TÜRK VE KIRGIZ ATASÖZLERİNDE NESNE. Yahya Polat Yard. Doç. Dr. Uluslararası Atatürk-Alatoo Üniversitesi, öğretim üyesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRK VE KIRGIZ ATASÖZLERİNDE NESNE. Yahya Polat Yard. Doç. Dr. Uluslararası Atatürk-Alatoo Üniversitesi, öğretim üyesi"

Transkript

1 Филология илимдери УДК 80/81 TÜRK VE KIRGIZ ATASÖZLERİNDE NESNE Yahya Polat Yard. Doç. Dr. Uluslararası Atatürk-Alatoo Üniversitesi, öğretim üyesi Özet Bu makalede önce iki dilde atasözü kavramlarına bakılacak, sonra, Türk atasözlerinde nesne ve Kırgız atasözlerinde toluktooç denilen ve birbirinin muadili sayılan cümle öğeleri incelenecek, benzer ve farklı yönleri tespit edilecektir. Anahtar kelimeler: Atasöz, dilbilimi, nesne, toluktooç. OBJECT IN TURKISH AND KYRGYZ PROVERBS Abstract The paper compares objects (syntax) in Turkish and Kyrgyz proverbs and sayings. The research examines the differences and similarities. Key words: proverbs and sayings, syntax, object. ДОПОЛНЕНИЕ В ТУРЕЦКИХ И КЫРГЫЗСКИХ ПОСЛОВИЦАХ И ПОГОВОРКАХ Аннотация В этой статье проводится сопоставительный анализ дополнения в кыргызских и турецких пословицах и поговорках. Ключевые слова: пословицы и поговорки, синтаксис, дополнение. ТҮРК ЖАНА КЫРГЫЗ МАКАЛ-ЛАКАПТАРЫНДА ТОЛУКТООЧ Кыскача мазмуну Бул макалада алгач макал-лакаптын эки тилдеги концепциясы каралып чыгат. Андан соң түрк жана кыргыз макал-лакаптарындагы толуктоочтун окшоштуктары жана айырмачылыктары синтаксистик типологиянын методдору аркылуу салыштырылды. Ачкыч сөздөр: макал-лакап, синтаксис, толуктооч. Türkçe ve Kırgız Dillerinde Atasözü Kavramına Genel Bir Bakış Türk Dil Kurumu nun Türkçe Sözlüğünde atasözü şöyle ifade edilir: Atasözleri uzun deneme ve gözlemlere dayanılarak kısaca söylenmiş ve halka mâl olmuş (halka ait) öğütlerdir. (1988) Kırgız Edebiyatı Tarihi Ansiklopedisi makal ı şöyle tarif etmektedir: Makal, lakaplar tarih, hayatın gerçekleri, geçmişin izleri, yaşam tecrübeleri, insanların biri birileri ve çevreleri hakkındaki izlenimleri, dünya, yaratılış ve fıtrat hakkındaki görüşleri, fikirleri, ümit ve dilekleri, örf-adetleri ve 82 ALATOO ACADEMIC STUDIES

2 Yahya Polat çıkardıkları sonuçlardır. (Kırgız Edebiyatının Tarihi. 2004, 236) Kırgız atasözlerinin ikinci türü olan lakap hakkında yapılmış tanımlamalara baktığımızda, onun herhangi bir olayı, insanın hayatında olup geçen gerçeği veya onun tabiatındaki, hal ve tavrındaki özelliği göz önüne alan özdeyişler gibi kısa söylemler olarak tanımlandığını görürüz. (Kırgız Tilinin Tüşündürmö sözlüğü, Frunze. 1969, 747) Lakap, çoğunlukla karşılaştırma, benzetme yönünde дегендей dediği gibi окшобой benzer, ган yan, дай gibi eklerin yardımı ile söylenir. Örneğin: Сан жылкылуу Сарыбайча, (Çok atı olan Sarıbay gibi). Шырдакбектин боз жоргосундай. (Şırdakbek in boz atı gibi). Lakaplar böyle ып ıp, ыптыр ıptır gibi geçmiş zaman eklerinin yardımı ile uyuşturulur ve herhangi birilerine dayandırılarak söylenir. Örneğin: Боёкчуну боёкчу десе, атасынын сакалын боёптур, (Boyacı, boyacı deyince babasının sakalını boyamış). Койчунун кызы кой келгенде иш кылат (Koyuncunun kızı koyun gelince iş yapar). ж.б. Giriş Türk dilinde cümlenin yüklemde bildirdiği, öznenin yaptığı işten etkilenen öğe, nesnedir. Geçişli fiillerde iş, oluş ya da hareket nesneyi doğrudan etkiler. Geçişsiz fiillerde ise kılış ve oluş öznenin üstündedir. Bu durumdaki fiillerin nesneye ihtiyaçları yoktur [G. Duman, 2004, 306]. Özellikler: l. Nesneyi bulmak için yükleme ne, neyi, kimi, nereyi soruları yöneltilir. 1. Aşk dünyayı döndürür. 2. Deli devran sürer, akıllı vakit bekler. 3. Çocuklar ve deliler doğruyu söyler. a. Nesne fiile eksiz veya belirtme eki vasıtasıyla bağlanmaktadır. 1. Cesaret, insanı zafere, korkaklık ölüme götürür 2. Açın imanı olmaz. 3. Adalet mülkün temelidir. b. Eğer nesnede belirtme hâli eki bulunmuyorsa bu tür nesneler belirtisiz nesnedir. 1. Su kuşu talim istemez 2. Su üstünde nakış durmaz 3. Yüzsuyu ile değirmen dönmez. 4. Açın karnında (koynunda), ekmek durmaz. c. Belirtme hâli (yükleme hâli) eki almış nesneler, belirtili nesnedir ve belirli, bilinen bir varlığı göstermektedir. 1. Acele etme, dilini ısırırsın. 2. Açı söyletme, toku depretme. d. Belirtisiz nesneler yüklemin hemen önünde bulunur. 1. Acıklı başta, akıl olmaz. 2. Aç aç ile yatınca arada dilenci doğar. 3. İki pilav arasında, bir su gerek. e. Belirtili nesnelerin ise cümledeki yerleri değişkendir. 1. Çömlekçi ayranı testiden içer. 2. Aşını verme, kaşığını ver. 3. Tatlı, dostu olanın dişleri düşman olur. 4. Cesaret, insanı zafere, korkaklık ölüme götürür. f. Bir cümlede birden fazla nesne bulunmakla birlikte; bu tür çok nesneli cümlelerde, nesneler aynı türden olmalıdır. Bir cümlede hem belirtili hem belirtisiz nesne bulunmaz. 1. Aşını verme, kaşığını ver. 2. Tatlıyı küpten almalı, kadını kökten. 3. Bir mıh bir nal, bir nal bir at, bir at bir memleket kurtarır. j. Nesne tek kelime olabileceği gibi, kelime grubu da olabilmektedir. 1. Allah ın undurmadığını peygamber sopa ile kovar. (isim tamlaması) 2. Başını acemi berbere teslim eden, cebinden pamuğu eksik etmesin. (isim tamlaması) k. İç İçe Birleşik Cümle. Bu tür birleşik cümlelerde bir cümle, belli bir görevle başka bir cümlenin içinde yer almaktadır. İç cümle, temel cümlenin nesnesi durumundadır (Mustafa Özkan, Veysi Sevinçli, Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, İstanbul, 3F Yayınevi, 2008, s ). 1. Abdala kar yağıyor demişler, titremeye hazırım demiş. 2. Ağaca balta vurmuşlar, sapı bedenimden demiş. 3. Eli boşa ağa uyur derler; eli doluya ağa buyur derler. Kırgız dilinde nesneye toluktooç (толуктооч) denir. Kırgız atasözlerinde en ALATOO ACADEMIC STUDIES

