Yeni gerçekler karşısında finans sistemi kendini ne şekilde revize ediyor, etmeli?

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yeni gerçekler karşısında finans sistemi kendini ne şekilde revize ediyor, etmeli?"

Umut Sabri
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Yeni gerçekler karşısında finans sistemi kendini ne şekilde revize ediyor, etmeli? Yeni ABD Düzenlemesi: Dodd-Frank Yasası T. Sabri Öncü Kadir Has Üniversitesi

2 NYU-Stern Finans Sektörü Reformları Çalışma Grubu Regulating Wall Street: The Dodd-Frank Act and the New Architecture of Global Finance Kasım 2010

3 Ne Yaptık? 40 akademisyen ortak çalıştık Editorler: Acharya, Cooley, Richardson and Walter Yalnızca irdelemedik, çözümler de önerdik Bulgular - Yasanın Getirdikleri: Yasanın kalbi doğru yerde: Sistemik Risk Sistemik Önemi Olan Finansal Kurumlar ve Sistemik Risk Kurulu Kimse Batamayacak Kadar Büyük olmasın Fed in yetki ve sorumlulukları genişlesin Finansal İstikrar Rastgele müdahalelere son Volcker Kuralı Türevlerin şeffaflığı ve düzenlemeler

de önerdik Bulgular - Yasanın Getirdikleri: Yasanın kalbi doğru yerde: Sistemik Risk Sistemik Önemi Olan

4 Ne Yaptık? Bulgular-YasanınUnuttukları: Mevduat sigortası gibi yanlış/düşük fiyatlanan devlet garantilerini gözardı ediyor Sistemik Önemi Olan Finansal Kurumları yalnızca kendi kayıplarından sorumlu tutuyor. Sisteme kaybettirdiklerinden sorumlu tutmuyor Finansal kurumlar işlevlerine(bankacılık) göre degil biçimlerine (banka) göre düzenliyor Repo piyasası, Para Piyasası Ortak Fonları, Serbest Fonlar ve benzeri Gölge Banka Sisteminin önemli parçalarını gözardı ediyor Dahası, Sistemik Önemi Olan Piyasalar donduklarında ortaya çıkan likidasyonkarmaşasını(olasıbankahücumlarını) gözardıediyor. Bu piyasalarda bizim TMSF gibi tasfiye kurumları unutulmuş

5 Krizin Nedenleri Popüler Açıklamalar Kötü tasarlanmış altasal(kalitesiz) ipotekli ev borcları Menkul kıymetleştirilmis borçların AAA dilimlerine Kredi Derecelendirme Kurumlarının bastığı mühürler Siyah Kuğu, emlak piyasasında yüzyılda birlik göçüş, vb. Genişlemeci para politikası nedeniyle düşük faizler Küresel dengesizlikler

Derecelendirme Kurumlarının bastığı mühürler Siyah Kuğu, emlak piyasasında

6 Krizin Nedenleri Bizce Finansal sistem kredi riskini dağıtmadı, kendi bilançosunda taşıdı Finansal sistem kuyruk riski üretiyordu: geleneksel bankalar düzenleme arbitraji yoluyla, gölge bankalar doğrudan, olası en yüksek kaldıraçla düşük faizle kısa dönem borç alıp, uzun dönemli, likit olmayan, riskli ve dolayısıyla yüksek faizli borç veriyordu Varlığa Dayalı Ticari Kağıt Kanalları Yapılandırılmış Yatırım Vasıtaları Repolar ve diğer kısa dönemli borclar Altasal(kalitesiz) ipotekli ev borçlarının AAA dilimleri Kredi Batık Değiş-Tokuşları(CDS) ile AIG ve benzerlerinden alınan sigortalar

olmayan, riskli ve dolayısıyla yüksek faizli borç veriyordu Varlığa Dayalı Ticari Kağıt Kanalları Yapılandırılmış Yatırım Vasıtaları Repolar ve

7 Eski Bankacılık Modeli Banka Bilançosu Varlıklar Krediler Yükümlülükler Mevduatlar Sermaye

8 New Model: Securitization Yeni Bankacılık Modeli Menkul Kıymetleştirme Banka Bilançosu Varlıklar Yükümlülükler Krediler Mevduatlar Sermaye Özel Amaç Vasıtası Krediler Varlıklar Yükümlülükler Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler (VDMK) Yatırımcılar

