmaktadır. Bununla birlikte, mevcut taramaları değiştirebilir veya kendi taramalarınızı oluşturabilirsiniz. Bu çalışmayı Baştan itibaren takip ettiyseniz, proje oluşturulması sırasında kaynak ayarlarını Büro dan Proje ye aldığımızı hatırlayacaksınızdır. Bunun nedeni, mevcut bir kaynak ile ilgili ayarı bu eğitimde değiştirdiğimizde, ofisin standartlarını değil, sadece üzerinde çalışmakta olduğumuz projenin ayarlarını değiştirmek içindi. Eğer, üzerinde çalıştığınız proje kaynakları Büro ya ayarlı değilse, bunu, Dosya -> Proje Aç tuşuna basıp ekrana getirilen proje listesinden projenin üzerinde farenin sağ tuşuna basıp, ekrana getirilen kısayol menüsünden Özellikler i tıklayarak, kaynakları Proje ye getirin. Bir tarama değiştirmek veya yeni bir tarama oluşturmak için : 1. Araçlar menüsünden Standartlar ı işaretleyin. 2. Ekrana getirilen standartlar menüsünden Tarama yı seçin. 3. Yeni bir tarama oluşturmak için, Tarama numarasını tıklayarak boş bir tarama seçin. Bir taramanın özelliklerini değiştirmek için, mevcut bir numara seçin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 34

35 KONU 11 : Çember, Taşı ve Dairesel Kopyalama Komutları HEDEF : Komut ve nokta yakalamalarla ilgili detaylı çalışma yapılması. Çalışmamıza, bir yuvarlak masa örneği hazırlayıp, bu örneği kütüphaneye kaydederek devam edeceğiz. Daire Komutu : Daire komutunu ekranda tam çemberler veya yaylar çizmek için kullanabilirsiniz. Daire komutuna girdiğiniz zaman program ekrana, çember veya yay oluşturmak için farklı seçeneklerin bulunduğu yüzer bir araç çubuğu sunar. Bu araç çubuğunun 1.bölümünde çember veya yayı oluşturmak için kullanacağımız yöntemi, 2. bölümde ise çember mi yoksa yay mı çizeceğimizi belirleyeceğimiz seçenekler vardır. Merkez noktaya göre çember ya da yay çizmek için bu seçeneği kullanabilirsiniz. İki noktaya göre çember ya da yay çizmek için bu seçeneği kullanabilirsiniz. İki nokta ve yarıçapa göre çember ya da yay çizmek için bu seçeneği kullanabilirsiniz. Tam bir çember çizmek için bu seçeneği kullanabilirsiniz. Başlangıç açısı ve yayın açı cinsinden uzunluğunu belirterek yay çizmek için bu seçeneği kullanabilirsiniz. Başlangıç ve bitiş açısı belirterek yay çizmek için bu seçeneği kullanabilirsiniz. Başlangıç açısı ve yayın uzunluğunu belirterek yay çizmek için bu seçeneği kullanabilirsiniz. Not : Açı değerleri girilirken saat yönünün tersi pozitif yöndür. Daire komutuna girdikten sonra, çember veya yayı oluşturmak için kullanacağınız yöntemi belirleyiniz. Tam bir çember oluşturmak istiyorsanız 1. bölümden Merkez noktaya göre, 2.bölümden ise Tam çember seçeneklerini seçiniz. Daha sonra merkez noktayı ekranda tıklama yaparak belirtiniz. Ardından sistem sizden çemberin yarıçapını girmenizi ister. Klavyeden bir değer girerek veya ekranda tıklama yaparak çemberin yarıçapını belirleyebilirsiniz. İşlem : Örneği oluşturmak için 65 cm yarıçapında bir daire çizin. İşlem : Ekranda 40x40 santimetre boyutlarında bir dikdörtgen çizin. Bu dikdörtgen sandalyemizi, masadan 10 cm uzakta olacak şekilde yerleştireceğiz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 35

36 Taşı Komutu : Taşı komutunu kullanarak bir eleman veya eleman gurubunu, bir konumdan diğerine taşıyabilirsiniz. Elemanların seçimlerindeki genel prensipler bu komut için de geçerlidir. 1. Taşı komutuna girerek çizmiş olduğunuz sandalyeyi seçin. 2. Seçilen sandalyenin yakalama noktası olarak alt kenarının orta noktasını işaretleyin. 3. Kursörü emberin üst teğet noktasına getirin. 4. Diyalog satırında dy hanesine TAB tuşuna basarak geçin ve 10 cm değerini girin. 5. Çemberin teğet noktasını farenin sol tuşu ile tıklayın. Sandalye elemanı, masanın üst teğetinden 10 cm yukarıya yerleştirilir. Dairesel Kopyalama : Bir elemanın kopyalarını, bir merkez çevresinde, dairesel olarak kopyalamak için Dairesel Kopyalama komutunu kullanırız. 1. Kopyalanacak elemanları seçin. (Örneğimizde kare sandalye) 2. Kopyalama merkezini tıklayın. (Örneğimizde masanın merkezi) Ekranınıza, kopyalanacak olan elemanların, döndürülerek mi yoksa döndürülmeden mi yerleştirilmesini belirleyebileceğiniz bir seçenek araççubuğu getirilir. Bizim çalışmamızda, elemanların çevirilerek yerleştirilmesini istemekteyiz. 3. Elemanın kendisi de dahil olacak şekilde sayısını diyalog satırından girin. (Örneğimizde 5 adet) A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 36

37 4. Kopyaların aralarında bulunan açıyı (program hesaplayarak size sunar) ENTER tuşuna basarak onaylayabilir, açıyı değiştirebilir veya ekrana yeni getirilen seçenek çubuğundan, kopyaların belirli bir açı aralığını taramalarını seçebilirsiniz. Masa örneğimiz oluşmuştur. Lütfen bu elemanı, kütüphanede önceki konularda oluşturulan dikdörtgen masaların bulunduğu MASALAR başlığı altına dairesel masa ismiyle kaydediniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 37

38 KONU 12 : Antet Oluşturulması HEDEF : Yeni 2B Çizim komutları ve yazı komutunun öğrenilmesi. Bu çalışmada bir anket oluşturacağız. Oluşturacağımız antetin daha sonra paftamıza yerleştireceğini düşünerek, ölçü birimimizi cm, çizim ölçeğimizi ise 1:1 yapalım. Bu sayede, kağıda basıldığı zamanki mutlak boyutları kullanarak çalışmamızı yapıyor olacağız. Antetin Çiziminin Oluşturulması : 1. Yeni bir çizim dosyasını ekranda tek başına açın ve antet olarak isimlendirin. 2. Dikdörtgen komutunu tıklayarak x:20cm, y:17cm boyutlarında bir dikdörtgen çizin. 3. Komut Paletinden Çokluçizgi Öteleme komutunu kullanarak, çizilmiş olan dikdörtgenin 0,5cm içerisinde bir dikdörtgen daha oluşturun. Not : Çoklu Çizgi Öteleme komutunu, tıklanılan noktalardan, belirli mesafelerde, birbirine paralel, bir veya daha fazla çizgi çizmek için kullanabilirsiniz. Örneğin, yandaki çizimde baz çizginin noktaları kullanılarak çevreleyen 2 çizgiyi oluşturabilirsiniz. Bunun için, 1. ÇokluÇizgi Öteleme komutuna girin. 2. Oluşturulacak paralel öteleme çizgilerinin sayısını girin. 3. Sistem sizden girilen çizgi sayısı kadar öteleme isteyecektir. Burada önemli olan nokta, girilen her mesafenin birbirlerine göre değil, tıklanılan noktaya göre verildiğidir. Örneğin yukarıdaki örnekte, çizilen iki çizginin arasındaki mesafe 10 cm olacaktır. 4. Komut Panelinden Paralel Çizgiler komutunu kullanarak, üst iç çizgiye paralel olacak şekilde 1cm ara ile 4, 3cm ara ile 2 ve 1cm ara ile 4 çizgiyi aşağıdaki şekile göre oluşturun. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 38

39 Not : Paralel komutunu kullanarak, çizili olan bir elemana paralel olacak şekilde, o elemanın kopya veya kopyalarını oluşturabilirsiniz. 10 Örneğin, ekranda bulunan bir çizgiye paralel bir veya daha fazla çizgi oluşturmak için; 1. Paralel komutuna girin. 2. Kendisine paralel eleman(lar) oluşturmak istediğiniz çizgiyi tıklayın. 3. Oluşturulacak paralel(ler) için diyalog satırından bir öteleme girin. (Ekranda tıklama da yapabilirsiniz) 4. Ötelemenin yapılacağı doğrultuyu tıklayın. 5. Diyalog satırında oluşturulacak paralel çizgilerin sayısını girin. Tıklanılan çizgiye tanımlanan mesafe ve adette paralel çizgiler oluşturulur. Dikkat ederseniz, paralel komutu devam etmektedir, ancak sizden kendisine paralel çıkartılacak çizgiyi tıklamanızı istemiyordur, çünkü en son oluşturulan çizgi, artık baz elemandır ve yeni öteleme ve mesafe girerek bu çizginin paralellerini oluşturmaya devam edebilirsiniz. 5. Paralel Çizgiler komutundan ESC tuşuna basarak çıkın. 6. Ekran içinde farenin sağ tuşunu tıklayın ve ekrana getirilen kısayol menüsünden komut tekrarını seçerek Paralel Çizgiler komutuna yeniden girin. 7. Aşağıdaki şekildeki ölçülerle dik paralelleri oluşturun. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 39

40 8. Antet içindeki fazla çizgi ve parçalarını Otomatik Parça Sil, Çizgiden Parça Sil ve Sil komutlarını kullanarak temizleyin. Aşağıdaki şekli inceleyiniz. Not : Otomatik Parça Sil, Çizgiden Parça Sil ve Sil komutlarına elemanın üzerinde farenin sağ tuşunu tıkladığınızda karşınıza getirilen kısayol menüsünden de erişebilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 40

41 Antet Yazılarının Oluşturulması : Antetin yazılarını oluşturmak için: 1. Araçlar Paletinden Yazı modülüne geçin ve Yatay Yazı komutunu tıklayın. 2. Yazı yazmak için, bir başlangıç noktasına ihtiyaç duyarsınız. Yazacağımız yazının ortalanmasını istediğimizden dolayı, iz takibi kullanarak orta noktayı aşağıdaki şekildeki gibi belirleyin. 3. Yazı Karakteri, yazı yüksekliği, yazının referans noktası gibi ayarları karşınıza getirilen ekranda yapabilir ve yazıyı bu ekranda girebilirsiniz. Yazının referans noktasını merkezden olacak şekilde ayarlayın, yazı karakteri olarak Arial yazı karakterini seçin, Kalın yazıyı işaretleyin ve yazı yüksekliğini 8mm olarak ayarlayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 41

42 4. Sol alt köşedeki kutucuğun içine yazı yazmak için, yazının başlangıç noktasını tıklanacak köşeden x ve y doğrultularında 0.2cm öteleyerek tanımlayın. 5. Yazının yüksekliğini 3mm, yazı referans noktasını ise sol alt köşe olarak ayarlayıp, konum yazın. 6. Mevcut yazıyı Kopyala komutunu kullanarak sağ taraftaki kutucuklara da kopyalayın. 7. Araçlar Paletinden Yazı Değiştir komutunu tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 42

43 8. Yazıları aşağıdaki şekile uygun olacak biçimde değiştirin. 9. Antetin sol alt bölümündeki kutu ise 3 satırdan oluşan bir adres içermektedir. Yazı yazıldığı sırada paragraf yazısı seçeneğinin açık olması, ENTER tuşuna her basıldığında oluşan yeni satırın, daha sonra taşıma veya değiştirme gibi işlemlerde, yazının bir blok olarak algılanmasını sağlar. Bu yazıyı oluşturun. Not : Bir paragraf yazısını tekil satırlarına ayırmak için Araçlar Panelinden Paragraf Patlat komutunu kullanabilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 43

44 Alan Boyama ve Mat Yazı : 1. Antetin sol bölümündeki kutuya, yapının alanını işaret etmek için iki dikdörtgen çizin. 2. Araçlar Paleti, Çizim modülünden Boyama komutunu tıklayın. 3. Ekrana getirilen Özellikler tuşunu tıklayarak, mevcut kataloglar içerisinden veya renk paletinden bir boyama rengi seçin. Not : Renk seçimi diyalog kutusunun alt bölümündeki Damlalık işaretini kullanarak, herhangi bir resimdeki veya ekranın herhangi bir bölümündeki renk değerlerini alabilirsiniz. 4. Standart alan tanımlama yöntemlerini kullanarak sol taraftaki dikdörtgenin içini boyayın. 5. Dikdörtgenlerin içine A ve B harflerini yazın. B harfinin net okunabilmesi için, altındaki boyamanın gizlenmesi gerekli olabilir. Bunun için, yazının özelliklerinden Mat Yazı seçeneğinin işaretlenmesi gerekir. Sonuç aşağıdaki şekildeki gibi olur. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 44

45 Bir Resim Dosyası Eklenmesi : Antete, şirket logosu giri bir resim dosyası da eklenebilir. Bunun için: 1. Araçlar Paneli, Çizim modülünden Bitmap Alanı komutunu tıklayın. 2. Ekrana getirilen diyalog kutusu içerisinden kullanılacak resim dosyasını seçin. 3. Seçili olan logoyu ekrana yerleştirin. 4. Logoyu tıklayın boyutunu sağdaki kutunun içine uyacak şekilde değiştirin. 5. Hazırlamış olduğunuz anteti Yazı kütüphanesine kaydedin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 45

46 KONU 13 : NDW Formatlı Dosyalar HEDEF : NDW (Nemetschek Drawing) dosyaları ile çalışmanın öğrenilmesi. Çalışmalarımıza başladığımızda, bir proje oluşturduk ve bu projenin içerisinde bulunan Çizim Dosyalarını açıp kapatarak ve onları isimlendirerek, çizimlerimizi bu dosyalar içerisinde oluşturduk. Bu çizim dosyaları, oluşturduğumuz projenin içerisinde bulunan dosyalardı. Allplan da çalışırken, proje yapısı içerisindeki bu dosyaların dışında, bilgisayarda herhangi bir yerde bulunabilen NDW formatlı dosyaları da kullanabiliriz. Şimdiki çalışmamız için, eğitim DVD si içerisindeki Vaziyet Planı.ndw dosyasını masaüstünüze kopyalayın ve çift tıklayarak açın. Nemetschek Drawing (ndw) dosyaları, projeden bağımsız çizim dosyalarıdır. Bu nedenle, bir ndw dosyasını çift tıkladığınızda, hangi projede olursanız olun ekrana getirilecektir. Dosyamız açıldığında, bir ndw dosyasının arkaplan renginin, çizim dosyasının arkaplan renginden farklı olabileceğini görebilirsiniz. Bir ndw formatlı dosyanın arkaplan renginin değiştirilmesi, bir çizim dosyasının arkaplan renginin değiştirilmesi ile aynı yerdedir. Gene de, çalışma sırasında bir karışıklık oluşmaması için, çizim dosyasının arkaplanı ve ndw dosyasının arkaplanının farklı renklere ayarlanmış olması tavsiye edilir. NDW formatlı dosyanın içeriğini çizim dosyasına kopyalamak için : 1. CTRL+A tuş kombinasyonu ile, NDW formatlı dosyanın içeriğini tamamen seçin. 2. CTRL+C tuş kombinasyonu ile içeriği panoya kopyalayın. 3. Ekranın üst bölümündeki Pencere menüsünden Vaziyet Planı.ndw dosyası yerine, mevcut projenizdeki plana geçin numaralı çizim dosyasının ismini Vaziyet Planı olarak değiştirin ve ekranda tek başına aktif durumda olacak şekilde açın. 5. Düzen menüsünden, Orijinal Pozisyonuna Yapıştır komutunu tıklayın. 6. Çizimin tamamını görmek için farenin orta tuşunu çift tıklayın. 7. Seçili durumdaki elemanları bırakmak için ESC tuşuna basın. Eğer, açılmış olan NDW dosyası ile işiniz bitti ise, Pencere menüsünden o dosyayı yeniden açıp, sağ üstündeki çarpı işaretine basarak dosyayı kapatabilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 46

47 Bir çizim dosyasının içeriğini NDW formatlı bir dosya olarak kaydetmek için: 1. NDW formatlı bir dosya olarak göndermek istediğiniz çizim dosyasını ekranda tek başına açın. 2. Dosya menüsünden Kopyasını Farklı Kaydet seçeneğini işaretleyin. 3. Ekrana getirilen menüden NDW formatlı dosyanın versiyonunu seçin ve Kaydet i tıklayın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 47