3 Филология илимдери çok rastlanan yardımcı öğelerden biri toluktooç adlı öğedir. Çünkü kımıl-hareketi belgili bir nesneye dayandırır ve bu sayede oy tam ve doğru verilir. Atasözlerinde toluktooçlar menen (ile) edatından başka edatlar ile görünmezler. Özel isimler ve şahıs zamirleri nesne görevinde kullanılmazlar [С. Гапаров, 1979, 136]. Kırgız dilinde, nesneye tike toluktooç denilen öğe içerisinde rastlanılmaktadır; fakat tike toluktooç içindeki bütün örneklerin nesne olduğu söylenemez. Bu sebeple tike toluktooç eşittir nesne dir demek tam anlamıyla doğru değildir. Toluktooçlar basit ve bileşik olarak ikiye bölünür. Atasözlerindeki toluktooçların özelliklerini aşağıda sıralmaya çalıştık. a. İsimler nesne görevinde kullanılır: Nesne fiile eksiz veya belirtme eki vasıtasıyla bağlanmaktadır. Nesne görevindeki isimler -e, -i, -de ve den hallerinde ve ile edatı ile birleşip kullanılır. 1. Адамга чычалак жарашпайт, атка жаталак жарашпайт. (İnsana suskunluk yakışmaz, ata yatalaklık yakışmaz). 2. Айылды алалык бүзат, араны каралык бүзат. (Köyü ihtilaf bozar, ilişkileri karalık bozar). 3.Үят өлумдөн катүү. (Utanç, ölümden kötü). b. Eğer nesnede belirtme eki bulunmuyorsa bu tür nesneler belirtisiz nesnedir. Bu durumdaki nesneler genel bir varlığı ya da türü karşılamaktadır. Belirtisiz nesneler yüklemin önünde bulunur. Atasözlerinin bir özelliği olarak ismin i halindeki nesnelerin i hali düşüp yalın halini alır. 1. Андабаган төө көрбөйт. (Görmeyen dağı da görmez). 2. Билген суу ичет, билбеген уу ичет. (Bilen su içer, bilmeyen zehir içer). 3. Уйку төшөк тандабайт. (Uyku döşek seçmez). c. Düz nesnenin ekinin düşmediği durumlar da vardır. Eğer düz toluktooç iyelik eki alan kelimelerden olsa veya belgili isimler ile gı eki alan sıfatlardan, isim fiillerden kurulur. 1. Күч атасын тааныбайт. (Güç atasını bile tanımaz). 2. Кайгы өмүрдү кесет, калп ырысты кесет. (Kaygı ömrü azaltır, yalan rızkı keser). 3. Көңүлдөгү сырды көз билдирет. (Gönüldeki sırrı göz bildirir). d. Sıfatlar nesne görevinde çok kullanılır. Çoğunlukla e, i ve den hallerinde gelir. de halinde ve ile edatıyla birleşip nesne olur, fakat seyrek kullanılır. 1. Жакшыга айтсаң билет; жаманга айтсаң күлөт. (İyiye söylesen bilir, kötüye söylesen güler). 2. Жүктүн оорун нар көтөрөт. (Ağır yükü deve götürür). 3. Кеп чынынан бузулбайт. (Söz doğruluktan bozulmaz). e. Sayı sıfatları ile kurulur ama seyrek görülür. 1. Бирге тааныш болгончо, миңге билиш бол. (Bire tanış olacağına bine biliş ol). 2. Алтооң ала болсоң, алдыңдагыны алдырасың; төртөөӊ топ болсоң, төбөӊдөгүнү аларсың. (Altınız ala (ayrı, dağınık) olsanız elinizdekini yitirirsiniz; dördünüz top (bir) olsanız en yüksektekin ulaşırsınız). f. Zamirlerle kurulur ama az rastlanır: Zamirlerin hepsi değil өз, баары, ошо, ар ким, эмне zamirleri nesne görevinde kullanılır: 1. Өзүӊдү эр ойлосоң, өзгөнү шер ойло. Kendini er san, başkalarını aslan. (Başkalarını hafife alma). 2. Ар кимде бар бир кыял, ал кыялды ким тыяр? (Herkesin kendi huyu var o huyunu kim değiştirebilir?) 3. Агам кимди алса, жеңем ошол. (Ağam kimi alsa yengem o). 3. Керегем, сага айтам, келиним, сен ук. (Eşiğim sana söylerim, gelinim sen dinle). g. Sıfat filler nesne görevini ifa eder. Atasözlerinin bir özelliğini gösterir: 1. Бөлүнгөндү бөрү жейт. Sürüden ayrılanı kurt yer. 2. Оюндун азы жакшы, ойнорго дагы жакшы. Oyunun azı iyi, oyuncu için daha iyi. h. İsim fiiller ile kurulur, fakat seyrek rastlanır: 1. Бай союуга козу таппай, жардынын жалгыз улагын сураптыр. (Zengin kesmek 84 ALATOO ACADEMIC STUDIES

4 Yahya Polat için kuzu bulamayıp yoksulun kuzusunu istemiş). 2. Тур-турдан кабар келсе, уйкудан маза кетет. (Dur-dur deseler, uykunun tadı gider). i. Var, yok kelimeleri ile kurulur: 1. Барга мактанба, жокко шашпа. (Zenginim diye övünme, yoksulum diye dövünme)! 2. Бар барын жейт, уятсыз арын жейт. (Var, varın yer; edepsiz arını yer). j. Az, çok kelimeleri ile kurulur. 1. Жолдон чыксаӊ да, көптөн чыкпа. (Yoldan çıksan da çoktan çıkma). 2. Көптү үмүт кылып, аздан куру калат. (Çoğu arzularken azdan kuru kaldı). k. Nesne kelime grubu olabilir. Tike toluktooçun nesneden farklı olmasının sebeplerinden birisi de, Kırgız gramerinde isim tamlamalarının ve sıfat tamlamalarını bölünerek, sadece tamlanan kısımlarının tike toluktooç kabul edilmesidir. Tamlayanlar ise anıktooç adlı öğe olur. Aşağıdaki kelime grupları bütün halinde nesne (tike toluktooç) iken, Kırgız gramerinde sadece tamlananlar nesne (tike toluktooç) olarak değerlendirilir (Duman G. 2004, 256). 1. Ичи тарды ит кабат. (İçi darı (cimriyi) it kapar.) (isnat grubu) 2. Билек жирей албаганды билим жирейт. (Bileğin yenemediğini bilim yener.) (sıfat-fiil grubu) l. Cümleyi öğelere ayırmada, nesneyi bulmak için yükleme ne, neyi, kimi, nereyi (эмне, эмнени, кимди, каякты) soruları sorulur. 1. Аккан сууда арам жок. (ne yok? (эмне жок) haram (арам) ) 2. Акылы аздын азабы көп. (neyi çok? (эмнени көп) azabı (азабы) ) 3. Акылсыз атасын акмалайт. (kimi özledim? (кимди акмалайт) babamı (атасын) ) Тутумдаш толуктоочтор Tutumdaş toluktooçlar niteleme görevini bölünemeyen kelime grupları yoluyla ifa eder: 1. Бир тоокко да жем керек. Bir tavuğa da yem gerek. 2. Улуу сөздө уят жок. Ulu sözde ayıp yok. 3. Эр эмгегин жер жебейт. Er emeği yer emeği. 4. Кайгысы жок кара сууга семирет. Kaygısız su içse de şişmanlar. Tike ve Kıyır Toluktooç: Toluktooç Kırgızcada tike toluktooç ve kıyır toluktooç diye ikiye ayrılır. Tike kelimesinin anlamı düz, kıyır kelimesinin anlamı ise dolaylı dır [Biray N., 2006, 16]. Zaten Kırgızcadaki toluktooç incelendiğinde Türkçedeki nesne (düz tümleç) ve dolaylı tümlecin adeta birleşimi olduğu görülür. Bu durumda tike toluktooçun Türkçedeki düz tümlece, kıyır toluktooçun ise dolaylı tümlece bazı farklılıklara rağmen denk geldiğini söylemek yanlış olmaz, gene de arada önemli farklar vardır (Duman G. 2004, 256). a. Tike toluktooç: Tike toluktooç Türkçedeki nesneye karşılık gelen bir kavramdır. Tike toluktooçun görevini daima belirtme hal eki alan kelimeler üstlenir. Yüklemi geçişli olan fiillerde görülüp kimi, neyi? sorularına cevap verir. (Oruzbayeva vd., 2009: 597) Kimi, neyi soruları Türkçede belirtili nesneleri bulmak için sorulan sorulardır. Tike toluktooç görevini üstlenen kelimeye dikkat çekilmek isteniyorsa belirtme hali almakta; toluktooça değil fiile dikkat çekilmek isteniyorsa toluktooçtaki belirtme hal eki düşürülerek söylenmektedir. (Oruzbayeva vd., 2009: 597) 1. Жипти кессең узун кес, кепти салсаң кыска сал. (İpi kessen uzun kes, söz söylesen kısa kes). 2. Сууну көп кечсе чалчык болот, сөздү (кепти) көп сүйлөсө тантык болот. (Suyu çok geçse çamur olur, sözü çok söylese saçma olur). 3. Сыңар кепти кетирбей эшит. (Bir sözü bir seferde işit, unutma). 4. Темирди ысыгында сок, кепти кызуусунда сок. (Demiri tavında döv, sözü gerekli yerde konuş). 5. Абийир тапса баласы, атасына бак конот. (Edepli olsa balası, atasına baht konar). Bu örneklerde жипти, сууну, темирди, баласы kelimeleri görüldüğü üzere belirtme hal eki almıştır ve Türkçede bunlar belirtili nesnedir. Эсептешкен дос болбойт. İnce eleyenden dost olmaz. Bu örnekte дос keli- ALATOO ACADEMIC STUDIES

