İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1

Transkript

1 İÇİNDEKİLER TABLOLAR LİSTESİ... vii GRAFİKLER LİSTESİ... ix ŞEKİLLER LİSTESİ... xiv KISALTMALAR LİSTESİ...xvi GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM AVRO BÖLGESİNDE BORÇ KRİZİNİN GELİŞİMİ VE NEDENLERİ I. EKONOMİK VE PARASAL BİRLİKTE KAMUNUN MALİ POZİSYONUNUN ÖNEMİ... 3 II. AVRO BÖLGESİNDE BORÇ KRİZİNİN GELİŞİMİ... 6 III. AVRO BÖLGESİNDEKİ BORÇ KRİZİNİN SİSTEMİK NEDENLERİ A. Ekonomik ve Parasal Birliğin Yapısından Kaynaklanan Nedenler B. Finansal Sistemin Yapısı ile Bankacılık ve Kamu Borç Krizinin Birbirini Tetiklemesi C. Riskin Yanlış Ölçülmesi ve Sermayenin Yanlış Yere Yatırılması D. Küresel Finansal Krizin Etkileri E. Krizin Yönetiminde AB Ülkeleri Arasındaki Ayrışma ve Alınan Önlemlere Olan Güvensizlik F. Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Krizin Derinleşmesi ve Yayılmasındaki Etkisi İKİNCİ BÖLÜM AVRO BÖLGESİ ÇEVRE ÜLKELERİNİN EKONOMİK ANALİZİ I. YUNANİSTAN KRİZİ A. Yunanistan Ekonomisine Genel Bir Bakış Sektörler Büyüme İstihdam ve İşsizlik Enflasyon Rekabet Gücü ve Dış Ticaret i

2 6. Cari Açık Kamu Maliyesi Bankacılık Sektöründeki Gelişmeler B. Yunanistan Borç Krizinin Nedenleri II. İRLANDA KRİZİ A. İrlanda Ekonomisine Genel Bir Bakış Sektörler Ekonomik Büyüme İstihdam, İşsizlik ve Enflasyon Rekabet Gücü, Dış Ticaret ve Cari Açık Kamu Maliyesi Bankacılık Sektörü B. İrlanda Ekonomisinin Kelt Kaplanı na Dönüşme Serüveni C. İrlanda Borç Krizinin Nedenleri Yurt İçi Talebin Artması ve Konut Patlaması Bankacılık Krizi nden Kamu Borcu Krizine III. PORTEKİZ KRİZİ A. Portekiz Ekonomisine Genel Bir Bakış Sektörler Büyüme İstihdam ve İşsizlik Enflasyon Rekabet Gücü ve Dış Ticaret Cari Denge Kamu Maliyesi Özel Sektör Borcu Dış borçlar Bankacılık Sektörü B. Portekiz Borç Krizinin Nedenleri IV. İTALYA KRİZİ A. İtalya Ekonomisine Genel Bir Bakış Sektörler ii

3 2. Büyüme Rekabet Gücü Dış Ticaret Cari Denge Enflasyon İstihdam ve İşsizlik Kamu Maliyesi Özel Sektör Borçları Bankacılık Sektörü B. İtalya Borç Krizinin Nedenleri V. İSPANYA KRİZİ A. İspanya Ekonomisine Genel Bir Bakış Sektörler Ekonomik Büyüme Gayrimenkul Sektörü ve Konut Patlaması Özel Sektör Borcu İşgücü Piyasası, İstihdam ve İşsizlik Enflasyon Rekabet Gücü Dış Ticaret Cari Açık, Dış Denge ve Dış Borç Kamu Maliyesi Bankacılık Sistemi B. İspanya Borç Krizinin Nedenleri ÜÇÜNCÜ BÖLÜM AVRUPA BORÇ KRİZİNİN ETKİLERİ I. KRİZİN AVRO BÖLGESİNE YAYILMASI II. KRİZİN AVRUPA ENTEGRASYONUNA OLAN ETKİSİ III. KRİZİN AVRO NUN DEĞERİ VE DÜNYA EKONOMİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ IV. KRİZİN SİYASİ ETKİLERİ iii