48 KONU 14 : Hizalama ve Düzenleme HEDEF : Ekrandaki elemanların hizalanma ve düzenlenmesinin öğrenilmesi. Hizala ve Düzenle komutları : Ekranda bulunan herhangi 2B elemanları hizalamak ve aralarındaki mesafeleri düzenlemek için Hizala ve Düzenle komutlarını kullanabilirsiniz. Eğitim projesindeki 6 numaralı Vaziyet Planı çizim dosyasının ekranda tek başına açık ve ndw dosyasından kopyaladığımız içeriği barındırdığından emin olun. Ekranımızda bulunan yazılar karışık bir şekildedirler. Bu yazıları düzgün bir formasyona getirmek için : 1. Araçlar paletinden Hizala komutunu tıklayın. 2. Ekrana getirilen Giriş Seçenekleri diyalog kutusundan Sağa Hizala seçeneğini tıklayın. 3. Filtre Yardımcısı nda, Eleman Tipine Göre Filtrele yi tıklayın. 4. Yalnız, yazıların seçilmesini istediğimizden dolayı, Yazı seçeneğini işaretleyin. 5. Yazıları bir seçim penceresi içine alın. 6. Araçlar paletinden Düzenle komutunu tıklayın. 7. Ekrana getirilen Giriş Seçenekleri diyalog kutusundan Elemanlar Arasındaki Mesafeyi Düşey Olarak Düzenle seçeneğini tıklayın. 8. Yazıları bir seçim penceresi içine alın. Yazılar, aralarındaki mesafeler eşit ayarlanacak şekilde düzenlenirler. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 48

49 KONU 15 : Özellikler Paleti HEDEF : Özellikler paletinin kullanımının öğrenilmesi. Allplan ın Özellikler paleti, seçili olan eleman veya elemanlarla ilgili çeşitli parametreleri değiştirebildiğiniz bir ekrandır. Hiçbir obje seçili değilken, Özellikler paleti aktif dokümanla ilgili bilgileri ekrana getirir. Palet: Hiçbir eleman seçili değil Palet : Bir eleman seçili Palet: Birden fazla eleman seçili KONU ÖRNEĞİ : Bu çalışmada, Vaziyet Planı çizim dosyasında bulunan ağaçların (çemberlerin) yarıçaplarını arttıracağız. Bunu gerçekleştirmek için : 1. Çizimin tamamını bir seçim penceresi içine alarak seçin. 2. Özellikler paletinin üst bantında seçili tüm elemanların sayısını göreceksiniz. Yanındaki ok işaretini kullanarak açılır menüden sadece çemberleri seçin. 3. Tüm seçili çemberler için ortak olan Yarıçap değerini 4 olarak değiştirin ve ENTER a basın. 4. Seçili tüm elemanları bırakmak için ESC tuşuna basın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 49

50 KONU 16 : Adım Adım Filtre HEDEF : Adım adım filtre uygulanmasının öğrenilmesi. değil, çeşitli Ekrandaki elemanlar sadece eleman tiplerine göre farklı parametrelerine ve/veya bu parametrelerin kombinasyonlarına göre de filtre edilerek seçilebilirler. Bu işlem için Özellikler paletinin sol üst köşesindeki Adım Adım Filtrele komutunu kullanabilirsiniz. KONU ÖRNEĞİ : Örnek çizimimizdeki, kesikli çizgileri seçmek için: 1. Özellikler Paletinden Adım Adım Filtrele komutunu tıklayın. 2. Ekrana getirilen Filtre diyalog kutusundan Bir Çizgi Tipine Göre Filtre Eder seçeneğini işaretleyin. 3. Kullanılan çizgitipi numarasını biliyorsanız numarayı buradan işaretleyebilir veya önce Eşleştir ardından özelliklerini transfer etmek istediğiniz elemanı ekranda tıklayarak, söz konusu çizgi tipini filtre edebilirsiniz. 4. Seçim seçeneklerinden uygun olan birini kullanarak, ekrandaki çizimi bir seçim penceresi içine alın. Sadece belirlenen kriterlere uygun olan elemanlar seçilecektir. 5. Özellikler paletinde ekrana getirilen parametreler arasından istediğiniz değişiklikleri uygulayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 50

51 KONU 17 : Sistem Açısı ve Çevrilmiş Plan Görünümü HEDEF : Görüntü ve kursör açılarının öğrenilmesi. Gündelik çalışmalarımızda, çizimimizi belirli paraleller almak için çevirme gereksinimi duyabiliriz. Allplan, bu paralellerin elde edilmesi için iki yöntem sunar: Kursörün çevrilmesi ve çizim alanının çevrilmesi. Sistem Açısı : Standart Araççubuğunda bulunan değiştirebilirsiniz. Bunu yapmak için: Sistem Açısı komutunu kullanarak, kursörün açısını 1. Sistem Açısı komutunu tıklayın. 2. Kursörün açısını girin veya ekrandaki bir çizgiden iki nokta veya çizginin kendisini tıklayarak kursörün açısını tanımlayın. Sistem açısını yeniden yataya getirmek için olarak 0 girin. Sistem Açısı komutunu yeniden tıklayıp açı değeri Sistem açısı : 0 derece Sistem açısı : çizgi ile aynı Çevrilmiş Plan Görünümü : Görünüm menüsünden Çevrilmiş Plan Görünümü komutunu kullanarak, kursörün sabit kalmasını ancak çizimin görüntüsünün döndürülmesini sağlayabilirsiniz. Bunu yapmak için : 1. Görünüm menüsünden Çevrilmiş Plan Görünümü komutunu tıklayın. 2. Görüntünün açısını girin veya ekrandaki bir çizgiden iki nokta veya çizginin kendisini tıklayarak görüntünün açısını tanımlayın Sistem açısını yeniden yataya getirmek için açı değeri olarak 0 girin Çevrilmiş Plan Görünümü komutunu yeniden tıklayıp Orijinal çizim : 0 derece Çevrilmiş görünüm: çizgi ile aynı Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 51

52 KONU 18 : Desen Kullanımı HEDEF : Desenlerin oluşturulması ve alan tanımlamalarının öğrenilmesi. Öncelikle İki Elemanı Yuvarla ve Çember komutlarını kullanarak, zemin taşlarının uygulanacağı alanı, soldaki şekildeki gibi düzenleyin. Bunun için : Bir Deseni Alana Uygulamak İçin : 1. İki Elemanı Yuvarla komutunu tıklayın. 2. Köşeleri oluşturan çizgileri tıklayarak yarıçap değerlerini klavyeden girin veya ekranda tıklama yapın. 3. Çember komutunu tıklayın. 4. Ortadaki adayı oluşturun. Allplan bir gurup önceden tanımlanmış desenle birlikte gelir. Bir desenin uygulanmasında, standart alan tanımlama yöntemlerinden yararlanılır. Yola bir desen uygulamak için: 1. Araçlar menüsünden Desen komutunu tıklayın. 2. Özellikleri tıklayarak hazır desenlerden birini seçin. 3. Giriş Seçenekleri içerisinde Çoklu seçeneği basılı durumdayken, desenin uygulanmasını istediğiniz kapalı alanın içinde boş bir yeri tıklayın. 4. Alan otomatik olarak algılandığında Giriş seçeneklerinin içeriği aşağıdaki şekilde değişir. Eksi seçeneği basılı durumdayken, desenin uygulanmasını istemediğiniz adanın (çember) içini tıklayın ve seçim dışında bırakın. Not : Diyalog satırından Dış Hat Otomatik Tanıma seçeneğinin basılı olması gerekir. Seçili desen alana uygulanır. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 52

53 Bir Desen Oluşturmak İçin : 1. Araçlar menüsünden Standartlar ı tıklayın. 2. Ekrana getirilen diyalog kutusundan Desen i seçin. Artık, çizim ekranında değil, desen tanımlama ekranındasınızdır. Desen Seç komutunu tıklayarak boş bir desen numarası seçin. Bir düzenleme çerçevesi ekrana getirilir. Bu çerçeve nokta yakalamada yardımcı olması için bir ızgara içerir ve mm cinsinden boyutu ayarlanabilir. 3. Araçlar paletinden Desen Genişliği komutunu tıklayıp genişlik için 500mm, Desen Yüksekliği komutunu tıklayıp yükseklik için 500mm değerini girin. 4. Çizgi komutunu kullanarak ve yardımcı noktalardan yararlanarak, aşağıdaki deseni oluşturun ve desene bir isim girerek kaydedin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 53

54 Çalışmanın bu aşamasında, ekranda mevcut bulunan desenin yerine, kendi oluşturduğumuz deseni koyalım. Bir Deseni Başka Bir Desen İle Değiştirmek İçin : 1. Araçlar paletinden Yüzey Elemanlarını Dönüştür komutunu tıklayın. 2. Yüzey Elemanlarını Dönüştür diyalog kutusunda, Desen den Desen e dönüştürme yapmak istediğinizi tıklayarak seçin. 3. Hedef desen olarak kendi tasarladığınız deseni seçin ve parametrelerini ayarlayın. 4. Dönüştürülmesini istediğiniz desen uygulanmış alanı seçin. Dönüştürme işleminin uygulandığını gözlemleyip komuttan çıkın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 54

55 KONU 19 : Katman Yapısı HEDEF : Katman tanımlama ve kullanım şekillerinin öğrenilmesi. Katmanlar, çizim dosyalarının içine bir strüktür eklemek için kullanılırlar. Metamorfik bir anlatımla bir katman, belirli bir kategoriye ait elemanların (duvarlar, kolonlar, ölçüler, izdüşümler vb. gibi) üzerine yapıştırılan etiketlerdir. Katmanlar Çizim Dosyası 1. Seviye Tasarım 2. Seviye Taşıyıcı duvar 3. Seviye Genel Taş Beton Ahşap tasarım Çelik konstrüksiyon Kısaltma. 003WT WT WT WT WT WT WTMER Katman Statüleri : Bir veya birden fazla katman, görünür, saklı veya donuk olarak ayarlanabilirler. (Katman/Görünürlük Seçin sekmesi): İkon Erişim Hakkı Açıklama Aktif Çizim yaptığınız katman. Değiştirilebilir Referans, donuk Saklı, donuk Bu katmandaki elemanlar görünür ve modifike edilebilir. Bu katmandaki elemanlar görünür ancak değiştirilemezler. Bu katmandaki elemanlar görünmezler ve değiştirilemezler. Katman Menüsüne Erişim : Katman menüsüne ulaşmak için : A. Biçim Araççubuğundan Katmanları Seç, Ayarla bölümünden Ayarla yı seçin. B. Ekran içinde boş bir alanda farenin sağ tuşunu çift tıklayın. C. Atanmış olan kısayıol tuşunu (CTRL+4) kullanın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 55

56 Katman Menüsü Katman menüsü, çeşitli alanlardan (sekmelerden) oluşan bir yapıya sahiptir. Bu menü içerisinde, yapılmakta olan çizime uygulanacak katmanı belirleyebilmek, katmanlarda kullanılacak renkleri tanımlamak, hangi yetki guruplarının hangi katmanlara erişebileceğini tanımlamak gibi pek çok işlemi yapabilirsiniz. Bu çalışmamızda, bu yöntemlerden bazılarını irdeleyeceğiz. Katman Seçin/Görünürlük Sekmesi : Allplan, bir gurup önceden tanımlı katmanlarla birlikte gelir. Çiziminiz için, önceden hazırlanmış bu katmanları kullanabilir veya kendiniz yeni katmanlar oluşturabilirsiniz. Kendi Katmanlarınızı oluşturmak için : 1. STANDART yazısının üzerinde farenin sağ tuşuna basın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünün en alından Yeni Katman seçeneğini tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 56

57 3. Ekrana getirilen veri giriş penceresini aşağıdaki gibi doldurun. 4. TAMAM tuşuna basarak bu yeni katmanın oluşturulmasını sağlayın. Yeni oluşturduğunuz bu hiyerarşinin listeye eklendiğini görebilirsiniz. Bir çizimde Katman kullanmak için : Şu ana kadar yaptığımız çizimlerde katman kullanmadık ve bütün çizimlerimizi STANDART katmanda oluşturduk. Şimdi yapacağımız çalışmada ise, Allplan la birlikte gelen katmanların kullanıldığı bir NDW dosyasından verileri alarak, katmanlarla çalışma yöntemleri üzerinde hareket edeceğiz. Katmanlarla ilgili çalışmamız için eğitim DVD si içindeki Katman_Çalışması.ndw isimli dosyayı, masaüstünüze kopyalayın ve açın. Ardından NDW dosyasının içeriğini boş bir çizim dosyasına kopyalayarak yapıştırın. Ekrana getirdiğiniz çizimde, elemanlar uygun katmanlarında oluşturulmuşlardır. Artık, hangi katmanların açılıp, hangilerinin kapanacağını, hangi elemanların katmanlarının değiştirileceğini tanımlayabilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 57

58 Katman Duumlarının Değiştirilmesi : Çalışma dosyamız, ölçü çizgileri, kolonlar, duvarlar, tefrişler, zemin deseni, kapılar, pencereler, taramalar gibi farklı tasarım elemanları içermektedir. Hem çalışmamızın çeşitli aşamalarında, hem de gerçekleştirilecek göreve göre bu tasarım elemanlarının açılıp kapatılması ve/veya referans olarak hizmet vermesi gerekebilir. Örneğin, planımızı sunarken tefrişli bir görünüme ihtiyaç duyarken, bir uygulama projesinde tefrişleri kapatmamız gerekebilir. Bütün bu, hangi elemanların ne zaman görünür veya referans durumunda olacakları işlemleri katmanlar tarafından yönetilir. Örnek 1 : Bir ölçülendirme çizgisi oluşturulması konusunu çalışmamızın ilerleyen aşamalarında işleyeceğiz. Bu çalışmamızda, ölçülendirmeye ihtiyacımız olmadığını kabul edip, ölçülendirme katmanını kapatalım. Ölçü çizgileri katmanını kapatmak için : 1. Ekran içinde, boş bir alanda farenin sağ tuşunu çift tıklayın. 2. Ekrana getirilen Katman menüsünden Katman Seçin / Görünürlük alanından ÖL_50 (Ölçülendirme 1:50) katmanını farenin sağ tuşu ile tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 58

59 Not : Katman menüsüne erişim yaptığınızda, tüm katman hiyerarşisi, kullanıma hazır şekilde ekrana getirilebilir. Eğer bu listeyi, sadece mevcut çizim dosyasında bulunan katmanlara sadeleştirmek isterseniz, Liste Kutusu İçerikleri bölümünden, Aktif dokümandaki mevcut katmanları listele seçeneğini işaretleyin. 3. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Saklı,donuk seçeneğini işaretleyin. 4. Diyalog kutusunu kapatıp çizim alanına dönmek için TAMAM ı tıklayın. Çizim alanına geri döndüğünüzde, ölçülendirmenin kapatılmış olduğunu göreceksinizdir. Örnek 2 : Bir katmanın ekrandaki statüsünü Katman menüsüne geçiş yapmadan da değiştirebilirsiniz. Bu çalışmada zemin kaplamasını kapatalım. Zemin desenini kapatmak için : 1. Zemindeki desenin üzerinde farenin sağ tuşuna basın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Katman Durumunu Modifike Et seçeneğini tıklayın. Katman Durumu Modifike Et diyalog kutusu ekrana getirilir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 59

60 Bu diyalog kutusu içerisinde, Katmanı, Aktif, Değiştirilebilir, Görünür Donuk veya Saklı Donuk olarak ayarlayabilir, Eleman katmanını izole ederek, tüm diğer katmanları gizler ve sadece seçili katmanın ekranda görünür durumda kalmasını sağlayabilir, Eleman katmanını aktif, tüm diğer katmanları görünür donuk duruma ayarlayabilir, Eleman katmanını aktif, tüm diğer katmanları değiştirilebilir duruma ayarlayabilir, Tüm katmanların değiştirilebilir durumda ekranda açılmasını sağlayabilir veya Önceki duruma dön seçeneği ile katmanların durumlarını ileri / geri alabilirsiniz. 1. Saklı,donuk seçeneği ile uygulamamızdaki zemini kaplayan desenin katmanını kapatın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 60

61 KONU 20 : Katman ve Biçim Özellikleri HEDEF : Katman ve biçim özellikleri kullanımındaki seçeneklerin öğrenilmesi. Allplan, katmanlar ile biçim özelliklerini (kalem kalınlığı, çizgi tipi, renk) ilişkilendirmeniz için çeşitli seçenekler sunar. Bu seçeneklere Katman diyalog penceresinin Biçim Özellikleri sekmesinden, Katmanın Biçim Özellikleri bölümünden erişebilirsiniz. Katmanın Biçim Özellikleri bölümünde, Katman özellikleri (kalem kalınlığı, çizgi tipi, renk) kullanılmaz seçeneği işaretli durumdayken: Çizim yapmak için bir katman seçtiğinizde, Biçim araç çubuğu üzerinde o anda hangi kalem kalınlığı, çizgi tipi ve renk ayarlı ise, seçtiğiniz katmanla birlikte o özellikler kullanılır. Katman Seçin / Görünürlük sekmesinde, Katmanın Biçim Özellikleri içerisinde otomatik bir seçim olanağı kullanılamaz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 61

