MEDİA BƏLƏDÇİSİ AÇILIŞ MƏRASİMİ. 12 may 2017-ci il Bakı Olimpiya Stadionu

Transkript

1 MEDİA BƏLƏDÇİSİ AÇILIŞ MƏRASİMİ 12 may 2017-ci il Bakı Olimpiya Stadionu

2 Bilik Bu media bələdçisində əks olunmuş məlumat 2017-ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər açıqlana bilməz. Mərasim zamanı bəzi məsələlər var ki, biz onları auditoriya qarşısında açıqlanana qədər məxfi saxlamağa üstünlük veririk və buna görə, lütfən sürprizi əvvəlcədən açıqlamayın! Giriş Salamlama nitqi 2 Azərbaycana qısa nəzər 6 Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları 7 Mərasimin ümumi təsviri Əsas məqamlar 8 Hər bir səhnənin təsviri Açılış mərasimi 12 Bizə dəstək göstərənlər Çıxış edən əsas incəsənət xadimləri 61 Bakı nin icraçı rəhbər işçiləri 62 Mərasimlərin heyəti 63 Tərəfdaşlar və dəstək verənlər ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 01

3 Şahzadə Abdullah Bin Mosaad Bin Əbdüləziz İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının prezidenti Azad Rəhimov Azərbaycan Respublikasının gənclər və idman naziri Azərbaycan İslam Həmrəyliyi Oyunları Əməliyyat Komitəsinin baş icraçı direktoru Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarında dörd qitədən bu yarışlara qatılan idmançılar bütün dinləri və millətləri təmsil edən tamaşaçıları ilhamlandıraraq, sülh və hörmət ruhunda bir araya gələcəklər. Dünyanın hər yerindən təşrif buyurmuş dostlarımıza IV İslam Həmrəyliyi Oyunları münasibətilə Bakıya Xoş gəlmisiniz deyirəm. İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası İslam aləmində anlaşmanın və birliyin gücləndirilməsində idmanın qüdrətindən istifadə etməkdə israrlıdır. İştirakçıları və tamaşaçıları əməkdaşlıq, birlik mühitində bir araya gətirən idman uzunmüddətli dostluq əlaqələrinin təməlini təmin edir. Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarında dörd qitədən bu yarışlara qatılan idmançılar bütün dinləri və millətləri təmsil edən tamaşaçıları ilhamlandıraraq, sülh və hörmət ruhunda bir araya gələcəklər. Mən ev sahibliyi edən gözəl ölkənin Azərbaycanın xalqına və Bakı nin Təşkilat Komitəsinin sədri, Birinci vitse-prezident xanım Mehriban Əliyevaya təşəkkürümü bildirmək istəyirəm. Azərbaycan idmana çox vurğundur və tədbirə ən yüksək standartlar səviyyəsində ev sahibliyi etməkdə qətiyyətini nümayiş etdirdi. Şübhə etmirəm ki, bu Oyunlar Bakı nin təşkilatçılarının və könüllülərinin yorulmaz fəaliyyətinin və sadiqliyinin göstəricisidir, idmançılarımıza ustalıqlarını nümayiş etdirmək üçün ən yaxşı şərait yaradılacaq. Bu möhtəşəm Olimpiya Stadionunda Bakı nin pərdəsini açaraq böyük məmnuniyyətlə Sizə qoşuluram. On günlük çox maraqlı idman mübarizəsi yoluna qədəm qoyan atletlərimizə böyük müvəffəqiyyətlər arzulamaq istəyirəm. Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları 20 aydan artıq müddət ərzində təfərrüatlı planlaşdırma və hazırlığın zirvə nöqtəsidir və biz minlərlə atleti olduqca müasir 16 idman məkanında qarşılamağa hazırıq. Bu axşam Azərbaycan şərəf hissi, idmanın qüdrəti ilə son beş il ərzində dəyişmiş gözəl şəhərimiz Bakıda İslam aləmindən təşrif buyurmuş atletləri və tamaşaçıları alqışlayır. Bu axşam keçirilən mərasim unudulmaz birlik və həmrəylik bayramı olacaq. Çünki Azərbaycan beynəlxalq mübadilə və əsas idman tədbirlərinin mərkəzi, o cümlədən bu yay Azərbaycan Qran-Pri yarışmasının və 2020-ci ildə UEFA-nın Avropa Futbol Çempionatının matçlarının keçiriləcəyi məkan kimi nüfuzunu daha da artıraraq, öz irsinə hörmətini ifadə edir. Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları 20 aydan artıq müddət ərzində təfərrüatlı planlaşdırma və hazırlığın zirvə nöqtəsidir və biz minlərlə atleti olduqca müasir 16 idman məkanında qarşılamağa hazırıq. Qarşıdan gələn 10 gün ərzində Siz gimnastika və güləş kimi populyar Olimpiya idman növlərindən tutmuş, uşu və Azərbaycan zorxanası, proqrama tam daxil edilmiş paratletika və paracüdo yarışlarına qədər idmanın 20 müxtəlif növü üzrə yarışları seyr edəcəksiniz. Gələcəyin atletlərini məhz mükəmməlliyə və həmrəyliyə bu kimi sadiqlik ilhamlandıracaq. Mən dostluq yarışı və ədalətli idman kimi dəyərlərin Bakı də həyata keçməsini səmimiyyətlə arzulayıram ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 03

4 Katrin Uqvu Neytan M. Rayt Mərasimlər direktoru və icraçı prodüser Bədii rəhbər Bəşəriyyətə söyləyəcəyimiz sülh hekayətinin Azərbaycanın mədəniyyətində və adətənənələrində dərin kökləri var. İslam sivilizasiyasının vaxtı ilə verdiyi böyük töhfələr bu gün gördüyümüz və etdiyimiz hər bir istiqamətdə hiss olunur. Bakıda İslam Həmrəyliyi Oyunları dünya tarixinin mühüm məqamında keçirilir. Bu, müəyyənlik və razılığın olmadığı, fərqlərimizin bizi birləşdirmək deyil, böldüyü bir vaxta təsadüf edir. Bu axşamkı mərasimimiz dövlətlər və xalqlar kimi bizi bir araya gətirən meyarlara diqqətin yönəldilməsinə xidmət edir. Bəşəriyyətə söyləyəcəyimiz sülh hekayətinin Azərbaycanın mədəniyyətində və adət-ənənələrində dərin kökləri var. İslam sivilizasiyasının vaxtı ilə verdiyi böyük töhfələr bu gün gördüyümüz və etdiyimiz hər bir istiqamətdə hiss olunur. Bu, ümumi sabahımız üçün nikbinliklə dolu həmrəylik və ümid müjdəsidir. Dünyanın müxtəlif yerlərindən gələn minlərlə insan bu mərasimi reallığa çevirmək üçün uzun aylar çalışmışlar. Mən onların hamısına göstərdikləri yaradıcı, işə vurğunluq və sadiqlik keyfiyyətlərinə görə təşəkkürümü bildirmək istəyirəm. Mən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə, Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarının Təşkilat Komitəsinin sədri xanım Mehriban Əliyevaya, gənclər və idman naziri Azad Rəhimova ən səmimi minnətdarlığımı ifadə edirəm. Onların etimadı və dəstəyi olmadan bu işlərin heç biri mümkün olmazdı. Nəhayət, Azərbaycan xalqına ən dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Bu ölkə həqiqətən insan ruhunu ən yaxşı təcəssüm etdirən parlaq ulduzlar ölkəsidir. Ümid edirəm ki, bu axşam biz Sizin hamınızı fərəhləndirəcəyik. Mərasimimizin mərkəzində bakılı kiçik qız Mina durur. Minanın həkayəti insanların qüdrətinin, birliyinin mücəssəməsidir. Onun arzusu sülh və harmoniyada daha yaxşı dünyanın olmasıdır. Bu axşam Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarının Bilik adlanan açılış mərasimində Sizləri görməkdən fərəh hissi duyuram. Mərasimimizin mərkəzində bakılı kiçik qız Mina durur. Onun dostu çərpələngin köməyi ilə biz Mina ilə dünyanı kəşf etmək səyahətinə çıxırıq. O, yol boyu özünəməxsusluğu və irsi, inancları və arzuları ilə tanış olur. Sonda isə onun gələcəyə ümidi bütöv və genişdir. Onun sevinci ilham mənbəyidir. Minanın həkayəti insanların qüdrətinin, birliyinin mücəssəməsidir. Onun arzusu sülh və harmoniyada daha yaxşı dünyanın olmasıdır. Bu mərasimi yaratmaq, gözəl Bakı şəhərində yaşamaq və işləmək, Azərbaycanın zəngin mədəniyyətini, eləcə də İslam sivilizasiyasının möhtəşəm nailiyyətlərini öyrənmək mənim üçün böyük şərəf oldu. Mən öz istedadı və yorulmaz fəaliyyəti sayəsində həyakətimi reallığa çevirən minlərlə iştirakçılara və mərasimlər heyətinə təşəkkürümü bildirmək istərdim. Sizin hər birinizlə işləməkdən məmnun oldum. Artıq bir ildən çoxdur ki, mən Azərbaycan xalqının xeyirxahlığını və səmimiyyətini hiss edirəm, onun bu keyfiyyətləri məni ilhamlandırır. Ümidvaram ki, mən gözəl ölkənizin ruhunu əks etdirməyi bacardım. Bu axşam keçirilən mərasim Sizindir, ondan həzz alın ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 05

