PROF. DR. MUHAMMET YELTEN - HAYATI VE ESERLERİ (PROF. MUHAMMET YELTEN - HIS LIFE & WORKS) ABSTRACT

Transkript

1 International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, p. I-XXXVI DOI Number: ISSN: , ANKARA-TURKEY PROF. DR. MUHAMMET YELTEN - HAYATI VE ESERLERİ (PROF. MUHAMMET YELTEN - HIS LIFE & WORKS) Mehmet Turgut BERBERCAN * ABSTRACT Muhammet Yelten was born in Antalya on June 8th, He graduated from the Department Turkish Language and Literature of Istanbul University - Faculty of Letters. During the four years of his undergraduate education he enjoyed the pleasure of taking classes from the famous professors of Turkish Language and Literature. Since due to his deep passion of working on languages he started his doctorate studies under the guidance of Prof. Dr. Faruk K. Timurtas. He became assistant professor in 1989, associate professor in 1993, and finally full professor in 1999, all in New Turkish Language branch of the Department Turkish Language and Literature of the Istanbul University - Faculty of Letters. While he continued advancing his scientific work where he published journal papers and attended symposiums and conferences of his field of interest, he was also affiliated with the Turkology Institute (Turkiyat Enstitusu) in Istanbul University as the Vice Director. In 2008, he retired and started working in Istanbul Arel University to establish and lead the Department of Turkish Language and Literature. Currently, he is the Dean of Faculty of Science and Letters in Istanbul Arel University. Key Words: Prof. Muhammet Yelten, his life and works. A. Hayatı Muhammet Yelten, 8 Haziran 1954 te Antalya nın Korkuteli kazasına bağlı Bozova nahiyesinde doğdu. Annesi Adile Hanım, babası Mehmet Yelten dir. Ailenin diğer çocukları gibi çiftlik yaşamı koşulları içinde büyüdü. Bozova İlkokulu nda okudu. Antalya İmam Hatip Okulu ndan 1973 yılında mezun oldu. Üniversite okuma hevesini derinden taşıdığı için aynı yıl lise fark derslerini Isparta Şehit Ali İhsan Kalmaz Lisesi nde vererek lise diploması aldı de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü nü bitirdi. Dört yıllık lisans eğitiminde, Türk dili ve edebiyatının en güzide hocalarından ders aldı: Prof. Dr. Mehmet Kaplan, Prof. Dr. Muharrem Ergin, Prof. Dr. Abdülkadir Karahan, Prof. Dr. Sadettin Buluç, Prof. Dr. Ömer Faruk Akün, Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş ve Prof. Dr. Ali Alparslan hocalarından bazılarıdır. Bu dönemde iyi bir dil ve edebiyat zevki kazanan Yelten, Fakülte nin son sınıfında okurken Alman Kültür Merkezi ne devam ederek Almancasını geliştirmeye gayret etti. İkinci bir dil öğrenmek düşüncesiyle, 1977 de üniversite sınavına girdi ve İstanbul Atatürk Eğitim * Doç. Dr., Çankırı Karatekin Üniversitesi Edebiyat Fakültesi

2 II Mehmet Turgut BERBERCAN Enstitüsü İngilizce Bölümü nü kazandı. Yeni bir dil öğrenme arzusuyla girdiği Enstitü de üç yıl okuyarak mezun oldu. Dil öğrenmeye yönelik sevgisi ve ilgisi ağır bastığı için 1979 yılında Yeni Türk Filolojisi Kürsüsü hocası Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş ile Doktora çalışmasına başladı yıllarında İstanbul Motor Meslek Lisesi nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Büyük bir zevkle yaptığı öğretmenlik mesleğinden mezun olduğu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ne 1983 te asistan olunca ayrıldı da, tüm kalbi ve aklı ile sevdiği gönül ve hayat arkadaşı Ufuk hanımla evlendi de hayatlarına bambaşka bir mutluluk veren Mustafa Berke isimli şems oldu de tamamladığı doktora çalışmasının danışmanları sırasıyla Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş, Prof. Dr. Sadettin Buluç, Prof. Dr. Necmettin Hacıeminoğlu ve Prof. Dr. Mertol Tulum hocalardır. Danışman hocalarının değişmesi ölüm, emekli olma ve Üniversite den ayrılma gibi doğal ve yasal sebeplerle olmuştur. Doktora çalışmasını bilim yapma sürecinin en önemli basamağı olarak gören Prof. Yelten: Gençler doktora ve yüksek lisans çalışmaları süresinde muhakkak bir başka bilimsel çalışmanın içinde yer almak durumunda olmalıdırlar; doktoramın son aşamasında yani 1986 yılında Temel Türkçe Sözlük Çalışma Grubu içinde yer almam bana hiçbir zeminde elde edemeyeceğim bilgi, görgü ve tecrübeyi kazandırmıştır diyerek önemli bir noktayı ortaya koymak ister. doğdu yılında küçük Yelten ailesine bambaşka bir saadet getiren Azade isimli bir mâh 1988 de Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi nin hazırlık döneminden XXI. cildinin yayınına kadar Maddebaşı Oluşturma ve İmlâ bölümlerine yarı zamanlı olarak katkıda bulundu. Beşeri bilimlerin bütün sahasını kuşatan İslam Ansiklopedisi ndeki çalışma, çeşitli bilgileri elde etme yanında muhakeme ve dikkat gücünün derinleşmesine büyük fayda sağlamıştır yılında Yeni Türk Dili Anabilim Dalı na Yardımcı Doçent, 1993 yılında da Doçent oldu yılında Fakülte Yönetim Kurulu na Doçent temsilcisi seçilmekle birlikte bilimsel çalışmalarının yanında idarecilik görevleri de başlamış oldu. İdari görevleri Üniversite yi farklı bir anlayışla tanımasına vesile oldu da Profesör oldu. Bilimsel faaliyetleri; hazırladığı kitaplar, yayınladığı makaleler ve katıldığı sempozyumlarla sürerken yıllarında İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü Müdür Yardımcılığı yaptı. Bu görevi vesilesiyle her zaman Türkolojinin zengin kütüphanelerinden biri kabul edilen İstanbul Türkiyat ın kitaplığında uzunca süre çalışma fırsatını buldu. Alanında ulaşılması kolay olmayacak birçok bâkir eseri sabır ve azimle inceledi ve elde ettiği bilgileri çeşitli yayımlarında kullandı. Böyle bir fırsatı daha asistanlığının ilk yıllarında da ( ) bulmuştu. Prof. Dr. Ahmet Caferoğlu hocamızın İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ne bağışlanan ve Türkolojinin her sahasına yönelik on bine yakın kitabının kayıt altına alınması sorumluluğu kendisine verildi. Eserlerin büyük bir kısmını 1973 yılına kadar Rusya da Türkoloji sahasında yayınlanmış makale, dergi ve kitaplar teşkil ediyordu. Yaklaşık iki yıl bu kitapların künyelerinin tespiti ve muhtevalarının ortaya konulması işi ile uğraştı. Böyle bir çalışma çok büyük bir hazineyi tanımasına vesile oldu te Edebiyat Fakültesi Dekan Yardımcılığı görevine getirildi. O dönemde bünyesinde 350 öğretim elemanı bulunan ve otuzun üstünde diploma veren bölüm ve anabilim dalına sahip olan Fakültenin de öğrencisi vardı. Bunların yanında Fakülte ve Bölüm kütüphanelerinde

