E-TICARET. Ya online olursunuz ya da yok olursunuz! GÜNDEM. Paradigma! Prof.Dr. YAŞAR SARI

Transkript

1 E-TICARET Prof.Dr. YAŞAR SARI GÜNDEM E-Ticaretin Teorisi ve Pratiği E-Ticaret Stratejisi E-Ticaret İş Modelleri İçerik Yönetimi Vergi Güvenlik Türkiye'de E-Ticaret ve E-Ticaretin Geleceği Dış Ticarete Yön Veren E-Ticaret Siteleri E-Ticaret Teşvikleri Soru ve Yanıt. Paradigma! Ya online olursunuz ya da yok olursunuz! 1

2 INTERNET NE İŞE YARAR? Bilgiye erişimi, bilgiyi paylaşmayı kolaylaştırır. İnsanları bir araya getirir. İletişim maliyetlerini inanılmaz boyutlarda azaltır. İşlemlerin online yapılmasını sağlar. Rekabet avantajı yaratır. Küreselleşmeyi kolaylaştırır. Aracı kavramını ortadan kaldırır. Fırsat eşitliği sağlar. INTERNET TEN PARA KAZANILIR MI?? E-TİCARET Siteleri: 16 milyon ürünü satıyor yılında 4 milyar $ satış yaptı. İşinizi Internet tabanlı kurarak DAHA ETKİN YAPABİLİRSİNİZ: MALİYET TASARRUFU, VERİMLİLİK ve HIZ sağlanabilir. REKLAM GELİRİ ALABİLECEK SİTELER YAPILABİLİR. Şirketler için yeni bir Pazar, yeni iş stratejileri,.. 12 Milyar $ Bedelle Borsaya Arz Edildi. 2

3 E-Ticaret Nedir? WTO - Mal ve hizmetlerin üretim, reklam, satış ve dağıtımlarının telekomünikasyon ağları üzerinden yapılmasıdır.oecd - Sayısallaştırılmış yazılı metin, ses ve görüntünün işlenmesi ve iletilmesine dayanan kişileri ve kurumları ilgilendiren tüm ticari işlemlerdir. UN - CEFACT - İş, yönetim ve tüketim faaliyetlerinin yürütülmesi için yapılanmış ve yapılanmamış iş bilgilerinin, üreticiler, tüketiciler ve kamu kurumları ile diğer organizasyonlar arasında elektronik araçlar (Elektronik posta ve mesajlar, elektronik bülten panoları, www teknolojisi, akıllı kartlar, elektronik fon transferi, elektronik veri değişimi vb.) üzerinden paylaşılmasıdır. Elektronik ticaret, çeşitli uluslararası kuruluşlarca çeşitli şekillerce tanımlanmıştır. Bu tanımlardan yola çıkarak, elektronik ticaret, bilgisayar ağları aracılığı ile ürünlerin üretilmesi, tanıtımının, satışının, ödemesinin ve dağıtımının yapılması olarak tanımlanabilir. Yapılan işlemler, sayısal biçime dönüştürülmüş yazılı metin, ses ve video görüntülerinin işlenmesi ve iletilmesini içerir. E-Ticaret Neleri Kapsar? Ticaret öncesi firmaların elektronik ortamda bilgilenmesi ve araştırma yürütmesi, Firmaların elektronik ortamda buluşması, Ödeme sürecinin yerine getirilmesi, Taahhüdün yerine getirilmesi, mal veya hizmetin müşteriye teslimi, Satış sonrası bakım, destek, vb. hizmetlerin temin edilmesi. E-Ticaret Nedir? Ürün satmak için bir kanal (Gittigidiyor.com) Ek bir kanal ( Teknik destek ( Sipariş işleme( 3