62 Katman özellikleri kullanılır ve biçim araç çubuğundan değiştirilebilir seçeneği işaretli durumdayken : Katman Seçin / Görünürlük sekmesinde, Katmanın Biçim Özellikleri içerisinde hangi özelliklerin eşleştirilmesini istediğinize bağlı olarak, her katman seçilmesinde Biçim araç çubuğuna Biçim Özellikleri sekmesi içerisinde Biçim özellikleri ata bölgesinde, söz konusu katman için belirlediğiniz kalem ve/veya çizgi ve/veya renk ayarı kendiliğinden öneri olarak gelir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 62

63 Atanan çizgi stili / kalem kalınlığı, çizgi tipi ve rengi, sabitlenmiş olarak katmandan alınır seçeneği işaretli durumdayken : Katman Seçin / Görünürlük sekmesinde, Katmanın Biçim Özellikleri içerisinde hangi özelliklerin eşleştirilmesini istediğinize bağlı olarak, her katman seçilmesinde Biçim araç çubuğuna Biçim Özellikleri sekmesi içerisinde Biçim özellikleri ata bölgesinde, söz konusu katman için belirlediğiniz kalem ve/veya çizgi ve/veya renk ayarı kendiliğinden öneri olarak gelir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 63

64 KATMANLAR NE, NE ZAMAN, NASIL? Katman özellikleri (kalem kalınlığı, çizgi tipi, renk) kullanılmaz seçeneği işaretli durumdayken : Biçim araç çubuğunda, kalem kalınlığını, çizgi tipini, çizgi rengini istediğiniz gibi seçebilirsiniz. Özellikler paletinde, ekranda çizili durumda olan bir elemanın tüm özelliklerini istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Katman özellikleri kullanılır ve biçim araç çubuğundan değiştirilebilir seçeneği işaretli durumdayken : Biçim araç çubuğunda, seçili katman için Katman menüsünün, Biçim özellikleri sekmesindeki, biçim özellikleri ata bölümündeki ayarlar önerilir (Katman Seçin / Görünürlük bölümünden eşleştir seçeneklerinin işaretli olmasına bağlı olarak). Tüm bu önerilen özellikleri istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Özellikler paletinde, ekranda çizili durumda olan bir elemanın tüm özelliklerini istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 64

65 Atanan çizgi stili / kalem kalınlığı, çizgi tipi ve rengi, sabitlenmiş olarak katmandan alınır seçeneği işaretli durumdayken : Biçim araç çubuğunda, seçili katman için biçim özellikleri katmandan okunur ve biçim araç çubuğundan müdahale edilemez. (Katman Seçin / Görünürlük bölümünden katmandan, çizgisitilinden al seçeneklerinin işaretli olmasına bağlı olarak). Özellikler paletinde, ekranda çizili durumda olan bir elemanın özelliklerini değiştirmek için, katmanla olan biçim ilişkisini kopartmanız gerekir. Bir elemanın biçim özelliklerinin katmandan alınmasının en büyük avantajı, o katmanda çizilen elemanların biçim özelliklerinin aynı anda, katmandaki ayarlarının değiştirilmesi ile değişebiliyor olmasıdır. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 65

66 KONU 21 : Ölçülendirme HEDEF : Ölçülendirme şekilleri ve yapılmasının öğrenilmesi. Ölçülendirme ile ilgili çalışmamız için eğitim DVD si içindeki Kat_Planı_Ölçü_İçin.ndw isimli dosyayı, masaüstünüze kopyalayın ve açın. Ardından NDW dosyasının içeriğini boş bir çizim dosyasına kopyalayarak yapıştırın. Bu kat planının bir kısmını ölçülendireceğiz. Ölçülendirme yapmanın ilk adımı ölçü parametrelerini ayarlamaktır. Ölçülendirme işlemi özetle aşağıdaki üç aşamada gerçekleştirilir: Ölçü çizgisinin tipini tanımlayın. (düşey, yatay, açılı veya direkt ölçülendirme) Ölçü çizgisinin konumunu belirleyin. Ölçülendirilecek olan noktaları tıklayın. Oluşturduğunuz ölçü çizgilerini istediğiniz zaman değiştirebilir, onlara ölçü noktaları ekleyebilir, çıkartabilir, ölçü çizgilerini taşıyabilir veya parametrelerini değiştirebilirsiniz. Ölçü çizgisinin parametre ayarlarını yaparak çalışmaya başlayın. En önemli parametreler birim, ölçü yazısının konumu ve yazı yükseklik ve genişliğidir. Ölçü çizgileri tıkladığınız noktalar ile çiziminizle ilişkilendirilmiştir ve çizimdeki modifikasyonlar değişmelerini sağlar. Ölçü çizgisi parametrelerini ayarlamak için : 1. Temel Modüller, Ölçü Çizgileri sekmesinden Ölçü Çizgisi komutunu tıklayın. 2. Özellikler tuşunu tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 66

67 3. Ekrana getirilen ölçülendirme parametrelerinin üst bölümünde, ölçü oku ve büyüklüğü ve katmanları ayarlayabilirsiniz. Tüm ölçü çizgileri, Biçim araççubuğundaki ayarlardan bağımsız olarak burada tanımlanan Kalem, Çizgi ve Renk ayarlarını kullanırlar. 4. Ölçü yazısı ve ölçü çizgisi üzerindeki konumu gibi ayarları, parametre ekranının alt bölümünde gerçekleştirebilirsiniz. 5. Ölçü Yazısı sekmesinden, Ölçü yazısı birimini cm olarak değiştirin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 67

68 6. Giriş seçenekleri sekmesinde ise uzatma çizgisi yok seçeneğini işaretleyin. 7. Bütün yaptığınız ölçü ayarlarını bir favori olarak kaydetmek için ekranın sol altındaki Favori Olarak Kaydet tuşunu tıklayın ve isim vererek bir ölçü çizgisi favorisi olarak kaydedin. Bu ölçülendirme tarzına eğitim ismini verelim. Favori kütüphanesinden al komutu veya açılan menü ile, kaydettiğiniz bu favoriyi istediğiniz zaman kullanabilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> Dik Ölçülendirme Yapmak İçin : Ölçülendirme komutunun halen aktif olması gerekli. 1. Ölçü çizgileri diyalog kutusundan Yatay seçeneğinin basılı olduğunu kontrol edin, değilse işaretleyin. 2. Ölçü çizgisinin bulunacağı yeri belirleyin. Bunun için ekranda çizginin geçeceği yeri tıklayabilir veya belirli bir noktadan mesafe girebilirsiniz. 3. Ölçülendirmek istediğiniz noktaları tıklayın. 4. Ölçülendirme işlemini kesmek için bir kere ESC tuşuna basın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 68

69 5. İkinci yatay ölçü çizgisinin konumunu tanımlamak için fareyi ilk çizdiğiniz ölçü çizgisinin üzerine götürün. Yeni ölçü çizgisinin konumunu seçim renginde ekrana getiren yardımcı bir ok sembolü görünür. Ölçü çizgisinin geçmesini istediğiniz yeri tıklayarak onaylayın. Not : İki ölçü çizgisi arasındaki mesafeyi, Ölçü Özellikleri, Giriş Seçenekleri, Ölçü Çizgileri bölümünden değiştirebilirsiniz. 6. Düşey ölçülendirme komutu ile binanın yanındaki ölçülendirmeleri de yapın. Konu Filmini İzleyin>>> Açılı Ölçülendirme Yapmak İçin : 1. Ölçü Çizgisi diyalog kutusundan Açılı Ölçülendirme seçeneğini tıklayın. 2. Ölçü çizgisinin geçmesini istediğiniz yeri işaretleyin. 3. Açıyı belirlemek için bir çizgi veya iki noktayı tıklayın. 4. Ölçülendirmek istediğiniz noktaları tıklayın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 69

70 Otomatik Ölçülendirme Yapmak İçin : Otomatik Ölçülendirme komutu, komutun içinde iken ekranda çizeceğimiz sanal bir çizginin kestiği çizim elemanlarının kesildikleri noktalarından ölçülendirilmelerini sağlar. Otomatik ölçülendirme keseceği çizgileri ölçülendireceğinden, ölçülendirme haricinde bulunması gerektiğini düşündüğünüz elemanların katmanlarını kapatın (örneğin bu çalışmamızda aks çizgilerini kapatmanız faydalı olacaktır). Akslar katmanını kapatın. 1. Otomatik Ölçülendirme komutuna girin. 2. Ölçü çizgisinin geçmesini istediğiniz yeri işaretleyin. 3. Ölçü çizgisinin açısını girin. Bunu klavyeden, örneğin yatay bir ölçülendirme için 0 değerini onaylayarak veya ekranda iki nokta tıklayarak yapabilirsiniz. 4. Ölçülendirilecek olan çizgileri belirlemek için ekranda iki nokta tıklayarak sanal çizginizi oluşturun. 5. ESC tuşuna basarak kesim çizgisi işleminden, bir kez daha ESC tuşuna basarak ölçülendirme komutundan çıkın. Konu Filmini İzleyin>>> Mevcut bir ölçü çizgisine yeni ölçü noktası eklemek için : 1. Ekranda bulunan bir ölçü çizgisini farenin sağ tuşu ile tıklayın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Ölçü Noktası Ekle yi tıklayın. 3. Ölçü çizgisine eklemek istediğiniz noktaları tıklayın. 4. ESC tuşuna basarak komuttan çıkın. Mevcut bir ölçü çizgisinden ölçü noktası çıkartmak için : 1. Ekranda bulunan bir ölçü çizgisi üzerinde, çıkartmak istediğiniz ölçü noktasını farenin sağ tuşu ile tıklayın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Ölçü Noktarı Çıkart ı tıklayın. Üzerinde tıklama yaptığınız ölçülendirme noktası ortadan kaldırılacak ve değerler düzeltilecektir. 3. Başka ölçü noktaları çıkartmak istiyorsanız onları sol tuş tıklaması ile kaldırın. 4. ESC tuşuna basarak komuttan çıkın Konu Filmini İzleyin>>> Mevcut Ölçü Çizgilerinin Özelliklerini Değiştirmek İçin : Ölçü çizgilerini filtre ederek veya çizimin tamamı içerisinde ayrıştırıp (özellikler sekmesi), ölçü çizgilerinin biçim özelliklerini değiştirebilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 70

71 KONU 22 : Baskı Önizleme HEDEF : Baskı Önizleme kullanılarak hızlı çıktı alınmasının öğrenilmesi. Allplan da, bir projenin çıktısını almak için, pafta düzenlemesi yapabilirsiniz. Ancak, çalışma alanındaki çizimlerin hızlı bir baskısını almak için, ekranın sol üst bölümünde bulunan komutunu kullanabilirsiniz. Hızlı çıktı almak için : Baskı Önizleme 1. Baskı Önizleme komutunu tıklayın. 2. Baskı Önizleme araççubuğundan Yazıcı Ayarla komutu ile yazıcıyı belirleyebilir, Baskı Önizleme Seçenekleri komutu ile, baskının nasıl görüneceğini belirleyebilirsiniz. Bu alandan, çizgilerin kendi kalınlıkları kullanılarak basılmasını da belirleyebilirsiniz. 3. Ölçek ayarlayarak kağıda çiziminizi yerleştirin ve baskıya gönderin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 71

72 KONU 24 : DWG transferi HEDEF : DWG formatlı dosyaların alınması ve gönderilmesi işlemlerinin öğrenilmesi. DWG Formatlı Bir Dosya Göndermek İçin : 1. Göndermek istediğiniz çizim dosyalarını değiştirlebilir durumda açın. 2. Temel Modüller, Harici Arayüzler sekmesine geçin ve Veri Gönder tuşunu tıklayın. 3. Ekrana getirilen dosya kaydetme kutusunda dosya için bir format seçin, dosyayı kaydetmek istediğiniz yeri belirleyin ve dosyaya bir isim verin. 4. Gönderilecek dosya ile ilgili çeşitli ayarlar yapmak için Seçenekler i tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 72

73 5. Ekrana getirilen Seçenekler diyalog kutusunda elemanların gönderileceği sistemdeki birimini, hangi elemanların transfer edileceklerini ve/veya hangi elemanların aktarım işleminde patlatılarak ayrık elemanlar olarak gönderilmesi gerektiğini belirleyebilirsiniz. Genel ayarlar bölümünde, karşılığı otomatik olarak bulunamayan elemanlara elle atama yapmak için Tamamlanmamış ayarlara izin ver onay kutucuğunun kapalı olması gerekir. 6. TAMAM tuşuna basarak kaydetme ekranına geri dönün ve dosya kaydetme ekranında Kaydet tuşuna basarak dosyayı verdiğiniz isimle kaydetmek için transfer işlemini başlatın. Veri Gönderim diyalog kutusu onaylamanız veya veri atamalarını değiştirebilmeniz için ekrana getirilir. 7. TAMAM tuşuna basarak transfer işlemini onaylayın. Dosya, seçili parametrelere göre transfer edilir. Konu Filmini İzleyin>>> DWG Formatlı Bir Dosya Almak İçin : A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 73

74 DWG formatlı dosyaları çalışma alanınıza sürükle&bırak yöntemini kullanarak alabilirsiniz. Bütün transfer işlemleri otomatik olarak gerçekleştirilir. Ancak, çalışma birimlerindeki kabullerdeki farklılık ve standartların dışında kullanılmış olabilecek kalem kalınlığı, yazı karakteri, desen ve taramalar gibi elemanlar söz konusu olabileceğinden, parametrelerine müdahale ederek transfer işlemini gerçekleştirmemiz gerekebilir. 1. Tamamen boş bir çizim dosyası açın. 2. Harici Arayüzler den Veri Al komutunu tıklayın. 3. Dosya Aç diyalog kutusu ekrana getirilir. Transfer etmek istediğiniz dwg formatlı dosyayı seçin. Öngörünüm tuşunu kullanarak dosyanın bir önizlemesini ekrana getirebilirsiniz. 4. Transfer edilecek elemanları ve birimleri belirlemek için Seçenekler tuşunu tıklayın. 5. Birimleri, transfer edilecek ve transfer edilirken patlatılacak elemanları seçin. Not : Özellikle desenleri aynen görmek için patlatarak transfer etmeniz tavsiye edilir. 6. TAMAM tuşuna basarak dosya açma ekranına geri dönün ve Aç tuşuna basarak transfer işlemini başlatın. 7. Ekrana getirilen Veri Alma diyalog kutusunda, olası atanmamış nitelikleri görmek ve elle atamak için Modifike Et tuşunu tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 74

75 Dönüştürme konfigürasyonu diyalog kutusu ekrana getirilir. Bu diyalog kutusunda, Yalnız atanmamışları göster seçeneğini işaretlerseniz, sadece Allplan ın transfer işleminde mutlak karşılığını bulamadığı elemanlar listelenirler. 8. Karşılığını elle tanımlamak istediğiniz tasarım unsurunu farenin sol tuşu ile çift tıklayabilir, birden fazla elemanı seçerek atama yapmak için SHIFT ve CTRL kombinasyonları ile birden fazla unsuru seçebilir ve üzerinde sağ tuşa basarak ekrana getirilen kısayol menüsünden ATA seçeneğini işaretleyebilirsiniz. 9. Uygun olan tasarım unsurlarını elle eşleştirerek onaylayın. 10. TAMAM tuşları ile onaylamaya devam ederek transfer işlemini gerçekleştirin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 75

76 KONU 24 : PDF formatlı dosya transferi HEDEF : PDF (Adobe Acrobat) formatlı dosya transferi işlemlerinin öğrenilmesi. Bir pdf formatlı dosyayı, örneğin üreticiden gelen bir detay çizimini, çalışma alanına sürükle&bırak yöntemi kullanarak aktarabilirsiniz. Bu çalışmamızda, eğitim DVD si içerisinde bulunan detay.pdf dosyasını masaüstünüze aktarın. PDF formatlı bir dosyayı Allplan a transfer etmek için : 1. Boş bir çizim dosyası açın. 2. Pdf formatlı dosyası (detay.pdf) sürükleyerek Allplan ın çizim alanına bırakın. 3. PDF dosyası alma ekranında gerekli ayarları yapın ve TAMAM ı tıklayın. PDF formatlı dosya, sol alt köşesi orijinde (0,0) olacak şekilde çalışma alanına yerleşir. PDF dosyasının içeriğindeki çizgisel veriler vektörel olarak alınır. Yani, elemanlar çizim elemanları olacak şekilde oluşturulurlar. Bununla birlikte, pdf dosyası içeriğindeki yazılar yazı, resimler ise bitmap dosyaları olarak çizim alanına yerleştirileceklerdir. PDF formatlı bir dosya oluşturmak için : Allplan sadece 2 boyutlu değil, 3 boyutlu pdf dosyaları da oluşturabilir. 3B pdf dosyası olarak verinin gönderilmesini mimari konuları işlerken öğreneceksiniz. 1. Bir pdf formatlı dosya olarak göndermek istediğiniz çizim dosyasını açın. 2. Baskı Önzileme komutunu tıklayarak çiziminizi kağıt ortamında görün ve ayarlayın. 3. PDF Dosyası Gönder komutunu tıklayın. 4. Dosyanın kaydedileceği yeri ve dosya ismini belirleyin. 5. TAMAM tuşuna basarak pdf formatlı dosyanızı oluşturun. Oluşturulan bu dosyayı Acrobat Reader programı kullanarak açtığınızda, hem çizimin, hem de katmanların orada olduğunu ve katmanları istediğiniz gibi açıp kapatabildiğinizi göreceksiniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 76

