Birey ve Toplum Gözüyle Romatoid

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Birey ve Toplum Gözüyle Romatoid"

Emine Avni
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Birey ve Toplum Gözüyle Romatoid Artrit ve Ankilozan Spondilit Prof Dr Salih PAY GATA Romatoloji BD

2 Tüm Dünyada Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları En Sık Görülen Hastalıklardan Biridir Avrupa da 100 milyon kişiyi etkiliyor AB de 40 milyondan fazla çalışanı etkiliyor Musculoskeletal Disorders and the Turkish Labour Market.(2010)

kişiyi etkiliyor AB de 40 milyondan fazla çalışanı

3 Ülkemizde Erişkin Yaş Grubunda En Sık Görülen Hastalıklar 15 yaş grubunda kronik hastalık/sağlık sorunu yaşadıklarını belirten bireylerin verdikleri yanıtlara göre ilk 5 hastalık grubu Bel bölgesi kas iskelet sistemi problemleri % 22.5 Romatizmal eklem hastalığı % 17.7 Ülser % 15.3 Migren ve benzeri şiddetli baş ağrısı % 15.3 Hipertansiyon % 14.8 TÜİK-Türkiye İstatistik Kurumu

hastalık grubu Bel bölgesi kas iskelet sistemi problemleri % 22.

4 Romatizmal hastalığı anlamak Romatizma öldürmez süründürür

5 Romatolojik hastalığı anlamak Romatizma öldürmez süründürür Yaşam kalitesi

6 Pierre August Renoir

7 Yaşam kalitesi nedir? Bir birey aşağıdakileri yapabilmelidir: Çalışabilme Ebeveyn olabilme Diğer bireyler ile sosyal ilişkiler kurabilme Hareket ve egzersiz yapabilme yeteneği

8 RA: Klinik Progresyon

9 Yaşam Kalitesi Kathleen Turner 58 yaşında 1992 yılında RA tanısı konuldu

10 Yaşam Kalitesi

11 AS: Klinik Progresyon

14 Romatizmal hastalığı anlamak Romatizma öldürmez süründürür Yaşam kalitesi İş gücü kaybı

15 Romatizmal hastalığı anlamak Romatizma öldürmez süründürür Yaşam kalitesi İş gücü kaybı Avrupa Biriliği Ülkelerinde iş gücü kaybının %49 u kas iskelet sistemi hastalıklarına bağlı

16 The economic burden of disease: comparison between rheumatoid arthritis and ankylosing spondylitis İş gücüne katılım Normal verimli çalışma Verimsiz çalışma Hastalık nedeniyle geçici iş görememezlik Hastalık nedeniyle kalıcı iş görememezlik RA ve AS hastalığının progresyonu ile kişiler de kalıcı iş göremezlik nedeniyle erken emeklilik gözlenmekte, iş gücüne katılım azalmaktadır. Boonen A anda Mau W. Clin Exp Rheumatol 2009; 27 (Suppl. 55): S112-S117.

kalıcı iş görememezlik RA ve AS hastalığının progresyonu ile kişiler de kalıcı iş göremezlik nedeniyle erken

17 Consequences of rheumatoid arthritis for performance of social roles- A literature review Romatoid artritli hastalarda Beş cross-sectional çalışmada RA lı hastalarda normal popülasyona göre işini kaybetme riski kat daha fazladır. Sekiz çalışmada işini yapamama için odds ratio: arasıdır. İşten ayrılmaların 1/3 ü ilk 2 yılda, ilerleyen yıllarda da devam ediyor Hastalığın ilk yıllarında hastaların %53-82 i istirahat alıyor RA lı hastalarda yılda istirahat ortalaması 46 gün, diğer çalışanlarda 11 gün Erken dönemde istirahat alanlarda ileride işini yapamama riski yüksektir. Geuskens GA ve ark. J Rheumatol 2007; 34:

İşten ayrılmaların 1/3 ü ilk 2 yılda, ilerleyen yıllarda da devam ediyor Hastalığın ilk yıllarında hastaların %53-82 i istirahat alıyor RA lı hastalarda yılda