5 Филология илимдери mesi yalın haldedir ve belirtisiz nesnedir. Burada görüldüğü üzere belirtme hal eki almayan yalın haldeki kelimeler de tike toluktooç içine girmektedir ve ortada düşen bir belirtme hali var kabul edilmektedir. Tike toluktooç ile Türkçedeki nesne birbirine benzese de aralarında farklar da bulunmaktadır. (Duman G. 2004, 256). Kimi gramercilere göre tuuraluu, cönündö (hakkında) yardımcı kelimeleriyle yapılan kelime birlikleri belirtme hali anlamında kullanılırsa tike toluktooç olurken, yaklaşma hali anlamında olursa kıyır toluktooç olur. (Oruzbayeva vd., 2009: 598) (Murataliyev, Tursunov, 1961: 94) Fakat bazı dilciler de böyle bir ayrım yapmayarak bu iki kelimeyi doğrudan kıyır toluktooç kabul etmektedirler. (Cakıpov vd., 1964: 37) (Cakıpov vd., 1973: 91) b. Kıyır toluktooç: Kıyır kelimesi Kırgızca dolaylı demektir. Gerek isim olarak, gerekse işlev olarak Kırgızcadaki kıyır toluktooç, Türkçedeki dolaylı tümlece benzemektedir. Cümlede yaklaşma, bulunma ve uzaklaşma bildirerek yüklemi tamamlayan unsur (Karahan, 1998: 55) olarak Türkçede tanımlanan dolaylı tümlece benzer şekilde Kırgızcada da kıyır toluktooç yaklaşma, bulunma ve uzaklaşma hal eklerini alır. Fakat dolaylı tümleçten büyük bir farkı vardır. Bu hal eklerini alan her kelime kıyır toluktooç olmaz. Türkçede nereye, nerede, nereden, kime, kimde, kimden, neye, neyde, neyden? sorularının hepsi dolaylı tümleci bulmaya yarayan sorularken Kırgızcada nereye, nerede, nereden? soruları tike toluktooça ait değil, bışıktooça aittir. Bu durumda aslında Rusçanın etkisinden kaynaklanmaktadır. (Duman G. 2004, 258). Aynı ad durum ekini alan kelimeler kişi veya nesneyse tike toluktooç, yer ise bışıktooç olmaktadır. Dolaylı tümleçten ayrılan bir diğer tarafı ise menen, cönündö, tuuraluu, üçün, karata, karaganda, boyunça (ile, hakkında, için, doğru, göre, boyunca) edatları kıyır toluktooç olmaktadır. Atasözlerinde ise üçün ve menen edatlarından başkalarına rastlamıyoruz. Menen (ile) edatı ile kurulan kelime grupları birliktelik, araç anlamı verirse kıyır toluktooç olur. (Oruzbayeva vd., 2009: 601) 1. Адам акылы менен адам. (Adam akılı ile adam). 2. Адамды бузган байлык менен бийлик. (Adamı bozan baylık ile beylik). 3. Ажалдуу карга бүркүт менен ойнойт. (Eceli gelen karga kartal ile oynar). бүркүт менен kelime grubu Türkçede zarf tümlecidir. Kırgızcada ise görüldüğü üzere kıyır toluktooçtur. Türkçede birliktelik, araç veya durum anlamlarının hangisi olursa olsun ile edatı alan kelime grubu zarf tümleci olurken, Kırgızcada birliktelik ve araç anlamlarında kıyır toluktooç, fiilin durumunu bildirirse bışıktooç olmaktadır. Baarı anı ırayımduuluk menen uzatıştı. (Herkes onu merhamet ile uğurladı.) Bu örnekte ise merhamet ile kıyır toluktooç değil, bışıktooçtur. 1. Бата менен эр көгөрөт, жамгыр менен жер көгөрөт. (Dua ile er göverir, yağmur ile yer göverir). 2. Адам жүрөгү менен күчтүү, жыгач тамыры менен күчтүү. (Adam yüreği ile ağaç kökleri ile güçlü). 3. Адам эмгеги менен даңктуу (таанылат). (İnsan emeği ile tanınır). 4. Адамды бузган байлык менен бийлик. (Adamı bozan zenginlik ile beylik). 5. Адамдын адам билет сымбатын, акмактар кайдан билсин, адамдын арзан менен кымбатын. Adamın adam bilir değerini, ahmaklar nerden bilsin adamın kıymetini. Sonuç 1. Toluktooç, Türkçeye göre değerlendirildiğinde, dolaylı tümleç ve nesnenin birleşimiyken, öte yandan da, az da olsa, zarf tümlecini de içine almaktadır. Ayrıca Türk dilinde zarf tümleci içinde değerlendirilen kimi kullanımların da Kırgızcada toluktooçun içinde yer aldığı görülür. Örneğin, Адам акылы менен адам.. (Ömüraliyev, 1990: 82) cümlesinde akılı menen kelime grubu toluktooç içerisinde gösterilmektedir. Türk dilinde ise aynı kelime grubu zarf tümleci içinde değerlendirilir. 2. Bışıktooç olarak adlandırılan öğe de Türkçedeki zarf tümleci ile yakınlık gösterir ve Türkçedeki gibi ne zaman (kaçan), 86 ALATOO ACADEMIC STUDIES

6 Yahya Polat nasıl (kantip) sorularına cevap verir. Buna rağmen bışıktooç u Türkçedeki zarf tümlecinden ayıran çok büyük farklar da vardır. - Nereye, nerede ve nereden sorularına cevap veren öğe dolaylı tümleç olup Türkiye Türkçesi gramer mantığıyla toluktooç un içinde yer alması gerekirken Kırgızcada bışıktooç un içinde yer alıyor. Örneğin Ablama gidiyorum. ve Ankara ya gidiyorum. Cümleleri ele alınacak olursa, yaklaşma hâl eki almış kelimelerden birinci cümledeki ablama kelimesi, Kırgız gramerinde toluktooç kabul edilirken, ikinci cümledeki Ankara ya bışıktooç olmaktadır (Duman G. 2004, 255). 3. Genel itibarîyle toluktooça dolaylı tümleç ve nesne, bışıktooça zarf tümleci denilebilir (Duman G. 2004, 255). Kırgızca Türkçe, Türkçe Kırgızca Lengüistik Terimler Sözlüğü incelendiğinde bışıktooça zarf tümleci, toluktooça ise nesne denildiği görülür (Oruzbayeva, Sagınbayeva, 2004: 28, 90). KAYNAKÇA: 1. Aksoy Ö. A. Atasözleri Sözlügü 1 [Text] / Aksoy Ömer Asım. İnkılâp Kitabevi İstanbul, Biber D. Longman Grammar of spoken and written English [Text] / D.Biber. Essex, Biray N. Türkiye Türkçesi İle Kırgız Türkçesindeki Cümlelerin Çeşitleri Bakımından Karşılaştırılması Üzerine Bir Deneme. [Text] / Nergis Biray. Sosyal Bilimler Dergisi Ankara, Cakıpov I., Mayrıkov D., Ömüraliyev B., Üsönaliyev S., Kırgız Tili (2.Bölük, Sintaksis), [Text] Cakıpov I. vd. Frunze Duman G. Türkiye Türkçesi ve Kırgız Türkçesinin Söz Dizimi Bakımından Karşılaştırılması [Text]: Doktora Tezi/ Gülbanu Duman. Bişkek, б. 6. Gaparov S. Kırgız makal lakaptarının sintaksistik tüzülüşü [Text] / S.Gaparov. F. Mektep, b. 7. Murataliyev M., Tursunov A. Kırgız Tilindegi Süylöm Müçölörü, [Text] / Murataliyev M., Tursunov A. Frunze, Oruzbayeva B., Tursunov A., Sıdıkov C., Akmataliyev A., Musayev S., Sadıkov T. [Text] / Oruzbayeva B. vd. Azırkı Kırgız Adabiy Tili, Bişkek Özkan M., Sevinçli V. Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, [Text] / Özkan M. İstanbul, 3F Yayınevi, 2008, s TDK Türkçe Sözlük 1, Ankara. (1988), (son bs. 2005) ALATOO ACADEMIC STUDIES

» Ben işlerimi zamanında yaparım. cümlesinde yapmak sözcüğü, bir yargı taşıdığı için yüklemdir.

» Ben işlerimi zamanında yaparım. cümlesinde yapmak sözcüğü, bir yargı taşıdığı için yüklemdir. CÜMLENİN ÖĞELERİ TEMEL ÖĞELER Yüklem (Fiil, Eylem) Cümledeki işi, hareketi, yargıyı bildiren çekimli unsura yüklem denir. Yükleme, cümlede yargı bildiren çekimli öge de diyebiliriz. Yüklem, yukarıda belirttiğimiz

Detaylı

Konumuz CÜMLENİN ÖĞELERİ çocuklar.

Konumuz CÜMLENİN ÖĞELERİ çocuklar. Konumuz CÜMLENİN ÖĞELERİ çocuklar. Mustafa Öğretmenim, cümlenin asıl öğeleri Yüklem ve Özne dir. Öğretmenim, Zarf Tümleci, Dolaylı Tümleç ve Nesne (Belirtili Nesne Belirtisiz Nesne) de yardımcı öğeleridir.

Detaylı

Bir duygu, düşünce veya durumu tam olarak anlatan sözcük ya da söz öbeklerine cümle denir. Şimdi birbirini tamamlayan öğeleri inceleyeceğiz.

Bir duygu, düşünce veya durumu tam olarak anlatan sözcük ya da söz öbeklerine cümle denir. Şimdi birbirini tamamlayan öğeleri inceleyeceğiz. CÜMLENİN ÖĞELERİ Bir duygu, düşünce veya durumu tam olarak anlatan sözcük ya da söz öbeklerine cümle denir. Şimdi birbirini tamamlayan öğeleri inceleyeceğiz. Bir cümlenin oluşması için en önemli şart,

Detaylı

CJ MTP11 AYRINTILAR. 5. Sınıf Türkçe. Konu Tarama Adı. 01 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam - I. 02 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam - II

CJ MTP11 AYRINTILAR. 5. Sınıf Türkçe. Konu Tarama Adı. 01 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam - I. 02 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam - II 5. Sınıf Adı Öğrenme Alanı 01 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam - I 02 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam - II 03 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam - III (Sözcükte Anlam) 04 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam -

Detaylı

TÜRKÇE CÜMLE BİL- GİSİ TDE 203U

TÜRKÇE CÜMLE BİL- GİSİ TDE 203U TÜRKÇE CÜMLE BİL- GİSİ TDE 203U KISA ÖZET DİKKAT Burada ilk 4 sahife gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 1 1. ÜNİTE Türkçede Kelime Gruplarının Yapısı ve Kullanılışı Biçimleri:

Detaylı

TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE TARİH İFADE ETMEK İÇİN KULLANILAN YAPILARIN SÖZ DİZİMİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ *

TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE TARİH İFADE ETMEK İÇİN KULLANILAN YAPILARIN SÖZ DİZİMİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ * TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE TARİH İFADE ETMEK İÇİN KULLANILAN YAPILARIN SÖZ DİZİMİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ * EXAMINATION OF THE WORDS DESCRIBING DATE IN TERMS OF SYNTAX IN TURKEY TURKISH Sedat BALYEMEZ ** Özet:

Detaylı

Ders Adı : TÜRK DİLİ II: CÜMLE VE METİN BİLGİSİ Ders No : Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3. Ders Bilgileri.