3 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri III yaklaşık kitap mevcuttu. Bilimsel çalışmanın temel kaynağı kitaptır anlayışından hareket ederek, dekan yardımcılığı süresince fakültenin bütün kitaplarının seminer ve genel kütüphane temelinde katalogunu yaptırdı. Bütün bunlar geçmiş dönemlerde kazandığı tecrübelerin bir ürünü olarak ortaya çıktı. Kitabı sevmek onunla meşgul olmaktır anlayışına sımsıkı bağlı oluşu onun bütün akademik hayatı boyunca kitaplarla bütünleşmesini sağladı. Kasım 2005 te kendisine lise Dil ve Anlatım ve Türk Edebiyatı kitaplarının yeni kabul edilen Müfredat Programı na göre Milli Eğitim Bakanlığı adına yazılma görevi verildi. Lise I, II, III, IV te okutulan (9., 10., 11. ve 12. sınıf) Dil ve Anlatım ile Türk Edebiyatı kitaplarının yazımı ve editörlüğü işi üç yıl sürdü. Liselerde görev yapan genç öğretmenlerin de iştirak ettiği kitapları yazma işi önemli bir hizmetti ten beri bütün liselerde okunmaya devam eden kitaplar vesilesiyle 25 yıllık bilimsel birikimini bütün lise gençliği ile paylaşma bahtiyarlığını elde etti yılları arasında bilim çevrelerince önemli bir boşluk olarak görülen Osmanlı Türkçesi Sözlüğü nün hazırlanması için tasarlanan projenin akademik çalışma ekibinde yer aldı. Yayım dünyasına Büyük Osmanlı Türkçesi Sözlüğü ismi ile sunulması düşünülen sözlük projesi Türk Dil Kurumu tarafından önerilmiş ve yürütülmüştür de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi nden emekli oldu ve İstanbul Arel Üniversitesi nde kurucu öğretim üyesi olarak göreve başladı. Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü nü açıp her yönüyle geliştirme sürecini gerçekleştirdi. Bölüm ün mezun vermesiyle birlikte Yüksek Lisans Programı nı açarak Üniversite nin akademik çalışma kapasitesini ve perspektifini genişletti. İstanbul Arel Üniversitesi nde yapmakta olduğu bilimsel çalışmaların en önemlilerinden biri, Türk edebiyatı ve Türk dilinin mühim eserlerinden olan Hamzavî nin Hamza-nâme isimli 72 ciltlik dev eserini proje kapsamında neşrini gerçekleştirmek olacaktır yılından beri İstanbul Arel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi nin Dekanlığı nı yapmaktadır. * Ailesinin Gözüyle Muhammet Yelten Prof. Dr. Muhammet Yelten in özgeçmişi isim ve tarihlerle incelendiği zaman başarılı bir akademik çizgi izlediği ve bunu idari çalışmalarla pekiştirdiği gözlemlenir. Hatta bazen kurucu ve idareci yönünün daha baskın olduğu da saptanabilir. Muhammet Yelten, boş zamanlarında sürekli okuyan, çalışan bir insandır. İlmi titizliği sebebiyle ağır eser üretir; ancak O, kesinlikle her şeyden emin olarak sonuca varmak ister. Okumaya çocukluk, ilk gençlik yıllarında fazla zaman ayıramadığını sık sık vurgular. Bu dönemlerde daha çok çiftçilik yapan ailesine yardımcı olmuştur. Ancak tahsiline devam etme ve yükselme konusundaki azmi onu bulunduğu noktaya taşımıştır. Hocamız bu yoğun çalışmaların yanı sıra ailesi ile ilişkilerini de ahenkli bir şekilde yürütebilmiştir. Çocuklarını bir yerde eşiyle beraber büyütmüştür. Edebiyat Fakültesi nden arkadaşı olan eşi okuldayken onları yediren, içiren, top oynayan hep kendisidir. Babamızın bir özelliği de yeniliklere açık olmasıdır, evlatlarının ikisinin de mühendis ve sonrasında akademisyen vasfına yönelik meslekler seçmeleri onu çok mutlu etmiştir. Aile olarak beraber zaman geçirmekten hoşlanan Yeltenlerin içinde sakin, dengeli ve neşeli kimliği ile baba Muhammet Yelten in varlığı eşi ve çocukları için sonsuz bir mutluluk kaynağıdır. (Eşi Ufuk Yelten Hanım ve evlatları). * Öğrencisi ve Meslektaşı Gözüyle Muhammet Yelten 2007 yılının Ağustos ayında, Türk elinde Kazdağları olarak efsanevi bir nam kazanmış, Homeros un İlyada sında İda adıyla andığı bin pınarlı coğrafyada dolaşırken, adeta saklı bir inci gibi korunmuş, bir çok vesile ile yine uğradığım Adatepe köyüne yolum düşmüştü. Yıllara meydan okuyan bu eski köyü keşfederken Anadolu Türk ünün köye nakşettiği pek çok hatırayı