77 KONU 25 : 2B Akıllı Semboller HEDEF : Farklı çizim ölçeklerinde farklı çizim teknikleri gösteren 2B sembollerin öğrenilmesi. Allplan da, akıllı sembol olarak kaydettiğiniz elemanlar, farklı çizim ölçeklerinde, o ölçeğe uygun detay ve görünüm elemanları içerecek şekilde ekrana getirilebilirler. Bir 2B akıllı sembol oluşturmak için : 1. Aşağıdaki örnek çizimdeki farklı ölçeklerde farklı şekillerde ekrana getirilmesini istediğiniz sandalyeleri çizin. 2. Araçlar menüsü, Ek Modüller, Akıllı Semboller sekmesinden, Akıllı Sembol komutunu tıklayın. 3. Akıllı Sembol ismini ve kaydedileceği kataloğu belirleyin. Mevcut katalog yapısı içerisinde yeni bir klasör oluşturmak için farenin sağ tuşunu tıklayın ve klasör oluştur seçeneği ile klasörü oluşturup isimlendirin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 77

78 4. Yeni Tabaka Tanımla tuşuna basın. Program sizden akıllı sembol elemanının birinci tabakasını tanımlamanızı isteyecektir. 5. 1/1 ve 1/50 ölçek aralığında görünmesini istediğiniz elemanı seçin. 6. Akıllı sembolün referans noktasını belirleyin. Bu referans noktasının tüm akıllı sembol tabakalarında aynı olması gerekir. 7. Akıllı sembolün bu ilk tabakasının hangi ölçekler arasında ekrana getirilmesini istiyorsanız, bu ölçek aralığını özelliklerinden girin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 78

79 8. Yeni tabaka tanımla tuşunu kullanarak, diğer tasarım tabakalarını da, ayrı ayrı seçin ve görünmelerini istediğiniz ölçek aralıklarını 1/51 1/100 ve 1/101-1/200 olarak tanımlayın. Bu işlem sırasında, seçili tabakaların referans noktalarının aynı olmasına dikkat edin. Aksi takdirde, ölçek değişiminde eleman tabakaları bırakıldıkları noktaya bağlı olarak ekranda kayacaklardır. 9. Akıllı sembolün tabakalarını tanımlama işlemini TAMAM tuşuna basarak bitirin. Hazırladığınız akıllı sembol çalışma alanına yerleştirebilmeniz için kursöre takılı gelir. Akıllı sembolü çalışma alanına yerleştirin ve çizim ölçeğini değiştirerek görünümündeki değişikliği kontrol edin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 79

80 KONU 26 : Alan Tipleri ve Çizgi Tipleri HEDEF : Farklı çizim ölçeklerinde farklı çizim teknikleri gösteren alan ve çizgi tiplerinin kullanımının öğrenilmesi. Allplan BIM de, tasarımda kullanılan çizgiler ve tarama, desen, boyama, bitmap gibi elemanlar, çizimin basılacağı ölçeğe veya çizim tipine bağlı olarak görünüm, kalınlık gibi özelliklerini otomatik olarak değiştirebilirler. Çizim ölçekleri 1:20, 1:50 gibi farklı ölçekler, çizim tipleri ise avam proje, uygulama projesi, sunum projesi gibi farklı amaç ve detay seviyeleri içermesi gereken çizim tipleri olabilir. Bir çizgitipi ve/veya alantipi tanımlamak için : 1. Ekran içinde boş bir alanda farenin sağ tuşunu çift tıklayarak Katman menüsünü ekrana getirin. 2. Biçim Özellikleri sekmesinin Biçim Özellikleri Ata bölümünden, Çizgi tipleri, yüzey tipleri, çizim tipleri yönet tuşunu tıklayın. 3. Yapacağınız tanımlamanın Ölçeğe veya çizim tipine bağlı olmasını ve önceden tanımlanmış çizgi ve alan tiplerinin görünümlerini burada görebilir, seçebilir ve değiştirebilirsiniz. Ölçeğe bağlı ayarda ekran görünümü A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 80

81 Çizim tipine bağlı ayarda ekran görünümü 4. Ölçeğe bağlı çizgi tipleri, alan tipleri seçeneğini işaretleyin. Örneğin, ölçeğe bağlı yeni bir alan tipi tanımlamak için : 1. Alan tipi için ayarlar bölümünden Yeni, yönet tuşunu tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 81

82 2. Yeni tuşunu tıklayarak ekrana getirilen menüden yeni alan stili için bir isim girin. 3. Ardından, örneğin, Tuğla Duvar alan tipi için, 1:100 ölçekte tuğla dokusunun görünür hale geçmesi için, Bitmap Alanı bölümünden uygun bir doku seçin. 4. Onaylamaları takip ederek, yaptığınız işlemi kaydedin. Artık yeni alan tipi kullanıma hazırdır. Örneğin, duvar özelliklerinde, veya Alan Tipi komutu ile birlikte kullanılabilir. 1/100 ölçekte duvar plan görüntüsü 1/50 ölçekte duvar plan görüntüsü Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 82

83 BÖLÜM 2 MİMARİ KONU 1 : Proje HEDEF : Eğitimde kullanılacak projenin okunması. Eğitimin mimari bölümünde, mimari elemanların, yükseklik ve modifikasyon mantıklarının öğrenilmesinde, iki katlı bir konut yapısı örnek proje olarak kullanılacaktır. Eğitimin bu bölümü, temel eğitimde gösterilmiş olan konuları öğrenmiş olduğunuzu kabul eder. Bu nedenle, bu bölüme başlamadan önce, temel konuların öğrenilmiş olduğundan emin olunuz. Lütfen eğitim kitabının sonuna eklenmiş olan projeyi inceleyerek okuyunuz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 83

84 KONU 2 : Yükseklik ve Düzlem Mantıkları HEDEF : Mimari elemanların üçüncü boyutta oluşturulurken, yükseklik özelliklerinin tanımlanmasının öğrenilmesi. Allplan da Referans Düzlemleri Konsepti Referans Düzlemleri, Allplan da, 3B tasarımda etkin ve verimli, bir o kadar da hızlı çalışılabilmesine yardımcı olurlar. Referans Düzlemleri, mimari elemanların yüksekliklerinin tanımlanmasında kullanılırlar. Bir mimari elemanı, örneğin bir Duvar elemanını oluşturduğunuzda, yüksekliğini ve pozisyonunu birkaç farklı yöntem kullanarak tanımlayabilirsiniz. Mutlak bir kot kullanarak (mutlak 0 a göre) Bir referans düzlem çifti ile ilişkilendirerek Bir özel düzlem çifti ile ilişkilendirerek Mevcut elemanların kotlarını göstererek Alt veya üst seviyeye bağlı mutlak bir bileşen yüksekliği ile Standart alt düzleme göre bir maksimum bileşen yüksekliği tanımlayarak. Standart Referans Düzlemleri Allplan daki her çizim dosyasının sanal bir düzlem çifti bulunur. Bu referans düzlemlerinin kotlarını her çizim dosyası için ayrı ayrı ayarlayabilirsiniz. Bu görünmeyen referans düzlemleri tüm çizim dosyasına uygulanırlar. Bu iki referans düzlemi birbirlerine paraleldir ve ayrı yüksekliklerde bulunurlar. Örneğin bir duvarın yüksekliğini düzlemlere refere ederek tanımladığınızda Allplan, duvarın üstünü ve altını düzlemlere yapışmalarını sağlayacak şekilde çekiştirir. Eğer isterseniz, bir öteleme mesafesi de (yükseklikte fark) tanımlayabilirsiniz (Şekil tt). z y x A:Standart Üst Referans Düzlemi B:Standart Alt Referans Düzlemi A B Şekil tt Bu yöntemin avantajı, yükseklikleri standart referans düzlemlerine bağlanarak tanımlanan mimari elemanların, yükseklik özelliklerinin, düzlemlerin kotlarının değiştirilmesi ile, kolaylıkla ve tek hamlede değiştirilebilmesini sağlamasıdır. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 84

85 KONU 3 : Bir Mimari Projenin Düzlemler İle Oluşturulması HEDEF : Yeni bir çalışmaya başladığımızda, bir projenin nasıl oluşturulacağı ve katların yükseklik mantıklarının nasıl kurgulanacağının anlaşılması. Temel eğitimde öğretildiği şekilde Eğitim Projesi isminde yeni bir proje oluşturun. Çizim Dosyalarının Organize Edilmesi : Temel eğitimde, çizim dosyalarının, dosya gurupları altında nasıl organize edilebildiğini öğrenmiştiniz. Bu organizasyon yöntemini kullanmaya devam etmekle birlikte, Allplan BIM2008 ile birlikte gelen yeniliklerden Bina Strüktürü özelliğini kullanarak, veri ve düzlemlerin daha etkin organize edilmesi ve daha verimli kullanılmasını sağlayabilirsiniz. Çizim Dosyalarını Bina Strüktürü Kullanarak Organize Etmek İçin : 1. Çizim Dosyası Aç ve Seç tuşunu tıklayın. 2. Ekrana getirilen menüden Sekmesini tıklayın. Yeni oluşturduğunuz bu projede, mevcut bir bina strüktürü bulunmadığından dolayı karşınıza bir seçenekler ekranı getirilir. Bu çalışmamız için bina strüktürünü sonradan özelleştireceğimizi kabul edeceğiz. 3. Bina strüktürünü oluşturmayın; sonradan özelleştirilecektir, tuşunu seçip TAMAM ı tıklayın. Aynı seçim ekranına geri döneceksinizdir. 4. Ekranın üst bölümünde bulunan Düzlem Yöneticisi komutunu tıklayın. Projeyi yeni oluşturduğumuzdan, daha önceden düzlemlerle ilişkilendirilmiş güncelleme ihtiyacı bulunan çizim dosyası bulunmamaktadır. Aşağıdaki, karşınıza getirilen ekranı Evet tuşuna basarak onaylayarak geçin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 85

86 Düzlem Yöneticisi ekranı boş bir şekilde karşınıza getirilir. 5. Düzlem Yöneticisi menüsünden Yeni Model tuşunu tıklayın. Yapacağımız eğitim projesinde, zemin kat, birinci normal kat, çatı arası ve temel bulunacaktır. Bu nedenle, 0.00 kotunun üzerinde, zemin kat ve çatı arası da dahil olacak şekilde 3 adet kat bulunacağını kabul edelim. Binada bodrum kat bulunmayacağından 0.00 kotunun altında ise kat bulunmayacak, sadece temeller olacaktır. Yükseklik ve Düzlem Mantıkları konusunda öğrendiğiniz gibi, çizim dosyalarının kendilerine ait düzlem çiftleri bulunur. Burada belirtilen katlara, çalışmanın ilerleyen aşamalarında çizim dosyaları atayacağız. Bu nedenle, bitmemiş döşemeler arasındaki temiz yükseklikleri, yani, betonarme üstünden betonarme altına kadar olan yüksekliği, bu çalışmamızda 280 cm olarak gireceğiz. 6. Ekrana getirilen menüdeki ayarları aşağıdaki şekilde yapın. Bina strüktürü oluştur/genişlet kutucuğunu işaretlemeyi unutmayın. 7. TAMAM tuşunu tıklayarak değerleri onaylayın. 8. Ekrana getirilen Bina Strüktürü Oluştur/Genişlet menüsündeki ayarları aşağıdaki şekildeki gibi yapın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 86

87 Bina için tahsis edilen 1-10 arasındaki çizim dosyalarını, her kat planında aynı olan akslar, kesit çizgileri, şaftlar gibi mimari unsurların oluşturulmasında kullanacağız. Standart olarak 2nci Normal kat olarak görünen kat, bizim projemizde sonradan Çatı Arası olarak yeniden isimlendirilecektir. Kesit ve cephelerin kaç adet olacağını belirleyerek, bu elemanlara tahsis edilecek çizim dosyası sayısını belirtin. Bütün bu strüktür, daha sonradan değiştirilebilir ve geliştirilebilir. 9. Ekrana getirilen Düzlem Yöneticisi menüsünden İçinci Normal Katın ismini farenin sağ tuşu ile tıklayın, Yeniden İsimlendir seçeneğini seçin ve ismini Çatı Arası olarak değiştirin. Katların doğru kotlarda olduğunu kontrol edin, gerek duyarsanız değiştirin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 87

88 10. Düzlem Yöneticisini TAMAM tuşuna basarak onaylayın. Çizim dosyalarını seçebileceğiniz ekrana, bina strüktürü hazır olmuş şekilde geri dönersiniz. Konu Fi0lmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 88

89 KONU 4 : Ölçeğe Göre Kalınlık Değiştiren Çizgiler Tanımlanması ve Bina Akslarının Çizilmesi HEDEF : Çizim ölçeğine bağlı olarak uygun kalınlıkta çizgilerin tanımlanması ve yapı aks çizgilerinin çizilmesinin öğrenilmesi. Herşeyden önce, çizim yapabilmek için bir çizim dosyasının aktif olması ve bu sayede çizim alanına dönebilmemiz gerekir. Çalışmamızın bu aşamasında 1 numaralı çizim dosyasının ismini Aks ve Kesit Çizgileri olarak değiştirin, çizim dosyasını ekranda tek başına açık durumda bırakmak için Bina kutucuğunu CTRL tuşunu basılı durumda tıklayın ve çizim dosyasını Aktif durumda açın. Çizim Ölçeğine Bağlı Olarak Kalınlık Değiştiren Çizgi Tiplerinin Oluşturulması : Allplan da, çizim elemanlarının oluşturulmasında kullanacağınız çizgilerin, kalınlıkları, çizgi tipleri ve renklerinin belirlenen ölçeğe göre değişebilecek şekilde tanımlanabilir. Ölçeğe bağlı olarak değişecek bir çizgi tipi tanımlamak için ; 1. Ekran içinde boş bir alanda farenin sağ tuşunu çift tıklayarak Katman menüsünü açın. 2. Biçim Özellikleri sekmesine geçin. 3. Çizgi tipleri, yüzey tipleri, çizim tipleri yönet tuşunu tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 89

90 Program, bu ayarların ofis standartlarına bağlı olduğu ve burada yapacağımız ayarların büronun ayarlarını etkileyeceğini belirten bir mesaj ekrana getirir. Eğer projenin ayarlarından, bu özelliklerin projeye özel olacağını tanımladıysanız, bu mesaj ekrana getirilmez. Yapacağımız değişikliklerin, büronun ayarlarında kaydedilmesini istiyoruz, bu nedenle; 4. Tamam tuşunu tıklayın. Ekrana alan tiplerini tanımlarken kullandığınız ekran getirilir. Burada, aks çizgilerinde kullanacağımız, ölçeğe bağlı çizgi tiplerini oluşturacağız. Çizgitipini oluşturmak ve özelliklerini ayarlamak için; 1. Ekranın sol üstünde bulunan Yeni,yönet tuşunu tıklayın. 2. Yeni bir çizgitipi oluşturmak için ekrana getirilen menüden Yeni tuşunu tıklayın. 3. Oluşturacağınız bu çizgitipine Aks Çizgileri ismini verin. 4. Onaylamak için TAMAM tuşunu tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 90

91 5. Açılan menüden yeni oluşturduğunuz aks çizgileri çizgitipini seçin ve hangi ölçeklerde, hangi kalem kalınlığı, çizgitipi ve renk ile gösterilmesini istiyorsanız, onları belirleyin. 6. TAMAM tuşuna basarak yapmış olduğunuz ayarları kaydedin. Bir katman ile çizgitipini, katman seçildiği anda, o çizgitipinin de otomatik olarak seçilebilmesini sağlamak için ; 1. Katman menüsünden, Katman Seçin/Görünürlük sekmesinden, katmanın istenilen biçim özelliklerinin, katmanın kendi özelliklerinden veya çizgitipinden okunabilmesi için onay kutularını işaretleyin. 2. Katman menüsünden, Biçim Özellikleri sekmesinden, kendisi ile çizgitipi kullanılmasını istediğiniz katmanı (ÇZ_AKSLR) seçin, Biçim özellikleri ata bölümünden Ata, çizgitiplerini kullan tuşunu işaretleyin ve Aks çizgileri çizgitipini seçin. 3. Ata tuşuna basarak ayarlarınızı kaydedin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 91