Ders Adı : TÜRK DİLİ II: CÜMLE VE METİN BİLGİSİ Ders No : Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3. Ders Bilgileri. Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : TÜRK DİLİ II: CÜMLE VE METİN BİLGİSİ Ders No : 3464 Teorik : Pratik : Kredi : ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

CÜMLENİN ÖĞELERİ. Özne Yüklem Tümleç Nesne

CÜMLENİN ÖĞELERİ. Özne Yüklem Tümleç Nesne CÜMLENİN ÖĞELERİ Özne Yüklem Tümleç Nesne 1 Sözcüklerin cümle içerisindeki görev adlarına cümlenin öğeleri denir. Cümle öğelerini, temel öğeler ve yardımcı öğeler olmak üzere iki grupta inceleyebiliriz.

Detaylı

GEÇİŞLİ FİLLERLE KURULMUŞ DEYİMLEŞMİŞ BİRLEŞİK FİLLER İN YÜKLEM OLDUĞU CÜMLELERDE NESNE MESELESİ Selma GÜLSEVİN

GEÇİŞLİ FİLLERLE KURULMUŞ DEYİMLEŞMİŞ BİRLEŞİK FİLLER İN YÜKLEM OLDUĞU CÜMLELERDE NESNE MESELESİ Selma GÜLSEVİN - International Periodical For The Languages, Literature, p. 1150-1154, TURKEY GEÇİŞLİ FİLLERLE KURULMUŞ DEYİMLEŞMİŞ BİRLEŞİK FİLLER İN YÜKLEM OLDUĞU CÜMLELERDE NESNE MESELESİ Selma GÜLSEVİN ÖZET Bir cümlede

Detaylı

FİİLİMSİLER. a)isim FİİL(MASTARLAR):Fiillere getirilen (MA y IŞ MAK) ekleriyle türetilen sözcüklere isim fiil denir.

FİİLİMSİLER. a)isim FİİL(MASTARLAR):Fiillere getirilen (MA y IŞ MAK) ekleriyle türetilen sözcüklere isim fiil denir. FİİLİMSİLER Fiillere getirilen, özel eklerle türetilen cümlede isim, sıfat, zarf görevinde kullanılan sözcüklere fiilimsi denir. Fiilimsiler üçe ayrılır. a)isim FİİL(MASTARLAR):Fiillere getirilen (MA y

Detaylı

c. Yönelme Hâli: -e ekiyle yapılır. Yüklemin yöneldiği yeri, nesneyi ya da kavramı gösterir.

c. Yönelme Hâli: -e ekiyle yapılır. Yüklemin yöneldiği yeri, nesneyi ya da kavramı gösterir. ÇEKİM EKLERİ: Çekim ekleri, kelimelerin diğer kelimelerle bağ kurmasını, kelimelerin cümlede görev almasını sağlar, hâlini, sayısını, zamanını, şahsını belirler. Çekim ekleri eklendiği sözcüğün anlamında

Detaylı

CÜMLENİN ÖGELERİ YÜKLEM / ÖZNE

CÜMLENİN ÖGELERİ YÜKLEM / ÖZNE CÜMLENİN ÖGELERİ YÜKLEM / ÖZNE YÜKLEM Cümlede işi, oluşu, durumu bildiren öğeye yüklem denir. Diğer öğeleri bulmak için bütün sorular yükleme yöneltilir. Dilimizde her türlü sözcük ve söz öbeği yüklem

Detaylı

Sosyal Bilimler Dergisi 1

Sosyal Bilimler Dergisi 1 Sosyal Bilimler Dergisi 1 NESNENİN ETKİ ALANI Ahmet AKÇATAŞ * ÖZET Nesne, cümlede önemli bir yere sahiptir. Nesnenin etki alanı, cümlenin gücünü de gösterir. Cümlede nesneler, yüklemin sonucunu, öznenin

Detaylı

ZAMİR Varlıkların veya onların isimlerinin yerini geçici veya kalıcı olarak tutabilen, isim gibi kullanılabilen, isim soylu kelimelerle, bazı eklere zamir denir. Zamirlerin Özellikleri: İsim soyludur.

Detaylı

Fiiller nesne alıp almamalarına göre değişik şekillerde adlandırılır. Bunları dört grupta inceleyebiliriz.

Fiiller nesne alıp almamalarına göre değişik şekillerde adlandırılır. Bunları dört grupta inceleyebiliriz. FİİL ÇATISI Çekimli bir fiilden oluşan yüklemin nesne ve özneye göre gösterdiği durumlara çatı denir. Bundan hareketle, yüklemin isim soylu sözcüklerden oluştuğu cümlelerde çatının aranmayacağını söyleyebiliriz.

Detaylı

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI:

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: Bu formun ç kt s n al p ço altarak ö rencilerinizin ücretsiz Morpa Kampüs yarıyıl tatili üyeli inden yararlanmalar n sa layabilirsiniz.! ISBN NUMARASI: 65482464 ISBN NUMARASI: 65482464! ISBN NUMARASI:

Detaylı

Cümle, bir düşünceyi, bir dileği, bir haberi ya da duyguyu tam olarak anlatan, bir veya birden çok sözcükten oluşmuş anlatım birimidir.

Cümle, bir düşünceyi, bir dileği, bir haberi ya da duyguyu tam olarak anlatan, bir veya birden çok sözcükten oluşmuş anlatım birimidir. CÜMLENİN ÖĞELERİ Cümle, bir düşünceyi, bir dileği, bir haberi ya da duyguyu tam olarak anlatan, bir veya birden çok sözcükten oluşmuş anlatım birimidir. Cümle içindeki sözcüklerin tek başlarına ya da

Detaylı

Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri

Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri 1. Yıl Ders Planı 1. Yarıyıl Türkçe Öğretiminde Çağdaş Yaklaşımlar ETO701 1 2 + 1 7 Türkçe öğretiminde geleneksel uygulamalardan

Detaylı

CÜMLENİN ÖGELERİ. YÜKLEM Cümlede anlatılan iş, olay, duygu, düşünce ya da yargıyı içeren temel öğeye yüklem denir.

CÜMLENİN ÖGELERİ. YÜKLEM Cümlede anlatılan iş, olay, duygu, düşünce ya da yargıyı içeren temel öğeye yüklem denir. CÜMLENİN LERİ YÜKLEM Cümlede anlatılan iş, olay, duygu, düşünce ya da yargıyı içeren temel öğeye yüklem denir. ÖZNE Yüklemin bildirmiş olduğu iş, oluş, hareket veya yargıyı gerçekleştiren, cümlede yargının

Detaylı

Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Ortak Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri

Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Ortak Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Ortak Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri 1. Yıl Ders Planı Türkiye Türkçesi ETO703 1 2 + 1 8 Türk dilinin kaynağı, gelişimi; Türkiye Türkçesinin diğer dil ve lehçelerle

Detaylı

Örn: İddiamı ispat için, bu odanın duvarlarına gül. yazdırdım. Yüklem

Örn: İddiamı ispat için, bu odanın duvarlarına gül. yazdırdım. Yüklem TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ TÜRKİYE TÜRKÇESİ - IV DERS NOTLARI 2. Sınıf - 2. Dönem İsa SARI www.isa-sari.com KISALTMA GRUPLARI Türkçede kısaltma grupları, çeşitli kelime gruplarının (sıfat-fiil grubu,

Detaylı

6. SINIF TÜRKÇE DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

6. SINIF TÜRKÇE DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM 6. SINIF TÜRKÇE İ KURS I VE LERİ AY 1 Biçim Bilgisi Biçim Bilgisi Biçim Bilgisi 4 5 Çok anlamlılık (temel, yan, mecaz ve terim anlam) Çok anlamlılık (temel, yan, mecaz ve terim anlam) Kök ve eki kavrar.

Detaylı

KIRGIZİSTAN VE TÜRKİYE HALK KÜLTÜRÜNDE AİLE VE AKRABALIK KONULU ATA SÖZLERİNİN İNCELENMESİ

KIRGIZİSTAN VE TÜRKİYE HALK KÜLTÜRÜNDE AİLE VE AKRABALIK KONULU ATA SÖZLERİNİN İNCELENMESİ УДК 80/81 KIRGIZİSTAN VE TÜRKİYE HALK KÜLTÜRÜNDE AİLE VE AKRABALIK KONULU ATA SÖZLERİNİN İNCELENMESİ Nuriza Asanova Uluslararası Atatürk-Alatoo Üniversitesi Sosyal ve Fen Bilimler Enstitüsü, Asistanı Özet

Detaylı

TÜRK DİLİ I DERSİ UZAKTAN EĞİTİM DERS SUNULARI. 11.Hafta

TÜRK DİLİ I DERSİ UZAKTAN EĞİTİM DERS SUNULARI. 11.Hafta TÜRK DİLİ I DERSİ UZAKTAN EĞİTİM DERS SUNULARI 11.Hafta Yapım Ekleri ve Uygulaması Fiilden İsim Yapma Ekleri Sıfat Fiil Ekleri Fiilden Fiil Yapma Ekleri Zarf Fiil Ekleri Fiilden İsim Yapma Ekleri Fiil

Detaylı

EDATLAR(İLGEÇ) Tek başlarına anlamları olmayan, kendisinden önce ve sonra gelen kelimeler arasında değişik anlam ilgileri kuran kelimelere edat denir. Edatlar çekim eki alırsa adlaşır. Başlıca Edatlar:

