ARICILIKTAN ELDE EDİLEN ÜRÜNLERİN ORGANİK OLABİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

Transkript

1 ORGANİK ARICILIK Doğada bulunan nektar, polen, su ve propolisin arılar tarafından toplanarak, üretimden tüketime kadar tüm aşamalarda suni besleme ve kimyasal ilaçlama yapmadan, organik tarım alanlarında veya doğal yapısı bozulmamış alanlarda her aşaması bir kontrol ve sertifikasyon kuruluşunca denetlenen ve sertifikalandırılan arıcılık faaliyetlerine denir. ARICILIKTAN ELDE EDİLEN ÜRÜNLERİN ORGANİK OLABİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR 1. Uygun çevre 2. Uygun malzeme, alet ve ekipmanlar 3. Hastalık ve parazitlerle mücadelede kalıntı bırakmayan organik preparatların kullanımı 4. Elde edilen ürünlerin uygun ortamda hasadı ve depolanması 5. Tüketime hazır Organik Ürün elde edilmesi Bu ürünün sertifikalandırılabilmesi için; SERTİFİKALI ORGANİK ARICILIĞA BAŞLARKEN Plan Gerekli evrakları hazırlama Organik arıcılık yapmaya karar veren kişi aşağıdaki evrakları hazırlayarak ORFAM Kontrol ve Sertifikasyon kuruluşuna başvurur. Gerekli evraklar; 1.Adı, adresi( ferdi veya grup olarak), T.C. kimlik numarası, vergi numarası ve kimlik bilgileri. 2.Arıcılığın yeri ve konumu Arı konaklama belgesi 3. Arıcılık Kayıt Sistemi kayıştı olduğuna dair belge 4. Varsa sivil toplum kuruluşuna ait üyelik bilgileri(arı Yetiştiriciliği Birliği, Bal Üreticileri Birliği vs.) Organik Arıcılıkta Dikkate Alınacak Hususlar 1.Geçiş süreci 2.Organik arıcılık yapılacak bölge 3.Arı kovanlarının temini 4.Peteklerin temini ve muhafazası 5.Arı kolonilerinin temini ve orijini 6.Arı kolonilerinin beslenmesi 7.Hastalık ve parazitlere karşı tedbir ve mücadele 8.Organik ürünlerin üretimi 9.Kontrol ve sertifikasyon işlemi

2 1.Geçiş Süreci Organik üretime karar verilip bu üretim için hazırlıkların yapılmaya başlamasından organik ürünün üretilip belgelendirilmesine kadar geçen döneme geçiş süreci denilmektedir. Geleneksel arıcılıktan organik arıcılığa geçiş süreci 1(bir) yıldır. Geçiş süresinde üretilen ürün organik ürün sayılmaz. Geçiş sürecinde yapılan tüm işlemler kayıt altına alınmalıdır.(gömeç/petek Hesabı Formu vb. ORFARM Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu geçiş sürecinden organik üretime kadar geçen sürenin her aşamasında kontrol eder, kuruluş geçiş sürecini komitenin onayını alarak uzatabilir veya kısaltabilir. Ancak; kısaltma süresi gerekli geçiş sürecinin en fazla yarısı kadar 6 ay olabilir. 2. Organik Arıcılık Yapılacak Bölge Sanayi bölgelerine, Kent merkezlerine, Atık Merkezlerine, Maden İşletmelerine, Hidroelektrik ve termik enerji santralleri en az 3 km yarıçap olacak şekilde olmalıdır. Otoyollara en az 1 km uzak olacaktır. 3. Arı Kovanlarının Temini Ağaçtan veya diğer doğal malzemelerden yapılmalıdır. Kovanlarda kimyasal boya yerine propolis, balmumu, bitki yağları gibi doğal ürünler kullanılmalıdır. 4. Peteklerin Temini Ve Muhafazası Geçiş süreci esnasında işletmede 1 yıllık kapalı bir organik balmumu dolaşım sistemi oluşturulana kadar, ORFARM ım izniyle ve analiz sonuçlarının belgelenmesine göre, sadece sırlardan veya doğal olarak kazanılmış peteklerden (dalak )organik olmayan balmumu kullanılabilir veya satın alınabilir. Buna Orfarm kontrol ve sertifikasyon kuruluşu onay verir. Peteklerin Muhafazası Kabartılmış petekleri güve zararlısından korumak için kimyasal ilaçlar kullanılmamalı, gerekiyorsa soğuk hava depolarında bekletilmelidir. 5. Arı Kolonilerinin Temini ve Orijini Arı kolonileri, organik olarak üretim yapılan işletmelerden temin edilmelidir. Arıcı organik işletmelerden arı temin edemediği istisnai koşullarda(salgın, felaket gibi arıların önemli ölçüde ölmesi)diğer işletmelerden konvansiyonel arı kolonisi ve ana arı satın alınmasına, işletme bir yıllık geçiş süresine tabi tutulmak üzere müsaade verilebilir. Yönetmeliğe göre ana arı ihtiyacı, konvansiyonel üretilmiş ana arılardan işletmede bulunan kolonilerin %10 u kadar ana arı alabilir. Ana arıların kanatlarının kesilmesi yasaktır. Ana arıların yenilenmesi esnasında eski ana arının öldürülmesine yönetmelikte izin verilmektedir. Arıların Orijini; Irk seçiminde, arıların bulunduğu bölge koşullarına adapte olabilme yeteneği, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılığı dikkate alınmalıdır.