4 IV Mehmet Turgut BERBERCAN bünyesinde barındıran çeşitli yâdigârları inceleme fırsatı buldum. Osmanlı nın Rumeli yi fethinden kısa bir süre sonra yapılmış köy camiinin kir pas içindeki kitaplığını karıştırırken bir çok el yazması eser ve kitap tespit ettim. Bir hafta boyunca cami imamı ile beraber kitapları düzenlemiş, uzun saatler boyunca eserlerin künyelerini tespit etmeye çalışmıştım. Bu çalışmam esnasında, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi nden Prof. Dr. Muhammet Yelten ile telefonla görüşmüş, bazı eserler hakkında ve eserlerin nüsha bilgileriyle ilgili olarak Hoca nın bilgisine müracaat etmiştim. Keşiflerim müddetinde görüştüğüm, daha sonraki dönemlerde merak ve ilgiyle çalışmalarımı takip ederek beni teşvik eden değerli hocam, meslektaşım Muhammet Yelten; her şeyden önce beyefendi kişiliğiyle benim gibi öğrencileri için değeri yüksek bir insan, bilim adamı kimliği ve disiplini ile örnek alınan seçkin bir akademisyendir yılının Eylül ayında İstanbul da, İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi nde çalışırken Prof. Dr. Muhammet Yelten ile telefonda görüşmüştüm. Yeni bir üniversitenin kurulduğunu ve bu üniversitede Türk Dili ve Edebiyatı bölümü açıldığını, ilk öğrencilerini önümüzdeki sömestirde alacaklarını söylemişti. Hoca, 2008 de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi nden emekli olduktan sonra İstanbul Arel Üniversitesi ne geçmiş, kurucu bir ekiple yeni açılan Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü örnek bir Türkoloji merkezi haline getirmek istediğini belirtmişti. Eylül de, güz mevsiminin İstanbul a hoş geldin yağmurları yağdırdığı bir öğle vakti, Hoca nın Sefaköy deki Üniversite binasında bulunan bürosuna gittim. İşte bu tarihten itibaren kurucu ekibin içinde vazife alarak akademik yılından başlamak suretiyle, 2011 de vatan borcumu ifa etmek üzere ayrıldığım tarihe kadar, kurucu ekip içinde yer aldım. Yenilikçi, modern ama milli geleneği ve geçmişi ihmal etmeyen, vizyon sahibi, her türlü kişisel kompleksten arınmış, ileri görüşlü ve hoşgörülü bir insan olan Muhammet Yelten in öğrencisi olmak ve sonrasında meslektaşı olarak kendisiyle birlikte çalışmak, aynı Fakülte de mesai paylaşmak bizler için bir sevinç kaynağı ve övünç vesilesi olmuştur. (Öğrencisi, meslektaşı Doç. Dr. Mehmet Turgut Berbercan). B. Eserleri (Bibliyografisi) I. Yönettiği Tezler a. Yüksek Lisans Tezleri Bilâl Nâzım'ın Şeriyâtından (Giriş-Metin-Sözlük) - Funda GENEL Kazak Nogay ve Kırım Çöl Türkçesindeki Atasözleri ve Bunların Şive ve Ağız Yönünden Değerlendirilmesi - Oğuz DOĞAN Türkçede Birleşik Fiiller - Ali ŞEYLAN Kitabü`t Tabîh Tercümesi (Giriş-Metin-Sözlük) - Sami TÜRK Gurbetnâme-i Sultan (Giriş-İnceleme-Sözlük) - Kenan BEŞİROV Türkiye Türkçesinde Şartlı Cümle Üzerine Bir İnceleme - Adem SEVMEZ.

