PROSEDÜRLER ve FO F NKS K İY İ O Y NLA L R A

Transkript

1 PROSEDÜRLER ve FONKSİYONLAR

2 Uygulama geliştirirken, bir işlemin birçok yerde kullanıldığı zamanlar olur. Bu gibi durumlarda bir kere yazılan kodlar, farklı yerlerde tekrar yazılır. Uygulama üzerinde bir değişiklik yapılmak istenirse, tekrar yazılan kodların tek tek bulunup değiştirilmesi gerekir. Böylece hem uygulamanın yazımı zorlaşır hem de değişiklik yapmak giderek imkânsız hale gelir. Bu problemler, birçok yerde yapılması istenen işlemlerin metotlar (fonksiyonlar ve procedure) içinde yazılması ile çözülür. Sadece metot isimleri kullanılarak, istenen yerlerde kodlar çalıştırılır.

3 Procedür Tanımlamak private void mesaj() MessageBox.Show( KARABÜK ÜNİVERSİTESİ"); Yukarıda işlediği zaman kullanıcıya «KARABÜK ÜNİVERSİTESi» mesajını verecek bir procedure tanımlanmıştır. C# da procedureler void ile tanımlanır. Diğer formların veya sınıfların (class) kullanması istenirse Publicle sadece bu formun kullanması istenirse Private ile tanımlanır. Eğer erişim için isim kullanmassanız Private olarak algılanır. En son olarak ta procedure ismi verilir. Tanımlanan procedure butona tıklanıldığı zaman çalıştırılmak istenirse private void button1_click(object sender, EventArgs e) mesaj();

4 Parametre İçeren Procedür Tanımlamak Aşağıda yine mesaj isimli bir procedure tanımlanmış olup bu sefer içerisinde yazı isimli string tipte bir parametre tanımlanmıştır. Parametreler araya virgül konularak çoğaltılabilir. private void mesaj(string yazi) MessageBox.Show(yazi); private void button1_click(object sender, EventArgs e) mesaj( Karabük Üniversitesi \nbiyomedikal Mühendisliği Bölümü");

5 FONKSİYONLAR Belirli bir işi yapan kod gruplarıdır private int Topla(int x, int y) int toplam; toplam = x + y; return toplam; Aynı fonksiyon birden fazla çağırılabilir Çok uzun kod yazmayı engeller, tasarımı kolaylaştırır

6 FONKSİYONLAR Genel bir fonksiyonun prototipi aşağıdaki gibidir. <erişim şekli> [static] <geri dönüş tipi> FonksiyonAdı(prametreler) // Fonksiyon (metod) içerisindeki kodlar. <erişim şekli>: Bu anahtar kelime hazırlanan fonksiyonun kimler tarafından kullanılacağını belirlemektedir. Sık kullanılan iki çeşit erişim şekli vardır. Bunlar; public: Hazırlanan fonksiyon programın herhangibir yerinden çağrılabilir. private: Hazırlanan fonksiyon sadece hazırlandığı sınıf içerisinden çağırılabilir. private anahtar kelimesi kod güvenliği açısından önemlidir.

7 Fonksiyon Bileşenleri Aşağıdaki örneğe göre; Fonksiyonun tipi Fonksiyon adı Fonksiyon parametreleri Fonksiyon bloğu private int Topla(int x, int y) int toplam; toplam = x + y; Fonksiyon parametrelerinin tipleri return toplam; Ana programa dönüş komutu Fonksiyonun dönüş değeri

8 Fonksiyon Tanımlama 1. Adına karar verin: Topla(), Cikar(), NoktalamaSayisi(), vb. Değişken isimlendirme kurallarına uygun, işlevini anlatan 2. Tipine karar verin: int, double, string, void, vb Tüm olası değişken tipleri ya da void kelimesi ( hiç anlamında) 3. Parametrelerine karar verin: Kaç tane ve her birinin tipleri: double Topla(int x, double y, string z) Hiç olmayabilir, bir yada birden fazla olabilir. 4. Fonksiyon bloğunu yazın. 5. Tipine göre return komutuyla bir değer döndürün. return 40; return Hata mesajı ; return null; return x+y+z; Fonksiyon tipi voidise, return e gerek yok!