4 TARİH OLACAKLAR Şirket Broşürleri Şirket Filmleri Kağıt Formlar Nüfus Cüzdanı Suretleri Vergi Dairelerindeki Kuyruklar.. Zaten Yaptığımız Ticareti Internet e mi aktaracağız? Hayır!. Bir e-ticaret stratejisi gerektirir. Şirket içindeki bilgi akışını değiştirir. Müşteri ilişkileri yönetiminde yeni bir boyut getirir. Global Pazar? Farklı davranışlar gösteren bir bir tüketici kitlesi. dene ve al, iade ve güvenli satış teknikleri gerekebilir. Web pazarlama, pazarlaması gibi teknikleri bilmek gerekir. En önemli şey; kişiye iyi hizmeti (özel olarak) verebilmektir. Ücretsiz içerik ve promosyonu vermek. Genç bir kullanıcı kitlesi vardır. İstatistikleri iyi takip etmek gerekir. Reklam almak ve vermek ile ilgili işlemler farklıdır. Çapraz satış gibi teknikleri gerekebilir. E-Ticaret in Boyutları 1990 lı yıllarda %80 i Amerika kıtasında gerçekleşiyordu. Bugün dünyaya yayıldı. OECD ve IDC verilerine göre şu anda yıllık 1 Trilyon Dolar hacmine ulaşmıştır.) 1 Milyar 500 bin Kişi Internet Kullanıyor (2009 yılında Internet üzerinde 1 milyar 500 bin kullanıcı var.) Kaynak: 4

5 Toplam Internet Kullanıcısı Kaynak: Compiled by: Nua Internet Surveys ( Internet Kullanıcıları-Coğrafik Dağılım Latin AmerikaAfrika 5% 1% Amerika ve Kanada 33% Afrika Asya/Pasifik Avrupa Orta Doğu Amerika ve Kanada Latin Amerika Asya/Pasifik 29% Orta Doğu 1% Avrupa 31% Internet Üzerindeki İş Fırsatları 1- Şubeniz.. 2- Dünya Pazarı 3- Doğrudan Satış 4- Dört mevsim, 7 gün 24 saat satış. 5- Ağ (şirketler için bütünleşme) 6- Bölünlenmiş Pazar (Demografik olarak parçalara bölünmüş bir pazar, arama motorlarında aramaya göre link çıkması gibi. 7- Rekabet Üstünlüğü Yaratmak 5

6 Elektronik Ticaret Türleri Firma (B) Tüketici (C) Devlet (G) Firma (B) B2B (Business to Business) Firmadan Firmaya Satış B2B e-ticaret modelinde oyuncular piyasadaki bütün alıcı ve satıcı olan işletmelerdir. B2B e-ticareti işletmelere; dağıtıcıları, tedarikçileri ve iş ortakları ile elektronik ilişkiler kurma imkanı veren geniş bir pazarı kapsamaktadır. Tedarik zinciri yönetimini kolaylaştırır. B2C (Business to Consumer) Firmadan Tüketiciye B2C modelinde anahtar oyuncular bireysel alıcılar, satıcı işletmeler, elektronik aracılık hizmetleri sağlayan kuruluşlar ve devlettir. Müşteriye odaklanmıştır ve müşteriye doğru yer ve zamanda yüksek kaliteli ürün sunmayı amaçlamaktadır. 6

7 B2E (Business to Enterprise) Firmadan Çalışana Kurum içerisinde üretilen bilgilerin ve bu bilgilerin yönetiminin çalışanlarla paylaşılmasıdır. Firmalar böylelikle kendi çalışanlarıyla aralarındaki bilgi alış-verişlerini yönetebilmektedir. B2E uygulamaları ayrıca, firmaların kurum kültürünü oluşturmasında ve çalışanlar ile firma arasındaki ilişkinin kuvvetlendirilmesinde rol oynar. B2G (Business to Government) Firmadan Devlete B2G e-ticareti satıcı işletmeler ve alıcı durumunda olan kamu (devlet) kuruluşlarından oluşur. B2G modelinin oyuncuları, satıcı işletmeler, alıcı kamu kuruluşları, elektronik aracılık hizmeti veren kuruluşlardır. B2M (Business to Mobile) Firmadan Mobil Cihaz Kullanıcısına B2M modeli satıcı işletmeler ve alıcı durumunda olan mobil cihaz kullanıcılarından oluşur. Kısaca; firma ile mobil cihazlar arasındaki ilişki kurma optimasyonudur. Örnek verecek olursak A üretici firmasının teslimat bölümündeki personelin her hangi bir yerde mobil cihazla sisteme online olup teslimat işleminin merkezde bulunan veritabanı sistemine aktarılması olarak düşünülebilir. 7