5 Azərbaycana qısa nəzər Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları Cənubi Qafqaz bölgəsinin ən böyük ölkəsi Azərbaycan Qərbi Asiya ilə Şərqi Avropanın kəsişməsində yerləşir. Azərbaycanın şərq sahilləri dünyanın ən böyük, açıq dənizə çıxışı olmayan su hövzəsinə - Xəzər dənizinə qovuşur. Zəngin təbii sərvətləri, çoxəsrlik mədəniyyəti və dərin kökləri olan qonaqpərvərlik diyarı Azərbaycan bölgədə hər zaman mühüm rol oynamışdır. O, qədim tarixi imperiyaların maraq göstərdiyi mühüm məkan olub. Bununla belə, 1991-ci ildə müstəqilliyini bərpa edən bu ölkə, həmçinin gənclər ölkəsidir, çünki əhalisinin 40%-nin yaşı 25-dən aşağı olan insanlardır. Azərbaycan cu illərdə dünyada ikinci ən yüksək ÜDM artımına nail olmuş surətlə inkişaf edən iqtisadiyyata malikdir. Bu inkişaf əsasən təbii sərvətlərlə, yüksələn kənd təsərrüfatı və turizm sənayesi ilə şərtlənir. Azərbaycanda 11 iqlim tipindən 9-u mövcuddur. Onlar yarımsəhra tipindən tutmuş dağ tundra iqlim tipinə qədərdir. Ən yüksək göstəricilərə gəldikdə, temperatur Selsi ilə müsbət 46 dərəcədən mənfi 33 dərəcəyə qədər dəyişir. Mətbəx xalqın tarixində, ənənələrində və dəyərlərində dərin köklər salmışdır. Ləziz xörəklərdən və kabablardan başqa, ən geniş yayılmış yeməklərdən biri də düyü aşıdır. Birliyin rəmzi olan nardan, həmçinin mətbəxdə istifadə olunur. Çoxmədəniyyətli şəhər olan Bakı yarım-səhra torpaqlarla əhatə olunaraq, Xəzər dənizinin sahilində yerləşir. UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmiş İçərişəhər fonunda hündürlüyü ilə seçilən yeni göydələnlərlə yanaşı, maşınla bir neçə saata şəhərdən kənara çıxsanız, uca Qafqaz dağlarının qoynunda yerləşən qədim kəndləri seyr edə bilərsiniz. AZƏRBAYCANDA YAXIN VAXTLARDA KEÇİRİLMİŞ VƏ QARŞIDAN GƏLƏN BÖYÜK TƏDBİRLƏR 2015-ci ildə ilk Avropa Oyunları və Dünya Şahmat Kuboku Bakıda keçirilmişdir. Növbəti ildə, Azərbaycan Dünya Şahmat Olimpiyadası, Arena Polo üzrə Dünya Kuboku, UEFA-nın 17 yaşadək futbolçular arasında Avropa çempionatı və AGF-nin təşkilatçılığı ilə bədii gimnastika üzrə Dünya Kubokunun final mərhələsinə ev sahibliyi etmişdir ci ilin yayında, Azərbaycan Qran Pri turniri çərçivəsində artıq ikinci dəfə Bakının küçələrində Formula 1 -in maşınları yarışacaqdır. Bu il ərzində şəhərdə həmçinin Qadınlar arasında Avropa Voleybol Çempionatı keçiriləcəkdir ci ildə isə Azərbaycan Avropa Karate Çempionatına, o cümlədən Bakı Olimpiya Stadionunda UEFA-nın Avropa Çempionatının dörddəbir final oyunlarına və üç qrup qarşılaşmasına ev sahibliyi edəcək cü ilin iyulunda Bakı İslam dünyasını birləşdirən idmanın çox növü üzrə möhtəşəm tədbir dördüncü İslam Həmrəyliyi Oyunlarını qəbul edəcək şəhər elan olunmuşdur. 50-dən artıq İslam ölkəsinin atleti idmanın 20 müxtəlif növü üzrə 10 gündən artıq müddətdə yarışlarda öz dövlətlərini təmsil etmək üçün 2017-ci il mayın 12-dən 22-dək bir araya gələcəklər. Yarışlar Bakının ən müasir 16 idman meydançasında 24 növ üzrə keçiriləcəkdir (atletika və paratletika, su idmanında suya tullanma, üzgüçülük, su polosu, basketbol 3x3, boks, futbol, idman gimnastikası, bədii gimnastika, həndbol, cüdo və para cüdo, karate, atıcılıq, stolüstü tennis, taekvondo, tennis, voleybol, ağır atletika, yunan-roma, sərbəst və qadın güləşi, uşu və zorxana). Azərbaycan Respublikasının Birinci vitseprezidenti Mehriban xanım Əliyevanın rəhbər olduğu Təşkilat Komitəsi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə yaradılmışdır. Azərbaycan İslam Həmrəyliyi Oyunlarının Əməliyyat Komitəsi (AISGOC) İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası (ISSF) ilə əməkdaşlıq çərçivəsində bu oyunları təşkil edəcək və keçirəcək. Bu yaxınlarda Bakı 2015 Avropa Oyunlarını qəbul etmiş Azərbaycan hər zaman idmana vurğunluğu ilə seçilib. Bakı ə yatırdığı sərmayə isə 2017-ci ildə Formula 1 Azərbaycan Qran Pri turniri və UEFA-nın Avro 2020 futbol matçları kimi tədbirlərə gələcəkdə ev sahibliyi edəcək ölkəyə yeni dividentlər gətirəcək. 10 yarış günü 16 yarış yeri 20 idman tədbiri 24 idman növü 50-dən artıq komanda 269 medal dəsti 1585 medal 2800 dörd qitədən gəlmiş 2800 idmançı ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 07

6 Mərasimin ümumi təsviri: əsas məqamlar Bağlanış mərasimi Dördüncü İslam Həmrəyliyi Oyunlarının açılış mərasimi Azərbaycan və beynəlxalq idman ictimaiyyəti üçün növbəti tarixi tədbirdir. Direktor və icraçı prodüser Katrin Uqvunun rəhbərliyi ilə dünya şöhrətli Betty Productions Ltd tərəfindən yaradılmış və beynəlxalq bədii, səhnə quruluşu və texniki heyətlərin iştirakı ilə həyata keçirilən bu mərasim olduqca möhtəşəm və yaddaqalan olacaqdır. Mərasimdə sülh və ümid haqqında universal hekayət təqdim edilir və orada bizim ətrafımızda olan hər bir şeyi yaratmış İslam sivilizasiyasının böyük töhfəsi qeyd olunur. Azərbaycanın əsrlər boyu formalaşmış mədəniyyətindən qaynaqlanan hekayətdə maraqlı bilik və ixtira səyahətinə çıxmış kiçik qız və onun çərpələngindən bəhs edilir. Bakı Olimpiya Stadionu ən müasir proyeksiya sistemi ilə təchiz olunmuş böyük səhnəyə çevrilib. Hündürlüyü 28 metr olan iki minarənin dizaynına gəldikdə, onların üzərində İslam incəsənətinə xas olan bənzərsiz həndəsi elementlərdən ilhamlanaraq, mərkəzi altıbucağı formalaşdıran bir-biri ilə bağlı dairələr əks olunub. Eni 85 metr, hündürlüyü 35 metr olan böyük ekranda olduqca real animasiyalardan tutmuş böyük maraq doğuran kinokadrlara qədər bir neçə ay ərzində tərtib edilmiş məzmunca zəngin videoçarxlar nümayiş etdirilir. Mərasim 2200 Azərbaycan könüllüsü tərəfindən canlandırılır. Səhnədə 40-dan artıq heyvan atlar, dəvələr və ulaqlar onlara qoşulur. Bu axşamkı mərasimdə 100-dən çox dünya şöhrətli musiqiçi tərəfindən səsləndirilən musiqi ondan artıq Azərbaycan bəstəkarının, o cümlədən əfsanəvi Üzeyir Hacıbəyli, Fikrət Əmirov və Qara Qarayevin bəstələdikləri əsərlərdən ibarətdir. Bu axşam Azərbaycanın dünya miqyaslı iki ifaçısı stadionda bizimlədir: muğam ustası Alim Qasımov və nağaraçı Natiq Şirinov. Tərcümeyi-hallar üçün 61-ci səhifəyə bax. Səhnənin quraşdırılması altı həftəyə başa gəldi, lakin stadionu mayın də yüngül atletika yarışlarına hazırlamaq üçün həmin səhnə cəmi 24 saat ərzində söküləcək. 31 ölkədən gəlmiş 5000-dən artıq insan, o cümlədən səhnə mütəxəssisləri, texniki heyət və aktyorlar qrupu Bakı nin mərasimlərini reallığa çevirməyə yardım etdi. 6 Stadionu teatra çevirən səhnənin arxa planını yaratmaq üçün 6 kilometr uzunluğunda tünd rəngli parçadan istifadə edilib. 75 Mərasim üçün 75 kilometr elektrik kabelləri və 7 meqavatlıq generator gətirilib. 130 Proyeksiya gücü 2,3 milyon lyumen olan 130 proyektor quraşdırılıb. 300-dən artıq Stadionun səs sistemi üçün 300-dən artıq səsgücləndirici qoyulub və 12 kilometr uzunluğunda kabel çəkilib dən artıq işıq avadanlığı 60 kilometrlik kabellərlə birləşdirilib Mərasimi təşkil etmək üçün 17 ölkədən hava, quru və dəniz yolları ilə 3000 ton yük gətirilib dən artıq başa taxılan qulaqlıq aktyorlara əlaqədə olmaq imkanı yaradıb. Giləvar: Bazar ertəsi, 22 may Ölkənin insan ayağı dəyməmiş mənzərələrindən irəli gələrək, bağlanış mərasimində Azərbaycan öz gözəlliyi ilə seçilən irsini təqdim edir, həzin səsi ilə qəlblərimizə sığal çəkən incə, hərarətli gilavarın dolaşdığı küləklər şəhəri Bakıya sevinc dolu baxışlarını yönəldir. Biz sizinlə birlikdə idmançılarımızın böyük nailiyyətlərini qeyd edəcək, bu Oyunların birlik və həmrəylik ruhunu dünya ilə bölüşəcəyik. Mərasimlərlə bağlı əlavə məlumat üçün aşağıdakı səhifəyə daxil olun baku2017.com ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 09