4 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BORÇ KRİZİNE KARŞI ALINAN TEDBİRLER I. AVRUPA BİRLİĞİ VE AVRO BÖLGESİ DÜZEYİNDE ALINAN TEDBİRLER A. AVRUPA MERKEZ BANKASI NIN ALDIĞI TEDBİRLER Para Politikası Tedbirleri AMB nin Krizle Beraber Üstlendiği Yeni Roller B. EKONOMİ YÖNETİMİNE İLİŞKİN YAPILAN REFORMLAR Mali Disiplini Artırmaya Yönelik Tedbirler a. Altılı Paket (Six Pack) Düzenlemeleri a.1. SGP nin Önleyici Kurallarına İlişkin Değişiklikler a.2. SGP nin Düzeltici Kurallarına İlişkin Değişiklikler a.3. Karar Alma Süreçlerine ve Yaptırımlara İlişkin Değişiklikler a.4. Ulusal Bütçe Çatılarına İlişkin Değişiklikler b. Mali Sıkılaştırma (Fiscal Compact) c. Avrupa Komisyonu Tarafından Mali Disiplini Artırmaya Yönelik Diğer Öneriler: İkili Paket (Two Pack) Makroekonomik Dengesizlikleri Önlemeye Yönelik Tedbirler a. Makroekonomik Gözetimin Önleyici Kolu: Uyarı Mekanizması b. Makroekonomik Gözetimin Düzeltici Kolu: Aşırı Dengesizlik Prosedürü 181 c. MIP in Uygulanması Ekonomi Politikalarının Koordinasyonuna Yönelik Tedbirler: Avrupa Sömestırı C. FİNANSAL DENETİMİN ARTIRILMASINA YÖNELİK TEDBİRLER Kriz Öncesinde AB de Finansal Denetim AB de Finansal Denetime İlişkin Olarak Oluşturulan Yeni Yapı a. Makro Tedbirsel Denetim: Avrupa Sistemik Risk Kurulu b. Mikro Tedbirsel Denetim: Avrupa Denetim Otoriteleri b.1. Ortak Özellikler b.2. Avrupa Denetim Otoriteleri b.2.1. Avrupa Bankacılık Otoritesi (European Banking Authority) b.2.2. Avrupa Sigorta ve Mesleki Emeklilik Otoritesi (European Insurance and Occupational Pensions Authority - EIOPA) iv

5 b.2.3. Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (European Securities and Markets Authority - ESMA) Avrupa Komisyonu nun AB de Tek Denetim Mekanizması Oluşturulmasına İlişkin Önerisi D. AB DE EKONOMİK BÜYÜMEYİ ARTIRMAYA YÖNELİK TEDBİRLER Avrupa 2020 Stratejisi Avro Artı Paktı (Euro Plus Pact) E. AB DE OLUŞTURULAN MALİ YARDIM MEKANİZMALARI Ödemeler Dengesi Kolaylığı (Balance of Payments Facility - BoP) Yunanistan Borç Kolaylığı (Greek Loan Facility GLF) Avrupa Finansal İstikrar Mekanizması (European Financial Stability Mechanism - EFSM) Avrupa Finansal İstikrar Kolaylığı (European Financial Stability Facility - EFSF) Avrupa İstikrar Mekanizması (European Stability Mechanism - ESM) F. AB DE FİNANSAL İSTİKRARI SAĞLAMAK İÇİN YAPILAN DİĞER ÖNERİLER AB de Ortak Tahvil İhracına İlişkin Öneriler a. Literatürde Eurobonds İhracına İlişkin Öneriler b. Avrupa Komisyonu nun İstikrar Tahvili (Stability Bonds) İhracına İlişkin Yayınladığı Yeşil Belge Avrupa Para Fonu Oluşturulmasına İlişkin Öneri II. ÇEVRE ÜLKELERDE KRİZE KARŞI ALINAN TEDBİRLER A. YUNANİSTAN DA KRİZE KARŞI ALINAN TEDBİRLER Yunan Hükümetinin Krize Karşı Aldığı Önlemler AB-IMF Ekonomik Uyum Programı Kapsamında Alınan Tedbirler B. İRLANDA DA KRİZE KARŞI ALINAN TEDBİRLER C. PORTEKİZ DE KRİZE KARŞI ALINAN TEDBİRLER D. İTALYA DA KRİZE KARŞI ALINAN TEDBİRLER E. İSPANYA DA KRİZE KARŞI ALINAN TEDBİRLER Bankacılık Sektöründe Alınan Tedbirler ve Yapılan Reformlar İşgücü Piyasasında Yapılan Reformlar Maliye Politikasında Yapılan Reformlar v

