Burada belirtilen bilgiler, Türkiye Garanti Bankası A.Ş. tarafından, güvenilirliğine ve doğruluğuna inanılan kaynaklardan, okuyucuyu bilgilendirmek

Transkript

1 Makroekonomik Gelişmeler Türkiye 16 Temmuz 2012 Ekonomik Araştırmalar Burada belirtilen bilgiler, Türkiye Garanti Bankası A.Ş. tarafından, güvenilirliğine ve doğruluğuna inanılan kaynaklardan, okuyucuyu bilgilendirmek amacıyla derlenmiştir. Resmi kaynaklardan alınan bilgilere dayalı yapılan yorumlar ve tahminler, o tarihteki kanımızı yansıtmaktadır. Söz konusu kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve bu bilgilerin kullanılmasından doğabilecek zararlardan dolayı, T. Garanti Bankası A.Ş. hiçbir sorumluluk kabul etmez.»

2 İçerik Makro Yorum: 1Ç12 GSYH Verileri, Ekonomideki Dengelenmeyi Teyit Etti 1-2 Enflasyon: Gıda ve Enerji Katkısıyla Enflasyonda Olumlu Görünüm 3 Kur & Faizler: Gösterge Bono Faizi Son Bir Buçuk Yılın En Düşüğünde 4 Büyüme: Türkiye Ekonomisi 1Ç12 de %3.2 Büyüdü 5 Sektörel Gelişmeler: Sektör Göstergeleri 2Ç12 de İyileşme Gösterdi 6 İşgücü: Mart ta İşsizlik Oranı Düşerken, Mevsimsellikten Arındırıldığında Oran Aynı Kaldı 7 Kamu Finansmanı: Faiz Dışı Harcamalar, Bütçe Hedefini Gerçekleştirmek İçin Kontrol Edilmeli 8 Borç: 1Ç12 de Kamu Borcunun GSYH ye Oranı Düştü, Türkiye nin Dış Borcu Arttı 9 Dış Ticaret: Mayıs ta Güçlü İhracat Performansı 10 Ödemeler Dengesi: Cari İşlemler Açığında İyileşme Devam Ediyor 11 MB Bilançosu: MB Ortalama Fonlama Maliyetini Düşürdü 12 Bankacılık: Kredi Büyüme Oranı Haziran Sonu İtibariyle Son İki Yılın En Düşüğünde 13 Gelişmekte Olan Ekonomiler: Parasal Gevşeme Devam Ediyor 14 Ayın Grafikleri 15 Makroekonomik Göstergeler Rating 20