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Ahmet GÜNGÖR Doğum Tarihi: 05.06.1967 Öğrenim Durumu: Doktora Öğrenim Durumu Doktora Bişkek Beşeri Bilimler Üniversitesi 2003-2006 Türkoloji Tez Adı: Kırgız

Detaylı

Adlar ADLAR (İSİMLER) Bütün sözcük türleri,iki gruba ayrılarak değerlendirilir. A)Ad Soylu Sözcükler: 1)Ad (İsim) 2)Sıfat (Önad) 3)Zamir (Adıl)

Adlar ADLAR (İSİMLER) Bütün sözcük türleri,iki gruba ayrılarak değerlendirilir. A)Ad Soylu Sözcükler: 1)Ad (İsim) 2)Sıfat (Önad) 3)Zamir (Adıl) Adlar ADLAR (İSİMLER) Bütün sözcük türleri,iki gruba ayrılarak değerlendirilir. A)Ad Soylu Sözcükler: 1)Ad (İsim) 2)Sıfat (Önad) 3)Zamir (Adıl) 4)Zarf (Belirteç) 5)Edat (İlgeç) 6)Bağlaç 7)Ünlem B)FİİLLER

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 6. SINIF TÜRKÇE DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 6. SINIF TÜRKÇE DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 6. SINIF TÜRKÇE DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı BİÇİM BİLGİSİ (Kök, Ek ve

Detaylı

REŞAT NURİ GÜNTEKİN İN ÇALI KUŞU ROMANINDAKİ SIFAT TAMLAMALARININ DERİN YAPISI VE ÖĞRETİMİ ÜZERİNE

REŞAT NURİ GÜNTEKİN İN ÇALI KUŞU ROMANINDAKİ SIFAT TAMLAMALARININ DERİN YAPISI VE ÖĞRETİMİ ÜZERİNE 35 REŞAT NURİ GÜNTEKİN İN ÇALI KUŞU ROMANINDAKİ SIFAT TAMLAMALARININ DERİN YAPISI VE ÖĞRETİMİ ÜZERİNE TEACHING AND THE STRUCTURE OF THE ADJECTIVE PHRASES IN ÇALI KUŞU BY REŞAT NURİ GÜNTEKİN Öğrt. Turgut

Detaylı

Türkiye Türkçesinde Dakikalı Saat İfadeleri ve Saat Grubu

Türkiye Türkçesinde Dakikalı Saat İfadeleri ve Saat Grubu Dil Araştırmaları Dergisi Sayı: 2 Bahar 2008, 87-92 ss. Türkiye Türkçesinde Dakikalı Saat İfadeleri ve Saat Grubu Sedat BALYEMEZ 1 ÖZET Saat ifadeleri, günlük dilde kullanımı çok fazla olan ifadelerdir.

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ÖNSÖZ DİL NEDİR? / İsmet EMRE 1.Dil Nedir?... 1 2.Dilin Özellikleri.... 4 3.Günlük Dil ile Edebî Dil Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar... 5 3.1. Benzerlikler... 5 3.2. Farklılıklar...

Detaylı

SIFATLAR. ÖN ADLAR (Sıfatlar)

SIFATLAR. ÖN ADLAR (Sıfatlar) SIFATLAR ÖN ADLAR (Sıfatlar) Varlıkları niteleyen, onların durumlarını açıklayan, onları değişik yollarla belirten kelimelere ön ad (sıfat) denir. Ön ad, isim soylu bir kelimedir. Bir isim başka bir ismi

Detaylı

5. SINIF TÜRKÇE KELİME TÜRLERİ TESTİ. A) Ben ise yağmur yağmasını bekliyordum. Cümlesindeki isimlerin hepsi tekildir.

5. SINIF TÜRKÇE KELİME TÜRLERİ TESTİ. A) Ben ise yağmur yağmasını bekliyordum. Cümlesindeki isimlerin hepsi tekildir. 1- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) Ben ise yağmur yağmasını bekliyordum. Cümlesindeki isimlerin hepsi tekildir. B) İyi bir aşçıydı. Cümlesinde özel isim kullanılmıştır. C) Tavuklar

Detaylı

ÖZNESİ GÖSTERİLMEYEN BİR CÜMLE TİPİ DAHA. Selma GÜLSEVİN

ÖZNESİ GÖSTERİLMEYEN BİR CÜMLE TİPİ DAHA. Selma GÜLSEVİN ÖZNESİ GÖSTERİLMEYEN BİR CÜMLE TİPİ DAHA Selma GÜLSEVİN I. GİRİŞ Bir düşünceyi, bir duyguyu, bir hareketi, bir hadiseyi, bir durumu tam olarak bir hüküm halinde ifade eden kelime veya kelime dizisine cümle

Detaylı

Danışman: Prof. Dr. H.Ömer KARPUZ

Danışman: Prof. Dr. H.Ömer KARPUZ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Ahmet AKÇATAŞ Doğum Tarihi: 22 Şubat 1970 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edeb. Öğr. Selçuk Üniversitesi 1992 Y.

Detaylı

Fiil kök ya da gövdeleri üzerine birtakım türetme ekleri getirilerek fiillerin özne ve nesnelerine göre göstermiş oldukları durumlara fiillerde çatı

Fiil kök ya da gövdeleri üzerine birtakım türetme ekleri getirilerek fiillerin özne ve nesnelerine göre göstermiş oldukları durumlara fiillerde çatı Fiil kök ya da gövdeleri üzerine birtakım türetme ekleri getirilerek fiillerin özne ve nesnelerine göre göstermiş oldukları durumlara fiillerde çatı denir. ÖZNELERİNE GÖRE NESNELERİNE GÖRE A) Öznelerine

Detaylı

Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ad olan sözcük türüdür.

Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ad olan sözcük türüdür. SÖZCÜK TÜRLERİ İsimler (Adlar) Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ad olan sözcük türüdür. Özel İsimler Özel adlar, benzerleri bulunmayan, yaratılışta tek olan varlıklara verilen

Detaylı

Bu gerçeği bilen Atatürk, Türk Dil Kurumunu kurdu. ( Aşağıdaki ilk üç soruyu parçaya göre cevaplayın.)

Bu gerçeği bilen Atatürk, Türk Dil Kurumunu kurdu. ( Aşağıdaki ilk üç soruyu parçaya göre cevaplayın.) Dil ve kültür birbirini tamamlar. Biri olmadan diğeri olmaz. Dil, ulusal olduğu ölçüde ulusal kültür oluşur. Biraz Fransızca, biraz İngilizce çokça Arapça sözcüklerle dolu bir dil ile ulusal kültür oluşmaz.

Detaylı

Kelimelerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir.

Kelimelerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir. I. ÇEKİM EKLERİ Kelimelerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir. Çekim ekleri, kelimelerin diğer kelimelerle bağ kurmasını, kelimelerin cümlede görev

Detaylı

Dil Araştırmaları, Sayı 2, Bahar 2008

Dil Araştırmaları, Sayı 2, Bahar 2008 Dil Araştırmaları, Sayı 2, Bahar 2008 www.dilarastirmalari.com TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE DAKİKALI SAAT İFADELERİ VE SAAT GRUBU Sedat BALYEMEZ ÖZET Saat ifadeleri, günlük dilde kullanımı çok fazla olan ifadelerdir.

Detaylı

qwertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq

qwertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq q Sıfatlar Bilgisayar I 10.12. Salim Erer 0 1. Ünite Hakkında Genel Bilgi Sözcükler tür bakımından üç ana gruba ve sekiz ayrı türe ayrılır. A. AD SOYLU SÖZCÜKLER 1. İsim (Ad) - İsim Çekim Ekleri 2. Sıfat

Detaylı

Satıcı burnu havada, kendini beğenmiş biri. Yaklaşık beş yıl kadar bu Edirne'de oturduk.

Satıcı burnu havada, kendini beğenmiş biri. Yaklaşık beş yıl kadar bu Edirne'de oturduk. ANLATIM BOZUKLUKLARI Her cümle belli bir düşünceyi, duyguyu aktarmak için kurulur. Bu cümlenin, ifade edeceği anlamı açık ve anlaşılır bir biçimde ortaya koyması gerekir. Ayrıca cümle mümkün olduğunca

Detaylı

PENTRU DISCIPLINA LIMBA ŞI LITERATURA TURCĂ MATERNĂ

PENTRU DISCIPLINA LIMBA ŞI LITERATURA TURCĂ MATERNĂ C E N T R U L NAŢIONAL DE EVALUARE ŞI E X A M I N A R E PROGRAMA DE EXAMEN PENTRU DISCIPLINA LIMBA ŞI LITERATURA TURCĂ MATERNĂ BACALAUREAT 2011 TIP PROGRAMĂ: PROFIL TEOLOGIC ŞI PEDAGOGIC Pagina 1 din 5

Detaylı

ÜNİTE TÜRK DİLİ I İÇİNDEKİLER HEDEFLER ÖRNEK CÜMLE ÇÖZÜMLEMELERİ. Örnek Cümle Çözümlemeleri

ÜNİTE TÜRK DİLİ I İÇİNDEKİLER HEDEFLER ÖRNEK CÜMLE ÇÖZÜMLEMELERİ. Örnek Cümle Çözümlemeleri HEDEFLER İÇİNDEKİLER ÖRNEK CÜMLE ÇÖZÜMLEMELERİ Örnek Cümle Çözümlemeleri TÜRK DİLİ I Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Bu ünitede daha önceki ünitelerde işlenen cümle bilgisi konularını pekiştirebileceksiniz.