6 BEŞİNCİ BÖLÜM BORÇ KRİZİNE KARŞI ALINAN TEDBİRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ I. AMB NİN ALDIĞI TEDBİRLERİN DEĞERLERLENDİRİLMESİ II. EKONOMİ YÖNETİMİNE İLİŞKİN YAPILAN REFORMLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ A. Mali Disiplini Artırmaya Yönelik Tedbirlerin Değerlendirilmesi B. Makroekonomik Dengesizlikleri Önlemeye Yönelik Tedbirlerin Değerlendirilmesi C. Avrupa Sömestırı nın Değerlendirilmesi III. FİNANSAL DENETİMİN ARTIRILMASINA YÖNELİK TEDBİRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ A. Oluşturulan Yeni Finansal Denetim Yapısına İlişkin Değerlendirme B. Avrupa Komisyonu nun AB de Bankacılık Birliği Oluşturulmasına İlişkin Önerisinin Değerlendirilmesi IV. AB DE EKONOMİK BÜYÜMEYİ ARTIRMAYA YÖNELİK TEDBİRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ A. Avrupa 2020 Stratejisi nin Değerlendirilmesi B. Avro Artı Paktı nın Değerlendirilmesi V. AB MALİ YARDIM MEKANİZMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VI. AB DE FİNANSAL İSTİKRARI SAĞLAMAYA YÖNELİK YAPILAN DİĞER ÖNERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ A. AB de Ortak Tahvil İhracına İlişkin Önerilerin Değerlendirilmesi B. Avrupa Para Fonu Oluşturulmasına İlişkin Önerinin Değerlendirilmesi VII. KRİZDEKİ ÜLKELER TARAFINDAN ALINAN TEDBİRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VII.GENEL DEĞERLENDİRME..309 SONUÇ EK-1: 2012 ve 2013 Yılı Uyarı Mekanizması Raporu MIP Skorbord Değerleri EK-2: Ortak Tahvil İhracına Yönelik Önerilerin Karşılaştırılması KAYNAKÇA vi