Krediler Mevduatlar Sermaye Özel Amaç Vasıtası Krediler

9 Daha Yeni Bankacılık Modeli: Risk Aktarmasız Menkul Kıymetleştirme Banka Bilançosu Varlıklar Yükümlülükler Garantiler Krediler Mevduatlar Sermaye Yapılandırılmış Yatırım Vasıtası- Kanal Varlıklar Yükümlülükler Krediler Varlığa Dayalı Ticari Kağıtlar (VDTK) Yatırımcılar

Mevduatlar Sermaye Yapılandırılmış Yatırım Vasıtası- Kanal

10 KrizBaslarkenVarlığaDayalıTicariKağıtYaygısı (Kaynak: Acharya, Schnabl, Suarez 2009) Baz Puanı

08.20 12.08.20 13.08.20 14.08.20 15.08.20 16.08.20 17.08.20 18.08.20 19.08.20 20.08.20 21.08.20 22.

11 YatırımcılarKredileriGeri Verince Banka Bilançosu Varlıklar Yükümlülükler Krediler Mevduatlar Sermaye Kanal Krediler Varlıklar Yükümlülükler VDTK Yatırımcılar

12 VarlığaDayalıTicariKağıtPiyasası Ocak2001 Şubat 2009 (Kaynak: Acharya, Schnabl, Suarez 2009) Milyar USD

000 Milyar USD 900 800 700 600 500 2001-01-03 2002-01-02

13 Adam Smith vedüzenlemeler Ulusların Zenginliği, 1776 Özelkişilerin, kendileriistekliolduğusürece, çokyadaazmiktardabankasenetinisatın almasını ya da bankaların, bütün komşuları senet almaya istekli olduğu sürece, bu senetleri çıkarmasını engellemek, asıl görevi karşı çıkmak değil onaylamak olan yasalarca doğal özgürlüğü açıkça ihlal etmektir. Böyle yönetmelikler, kuşkusuz, bazı yönlerden doğal özgürlüklerin ihlal edildiğini düşündürür. Ama birkaç bireyin doğal özğürlügünü tüm toplumun güvenliğini tehlikeye atacak biçimdekullanmasıen özgürlükçüsündenen zorbasına kadar bütün hükümetler tarafindan engellenir ve engellenmelidir. Yangının yayılmasını önlemek için duvar çekme zorunluluğu, doğal özgürlüklerin aynı burada önerilen bankacılık yönetmeliklerinde olduğu türden bir ihlalidir.

Böyle yönetmelikler, kuşkusuz, bazı yönlerden doğal özgürlüklerin ihlal edildiğini düşündürür.

14 Dodd-Frank ve Duvar Çekme Zorunluluğu Mevduatkurumlarınaduvarçekmeye(örnegin: Volcker kuralı) tamam da, neden gölge bankalara çekmiyor? Yangın çıktığında düzenli tasfiyeye tamam da, neden acil durumlarda müdahaleye engel oluyor? Yangın söndürme masraflarını vergi mükelleflerine yıkmamaya tamam da, neden faturayı kurtulan komşulara yıkıyor? Sistemik riski ve Batamayak Kadar Büyük olmayı engelleme çalışmalarına tamam da, ya hükümet kendi çıkardığı yangınlaraduvarçekmiyorsa? Yasa takdire şayan ama bu haliyle yetersiz duruyor

Yangın söndürme masraflarını vergi mükelleflerine yıkmamaya tamam da, neden faturayı kurtulan komşulara yıkıyor?

15 Yeni gerçekler karşısında finans sistemi kendini ne şekilde revize ediyor, etmeli? Zorluk yeni fikirlerde değil eski fikirlerden kurtulabilmektedir John Maynard Keynes, İstihdamin, Faizin ve Paranın Genel Teorisi, 1936

16 NelerYapılabilir? KitabıOkuyun!

Benzer belgeler

Küresel Kriz ve. Bekir Sıtkı ŞAFAK Sermaye Piyasası Kurulu

Küresel Kriz ve. Bekir Sıtkı ŞAFAK Sermaye Piyasası Kurulu Küresel Kriz ve Sermaye Piyasaları Bekir Sıtkı ŞAFAK Sermaye Piyasası Kurulu Sunum Akışı Küresel Krizin Oluşumu Kriz Neden Önlenemedi? Krize Karşı Tepkiler Düzenleyiciler Açısından Yapılması Gerekenler