Amaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Amaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek"

Nesrin Mencik
8 yıl önce
İzleme sayısı:

2 Amaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek 2

3 Egzersiz programına başlamadan önce bireyin aşağıdaki değerlendirmesinin yapılması gerekmektedir: Fiziksel aktiviteye hazır olup olmadığının belirlenmesi (fiziksel aktiviteye hazırlık anketi ile) Hastalık belirtilerinin belirlenmesi Koroner risk faktörü profilinin analiz edilmesi Bireyin hastalık riskinin sınıflandırılması 3

(fiziksel aktiviteye hazırlık anketi ile) Hastalık belirtilerinin belirlenmesi

4 Bileşenler PAR-Q Hastalık belirti ve semptomları Koroner risk faktörleri analizi Hastalık riski sınıflaması Tıbbi öykü Fiziksel muayene Laboratuvar testleri Kolestrol ve lipoprotein profili Amaç Fiziksel aktiviteye hazır olma düzeyinin belirlenmesi için Tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyan bireylerin belirlenmesi için Koroner risk faktörlerinin sayısının belirlenmesi için Bireyleri sağlıklı, riskli ve hasta olarak sınıflamak için Bireyin geçmişte ve şimdi var olan bireysel ve aile sağlık öyküsünün belirlenmesi için Hastalık belirti ve semptomlarının belirlenmesi için Egzersiz testlerine ve programına katılım için hekim onayı alabilmek için Bireyin hiperlipidemi öyküsünün belirlenmesi için Kan basıncı değerlendirmesi Dinlenik KAH ve EKG değerlendirmesi Bireyin hipertansif olup olmadığının belirlenmesi için Kardiyak fonksiyonların ve kardiyak anomalilerin belirlenmesi için Dereceli Egzersiz Testi Egzersiz sırasındaki kardiyak fonksiyonların ve 4

riskli ve hasta olarak sınıflamak için Bireyin geçmişte ve şimdi var olan bireysel ve aile sağlık öyküsünün belirlenmesi için Hastalık belirti ve semptomlarının belirlenmesi için Egzersiz testlerine

5 Fiziksel Aktiviteye Hazır Olma Anketi (PAR-Q) Egzersiz programına başlamadan ve fiziksel uygunluk testlerine katılmadan önce tıbbi muayeneye ihtiyaç duyabilecek bireylerin belirlenmesi için uygunlanır 7 sorudan oluşmaktadır Eğer kişi bu sorulardan birine evet derse egzersiz programına başlamadan önce doktor kontrolüne gönderilmesi gerekmektedir 5

bireylerin belirlenmesi için uygunlanır 7 sorudan oluşmaktadır Eğer kişi bu sorulardan

6 Sorular: 1. Doktorunuz kalp rahatsızlığınızın olduğunu ve sadece doktor tavsiyesi ile egzersiz yapmanız gerektiğini söyledi mi? 2. Egzersiz yaptığınızda göğsünüzde ağrı hissediyor musunuz? 3. Geçen ay fiziksel bir aktivite yapmadığınız halde göğsünüzde ağrı hissettiniz mi? 4. Sıklıkla bayılma ya da şiddetli baş dönmesi nedeniyle dengeniz bozuluyor mu? 5. Doktorunuz kemik ya da eklem probleminizin egzersizle daha da ağırlaşacağını söyledi mi? 6. Doktorunuz kalp probleminiz ya da tansiyonunuz için sizden ilaç almanızı istiyor mu? 7. İstemenize rağmen aktivite programını takip etmemenize sebep olabilecek burada belirtmek istemediğiniz bir fiziksel nedeniniz var mı? 6

Sıklıkla bayılma ya da şiddetli baş dönmesi nedeniyle dengeniz bozuluyor mu? 5. Doktorunuz kemik ya da eklem probleminizin egzersizle daha da ağırlaşacağını söyledi mi?

7 Programa katılacak bireye sağlık ve yaşam biçimi değerlendirmesinin amacının açıklanması Bireye sağlık değerlendirmesinde izlenecek yol hakkında bilgi verilmesi Hekimin gerekip gerekmediğinin belirlenmesi için fiziksel aktivite hazır olma anketinin uygulanması Yaşam biçimi profilinin değerlendirilmesi 7

hakkında bilgi verilmesi Hekimin gerekip gerekmediğinin belirlenmesi için

8 Dinlenme kan basıncı ve kalp atım hızının ölçülmesi Koroner risk faktörlerinin belirlenmesi Varsa kolesterol ve lipoprotein düzeylerinin değerlendirilmesi Bireyin risk sınıflamasına göre yapılacak teste karar verilmesi 8

9 Pozitif Risk Faktörleri Kriterler 1. Yaş Erkek >45yıl, kadın >55yıl ya da östrojen terapisi almadan erken menapoza girmek 2. Aile Öyküsü Babanın ya da birinci derece erkek yakının 55 yaşından önce kalp krizinden ölmesi/annenin ya da birinci derece kadın yakının 65 yaşından önce ölmesi 3. Sigara Sigara içiyor olmak 4. Hipertansiyon İki farklı zamanda ölçüm yapıldığında kan basıncının 140/90 mmhg olması 5Hiperkolestoremi TC>200mg/dl ya da HDL-C<35mg/dl 6. Diyabet 30 yaştan önce Tip II diyabet olan ya da 15 yıldan fazla diyabet hastası olanlar 7. Hareketsizlik Sedanter yaşam tarzı olanlar 9

önce ölmesi 3. Sigara Sigara içiyor olmak 4.