5 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri V 7.7. Azeri Türkçesinde Zarf-Fiiller - Zümrüt ŞİRİNOVA Zübdetü'l-beyân (Giriş-Metin-Sözlük) - Muhsin KORKMAZ Saussure Dilbiliminin Felsefi Kaynakları Üstüne Bir Araştırma - Savaş KILIÇ Zeynü'l-elhân (Giriş-Metin-Sözlük) - Ahmet PEKŞEN Hamza-Nâme`de (1. Cilt) Geçen Zarf-Fiil Yapılı Cümleler - Adem BALABAN Dil Kültür İlişkisi ve Cumhuriyet Yenileşmeciliği Bağlamında Dil Kültür İlişkisi - Necip Fazıl KURT Muhammed Oğlu Mustafa`nın XIV. Yüzyılda Yazdığı Çağdaş Tefsirin Dil Yorumu - Ulaş YILDIZ Roman, Hikâye ve Gazetelerdeki Anlatım Bozuklukları - Hasan BAHADIR Eski Anadolu Türkçesinde İsimden İsim, Fiilden İsim Yapma Ekleri ve Fonksiyonları - Gülcan GENÇ Eski Anadolu Türkçesinde İsimden Fiil, Fiilden Fiil Yapma Ekleri ve Fonksiyonları - Sunay DİLEK Terceme-i Kitab-ı Fevâ ihü l-miskiyye fi l-fevâthi l-mekkiyye (Metin-Sözlük- Şahıs, Yer, Eser, Tarikat ve Kabile Adları İndeksi) - Ömer YAĞMUR Şu ûrî Hasan Çelebi nin Hayatı, Dönemi ve Ta dîlü l- Emzîce Adlı Eserinin Tıp ve Mûsikî ile İlgili Bölümlerinin Dil Bakımından Yorumu - Perizat ALTINAY Hamzavî nin Hamza-nâmesi (2. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Derya DATLI Uygur Türkçesindeki Atasözlerinin Türkiye Türkçesindeki Karşılıkları ve Çağrışımları Yönüyle Değerlendirilmesi - Mukaddes YADİGAR. b. Devam Eden Yüksek Lisans Tezleri Necati Cumalı nın Hikayeleri ve Tiyatrolarında Kalıp Sözler - Esra TÜFENKÇİ Hamzavî nin Hamza-nâmesi (21. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Özcan ŞAHİN Hamzavî nin Hamza-nâmesi (22. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Gamze AKDAĞ Hamzavî nin Hamza-nâmesi (25. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Zeynep KÜBRA PARİM Hamzavî nin Hamza-nâmesi (26. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Yılmaz FARAŞOĞLU Hamzavî nin Hamza-nâmesi (29. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Mustafa AYDIN.

6 VI Mehmet Turgut BERBERCAN Hamzavî nin Hamza-nâmesi (20. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Ümmiye KÜÇÜKDOĞAN Hamzavî nin Hamza-nâmesi (27. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Vahide ÜNVER ÇOPURSAN Hamzavî nin Hamza-nâmesi (24. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Emel BİRGÜL Hamzavî nin Hamza-nâmesi (23. Cilt), İnceleme-Metin-Sözlük - Abdülkadir KORKMAZ. c. Yönettiği Doktora Tezleri Abdülhak Şinasi Hisar`ın Çamlıcadaki Eniştemiz Adlı Eserindeki Cümle Tipleri Üzerine Bir İnceleme - Osman ESİN Târih-i İbn-i Kesir Tercümesi (Giriş, İnceleme, Metin, Sözlük, Kişi ve Yer Adları İndeksi) - Ergun ÇELİK Çağdaş Kazak Türkçesi ndeki Kelime Grupları ve Cümle Çeşitlerinin Türkiye Türkçesi`ndeki Karşılıkları - Ayabek BAYNİYAZOF Tuhfetü`l-Mü`min (Giriş-İnceleme-Metin-Sözlük) - Selcen ÇİFTÇİ İbrahim İbn-i Bâli Hikmet-Nâme (Giriş-İnceleme-Metin-Sözlük-Dizin) (149a-300a) [2 cilt] - Ali ŞEYLAN İbn-i Kutluk Molla Toh Niyaz Ahond-nıng tıbb kitabı (Giriş-Metin-Tercüme-Sözlük-Dizin) - Aysun GÜRGÜZ Azeri Türkçesi Metinlerinde Cümle Üstü Birim - Kenan BEŞİROV Şükrullah ın Risâle Min İlm-i Edvar ı (Giriş-İnceleme-Metin-Sözlük- Musiki Terimlerinin Değerlendirilmesi) - Zümrüt ŞİRİNOVA Muhyiddin Muhammed in Mecmau l- Kavâid Adlı Eseri (Giriş-İnceleme-Metin-Sözlük) - Sezay ÖZÇELİK Teferrücü l-ümerâ, İnceleme-Metin-Sözlük - Gülcan GENÇ Hamzavî nin Hamza-nâmesi (3 ve 4. Cilt), Giriş-İnceleme-Metin-Sözlük - Sunay DİLEK.