7 Mərasimlərin heyəti Bilik: hər bir səhnənin təsviri Mərasimlər direktoru və icraçı prodüser Katrin Uqvu Bədii rəhbər Neytan M. Rayt Prodüser Keyt Hinçlif Biznes və maliyyə işləri üzrə müdir Mark Smit İşıq rəssamı Adam Baset Kostyum rəssamı Tim Çapel Tərcümeyi-hallar üçün ci səhifələrə bax. direktoru Mayk Dikson Hava xoreoqrafı Fil Heyz Vizual məzmun direktoru Riçard Lindsey Xoreoqrafiya direktoru Maykl Peynia Səhnə rəssamı Coana Skotçer Səs rejissoru Skot Vilsalen 12 Geriyə sayma 14 Salam 16 Şanlı Vətən 18 Xəzərdən başlayan səyahət 20 İslam aləminin atletləri 22 İHİF bayrağı və Oyunlar zamanı andiçmə 24 Qoy, Oyunlar başlasın 26 Birlik 28 Harmoniya 30 Özünəməxsusluq 32 İnanc 34 Paklıq 36 Bilik 50 Arzu 52 Sevinc 54 Ümid 56 İlhamlandırma 58 Sülh ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 11

8 Geriyə sayma Müddət 00:03:45 Çərpələng Bakının İçərişəhərində havaya qalxır. O, kiçik qız Minanın və dostlarının diqqətini çəkir, onlar bütün şəhər boyu çərpələngin arxasınca qaçaraq stadiona gəlirlər. Biz Bakının bir sıra mühüm yerlərini seyr edirik: Alov Qüllələri, Qız Qalası, Filarmoniya Bağı, Heydər Əliyev Mərkəzi və nəhayət, Olimpiya Stadionu. Stadionun daxilində əllərində çərpələng tutan uşaqlar 10-dan 1-ə geriyə saymağa başlayırlar. Sonra, biz rəsmi şəxsləri alqışlayırıq: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti və Bakı 2017 Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban Əliyeva Videoçarxda göstərilir ki, səmada uçan çərpələng bizi İçərişəhərdən başlayaraq Bakı şəhərindən stadiona gətirir. Geriyəsayma başa çatdıqdan sonra biz rəsmi şəxsləri qarşılayırıq. İzahlı qeydlər Bakı Olimpiya Stadionu Azərbaycanın sahəsi 9,2 kvadrat kilometr olan ikinci ən böyük gölünün Böyükşorun sahilində yerləşir. Aktyorlar Stadionun daxilində İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının baş katibi D. Yusif bin Əhməd Əl-Osaymin əllərində çərpələng tutan uşaqlar mərasimin başlanmasına qədər geriyə sayırlar. 10-dan 1-ə qədər saydığımız zaman Mina və onun çərpələngi bu axşamın qəhrəmanlarıdır biz onların hekayəti ilə tanış olacağıq. hər uşağın arxasında fişəng alovlanır. Yaşar Baxış Bakı şəhəri. Təbii bulaqlardan qaynayan su bu axşam keçirilən mərasimdə birlik rəmzi olaraq əsas rol oynayır. 6 Minanın rolunu oynayan xüsusi rəqs təlimi keçmiş 6 qız səmaya qalxır. Onlar olduqca bacarıqlı gənc atletlərdir və Azərbaycanın bədii gimnastika üzrə milli yığmasının üzvləridir. Tərcümeyi-hallar üçün 61-ci səhifəyə bax ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 13

9 Salam Müddət 00:03:53 Aktyorlar İzahlı qeydlər Azərbaycan İslam aləmini, sülh və anlaşma ruhu ilə bir araya gələn 50-dən çox dövləti qürurla və açıq ürəklə salamlayır. Aypara İslam təqvimində hər yeni ayın başlanmasını bildirir. Bu Oyunlar həmrəyliyimizin və əməkdaşlığımızın uzun tarixində yeni fəsil deməkdir. Biz Bakıya bizi birləşdirən bütün amilləri qeyd etmək və gücləndirmək məqsədilə dost kimi toplaşmışıq. 700 könüllü iştirakçı səhnəyə çıxır. Bir sıra fiqurları yaratmaq üçün onlar əllərində parıltılı altıbucaq saxlayırlar. 7 metrlik ipək zolaqlarla çıxış edən Azərbaycan Dövlət Rəqs Ansamblının 10 rəqqası onlara qoşulur. Eldar Mansurov Azərbaycan rəqsi: Yallı. Aktyorlar qrupu aypara və ulduzları formalaşdırır. Aktyorlar Bakı nin loqosunu nümayiş etdirir. Aktyorlar altıbucaqları çevirərək Azərbaycan bayrağını göstərirlər. Arı şanına bənzər altıbucaq naxışlar təbii qaydada rast gəlinən olduqca güclü strukturlar sırasındadır. 15 Ayparaya iştirakçı komandaların bayraqlarında, o cümlədən İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının bayrağında 15 dəfə rast gəlinir. Ayparalar, həmçinin iki minarəmizin üzərində görünür. 700 Mərasimin bu hissəsində səhnəyə 700 altıbucaq çıxarılır. Bu axşam bir araya gətirilən 700 altıbucaq Bakı 2017 Oyunlarının Gücümüz birlikdədir şüarını əks etdirir Bu axşam səhnəyə çıxacaq könüllü iştirakçıların sayı 2200 nəfərdir. 12 Könüllülər 12 həftə ərzində məşq etmişlər Məşqlər zamanı aktyorlar qrupuna dəfədən artıq yemək verilib ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 15

10 Şanlı Vətən Müddət 00:04:17 Azərbaycan. Şanlı odlar diyarı. Gənc, lakin əsrlər boyu mədəniyyətindən qaynaqlanan. Ecazkar mənzərələri və böyük təbii zənginlikləri ilə tanınan. Keçmişindən qürur duyan, gələcəyinə ümidlə baxan. Bütün insanlarının dili ilə oxunan sözlərdə Şanlı Vətən. Azərbaycan marşı kimi tanınan Azərbaycan Respublikasının dövlət himninin musiqisi 1919-cu ildə Üzeyir Hacıbəyli tərəfindən bəstələnib. İzahlı qeydlər Azərbaycan bayrağının üç zolağı (mavi) türkçülüyü, (qırmızı) tərəqqi və demokratiyanı, (yaşıl) İslam sivilizasiyası ilə qüruru təcəssüm etdirir. 11 Silahlı qüvvələrin 11 üzvü bayrağı gətirir və qaldırır. Sözlərini Əhməd Cavad yazıb. Biz bu axşam himni Rauf Əliyevin dirijorluğu ilə Kral Filarmonik Orkestrinin ifasında dinləyəcəyik. Ölçüləri 35 x 70 metr olan Azərbaycan bayrağı dünyada ən böyük bayraqlardan biri olaraq Xəzər dənizinin sahilində dalğalanır. Onun dirəyinin hündürlüyü 162 metrdir. 15 Stadionun daxilində hündürlüyü 15 metr olan bayraq dirəyi quraşdırılıb. Azərbaycan bayrağı 8 nəfər tərəfindən gətirilir və Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidmətinin Milli Qvardiyasının üç hərbçisi tərəfindən qaldırılır. Bu zaman dövlət himni səsləndirilir. Stadionun damından Azərbaycan bayrağının rənglərini təcəssüm etdirən atəşfəşanlıq başlayır ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 17

11 Xəzərdən başlayan səyahət Müddət 00:05:43 Aktyorlar İzahlı qeydlər Qırx gün əvvəl Xəzərdən götürülmüş su Oyunların ruhunu hamıya yaxın etmək üçün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən rəmzi olaraq ölkənin bütün guşələrinə göndərildi. Beləliklə, uşaqların ölkənin gölləri və çayları, şəlalələri və bulaqlarından topladıqları dumduru su bu axşam burada qovuşur. Azərbaycan və onun xalqı Sizə Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarına Xoş gəlmisiniz deyir. Bu axşam səhnədə 16 Azərbaycan uşağı var: Bakıdan Həyat Allahverdiyeva Naxçıvandan Murad Əliyarov Astaradan Mirrahil Ağayev Şirvandan Səma Əliyeva Sabirabaddand Tahir Quliyev Ağcabədidən Fatimə Şirinova Füzulinin Horadiz şəhərindən Zenfira Zalova Gəncədən Aysu Salahova Rövşən Əsgərzadə Açılış mövzusu və Azad Vəliyev Günəşə doğru. Şəmkirdən Murad Namazov Mingəçevirdən İsfəndiyar Kərimov Qaxdan Ayşən Hüseynova Qəbələdən Şəfiqə Bayramzadə Qusardan Mətin Bədəlov Qubadan Günel Qonağova Qaradağdan Mirəkrəm Bağırlı Sumqayıtdan Səlim İmranlı Ekranlarda göstərilən videoçarxda başlanğıc mərasimində Xəzərdən başlayan səyahət və Azərbaycanın böyük təbii gözəlliyə malik müxtəlif yerlərindən suyu toplayan uşaqlar göstərilir. Əllərində mis qablar tutan uşaqlar stadiona daxil olur və Azərbaycan sularını səhnədəki böyük mis siniyə tökürlər. Uşaqların arxasında pirotexnika şəlaləsi işə düşür. Bakı nin gözəl su qabları Azərbaycanın dəmirçilik ənənəsindən, İslam dünyasında ənənəvi qab dizaynından ilhamlanaraq, səthi düz, döyülmüş misdən üç ölçüdə hazırlanıb. 8 Səhnənin mərkəzində diametri 8 metr olan mis su sinisi yerləşir. Xəzərdən başlayan Səyahət 2017-ci il aprelin 5-də Bakıdakı Daş Salnamə Muzeyində başlanğıc mərasimi ilə başlayıb və bu axşam Olimpiya Stadionunda başa çatır. Xəzərdən başlayan səyahət 3000 kilometrdən artıq məsafə 37 gün 16 məkan 5 gölə, 1 su anbarına, 3 çaya, 1 bulağa, 3 şəlaləyə və Xəzər dənizinə səfərlər 125 mis su qabı ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 19