Detaylı

1) Dost ayıbını. söyler. Tümcesini en anlamlı şekilde tamamlayan sözcük çifti hangisidir?

1) Dost ayıbını. söyler. Tümcesini en anlamlı şekilde tamamlayan sözcük çifti hangisidir? 1) Dost ayıbını. söyler. Tümcesini en anlamlı şekilde tamamlayan sözcük çifti hangisidir? 1. A. dostun açıkça 2. B. arkadaşın gizlice 3. C. dostun yüzüne 4. D. arkadaşın kırmadan 2) Aşağıdaki hangi atasözünün

Detaylı

CÜMLE ÇEŞİTLERİ. Buna yükleminin türüne göre de denebilir. Çünkü cümleyi yüklemine göre incelerken yüklemi oluşturan sözcüklerin türüne bakılır.

CÜMLE ÇEŞİTLERİ. Buna yükleminin türüne göre de denebilir. Çünkü cümleyi yüklemine göre incelerken yüklemi oluşturan sözcüklerin türüne bakılır. CÜMLE ÇEŞİTLERİ Cümleler, kendini oluşturan sözcüklerin anlamlarına, cümlede bulundukları yerlere, türlerine göre değişik özellikler gösterir. İşte bu özelliklere göre cümleler değişik gruplar altında

Detaylı

*Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, buraya, şuraya, oraya, burası, şurası, orası,

*Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, buraya, şuraya, oraya, burası, şurası, orası, ZAMİRLER Kişi (Şahıs) Zamirleri *ben, sen, o,biz, siz, onlar Not: Ek alabilirler: bana, sana, bize, ondan, onları İşaret Zamirleri *Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, buraya, şuraya, oraya, burası, şurası,

Detaylı

EKLER VE SÖZCÜĞÜN YAPISI

EKLER VE SÖZCÜĞÜN YAPISI EKLER VE SÖZCÜĞÜN YAPISI *KÖK * YAPIM EKLERİ * ÇEKİM EKLERİ * YAPILARINA GÖRE SÖZCÜKLER K Ö K Sözcüğü oluşturan en küçük anlamlı dil birimine kök denir. Kök halinde bulunan sözcükler yapım eki almamıştır

Detaylı

Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 3 Sayı:4 Yıl:2000

Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 3 Sayı:4 Yıl:2000 TÜRKÇE SÖZLÜKTEKİ ÖRNEKLERDEN HAREKETLE DÖNÜŞLÜ VE İŞTEŞ FİİLLERİN GEÇİŞLİLİK DURUMLARI ÖZET Yrd. Doç. Dr. HÜLYA SAVRAN* Dönüşlü fiillerle işteş fiillerin çok azının nesne aldığı bilinmektedir. Bu makalede,

Detaylı

CÜMLENİN ÖĞELERİ. Cümlenin öğeleri önemli bir YGS konusudur. Dikkat edilmesi gereken en önemli şey kelime

CÜMLENİN ÖĞELERİ. Cümlenin öğeleri önemli bir YGS konusudur. Dikkat edilmesi gereken en önemli şey kelime CÜMLENİN ÖĞELERİ Cümlenin öğeleri önemli bir YGS konusudur. Dikkat edilmesi gereken en önemli şey kelime gruplarının asla ayrılmamasıdır. Ösym de bu bilgi üzerinden düşürücü sorular sorabilmektedir. Nedir

Detaylı

Konu: Zamirler Ders: Bilgisayar I Akdeniz Üniversitesi İsmail Kepek

Konu: Zamirler Ders: Bilgisayar I Akdeniz Üniversitesi İsmail Kepek Konu: Zamirler Ders: Bilgisayar I 11.12.2012 Akdeniz Üniversitesi İsmail Kepek İçindekiler 1. Ünite Hakkında Genel Bilgi... 2 2. ZAMİRLER... 2 2.1. Zamir Çeşitleri... 2 2.1.1. Şahıs Zamirleri... 3 2.1.2.

Detaylı

TÜRK DİLİ I Yrd. Doç. Dr. Mediha MANGIR

TÜRK DİLİ I Yrd. Doç. Dr. Mediha MANGIR 12 Biçim Bilgisi ORTAK DERSLER TÜRK DİLİ I Yrd. Doç. Dr. Mediha MANGIR 1 Ünite: 12 BİÇİM BİLGİSİ Yrd. Doç. Dr. Mediha MANGIR İçindekiler 12.1. Çekim Ekleri... 3 12.1.1. İsim Çekim Ekleri... 3 12.1.2. FİİL

Detaylı

FİİLER(EYLEMLER) 2-TÜREMİŞ FİLLER:FİİL YA DA İSİM KÖK VE GÖVDELERİNDEN YAPIM EKİ ALARAK TÜREMİŞ FİİLERDİR. ÖRN:SU-LA(MAK),YAZ-DIR(MAK)...

FİİLER(EYLEMLER) 2-TÜREMİŞ FİLLER:FİİL YA DA İSİM KÖK VE GÖVDELERİNDEN YAPIM EKİ ALARAK TÜREMİŞ FİİLERDİR. ÖRN:SU-LA(MAK),YAZ-DIR(MAK)... FİİLER(EYLEMLER) İŞ,HAREKET,OLUŞ BİLDİREN KELİMELERE FİİL DENİR. YAPILARINA GÖRE FİİLER: 1-BASİT FİİLER:HİÇBİR YAPIM EKİ ALMAYAN FİLLERDİR. ÖRN:OKU-,GÖR-,GELDİLER... 2-TÜREMİŞ FİLLER:FİİL YA DA İSİM KÖK

Detaylı

ÜNİTE 14 ŞEKİL BİLGİSİ-II YAPIM EKLERİ. TÜRK DİLİ Okt. Aslıhan AYTAÇ İÇİNDEKİLER HEDEFLER. Çekim Ekleri İsim Çekim Ekleri Fiil Çekim Ekleri

ÜNİTE 14 ŞEKİL BİLGİSİ-II YAPIM EKLERİ. TÜRK DİLİ Okt. Aslıhan AYTAÇ İÇİNDEKİLER HEDEFLER. Çekim Ekleri İsim Çekim Ekleri Fiil Çekim Ekleri ŞEKİL BİLGİSİ-II YAPIM EKLERİ İÇİNDEKİLER BAYBURT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ Çekim Ekleri İsim Çekim Ekleri Fiil Çekim Ekleri HEDEFLER TÜRK DİLİ Okt. Aslıhan AYTAÇ Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

Detaylı

ZAMİRLER(ADILLAR) Zamir sözcük türlerinden biridir. Zamiri yapmak için cümleyi çok çok iyi anlamak gerekir

ZAMİRLER(ADILLAR) Zamir sözcük türlerinden biridir. Zamiri yapmak için cümleyi çok çok iyi anlamak gerekir ZAMİRLER(ADILLAR) Zamir sözcük türlerinden biridir. Zamiri yapmak için cümleyi çok çok iyi anlamak gerekir çünkü zamirler isimlerin yerine geçen sözcüklerdir sözcüğün neyin yerine, nasıl geçtiğini kavramak

Detaylı

1.1. CÜMLENĐN ÖGELERĐ

1.1. CÜMLENĐN ÖGELERĐ CÜMLE BĐLGĐSĐ 1. CÜMLE Duygu, düşünce ve durumları belli bir yargıya bağlı olarak bildiren kelime veya kelime grubuna cümle adı verilir. 1.1. CÜMLENĐN ÖGELERĐ Cümle içerisinde yer alan ve farklı görev

Detaylı

Yüklemin anlamını zaman, durum, yön, miktar, tarz, vasıta, şart, sebep, birliktelik yönlerinden tamamlayan kelimeler ve kelime gruplarıdır.

Yüklemin anlamını zaman, durum, yön, miktar, tarz, vasıta, şart, sebep, birliktelik yönlerinden tamamlayan kelimeler ve kelime gruplarıdır. Zarf Tümleci / Edat Tümleci Tanımı Yüklemin anlamını zaman, durum, yön, miktar, tarz, vasıta, şart, sebep, birliktelik yönlerinden tamamlayan kelimeler ve kelime gruplarıdır. *Edat tümleci (edatlı tümleç)

Detaylı

Paragraftaki açıklamaya uygun düşen atasözü aşağıdakilerden hangisidir?

Paragraftaki açıklamaya uygun düşen atasözü aşağıdakilerden hangisidir? 1) İnsanlar, dağlar gibi yerlerinden kımıldamayan cansızlar değildir. Arkadaşlar, tanışlar birbirlerinden ne kadar uzakta olursa olsun ve buluşmaları ne kadar güç olursa olsun, günün birinde bir araya

Detaylı

SBS İlköğretim 6 Türkçe Müfredatı

SBS İlköğretim 6 Türkçe Müfredatı SBS İlköğretim 6 Türkçe Müfredatı TÜR VE ŞEKİL BİLGİSİ Düz Yazı Bilgisi Efsane Destan Masal Hikâye Tiyatro Gezi Yazısı Anı (Hatıra) Günlük (Günce) Deneme Biyografi Otobiyografi Mektup Münazara Şiir Bilgisi

Detaylı

Anlatım bozukluklarını anlama ve yapıya dayalı bozukluklar olmak üzere iki grupta toplayabiliriz:

Anlatım bozukluklarını anlama ve yapıya dayalı bozukluklar olmak üzere iki grupta toplayabiliriz: ANLATIM BOZUKLUKLARI Her cümle belli bir düşünceyi, duyguyu aktarmak için kurulur. Bu cümlenin, ifade edeceği anlamı açık ve anlaşılır bir biçimde ortaya koyması gerekir. Ayrıca mümkün olduğunca gereksiz

Detaylı

Zamir: İsmin yerini geçici olarak tutabilen, isim gibi kullanılabilen, isim soylu kelimelerle bazı eklere zamir denir.