7 TABLOLAR LİSTESİ Tablo-1: Avro Bölgesi Bankacılık Sistemi, Tablo-2: Yunanistan ın Başlıca Ticaret Ortaklarının Toplam İthalat-İhracat İçindeki Payı, Tablo-3: Yunanistan ın İthal/İhraç Ettiği Malların Teknoloji Yoğunluğu Tablo-4: Kamu Gelirleri, Yunanistan / EU-16 Karşılaştırması (% GSYİH) Tablo-5: Bankaların 2009 Yılı Sonu İtibariyle Kendi Ülke Devlet Tahvillerinden Dolayı Maruz Kaldıkları Risk Tablo-6: İrlanda nın Başlıca Ticaret Ortakları, Tablo-7: Kriz Öncesinde İrlanda da Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Stoğu, (Milyon Avro) 69 Tablo-8: Portekiz in Mal İthalatı ve İhracatı Yaptığı Ülkelerin Dağılımı, Tablo-9: İtalya nın İhracatında Başlıca Ülke ve Bölgeler (% Toplam) 99 Tablo-10: İtalya nın İhraç Mallarının Teknoloji İçeriği (%) Tablo-11: İtalya nın İthalatında Başlıca Ülke ve Bölgeler (% Toplam). 100 Tablo-12: Katma Değer Artışı, Verimlilik Artışı ve Büyümeye Katkılar, , (Yıllık ortalama, %) Tablo-13: İspanya da Sektörler İtibariyle İflas Eden Şirket Sayısı (Adet) Tablo-14: İspanya, ABD ve Avro Bölgesinde Enflasyon ve Bileşenleri (%) Tablo-15: İspanya nın İhracat Destinasyonu Değişimi (% Toplam İhracat) Tablo-16: İspanya da Tasarruf Bankalarının Faaliyet ve Kredilerine İlişkin Bilgiler Tablo-17: AB Mal İthalatının Dünya Toplam İthalatındaki Payı (%) Tablo-18: AB nin ABD, BRIC Ülkeleri ve Az Gelişmiş Ülkelerle Olan Ticareti Tablo-19: TSCG nin Önemli Hükümleri Tablo-20: MIP Skorbord Göstergeleri ve Eşik Değerler Tablo-21: Yunanistan Borç Kolaylığı ndan Yapılan Ödemeler (Milyar Avro) Tablo-22: EFSF İhraçlarına Garantörlük Payları (18 Ekim 2011 itibariyle) Tablo-23: EFSF Tarafından Yapılan Operasyonlar, 7 Şubat 2013 İtibariyle vii

8 Tablo-24: Ülkelerin ESM Sermayesine Katkı Oranları Tablo-25: İspanya Bankacılık Sektörünün Yeniden Yapılandırılması İçin Sağlanan Yardım Tutarı (Milyar Avro) Tablo-26: Avrupa Komisyonu Tarafından Önerilen İstikrar Tahvili İhraç Seçeneklerinin Özellikleri ve Etkileri Tablo-27: Yunanistan a Sağlanan Ekonomik Yardımın Ülkeler Arasındaki Paylaşımı (Milyar Avro). 245 Tablo-28: Yunanistan Uyum Programı nda Mali Tedbirlerin GSYİH ya Katkısı Tablo-29: Yunanistan Ekonomik Uyum Programı Kapsamında Aralık 2011 İtibariyle Kullanılan Kredi Dilimleri (milyar Avro) Tablo-30: Yunanistan a İkinci Uyum Programı Kapsamında Kullandırılan Kredi Dilimleri Tablo-31: İrlanda ya Yönelik AB-IMF Mali Yardım Programı Tablo-32: Finansal Kriz Öncesi ve Sonrası AMB ve FED Bilançoları Karşılaştırması (% GSYİH) Tablo-33: Avrupa Denetim Otoriteleri Bütçesi (Avro) Tablo-34: Avrupa 2020 Hedefleri Bakımından AB Tablo-35: AB de Mali Yardım Mekanizmalarının Temel Özellikleri 294 Tablo-36: Krizdeki Ülkelere Sağlanan Yardımlar (Milyar Avro) viii