12 İslam aləminin atletləri Müddət 00:55:00 Atletlərin paradı Dörd qitədən gələrək həmrəylik addımlarını atan İslam aləminin atletləri burada, Bakıda bizimlədir. İllər boyu məşqlər, yorulmaz fəaliyyət və fədakarlıqdan sonra artıq onların anı yetişib. Minlərlə qadın və kişi idmançı 10 gün ərzində idmanın 20 növü üzrə 1000-dən artıq medal uğrunda yarışmaq üçün 16 idman meydançasına daxil olacaq. Onların kamilliyi, dostluğu, bir-birinə hörməti bizim hamımızı ilhamlandırır. Sevinc hissi doğuran paradda 50-dən artıq milli komanda ingilis əlifbası sırası ilə stadiona daxil olacaq və bu mərasim Oyunların səxavətli ev sahibi olan Azərbaycan atletlərinin keçidi ilə yekunlaşacaq. Hər komanda stadiona öz bayrağı ilə daxil olur. Bu axşam burada olan və uzun məsafələri qət etmiş atletlərə hörmət əlaməti olaraq İslam armillyar sferası formasında plakatı (bax 41-ci səhifəyə) saxlayan kişi və Bakı nin su qabını daşıyan qadın onların qarşısında addımlayırlar. Parad zamanı Azərbaycanın pop musiqisi səsləndirilir: Səbinə Əsgərova Abbas Bağırov Brilyant Dadaşova Kamil Estem Natəvan Həbibi Elnur Hüseynov Aygün Kazımova Fərid Məmmədov Sahil Ümid və Nərmin Kərimbəyova Zamiq 2800 atlet Bakı də yarışacaq. Bakıda anadan olmuş Natiq Şirinov zəmanəmizin ən məşhur nağara ustalarından biri hesab edilir. Bu axşam o, Natiq Ritm Qrupu ilə Azərbaycan komandası stadiona daxil olduğu zaman İlin dörd fəsli və Çubuqlar adlı kompozisiyaları ifa edir. Tərcümeyi-hal üçün 61-ci səhifəyə bax. 50-dən artıq komanda. 130 könüllü atletləri qarşılayır. Hər komanda stadiona öz bayrağı altında daxil olur. Onlar plakat saxlayan kişinin və mis qabda su daşıyan qadının arxasınca gedirlər. Azərbaycan komandası stadiona daxil olan kimi Natiq Şirinov və digər 19 nağaraçı ifa etməyə başlayır. Bu qrup parad bağlanan ana qədər ifa edir. Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarının bayraqları yan-yana dalğalanmağa başlayır. Komandalar stadiona ingilis əlifbası sırası ilə daxil olurlar. Ev sahibliyi edən Azərbaycan bu paradı tamamlayır. Əfqanıstan Albaniya Əlcəzair Bəhreyn Banqladeş Benin Bruney Burkina Faso Kamerun Çad Qəmər Adaları Kot d İvuar Cibuti Misir Qabon Qambiya Qvineya Qvineya-Bisau Qayana İndoneziya İran İraq İordaniya Qazaxıstan Qırğızıstan Livan Malayziya Maldiv Mali Mavritaniya Mərakeş Mozambik Niger Nigeriya Oman Pakistan Fələstin Qətər Səudiyyə Ərəbistanı Seneqal Sierra Leone Somali Surinam Suriya Tacikistan Toqo Tunis Türkiyə Türkmənistan Uqanda Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri Özbəkistan Yəmən Azərbaycan ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 21

13 İHİF bayrağı və Oyunlar zamanı andiçmə Müddət 00:05:00 Bayraq daşıyanlar İzahlı qeydlər Bu axşam 50-dən artıq dövlətin atletləri bu ölkələrin hamısını təcəssüm etdirən vahid bayraq - İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının (İHİF) bayrağı altında birləşiblər. Hamını ilhamlandıran həmin bayrağı Azərbaycanın 10 çempionu stadiona gətirir. Sonra o, silahlı qüvvələrin səkkiz üzvü tərəfindən gətirilir və əlavə üç üzvü bayrağı qaldırır. Onların hamısı Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidmətinin Milli Qvardiyasının hərbçiləridir. İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının bayrağı ev sahibliyi edən ölkənin Azərbaycan Respublikasının bayrağı yanında dalğalanır. Sonra Azərbaycandan olan bir atlet və bir hakim şərəflə və ədalətli oyun ruhunda, düzgünlük və dəqiqliklə Oyunlarda iştirak edəcəklərinə hər idmançı və hakim adından and içirlər. Azərbaycanın on məşhur çempionu: Namiq Abdullayev Sidney 2000 Olimpiya Oyunlarının sərbəst güləş üzrə qızıl mükafatçısı İradə Aşumova Afina 2004 Olimpiya Oyunlarının atıcılıq üzrə bürünc mükafatçısı Nazim Hüseynov Barselona 1992 Olimpiya Oyunlarının cüdo üzrə qızıl mükafatçısı Elnur Məmmədli Pekin 2008 Olimpiya Oyunlarının cüdo üzrə qızıl mükafatçısı Fərid Mansurov Afina 2004 Olimpiya Oyunlarının yunan-roma güləşi üzrə qızıl mükafatçısı Zemfira Meftaxetdinova Sidney 2000 Olimpiya Oyunlarının atıcılıq üzrə qızıl mükafatçısı Mövlud Mirəliyev Pekin 2008 Olimpiya Oyunlarının cüdo üzrə bürünc mükafatçısı Niyaməddin Paşayev Cecu 2001 Taekvondo üzrə Dünya Çempionatının qızıl mükafatçısı Rəfiqə Şabanova Monreal 1976 Olimpiya Oyunlarının həndbol üzrə qızıl mükafatçısı Lyudmila Şubina Monreal 1976 Olimpiya Oyunlarının həndbol üzrə qızıl mükafatçısı İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının bayrağı Azərbaycanın 10 çempionu tərəfindən stadiona gətirilir. İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının bayrağı hərbçilər tərəfindən qaldırılır. Bütün idmançılar və hakimlər adından and içilir. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) bir hissəsi olan İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası İslam Həmrəyliyi Oyunlarının keçirilməsinə cavabdehdir və Oyunlara nəzarət edir. Benjamen Britten Young Person s Guide to the Orchestra. And içirlər Radik İsayev Taekvondo atleti Rio 2016 Olimpiya Oyunlarının qızıl mükafatçısı İƏT (Birləşmiş Millətlər Təşkilatından sonra) dünyada ikinci ən böyük hökumətlərarası təşkilatdır və dörd qitədə yerləşən 57 dövlət onun üzvüdür. Fuad Aslanov Boks hakimi Afina 2004 Olimpiya Oyunlarının boks üzrə bürünc mükafatçısı ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 23

14 Qoy, Oyunlar başlasın Müddət 00:07:30 Minlərlə insanın yorulmaz səyləri nəticəsində 20 ay ərzində həyata keçirilmiş hərtərəfli planlaşdırma və hazırlıq işlərindən sonra artıq hər şey hazır vəziyyətdədir. Atletlərimiz buradadır. Oyunları açıq elan etmək üçün vaxt artıq yetişib. Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti və Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarının Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban Əliyeva azərbaycan və ingilis dillərində nitq söyləyir. İzahlı qeydlər Bakı 2015-ci ildə ilk Avropa Oyunları kimi tarixi beynəlxalq tədbirlərə ev sahibliyi etmiş dünyanın mühüm şəhəridir. Bu yay Formula 1 maşınları Azərbaycan Qran- Prisi uğrunda Bakının küçələrində yarışacaq ci ildə UEFAnın Avropa Çempionatının üç qrup üzrə dörddəbir final matçları burada Bakı Olimpiya Stadionunda keçiriləcək. Azərbaycan Respublikasının Birinci vitseprezidenti və Bakı 2017 Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban Əliyeva və İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Baş katibi D. Yusif bin Əhməd Əl-Osaymin çıxış edirlər. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Oyunları açıq elan edir. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Baş katibi D. Yusif bin Əhməd Əl-Osaymin ingilis dilində nitq söyləyir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Oyunları açıq elan edir. Qoy, dördüncü İslam Həmrəyliyi Oyunları başlasın! Nitqlərin mətnlərini media şəbəkəsindən yükləmək olar. Mayk Dikson nitqlər və Oyunların açılışı üçün fanfarları səsləndirir Mərasim zamanı pirotexnik qurğudan istifadə edilir. 200 Atəşfəşanlığı musiqi ilə sinxronlaşdırmaq üçün 200 saatlıq proqramlaşdırma işləri aparılıb. Stadionun damında atəşfəşanlıq başlayır və Bakı-2017 yazısını formalaşdıraraq gecə səmasına işıq saçır ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 25