92 Yapı akslarının çizilmesi : 1. Araçlar sekmesi, Temel Modüllerden ailesinden Çizim+ sekmesini seçin. 2. Aks Izgarası Oluştur komutunu tıklayın. 3. Ekrana getirilen menüden, hem X hem de Y doğrultuları ile ilgili olarak, yazı büyüklüğü, yazı balonu gibi ayarları yapın ve aks değerleri olarak X doğrultusunda sırası ile 450cm ve 700cm, Y doğrultusunda ise sırası ile 205cm, 850cm ve 500cm değerlerini girin. 4. TAMAM tuşuna basarak ayarları onaylayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 92

93 5. Aks ızgarasını ekrana yerleştirmeden önce, ÇZ_AKSLR katmanının seçili olduğunu kontrol edin, seçili değilse seçin. 6. Aks ızgarasını çalışma alanını tıklayarak yerleştirin ve çevirme açısını 0 değerini ENTER tuşuna basarak onaylayın. Aks ızgaranız aşağıdaki şekilde görünmelidir. (Ölçüler size yardımcı olmak için eklenmiştir) Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 93

94 KONU 5 : Duvarlar HEDEF : Duvar çizilmesi ve yükseklik ilişkilerinin kullanımının öğrenilmesi. Herşeyden önce, çizeceğimiz elemanların doğru çizim dosyalarında bulunması gerekir. Zemin katın duvarlarını oluşturmak için, Çizim Dosyası Aç ve Seç menüsünden uygun çizim dosyasını örneğin, Zemin Kat Planı Öneri 1 olarak isimlendirin ve aktif çizim dosyası yapın. Aks ve Kesit Çizgileri çizim dosyası ise, noktalarından yararlanabilmemiz için donuk durumda açık kalsın. Duvarları çizerken kullanacağınız, ölçeğe bağlı çizgi tipini Duvar Çizgileri ismi ile oluşturun ve hangi ölçekte hangi kalem kalınlığı ile görünmelerini ve basılmalarını istiyorsanız, uygun şekilde ayarlarını yapın. Mİ_DUVAR katmanı için Duvar Çizgileri çizgitipinin kullanılmasını seçin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 94

95 1. Araçlar menüsü, Mimari Ailesi içerisinden, Başlangıç: Duvarlar, Boşluklar, Bileşenler sekmesini tıklayın. 2. Duvar komutunu tıklayın. 3. Ekrana getirilen Duvar araççubuğundan Özellikler i tıklayın. Ekrana duvarın tüm özelliklerini ayarlayabileceğiniz bir menü getirilir. İlk olarak yapımızın dış duvarlarını oluşturacağız. Bu duvar, 10cm kalınlığında bir taş kaplama ve 20cm kalınlığında tuğladan oluşacak bir duvardır. Bu nedenle, oluşturacağımız duvar 2 tabakalı bir duvar olacaktır. İlk olarak duvarı oluşturacak katmanların (tabakaların) kaç adet olacağını belirlememiz gerekir. Ekrana getirilen menüden iki tabakalı duvar seçeneğini işaretleyin. Artık her tabakanın kalınlık, yükseklik, katman vb özelliklerini ayrı ayrı, aynı duvar üzerinde tanımlayabilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 95

96 Duvarın Yükseklik Özellikleri : En önemli ayarlardan biri Yükseklik Özelliği ayarıdır. Lütfen, aşağıdaki şekilde bulunan çizeceğimiz duvara ait kesiti inceleyin. Burada dikkat etmeniz gereken nokta, oluşturacağımız duvarın 20cm kalınlığında olan kısmının, betonarme üzerinden betonarme altına kadar, yani, zemin kat planı için ayarlamış olduğumuz 2.80 yüksekliğinde olduğu, ancak, duvarımızın 10cm kalınlığında olan taş kaplama bölümünün, üzerine gelecek olan döşemenin de önünü kapatacak şekilde, kat yüksekliğimizden 20cm yukarıda bittiğidir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 96

97 Duvar Parametrelerinin Girilmesi : Duvarı oluşturan tabakaların kalınlıklarını, ekranın altında bulunan, Parametreler, Nitelikler sekmesinden, tabakanın kalınlığını belirten değeri tıklayarak, ekrana getirilen listeden seçebilir veya değeri klavyeden girebilirsiniz. Duvarı oluşturan tabakaların yüksekliklerini, karşılık gelen yükseklik ilişkisi sembolünü ( ) tıklayarak karşınıza getirilen menüden ayarlayabilirsiniz. Yüksekliğin düzlemler ile ilişkilendirilerek tanımlanması : Aşağıdaki ekran, Allplan ın en önemli ekranlarından biri olan, yükseklik tanımlama ekranıdır. Pek çok mimari elemanla ilgili olarak bu ekran karşınıza getirilir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 97

98 : Bu sembol Standart Alt Referans Düzlemini temsil eder. : Bu sembol Standart Üst Referans Düzlemini temsil eder. : Bu semboller mutlak kotları temsil eder. : Öteleme değeri, söz konusu referans düzlemi ile mimari elemanın üst veya alt yüzeyi arasındaki mesafeyi belirler. Buradaki değerin 0 olması, elemanın referans düzlemine yapışık olduğu anlamına gelir. Duvarımızın taş kaplama olan birinci tabakasındaki ayar aşağıdaki şekilde olmalıdır : Burada ifade edilen yükseklik tanımlaması: Duvarın üst yüzeyinin (Üst Seviye) Standart Üst Düzlemden ( (Öteleme = 20). ) 20cm daha yukarıda biteceğidir Duvarın alt yüzeyinin (Alt Seviye) Standart Alt Düzleme ( (Öteleme = 0) ) 0cm mesafe ile bağlı olacağıdır 11 numaralı Zemin Kat Planı Öneri 01 çizim dosyamızın Standart Alt Düzleminin 0.00 kotundan, Standart Üst Düzleminin ise kotundan geçtiğini göz önünde bulundurduğumuzda. Duvarın bu tabakasının kendi h yüksekliği 300cm olur. Duvarımızın tuğla olan ikinci tabakasındaki ayar aşağıdaki şekilde olmalıdır : A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 98

99 Parametreler, Nitelikler ekranından, karşılık gelen alanları tıklayarak, çalışmanın ilerleyen aşamasında metrajlarda görünecek şekilde, tabakalar için Malzeme, İşçilik, Hakimiyet, Hesaplama Modu gibi parametreleri tanımlayabilirsiniz. Not : Hakimiyet değeri, iki mimari elemanın çakışması durumunda, çakışan elemanlardan hangisinin, diğerini deleceğini belirlemek için kullanılan değerdir. Örneğin, kolonların duvarları delmeleri için, hakimiyet değerlerinin duvar hakimiyet değerinden daha yüksek olması gerekir. Biçim Özellikleri sekmesinden, Duvar tabakalarının hangi katmanlarda çizileceğini ve animasyonda ekrana nasıl bir doku ile kaplı olarak getirileceğini belirleyebilirsiniz. Katman seçilirken, burada, Duvar komutunu diğer komutlardan farklı kılan bir özellik olduğuna dikkat ediniz. Duvar elemanı birden fazla tabakadan oluşabildiği ve her tabakaya farklı bir katman atanabildiğinden dolayı, diğer komutlardan farklı olarak, duvarın katman(ları), buradaki biçim özelliklerinden seçilir, ana ekranın üstünde bulunan Katman Seçimi ekranından seçilemez. Tabakada kullanılmasını istediğiniz katmanı (Mİ_DUVAR), ekrana getirilen katman menüsünden çift tıklayarak seçin. Yüzey (animasyon) bölümünden, her tabakanın animasyonda nasıl bir yüzeyle kaplı olarak ekrana getirilmesini istediğinizi belirleyebilirsiniz. Animasyonda bu elemanların kullanımını detaylı olarak Animasyon konusunda göreceksiniz. Ancak, bu çalışmamız için tabakalarda kullanılacak yüzey dosyalarını hazır elemanlar içerisinden seçin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 99

100 Çizim sırasında duvarın hangi kenarından, hangi tabakasının kenarından veya hangi tabaka kenarından hangi mesafe ile tutulacağını belirleyin. Bu sayede, duvarın tabakalarının, tıkladığınız noktadan belirli bir mesafe öteleme ile oluşturulmasını sağlayabilirsiniz. Ekseni, aşağıdaki konuma sürükleyerek belirleyin. Ayarlarını yapmış olduğunuz bu duvarı, tüm parametreleri ile ekranın sol altında bulunan tuşları kullanarak, bir isim vererek kaydedebilir ve ihtiyaç duyduğunuz duvar tipini, istediğiniz projede, buradan seçerek çağırabilirsiniz. Duvarın özelliklerini bir favori dosyası olarak kaydedin. Çizim sırasında, duvarın ekseni çevresinde döndürülmesini, istediğiniz anda duvar özelliklerinde bulunan Çevir tuşunu tıklayarak sağlayabilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> Not : Çiziminiz sırasında çalışmanın gerçek zamanlı animasyonunu da görmek için Pencere menüsünden Animasyonlu prncere seçebilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 100

101 Yapının dış duvarlarını aşağıdaki şekle uygun olarak çizin. Duvarı çizerken, aynı bir çizgi çizer gibi diyalog satırından değer girebilir veya ekrandaki mevcut noktaları kullanarak (örneğin aks çizgisi kesişimleri) çiziminizi yapabilirsiniz. Yukarıdaki çizimde işaretli olan duvarın, aks çizgisi üzerindeki konumunun farklı olduğuna dikkat ediniz. Bu duvarı, yukarıdaki şekilde oluşturmak için, çizim sırasında, Özellikler i tıklayıp eksenini kaydırabilir veya çizimi tamamladıktan sonra taşıyabilirsiniz. Eleman Çekiştir komutunu kullanarak doğru konumuna Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 101

102 Tek tabakalı 20cm ve 10cm kalınlığındaki duvarları aşağıdaki şekle ve ölçülere uygun olarak çizin. Bir duvarın başlangıç noktası bir başka duvar üzerinde herhangi bir noktada ise karşınıza mesafe ve doğrultu belirten bir ok işareti getirilir. Sol tuş ile bu oku istediğiniz konuma taşıyabilir ve klavyeden istediğiniz mesafeyi girebilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 102

103 Duvar Parçalarının Silinmesi ve Duvarların Diğer Elemanlara Uzatılması veya Kısaltılması Aşağıdaki şekildeki gibi, iki duvarın birleştirilmesini isterseniz, duvarlardan birini farenin sağ tuşu ile tıklayabilir ve ekrana getirilen kısayol menüsünden tıklayarak, birleştirileceği elemanı işaret edebilirsiniz. Doğrusal Bileşenleri Birleştir komutunu Sonuç aşağıdaki şekilde olur. Bir duvar elemanını ekrandaki bir çizgiye uzatmak için, duvarı farenin sağ tuşu ile tıklayabilir ve ekrana getirilen kısayol menüsünden çizgiyi işaret edebilirsiniz. Doğrusal Bileşeni Çizgi İle Birleştir komutunu tıklayarak birleştirileceği Sonuç aşağıdaki şekilde olur. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 103

104 İki doğrusal elemanın birleştirilmesinde, hangi elemanın önce ve tıklanılan elemanın hangi tarafının tıklanmış olduğu önemlidir. Aşağıdaki şekilleri inceleyiniz. Duvardan Parça Silinmesi Bir parçasını silmek istediğiniz duvarı farenin sağ tuşu ile tıklayarak ekrana getirilen kısayol menüsünden Duvar Parçası Sil komutunu tıklayın. Duvarın üzerinde arasını silmek istediğiniz iki noktayı tıklayarak duvarın o parçasını silin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 104

105 KONU 6 : Kolonlar HEDEF : Kolon elemanlarının oluşturulmasının öğrenilmesi. Kolonların çizilmesine başlamadan önce, aynı duvarda oluşturduğunuz gibi, ölçeğe göre uygun kalem kalınlıkları alacak Kolon Çizgileri isminde bir çizgi tipi oluşturarak ayarlarını yapın ve Mİ_KOLON katmanında bu çizgitipinin atanmış ve kullanır durumda olduğundan emin olun. Bir kolon elemanı oluşturmak için ; 1. Mimari Ailedeki Duvarlar modülünden Kolon komutunu tıklayın. 2. Özellikler i tıklayın ve ekrana getirilen menüden kolon ile ilgili boyut, yükseklik, malzeme, hakimiyet, işçilik, tarama gibi parametreleri ayarlayın. Plandaki kolon taraması için 15 numaralı taramayı seçin. Hakimiyet değerinin, kolonun üzerine yerleştirileceği duvarların hakimiyet değerinden büyük bir değer olmasına dikkat edin. Aksi takdirde, kolonlar duvarları delmeyeceklerdir. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 105

106 Kolonları aşağıdaki çizime göre yerleştirin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 106

107 Kolon içinde bulunan taramalarla ilgili ÖNEMLİ not: Kolonların içinde bulunan taramaların, hem kolonlarla aynı katmanda, hem de kalem kalınlıklarının kolonlardan farklı (ince) olması için, Menü den Araçlar-> Standartlar ı işaretleyin, ekrana getirilen menüden Tarama yı seçin ve kolon içinde kullandığınız taramayı seçerek (bu örnek çalışmada 15) Gösterim İçin Standartlarda Tanımlanmış Kalem ve Rengi Kullan kutucuğunu işaretleyin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 107

108 KONU 7 : Kirişler HEDEF : kirişlerin oluşturulmasının öğrenilmesi. Kirişlerin çizilmesi için Kiriş, Ters Kiriş komutunu kullanabilirsiniz. Kirişler, aynı duvar elemanları gibi çizilirler.kirişler, üzerlerinden geçtiği kolon, duvar gibi mimari elemanları delerler. Kirişleri oluşturmak için: 1. Kiriş, Ters Kiriş komutunu tıklayın. 2. Uygun olan kalem kalınlığı (ölçeğe göre değişen) ve kiriş parametreleri ayarlarını yapın. (örnek çalışmamızda kirişlerimiz 20x40 boyutunda ve üst yüzeyi standart üst referans düzlemine bağlı olacaktır. Kirişler istenilen herhangi bir kesite sahip olabilirler. Dikdörtgen profil dışında bir kesit seçmek için Profil tuşunu tıklayıp ve kütüphaneden uygun bir kesit seçebilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 108

109 KONU 8 : Bacalar HEDEF : Baca komutunun kullanımının öğrenilmesi. Allplan da bir baca oluşturmak ve tasarıma eklemek için Mimari Aile, Duvarlar ve Boşluklar modülünden Baca komutunu kullanabilirsiniz. Bir baca elemanı oluşturmak için : 1. Baca Komutunu tıklayın. 2. Özellikler i tıklayın. 3. Ekrana getirilen menüden istenilen baca şeklini seçerek ayarlarınızı yapın. 4. Bacanın yüksekliğinin döşemeyi deleceğinden dolayı standart referans düzleminin 20cm üzerinde biteceğini ve Mİ_BACA katmanında bacayı oluşturmanız gerektiğini aklınızda bulundurun ve doğru ayarları ile bacayı çalışma alanına yerleştirin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 109

110 KONU 9 : Pencere, kapı boşlukları ve elemanları HEDEF : Boşluk elemanları ve akıllı sembol oluşturulmasının öğrenilmesi. Allplan da, pencere ve kapı boşluklarını, içlerinde akıllı sembolleri ile birlikte ve etiketli olarak tek hamlede oluşturabilirsiniz. Ancak, eğitimin bu aşamasında, boşluğu ayrı açıp, içerisine akıllı sembolü ayrı tasarlayıp, etiketini sonradan atayarak, bu aşamaların nasıl gerçekleştirileceğini öğreneceksiniz. Bir pencere boşluğu oluşturmak için : 1. Mimari Aile, Duvarlar,Boşluklar modülünden Pencere komutunu tıklayın. Pencere boşluğu kursörün ucunda takılı gelir ve kursörü üzerine getirdiğiniz duvarın kalınlığını ve açısını alır. Duvar üzerinde görünen pencere boşluğu önizlemesi bir U şekline benzer. Prensip olarak, U nun kapalı olan yüzeyi, binanın dışına gelmelidir. Diyalog kutusundaki zarf işaretini kullanarak, pencerenin kursöre takılı olma noktasını değiştirebilirsiniz. 2. Pencere boşluğunu yerleştirmek istediğiniz duvarı tıklayın. Pencere boşluğunun Özellikler ine geçiş yapabilir veya referans okunu istediğiniz noktaya taşıyarak o noktadan öteleme değeri ile pencerenin başlangıç noktasını değiştirebilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 110

111 3. Özellikler i tıklayın. Pencere menüsü iki sekmeden oluşur. Boşluk ve Kasa Payı. Boşluk alanında, pencerenin şeklini, yüksekliğini, içerisinde bir sembol olup olmayacağını (oluşturulurken), parapet çizgilerinin (varsa) özelliklerini ve bir kasapayı olup olmayacağını tanımlayabilirsiniz. Kasapayı alanında ise, pencere boşluğunun içerisine yerleşecek elemanın konumunu ve duvar tabakalarının nasıl olacağını tanımlarsınız. Kasapayının oluşturulmuş olması, özellikle pencerenin içarisine sıvaların dönebilmesi için önemlidir. Kasa payı ayarlarını şekildeki gibi yapın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 111