9 GRAFİKLER LİSTESİ Grafik-1: Seçilmiş Ülkeler İçin Kamu Borcu/GSYİH Oranları (%)... 6 Grafik-2: Seçilmiş Ülkeler İçin Bütçe Dengesi (% GSYİH)... 7 Grafik-3: PIIGS Ülkeleri 10 Yıllık Devlet Tahvil Faizleri (%)... 9 Grafik-4: PIIGS Ülkeleri ve Almanya 5 Yıl Vadeli Devlet Tahvili CDS Oranları... 9 Grafik-5: Seçilmiş Ülkelere İtibariyle Cari Denge (%GSYİH) Grafik-6: Seçilmiş Ülkeler İçin Nominal Birim İşgücü Maliyetleri ve Reel Efektif Döviz Kuru Grafik-7: Avro Bölgesi Merkez Ülke Bankalarının Çevre Ülkelerden Alacakları Grafik-8: Kriz Öncesinde Avro Bölgesi Sınır Ötesi Banka Alacaklarının Seyri Grafik-9: Seçilmiş Ülkeler İçin10 Yıl Vadeli Devlet Tahvili Faizi Oranı (%) Grafik-10: PIIGS Kredi Ratingleri ve Devlet Tahvili Faizleri Grafik-11: Yunanistan da Sektörlerin Yaratılan Katma Değere Katkısı, Grafik-12: Yunanistan da Reel GSYİH Büyümesi, Grafik-13: Yunanistan da Yurtiçi Talep ve İhracatın Büyümeye Katkısı, (%) Grafik-14: Yunanistan da İşsizlik Oranı, (%) Grafik-15: Yunanistan da Enflasyon, (HICP %) Grafik-16: Yunanistan da Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi, Grafik-17: Yunanistan ın Dünya ve AB ye İhracat Pazar Payı (%) 38 Grafik-18: Yunanistan da Yatırım, Tasarruf ve Cari Açık, (% GSYİH) Grafik-19: Yunanistan da Cari Açığın Bileşenleri, (% GSYİH).. 40 Grafik-20: Yunanistan da Kamu Borcu ve Bütçe Açığı, , (% GSYİH) Grafik-21: Yunanistan da Devletin Borçlu Olduğu Taraflar Grafik-22: Yunanistan da Devlet Borçlarının Vadesi. 43 ix

10 Grafik-23: Yunanistan da Kamu Gelir ve Harcama Kalemleri, Grafik-24: Yunanistan da Banka Mevduatlarının Durumu. 48 Grafik-25: Yunanistan da Özel Sektör Kredileri Değişimi. 48 Grafik-26: Yunanistan da Bankaların Eurosistem (ECB) ve Acil Likidite Yardımı (Emergency Liquidity Assistance-ELA) Borçlanması, Grafik-27: Yunan Bankalarının Yurtdışı Yatırımları - İlgili Ülkedeki Rolü Grafik-28: İrlanda da Yıllık Reel GSYİH ve GSMH Artışı, Grafik-29: İrlanda da Kriz Öncesi Ekonomik Büyümenin Bileşenleri (%) 56 Grafik-30: İrlanda da Konut Fiyatları Endeksi, Grafik-31: İrlanda da Yıllık Enflasyon ve İşsizlik Oranı, Grafik-32: İrlanda da Ortalama Yıllık İşgücüne Katılım Oranı, Grafik-33: Yıllar İtibariyle GSYİH ve İthalat ve İhracat ın GSYİH İçindeki Payı Grafik-34: İrlanda nın Rekabet Gücüne İlişkin Göstergeler Grafik-35: İrlanda da Cari Açığın Bileşenleri (Milyar Avro) Grafik-36: İrlanda da Genel Bütçe Dengesi, Grafik-37: İrlanda da Gayrimenkule İlişkin Vergi Gelirleri Grafik-38: İrlanda da Genel Kamu Borcu, Grafik-39: İrlanda da Bankacılık Sektöründe Yaşanan Gelişmeler 66 Grafik-40: ABD ve İrlanda da Konut Fiyatları Endeksi. 73 Grafik-41: Portekiz ve Avro Bölgesi nde Kişi Başı GSYİH (AB 27=1) 76 Grafik-42: Portekiz de Sektörlerin Yaratılan Katma Değere Katkısı (%) Grafik-43: Portekiz Reel GSYİH Değişimi (Önceki Yıla Göre % Değişim).. 78 Grafik-44: Portekiz Reel GSYİH nın Bileşimi, Grafik-45: Portekiz de GSYİH Değişiminin Bileşenleri, , (%). 79 Grafik-46: Portekiz de İşsizlik Oranı ve İstihdam Değişimi, (%). 80 Grafik-47: Portekiz de Enflasyon Oranı, HICP (%) 81 Grafik-48: Portekiz de Enflasyonun Bileşimi. 81 Grafik-49: Nominal Birim İşgücü Maliyetleri, (2000 indeksi=100) Grafik-50: Portekiz de İstihdam Edilen İşgücü Başına Reel İşgücü Verimliliği (2005 indeksi=100) x

