Şikayetleri - Gözde kızarıklık, - Bulanık görme, ağrı, ışığa hassasiyet (fotofobi) - Kaşıntı, sulanma, çapaklanma - Yanma-batma, yabancı cisim hissi

Transkript

1 Kırmızı Göz Sibel İnan Kırmızı göz, birinci basamak sağlık kurumlarına gelen hastaların, en yaygın başvuru şikayetlerinden birisidir. Sıklıkla konjonktivit gibi durumlardan ileri gelse de birçok ciddi durumda da ortaya çıkabilir. Dikkatli bir anamnez ve muayene, tanı için önemlidir. Şikayetleri - Gözde kızarıklık, - Bulanık görme, ağrı, ışığa hassasiyet (fotofobi) - Kaşıntı, sulanma, çapaklanma - Yanma-batma, yabancı cisim hissi Muayene bulguları - Konjonktival injeksiyon, siliyer injeksiyon (göz çevresinde kızarıklık) DOI: /DERMAN.4659 Received: Accepted: Published Online: Corresponding Author: Sibel İnan, Göz Hastalıkları, Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Afyonkarahisar, Türkiye.

2 4 Acil Göz Hastalıkları - Akıntı (pürülan, seröz, mukoid) - Preaurikular lenf nodu büyümesi - Görme azlığı - Korneada bulanıklık, ödem, lekelenme - Konjonktiva altı kanama, konjonktival ödem - Işık reaksiyonlarında bozulma, pupilla biçim ve boyutunda farklılık - Kornea yada konjonktivada floreseinle boyanma - Glob hareketleriyle ağrı, - Göz kapağı spazmı - Lakrimal kese bölgesinde hassasiyet Ayırıcı tanı Pürülan akıntı ile birlikte konjonktival injeksiyon bakteriyel konjonktiviti düşündürür. En yaygın bakteriyel konjonktivit nedenleri Staphylococcus aureus, Haemophilus influenza, Moraxella catarhalisdir. Yenidoğanda konjonktivit nedenleri sıklıkla kimyasal, gonokoksik, klamidyal nedenlidir. Nongonokoksik nedenler de olabilir.konjonktival injeksiyonla birlikte seröz akıntı viral (HSV, Adenovirüs, Molluscum contagiosum gibi) konjonktivitleri düşündürür ve beraberinde preaurikuler lenf nodu büyümesi sıklıkla bulunur. Allerjik konjonktivitlerde sulanma, kaşıntı, konjonktiva ve kapaklarda ödem ve kızarıklık vardır. Akıntı serözdür. Egzema, astım, bahar nezlesi olanlarda sık görülür. Korneada floreseinle boyanma olması travmadan kaynaklanan abrazyonları, Keratit (korneanın inflamasyonu) tablosundaki korneal ülser alanının (örneğin herpetik keratitteki dendritik ülserler) görülmesini sağlar. Beraberinde göz ağrılıdır ve fotofobi mevcuttur. Keratit tablosunda ayrıca korneada lekelenmeler tarzında lezyonlar, korneal bulanıklaşma görülebilir. Adenovirüsler tipik olarak konjonktivit yapar fakat bazı bireylerde epidemik keratokonjonktivit şeklinde ortaya çıkar. Korneada çoklu punktat lekelenme şeklinde lezyonlar görülür. Siliyer injeksiyon korneayı çevreleyen kımızı halka gibi

3 DERMAN MEDICAL PUBLISHING 5 görülür. İritis, iridosiklitis gibi uvea dokusunun ciddi inflamasyonuyla seyreden durumlara işaret edebilir. Uveitte gözde ağrı, pupillada distorsiyon, fotofobi bulunur. Ağrılı kırmızı göz, ödemli göz kapakları, ön kamarada pürülan materyal, fotofobi endoftalmi adı verilen göz içi dokuların ciddi inflamasyonunu akla getirir. Hikayede cerrahi, travma, sistemik enfeksiyon sorgulanmalıdır. Pupillada distorsiyon ve iritis travma belirtisi de olabilir. Kısmi dilate pupilla, ağrılı kırmızı göz acil tedavi gerektiren açı kapanması glokomunu düşündürmelidir. Beraberinde bulantı kusmada bulunabilir. Korneadaki yabancı cisimler ışık kaynağı ile görülebilir. Hastada batma, kızarıklık şikayetlerine yol açar. Hordeolum (arpacık) Zeiss/Moll bezlerinin enfeksiyonudur. Muayenede ödemli hassas, göz kapağında kirpik kenarında kabarıklık bulunur. Blefarokonjonktivitte konjonktival injeksiyonla birlikte kapaklarda çapaklanma, kızarıklık, kirpiklerde azalma görülebilir. Skleritler (Sklera inflamasyonu) ağrılı, konjonktival kızarıklık mevcuttur. Sıklıkla da sistemik, romatolojik, inflamatuar hastalıklarla beraberdir. Akut dakriyosistit durumunda hasta, lakrimal kese bölgesinde hassasiyet, ağrı, kızarıklık, akıntı şikayetleriyle gelir. Orbital selülitte göz hareketleri ile ağrı, göz hareketlerinde kısıtlılık, konjontivada ödem görülür. Subkonjonktival hemorajide ağrısız, konjonktiva altında hemoraji ile gelir. Travma sorgulanır. Valsalva manevrası ile oluşmuş olabilir. Kan patolojileri, vaskuler rahatsızlıklar sorgulanabilir. 2-3 haftada tedavisiz kaybolur. Tedavi Enfeksiyon kaynaklı konjonktivitlerde bulaşı önleyecek tedbir alınmalı, el hijyenine dikkat edilmeli. Özellikle adenoviral konjonktivit olmak üzere muayenede kullanılan enstrumanların temizlenmesine özen gösterilmeldir. Hastanın göz kaşıması, havlu paylaşmasının engellenmesiyle bulaş ihtimali azaltılabilir.