3 Makro Yorum 1Ç12 GSYH Verileri, Ekonomideki Dengelenmeyi Teyit Etti Temmuz ayı başlarında, Türkiye ekonomisinin ilk çeyrek büyüme oranı neredeyse piyasa tahmini doğrultusunda, %3.2 olarak açıklandı. Büyüme oranı beklendiği gibi olmasına rağmen, büyüme içinde stok değişimlerinin GSYH büyümesini aşağıya çekmesi dikkat çekti. Ekonomik dengelenmeyi destekleyen GSYH verisine göre, iç talep büyümeye negatif etki ederken; dış talep ise büyümeye pozitif bir katkı sağladı. GSYH büyüme rakamlarının ve 2Ç12 ye yönelik öncü göstergelerin burada ve raporun geri kalanında detaylı bir analizini yaptık. 1)İç talebin negatif etkisi. Stoklar dahil edildiğinde iç talebin GSYH büyümesine katkısı 2009 yılının üçüncü çeyreği sonrasında ilk kez negatif oldu. Eksi işaretinin nedeni GSYH büyümesini 2.3 puan düşüren stok değişimi oldu. Diğer iç talep etkenleri toplam büyüme oranını 1 puan yukarı itti. Söz konusu endişeler 3Ç11 itibariyle dış talebin katkısının pozitife dönmesiyle birlikte daha az gündeme geldi. 1Ç12 verisi ise dış talebin GSYH ya 4.5 puan katkı sağlayarak en önemli büyüme kaynağı olması, ekonomideki dengelenme sürecini destekledi. 3) Özel tüketim ve yatırımdaki yavaşlama : 2012 yılının ilk çeyreğinde tüketim ve yatırımın hala pozitif katkısı olmasına rağmen, özel sektörün hemtüketimhemdeyatırımbüyümeoranıson10çeyreğinendüşük seviyesine düştü. Öte yandan 2012 yılı ilk çeyreğinde kamu sektörü tüketim&yatırım büyüme oranı son dokuz çeyrek boyunca ilk kez özel sektör tüketim&yatırım büyüme oranının üzerine çıktı. 2 Büyüme Oranı (Yıllık-4 Çeyrek Ortalama) Özel Yatırım&Tüketim Kamu Yatırım&Tüketim 2 İç ve Dış Talebin Büyümeye Katkısı İç Talep 6.8% 18.3% 17.1% -5.1% % - Dış Talep Ç04 4Ç05 4Ç06 4Ç07 4Ç08 4Ç09 4Ç10 4Ç11 2) Dış talebin artan pozitif katkısı : Kriz yılları hariç, yakın tarihte Türkiye'de toplam GSYH büyümesini aşağıya çeken dış talep 2012 yılının ilk çeyreğinde büyümeye pozitif katkıda bulunmaya devam etti yılında iç ve dış talebin GSYH büyümesine katkısı arasındaki fark küresel kriziyle birlikte finansal istikrar ile ilgili endişeleri arttırdı. 2004Q4 2006Q1 2007Q2 2008Q3 2009Q4 2011Q ) Mevsimsel etkilerden arındırılmış GSYH de daralma : GSYH büyümesi yılın ilk çeyreğinde bir önceki yıla göre%3.2 olurken; mevsimsel etkilerden arındırılmış GSYH da bir önceki çeyreğe göre %0.4 lük bir daralma gerçekleşti yılının ilk çeyreğinden sonra gerçekleşen ilk çeyreklik daralma, ekonomik aktivitedeki yavaşlamayı destekledi. 1

4 Makro Yorum Son Ekonomik Faaliyet Göstergeleri Büyümede Yukarı Yönlü Riske İşaret Ediyor İlk çeyrek büyüme oranının açıklanması sonrasında global ekonomik büyümeye ilişkin endişelerin devam ettiği dikkate alındığında; 2012 yılı geneli için GSYH büyüme tahminimizi değiştirmedik. Ancak, birçok öncü gösterge ekonomik aktivitedeki hızlanmanın beklentilerin üzerinde olabileceğine işaret ediyor. Yukarı yönlü riske işaret eden göstergeler; 2012 yılının ilk iki ayında, sanayi üretiminde büyüme%3.8 ile beklentinin üzerinde gerçekleşti. Elektrik tüketimi Haziran ayında geçen aylara göre artış gösterdi. Geçen 3 ayda düşüş gösteren mevsimsel etkilerden arındırılmış otomobil satışları Haziran ayında artış göstermeye başladı. Reel ithalat ve ihracat Mayıs ayında önemli bir artış gösterdi. Bir önceki yıla göre reel ihracat%13 ten%29 a, reel ithalat ise«eksi»%6 dan«artı»%7 ye çıktı. Ayrıca, 2012 yılının 2. Çeyreğindeki büyüme rakamı ile ilgili karışık sinyaller de mevcut; Tüketici güven endeksinde bozulmalar devam etse de tüketim endeksindeki artış 2012 yılının 2. çeyreğinde de sürdü. Reel sektör güven endeksi gelecek aydaki siparişler için olumsuz bir görünüm ortaya koydu. Ayrıca Haziran ayında kapasite kullanım oranında ılımlı bir düşüş gerçekleşti. Tüm bu gelişmeleri göz önünde bulundurduğumuzda, 2012 yılı için %2.7 olan büyüme tahminimizde yukarı yönlü risk olduğunu düşünüyoruz. 2