7 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri VII II. Kitapları (Tüm Baskılarıyla Birlikte) Temel Türkçe Sözlük, (Mertol Tulum ve Mustafa Özkan la birlikte), Tercüman Yayınları, İstanbul Temel Türkçe Sözlük, (Mertol Tulum ve diğerleri), Tercüman Kültür Yayınları, İstanbul 1986, I-IV s Yeni Türkçe Sözlük ve İmlâ Kılavuzu, (Mertol Tulum ve Mustafa Özkan la birlikte), Bulvar Gazetesi Kültür Yayınları, İstanbul 1989, 574 s Şirvanlı Mahmud, Kitâb-ı Kemâliyye (Giriş-İnceleme-Cümle-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım), İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul Târih-i İbn-i Kesir Tercümesi (Giriş-İnceleme-Metin-Sözlük), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1998, XIX s Eski Anadolu Türkçesi Manzum Metinler, İstanbul Eski Anadolu Türkçesi Mensur Metinler, İstanbul Sohbetü'l-Ebkâr (İnceleme-Metin), İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1999, XXXII s Ali Adnan Yeğin, Bir Damla Gözyaşı (İnceleme-Metin-Sözlük), İstanbul 1999, XX s Türkçenin Sözlüğü (Prof. Dr. Mustafa Özkan la birlikte), Babıali Kültür Yayıncılığı, İstanbul Kelime Grupları (Halil Açıkgöz ile birlikte), İstanbul Türkçenin Sözlüğü (Prof. Dr. Mustafa Özkan la birlikte), İkinci Baskı, Babıali Kültür Yayıncılığı, İstanbul Dil ve Anlatım, 10. Sınıf Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul Türk Edebiyatı, 10. Sınıf Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul Dil ve Anlatım, 11. Sınıf Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul Türk Edebiyatı, 11. Sınıf Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul 2007.

8 VIII Mehmet Turgut BERBERCAN Dil ve Anlatım, 12. Sınıf Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul Türk Edebiyatı, 12. Sınıf Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul Kelime Grupları (Halil Açıkgöz ile birlikte, Genişletilmiş İkinci Baskı), İstanbul Eski Anadolu Türkçesi ve Örnek Metinler, İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul Türk Dili ve Anlatım Bilgileri, Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul Türk Dili ve Anlatım Bilgileri (Genişletilmiş İkinci Baskı), Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul Dil ve Anlatım 9. Sınıf Ders Kitabı, Karizma Yayıncılık, İstanbul Türk Dili ve Anlatım Bilgileri (Genişletilmiş Üçüncü Baskı), Türkmen Yayınları, İstanbul Türk Dili ve Anlatım Bilgileri (Dördüncü Baskı), Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul Dil ve Anlatım, 10. Sınıf Ders Kitabı (İkinci Baskı), Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul Türk Edebiyatı, 10. Sınıf Ders Kitabı (İkinci Baskı), Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul Türk Dili ve Anlatım Bilgileri (Beşinci Baskı), Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul Dil ve Anlatım, 11. Sınıf Ders Kitabı (İkinci Baskı), Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul Türk Edebiyatı, 11. Sınıf Ders Kitabı (İkinci Baskı), Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul Türk Dili ve Anlatım Bilgileri (Altıncı Baskı), DER Yayınları, İstanbul III. Bilimsel Makaleleri (Ulusal ve Uluslararası Dergilerde) Şirvanlı Mahmud'un Hayatı ve Eserleri, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 57, İstanbul 1988, s Türk Edebiyatı, İslâm Düşüncesi Tarihi, 1991, s Nev'izâde Atâyi'nin Sohbetü'l-Ebkâr'ı ve İçindeki Atasözleri ile Deyimleri, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1989, Ankara 1994, s

9 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri IX Dil, Türkiye Yazarlar Birliği 1996 Yıllığı, Ankara 1997, s Işk-nâme, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, c. XIX, İstanbul 1999, s Hibetullah b. İbrahim'in Saat-nâme'si ve Eserde Dudak Uyumunun Durumu, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. XXVIII, İstanbul 1999, s Tunca Kortantamer, Nev'izâde Atâyi ve Hamsesi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1997; İlmi Araştırmalar, S. 7, 1999, s Ali Fehmi Karamanlıoğlu, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, C. XXIV, İstanbul 1999, s XVII. Yüzyıl Osmanlı Türkçesi'nde -lik Ekli İsimler, (Ewe Siemieniec Golas'ın Folia Orientalia'daki Yazısının Türkçe tercümesi), Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. XXIX, s Anadolu nun Türkleşmesi Döneminde Yapılan Sûre Tefsirleri ve Bu Tefsirlerin Türk Dili Açısından Önemi, İlmi Araştırmalar, S. X, s Meninski, François de Mesgnien ve Eserleri, İÜ Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. XXX, 2003, s Meninski, François de Mesgnien, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, C. XXVI, 2005, s Pars-Nâme'deki Ki'li Birleşik Cümleler Üzerine, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 2005, 2/4, 45-56b Dr. Adnan Adıvar ın Edebî Kimliği, Ölümünün 50. Yılında Dr. Adnan Adıvar ı Anma Toplantısı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi - Osmanlı Bilim Araştırmaları Adnan Adıvar Özel Sayısı, C.VII, S. 2 (2006), 28 Kasım Agop Dilâçar ın Türkçe Sevgisi, Çeşitli Yönlerden Türk-Ermeni İlişkileri, İstanbul 2006, s Dil ve Teknoloji İlişkisi Çerçevesinde Yeni Kelime ve Terimler Dünya Başkenti İstanbul da Doğalgaz, 1. bs., Kasım Osmanlılar Nesir, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. XXXIII, İstanbul 2007, s Makedon Dilindeki Türkçe Kelimeler, İÜ Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. XXXVI, 2008, s Kaşgarlı Mahmud ve Divanü Lügati t-türk, Akademi Araştırmalar Dergisi, Kaşgarlı Mahmud Özel Sayısı: 39, Kasım 2008-Ocak 2009, s