9 using System; using System.Collections.Generic; using System.ComponentModel; using System.Data; using System.Drawing; using System.Linq; using System.Text; using System.Windows.Forms; namespace WindowsFormsApplication1 public partial class Form1 : Form public Form1() InitializeComponent(); int[] arrsayilar = new int[10]; private void btnekle_click(object sender, EventArgs e) int sayi1, sayi2, sonuc; sayi1 = Int32.Parse(txtSayi1.Text); sayi2 = Int32.Parse(txtSayi2.Text); sonuc = Topla(sayi1, sayi2); lbsonuc.text = sonuc.tostring(); private int Topla(int x, int y) int toplam; toplam = x + y; return toplam; Fonksiyon Nerede Tanımlanır? Form1: Form bloğunun içinde herhangi boş bir yere tanımlanır. Başka herhangi bir fonksiyonun içine tanımlanamaz! Button_Click() veya Form_Load() gibi bir metotun içine tanımlanamaz!

10 Önce tanımlanır: Fonksiyon Nasıl Çalışır int Topla(int x, int y) int toplam; toplam = x + y; return toplam; Sonra istenilen yerde çağırılır Tipi void değilse: sonuc = Topla(sayi1, sayi2); MessageBox.Show(Topla(sayi1, sayi2).tostring()); if(topla(sayi1, sayi2)>50) Tipi voidise: Topla(sayi1, sayi2);

11 Metot Aşırı Yüklenmesi ve Çağrılış Sırası: C#'ta parametre sayısı ve/veya parametrelerin türleri farklı olmak şartıyla aynı isimli birden fazla metot yaratılabilir. Buna metotların aşırı yüklenmesi denir. C#, bir metot çağrıldığında ve çağrılanla aynı isimli birden fazla metot bulunduğunda metodun çağrılış biçimine bakar. Yani ana programdaki metoda girilen parametrelerle metotları kıyaslar. Önce parametre sayısına bakar. Eğer aynı isimli ve aynı sayıda parametreli birden fazla metot varsa bu sefer parametre türlerinde tam uyumluluk arar, parametre türlerinin tam uyumlu olduğu bir metot bulamazsa istemsiz tür dönüşümünün mümkün olduğu bir metot arar, onu da bulamazsa programımız hata verir. Aşağıdaki örneği inceleyelim. İstemsiz tür dönüşümlerinde dikkat edilecek nokta ise tür dönüşümü mümkün olan birden fazla fonksiyon varsa en az kaynağa ihtiyaç olan fonksiyon çalıştırılacaktır.

12 Metot Aşırı Yüklenmesi ve Çağrılış Sırası(Örnek) public static int topla(int a, int b) MessageBox.Show("1. fonksiyon çağrıldı"); returna + b; public static double topla(double a, double b) MessageBox.Show("2. fonksiyon çağrıldı"); returna + b; public static decimal topla(decimal a, decimal b) MessageBox.Show("3. fonksiyon çağrıldı"); returna + b; private void button1_click(object sender, EventArgs e) intinta = 5; intintb = 10; doubledbla= 1.1; doubledblb= 2.2; MessageBox.Show(topla(inta,intb).ToString()); MessageBox.Show(topla(dbla,dblb).ToString()); MessageBox.Show(topla(inta, dblb).tostring());

13 Metot Aşırı Yüklenmesi ve Çağrılış Sırası(Örnek) Yukarıdaki programda, ilk toplama işleminde her iki parametre de int tipinden olduğu için birinci metot, ikinci toplama işlemi ise her iki parametre de double tipinden olduğu için ikinci metot çağırılmıştır. Ancak üçüncü toplama işleminde parametrelerden birisi int diğeri double tipinde olduğu için ihtiyacı karşılayan ve en az kaynağa ihtiyaç duyan ikinci metot çağırılmıştır (decimal tipi hafızada 12 byte, double tipi ise 8 byte yer kaplamaktadır).

14 Metot Aşırı Yüklenmesi ve Çağrılış Sırası(Örnek2) private double ort_hesapla(double x, double y) return(x + y) / 2; private double ort_hesapla(double x, double y, double z) return(x + y+z) / 3; private void button1_click(object sender, EventArgs e) inta = 5; intb = 7; intc = 9; MessageBox.Show(ort_hesapla(a, b).tostring()); MessageBox.Show(ort_hesapla(a, b,c).tostring()); Yukarıdaki örnekte ort_hesapla isimli iki adet fonksiyon tanımlanmıştır. Bu fonksiyonlardan birincisi iki paremetreyle çalışmakta ve girilen iki sayının ortalamasını bulabilmektedir. İkincisi ise üç parametre ile çalışmakta ve girilen 3 sayının ortalamasını hesaplamaktadır.