18 DILIGENT AND DEDICATED LABOR FORCE 26.7 million young, well-trained and motivated labor force 22 SICK DAYS PER EMPLOYEE* HOURS WORKED PER WEEK** TURKEY 52.9 UK 42.8 GERMANY 41.8 ROMANIA 40.8 FRANCE 41.2 HUNGARY 40.6 POLAND 42.1 CZECH REPUBLIC 42.2 BULGARIA 41.3 Source: *MERCER-Pan-EuropeanEmployer Health Benefits Issues Survey 2008 **EUROSTAT 2011

6 7.8 8.3 8.3 9.7 10.8 HOURS WORKED PER WEEK** TURKEY 52.9 UK 42.8 GERMANY 41.8 ROMANIA 40.

19 The economic burden of disease: comparison between rheumatoid arthritis and ankylosing spondylitis Ankilozan spondilitli hastalarda İşte kalma şansı erkeklerde azalmış ( ), Bayanlarda ise değişmemiş ( ) İşi bırakma 3 kat artmış, İşini yapamama bayanlarda OR: 4.0; , erkeklerde OR :2.8; Arjantin çalışmasında işini yapamama AS li hastalarda %9 Boonen A anda Mau W. Clin Exp Rheumatol 2009; 27 (Suppl. 55): S112-S117.

97) İşi bırakma 3 kat artmış, İşini yapamama bayanlarda OR: 4.0;3.2-4.9, erkeklerde OR :2.8; 2.5-3.

20 RA: Epidemiyoloji Bütün dünyada tüm ırk ve etnik gruplarda Tahmini prevalansı genel toplumda % Kadın:erkek oranı 2.5:1 civarında En sık başlangıç lı yaşlarda Bütün yaş gruplarında

21 Romatoid Artrit: Genetik Tek yumurta ikizlerinde konkordans %15-20 Bunun yarısı HLA nın identik olmasına bağlı Diğerleri, PTPN22, STAT4, TNFAIP3 HLA sınıf II antijenleri, HLA-DR4 ve HLA-DR1 HLA-DR4 görece riski 3-6 kat arttırıyor arasındaki 5 aa farklı HLA larda ortak epitop

22 Romatoid Artrit: Çevre Sigara tüketimi hastalık riskini ve ağır hastalık olasılığını artırıyor Kömür madeni işçileri (Kaplan sendromu)

23 Romatoid Artrit Nasıl Gelişir ve İlerler?

24 Romatoid Artrit Nasıl Gelişir ve İlerler?

25 El ve parmak deformiteleri

26 Romatoid Artrit Nasıl Gelişir ve İlerler?

27 En Sık Tutulan Eklemler

28 Romatoid Artrit: Başlangıç %55-65, Sinsi, poliartiküler ağrı, tutukluk ve şişlik, sabah tutukluğu; özellikle MKF, PİF, 1.İP, EB ve MTF tutulumu %8-15, Akut poliartrit; miyalji, yorgunluk, ateş, kilo kaybı, depresyon Palindromik romatizma; 2-3 saat-gün, migratuvar artrit Kronik monoartrit; diz, omuz, kalça, el ve ayak bileği travma öyküsü %15-20, Eklem dışı-sistemik; genel ağrı, tutukluk, KTS, kilo kaybı, serozit, episklerit, vaskülit

29 RA: Eklem Dışı Tutulum Gözyaşı kanalları Tükürük salgı bezleri Kalp ve akciğerler

30 RA: Eklem Dışı Tutulum

31 RA: Eklem Dışı Tutulum

32 RA: Eklem Dışı Tutulum

33 RA: Ayırıcı tanı Romatoid Artrit Osteoartrit

34 RA: Klinik Seyir ve Prognoz İlk iki yılda %70 hastada radyografilerde erozyon 20 yılda hastaların %60 fonksiyonel evre III veya IV Diğer hastalıklara duyarlılık : enfeksiyonlar, kardiyovasküler hastalıklar, lenfomalar Yaşam beklentisi yaş grubu ve cinsine göre düşük