10 X Mehmet Turgut BERBERCAN Atatürk Döneminde Türk Dili İle İlgili Çalışmalar Ve Günümüzde Türk Dili, Ataol Behramoğlu Armağan Kitabı, İstanbul Bir Yazar, Bir Şehir: Cahit Uçuk un Antalya sı, Dünden Bugüne Antalya, Antalya Hazreti Mevlâna nın Tesirinde Muhammet İkbal ve Çağdaşı Mehmet Âkif, Türk Dünyası Araştırmaları, S. 207, Aralık 2013, s Hamza-nâme nin Yeni Ciltleri ve Okunma Mekânları, - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Vol. 8/9, Summer 2013, p Türk Edebiyatında 15. Yüzyıldan Bir Nesir Kesiti Olarak Hamza-nâme nin Hitap Ettiği Zümreler, - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Vol. 8/13, Fall 2013, p Hamza-nâme nin Nesir Üslûbu - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Vol. 9/9, Summer 2014, p III. Tebliğleri, Konferans ve Seminerleri a. Uluslararası Tebliğleri Anadolu nun Türkleşmesi Döneminde Yapılan Sûre Tefsirleri ve Bu Tefsirlerin Türk Dili Açısından Önemi, Uluslararası Osmanlı Türkçesi Öncesi: Eski Anadolu Türkçesi Toplantısı, 3-4 Aralık 1999, Türk Dil Kurumu ve Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü Meninski, Thesaurus Linguarum Orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, 4. Uluslararası Türk Dili Kurultayı, Eylül 2000, İzmir Osmanlı Türkçesi Metinlerinde Dudak Uyumunun Yansıması Meselesi, Uluslararası Klasik Türk Edebiyatı Sempozyumu (İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin katkılarıyla düzenlenmiştir), Nisan 2007, İstanbul Up Zarf-fiil Ekli Gramer Birliğinin İçinde Yer Aldığı Cümle Tipi Üzerinde Bir Değerlendirme, İstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, UTEK 2007 (27-28 Ağustos 2007), İstanbul Gülşehri de Ticaret Fikri, I. Uluslar Arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu, Ekim 2008, Kırşehir Çocuk Edebiyatımızda, Cahit Uçuk Kitaplarında Gözlemlenen Aile Bağları, Uluslararası Türk Halkları Çocuk Edebiyatı Kongresi, Kasım 2008, Bakü /AZERBAYCAN.

11 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XI Hz. Mevlâna nın Tesirinde: Muhammet İkbal ve Çağdaşı Mehmet Akif, II. Uluslararası Doğu Dilleri ve Edebiyatları Sempozyumu, Doğu nun Bilge Şairi Muhammed İkbal, Nisan 2009, İstanbul Yesevilik ve Anadolu Sûfîliği Üzerine Bazı Tespitler, Uluslararası Hoca Ahmet Yesevi Sempozyumu, Şubat 2010 (Bağcılar Belediyesi katkılarıyla düzenlenmiştir), İstanbul Malkaralı Pîr Ali nin Torunu Nev îzâde Atâyî ve Atâyî nin Döneminin Olaylarına Bakışı, Malkara Değerleri Sempozyumu, 20 Eylül 2010, Namık Kemal Üniversitesi/Tekirdağ Hacı Atmacaoğlu Muhyeddin Muhamed in Mecma ü l-kavâ id i ve Eserin Türkçenin Bilim Dili Olarak Gelişimine Katkısı, Uluslararası Eski Anadolu Türkçesi Araştırmaları Çalıştayı, 1-2 Aralık 2010, İstanbul Edebi Kişiliği Çerçevesinde Bülent Ecevit in Çanakkale İsimli Şiiri Üzerine, 3. Uluslararası Gelibolu Sempozyumu, Nisan 2012, İstanbul Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş ın Bilimsel Kimliği Işığında Yaptırdığı Doktora Çalışmaları Üzerine, Vefatının 30. Yılında Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş ın Hatırasına Uluslararası Yaşayan Türkçe Bilgi Şöleni, 30 Mayıs - 1 Haziran 2012, İstanbul Hamza-nâme nin Okunma Coğrafyası, VII. Türk Dili Kurultayı, Eylül 2012, TDK - Ankara Türk Edebiyatında 15. Yüzyıldan Bir Nesir Kesiti Olarak Hamza-name nin Hitap Ettiği Zümreler, VIII. Milletlerarası Türkoloji Kongresi, 30 Eylül - 4 Ekim 2013, İstanbul Hamza-nâme nin Nesir Üslûbu, VII. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Ekim 2014, Fırat Üniversitesi/Elazığ Attila İlhan ın Türkçeye Bakışı, Vefatının 10. Yılında Uluslararası Attila İlhan Sempozyumu, 13 Mayıs 2015, Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi/İstanbul. b. Ulusal Tebliğleri, Konferans ve Seminerleri Türk Dilinin Sadeleşme Dönemleri ve Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş'ın Dil Akademisi Üzerine Fikir ve Çalışmaları, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul Türkçe'nin Anadolu'da Gelişmesi, Harp Akademileri, İstanbul Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş'ın Dil Mücadelesi ve Eserleri, TRT/2, İstanbul Türkçe'nin Temel Özellikleri, Milli Eğitim Bakanlığı Hizmet İçi Eğitim Dairesi Başkanlığı, İstanbul