112 4. Boşluk sekmesinden Yükseklik tuşunu tıklayarak, ayarları pencere parapetinin yerden 70cm yüksekliğinde (betonarme üstünden), kendi h yüksekliğinin de 140cm olmasını sağlayacak şekilde değiştirin. : Bu sembol elemanın kendi yüksekliğini temsil eder. 5. TAMAM tuşuna basarak ayarları onaylayın. 6. Pencerenin başlangıç noktasının değerini (iç köşeden 100cm) ve pencerenin kendi genişliğini (200cm) girerek onaylayın. Pencere boşluğu oluşturulur. Not : Kasapayı çizgileri, yardımcı çizgi renginde ekrana getirilir ve baskılarda çıkmazlar. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 112

113 KONU 10 : Akıllı Kapı ve Pencere Sembolü Elemanları HEDEF : Akıllı sembol elemanlarının oluşturulmasının öğrenilmesi. Akıllı kapı ve pencere sembolleri, içerisine yerleştirildikleri boşluğun yükseklik ve genişliğine adapte olabilen, farklı çizim ölçeklerinde farklı detay seviyelerinde ekrana getirilen sembol elemanlarıdır. Bir akıllı sembol oluşturmak için : 1. Mimari Aile, Duvarlar ve Boşluklar modülünden Akıllı Sembol Tasarımcısını tıklayın. 2. İçerisine akıllı sembol tasarlamak istediğiniz boşluğu tıklayın. 3. Tıkladığınız boşluğun bir pencere veya kapı boşluğu olmasına bağlı olarak, kasa biçimi seçimi ekranı karşınıza getirilir. 5x5 değerlerini girerek onaylayın. 4. Seçili ayarları aktarmak için tuşunu kullanın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 113

114 5. Pencere elemanını tasarlayarak yerine yerleştirmek ve kütüphane elemanı olarak kaydetmek için TAMAM tuşunu tıklayın. Akıllı sembolün tasarımı sırasında, elemanların kalınlık ve genişliklerine, elemanı oluşturan unsurların renk ve yüzey özelliklerine dikkat ederek özen gösterin. Pencere elemanının doğru pozisyonunu plan görünümünde farenin sol tuşunu tıklayarak ayarlayın. 6. Doğru pozisyonu ayarladıktan sonra ekran içinde farenin sağ tuşuna basarak konumu onaylayın. Program Akıllı Sembolleri kaydetmek için kullanılan kütüphaneyi, bu sembolü kaydedebilmeniz için ekrana getirir. Oluşturduğumuz bu akıllı sembolü büro klasörünün altına kaydedeceğiz, ancak, düzenli çalışabilmek için elemanları klasörler altında guruplandırarak çalıştığımızdan, önce Eğitim Sembolleri isminde bir klasör oluşturup, oluşturulan bu elemanı o klasöre kaydedeceğiz. Büronun altında yeni bir klasör oluşturmak için : 1. Büro klasörünü farenin sağ tuşu ile tıklayın ve ekrana getirilen kısayol menüsünden Klasör Oluştur seçeneğini işaretleyin. 2. Oluşturulan bu yeni klasörün ismini Eğitim Sembolleri olarak değiştirin. 3. Eğitim Sembolleri klasörü seçili durumdayken TAMAM tuşuna basın. 4. Veri girişi kutusundan pencere ismini girin (P1). 5. ESC tuşuna basarak pencere tasarımcısı komutunu sonlandırın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 114

115 KONU 11 : Akıllı Denizlik Sembolü Elemanları HEDEF : Akıllı denizlik sembol elemanlarının oluşturulmasının öğrenilmesi. Bir boşluğa denizlik elemanı eklemek için : 1. Mimari Aile, Duvarlar ve Boşluklar modülünden Denizlik Sembolü komutunu tıklayın. 2. Denizlik sembolünü oluşturmak istediğiniz boşluk kenarını işaretleyin. 3. Denizlik parametrelerini ayarlayın. 4. Ekran içinde farenin sağ tuşuna basarak konumunu onaylayın. 5. Denizlik sembolünü kütüphaneye kaydedin. 6. Aynı işlemleri denizliğin iç parçası için de tekrarlayın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 115

116 KONU 12 : Akıllı Etiketler HEDEF : Akıllı etiketlerin kullanılmasının öğrenilmesi. Bir pencere boşluğuna etiket yerleştirmek için: 1. Pencere boşluğundaki Akıllı Sembol Elemanını farenin sağ tuşu ile tıklayın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Etiket i seçin. 3. Söz konusu elemanın etiketlendirilmesi için uygun bir etiket şekli seçin. 4. Etiketin uygun açıda döndürülmesi için Otomatik seçeneğini işaretleyin. 5. Etiketi yerine ekran içinde tıklama yaparak yerleştirin. 6. Etiket yerleştirme işlemini ESC tuşuna basarak bitirin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 116

117 KONU 13 : Pencere ve Kapı Favori Elemanı Kaydedilmesi HEDEF : Boşluklarda favori dosyalarının kullanılmasının öğrenilmesi. Ekrana yerleştirilmiş bir elemanın farenin sağ tuşu ile çift tıklanması, o elemanın parametreleri ile birlikte yeniden oluşturulmaya hazır durumda ekrana getirilmesini sağlar. Aynı mantık, kapı ve pencere boşlukları için de geçerlidir. İçinde akıllı sembolü, denizlikleri, etiketi olan bir pencere sembolünün farenin sağ tuşu ile çift tıklanması, yeni oluşturulacak pencere boşluğunun bu elemanları da içermesini sağlar. 1. Az önce oluşturduğunuz, içine akıllı sembol yerleştirdiğiniz, etiketlediğiniz pencere boşluğunu farenin sağ tuşu ile çift tıklayıp tüm özelliklerini alın. 2. Özellikler i tıklayın. 3. Parametre ekranının sağ altındaki kayıt tuşunu kullanarak, pencere stilini istediğiniz zaman çağırabileceğiniz bir favori dosyası olarak kaydedin. Not : Açılmış bir pencere boşluğunun içerisine kütüphaneden bir akıllı sembol çağırarak yerleştirmek için ise, Boşluğa Akıllı Sembol Yerleştir komutunu kullanın. Konu Filmini İzleyin>>> Aşağıdaki çizime göre pencere boşluklarını açın. Tüm pencerelerin üst kotları 2.20 olacaktır. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 117

118 Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 118

119 KONU 14 : Pencere, kapı boşlukları ve elemanları HEDEF : Boşluk elemanları ve akıllı sembol oluşturulmasının öğrenilmesi. Kapı Boşluklar aynı pencere boşlukları gibi oluşturulurlar. Pencere boşluğundan farklı olarak kapının açılış doğrultusunun gösterilmesini ve nasıl gösterileceğini belirleyebilirsiniz. Bunun için özelliklerde Kapı Açılışı tuşunu kullanın. Bir diğer önemli nokta, kapı boşluğu için akıllı sembol oluşturulmasında karşımıza çıkar. Burada, kapı elemanını tanımlarken, kapı boşluğunun betonarme üstünden bir delik olarak açıldığını, ancak içine yerleştirilecek kanadın, zemindeki ince yapı malzemelerinin toplam kalınlığı kadar kapı altından yukarıda bitmesi gerekir. İster kapı eşiği oluşturarak, ister oluşturmadan Sabit Kapı Kanadı Yüksekliği seçeneği ile, zemin kaplamalarının kalınlığını da göz önünde bulunduran kanatlar oluşturabilirsiniz. Soldaki çizime göre kapı boşluklarını oluşturun. Tüm kapıların üst kotları 2.20 olacaktır. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 119

120 KONU 15 : Döşeme Elemanı HEDEF : Döşeme komutunun kullanımının öğrenilmesi. Döşeme oluşturmak için : 1. Mimari Aile, Duvarlar ve Boşluklar modülünden Döşeme komutunu tıklayın. 2. Döşeme özelliklerini ayarlamak için Özellikler i tıklayın. 3. Döşemenin ayarlarını yapın. 4. Ayarları onaylamak için TAMAM ı tıklayın. 5. Döşemeyi herhangi bir alan uygulaması gibi oluşturun. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 120

121 KONU 16 : Oda Komutu HEDEF : İnce yapı malzemelerinin işlenmesi ve mahal etiketlerinin kullanımının öğrenilmesi. Allplan da Mimari ailedeki Metraj modülünden Oda komutunu, mahallerde kullanılan zemin, duvar, döşeme, tavan ve süpürgelik tabakalarını tanımlamak için kullanabilirsiniz. Burada tanımlayacağınız tabakaların animasyon ekranında, metraj listelerinde, zemin ve tavan tabakalarının kesitlerde görünmesini sağlayabilirsiniz. Mahallere metraj özellikleri kazandırmak için : 1. Oda komutunu tıklayın. 2. Özellikler i tıklayın. Özellikler menüsünün Oda sekmesinde mahal fonksiyonu, numarası ve odanın yüksekliğini belirleyebilirsiniz. Not : Bir odanın içerisine yerleştirildiği odadaki kapı ve pencereleri otomatik olarak algılayabilmesi için, odanın duvarları ile aynı çizim dosyasında bulunması gerekmektedir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 121

122 Özellikler menüsünün Bitim sekmesinde yüzeylerde kullanılacak tabakaları, kalınlıklarını, işçiliklerini, animasyonda nasıl görüneceklerini, kesitteki temsillerini tanımlayabilirsiniz. Burada malzemeler, en alttaki tabakadan başlanarak girilir. Özetle, kaplama sıralamasında en büyük numaraya sahip olan tabaka en yukarıdadır. İster yüzeyleri, ister bütün odayı, uygun alanlardaki Favori Kaydet ve Favori Yükle komutlarını kullanarak kaydedebilir ve çağırabilirsiniz. 3. Odanın özelliklerini ayarlayın. 4. TAMAM tuşuna basarak ayarları onaylayın. 5. Oda olarak tanımlamak istediğiniz mahalin içini tıklayarak veya sınırlarını dönerek, oda ayarlarını uygulayın. Ekrana odanın içerisine yerleştirilmek üzere etiket seçebilmeniz için gerekli diyalog kutusu getirilir. 6. Mahal etiketini seçerek alana yerleştirin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 122

123 Gerekli mahal ayarlamalarını yaparak, hem alanları tanımlayın hem de etiketleri yerleştirin. Etiketler, farklı çizim ölçeklerinde farklı mahal özelliklerini ekrana getirebilirler. 1/100 Ölçeğinde mutfak etiketi 1/50 Ölçeğinde mutfak etiketi Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 123

124 KONU 17 : Merdiven Komutu HEDEF : Merdivenlerin oluşturulmasının öğrenilmesi. Allplan da farklı formlarda merdivenleri kolaylıkla oluşturabilirsiniz. Standart merdiven formlarına ek olarak, Serbest Şekilli Merdiven komutunu da kullanarak, istediğiniz herhangi bir (uygun) formun merdiven oluşturulmada kullanılmasında hiçbir engel bulunmamaktadır. Allplan da bir merdiven oluşturmak için: 1. Mimari aileden Merdivenler modülüne geçin. 2. Oluştur menüsünden Merdiven Sihirbazı komutunu tıklayın. 3. Merdiven Sihirbazı ekranından gerekli parametre ayarlarını yapın. Parametre ayarlarında dikkat edilmesi gereken noktalardan biri, merdivenin en üst basamağının döşemeden faydalanılarak mı, yoksa döşemeye ek olarak mı oluşturulacağıdır. Ayrıca, yükseklik ayarlarında alt ve üst yükseklikleri değerlendirirken, merdivenin başladığı ve bittiği noktalardaki bitmiş (kaplamalı) kotların da düşünülmesi gerektiğini unutmayın. Merdiveni mutfağın giriş kapısının bulunduğu duvarın 110cm Y deoğrultusunda yukarısına yerleştirin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 124

125 4. Merdivenin planda kesilerek ekrana getirilmesi için Planda Kesit komutunu tıklayın. 5. Kesilmesini istediğiniz merdiveni işaretleyin. 6. Parametre ayarlarını yapın. 7. Planda kesitin oluşturulmasını istediğiniz basamakları çaprazlamasına işaretleyerek, çizgilerin görünümünün değişmesini sağlayın. 8. Temel aileden Yazı modülüne geçin. 9. Numaralandırmalı Yazı komutunu tıklayın. 10. Parametre ayarlarını yapın. 11. Merdivenlerin basamak numaralarını ekleyin. 12. Çizim modülündeki Hizala ve Düzenle komutlarını kullanarak yazıları düzenleyin. Not : Oluşturulmuş bir merdiveni Merdiven Modifikasyonu komutunu kullanarak değiştirebilir, düzenleyebilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 125

126 KONU 18 : Ölçülendirme Genel HEDEF : Bir mimari kat planının duvar ölçülendirme komutu kullanılarak ölçülendirilmesinin öğrenilmesi. Allplan da ölçülendirmenin nasıl yapıldığını temel eğitimde öğrenmiştiniz. Bir mimari kat planının dış duvarlarının ölçülendirilmesinde size yardımcı olması için Mimari Aile, İleri Duvarlar ve Boşluklar modülünde Duvar Ölçülendirme komutunu da kullanabilirsiniz. Dış duvarları ölçülendirmek için : 1. Duvar Ölçülendirme komutunu tıklayın. 2. Özellikler i tıklayın ve Ölçü Bloğu sekmesinden, ölçü bloğunda görünmesini istediğiniz ölçüleri seçin ve ayarlarını yapın. 3. Ölçülendirilmesini istediğiniz cephedeki duvarları tıklayarak seçin. 4. Bir cephenin duvarlarını seçtikten sonra ekran içinde farenin sağ tuşuna basarak seçimi onaylayın. 5. Ölçü bazı olarak kullanılacak duvarı tıklayın ve ölçü bloğunu yerleştirin. 6. Aks çizgilerini eklemek için en sondaki tüm ölçüyü gösteren çizgiyi kaydırabilir ve ölçülendirmeyi araya ekleyebilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 126

127 A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 127

128 KONU 19 : Kat Planının Kopyalanması HEDEF : Mevcut bir kat planının kopyalanarak, bir başka kat planının oluşturulmasının öğrenilmesi. Allplan da çizim dosyaları arasında veri kopyalamanın çeşitli, farklı ve farklı amaçlara uygun yöntemleri bulunmaktadır. Bu çalışmada, zemin kat planının bir kopyasını 1nci normal kat planını oluşturmak için kullanacağız ve bu kat planını oluştururken, zemin kattan gelen çizimi revize ederek, mevcut elemanlardan yararlanacağız. Bik kat planını kullanarak bir diğer kat planını oluşturmak için : 1. Hiçbir komutta değilken, ekran içinde farenin sol tuşunu çift tıklayarak veya Çizim Dosyası Aç ve Seç komutunu tıklayarak proje bazında çizim dosyası açma ekranına erişin. 2. Kopyasını çıkartmak istediğiniz çizim dosyasını (Örnek çalışmamızda 11 numaralı zemin kat planını) farenin sağ tuşu ile tıklayın ve ekrana getirilen kısayol menüsünden Kopyala seçeneğini işaretleyin. 3. 1nci Normal kat yazısını sağ tuşla tıklayarak ekrana getirilen kısayol menüsünden Altına Ekle veya Arkasına Ekle seçeneklerinden birini tıkladığınızda, hedef çizim dosyasının numarasını girebileceğiniz bir ekran karşınıza getirilir. Eğer, 21 numaralı boş çizim dosyasını farenin sağ tuşu ile tıklarsanız, çizim dosyasının içerisinde bir çizim bulunabileceği ve yanlışlıkla üzerine yazmamanız için program karşınıza sadece Arkasına Ekle seçeneğini getirir ve 22 numaralı çizim dosyası standart olarak seçilidir. Gene de bu dosyayı 21 olarak değiştirip işlemi gerçekleştirebilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 128

129 4. TAMAM tuşuna basarak, 11 numaralı çizim dosyasının içeriğinin, 21 numaralı çizim dosyasına kopyalanmasını sağlayın. Çizim dosyası 21 numaralı çizim dosyasına kopyalanır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, çizim dosyasının referans düzlemlerinin yükseklik özellikleri de dahil olarak, yani birebir aynı kopyalandığıdır. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 129