5 Enflasyon Gıda ve Enerji Katkısıyla Enflasyonda Olumlu Görünüm Haziran da tüketici fiyatları, %0.39 azalma öngören piyasa beklentisinin oldukça üzerinde %0.90 azaldı. Yıllık TÜFE ise Haziran da baz etkisiyle %8.28 den %8.86 ya yükseldi. Öte yandan, üretici fiyatları Haziran da %1.5 gerileyerek ; yıllık ÜFE yi %8.1 den %6.4 e taşıdı. Grafik 1: Yıllık Enflasyon Aylık bazda gıda fiyatları %3.7 düşerken; yıllık gıda enflasyonu baz etkisiyle %3.6 dan %7.1 e yükseldi. Yılın ilk yarısında, gıda fiyatlarındaki değişim önceki yarı yıllık dönemlere göre en düşük seviyesindeydi (-4.2%). Grafik 2: 6 Aylık Dönemlerde Gıda Fiyatları Değişimi Haziran ayında tüketici fiyatlarının beklentilerin altında kalmasında önceki aylarda olduğu gibi gıda fiyatları etkili oldu. Haziran ayında genel enflasyonu düşürücü diğer önemli katkı, enerji fiyatlarından geldi. Grafik 3: Haziran da TÜFE ye Katkılar 2 TÜFE 16% ÜFE %8.9 8% 4% %6.4-4% , 9, 4, -1, -6, Haz.03 Haz.04 Haz.05 Haz.06 Haz.07 Haz.08 Haz.09 Haz.10 12,2% Haz.11 Haz.12-4,2% Haberleşme Eğitim Ev eşyası Eğlence ve kültür Çeşitli mal ve hiz. Lokanta ve oteller Konut Giyim ve ayak. Ulaştırma Gıda -1, -0,9-0,23% -0,06% -0,8% -0,6% -0,4% -0,2% 0, 0,09% 0,04% 0,04% 0,03% 0,03% 0,03% 0,02% 0,2% Kaynak: TUIK Mal fiyatları Haziran da aylık bazda %1.5 düşerken yıllık mal enflasyonu Mayıs taki %8.7 den %9.6 ya yükseldi. Hizmet fiyatlarındaki aylık %0.8 lik artış yıllık hizmet enflasyonunu %7 den %7.1 e sınırlı arttırdı. Grafik 4: Hizmet ve Mal Fiyatları (Yıllık Değişim) 14% 8% 6% 4% 2% Hizmetler Mallar % 7. Kaynak: TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları Tütün, gıda ve enerji fiyatlarını dışlayan çekirdek enflasyon (I endeksi), Haziran ayında da gerileyerek %7.7 den %7.4 e düştü. Mevsimsellikten arındırılmış 3 aylık ortalama çekirdek enflasyon ise bir önceki aya göre %6.2 den %5.7 ye geriledi. Grafik 5: Çekirdek Enflasyon (Mevs. Arındırılmış, Yıllıklandırılmış 3 Aylık Ort. Değ.) 16% 14% 8% 6% 4% 2% -2% -4% Kaynak: TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları Merkez Bankasının Temmuz ayı birinci beklenti anketine göre, yıl sonu enflasyon beklentisi Haziran ayında, enflasyondaki pozitif görünümün etkisiyle, Haziran daki %7.38 den %7.08 e geriledi. Grafik 6: Enflasyon (Yıllık Değişim) & Beklentiler 11% 9% 8% 7% 6% 4% 3% Gelecek 12 ay sonu Gelecek 24 ay sonu Yılsonu enflasyon beklentisi Hedef Enflasyon Kaynak: TUIK Kaynak: TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları Kaynak: MB, TUIK 3