10 18 yaşından Büyükler için Kan Basıncı Sınıflaması Sistolik KB Kategori Diastolik KB > Normal Normal üstü Etap I: Hafif hipertansiyon Etap II: Orta Hipertansiyon Etap III: Yüksek Etap IV: Oldukça yüksek >

Normal üstü Etap I: Hafif hipertansiyon Etap II: Orta Hipertansiyon

11 Total Kolesterol, LDL-C, Trigliserid ve HDL-C Sınıflaması Sınıf. TC LDL-C TG Sınıf. HDL-C İstenen <200 <130 <200 Düşük <35 Normal Normal Yüksek Yüksek >60 Çok yüksek >

HDL-C İstenen <200 <130 <200 Düşük <35 Normal 200-239

12 Koroner risk faktörü analizi sonucuna bağlı olarak Sağlıklı görünüyor (1 faktör varsa) Riski artış gösteriyor (2 veya daha fazlası) Bilinen hastalığı var (kalp, akciğer veya metabolik hastalık) 12

13 Hastalık Risk Sınıflaması Sınıflama Sağlıklı Riskli Hasta Kriter Sağlıklı görünen, major koroner riski 1 den fazla olmayan Kalp-akciğer ya da metabolik rahatsızlığı olan, 2 ve daha fazla koroner riski olan bireyler Kardiyak, pulmoner veya metabolik Hastalığı olanlar 13

Kalp-akciğer ya da metabolik rahatsızlığı olan, 2 ve daha fazla

14 Egzersiz programına katılacaklar bireysel ve ailesel sağlık hikayelerini içeren kapsamlı sağlık anketini doldurmalıdırlar Bireyin hastalık, ameliyat ve tedavi ile ilgili kayıtları incelenmeli Daha önce geçirilmiş hastalığın halen devam edip etmediği öğrenilmeli Bireyin diyabet, kalp hastalıkları, felç ve yüksek tansiyon gibi hastalıklarla ilgili aile hikayesinin incelenmeli 14

incelenmeli Daha önce geçirilmiş hastalığın halen devam edip etmediği öğrenilmeli Bireyin

15 Aşağıdaki koşullarda egzersiz programına katılacak olanların doktor kontrolünden geçmeleri ve tıbbi bir rapor almaları gereklidir: Erkek > 40 yaş iki ve daha çok major risk faktörü taşıyorsa Kadın > 50 yaş iki ve daha çok major risk faktörü taşıyorsa Kardiovasküler, pulmoner veya metabolik bir rahatsızlığı varsa 15

iki ve daha çok major risk faktörü taşıyorsa Kadın > 50 yaş iki ve daha çok

16 Fiziksel kontrol: Ağırlık Ortopedik problemler Ödem Akut hastalıklar Nabız Kardiyak regülasyon Kas basıncı Kalbin dinlenmesi Ciğerlerin dinlenmesi Major arterlerin dinlenme 16

17 Laboratuar Testleri: Kan şekeri ve kan lipid düzeylerinin belirlenmesi Dinlenme EKG Ekokardiogram Doktor kontrolünde dereceli egzersiz testi (eforlu test) Kapsamlı kan analizi Akciğer fonksiyon testleri Kan gazları testleri 17

Doktor kontrolünde dereceli egzersiz testi (eforlu test)

18 Dinlenik Kalp atım hızı (nabız değerlendirilmesi) Steteskop Dokunma yöntemi ile < 60 nabız =bradikardi nabız = normal, >100 nabız = taşikardi Kan Basıncı EKG 18

yöntemi ile < 60 nabız =bradikardi 60-100

19 Koroner kalp rahatsızlıkları dinlenme durumunda çekilen EKG ile belirlenemez Zorlayıcı bir yükleme yapılmadan anormallikler gözlemlenemez Eforlu bir egzersiz testi ile EKG incelenip bireyin kalbi gözlemlenmelidir. 19

yapılmadan anormallikler gözlemlenemez Eforlu bir

Benzer belgeler

YAŞLILARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA

YAŞLILARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA Yaşlılara yönelik egzersiz programları hazırlarken Genetik özelliklerine, Hastalık durumuna, Daha önceden sporla ilişkisine, Ne kadar