4 6 Acil Göz Hastalıkları Kontakt lens kullanım hikayesi sorgulanmalı, kullandığı kontakt lensi atılmalı gerekirse kontakt lens kabından solusyondan kültür örnekleri alınmalı ve kontakt lens kullanımına ara verilmelidir. Bakteriyel konjonktivitlerde kendiliğinde iyileşme olabilir fakat etkene yönelik tedavi hızlı iyileşme ve hastalık süresinin kısalması avantajını sağlar. İleri derecede pürülan akıntıda kültür gerekebilir. Geniş spektrumlu, bakterisid özellikli topikal antibiyotik tedavisi başlanır. Aminoglikozid grubu, kinolon grubu, Makrolid, polimiksin B, basitrasin, azitromisin grubu antibiyotikler tedavide kullanılabilir. Gonokok konjonktivit, Klamidyal konjonktivitler, H.influenza konjonktiviti (özellikle çocuklarda) sistemik antibiyotik tedavisi gerektirebilir. Adenoviral konjonktivitin spesifik tedavisi yoktur. Erken dönemde dilue povidon-iyodin ile irrigasyon, semptomatik iyileşme için suni gözyaşı, soğuk yada ılık kompresler, sekonder enfeksiyonda topikal antibiyotik verilebilir. Gerekli durumda stromal tutulumda steroid tedavisi verilebilir. Herpetik keratokonjonktivitte dendritik ülserlerin görüldüğü formda topikal antiviraller (asiklovir pomad 5x1, gansiklovir jel 5x1 ) verilir. Doz duruma göre giderek azaltılır. Yenidoğanda kimyasal konjonktivit birkaç günde kendiliğinden iyileşir. Yenidoğan enfeksiyöz konjonktivitleri sistemik enfeksiyonla birlikte olabilirler. Konjonktivit profilaksisinde % 2, 5 povidon iyod kullanılır.konjonktivitlerde topikal geniş spektrumlu antibiyotikler verilir. Sistemik tedavide klamidyal konjonktivitlerde eritromisin, gonokok konjonktivitinde penisilin, sefalosporin grubu antibiyotikler verilir.herpes sımplex konjonktivitinde topikal antiviral, gerekirse sistemik antiviral tedavi verilir. Allerjik konjonktivitlerde kapaklara soğuk pansuman, alerjenden kaçınma önerilir. Topikal antihistaminik ve mast hücre stabilizatörleri (olapatadin, ketotifen gibi) verilir. Blefaritte kapak hijyeni önerilir. Stafilokoksik blefaritte topikal antibiyotikler verilir. Hordeolum tedavisinde ılık

5 DERMAN MEDICAL PUBLISHING 7 kompres uygulaması ve topikal antibiyotikler verilir. Kimyasal yanıklar oftalmolojik acil bir durumdur. Gözün acil irrigasyonla kimyasaldan temizlenmesi, ph değerinin normale getirilmesi sağlanır ve hasta göz uzmanına sevk edilir. Üveitler, skleritler, akut açı kapanması glokomu, endoftalmi göz uzmanına sevk gerektirir. Akut dakriyosistit ve orbital selülit sevk, hospitalizasyon ve sistemik antibiyotik tedavisi gerektirir. Ne zaman Göz doktoruna sevk edilmeli? Kırmızı göz rahatsızlığı olan hastalarda görmede azalma, korneada bulanıklık, ödem, korneada lekelenme, şiddetli ağrı, fotofobi, pupillalar arası boyut farklılığı, yabancı cisim, travma, konjonktivitin 2-3 gün içinde düzelmemesi, tedaviye yanıtsızlık durumunda göz hastalıkları uzmanına sevk edilmesi gerekir. Kaynaklar 1. Leibowitz HM. The red eye.n Engl J Med. 2000; Van Heuven WAJ, Zwaan J. Decision making in ophthalmology: an algorithmic approach. 2nd ed. St Loius:Mosby; Akal A, Oğuz H. Konjonktivitler. Turk J Ophthalmol 2012;42: Sethuraman U, Deepak K. The red eye: Evaluation and Management. Clinical Pediatrics.2009; 48(6): Mohamed N, Smit DP. Basic ophthalmology fort he primary healthcare practitioner: the red eye. S Afr Pharm J.2014;81(8): Segal KL, Lai EC, Starr CE. Managament of acute conjunctivitis.curr Ophthalmol Rep.2014;2: Bowling B. Kanski s Clinical Ophthalmology: A systematic approach.8th ed. Edinburgh:Elsevier;2016.