8 Firmadan-Tüketiciye (B to C) Firmadan Firmaya (B to B) E-devlet uygulamaları 8

9 Neden Elektronik Ticaret? Fırsat! Önce gerçekleştiren, pazar payını artırır: Düşük sermaye, küçük bir yatırımla E- ticaret yapılabilir. Global pazara girmek. Tüm dünyaya satış yapabilir hale gelebilmek. Satış maliyetlerini azaltır. Rekabet edebilmek? Neden Elektronik Ticaret? Birebir görüşme gerektirmez. Süreçleri otomatikleştirir. Saat farkı, bölge, iklim, yöre ile sınırlı değildir. 24 saat satış. Müşteri İlişkileri Yönetimi uygulanabilir. Alıcının davranışları takip edilebilir. Neden Elektronik Ticaret? Yeni müşteriler kazanmak için reklam ve pazarlama çabalarınızı çok düşük bir maliyetle Internet üzerinden yapabilirsiniz. Müşteriniz web sayfanızdan siparişlerini takip edebilir veya ürün özelliklerinizi inceleyebilir. Internet üzerinde reklam yapabileceğiniz ve ürünlerinizi direkt olarak satışa sunabileceğiniz için müşteri hedeflediğiniz her lokasyonda bir ofise sahip olmanız gerekmez. Müşterileriniz Internet üzerinde alış-veriş yapabilir ve ödemelerini elektronik olarak gerçekleştirebilir. Böylece stok maliyetinizi azaltabilirsiniz. Tüm bu işleri istediğiniz yerden, hatta evinizden çıkmadan bile yönetebilirsiniz. 9

10 Neden Elektronik Ticaret? Bir ülkeden bir ülkeye yapılan sevkiyat sırasında ortalama 50 adet belge düzenlenmekte ve belgelerin 360 kadar kopyası çıkarılmaktadır. Örneğin batılı bir şirketin Çinli bir şirket ile bir ticaret sözleşmesi imzalaması en az üç ay olabilmektedir. Bazen malın ihracatı üretiminden uzun olabilmektedir. Ticari işlem maliyetlerinin ticaret hacminin %7-10 arasında bir maliyeti oluşmaktadır. Kaynak: Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu, Elektronik Ticaret Koordinasyon Kurulu (ETKK). Neden Elektronik Ticaret? İş ortaklarınız, bayileriniz, tedarikçi ve dağıtımcılarınız ile ilgili işlemleri her aşamasında kolayca takip edebilirsiniz. Entegre yazılımlar sayesinde bir işlem için birden fazla yere tek tek kayıt girmeniz gerekmez, tek bir işlemle tüm bilgileriniz güncellenir. E-Ticaret sayesinde postalama, iletişim ve kırtasiye maliyetleri büyük ölçüde düşer. Müşterileriniz bir sipariş verdiğinde arka işlemler tümüyle otomatik hale getirilebilir.. Neden Elektronik Ticaret? Hem maliyetlerinizi hissedilir ölçüde düşürür, hem zaman kazandırır: Telefon ve kurye masrafları düşer. Reklam ve pazarlama masraflarınızı azaltır. Yeni müşterilere ulaşmamızı sağlar. Mevcut müşterilerinizin memnuniyetini arttırır. Sipariş ve sipariş sonrası işlemlerin otomatikleşmesini sağlar. 10

11 Neden Elektronik Ticaret? Mevcut iş imkanları büyüyecektir, Halen pazarlanan ürünlerin satışı daha kolaylaşacak ve reklam, ürün tanıtım, satış öncesi ve sonrası destek ve benzeri kanallar tamamen elektronik ortamda daha efektif kullanılabilecektir. İş verimlilik analizleri ve planlamalar daha kolay yapılacaktır, Uluslararası pazarlara kolayca ulaşabilme imkanı olacaktır. Neden Elektronik Ticaret? Alıcılar daha kolay satın alabiliyor. Satıcıları daha kolay karşılaştırabiliyor. Fiyatları ve ürünleri karşılaştırabiliyor. Müşteri ile birebir ilişkiye girilebiliyor. Alıcıya daha fazla ve güncel bilgi verilebiliyor ya da alıcı alabiliyor. Müşterinin kendi özel isteklerini üreticiye daha kolay ulaştırabiliyor. Otomobil, mücevher vb. Müşteri motivasyonu geleneksel tekniklere göre daha etkin biçimde sağlanır. E-Ticaret ve Geleneksel Ticaret Özellikler Elektronik Geleneksel Servis Ekrandan Yüz-yüze Kullanılabilirlik Her zaman Standart çalışma s a a t l e r i n d e. Erişim Her yerden Gitmek gerekir Pazar yeri Worldwide Yerel Ortam Elektronik ortam Fiziksel ortam.. 11