130 5. Mavi renkle işaretlenmiş olan ve kotların zemin kattan alındığını belirten değerlerin üzerini farenin sağ tuşu ile tıklayın. 6. Ekrana getirilen Düzlemleri Ata komutunu tıklayın. 7. Ekrana getirilen Düzlem Ata menüsünden, 1nci Normal Kat seçeneğini işaretleyerek, çizim dosyasının düzlem yüksekliği bilgilerini bu kattan okuması gerektiğini tanımlayın. Çizim dosyanız içerisinde, düzlemlerle ilişkili olmayan, kotlara bağlı olan (merdivenler gibi) elemanlar bulunabilir. Bir sonra karşınıza getirilen menüden bu elemanların, dosyayla beraber taşınmalarını (z doğrultusunda) veya oldukları kotlarda kalmalarını sağlayabilirsiniz. 8. Elemanların dosyayla birlikte taşınmaları için uygun kutucukları işaretleyin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 130

131 9. Onaylamak için TAMAM tuşuna basın. Yeniden çizim ekranına döndüğünüzde, 21 numaralı çizim dosyasının yanında yüksekliklerini gösteren işaretlerin artık orada olmadıklarını göreceksiniz. Bu, çizim dosyasının yüksekliğini ilişkilendirildiği kat planından okumakta olduğunu gösterir. 10. Çizim dosyasının ismini 1nci Normal Kat Planı Öneri 1 olarak değiştirin. 11. Çizim dosyasını aktif hale getirerek çalışma alanına dönün ve sonucu gözlemleyin. Birbirinin aynı olan iki kat planı üst üste açık durumdadır. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 131

132 Zemin kat planını kapatarak revizyonlar için birinci normal kat planına dönün. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 132

133 KONU 20 : Revizyonlar HEDEF : Kat planı üzerinde revizyonlar yapılarak mevcut elemanlarla yeni kat planının oluşturulmasının öğrenilmesi. Çalışmanın bu aşamasında, eğitim dokümantasyonunun ekinde bulunan 1nci Normal Kat Planı çizimi doğrultusunda revizyonlar yapılacaktır. Revizyona, artık bu kat planında bulunmayan merdiven elemanını silerek başlayın. Bir diğer kayda değer değişiklik, zemin katta bulunan taş kaplamanın, bu kat planında devam etmediğidir. Bu nedenle öncelikle dış duvarların özelliklerini değiştirmemiz gerekir. Dış duvarların tabaka sayısı ve kalınlığı da dahil parametrelerini değiştirmek için: 1. Dış duvarlardan birini farenin sağ tuşu ile tıklayın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Özellikler i seçin. 3. Duvar Özellikleri arayüzünden duvar tabakasını tek tabakaya getirerek kalınlığını belirleyin. 4. TAMAM tuşuna basarak parametreleri onaylayın. Duvar tek tabakalı hale geçer A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 133

134 5. Mimari aile, İleri, Duvarlar ve Boşluklar modülünden Mimari Bileşen Özellikleri Uygula komutunu tıklayın. 6. Hakim eleman olarak, özellikleri düzeltilen duvarı tıklayın ve ardından değişikliklerin kendilerine uygulanmasını istediğiniz dış duvarları seçin. 7. Uygula tuşuna basarak değişikliklerin seçili tüm duvarlara uygulanmasını sağlayın. 8. Sadece eski çalışma odasının sağ tarafındaki duvarın ekseni doğru olmayacak şekilde değiştiğinden, duvarı 20cm sağa taşımanız gerekir. Bunun nedeni, oluşturulma aşamasında bu duvarın ekseninin diğer tüm dış duvarların eksenlerinin aksine diğer tarafta olmasıdır. Konu Filmini İzleyin>>> Revizyonlar yapmaya devam edin Çizimi incelediğinizde, alt katta mutfak olan hacmin, üst katta yatak odası olarak değerlendirildiğini ve ebeveyn banyosu ve genel kullanım banyosu için ara duvarın Y doğrultusunda 75cm aşağı kaydığını görebilirsiniz. Bu işlemi gerçekleştirmek için : 1. Eleman Çekiştir komutunu tıklayın. 2. Alanda bulunan bacanın çekiştirme işlemi haricinde kalmasını istiyoruz. Ekranın sol tarafındaki Mimari Filtre yi seçin ve sadece duvarlar ve odaları işaretleyerek çekiştirme işleminde bu elemanların seçilmelerini sağlayın. 3. Çekiştirilmesini istediğiniz alanı seçerek Y doğrultusunda -75cm çekin. 4. Eski vestiyer, bu kattaki genel banyonun oda hacminin baca arkasında kalan bölümünü Çizgi Bük komutunu kullanarak düzeltin. 5. Eski WC, yeni ebeveyn banyosunun kapı boşluğunu, açıldığı duvarı değiştirin (burada, eski kapıyı kopyalamadan aynalayarak veya yeni kapıyı sıfırdan açıp eskisini silerek çalışabilirsiniz). Mahallerin niteliklerinin revizyonu : 1. Özelliklerini değiştirmek istediğiniz odayı farenin sağ tuşu ile tıklayın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Özellikler i seçin. Odanın parametrelerini girdiğiniz ekran açılacaktır. 3. Bu ekrandan, odanın ismini, fonksiyonunu, zeminde, duvarda ve tavanda bulunan tabakaların sayısını, kalınlığını, malzemesini ve animasyon ekranında nasıl ekrana getirileceğini değiştirin. 4. Revizyonları uygulamak için TAMAM tuşunu tıklayın. 5. Yukarıdaki işlemleri tüm odalara uygulayın. Zemin kattan gelen döşeme duvarlardan 20cm dışarı taşmaktadır. Bu döşemeyi silerek yeni döşemeyi olması gereken sınırlarda oluşturun. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 134

135 Döşeme boşluğu ve Oyuğu : Merdiven için 1nci katın döşemesinde bir delik oluşturmamız gerekmektedir. Bunun için : Döşeme boşluğunun nereye açılacağını tam olarak belirlemek için bir alt kat planını görmeniz gerekmektedir. Bu nedenle zemin kat planını donuk durumda ekrana getirin. Burada, döşemede delik açacağımız 2 alan bulunmaktadır, merdiven boşluğu ve baca alanı. 1. Mimari aile, Başlangıç, Duvarlar, Boşluklar modülünden Döşeme/Levhada Oyuk, Boşluk komutunu tıklayın. 2. Boşluğu açmak istediğiniz döşemeyi tıklayın. 3. Özellikler i tıklayın ve serbest şekilli döşeme boşluğunu seçin. 4. TAMAM tuşuna basın. 5. Köşegenleri işaretleyerek oyukları oluşturun. (Boşluk merdivenden 20cm daha geniş olsun) Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 135

136 KONU 21 : Korkuluk Modelleyici HEDEF : Korkuluk modelleyici komutunun kullanımının öğrenilmesi. Allplan da Korkuluk Modelleyicisi komutunu kullanarak sadece merdiven korkuluk elemanları değil, parametrik özellikleri sayesinde cephe kaplama elemanları, güneş kırıcılar gibi pek çok eleman oluşturabileceğinizi unutmayın. Önce döşeme komutunu kullanarak çizimde Güney cephesinde bulunan balkon döşemesini oluşturun. İlk olarak bu balkonun korkuluklarını oluşturacağız. Parametrik bir korkuluk elemanı oluşturmak için : 1. Korkuluk elemanını oluşturacağınız alana izometrik perspektiften bakın. 2. Korkuluk Modelleyicisi komutunu tıklayın. Korkuluk diyalog kutusu ekrana getirilir. 3. Özellikler i tıklayın. Korkuluk Özellikleri diyalog kutusu karşınıza getirilir. 4. Önceden tanımlı favorilerden İpli Korkuluk favorisini seçin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 136

137 Açılan bu parametreler ekranında, küpeştenin kendisi, dikmeler, alanlar, bu elemanların kesitleri, şekilleri ve ölçüleri ile ilgili tüm işlemleri yaparak çok farklı şekillerde parametrik elemanlar oluşturabilirsiniz. 5. İzometrik perspektiften korkuluk noktalarını tıklayarak korkuluğu oluşturun. Mevcut, çizilmiş bir korkuluğu değiştirmek için, Korkuluk Modelleyicisi komutunu tekrar tıklayın ve Korkuluk Modifikasyonu tuşunu tıklayarak değişiklik uygulamak istediğiniz korkuluğu tıklayın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 137

138 Merdiven korkuluğunun oluşturulması için : Merdiven korkuluğu da aynı baklon korkuluğu gibi oluşturulacaktır. Burada dikkat etmemiz gereken nokta, (ki aslında, balkonun da bir kaplaması olacağından orada da dikkat edilmesi gereken noktalardan biri idi Lütfen baklonun döşemesi ve korkuluğunu bu yeni bilgi doğrultusunda düzeltin), döşeme kaplamalarının 10ar santimlik kalınlıklarıdır. Yani, oluşturulacak her nokta, tıklayacağımız her noktadan, Z doğrultusunda 10cm daha yukarıda olacaktır. Lütfen çizim ile ilgili adımları, kesişim ve ötelemelerin nasıl yakalandığını konu filmini izleyerek takip ediniz. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 138

139 KONU 22 : Mimari Eleman Yükseklik Modifikasyonu HEDEF : Mevcut mimari elemanların yükseklik özelliklerinin değiştirilmesinin öğrenilmesi. Mevcut bir mimari elemanın, örneğin bir pencerenin yükseklik özelliklerini, elemanın kendisinin oluşturulduğu özellikler arayüzünden değiştirebilirsiniz. Örneğin yukarıdaki çizimde, binanın birinci katında sol tarafta bulunan pencerenin yüksekliğini parapetini 20cm aşağı çekerek 1.40 dan 1.60 a çıkartmak için : 1. Pencere boşluğunu farenin sağ tuşu ile tıklayın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Özellikler i seçin. 3. Yükseklik özelliklerinden parapeti 20 cm düşürürken, pencerenin kendi yüksekliğini de 20 cm arttırın. 4. TAMAM tuşuna basarak onaylayın. Çizim ekranına döndüğünüzde, pencere elemanının yeni pencere boşluğuna uyacak biçimde, etiketi de dahil olacak şekilde güncellendiğini görebilirsiniz. Pencere tipi ise P1 olarak sembolün isminden okunur. Ancak, tipi değişmemesine rağmen pencerenin etiketini yüksekliği değiştiğinden dolayı pencerenin isminin de örneğin P5 olarak değişmesini isterseniz : 1. Pencerede bulunan akıllı sembolü farenin sağ tuşu ile tıklayın. 2. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Akıllı Sembol Modifikasyonu komutunu tıklayın. 3. Akıllı sembol modifikasyonu panelinden Kaydet seçeneğini işaretleyerek ismi P5 olarak değiştirin. Pencereniz P5 olarak yeniden isimlendirilecektir. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 139

140 KONU 23 : Çatı Katı ve Konturu HEDEF : Çatı konturu, düzlemler ve yükseklikler ilişkisinin öğrenilmesi. Çalışma projesindeki bir üst kat, bir çatı arasıdır. Bu nedenle, çatı arasının üzerine oturacağı döşemeyi, 1nci normal kattan kopyalayarak çalışmaya başlayın (Çizim dosyaları arasında eleman kopyala/taşı komutunu kullanıp sadece döşemeyi seçerek). Kopyalama işlemini gerçekleştirdikten sonra, katın kotlarının sistem tarafından ayarlanmasını sağlayın. (bknz. Sayfa 126) Duvar komutunu kullanarak, çatının üzerine oturacağı 20cm kalınlığındaki duvarları, döşemenin çervesi boyunca oluşturun. Bir çatı oluşturmak için Mimari aile, Genel, Çatılar Düzlemler modülünden komutunu kullanın. Çatı Konturu ÇATI DÜZLEMLERİ ÇATI DEĞİLDİR Çatı Konturu komutunu kullandığınızda, fiziksel bir çatı görmeyeceksinizdir. Çatı konturu, aslında, çatının sınırlarını belirleyen, elemanların kendisini referans alarak yüksekliklerini ayarlayacakları bir özel düzlem çiftleri gurubudur. Çok farklı biçimlerde çatı şekilleri oluşturabilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 140

141 Çatı konturları, standart düzlemlere göre baskındırlar ve düzlemlerle ilişkilendirilmiş olan mimari elemanlar, aynı çizim dosyasında bulundukları çatı konturlarının sınırları içerisine girince onun şeklini alırlar. Standart Üst Düzlem Referans Düzlemleri İle İlişkili Eleman Standart Alt Düzlem Çatı Konturundaki Üst Düzlem Referans Düzlemleri İle İlişkili Eleman Çatı Konturundaki Alt Düzlem Çatının sınırlarını oluşturmak için : 1. Çatı Konturu komutunu tıklayın. 2. Ekrana getirilen Çatı Konturu diyalog kutusundan uygun çatı şekli seçin ve yükseklik ayarlarını yapın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 141

142 Çatı konturunun yapının her cephesinde 50cm ileri çıkacağını kabul ederek, 3. Diyalog satırından 50cm öteleme değerini girin. 4. Yapının bir kenarını tıklayın (köşe veya son nokta değil). 5. Giriş Seçenekleri nden Çoklu Çizgileri Otomatik Bul seçeneğini işaretleyin. 6. Yardımcı nokta olarak yapının dışında boş bir alanı tıklayın. Tüm çatı alanı, 50cm saçak yapıcak şekilde seçilmiştir. A. Eğer, saçak kotunun yüksekliğini ve meyili kullanarak çatının oluşturulmasını istiyorsanız, bu örnekte, meyil değerine 33, saçak kotuna ise 640 girin. Alt kot değeri, çatı döşemesinin üstü (duvarların oturacağı kot) 600 olacaktır. Bu durumda, çatının meyillerini uyarlanmasını istediğiniz kenarlarını tıklayarak meyil ve kotların uygulanmasını sağlayın. B. Eğer, tanımlamak istediğiniz değer, çatı arası duvarının net mutlak yüksekliği ise, Nokta ayarla tuşuna basın Planda çatının geçmesini istediğiniz noktayı tıklayarak, o noktanın kotunu girin. Meyilin uyarlanmasını istediğiniz kenarı tıklayın. 7. Çatı konturunu uygun yöntemi kullanarak oluşturun. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 142

143 KONU 24 : Çatı Katı ve Kaplaması HEDEF : Çatı örtüsü uygulanmasının öğrenilmesi. Çatı konturu uygulandığında, referans düzlemleri ile ilişkilendirilmiş mimari elemanlar, çatının formuna kendiliklerinden adapte olurlar. Bu uygulanan çatı konturu, mertek gibi elemanların ve/veya çatı kaplamasının uygulanmasında baz teşkil eder. Üzerinde pencere boşlukları gibi delikler de açabileceğiniz çatı palmalasını uygulamak için: 1. Mimari aile, Genel, Çatılar, Düzlemler, Kesitler modülünden tıklayın. Çatı Örtüsü komutunu 2. Çatı kaplamasının tabakalarının adedini, bu tabakaların kalınlıklarını, malzemelerini ve mahyada ve saçakta nasıl bir bitime sahip olacaklarını tanımlayın. 3. Çatı örtüsünü standart alan tanımlama yöntemleri ile uygulayın. Çatı örtüsüün kaplanmasından sonra, arada duvarla kapanması gereken alınlar oluştuğunu fark edeceksiniz. Bu alanlardaki eksik duvarları tamamlayarak, çatı oluşturma işlemini bitirin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 143

144 KONU 24 : Temel HEDEF : Yapı temellerinin çizilmesinin öğrenilmesi. Allplan da, Sürekli (Mütemadi) temel, Ayrık (Münferit) temel ve Radye temel için ayrı komutlar bulunur. Temel çizimi gereksinimleri bu komutların kombinasyonu ile karşılanabilir. Uygun çizim dosyasına geçin. Örnek proje altında temelleri oluşturmak için : 1. Mimari aile, Başlangıç: Duvarlar, Boşluklar, Bileşenler modülünden Sürekli Temel komutunu tıklayın. 2. Özellikler i tıklayın. 3. Temelin kesitini seçin ve kesit ve yükseklik ayarlarını yapın. Duvarın altında merkezlenme seçeneğinin işaretli olması durumunda, temel, belirlenen duvar kalınlığına göre merkezlenerek oluşturulur. 4. Yapının temellerini oluşturun. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 144

145 Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 145

146 KONU 24 : Kesit ve Cepheler HEDEF : Kesit, cephe ve perspektif görünümlerini oluşturulmasının öğrenilmesi. Projenin oluşturulması aşamasında, kesit ve cephelerle ilgili çizim dosyası ayarlamalarını yapmış hazır duruma getirmiştik. Kesitlerle başlarsak, öncelikle kesit yerinin tanımlanması gerekir. Bunun için : 1. Kesit çizgisinin çizileceği çizim dosyasını (1 numaralı Aks ve Kesit Çizgileri çizim dosyası) aktif hale geçirin. 2. Mimari aile, Genel : Çatılar, Düzlemler, Kesitler modülünden Kesit Yeri komutunu tıklayın. 3. Özellikler i tıklayın. 4. Kesitle ilgili ayarları yapın. 5. TAMAM tuşuna basın. 6. Kesit çizgisini, kesitin geçmesini istediğiniz yerleri tıklayarak çizin. 7. ESC tuşuna basarak kesit yeri tanımlamasını tamamlayın. 8. Kesit hesabına dahil edilecek derinliği ve doğrultuyu belirlemek için ekran içerisinde tıklama yapın. Ve kesit tanımlayıcısını girin Konu Filmini İzleyin>>> Kesitin hesaplanması : Allplan BIM de kesitler, kesitlerin alındığı çizim dosyalarının aktivasyonuna gerek kalmadan oluşturulabilir ve modifike edilebilirler. Bunun için 1. Çizim Dosyası Aç ve Seç bölümüne erişin 2. Bina strüktürünün dönüştürülmesi bölümünden, kesit hesaplama sonucunun kaydedilmesini istediğiniz çizim dosyasını farenin sağ tuşu ile tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 146