12 XII Mehmet Turgut BERBERCAN Türkçenin Söz Varlığı Üzerine, Türk Dilinin Sorunları Bilgi Şöleni, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul 30 Mart Genel Değerlendirme: Yazılışının 930. Yılında Divanü Lügati t-türk ve Kaşgarlı Mahmut, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul 25 Aralık Atatürk ün Türk Diline Bakışı, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Isparta Cumhuriyet Döneminde Türkçenin Kelime Varlığına Bir Bakış, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul Türkçeye Kelime Kazandırma Yolları ve Türkçenin Kelime Zenginliği, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, 21 Ocak Dr. Adnan Adıvar ın Edebî Kimliği, Ölümünün 50. Yılında Dr. Adnan Adıvar ı Anma Toplantısı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Osmanlı Bilim Araştırmaları Adnan Adıvar Özel Sayısı, C. VII, S. 2 (2006), İstanbul 28 Kasım Kırım Savaşına Genel Bakış, Savaştan Barışa: 150. Yıldönümünde Kırım Savaşı ve Paris Antlaşması Toplantısı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Araştırma Merkezi ve Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul Hoca ve Bilim Adamı Prof. Dr. Muharrem Ergin, Vefatının 10. Yıl Dönümünde Prof. Dr. Muharrem Ergin i Anma Toplantısı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul Mehmet Akif Ersoy, Ölümünün 70. Yılında Mehmet Akif Ersoy u Anma Toplantısı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul Yeni Türk Dili Alanında Yapılan Çalışmalar, Erasmus Değişim Programı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul Bilim Dili Olarak Türkçenin Tarihine Bakış, Bilim Dili Türkçe, Aydınlanma 1923, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş ın Hocalarının Bakışı Yönünden Bilim Adamı Kimliği, Ölümün 25. Yılında Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş ı Anma Toplantısı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 31 Mayıs Bilim İnsanı Olarak Prof. Dr. Faruk K. Timurtaş, Kilis Kültür ve Dayanışma Derneği - Narlıdere Atatürk Kültür Merkezi, İzmir 01 Haziran Türkçenin Sözlükleri, Türkçe Günleri, Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kayseri Nisan 2007.

13 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XIII Necip Fazıl Kısakürek in Hayat Felsefesi ve Eserleri, Necip Fazıl ı Anma Günleri, Küçükçekmece Belediyesi, İstanbul 25 Eylül Necip Fazıl Kısakürek in Hayat Hikâyesi ve Eserleri, Necip Fazıl ı Anma Günleri, Küçükçekmece Belediyesi, İstanbul 03 Ekim Yirminci Yüzyılda Antalya, Akdeniz Üniversitesi, Antalya Kasım Kaşgarlı Mahmud ve Divanü Lügati t-türk, Orhan Kemal Kütüphanesi, TC Kültür Bakanlığı, İstanbul Divanü Lügati t-türk ün Sözlükçülük Açısından Önemi, Doğu Türkistan, İstanbul Komutan, Devlet Adamı ve Eğitimci Kişiliği ile Mustafa Kemal Atatürk, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ün 70. Ölüm Yıldönümü, İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul 10 Kasım Divanü Lügati t-türk ve Sözlükçülük, Küçükçekmece Belediyesi, Halkalı Kültür ve Sanat Merkezi, İstanbul Mehmet Akif Ersoy un Ayırıcı Vasıfları, İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy, İstanbul Arel Üniversitesi ve Küçükçekmece Belediyesi, Cennet Kültür ve Sanat Merkezi, İstanbul 12 Mart Mehmet Akif in Milli Duyarlılıkları, İstiklal Marşımızın Kabulünün 91. Yılını ve Mehmet Akif Ersoy u Anma, İstanbul Arel Üniversitesi, Tepekent Yerleşkesi, Konferans Salonu, İstanbul 12 Mart Nabi nin Dile Yaklaşımı ve Eserlerinin Dili Üzerine, Divan Şairi Nabi yi Anma Paneli, Kocaeli Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Kocaeli 14 Mayıs Meslek Seçimi ve Tercih, İstanbul Arel Üniversitesi Tanıtım Programları, Çanakkale Milli Eğitim Müdürlüğü, Çanakkale 22 Mart Eğitim Sistemi ve Getirdiği Değişiklikler, Öğretmenler İçin Seminer, Beylikdüzü İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, İstanbul 11 Eylül IV. Projeleri Büyük Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Sözlük Projesi, Ankara T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıf Dil ve Anlatım / Türk Edebiyatı ders kitaplarının yazarlığı ve editörlüğü, Ankara İÜ Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Yürütücü Sekreterliği tarafından 1250 proje numarasıyla desteklenen İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Darülfünun Arşivinin Tasnif, Transkripsiyon, Elektronik Ortama Aktarılması Ve Yayımlanması konulu proje, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi,