15 Birlik Müddət 00:01:43 Aktyorlar İzahlı qeydlər Su həyatın cövhəridir. O, hər bir canlı məxluqa həyat verir. Qoynuna almaq, qəbul etmək onun mahiyyətindədir. Onun qüvvəsi isə sakitdir. Su təmkin və inadla ən möhkəm daşı da əridər. Çoxsaylı dövlətlərimiz əl-ələ verərək həmin keyfiyyətlərlə bölüşə bilər gücümüz həmrəyliyimizdədir. Bu axşam 50-dən artıq İslam ölkəsinin suları harmoniyada yaşayan dünyamızın rəmzi olaraq birləşir. Bu, hekayətimizin mənbəyidir. 57 azərbaycanlı könüllü İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının 57 üzvünü təmsil edən su ilə dolu mis qabları daşıyır. Qara Qarayev Yeddi Gözəl, (Məğrib gözəlinin rəqsi). Bakı öz meydan və parklarındakı fəvvarələri ilə tanınır. Fəvvarələr Meydanında beşdən artıq fəvvarə var. Bunlardan əlavə, dənizkənarı bulvarda iki musiqili fəvvarə də var. 8 Səhnənin mərkəzində diametri 8 metr olan mis su sinisi yerləşir. Mis su qabını əlində saxlayan qadın səhnəyə qapıdan daxil olur. Bu axşam əvvəlcə o, Azərbaycan komandası stadiona daxil olduğu zaman qarşıda gedirdi. Atletlərin paradı zamanı 56 digər su daşıyıcısı ona qoşulur. Onlar bir yerdə İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının 57 üzvünü təmsil edirlər. Qadınlar suyu siniyə tökürlər və nəticədə gözəl fəvvarə alınır. İslam aləmi bununla rəmzi olaraq birləşir ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 27

16 Harmoniya Müddət 00:03:13 Hekayətimiz başlayır. Mina adlı kiçik bakılı qız babası ilə Filarmoniya bağında oynayır. Babası onun çərpələnginin quyruğuna dördüncü zolağı əlavə edərək, onu tamamlayır. O, gözəl parkı gəzir, hər kəsə, onun ətrafında olanlara təbəssüm və nur bəxş edir. Sevinc hissi yaşayan bu qız bütün dünyada sülhün və harmoniyanın bərqərar olması barədə düşünür. Onun babası izah edir ki, gələcəyimizə aparan yolu dəyişmək üçün əvvəlcə, öz keçmişimizi qavramalıyıq. Beləliklə, o, çərpələngi bələdçi dostu kimi təqdim edərək, Minanı maraqlı bilik və tanışlıq səyahətinə dəvət edir. Aktyorlar 120 səhnə iştirakçısı, o cümlədən Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyasının 20 üzvü Filarmoniya bağında Minaya qoşulur. Tanınmış səhnə ustası və kinoaktyor, Azərbaycan Respublikasının Xalq Artisti Nurəddin Mehdixanlı Minanın babası rolunu oynayır. Tərcümeyi-hallar üçün 61-ci səhifəyə bax. 85 x 35 metr Eni və uzunluğu 85 x 35 metr olan proyeksiya ekranı 130 proyektor mütəxəssisi tərəfindən işıqlandırılır. 12 Əsl reallığa yaxın animasiyalardan tutmuş maraqlı kinokadrlara qədər proyeksiyaların işıqlandırılması 12 ay tələb etdi. Minanın babası qızın çərpələnginə zolaq bağlayır. Mina ətrafı öyrəndiyi və orada oynadığı zaman Filarmoniya bağı ön planda göstərilir. İzahlı qeydlər Bakıda - İçərişəhərin qala divarları yanında XIX əsrdə salınmış şəhər parkının Filarmoniya bağının mərkəzində bu gün gözəl fəvvarə var. Fərhad Bədəlbəyli Dəniz. Mina babası ilə vidalaşır, öz çərpələngi ilə bilik və tanışlıq səyahətinə çıxır ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 29

17 Özünəməxsusluq Müddət 00:04:33 Mina möcüzəli qaydada öz çərpələngində Bakıdan uzaqlara uçur, Qobustanda çoxəsrlik tarixi olan qayaüstü rəsmləri öyrənmək üçün qədim Azərbaycan diyarını gəzib dolaşır. Gözoxşayan mənzərəli yerlərin üzərindən ucan, Atəşgah məbədi və Yanardağda alovlanan əbədi odu seyr edən Mina çoxsaylı çalarları ilə seçilən əfsanəvi quş simurqu görmək üçün əfsanələr dünyasına qədəm qoyur və simurq cücəsinin yumurtadan çıxmasına kömək edir. Mina ona minnətdar olan simurqun hədiyyəsini, gözəl lələyini özü ilə götürür. Balaca Mina təhlükə gördükdə simurqun lələyini yandırır və o, bir göz qırpımında yeni möcüzəli dostlarını ətrafına toplayır. Aktyorlar Böyük spiralvari strukturlardan asılan 4 hava hərəkəti ustası Mina ilə birgə havada uçur. 70 qadın lələklərlə səhnədə çıxış edir. 20 səhnə ustası odla oynayaraq, möhtəşəm akrobatik hərəkətlər edir. Niyazi Rast simfonik muğamı. 9 Bütövlükdə 5 tondan artıq ağırlığı götürə bilən hava hərəkətləri sistemində uzunluğu 9 kilometr olan xətlərdən istifadə edilir. 5 Minanın bu hissədəki rolu ilə bağlı hava hərəkətləri üçün 5 aylıq təlim kursları təşkil olunmuşdur. 70 Uzunluğu 2 metr olan 70 lələk səhnəyə çıxarılır. Qobustanın qayaüstü rəsmləri ekranda göstərildiyi zaman Mina spiral strukturlardan asılan, ipək zolaqları ilə dövr edən digər dörd səhnə ustası ilə havaya qalxır. Mina simurqun yumurtasını tapır və cücənin yumurtadan çıxmasına yardım edir. O, simurqun lələklərindən birini götürərək səhnəni tərk edir. Burada iyirmi səhnə iştirakçısı odla oynayaraq çıxış edir və buta fiqurlarını formalaşdırmaq üçün iki su hovuzunda alov cərgəsi yaradılır. İzahlı qeydlər Bənzərsiz universal dəyərinə görə UNESCO tərəfindən tanınan həmin rəsmlər ətraf mühiti qavramaq və qeydə almaq üçün bəşəriyyətin ilk cəhdləri sırasındadır. Simurq İslam ədəbiyyatında bütün dövrlərin müdrikliyini əks etdirən əfsanəvi personajdır. Güclü və xoşniyyətli bu quş bütün hekayət qəhrəmanlarının xilaskarıdır. Buta alovu əks etdirən və badam formasında olan qədim bəzək elementidir. Butaya Azərbaycanın tətbiqi incəsənətində və memarlığında rast gəlinir. Od əsrlər boyu Azərbaycanın özünəməxsusluğunun mühüm hissəsidir. Həmin element Azərbaycan sözünün kökündə durur və odlar diyarı və ya alovun qoruyucusu mənasında işlənilir ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 31

18 İnanc Müddət 00:04:36 Aktyorlar İzahlı qeydlər Xəzər üzərində Ay görünür, Azərbaycanın və dünyanın əfsanəvi muğam ustası Alim Qasımovun ecazkar səsi minarənin zirvəsindən ətrafa yayılır. Bu, azandır. Mina həmin sədanın təsiri ilə bütün İslam davamçılarının bir yerdə ibadət etdiyi, dini dəyərlərin və tolerantlığın möhtəşəm məkanı Heydər Məscidinə yollanır. Əllərində fənər tutan yüzlərlə dindar İslamın qüdrəti ilə buraya gəlir. Onların inanc odları kainatdakı ulduzlar kimi Minanın gözləri qarşısında parlayır və dövr edir. Azərbaycanın Xalq Artisti Alim Qasımov muğam adətənənələrinin canlı əfsanəsidir və dünyanın ən tanınmış müğənnilərindən biridir. O, 1999-cu ildə UNESCO-nun nüfuzlu Beynəlxalq Şurasının musiqi mükafatı ilə təltif olunmuşdur. Tərcümeyi-hallar üçün 61-ci səhifəyə bax. 28 Səhnənin hər iki tərəfində hündürlüyü 28 metr olan iki minarə qurulur. Bakıdakı Heydər Məscidi Qafqaz regionunda ən böyük məsciddir. O, cəmi iki il ərzində tikilmiş, inşası 2014-cü ildə başa çatdırılmışdır. Azan təşkil olunur və Alim Qasımov tərəfindən ifa edilir. Ələkbər Tağıyevin Sən gəlməz oldun mahnısı ekranda Heydər Məscidinin möhtəşəm interyerləri nümayiş etdirildiyi zaman səsləndirilir. Alim Qasımov minarənin zirvəsində azan oxuyur. Mina Heydər Məscidinə yollanır. Əllərində fənər tutan yüzlərlə insan ona qoşulur. Hərəkət edən fənərlər sayəsində gözəl şəkildə işıqlandırılmış bəzəklər formalaşır. 260 Hər biri əlində fənər tutan 260 şəxs səhnəyə çıxır ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 33