11 Grafik-51: Portekiz de Reel Efektif Döviz Kuru ve İhracat Pazar Payı (%) Grafik-52: Portekiz de Cari Açığın Kompozisyonu ve Finansmanı, Grafik-53: Portekiz Genel Kamu Borcu ve Bütçe Açığı, (% GSYİH) Grafik-54: Portekiz Kamu Borcunun Yerli ve Yabancılar Arasında Dağılımı, (% GSYİH) Grafik-55: Portekiz de Kurumlar ve Hanehalkının Borçluluk Durumu, (% GSYİH) Grafik-56: Portekiz in Uluslararası Yatırım Pozisyonu (NUYP) (% GSYİH) Grafik-57: Portekiz Bankacılık Sektörü Toplam Varlık Değişimi.. 90 Grafik-58: Portekiz Bankacılık Sektöründe Batık Krediler (% Toplam Kredi).. 91 Grafik-59: Portekiz de Açılan Kredilerin Dağılımı (Aralık 2011) Grafik-60: Portekiz de Banka Kredilerinin Değişimi.. 92 Grafik-61:İtalya da Satınalma Gücü Paritesine Göre Kişibaşı GSYİH.. 95 Grafik-62: İtalya da Sektörlerin Yaratılan Katma Değer İçindeki Yüzdesi, Grafik-63: İtalya da GSYİH Artışı, Üretim Açığı ve GSYİH nın Bileşenleri 97 Grafik-64: Verimlilik ve Birim Emek Maliyeti (Yıllık % Değişim) Grafik-65: İtalya nın Rekabetçilik Göstergeleri (1990=100).. 98 Grafik-66: İtalya nın Sınır Ötesi Ticaret Akımları, 2011 (ABD Doları, Milyar) 100 Grafik-67: İtalya da Cari Denge ve Bileşenleri, (% GSYİH) Grafik-68: İtalya nın Net Uluslararası Yatırım Pozisyonu Grafik-69: Sektörler İtibariyle İtalya nın Net Finansal Pozisyonu Grafik-70: Yabancı Doğrudan Yatırım (FDI) Endeksi (%) Grafik-71: İtalya da Enflasyon Oranları (HICP), (Yıllık Ortalama % Değişim) 104 Grafik-72: İtalya da Yıllık İşsizlik Oranları (%) Grafik-73: İtalya Genel Kamu Borcu ve Bütçe Açığı nın GSYİH ya Oranı (%) Grafik-74: İtalya Almanya 10 Yıl Vadeli Devlet Tahvili Faiz Oranı Marjı (%) Grafik-75: İtalya Konsolide Edilmiş Özel Kesim Borcu / GSYİH Oranı (%) Grafik-76: İtalya da İflas Eden ve Tasfiyeye Giren Kurum Sayısı ile Kurumların Finansal Kaldıraç Oranı xi