14 XIV Mehmet Turgut BERBERCAN Hamzavî nin Hamza-nâmesi (1-72 Cilt), Metin-Sözlük ve Tıpkıbasım Yayım Çalışması, * İdari Görevleri * İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yönetim Kurulu Üyeliği. * İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fakülte Kurulu Üyeliği. * İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi Yayım Kurulu Üyeliği. * İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdür Yardımcılığı. * İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyeliği. * İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekan Yardımcılığı. * İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi Yayım Kurulu Üyeliği. * İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölüm Başkanlığı. * İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fakülte Yönetim Kurulu Üyeliği. * İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fakülte Kurulu Üyeliği. * Ekim ayından beri İstanbul Arel Üniversitesi Yönetim Kurulu Üyeliği. * Ekim ayından beri İstanbul Arel Üniversitesi Senato Üyeliği. * Ekim ayından beri İstanbul Arel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanlığı. * Şubat ayından beri İstanbul Arel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı. * Ödülleri *. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulunda verdiği derslerin öğrenci ve öğretim görevlileri üzerinde yaptığı olumlu etki sebebiyle İstanbul Üniversitesi Rektörü ve Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Müdürünün verdikleri Üstün Hizmet Belgesi (1998). *. Milli Eğitim Bakanlığı, Orta Öğretim Lise 9, 10, 11, 12. sınıf Dil ve Anlatım ile Türk Edebiyatı kitaplarının yazılmasında yaptığı bilimsel katkıdan dolayı Milli Eğitim Bakanı tarafından verilen Takdir Belgesi (2006).

15 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XV FOTOĞRAFLARLA PROF. DR. MUHAMMET YELTEN İstanbul Üniversitesi nde ilk öğrencilik yılları Ufuk Hanım ile nikah töreninden

16 XVI Mehmet Turgut BERBERCAN Doktora tezi savunması İstanbul Üniversitesi nde öğretim üyeliğinin ilk yılları

17 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XVII Yelten Ailesi tatilde Ufuk Hanımla

18 XVIII Mehmet Turgut BERBERCAN İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ndeki odasında Prof. Dr. Birol Emil ve Doç. Dr. Mehmet Turgut Berbercan ile

19 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XIX Gelibolu Sempozyumu nda Ufuk Hanımla

20 XX Mehmet Turgut BERBERCAN Türk Dil Kurumu sözlük çalışması grubu ile Doktora savunma jürisinde

21 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XXI Edebiyat Fakültesi ndeki çalışmalardan Ufuk-Muhammet çiftinin çocukları büyürken

22 XXII Mehmet Turgut BERBERCAN Edebiyat Fakültesi Yönetim Kurulu çalışmalarından Bilal ve Yelten Aileleri İstanbul Üniversitesi Enez Kampı nda

23 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XXIII Odasında çalışırken Fakülte Akademik Toplantısından

24 XXIV Mehmet Turgut BERBERCAN Muhammet Bey kızı Azade ile Pazar gezmelerinden birinde

25 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XXV Faruk K. Timurtaş Hoca yı Anma Toplantısında 7. Uluslararası Türk Dil Kurultayı gala yemeğinde

26 XXVI Mehmet Turgut BERBERCAN Kızlarının üniversiteden mezun oluşu Kıymetli dost Ataol Behramoğlu ile

27 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XXVII Prof. Dr. Atilla Şentürk ve Prof. Dr. Muhammet Yelten Prof. Yelten oğlu Mustafa Berke ile

28 XXVIII Mehmet Turgut BERBERCAN Prof. Yelten, Yard. Doç. Dr. Rifat Gürgendereli ile Yard. Doç. Dr. Bülent Hünerli nin doktora savunmasında KKTC-DAÜ de gerçekleştirilen 7. Fefkon Toplantısı sosyal etkinliğinde

29 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XXIX Oğulları Mustafa Berke nin Amerika daki doktora mezuniyet töreninde Yeltenlerin Yeni Dünya yı Ziyareti

30 XXX Mehmet Turgut BERBERCAN Prof. Yelten akademisyen arkadaşlarıyla Yelten Ailesi Ankara da

31 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XXXI Mustafa Kemal Atatürk ü Anma Töreninde Prof. Yelten ve eşi Side de

32 XXXII Mehmet Turgut BERBERCAN Bilimsel toplantılardan birinde Prof. Yelten ve eşi, Enez deki yazlıklarında

33 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XXXIII Prof. Dr. Muhammet Yelten, öğrencileriyle birlikte Yelten Ailesi nin Doğu Karadeniz gezisinden

34 XXXIV Mehmet Turgut BERBERCAN Mehmet Akif Ersoy u Anma Toplantısında İstanbul Arel Üniversitesi yılları

35 Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri XXXV Bir ömür kitaplarla Citation Information/Kaynakça Bilgisi BERBERCAN, M.T., Prof. Dr. Muhammet Yelten - Hayatı ve Eserleri, - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, p. I-XXXVI, ISSN: , DOI Number: ANKARA-TURKEY

36 XXXVI Mehmet Turgut BERBERCAN