19 Paklıq Müddət 00:02:20 Suyun böyük paklıq qüvvəsi var. İslamda o, ibadətin vacib amilidir, cismi və ruhu paklığa aparan vasitədir. Biz hamımız fərqliyik, lakin adət-ənənələrimiz və biliklərimiz bizi bir-birimizə bağlayır. Gəldiyimiz və ya getdiyimiz yerdən, dərimizin rəngindən və ya cinsimizdən, yaşımızdan asılı olmayaraq, su bizi birləşdirən universal vasitədir. O, böyük məsafələri qət edərək, müxtəlifliyimizdən keçərək bizə xatırladır ki, öz inancımızda və insanlığımızda vahidik. Ceyn Antoniya Korniş və Daniel Hes Written in the Stars. 3 Bu axşam keçirilən mərasim üçün hazırlanmış görüntülərin çəkilişləri aşağıdakı 3 məkanda aparılmışdır: Azərbaycan, Avstraliya və Filippin. Gündəlik həyatın bir hissəsi olan ənənələrinə sadiq, İslam dünyasının müxtəlif yaşlarda insanlarını əks etdirən film ekranda nümayiş olunur ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 35

20 Bilik Bilik mərasiminə aid səhnələrin vaxtı 00:11:04 İndi isə yeni macəra başlayır. Mina keçmiş zamana yollanır və dünyanı gəzib dolaşaraq, qorxmaz səyyahlarla üzbəüz görüşür, yaraşıqlı günbəzlərə baxır, dahi şairləri görür, planetimizdən kənar kainatı seyr edir və ilk mexaniki cihazlarla tanış olur. Bütün bunlar coğrafiya, memarlıq, ədəbiyyat, astronomiya və ixtira kimi sahələrdə bəşəriyyətin əldə etdiyi möhtəşəm uğurları ilə yadda qalan İslamın Qızıl Dövrünün xəzinələri sırasındadır. Təxminən VII əsrdən XVII əsrə qədər vaxtı əhatə edən İslamın Qızıl Dövrü dünyamızı formalaşdırmış ideya və ixtiralarla dolu böyük mədəni və elmi irəliləyiş zəmanəsi olub. Açıq düşüncəli və biliklərə can atan insanlar üçün İslam sivilizasiyası görünməmiş əqli ixtiralar fürsətinə çevrildi və beləliklə, Qızıl Dövr hər sahədə öz izlərini qoydu. Oxuduğumuz kitablar, ifa etdiyimiz musiqi, danışdığımız sözlər, saydığımız rəqəmlər, istifadə etdiyimiz binalar, asılı olduğumuz elm bütün bunlar, ən azı qismən İslam tərəfindən formalaşdırılıb. Həmin dövrün İslam sivilizasiyası ən müasir elm və texnologiyalarla zəngin, multietnik, çoxmədəniyyətli, nikbin, biliklərə can atan və savadlı olub. 570 Bilik adlanan mərasimdə 570 iştirakçı çıxış edir. 40-dan artıq Mərasimin bu hissəsində 40-dan artıq heyvandan atlar, dəvələr və ulaqlardan istifadə olunub. Mərasimdə istifadə məqsədilə həmin heyvanlar üç ay ərzində təlimlərdən keçib və stadionda onlar üçün xüsusi olaraq qurulmuş tövlələrdə saxlanılıb. 32 Böyük səhnə rekvizitlərini səhnəyə çıxarmaq və ya geriyə qaytarmaq üçün 32 velosipeddən istifadə olunub. İslamın Qızıl Dövrü qeyd edildiyi zaman Fikrət Əmirovun Min bir gecə baletindən musiqi səsləndirilir ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 37

21 Bilik: karvansara İslam dünyasının səyyahları Asiya, Şimali Afrika, Avropa və Orta Şərqin geniş coğrafiyasını əhatə edən ticari yollar şəbəkəsi ilə yayılan ticarət, mədəniyyət və bilik axını məskəni olmuş izdihamlı karvansaralarda görüşmüşlər. Minanın səyahəti məhz buradan başlayır. 70-dən artıq iştirakçı, böyük tacir arabası, canlı at və dəvələr, qartal və şahin fiqurlarından ibarət səhnə göz qarşısında canlanır. İzahlı qeydlər Xalçalar Azərbaycanda eramızın II əsrindən bəri toxunmuşdur. Həmin xalçalarda həndəsi naxışlar, canlı rənglər və sənətkarlıq keyfiyyətləri bütün dünyada etiraf edilir cu ildə UNESCO Azərbaycanın xalçaçılıq sənətini qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil etmişdir. Oyunlarda iştirak edən hər xalqın mədəni irsindən götürülmüş elementlər İslamın Qızıl Dövrünün qeyd edilməsində təqdim olunur. Onlar personajlar, tematik əşyalar, rekvizitlər və geyimlər səhnəyə çıxarılır və ekranda göstərilir. Bu səhnədə Azərbaycanın üç ənənəvi musiqi aləti nümayiş etdirilir: balaban adlanan nəfəs aləti, kamanla çalınan simli alət kamança və iki yastı tərəfi olan xalq zərb aləti nağara. 300-dən artıq səhnə rekviziti zaman və məkan haqqında təsəvvür yaradır. Burada xalçalar və parçalar, musiqi alətləri, miniatürlər, kitablar və tumarlar, çay və qəhvə, fənərlər, meyvələr, duz və qoz-fındıq, sikkələr və zinət əşyaları, diştəmizləyən misvak və ətir şüşələri nümayiş etdirilir. Mina ağ atın belində səhnəyə daxil olur. 16 at eyni ritmlə addımlayaraq dövr edən çarxı formalaşdırır və sonra atlar paralel olaraq yan-yana keçirlər. Öz çərpələngini daşıyan Mina karvansaralarda tacir və səyyahlarla söhbət edir. O, Azərbaycan xalçalarını və musiqi alətlərini seyr etmək üçün onların qarşısında dayanır ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 39

22 Bilik: kəşf Öz etibarlı dostunun üzərində əyləşərək səmada uçan Minanın öyrənəcəyi çox şey var. Azərbaycanın və dünyanın dahi şairlərindən biri Nizami Gəncəvinin sözləri ilə desək... Hünər ardınca qoş, xalqa hünər saç, Qapılar bağlama, ər ol, qapı aç, Hər kim öyrənməyi bilməyirsə ar, Sudan dürr, daşdan da gövhər çıxardar. İslamın Qızıl Dövründə insanlar səyahətə çıxmağı, savad əldə etməyi sevərdilər. Dəniz səyyahları xəritələr tərtib etmiş, istiqaməti müəyyənləşdirən alətlər yaratmış və onları əhatə edən dünyanı daha yaxşı tanımaq, eləcə də güclü ticari yolları qurmaq üçün vacib olan naviqasiya ustalarına çevrilmişlər. İzahlı qeydlər Nizami Gəncəvi ( ) romantik epik poeziya və müdrik söz ustası kimi tanınır. 3 Mina diametri 3 metr olan çərpələng üzərində əyləşərək havaya qalxır. 30 Dau qayıqları haqqında təsəvvür yaratmaq üçün hündürlüyü 2,5 və 4 metr olan 30 qayıq səhnəyə daşınır və dairəvi hərəkətə salınır. Onun məşhur əsərinə gəldikdə, ilk olaraq Xəmsə ( Beşlik ) nəzərdə tutulur. O, Leyli və Məcnun da daxil olmaqla beş uzun hekayət xarakterli poemadan ibarətdir. 4 Hündürlüyü 4 metr olan armillyar sfera təqdim olunur. 15 Al-İdrisinin diametri 15 metr olan dairəvi xəritəsi 16 səhnə iştirakçısı tərəfindən açılır. Fərqli üçkünc yelkənli dau adlı ənənəvi ərəb qayıqları ilkin olaraq balıqçılıq kimi sadə məqsədlər üçün istifadə edilirdi. Ərəb və İslam əhalisi artdıqca və həmin dövrdə məlum olan dünyanın qalan hissəsi ilə intensiv ticarət başladıqca, dau -lardan istifadə də artdı və onlar ticarət üçün uyğunlaşdırıldı. İslamın astronomiya elminə verdiyi ən böyük töhfələrindən biri armillyar sferanın təkmilləşdirilməsi oldu. Ondan vaxtı müəyyən etmək, Günəşin çıxmasını və batmasını əvvəlcədən bilmək, torpaqları tədqiq etmək və binaların hündürlüyünü hesablamaq üçün istifadə edilirdi. Bu cihaz orta əsrin hesablayıcı maşınının bənzəri idi. Həmin dövrdə ən məşhur xəritələrdən biri xəritəçəkən Al-İdrisi tərəfindən 1154-cü ildə tərtib edilmişdir. Bu xəritədə Cənub yuxarıda göstərilib, çünki bu, o dövrdə adi hal idi ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 41