3 6. Arı Kolonilerinin Beslenmesi Organik arıcılıkta besleme çok önemli olduğundan arıların götürüleceği bölgeler için nektar akış takviminin yapılması ve takip edilmesi gerekir. Suni beslemede; öncelikle arıcının kendi işletmesinden elde ettiği organik bal tercih edilir. Bunun olmadığı veya yetmediği durumlarda organik üretilmiş şeker şurubu veya organik şeker melası kullanılmasına izin verilebilir. 7. Hastalık ve Parazitlere Karşı Tedbir ve Mücadele Arıların hastalığa yakalanmaması için tedbirler; Hastalıklara dayanıklı arıların seçilmesi Koloniler arılı çerçeve bakımından güçlü tutulmalı Düzenli aralıklarla malzeme ve teçhizat dezenfekte edilmeli, kovanların dezenfeksiyonu pürümüz ile yakılarak yapılabilir. Hem kovanın hem de diğer ekipmanın ve dezenfekte edilmesi amacıyla kaynar su, potasyum ve sodyum sabunu, su ve buhar, kireç kaymağı, kireç, sönmemiş kireç, sodyum hipoklorit (çamaşır suyu), kostik soda, oksijenli su, doğal bitki özleri; sitrik, formik, laktik, oksalik, ve asetik asit; alkol, formol ve sodyum karbonat kullanılabilir. Kirlenmiş maddeler veya kaynaklar imha edilmeli Petekler düzenli olarak yenilenmeli Kovanlarda arıların iyi beslenebilmeleri için yeterli miktarda polen ve bal bırakılmalıdır. Hastalıkla Mücadele Hastalıkta mücadelede kimyasal bileşimli ilaçlar yerine fitoterapik ve homeopatik tedavi yöntemleri kullanılmalıdır. Kolonilerin imha edilmesine yol açabilecek şekilde hastalığın veya zararlının giderilmesinde bu tedavi yöntemlerinin etkisiz kalması durumunda bir veteriner hekimin sorumluluğunda, kimyasal bileşimli ilaçlar kullanılabilir. Bu dönem içerisinde tedavi altındaki koloniler izole edilmiş bir bölgeye alınır, tedavi sonrası kovanlardaki balmumları alınır ve yerine organik balmumu veya boş çerçeve konulur. Bunlara 1 yıl geçiş süreci uygulanır. Arı kolonilerinde çok sık rastlanan ve diğer hastalıkların oluşmasına aracı olan Varroa parazitiyle organik mücadele edebilme yöntemlerinin bilinmesi organik arıcılığın yapılabilirliğini önemli etkenlerden birisidir. Varroa destructor ortaya çıkması durumunda uygulanabilecek etkili mücadele yöntemleri; Varroa İle Mücadele Yöntemleri Varroa ile mücadele yöntemlerinin hepsi popülasyon dinamiğinin düşürülmesine yönelik mücadeledir. Tamamen yok edilmesi mümkün olmamakla birlikte varroa popülasyonu ekonomik zarar eşiğinde olduğu zaman mücadele yapılması uygundur. Birkaç varroa görülmesi durumunda mücadele yapılması uygun değildir. 1.Organik Asitlerle: Formik asit, laktik asit, asetik asit ve oksalik asit 2.Uçucu Yağlar Ve İlaçlama: Tthymol, menthol, eucalyptol, camphor ve oregano(kekik otu)yağıdır.