12 Grafik-77: İtalya da 12 Aylık Kredi Hacmi Büyümesi (%) Grafik-78: İtalya da Değer Düşüklüğüne Uğramış Krediler (Brüt) Grafik-79: İtalya Sınır Öteki Bank Riskleri 2011 (ABD Doları - Milyar) Grafik-80: İspanya da Sektörlerin Yaratılan Katma Değere Katkısı, 2010 (%). 115 Grafik-81: İspanya da Reel GSYİH Artışı (%) Grafik-82: İspanya da Reel GSİYH Artışının Bileşenleri Grafik-83: İspanya da Ekonomik Büyümenin Bileşenleri ve Toplam Faktör Verimliliği Grafik-84: Konut ve İnşaat Yatırımlarının GSYİH İçindeki Payı ile İnşaat İzinleri Grafik-85: İspanya da Gayrimenkul ve İnşaat Sektörüne Verilen Krediler Grafik-86: Reel Konut Fiyatları İndeksi (1999=100) Grafik-87: İspanya da Kredilerin Sektörel Dağılımı (% GSYİH) Grafik-88: İspanya da Özel Sektör Borçları ve Faiz Yükü. 125 Grafik-89: İspanya da Hanehalkının Toplam Serveti (% GSYİH). 126 Grafik-90: Hanehalkı ve Finansal Olmayan Kurumların Yatırım ve Tasarrufları Grafik-91: İspanya da İnşaat ve Gayrimenkul Sektörüne Açılan Krediler Grafik-92: İspanya ve Avro Alanında İşsizlik Oranları (%) Grafik-93: İspanya da Enflasyon (%) Grafik-94: İspanya nın Reel Efektif Döviz Kuru (REER) Grafik-95: İspanya da Nominal Birim İşgücü Maliyetleri (ULC) Grafik-96: İspanya da Mal, Hizmet Ticareti ve Dış Ticaret Dengesi (% GSYİH) Grafik-97: İspanya da Cari Açığın Bileşenleri ve Finansmanı (% GSYİH) Grafik-98: İspanya nın Net Uluslararası Yatırım Pozisyonu (% GSYİH) Grafik-99: İspanya da Kamu Borcu ve Bütçe Açığının Seyri (% GSYİH). 139 Grafik-100: İspanya da Bütçe Dengesinin Ayrıştırılması (% GSYİH) Grafik-101: İspanya da Kriz Öncesi Kredi ve Mevduat Hacminin Gelişimi Grafik-102: İspanya da Kriz Öncesi Menkul Kıymetleştirme ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetleri Satın Alan Yatırımcıların Ülkelere İtibariyle Dağılımı (2007) xii

13 Grafik-103: İspanya da Kriz Sonrasında Kredi ve Tasarruf Hacmi ile Eurosistem den Alınan Kredilerin Toplam Eurosistem Kredileri İçindeki Payı (%) Grafik-104: Sektörler İtibariyle Batık Kredilerin Gelişimi (Milyar Avro) Grafik-105: İspanyol Bankalarının Ülkeler ve Sektörler İtibariyle Maruz Kaldıkları Risk Grafik-106: Yunan Tahvillerini Elinde Bulunduran Bankalar, Grafik-107: Ülkelerin 2009 Sonu İtibariyle PIIGS Devlet Tahvilleri Dolayısıyla Maruz Kaldıkları Risk (Milyar Avro) Grafik-108: AB nin FDI Akımları, 2005 Q Q4 (Milyar Avro). 154 Grafik-109: AB nin Portföy ve Diğer Yatırım Akımları, 2005 Q Q4 (Milyar Avro) Grafik-110: Avro / USD Paritesi, Ocak 2009 Ocak Grafik-111: AMB Bilançosu (Milyar Avro) Grafik-112: AB, Avro Bölgesi ve PIIGS in Büyüme ve İşsizlik Oranları xiii

14 ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil-1: AB ve Avro Bölgesi Düzeyinde Borç Krizine Karşı Alınan Tedbirlerin Görünümü Şekil-2: İki aşamalı MIP Süreci Şekil-3: Avrupa Sömestırı Şekil-4: AB de Yeni Finansal Denetim Yapısı Şekil-5: Avrupa Finansal Denetim Sistemi. 190 Şekil-6: ESRB Kurumsal Yapısı Şekil-7: Avrupa Denetim Otoritelerinin Kurumsal Yapısı Şekil-8: EFSF/ESM nin Toplam Kapasitesi Şekil-9: EIP ve ESRB İçerik Çakışması Şekil-10: Avrupa 2020 Stratejisi nin Yönetimi Şekil-11: Avro Bölgesindeki Kriz ve Krize Karşı Alınan Tedbirler Şekil-12: Entegrasyon Trilemması xiv