23 Bilik: memarlıq İslam sivilizasiyası günbəzləri, minarələri, karvansaraları və mədrəsələri yaratmaqla dünya memarlığında inqilab törətdi və beləliklə, ictimai görüşlər, möhtəşəm iqamətgahlar və adi evlər üçün məkanları təmin etdi. Vaxt keçdikcə sənətkarların azad şəkildə yerdəyişməsi bədii ideya və üsulların mübadiləsi ilə nəticələndi. Yaradıcılıq təkanı bədii ifadənin bütün formalarında əks olunmuş naxış və bəzəklərə - nizami təkrarlanmaya, oxvari strukturlara və ritmik fiqurlara, gözəl xəttatlığa, ecazkar dekorasiyaya və zəngin çalarlara yönəldi. 9 Hündürlüyü 9 metr olan böyük göy günbəz nümayiş etdirilir. İzahlı qeydlər Bakı bu yaxınlarda İslamın bu irsini davam etdirmiş, ona töhfələr vermişdir: şəhərin gözəl memarlıq nümunələri xəritəsinə Qafqazın ən böyük məscidi 2014-cü ildə tikilmiş möhtəşəm Heydər Məscidi əlavə edilmişdir. İslam memarlığının günbəz və minarələrinin səmada həkk olunan cizgiləri olduqca fərqlidir. Bu axşam biz səhnədə iki minarənin əhatəsində böyük göy günbəz görürük. Kiçik ölçülü digər günbəzlər və tağlar incə kəsim naxışlardan ibarətdir və İslam memarlığında tez-tez rast gəlinən bir-biri ilə bağlı həndəsi elementləri nümayiş etdirir ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 43

24 Bilik: ədəbiyyat Mənasında qiraət sözünü daşıyan, İslamın müqəddəs kitabı Qurana əsaslanan İslam sivilizasiyası ədəbiyyata böyük dəyər verirdi. Ədəbiyyatın xüsusi növü onun səciyyəvi təsvirinə çevrildi. Ədib insanı nəzakətli və kübar edən intellektual biliklər toplusunun mücəssəməsi oldu. Qızıl Dövr ərzində ədəbiyyat yalnız elitanın və ya təhsil almış dairələrin sahəsi deyildi. Peyğəmbər haqqında kəlamların səsləndirilməsi, Min bir gecə nağıllarının nəql edilməsi adi insanlardan ibarət böyük auditoriyalar toplayırdı. Nağılların müxtəlifliyi, mənşəyinə görə coğrafiyasının böyüklüyü, o cümlədən İran, İraq, Misir və Türkiyəni əhatə etməklə onları yaradanların tək müəllifdən ibarət olmadığını göstərir. Əksinə, ehtimal olunur ki, bu hekayətlər əsrlər boyu müxtəlif müəlliflər, tərcüməçilər və alimlər tərəfindən toplanmışdır. İslamın türk, ərəb və fars dilləri regionlarının hüdudlarından kənara çıxması nəticəsində İslam sivilizasiyasının ədəbiyyatı suahili dilindən tutmuş Çin dilinə qədər tərcümə olunmuşdur. Aktyorlar Azərbaycan Atçılıq Federasiyasında təlim keçmiş, akrobatik ustalığı ilə seçilən atlılar bu axşam qarşımızda çıxış edir. 3 metr hündürlükdə üç böyük kitab fiquru səhnəyə çıxarılır. 5 Bu axşamkı mərasimdə Qızıl dövrün 5 dahi Azərbaycan şairi və yazıçısı qeyd edilir: Füzuli İmadəddin Nəsimi Xəqani Məhsəti Gəncəvi Nizami Gəncəvi Biliyin yayılması və inkişafında mühüm rol oynamış IX XIII əsrlər ərzində Bağdadda düşüncə və fikir mərkəzi olan Hikmətlər Evi barədə məlumatlar silsilə kitablarda qeyd olunur. IX əsrin məşhur elm dühası əl-farabi həmin kitablarda təsvir olunur. O, həyatının əsas hissəsini Bağdadda keçirmiş, İslam mədəniyyətində məntiq sahəsini tədqiq etmiş, birinci olmuş Aristoteldən sonra İkinci müəllim adını qazanmışdır. 40 qulduru aldadaraq, at belində onlardan qaçan Əli Baba. Əli Baba və qırx quldur xalq nağılı Min bir gecə nin ən məşhur hissələrindən biridir. Səhnədə nümayiş etdirilən böyük ölçülü kitablar İslam sivilizasiyasının dahi ədiblərinə hörmət əlaməti olaraq göstərilir. Nişapur şəhərində (bugünkü İranda) 1048-ci ildə anadan olmuş Ömər Xəyyam riyaziyyatçı, astronom və şair olmuş, elmi nailiyyətinə görə həmin dövrdə öz ölkəsində tanınmışdır. Bu gün o, təsirli poeziyası ilə məşhurdur. Azərbaycanda, Gəncədə 1089-cu ildə anadan olmuş Məhsəti Gəncəvi həyat sevincini, məhəbbət dolğunluğunu zirvəyə qaldıran fəlsəfi, eşq rübailəri ilə tanınır ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 45

25 Bilik: astronomiya İslamın Qızıl Dövründə alimlər və elm adamları fəzanı öyrənmək üçün rəsədxanalara gedib üstürlab, kvadrant və sekstant kimi alətlərdən istifadə edirdilər. Onlar vaxtı, məkanı, insanın kosmosda yerini anlamaq üçün fəzanı bir vasitə kimi istifadə etmək məqsədilə öz zəmanəsində olan bilikləri daha da dərinləşdirdilər. Aktyorlar Azərbaycan Dövlət Rəqs Ansamblının 24 rəqqasəsi üzərində ulduz xəritələri təsvir edilmiş geyimlərdə səhnədə çıxış edir. 8,5 Hündürlüyü 8,5 metr olan Günəş səhnə üzərində doğur. Səhnədə Günəş, Yer kürəsi, Ay və digər beş planetdən ibarət günəş sisteminin böyük modeli yaradılır. Qızıl Dövr zamanı hələ teleskop icad ediləndən əvvəl Merkuri, Venera, Mars, Yupiter və Saturn adi qaydada görünürdü və bu səbəbdən astronomlar onlarla tanış idi. Uran ilə Neptun isə XVIII və XIX əsrlərdə aşkar olundu. Həmin dövr ərzində astronomlar 1000-dən artıq ulduzu qeydə almış və onlara adlar vermişlər. Bu gün 166 ulduz dünyada öz ərəb adları ilə tanınır. Səhnəyə çıxarılan velosiped kvadrantdan xəbər verir. Kvadrant alimlər və elm adamları tərəfindən İslam mədəniyyətində ən çox istifadə olunan astronomik və naviqasiya alətlərindən biri olub. Ondan səmada fəza cisimlərinin hündürlüyünü müəyyən etmək üçün istifadə olunurdu. İri çarxlar Ayın fazalarını nümayiş etdirir. Qızıl Dövrün alim və elm adamları anladırlar ki, Ayın fazaları, yəni, Ayın bir hissəsinin işıqlı olması, Ay Yer kürəsinin ətrafında dövr etdiyinə görə dəyişir və Ayın dövr etməsi Yer kürəsinin cazibə qüvvəsi ilə bağlıdır. İslam təqvimi Ayın dövr etməsinə əsaslanır ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 47

26 Bilik: ixtira Müxtəlif regionlara, mədəniyyətlərə və təbəqələrə aid Qızıl Dövrün kişi və qadınları birgə çalışaraq əvvəlki sivilizasiyalardan əldə etdikləri bilikləri dərinləşdirmiş, öz növbəsində, qazandıqları nailiyyətləri gələcək nəsillərin rifahı üçün ötürmüşlər. Həmin dövrün ən məşhur ixtiraçı və mexanik mühəndislərindən biri Əl-Cəzari olmuşdur. Onun Mexaniki sənətin nəzəri və praktiki əsasları kitabında (1206) 100 avadanlığın təsviri verilir. Ən maraqlısı isə mexaniki innovasiya sahəsinin zirvəsi sayılan fil saatıdır. Bu konstruksiyada Yunanıstanın suyun qaldırılması nou-hausu, Hindistan fili, Misir simurqu, ərəb fiqurları və Çin əjdahaları əks olunur. Bu gün həmin ixtiranı qlobal müxtəlifliyin təntənəsi hesab etmək olar. 90 Səhnəyə bütövlükdə 90 çarx, o cümlədən velosipedlərdə mexanizmli çarxlar çıxarılır. 9 Hündürlüyü 9 metr olan fil saatı nümayiş etdirilir. Çarxlar burada Qızıl Dövrün mexaniki ixtiralarına və turbin texnologiyasına işarə olaraq göstərilir. Bu dövr ərzində məscid və rəsədxanalarda istifadə edilən olduqca dəqiq müxtəlif astronomik saatlar, o cümlədən mexanizmlə təchiz olunan ilk saat yaradılıb. XI əsrə qədər dəyirmanlar İslam dünyasının bütün yerlərində istifadə olunurdu. Su turbinlərinin ixtirası bir çox sənaye əməliyyatlarının mexanikləşdirilməsini mümkün edirdi. Fil saatı iki səhnə iştirakçısı tərəfindən gətirilir və bütün hərəkətlər bir anlıq dayanır. Uçan çərpələngində əyləşmiş Mina Ay mənasını daşıyan topu ilanın ağzına atır və fil saatı işə düşür. İlan aşağı əyilərək, mexanizmi hərəkətə gətirir və Bilik mərasimi bununla bitir ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 49