12 Dükkan On-line Shopping Traditional Shopping Avantajları Uygun Zaman kazandırır Yeni şeyler görülebilir. Ürünler örneklenebilir. Sosyal etkileşim Dezavantajları Unutulabilir. Bilgisayar üzerinden. Teslimat Zaman harcamak gerekir. Bekleme kuyrukları Taşımak Fırsatlar Fırsatlar Yeni pazarlar, yeni müşteriler Hızlı, kişiye özel pazarlama ve satış Pazarlama ve satış maliyetlerinin düşmesi 24x7 Haftanın her günü, günün her saati erişilebilir olması Müşteri memnuniyetinin artması Rekabet üstünlüğü Tedarikten satışa kadar olan zincirin tüm aşmalarına değer katması Tekrarlanan süreçlerin ortadan kalkması ve verimliliğin artması Envanter yönetimine sağladığı yararlar Tehditler Yasal sorunlar Değerlendirilmeyen, yararlanılmayan her bir fırsat bir tehdit unsuru olabilir Rekabet edememe veya varsa rekabet avantajını kaybetme tehlikesi Güvenlik ile ilgili tehditler Bilgisayar korsanları Kredi kartı yolsuzlukları Bilginin gizliliği ve bütünlüğünü tehdit eden tüm unsurlar Teknik bilgi ve tecrübe eksikliği Yapısal problemler Şirket sahibinin veya üst yönetimin desteklememesi Yavaş erişim ve yavaş işlem 12

13 Temel Sektörler Eğlence İletişim Yayın Perakendecilik/Ürün satışı Eğitim Donanım ve yazılım Kamu Turizmde E-Ticaret Bilgi teknolojilerinin turizm alanında kullanımının son aşaması e-ticarettir. Seyahat ve turizm, e-ticarette en hızlı büyüyen sektörlerdendir. Turizm sektöründe e-ticaret kısaca, ulaştırma bilet satışları, otel rezervasyonu ve satışları, araba kiralama ve seyahat ile ilişkin WEB sayfalarında reklamlara ilişkindir. Turizmde E-Ticaret Fiyat ve otel destinasyon özellikleri hakkında bilgi edinilmesi ve kıyaslama yapılması için interneti kullanan müşteri sayısı hızla artmaktadır. Örnek verecek olursak 1998 de %7 olan otel ve uçak biletlerinin internet ile ayırtılması oranı, 2000 yılında %20 lik bir orana ulaşmış ve giderek talep artmaktadır. 13

14 Bu üç ana disiplin e-turizm de bir araya gelmektedir, yani turizm de konaklama hizmetleri, seyahat acenteleri ve tur operatörleri bu teknolojiyi kullanır ve işletme, yönetim, pazarlama gibi fonksiyonlardan yararlanır. Turizmde E-Ticaret in Avantajları -Hızlılık -Kişisellik -Ölçülebilirlik -Uygunluk ve Esneklik -Maliyetin az olması -Yer Faydası -Doğrudan İletişim -Hizmet Kalitesinin Artması Turizmde E-Ticaret in Dezavantajları -Kredi kartı ve kişisel bilgi kullanımında ki güvensizlik -Ürünü görememek/dokunamamak -Bilinmeyen otel ve acentalara duyulan güvensizlik -İletişim araçlarının kullanımındaki bilgisizlik -Hata yapmaktan korkmak -Yüzyüze iletişimin tercih edilmesi -Kredi kartı sahibi olmamak 14

15 Bir Web Sitesi Yapmak, Elektronik Ticaret Değildir! Yeni girdi ve iş süreçleri gerektirir. Online satış. Müşteri İlişkileri yönetimi, Sipariş, faturalama, teslimat ile ilgili işlemleri yapabilmesi gerekir. Hızlı bir para ve hizmet akışı gerektirir. Jenerik İş Stratejileri Elektronik Pazarda Yer Almak Etkin Müşteri İlişkileri Yönetimi Elektronik Ticaret Tedarik Ağı Yönetimi Envanter Yönetimi 15