15 RefDeyimiyle Fonksiyon/Procedure içerisinde parametre tanımlamak. Bazı durumlarda procedure/fonksiyonda tanımlanmış olan parametranin procedure/fonksiyon çıkış değeriyle ilgilenebilirsiniz işte bu tip durumlarda procedure/fonksiyonların kullanacağı parametreleri ref bildirisiyle yapmalısınız. Örnek; privatevoiddeneme(refintx, inty ) x *= 5; y *= 5; private void button1_click(object sender, EventArgs e) inta = 5; intb = 10; deneme(ref a,b); MessageBox.Show(a.ToString()+" "+b.tostring ());

16 Now we take multiple ref parameters in our next program: class tryref public void mul(ref inti, ref intj) j = i* j; class Program static void Main(string[] args) tryreftf= new tryref(); inti= 5; intj = 10; Console.WriteLine("The value of i and j before the call :"+i+","+j); tf.mul(ref i, ref j); Console.WriteLine("The value of iand j after the call :" + i+ "," + j); Console.ReadLine();

17 Dizi Parametreli Procedure Tanımlamak. Bir çok durumda procedure lerinizin kullanacağı parametreler dizi olmak zorunda kalacaktır. Örnek; private void yaz(string[] deger) listbox1.items.addrange(deger); private void button1_click(object sender, EventArgs e) string[] sehirler = "ANKARA", "İSTANBUL", "ERZURUM", "BOLU"; yaz(sehirler);

18 Dizi Parametreli Fonksiyon Tanımlamak. Fonksiyon tanımlarken parametre olarak dizi tanımlanır; private long hesapla(long[] dizi) long toplam=0; foreach(long deger in dizi) toplam += deger; return toplam; private void button1_click(object sender, EventArgs e) long[] sayilar= newlong[8] 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80 ; long sonuc = hesapla(sayilar); MessageBox.Show(sonuc.ToString());

19 Metod içinde params bildirisiyle dizi değişken tanımlamak. Bir önceki örnekte eğer dizi değişkeni kullanmadan değerlerin toplamını almak isterseniz bu işlemi params la yapmak zorundasınız. private long hesapla(params long[] dizi) longtoplam = 0; foreach(long deger in dizi) toplam += deger; return toplam; private void button1_click(object sender, EventArgs e) long sonuc = hesapla(10,20,30,40,50); MessageBox.Show(sonuc.ToString()); Eğer hesapla isimli fonksiyonda params bildirisi kullanılmaz ise long sonuc = hesapla(10,20,30,40,50); satırında hatayla karşılaşırsınız. Amaç yeni bir dizi değişken tanımlama zorunluluğundan programcıyı kurtarmaktır.

20 UYGULAMA (Sesli Harf Bulma) Kullanıcıdan alınan bir metin içerisindeki sesli harf sayısını bulan (döndüren) fonksiyonu yazınız. Form üzerine 1 buton ve 1 textbox ekleyiniz

21 private int sesli_bul(string cumle) inttoplam = 0; cumle = cumle.tolower(); for(inti = 0; i < cumle.length; i++) switch(cumle[i]) case'a': toplam += 1; break; case'e': toplam += 1; break; case'ı': toplam += 1; break; case'i': toplam += 1; break; case'o': toplam += 1; break; case'ö': toplam += 1; break; case'u': toplam += 1; break; case'ü': toplam += 1; break; return toplam; UYGULAMA (Sesli Harf Bulma) private void button1_click(object sender, EventArgs e) string str = textbox1.text; int sesli = sesli_bul(str); MessageBox.Show("Girilen metinde "+ sesli.tostring() + " adet sesli harf vardır");

22 UYGULAMA (En Büyük Ortak Bölen) Kullanıcıdan alınan veya rassal olarak üretilen iki sayının en büyük ortak bölenini bulan (döndüren) fonksiyonu yazınız. Form üzerine 2 buton ve 2 textbox 3 label ekleyebilirsiniz.

23 UYGULAMA (En Büyük Ortak Bölen) private double obeb(double x, double y) doubletemp = x % y; while(temp > 0) x = y; y = temp; temp = x % y; return y; Obeb fonksiyonu Fonksiyonu çağıran buton private void button1_click(object sender, EventArgs e) double a = Convert.ToDouble(textBox1.Text); double b = Convert.ToDouble(textBox2.Text); private void button2_click(object sender, EventArgs e) label3.text = "-"; textbox1.text = String.Empty; textbox2.text = String.Empty; Random rassal = new Random(); int a = rassal.next(500); textbox1.text = a.tostring(); int b = rassal.next(500); textbox2.text = b.tostring(); double sonuc = obeb (a,b); label3.text = "EBOB = "+ sonuc; Sayıları rastgele üreten buton