Tezgahın Ana görevleri:

Transkript

1 1 Tezgahın Ana görevleri: Delik delme Delik büyütme Yüzey frezeleme işlemleri Yapılacak işlemin özelliğine ve kesici takımın cinsine göre devir sayıları ve ilerlemeler ayarlanmaktadır. Optik okuyucularla donatılan tezgahlarda işleme hassasiyetinin kontrolü sağlanmaktadır. Günümüzde puntalama,alın işleme,vida dişi açma,hassas delik delme, konik delik işleme, raybalama, havşa açma, pah kırma, fener yuvası açma, dış çap tornalama işlemleri yapılır 2 1

2 3 Bohrwerk tipi tezgah seçimi Ağır tip işleme denilince akla ilk gelen tezgahlar Bohrwerk tezgahlar olur. Doğru bir tercüme ile frezeleme ve baralama tezgahı olarak adlandırabileceğimiz bu tezgahlar, klasik frezelemeden farklı olarak, W ekseni vasıtasıyla, delik işleme operasyonlarını da rijit bir şekilde yapabileceğiniz tezgahlardır. Bu tip tezgahları sınıflandırırken, parçanın içine doğru girebilen ikinci bir iş milinin çapı dikkate alınır. 100 lük borverk, 180 lik borverk diye tabirler bu çapı ifade eder. Eğer yapacağınız talaş kaldırmanın bu tip tezgahlarla olmasına karar verildi ise, doğru tezgah modelinin seçimine geçilir. Hatırlanılması gereken parametre, baralama mili çapı büyüdükçe, yatırım maliyeti ile beraber talaş kaldırma kuvvetlerinin de artması, bununla beraber devrin ise düşmesidir. 4 2

3 Bohrwerk tipi tezgah seçimi Bohrwerk tezgahlar temelde iki tipte olur: Zemin Tipi Bohrwerk Tezgahları: Tablanın sabit, X (kolonun parça boyunda hareketi), Y (iş milinin kolon üzerinde hareketi), Z (kolonun parça eninde hareketi) ve W (bara milinin Z ekseni boyunda hareketi) eksenlerinin kolon üzerinden hareketli olduğu bir konstrüksiyona sahip tezgahlardır. Y Ekseni gereksinimi büyüdükçe, parça ağırlığı arttıkça tercih edilmesi şart hale gelen tip tezgahtır. Örnek vermek gerekirse, 4000 x 2500 x 2000 mm lik hareket gereksiniminden büyük ve 20 tondan ağır parçalarda bu tip tezgahı tercih etmek doğru bir karar olacaktır. Tabla Tipi Bohrwerk Tezgahları: İki tipe ayrılan bu tezgahlar, Y ekseni her koşulda kolon üstünde olmasına karşın, ucuz olan tiplerinde X ve Z eksenleri tabla hareketinden sağlanır. Ancak günümüzde parçanın minimum hareketinin sağlanması ve bu sayede yüksek hassasiyeti sağlamak amacıyla, Y, Z ve W eksenlerinin kolonda, sadece X Ekseninin tablada olmasını sağlayan tezgahlar tabla tipi tezgah konusunda tercih edilmektedir. 5 Tabla tipi tezgahlarda ayrıca bir de kombinasyon tabla uygulamaları söz konusudur. Buna göre, uzun parçalar tabla dışına çıkınca bir tarafa sarkabilir, eğer ağırlık merkezi kritik bir noktada olursa, bu sarkma büyük sorun oluşturabilir. Bu nedenle kombinasyon tablaları tercih etmek gerekir. Bu sayede hem geniş bir tabla yüzeyine sahip olunur, hem de ortadaki döner tabla sayesinde talaş kaldırma işleri şekillendirebilir. Bara milinin çapının ve eksensel hareketlerin büyüklüklerinin belirlenmesinden sonra, üreticilerden sürekli olarak uygulayabilecekleri güçleri de istemek doğru olacaktır. Bu güçler için, tabla tiplerinde kw sürekli iş mili güçleri ne, zemin tiplerinde 100 kw lara erişmek artık çok zor değildir. Ayrıca döner tabla olması durumunda, B Ekseninin pozisyonlanma hassasiyeti, tekrarlanabilirlik oranının da net olarak ortaya konulması önemli birer kriterdir. Bir de, talaş kaldırma sırasında oluşacak ısısal değişimlerin iş miline zarar vermemesi için de etkili bir soğutma sistemi iş miline donanım olarak eklenmelidir. (Ömer Hantal / Proje Yönetimi / Mega Makine Teknolojilerii- 6 3

4 YATAK DELİK TEZGAHI Çeşitli takım tezgahlarının gövdeleri, çok büyük ve çok karışık işlem gerektiren parçalar tezgahın tablasına bağlanıp üzerindeki değişik işlemler, parçalar hiç sökülmeden yapılabilmektedir. Bazı tezgahların tablasına 4000 kg ağırlığındaki büyük ve ağır makine gövdelerini bağlayıp işlemek de mümkündür. 7 ÖLÇME VE KONTROL 8 4

5 9 1/10 luk 10 5

6 1/20 1/

7 13 7