16 E-Ticarette Başarı Hedefi Koyma ve Takibi 1. Dönüşüm Oranı 2. Ortalama Sepet Tutarı 3. Sitede Geçirilen Süre 4. Ziyaretçi Sadakati 5. Tamamlanan Alışveriş Oranı 6. Rekabet Akıllı Alışveriş Sepeti Oluşturma 1. Ürünlerin küçük resimlerini ekleyin 2. Bedava kargo opsiyonunu verin 3. Bir alana bir bedava opsiyonunu verin 4. Kargo fiyatını ayrı gösterin 5. Teslimat süresini belirtin 6. Alternatif kargo sunun 7. Çapraz satış için alternatifleri sunun 8. Daha uygununu önerin 9. Ürün sayfasına link verin 10. Özellikleri karşılaştırın 11. Sepet adımlarını yan tarafta gösterin 12. Butonlar tamamlayıcı ve yönlendirici olsun. Alışverişi kolaylaştırın. Akıllı Alışveriş Sepeti Oluşturma 13. Her aşamada sepeti gösterin. Mümkünse yan tarafta olsun. 14. Hızlı Al opsiyonunu bir tarafta butonla sağlayarak müşteriye vakit kaybettirmeyin 15. İptal varsa durumu müşteriye bildirin 16. Stokunuzu müşteri de görsün 17. Bunu alanlar bunu da aldı gibi pazarlama yöntemlerini kullanın. 18. Canlı yardım mekanizması bulunsun. 19.Destek numaraları görünür bir yerde olsun 20. Ödeme alternatiflerinizden haberdar edin 16

17 Akıllı Alışveriş Sepeti Oluşturma 21. Sepetteki ürünün fiyat değişikliğinden haberdar edin 22. Alışveriş sepetini kaydedin 23. Güvenlik ve gizlilik politikalarınızla müşterileri haberdar edin 24. İade ve iptal koşullarını yazınız Vergi Durumu 1998 yılında yapılan Ottawa Konferansı ile çifte vergilendirmeyi önlemek için niyet beyanında bulunulmuştur. GÜVENLİK SSL network üzerindeki bilgi transferi sırasında güvenlik ve gizliliğin sağlanması amacıyla Netscape tarafından geliştirilmiş bir güvenlik protokolüdür 17

18 Mastercard E-Ticaret Firmaları Değerlendirme Kriterleri 1 Güvenlik Yönetimi 2 Erişim Kontrolü 3 Operasyonel Güvenlik 4 Başvuru ve Sistem Geliştirme 5 Ağ Güvenliği 6 Fiziksel Güvenlik GÜVENLİK SET (secure Electronic Transaction), elektronik ticarette, internet üzerinde güvenli bilgi aktarımını sağlamak amacıyla aralarında VISA, MasterCard ve IBM'in de olduğu kuruluşlar tarafından geliştirilen bir protokoldür. SET, özellikle on-line (gerçek zamanda) kredi kartı bilgileri iletimi için geliştirilmiş bir standarttır. SET, kredi kartı ile yapılan online ödemelerde, bilgilerin internet üzerinden aktarımında gizlilik ve güvenlik entegrasyonunu sağlar. SET protokolü sadece müşteri (ürün siparişi veren kredi kartı sahibi) ile sanal dükkan (edükkan) ve kredi kartı şirketi arasındaki ödeme fazını şifreler. GÜVENLİK 18

19 DÜNYADA E-TİCARET VE GELECEĞİ TÜRKİYE DE E-TİCARET VE GELECEĞİ ARAMA MOTORU OPTİMİZASTONU İÇİN 4 NOKTAYA DİKKAT 1-Anahtar Kelime (Tag) kullanımı 19

20 ARAMA MOTORU OPTİMİZASTONU İÇİN 4 NOKTAYA DİKKAT 2 Sayfa Özellikleri ARAMA MOTORU OPTİMİZASTONU İÇİN 4 NOKTAYA DİKKAT 3 Site (Domain) Özellikleri ARAMA MOTORU OPTİMİZASTONU İÇİN 4 NOKTAYA DİKKAT 4 İç Linklerin Özellikleri 20

21 Kampanya Örnekleri Kampanya Yapmaktan Daha Önemlisi KAMPANYAYI DUYURMAK 1. Meta Etiketler yoluyla 2. Adwords 3. E-Posta kanalıyla 4. Haberdar et ile üyeleri bilgilendirerek 5. Kamapanyayı yayan diğer siteler prim vererek 6. Facebook Netlog Yonja Friendfeed Twitter gibi kanallarla 7. Anasayfada 8. Özel kategori oluşturarak 9. Ürün sayfaları içinde 10. Bedava kargoya 10 TL kaldı gibi mesajları havuç olarak kullanarak 21