Zamir: İsmin yerini geçici olarak tutabilen, isim gibi kullanılabilen, isim soylu kelimelerle bazı eklere zamir denir. [adıllar] Dil ve Anlatım 10. sınıflar 5. Ünite Zamir: İsmin yerini geçici olarak tutabilen, isim gibi kullanılabilen, isim soylu kelimelerle bazı eklere zamir denir. >>> ÖR: Ahmet'ten öğrendim. > Ondan

Detaylı

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ 2010-2011 ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU İTALYANCA HAZIRLIK BÖLÜMÜ

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ 2010-2011 ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU İTALYANCA HAZIRLIK BÖLÜMÜ YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ 2010-2011 ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU İTALYANCA HAZIRLIK BÖLÜMÜ Dersin adı: İTALYANCA C : A1 A2 seviyesi (30 saat/hafta) Koordinatör : Cristiano Bedin Yer

Detaylı

EK FİİLLER VE FİİLİMSİLER

EK FİİLLER VE FİİLİMSİLER 2012 EK FİİLLER VE FİİLİMSİLER Zafer KARAKABAK TÜRKÇE DERSİ 10.12.2012 İçindekiler EK FİİLLER... 1 2.3.2 Ek Fiiller Genel Olarak Dört Bölümde İncelenir:... 1 FİİLİMSİLER... 5 EK FİİLLER İsim soylu kelimelerin

Detaylı

Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Selçuk Üniversitesi 1979-1984. Y. Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Cumhuriyet Üniversitesi 1992-1993

Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Selçuk Üniversitesi 1979-1984. Y. Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Cumhuriyet Üniversitesi 1992-1993 1. Adı Soyadı: H. İbrahim DELİCE 2. Doğum Tarihi: 01 Nisan 1964 3. Unvanı: Prof. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Selçuk Üniversitesi 1979-1984 Y. Lisans

Detaylı

Cümle Bilgisi I (Söz Dizimi I)

Cümle Bilgisi I (Söz Dizimi I) Cümle Bilgisi I (Söz Dizimi I) 2 Cümlenin Ögeleri 2. Yardımcı Ögeler Nesne(Belirtili/Belirtisiz) Dolaylı Tümleç Zarf Tümleci 1. Asıl Ögeler Yüklem Özne 1 CÜMLE BİLGİSİ I (SÖZ DİZİMİ I) 3 Cümle Türleri

Detaylı

7. HAFTA. TÜR 101 Türk Dili-1

7. HAFTA. TÜR 101 Türk Dili-1 7. HAFTA TÜR 101 Türk Dili-1 Bu bölüm tamamlandıktan sonra; Cümlenin, konuşma için temel oluşturduğunu fark etmek, Basit ve karmaşık olan cümlenin hangi durumlarda ne tür ögeler içerdiğini tespit etmek,

Detaylı

TÜRKÇE BİÇİM KISA ÖZET. www.kolayaof.com

TÜRKÇE BİÇİM KISA ÖZET. www.kolayaof.com DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. TÜRKÇE BİÇİM BİLGİSİ KISA ÖZET www.kolayaof.com

Detaylı

Fiilden İsim Yapma Ekleri

Fiilden İsim Yapma Ekleri Fiil kök ve gövdelerinden, isimler yapmakta kullanılan eklerdir. Bu eklerin sayıca çok ve işlek olması, Türkçenin fiilden isim yapmaya elverişli bir dil olduğunun da göstergesidir. 1. -gan, -gen; -kan,

Detaylı

İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME TÜRKÇE KİTAPLARININ DİL BİLGİSİ BÖLÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME TÜRKÇE KİTAPLARININ DİL BİLGİSİ BÖLÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME TÜRKÇE KİTAPLARININ DİL BİLGİSİ BÖLÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Jale ÖZTÜRK* 1. Giriş: Üniversitelerin Türk Dili ve Edebiyatı ve Türkçe Öğretmenliği bölümlerine gelen öğrencilerin

Detaylı

Dal - mış - ım. Dal - mış - sın. Dal - mış. Dal - mış - ız. Dal - mış - sınız. Dal - mış - lar. Alış - (ı)yor - um. Alış - (ı)yor - sun.

Dal - mış - ım. Dal - mış - sın. Dal - mış. Dal - mış - ız. Dal - mış - sınız. Dal - mış - lar. Alış - (ı)yor - um. Alış - (ı)yor - sun. EYLEM ve EYLEMSİ FİİL (EYLEM) İsimler varlıkları, kavramları karşılayan sözcüklerdir. Fiiller ise hareketleri, oluşları, durumları karşılar. Fiiller genel olarak mastar hâlinde ifade edilir. Mastar hâlinde

Detaylı

CÜMLE BİLGİSİ. ( Cümle değildir. Anlamı yok)

CÜMLE BİLGİSİ. ( Cümle değildir. Anlamı yok) CÜMLE BİLGİSİ Bir duyguyu, düşünceyi, isteği veya haberi anlatan sözcük yada sözcük grubuna cümle denir. Bir söz gurubunun cümle olabilmesi için anlamlı olabilmesi gerekir. Haberi tam olarak anlatamayan

Detaylı

Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ad olan sözcük türüdür.

Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ad olan sözcük türüdür. İsimler (Adlar) Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ad olan sözcük türüdür. Özel İsimler Özel adlar, benzerleri bulunmayan, yaratılışta tek olan varlıklara verilen adlardır. Kişi

Detaylı

1) Aşağıdaki atasözlerinden hangisi gerçek anlamlıdır?

1) Aşağıdaki atasözlerinden hangisi gerçek anlamlıdır? 1) Aşağıdaki atasözlerinden hangisi gerçek anlamlıdır? 1. A. Ağacın kurdu içinde olur. 2. B. Denize düşen yılana sarılır. 3. C. Yalnız taş duvar olmaz. 4. D. Adam, arkadaşından belli olur. 2) Öyle durumlar

Detaylı

NESNE ÜZERİNE. Arzu Sema Ertane Baydar * Özet

NESNE ÜZERİNE. Arzu Sema Ertane Baydar * Özet TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2017, Yıl:5, Sayı:10 Geliş Tarihi: 04.07.2017 Kabul Tarihi: 10.08.2017 Sayfa:17-21 ISSN: 2147-8872 NESNE ÜZERİNE Özet Arzu Sema Ertane

Detaylı

YÜKLEM, YALNIZ ÖZNEYİ Mİ İÇİNDE TAŞIR?

YÜKLEM, YALNIZ ÖZNEYİ Mİ İÇİNDE TAŞIR? YÜKLEM, YALNIZ ÖZNEYİ Mİ İÇİNDE TAŞIR? Doç. Dr. Kerime ÜSTÜNOVA Özet Türkçede, Sözlüksel özne, yüzey yapıda olsa da olmasa da, yüklemde yer alan kişi ekleri, bize özneyi verir. söylemi yaygındır. Aldım,

Detaylı

SIFATLAR (ÖN ADLAR) İSİM ARAYIN!!! Varlıkların rengini, biçimini, büyüklüğünü, durumunu bildiren ya da onları sayı, soru, işaret

SIFATLAR (ÖN ADLAR) İSİM ARAYIN!!! Varlıkların rengini, biçimini, büyüklüğünü, durumunu bildiren ya da onları sayı, soru, işaret SIFATLAR (ÖN ADLAR) İSİM ARAYIN!!! Sıfat, sözcük türlerinden önemli bir sözcük türüdür ve genelde soru hep çıkmaktadır. Varlıkların rengini, biçimini, büyüklüğünü, durumunu bildiren ya da onları sayı,

Detaylı

TÜRKÇE DİL BİLGİSİ KURALLARI-Dil Yapısı

TÜRKÇE DİL BİLGİSİ KURALLARI-Dil Yapısı Pazar, 27 Eylül 2009 0949 - Son Güncelleme Pazar, 27 Eylül 2009 0950 TÜRKÇE DİL BİLGİSİ KURALLARI-Dil Yapısı Dil İnsanların duygu, düşünce ve isteklerini anlatmak için kullandıkları ses ya da işaretler

Detaylı

O zaman gördü ki, küçük çocuk, memleketlisi, minimini yavru ağlıyor. Sessizce, titreye titreye ağlıyor.