4 3.Biyolojik Kontrol Yöntemi: Dişi varraoların yumurtalarının gelişebilmesi ve yumurta bırakabilmeleri için Juvenile hormonuna ihtiyaç duyarlar. Erkek Arı larva ve pupaları daha çok Juvenile hormon u taşıdıkları ve pupa periyotları daha uzun oldukları için dişi varroalar bunları tercih ederler. Erkek arı larva ve pupalarına tutunan varroalar yavru gözü kapandıktan sonra da orada uzun süre beslenir ve 2-3 generasyon meydana getirirler. Bu bilgi dahilinde kovana erkek arı yavru gözü olan petekler verilerek ana arının erkek arı yumurtası bırakması sağlanır varroalar bu gözlere girip beslenmeye başlarlar petek gözleri kapandıktan sonra petek çıkarılır ve erkek arı yavru gözleri sır tarağıyla bozulur içlerinden çıkan varroalar imha edilmiş olurlar. Pratikte kolay bir yöntem olup, arı koloni sayısı çok olan arılıkta bunu yapabilmek iş, işçi ve zaman bakımından ekonomik olmayabilir. 4.Yüksek Sıcaklık Uygulaması: Koloni içi sıcaklığı, özel termostatlı bir panel yardımı ile kontrollü olarak 46-48(santigratderece) ye yükseltilmekte ve arılar üzerindeki Varroalar bayıltılarak kovan dip tahtasına serilmiş yapışkan kartona düşürülmektedir. Bunların tekrar ayılana kadar ki zaman içerisinde kovandan temizlenerek uzaklaştırılmalıdır. 5.Hijyenik Ana Arıların Seçimi: Bu özelliğe sahip kolonilerden ana arı üretmek 6.İleri Teknik İle Islah Çalışmaları Tüm bu mücadele yöntemlerinde sentetik koruyucu önlemler yasaktır. 8.Organik Ürünlerin Üretimi ve Depolanması Bal Üretimi Yavrulu çerçevelerden bal sağımı yapılmaz Süzülecek çerçevelerin en az 2/3 ü sırlanmış olmalıdır. Polen Üretimi Organik polen üretiminde kullanılacak ekipman içinde metal olmayan tahtadan veya plastikten yapılan tuzaktan kullanılmalıdır. Polen doğal yolla ve gölgede kurutulmalı besin değerini kaybetmeyecek şekilde depolanmalıdır. Arı Sütü Üretimi Konvansiyonel üretimden farklı olarak plastik veya tahtadan yapılmış malzemeler kullanılarak, uygun şartlardaki soğukluklarda muhafaza edilmelidir. Organik Ürünlerin Depolanması Organik metotla üretilen arı ürünleri ambalajlanırken organik ürünün niteliğinin bozulmamasına dikkat edilmeli ve ürünün organik niteliğini koruyacak bütün hijyenik tedbirler alınmalıdır. Ambalajlar; cam, tahta veya özel üretilmiş uygun organik yapılmalıdır kaplama maddelerinden. Organik arı ürünleri geleneksel arıcılıkta elde edilen ürünlerden ayrı olarak ürünün niteliğine göre uygun sıcaklıklarda depolanmalıdır. Organik ürünlerin depolanması sırasında herhangi bir kimyasal ilaç kullanılmamalıdır. Organik arı ürünleri, karayolları kenarında bekletilmemeli ve satılmamalıdır. 9.Kontrol ve Sertifikasyon İşlemi Kontrol/Sertifikasyon kuruluşu geçiş sürecindeki veya bu süreci tamamlamış bütün müteşebbisleri ve müteşebbislere ait her türlü bilgiyi kontrol ve kayıt altına alır. Geçiş süreci kabul edilmiş işletmelerin ürettiği ürünler yönetmeliğe uygun şekilde üretilip ambalajlanarak organik ürün stantlarında yerlerini alırlar.

5