35 Ankilozan Spondilit Bening değil sık inflamatuvar etiolojisi bilinmiyor genetik önemli HLA B27 ile ilişkili tanı geçikiyor tanı atlanıyor yaşam kalitesini azaltır işsizlik riskini arttırıyor Zink A J Rheumatol 2000, Boonen A Ann Rheum Dis 2001

39 Bel Ağrılı Hastada Ankilozan Spondilit Kronik Bel Ağrısı İnflamatuar Bel Ağrısı SpA Klinik Bulguları: %5 %14 %30-70 e.g. entesit, aile hikayesi, üveit, asimetrik artrit, NSAİİ cevabı Imaging = X-rays CT veya MRI (veya HLA-B27) %95 AS/Axial SpA Khan MA. Ankylosing spondylitis: Clinical features. In: Hochberg et al (Eds). RHEUMATOLOGY,

40 İnflamatuar Bel ağrısı Gluteal ya da sakroiliak bölgede, bilateral Başlangıç yaşı< 40 Sinsi başlangıç En az 3 aydır devam etmesi Sabah katılığı ile birliktelik Egzersizle rahatlama

41 SpA Grubu Hastalıklar USpA EaP AS PsA ReA

42 Epidemiyoloji Prevalans %0.5-1 Geç adolesan veya erken erişkin (ortalama başlangıç yaşı 26) 45 yaş üzeri nadir E/K: 3-4 (kadınlarda yavaş seyir)

43 İskelet Sistemi Bulguları Sakroiliit Spondilit -diskovertebral -apofizeal -Kostovertebral -Kostotransvers -Paravertebral ligamanlar Entesopati Entesopati bölgeleri

44 Ankilozan Spondilit

45 İskelet Sistemi Bulguları Omuz ve kalçada artrit (35%) Kalça tutulumu (kötü prognoz) Periferik artrit (nadir,hafif ve geçici) Diğer bulgular -osteoporoz -Servikal vertebra (geç dönemde) -vertebral fraktür -spondilodiskit

46 İskelet-dışı Bulgular Akut anterior üveyit: %25-30, unilateral, tekrarlayıcı, sekel nadir Kardiovasküler tutulum; aortitis, AY, ileti bozukluğu, perikardit, kardiomegali Pulmoner tutulum; apikal fibroz Kauda equina sendromu Enterik mukozal lezyonlar Amiloidozis

47 Ankilozan Spondilit Tekrarlayan ön üveit HLA-B27 ile ilişkili hastalık tablosunun bir parçasıdır Tekrarlayan ön üveiti olan hastaların %50 si HLA-B27 pozitiftir Genellikle tek gözde tekrarlar ve arka segment tutulumu görülmez

48 Apikal fibroz GATA Romatoloji BD Ankilozan Spondilit Aortit

49 Sindesmofit Gelişimi

50 Anterior sindesmofitler

51 Ankilozan Spondilit

52 ANKİLOZAN SPONDİLİT Radyoloji/Spinal Bulgular Kare vertebra (köşelerde küçük erozyonlar) Romanus bulgusu (shiny corner-reaktif skleroz) Köprüleşen sindesmofitler Bambu kamışı (PA plan) Osteoporoz

53 Prognoz Hastalığa bağlı mortalite %5 Kötü prognoz -kalça tutulumu -servikal omurganın tam ankilozu -ekstraartiküler komplikasyonlar -hastalığın evresi -tedavi/hasta kompliansı

Benzer belgeler

Ankilozan Spondilit Rehabilitasyonu. Prof. Dr.Hidayet Sarı

Ankilozan Spondilit Rehabilitasyonu Prof. Dr.Hidayet Sarı Tanım Özellikle omurgayı tutan ve ankiloza götüren kronik iltihabi sistemik romatizmal hastalıktır. Sakroiliak eklem iltihabı oluşturmak ana bulgusudur.