O zaman gördü ki, küçük çocuk, memleketlisi, minimini yavru ağlıyor. Sessizce, titreye titreye ağlıyor. - Satır sonunda, yer kalmadığı için yarım kalan kelimelerin bölünmüş olduğunu, yani devamının altta olduğunu göstermek için satır sonunda kullanılır. Bu görevde kullanılınca birleştirme çizgisi denir.:

Detaylı

İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler Hani, Rabbin meleklere, Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım demişti. Onlar, Orada bozgunculuk yapacak, kan dökecek birini mi yaratacaksın? Oysa biz sana hamd

Detaylı

TÜRKİYE TÜRKÇESİ VE TATAR TÜRKÇESİNİN KARŞILAŞTIRMALI SÖZ DİZİMİ

TÜRKİYE TÜRKÇESİ VE TATAR TÜRKÇESİNİN KARŞILAŞTIRMALI SÖZ DİZİMİ TÜRKİYE TÜRKÇESİ VE TATAR TÜRKÇESİNİN KARŞILAŞTIRMALI SÖZ DİZİMİ Caner Kerimoğlu (2014), Türkiye Türkçesi ve Tatar Türkçesinin Karşılaştırmalı Söz Dizimi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 299 s. Vahide

Detaylı

İsim İsim İsimlerin Tamamlanmış Hali

İsim İsim İsimlerin Tamamlanmış Hali Aşağıda verilen isimleri örnekteki gibi tamamlayınız. Örnek: Ayakkabı--------uç : Ayakkabının ucu İsim İsim İsimlerin Tamamlanmış Hali Kalem sap Çanta renk Araba boya Masa kenar Deniz mavi Rüzgar şiddet

Detaylı

Güz Dönemi Hafta Ünite Ünite İçeriği Ekstra Alıştırmalar Yazma Konusu 1

Güz Dönemi Hafta Ünite Ünite İçeriği Ekstra Alıştırmalar Yazma Konusu 1 Güz Dönemi Hafta İçeriği Ekstra Alıştırmalar Yazma Konusu - Eylül 0-5 Ekim 0 - Ekim 0 - Tanışma diyalogları Alfabe İsimierde eril/dişil ayrımı İsimlerin çoğul yapımı Ser fiili ve sıfatlar Ser fiili ve

Detaylı

-DE, -DA VE -Kİ NİN YAZIMI

-DE, -DA VE -Kİ NİN YAZIMI 2012 -DE, -DA VE -Kİ NİN YAZIMI AYDIN ARIDURU BİLGİSAYAR 1 ÖĞRETİM GÖREVLİSİNİN ADI: YRD. DOÇ. NURAY GEDİK 05.12.2012 İÇİNDEKİLER İçindekiler... 1 -de da ve ki nin yazımı konu anlatımı... 2-6 -de da ve

Detaylı

REŞAT NURİ GÜNTEKİN İN ÇALI KUŞU ROMANINDAKİ İSİM TAMLAMALARININ DERİN YAPISI VE CÜMLEDEKİ GÖREVLERİ

REŞAT NURİ GÜNTEKİN İN ÇALI KUŞU ROMANINDAKİ İSİM TAMLAMALARININ DERİN YAPISI VE CÜMLEDEKİ GÖREVLERİ 27 REŞAT NURİ GÜNTEKİN İN ÇALI KUŞU ROMANINDAKİ İSİM TAMLAMALARININ DERİN YAPISI VE CÜMLEDEKİ GÖREVLERİ THE DEEP STRUCTURE OF NOUN MODIFIERS AND THEIR FUNCTIONS IN SENTENCE IN ÇALI KUŞU WHICH IS WRITTEN

Detaylı

TÜRKİYE TÜRKÇESİ İLE KIRGIZ TÜRKÇESİ NDE ZARF VE ZARF TÜMLECİ

TÜRKİYE TÜRKÇESİ İLE KIRGIZ TÜRKÇESİ NDE ZARF VE ZARF TÜMLECİ TÜRKİYE TÜRKÇESİ İLE KIRGIZ TÜRKÇESİ NDE Levent DOYURAN Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Modern Diller Yüksek Okulu Yrd. Doç. Dr. Nergis BİRAY Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Fen-Edb. Fk.

Detaylı

dinkulturuahlakbilgisi.com

dinkulturuahlakbilgisi.com dinkulturuahlakbilgisi.com 1-Ülkemizde Kızılay, Sosyal hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Aşevleri -gibi kurumların varlığı aşağıdakilerden hangisine önem verildiğini göstermektedir? A- Milli eğitime

Detaylı

4. Demiryolu ile tren arasındaki ilşki vapur ile aşağıdakilerden hangisi arasında vardır? A) Karayolu B) Gökyüzü C) Denizyolu D) Yeraltı

4. Demiryolu ile tren arasındaki ilşki vapur ile aşağıdakilerden hangisi arasında vardır? A) Karayolu B) Gökyüzü C) Denizyolu D) Yeraltı 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisi devrik cümledir? A) Bunu sen mi getirdin bana? B) Bütün olayların sorumlusu kim? C) Dersten önce öğretmeni görecekmişsin. D) Bu çocukların hangisi sizin öğrenciniz? 2. Aşağıdaki

Detaylı

II.Ünite: KLASİK MANTIK (ARİSTO MANTIĞI)

II.Ünite: KLASİK MANTIK (ARİSTO MANTIĞI) II.Ünite: KLASİK MANTIK (ARİSTO MANTIĞI) A. KAVRAM, TERİM - Kavramlar Arası İlişkiler - İçlem - kaplam ilişkisi - Beş tümel - Tanım B. ÖNERMELER - Önermeler Arası İlişkiler C. ÇIKARIM Ve Türleri - Kıyas

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : TÜRKİYE TÜRKÇESİNİN SÖZ DİZİMİ Ders No : 8107010023 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 0 Ders Bilgileri Ders Türü - Seçiniz

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Afyonkarahisar Kocatepe

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Afyonkarahisar Kocatepe ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Adı Soyadı: Cüneyt AKIN Doğum Tarihi: 10.03.1982 Öğrenim Durumu: Doktor Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Afyonkarahisar Kocatepe 1998-2002 Üniversitesi

Detaylı

TÜRKÇEDE BAGLAYICI (YARDIMCI) SES KONUSU ÜZERİNE

TÜRKÇEDE BAGLAYICI (YARDIMCI) SES KONUSU ÜZERİNE TÜRKÇEDE BAGLAYICI (YARDIMCI) SES KONUSU ÜZERİNE Prof. Dr. Efrasiyap GEMALMAZ * Bilindigi gibi Türkçe sondan eklemeli bir dildir. Yani bu dildeki görev ögeleri dizim (syntaxe) içerisinde görevlerini belirleyecekleri

Detaylı

Kısa Dönemli Amaç Davranışlar Araç Gereçler

Kısa Dönemli Amaç Davranışlar Araç Gereçler BEP Plan Hazırla T.C Çubuk Kaymakamlığı YILDIRIM BEYAZIT ORTAOKULU Müdürlüğü Türkçe Dersi Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı Öğrenci : UMUT TİRAKİ Eğitsel Performans Kendi ve yakın çevresindeki kişilerin

Detaylı

Anlamı. Temel Bilgiler 1

Anlamı. Temel Bilgiler 1 Âmentü Haydi Bulalım Arkadaşlar aşağıda Âmentü duası ve Türkçe anlamı yazlı, ancak biraz karışmış. Siz doğru şekilde eşleştirebilir misiniz? 1 2 Allah a 2 Kadere Anlamı Ben; Allah a, meleklerine, kitaplarına,

Detaylı

gösteren gösterilen biçim anlam

gösteren gösterilen biçim anlam Anlam ve Kavram Her kelime bir göstergedir. Bir gösterge gösteren ve gösterilen olmak üzere iki ögeden oluşur. Gösteren, kelimenin kulakla işitilen sesi, yani kelimenin dış yapısıdır. Gösterilen ise kelimenin

Detaylı

Selam vermekle karşımızdaki kimseye neyi ifade etmiş oluruz?

Selam vermekle karşımızdaki kimseye neyi ifade etmiş oluruz? DEĞERLER EĞİTİMİ SELAMLAŞMA Selam ne demektir? Selâm, kelime olarak; huzur, barış, sağlık ve iyi dileklerini sunma anlamlarına gelir. Selamlaşmak; insanların karşılıklı olarak birbirlerine sağlık, huzur,

Detaylı

SIFATLAR (ÖNADLAR) İsimlerden önce gelerek onların anlamlarını sayı, renk, durum, hareket, biçim, yer, işaret ve soru yönlerinden tamamlayan; onları niteleyen ve belirten kelimelere sıfat denir. Bu iki

Detaylı

Sıfat Tamlaması Tanımı. Sıfat Tamlamalarının Özellikleri. Yazı Menu. - Sıfat Tamlaması Nedir. - Sıfat Tamlamalarının Özellikleri

Sıfat Tamlaması Tanımı. Sıfat Tamlamalarının Özellikleri. Yazı Menu. - Sıfat Tamlaması Nedir. - Sıfat Tamlamalarının Özellikleri Yazı Menu - Sıfat Tamlaması Nedir - Sıfat Tamlamalarının Özellikleri - Sıfat Tamlaması Örnekleri SIFAT TAMLAMASI: İsimlerin sıfatlarla oluşturdukları tamlamalara SIFAT TAMLAMASI denir. Bir sıfat tamlamasında

Detaylı

TEOG 2. MERKEZİ ORTAK SINAVLAR DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ DERSİ BENZER SORULARI

TEOG 2. MERKEZİ ORTAK SINAVLAR DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ DERSİ BENZER SORULARI TEOG SINAV SORUSU-1 1. Bir genç, ihtiyar bir kimseye yaşı sebebiyle ikramda bulunursa Allah yaşlılığında ona ikram edecek kimseleri mutlaka takdir eder. Bu hadiste verilen mesaj aşağıdaki ayetlerin hangisinde

Detaylı

KIRGIZ VE TÜRK DİLLERİNDE DUYGU DEĞERİ OLUŞTURMADA KULANILAN HAZIR DİLSEL VASITALAR. Эмоционалдык - экспрессивдик маанини туюундуруучу даяр тилди

KIRGIZ VE TÜRK DİLLERİNDE DUYGU DEĞERİ OLUŞTURMADA KULANILAN HAZIR DİLSEL VASITALAR. Эмоционалдык - экспрессивдик маанини туюундуруучу даяр тилди KIRGIZ VE TÜRK DİLLERİNDE DUYGU DEĞERİ OLUŞTURMADA KULANILAN HAZIR DİLSEL VASITALAR Эмоционалдык- экспрессивдик маанини туюундуруучу даяр тилдик каражаттар: Dr.Ayşen Koca 1 Эмоционалдык - экспрессивдик

Detaylı