147 3. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Kesit Ayarları nı tıklayın. Bu bölümde, hesaplanacak saklıçizgi görüntünün çizgi kalınlıkları, dokular ve şeffaflıkların ekrana getirilip getirilmeyeceği, Mimari bölümünde, odalarda bulunan döşeme ve tavan tabakalarının ekrana nasıl getirileceklerini tanımlayabilirsiniz. 4. Saklıçizgi ayarlarını yapın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 147

148 5. TAMAM tuşuna basarak Çizim Dosyası Aç ve Seç ekranına geri dönün. 6. Farenin sağ tuşu ile aynı çizim dosyasını yeniden tıklayın. 7. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Kesit için kaynak çizim dosyaları seçeneğini tıklayın. 8. Ekrana getirilen Çizim Dosyası Seçin menüsünden, kesitte kullanılmasını istediğiniz çizim dosyalarını seçin. Kesit çizgisini içeren çizim dosyasının da bu seçime dahil edilmesi gereklidir. 9. TAMAM tuşuna basın. 10. Çizim dosyasını farenin sağ tuşu ile yeniden tıklayın. 11. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Kesit Oluştur u tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 148

149 12. Hesaplanmasını istediğiniz kesiti seçin. Kesit heaplanarak kaydedilir. Kesit çizimine, çizim dosyasını farenin sol tuşu ile çift tıklayarak erişebilirsiniz. Kesite yapacağınız ölçülendirme ve yazılar gibi eklemeleri yeni bir çizim dosyasında yapın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 149

150 Cephelerin Oluşturulması : Cephe oluşturma işlemi, temelde kesit oluşturma işlemi ve süreçleri ile aynıdır. Cephe oluşturmak için : 1. Çizim dosyası aç menüsüne geçiş yapın. 2. Cephenin kaydedileceği çizim dosyasını farenin sağ tuşu ile tıklayıp ekrana getirilen kısayol menüsünden Cephe Ayarları nı seçin. 3. Cephe ile ilgili gerekli ayarlamaları yapın. 4. Çizim dosyasını farenin sağ tuşu ile yeniden tıklayın. 5. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Cephe için kaynak çizim dosyaları seçeneğini tıklayın. 6. Cephede kullanılacak kaynak dosyaları seçin. 7. Çizim dosyasını farenin sağ tuşu ile tıklayın. Kısayol menüsünden oluşturulmasını istediğiniz cepheyi seçin. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 150

151 KONU 25 : Metraj Çıkartma HEDEF : Mevcut metraj listeleri kullanılarak yapı metrajlarının alınmasının öğrenilmesi. Yapı ile ilgili metraj bilgilerini almak için : 1. Çizim dosyası aç menüsüne geçiş yapın. 2. Listeler bölümünü farenin sağ tuşu ile tıklayın. 3. Ekrana getirilen kısayol menüsünden Yapısal Seviye Ekle Listeler i seçin. Bu sayede farklı listeleri farklı guruplar altında derleyebilirsiniz. 4. Yeni yapısal seviyeyi farenin sağ tuşu ile tıklayarak, Liste yi seçerek ekleyin. 5. Listeyi farenin sağ tuşu ile tıklayıp, ekrana getirilen kısayol menüsünden Liste için kaynak çizim dosyaları nı tıklayın. Listede değerlendirilmesini istediğiniz çizim dosyalarını seçin. 6. Listeyi farenin sağ tuşu ile tıklayarak, Liste ve Ayar Seçin i tıklayın. 7. Ekrana getirilen arayüzden istediğiniz metraj listesini seçin. 8. Listeyi farenin sağ tuşu ile tıklayarak Metraj Listesi Oluştur seçeneğini işaretleyin. Metraj listeniz oluşturularak görebileceğiniz, basabileceğiniz, farklı programlara gönderebileceğiniz şekilde ekrana getirilir. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 151

152 KONU 26 : Katı Modelleme HEDEF : Katı modelleme olanaklarının öğrenilmesi. Katı Modelleme olanakları ile ilgili alıştırmamızın hedefi Rietveld tarafından tasarlanan aşağıdaki sandalyenin oluşturulmasıdır. Bu alıştırmada Çizim (Temel aile) ve Katı Modelleme (Ek Modüller) içindeki komutlardan faydalanacağız. Sandalye modelini oluşturmak için ilk ihtiyacımız, 3B uzayda, bir profil (3B dikdörtgen kesit) ve bu profilin üzerinde yürüyerek modeli oluşturacağı 3B bir zig zag yol. (bknz sağdaki şekil) Elbette bu elemanların oluşturulmasında önce 2B çizim araçlarını kullanacağız. Dikdörtgen ve çizgi komutlarını kullanarak, aiağıdaki ölçülere göre 2B çiziminizi yapın: 2B elemanları 3B elemanlara dönüştürmek için: 1. Katı Modelleme modülünden 2B Elemandan 2B Elemandan 3B lu Elemana komutunu tıklayın. Aşağıdaki onama ekrana getirilir. 2. Evet i tıklayın. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 152

153 3. Bu sayede seçeceğiniz her eleman tek bir 3B eleman olarak adreslenir. Dikdörtgen ve zig zag elemanını ayrı ayrı seçerek 3B elemanlara dönüştürün. Çalışmanın bu aşamasında 3Vitrine geçmenizi tavsiye ederiz. Şimdi elemanları 3B uzayda doğru düzlemlere gelmesi için 3B olarak çevirin. Bunun için : 1. Çevir komutunu tıklayın. 2. Giriş Seçenekleri nden 3B yi işaretleyin. 3. Döndürmek için zig zag çizgiyi seçin. 4. Çizgiyi plana dik duruma getirmek için bir eksen ve açı tanımlamak gerekir. Aşağıdaki çizime göre tıklayarak ekseni tanımlayın. 5. Çevirme açısı olarak 90 girin ve ENTER a basarak onaylayın. 6. Uygun açı ve ekseni dikdörtgene de uygulayarak aşağıdaki çizimi elde edin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 153

154 3B Çizgilerden 3B elemanlar elde edilmesi : 1. Yüzey Tarama Objesi komutunu tıklayın. 2. Profilin yürüyeceği yolu tıklayın. 3. Yol üzerinde yürütülecek kesiti tıklayın. 4. Tarama objesinde burulmanın düzeltilmesi gerekli değildir. Onaylamayı HAYIR ı tıklayarak geçin. Obje oluşturulur. Halen, sandalyenin arkasındaki delik eksik. Bu deliği sandalyenin sırtına paralel olarak oluşturacağımız bir dikdörtgen prizmayı, sandalyeden boşaltarak oluşturacağız. Sandalyenin sırt bölümüne paralel oluşturulacak bu dikdörtgen prizmayı planda çalışıyormuş gibi kolayca oluşturmak için, çalışma düzlemimizi geçici bir süre, sandalyenin sırtına uygun olarak ayarlayacağız. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 154

155 Bir çalışma düzlemi tanımlamak ve kutuyu yerleştirmek için : 1. Plan görünümünün vitrin kenarını tıklayarak bu vitrini aktif vitrin haline getirin. 2. Plan görünümünü rahat çalışabilmek için örneğin Sol Arka İzometrik olarak ayarlayın. 3. Görünüm menüsünden Çalışma Düzlemi komutunu tıklayın. 4. Çalışma düzlemi orijini için sandalyenin sol arka iç köşesini tıklayın. 5. Aktif görünümün çalışma düzlemi olarak kullanılmasını isteyip istemediğiniz sorulduğunda HAYIR ı işaretleyin. 6. Düzlemi köşe noktalarını tıklayarak belirleyin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 155

156 7. Kutu komutunu tıklayın. Artık ayarlamış olduğunuz bu düzlemde, plan düzleminde çalışıyormuşcasına değerler girerek çizim yapabilirsiniz. Verilen ölçülerle kutuyu çizin. 8. Plan düzlemine geri dönmek için vitrinin alt bölümünden tuşunu tıklayın. 9. Kutu komutundan çıkmak için ESC tuşuna basın. Katı model üzerinde oyuk oluşturmak için : 1. Obje Çıkart ve Sil komutunu tıklayın. 2. Üzerinde oyuk açılacak olan objeyi tıklayın. 3. Oyuğu oluşturacak objeyi tıklayın. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 156

157 Katı Modelleme ve Mimari Eleman İlişkisi : Katı modelleme modülü olanakları ile oluşturulan elemanlar, düzlemlere dönüştürülerek mimari elemanlarla ilişkilendirilebilirler. Bu sayde mimari formlardaki serbestiyet artar. Örneğin, herhangi bir eğime sahip aynı zamanda eğrisel formların etkisi altında yükseklik biçim özellikleri değişen bir mimari elemanı oluşturmak, ve üzerinde mimari olarak tanımlanacak ve algılanacak pencere, kapı, döşeme boşluğu gibi oyukları açabilmek için : 1. Katı modelleme modülündeki araçları, örneğin Kutu komutunu kullanarak modeli oluşturun ve şekillendirin. 2. Mimari aile, Genel : Çatılar, Düzlemler, Kesitler modülünden 3B den Düzlemlere komutunu kullanarak oluşturduğunuz bu elemanı özel düzlem çiftlerine dönüştürün. 3. Örneğin, düzlemlerle ilişkilendirilmiş Serbest Duvar komutunu kullanarak bu sınırların içerisine duvar çizdiğinizde, duvar, üzerine boşluk açarak metrajlarınızı alabileceğiniz bu serbest formu alacaktır. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 157

158 KONU 27 : Pafta Oluşturulması ve Çıktı Alınması HEDEF : Pafta oluşturma ve çıktı alma yöntemlerinin öğrenilmesi. Allplan da çıktı almak için, Windows yazıcı sürücülerini kullanabilirsiniz. Eğer basımı gerçekleştirecek yazıcı ofis dışında ise, yazıcı sürücüsünün Dosya ya (File) ayarlı olması durumunda, plt uzantılı bir dosya oluşturularak, daha sonradan basılmak üzere ofis dışındaki yazıcıya gönderilebilir. Genel maksatlı baskı dosyalarını HPGL sürücüleri kullanarak da elde edebilirsiniz. Bir diğer yöntem ise, paftaları pdf formatında kaydetmektir. Eğer basım yapılacak yazıcı servisinde Allplan yüklü ise, paftayı nid (Nemetschek Internet Document) formatında baskı alınacak ofise gönderebilirsiniz. Ancak, ister yazıcıya direkt gönderimde, ister sonradan basılmak üzere farklı yöntemlerle dosya oluşturulmasında, ilk yapılması gereken paftanın oluşturulmasıdır. Paftaları oluşturmak için : 1. Pafta Düzenle komutunu tıklayın. 2. Ekranın içinde farenin sol tuşunu çift tıklayarak Pafta Aç ve Seç menüsünü ekrana getirin. Her projede, farklı ebatlarda pafta oluşturabilirsiniz. 3. Bir pafta numarası seçerek paftaya isim verin. 4. TAMAM tuşuna basarak pafta alanına dönün. 5. Sayfa/Yazıcı ayarı komutuna basarak, yazıcı ve sayfa boyutu seçin. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 158

159 6. İstediğiniz çizimleri paftaya yerleştirmek için Çizim Dosyası Yerleştir komutunu tıklayın. Çizim dosyalarını, dosya guruplarını, yazıların ebatlarını ve yerleştirilme açısı ve katmanları seçebileceğiniz Çizim Dosyası Yerleştir araççubuğu ekrana getirilir. 7. Bina Strüktürü kullanarak yerleştirme seçeneğini işaretleyin. 8. Yerleştirmek istediğiniz kat planını ve kat planlarında ortak görünecek aks ve kesit çizgilerinin bulunduğu çizim dosyalarını seçin. 9. Onaylamak için TAMAM ı tıklayın. Seçili çizim dosyaları paftanın üzerine yerleştirebilmeniz için kursöre takılı olarak gelir. 10. Getirilen çizimin ölçeğini, yazı ebatlarını ve bu çizimdeki hangi katmanların görünmesi gerektiğini ayarlayarak, çizimi paftaya yerleştirin. 11. Aynı işlemi, diğer kat planları, kesitler ve cepheler için de tekrarlayın. Ölçeğe göre değişebilen kalem kalınlıkları, detaylar ve alan tipleri kullandığımızdan dolayı, aynı paftaya farklı ölçeklerle yerleştireceğimiz elemanlar, ölçeklerine uygun kalem kalınlığı, renk ve detay seviyesi alırlar. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 159

160 Bir kat planının belirli bir alanının paftada gösterilmesi için : 1. Çiziminizi istediğiniz ölçekte paftaya yerleştirin. 2. Pafta Penceresi komutunu tıklayın. 3. Pafta penceresinin nasıl oluşturulmasını istediğiniz belirleyin. 4. Pafta Penceresi içerisinde görünecek çizim dosyalarını bir pencere içerisine alarak seçin. 5. Pafta penceresini çizmiş olduğunuz bir kapalı alanı işaretleyerek veya yeni bir kapalı alan tanımlayarak belirleyebilirsiniz. Pafta penceresi oluşturulacak alanı tanımlayın. Bu pencerenin içeriğinin ölçeği, içerisinde kalan elemanların pencere içindeki konumu ve pencerenin pafta üzerindeki konumu kolaylıkla değiştirilebilir ve düzenlenebilir. Bu işlemi gerçekleştirmek için Pafta Penceresi modifikasyonu komutunu kullanabilirsiniz. Konu Filmini İzleyin>>> Bir paftanın çevresine önceden tanımlı bir çerçeve yerleştirmek için : 1. Çerçeve Gösterimi komutuu tıklayın. 2. Listeden uygun bir çerçeve seçin. 3. Çerçeveyi yerleştirin veya boyutlarını özelleştirecek şekilde köşe noktalarını tıklayarak yeni çerçeveyi oluşturun. Konu Filmini İzleyin>>> A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 160

161 Bir paftaya antet yerleştirmek için : 1. Etiket komutunu tıklayın. 2. Çıktı çerçevesini tıklayın. 3. Paftaya yerleştirmek istediğiniz anteti seçerek uygun konuma yerleştirin. Konu Filmini İzleyin>>> Hazırlanmış pafta veya paftaların, bilgisayara direkt veya ağ ortamına bağlı bir yazıcıdan veya büro dışındaki bir yazıcıdan çıktısını almak için : 1. Pafta Çıktıları komutunu tıklayın. Ekrana getirilen ilk sekmede hazırlanan hangi paftaların basılacağını ve hangi elemanların baskıda görüneceğini belirleyebilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 161

162 Çıkış sekmesinden, seçili paftaların hangi yazıcıya gönderileceğini ve bu yazıcının özelliklerinden kağıt ebadı gibi özellikleri tanımlayabilirsiniz. Ayarlar sekmesinden Kalem ve Renk atamaları gibi tercihleri düzenleyebilirsiniz. Bu bölüm, kalem kalınlıkları ve renkli veya siyah beyaz baskının belirlendiği bir alan olduğundan dikkatle ele alınmalıdır. Kalem ve renk atamalarını tıkladığınızda ekrana getirilen menüden, renkli, çizgiler gri tonlarda veya çizgi renkleri net siyah olarak basılma gibi seçenekleri belirleyebilirsiniz. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 162

163 Basım işlemine başlamak için sırası ile TAMAM ve Plot tuşlarına bastığınızda, eğer tanımlı yazıcı bilgisayarınıza direkt veya bir ağ ortamı ile bağlı ise, basım işlemi hemen başlar. Eğer seçili olan yazıcı ofis dışında örneğin bir plotter servisinde ise, plt dosyasını kaydetmeniz için bir diyalog kutusu ekrana getirilir. Dosyanına bir isim vererek kaydedebilir ve oluşturulan bu plt uzantılı dosyayı ozalit servisine gönderebilirsiniz. Paftayı pfd uzantılı bir dosya olarak kaydetmek için : 1. PDF Gönder komutunu tıklayın. 2. Ekrana getirilen menüden pdf ile ilgili ayarlarınızı yaparak pdf dosyasını oluşturun. Gönderilen pdf dosyasında katmanların açılıp kapatılması ve o şekilde basılması daima mümkündür. A l u p l a n F G A M i m a r l ı k Sayfa 163