27 Arzu Müddət 00:05:43 Aktyorlar İzahlı qeydlər Birdən birə qopan fırtına səhnədəki hər şeyi süpürüb aparır. Mina öz yolundan azır və o, səyahəti zamanı ilk dəfə qorxmağa başlayır. Lakin simurqun lələyi Minanın köməyinə gəlir və onun dostları ildırım surəti ilə aşağı enərək, qızın imdadına yetişirlər. Mina fırtınadan, buludlardan yuxarıya, təhlükəsiz səmaya qalxaraq, ulduzlara çatır. Bir-birimizə yardım etdikdə biz azad şəkildə xəyallara dalırıq, bacardığımız qədər kamilləşirik. Biz bu yolla ulduzlu səmaya qalxa bilirik. Azərbaycan Dövlət Rəqs Ansamblının 24 rəqqasəsi qum fırtınası zamanı xüsusi geyimlərdə çıxış edirlər. Arif Məlikov Məhəbbət əfsanəsi. Qum fırtınası zamanı Mina simurqun verdiyi lələyi yandırır. Simurq Minanın köməyinə yetişir. Onlar bir yerdə əsrarəngiz mənzərələr üzərində uçurlar. Folklorda simurq əsər qəhrəmanlarının xilaskarı kimi tanınır və çətinlik, yaxud təcili ehtiyac olduqda, öz sehrli lələyini onlara yandırmaq üçün verir ki, onların köməyinə yetişsin. 15 Simurqun qanadlarının uzunluğu 15 metrə çatır. Simurq qanad çaldıqca, qızılı toz parlamağa başlayır. Sonda o, ulduzlu səmaya qalxaraq yoxa çıxır. 750 Simurqun çəkisi 750 kiloqramdır. 785 Simurqun üzərində ulduz kimi parlayan 785 kiçik işıq yerləşdirilir ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 51

28 Sevinc Müddət 00:02:21 Mədəniyyət və inanc, irs və özü haqqında öyrəndiyi hər bir şey Minanın qəlbini sevinc hissləri ilə doldurur bütün bunlar bu macəra zamanı onun daimi yol yoldaşı gözəl çərpələng sayəsində mümkün olur. Bu cütlük mehribancasına rəqs etdikcə, Mina babası haqqında düşünür və onun üçün darıxmağa başlayır, çünki evə qayıtmaq vaxtı artıq yetişir. İzahlı qeydlər Gimnastika son illər ərzində Azərbaycanda yüksələn xətlə inkişaf etmişdir. Bu ölkədə Avropa və dünya gimnastika çempionatları Bakıdakı Milli Gimnastika Arenasında dövri olaraq keçirilir. Minanın rolunu oynayan altı perspektivli, olduqca bacarıqlı bədii gimnastika idmançısı Azərbaycanı artıq beynəlxalq yarışlarda təmsil edir. Mina çərpələng ilə rəqs edir. Aktyorlar Üç kuklaoynadan çərpələngi və onun quyruğunu hərəkətə gətirir. Üzeyir Hacıbəyli Aşıqsayağı. 5 Minanın səyahəti zamanı çərpələng 5 müxtəlif formada təqdim olunur: əldə saxlanılan kiçik ölçüdən tutmuş uzunluğu 7 metr olan havaya qalxan cihaza qədər. Burada gördüyümüz çərpələngin diametri 2,5 metr təşkil edir. Çərpələng üçün kub santimetrə görə poladdan da möhkəm olan, ABŞ-ın Milli Kosmik Agentliyi tərəfindən istifadə edilən olduqca yüngül material sayılan karbon lif texnologiyası tətbiq edilir. O, çərpələngin quyruğundan zolağı dartıb götürür və bədii gimnastika hərəkətlərini ifa edir ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 53

29 Ümid Müddət 00:03:46 İzahlı qeydlər Mina öz çərpələngində Bakı üzərindən uçaraq, öz doğma şəhərinin yeni simasını görür. Oynadığı gözəl şəhər parklarından başqa, Mina bir çox digər tarixi və yeni möhtəşəm binalara baxır. Şəhərin mərkəzində yerləşən, qürur doğuran tarixi saraylar və qüllələr, eləcə də bu günlərin memarlıq şah əsərləri olan mədəniyyət və ticarət məkanları, iftixar mənbəyi olan idman və əyləncə yerləri, müasir istehsal və tədris müəssisələri onun gözləri qarşısından keçir. Onun gələcəyi buradır. Minanın evi ümid yeridir. Ekranda Bakının aşağıdakı binaları görünür: Azərbaycan Xalça Muzeyi Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami küçəsi Qız Qalası Şirvanşahlar Sarayı Səadət Sarayı Hökumət Evi və Yeddi Gözəl musiqili fəvvarə Heydər Əliyev Mərkəzi Heydər Əliyev Beynəlxalq aeroportu Bakı Su İdmanı Mərkəzi Dənizkənarı Bulvarda Ticarət Mərkəzi Bakı Kristal Zalı Alov Qüllələri Dövlət Bayrağı Meydanı Bakı Olimpiya Stadionu Biz tanışlığa Xəzər dənizinin sahilində yerləşən Xalça Muzeyi ilə başlayırıq. Ağ geyimdə səhnə ustası Heydər Əliyev Mərkəzinin hamar konturlarını canlandırır. Şəhərdəki ondan artıq gözəl memarlıq nümunəsini gördükdən sonra görüntülər Bakı Olimpiya Stadionu ilə başa çatır cü ildə istifadəyə verilmiş Azərbaycan Xalça Muzeyində UNESCOnun qeyri-maddi mədəni irsi kimi elan edilmiş dünya şöhrətli Azərbaycan xalçalarının böyük kolleksiyası sərgilənir. Bakıdakı Heydər Əliyev Mərkəzi. Müasir mədəniyyət mükafatına layiq görülmüş bu bina memar Zaha Hadid tərəfindən layihələndirilmiş və inşası 2012-ci ildə başa çatdırılmışdır. Qara Qarayev Yeddi Gözəl valsı. Bakıda İçərişəhərdən yuxarıdakı yüksəklikdə yerləşən üç bina məşhur Alov Qüllələri Odlar Yurdu ndan ilhamlanır və onun tikintisi 2012-ci ildə tamamlanmışdır. İnşası 2015-ci ildə tamamlanmış möhtəşəm Bakı Olimpiya Stadionunun tamaşaçı tutumu var və bura böyük futbol və atletika çempionatları, eləcə də kütləvi konsert və tədbirlər üçün mühüm yer sayılır ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 55

30 İlhamlandırma Müddət 00:03:43 Böyük maraq doğuran səyahəti zamanı Mina özünəməxsusluğunu, inanclarını öyrənir, bəşəriyyətin fundamental birliyini qavrayır və öz irsi sayəsində biliklər xəzinəsini toplayır. O, öz arzularına qovuşur, əsl dostluğun sevincini yaşayır, gələcəyə gəldikdə isə ürəyi ümidlə dolur. Tanış olduğu insanların bəxş etdiyi nurla ilhamlanan Mina çərpələngin gözəl nümunəsini bütün dünyaya göstərmək istəyir. Beləliklə, hər kəs üçün kifayət qədər böyük ilhamlandırma nümunəsi yaranır. Aktyorlar Azərbaycan bayrağının rənglərində - yaşıl, qırmızı və göy çalarlarda olan çərpələnglər 700 iştirakçının əllərində dalğalanır. 20 nəfər odla hərəkətləri yerinə yetirir. Yanar çarx da 10 səhnə iştirakçısı dövr edir, o cümlədən onlardan dördü havada görünür Səhnədə quraşdırılmış iki hovuzda litr su yerləşir. 10 Hündürlüyü 10 metr olan su fəvvarəsi səhnədən səmaya qalxır. 150 Ümumi çəkisi 150 kiloqram olan kiçik altıbucaq çərpələng formasında konfetti auditoriya üzərinə səpələnir. Mina əllərində çərpələng tutan 700 səhnə iştirakçısının üzərindən uçur. Yüz minlərlə kiçik altıbucaq çərpələng auditoriya üzərində dalğalanır. Yerdə və havada yanar çarx fişəngi alovlanır və fırlanır, stadion üzərində gecə səmasında atəşfəşanlıq başlayır. Vasif Adıgözəlov 4-cü piano konserti ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 57

31 Sülh Müddət 00:07:34 İzahlı qeydlər Beləliklə, biz hekayətimizin başladığı məkana sakit Filarmoniya bağına qayıdırıq. Mina ürəkdolusu sevinclə babası ilə görüşür. Yeni əldə etdiyi biliklərinə görə babasına təşəkkür edən bu qız öz bələdçi dostunu çərpələngini yeni səyahətə yollayır ki, bütün dünyaya sülh və harmoniya yaysın. Çərpələng yerdən qalxır və hamı tərəfindən görünmək üçün səmaya uçur. Mərasim stadion və Bakı Dənizkənarı Bulvar üzərində möhtəşəm atəşfəşanlıqla bitir. Fərhad Bədəlbəylinin Dəniz mahnısının sədaları altında biz Mina və onun babası ilə vidalaşırıq. Fikrət Əmirovun Azərbaycan kapriççiosu səsləndirildiyi zaman stadion üzərində atəşfəşanlıq səmanı əlvan rənglərə boyayır. Xəzərin üzərində atəşfəşanlıq zamanı isə Oqtay Zülfüqarovun Şənlən mənim xalqım uvertürası ifa olunur. Uzun səyahətdən sonra babasının yanına qayıdan Mina çərpələngini stadion üzərində səmaya azad buraxır. Bakı Olimpiya Stadionu üzərində atəşfəşanlıq başlayır. Atəşfəşanlıq Bakı bulvarı boyunca Xəzər dənizi üzərində işıq saçır dən artıq medal uğrunda 20 idman növü üzrə yarışacaq İslam aləminin 2800-dən artıq idmançısının iştirakı ilə on günlük dünya miqyaslı idman tədbiri başlayır Açılış və bağlanış mərasimlərində xüsusi pirotexnika panoramasını yaratmaq üçün 5000 iş saatı sərf edilmişdir. Bazar ertəsi mayın 22-də Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarının bağlanış mərasimində bizə qoşulun, həmin vaxt biz idmançılarımızın yüksək nailiyyətlərini qeyd edəcəyik ci il mayın 12-də Bakı vaxtı ilə saat 22:00-a qədər məlumatın açıqlanması qadağandır. 59