6 Kur&Faizler- Gösterge Bono Faizi Son Bir Buçuk Yılın En Düşüğünde Haziran da %0.9 sınırlı değer kazandıktan sonra TL, Temmuz ortası itibariyle döviz sepetine karşı Haziran sonuna göre %1.6 geriledi. Grafik 7: Nominal Döviz Kurları 2,50 2,30 2,10 1,90 1,70 1,50 1,30 1,10 Kaynak: MB Gösterge bono faizi, 10 Temmuz itibariyle %8 in altına gerileyerek; Ocak 2011 den sonraki en düşük seviyesini gördü. Düşüşte, özellikle Moodys in not artırımı ve Haziran enflasyonunda beklenenden daha yüksek düşüş görülmesi etkili oldu. Grafik 10: Gösterge Faiz (%) Sepet (0.5 Dolar Euro) USD/TL EUR/TL TL nin karşılaştırmalı performans grafiğine göre, Haziran sonuna kadar TL, diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine karşı değer kazandı. Temmuz başı itibariyle, TL nin görece değerinde sınırlı kötüleşme oldu. Grafik 8: TL nin Gelişmekte Olan Ülke Para Birimleri Karşısındaki Performansı Kaynak: Reuters, Garanti Bankası Hesaplamaları 2 yıllık swap faiz oranları ve gösterge faiz arasındaki fark, Temmuz ortası itibariyle Ağustos 2011 den sonra en düşük seviyesine indi. Grafik 11: 2 Yıllık Swap Faizleri ile Gösterge Bono Faizi arasındaki fark 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00-0,50-1, Reel olarak, Haziran da TL gelişmiş ve gelişmekte olan ülke para birimlerine karşı neredeyse sabit kaldı. Grafik 9: TÜFE Bazında Reel Kurlar (2003=100)) 2003 Sepet Gelişmekte olan ülkeler Gelişmiş ülkeler Kaynak: Merkez Bankası 2006 Türkiye ekonomisine ilişkin olumlu algılarla, Temmuz ortası itibariyle getiri eğrisi bir önceki aya göre her iki ucunda da önemli ölçüde aşağı kaydı. 11,0 10,0 Grafik 12: Getiri Eğrisi 9,0 8,0 7,0 6, , Kaynak: IMKB Kaynak: Reuters, Garanti Bankası Hesaplamaları Kaynak: MB, Reuters, Garanti Bankası Hesaplamaları 4

7 Büyüme Türkiye Ekonomisi 1Ç12 de 3.2% Büyüdü Türkiye Ekonomisi 2012 yılının birinci çeyreğinde, geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre %2.8 beklentisinin üzerinde %3.2 lik bir büyüme gösterdi. Grafik 13: GSYIH (Yıllık değişim) 2012 yılının ilk çeyreğinde, 2009 yılının ilk çeyreğinden bu yana ilk defa mevsimsel etkilerden arındırılmış büyüme oranında %0.4 lük bir düşüş yaşandı. Grafik 14: M.E.A GSYIH İç talebin GSYIH büyümesine katkısı 2012 yılının birinci çeyreğinde 1.4 % iken dış talebin katkısı artmaya devam etti. (4.5 % ) Grafik 15: GSYH nın Alt Kırılımları Ç1 2001Ç1 2002Ç1 2003Ç1 2004Ç1 2005Ç1 2006Ç1 2007Ç1 2008Ç1 2009Ç1 2010Ç1 2011Ç1 2012Ç1 6% 2% -2% -6% % Ç1 2008Ç1 2009Ç1 2010Ç1 Dış talep 2011Ç1 İç talep 2012Ç1 Kaynak : TÜİK 2012 yılının birinci çeyreğinde özel tüketimde büyüme 0 % iken kamu ve özel yatırım oranlarında sırasıyla 2.1 % ve 1.6 & lık bir büyüme kaydedildi. Grafik 16: GSYH nın Alt Kırılımları (Yıllık değişim) Ç1 2006Ç1 Toplam Yatırım Toplam Tüketim 2007Ç1 2008Ç1 2009Ç1 2010Ç1 2011Ç1 2012Ç1 8% 6% 4% 2% -2% -4% -6% -8% - Kaynak : TÜİK Sanayi üretiminde Mayıs 12 de geçen yılın aynı ayına göre %5.9 ile hızlı bir artış oldu. Mevsimsel etkilerden arındırılmış rakam ise %1.1 ile trendi doğruladı. Bu yüzden sanayi üretimi Nisan-Mayıs döneminde (%3.8) 2012 yılının birinci çeyreğindeki artışın üzerine çıktı (%2.8 ). Grafik 17: Sanayi Üretimi vs GSYIH(M.E.A., 1Ç 08=100) GSYH Sanayi Üretimi 1Ç '08 2Ç '08 3Ç '08 4Ç '08 1Ç '09 2Ç '09 3Ç '09 4Ç '09 1Ç '10 2Ç '10 3Ç '10 4Ç '10 1Ç '11 2Ç '11 3Ç '11 4Ç '11 1Ç '12 2Ç ' Kaynak : TÜİK Sanayi üretimi için önemli bir gösterge olan ihracat Mayıs 12 de artarken Haziran 12 de kapasite kullanım oranında hafif bir düşüş VAR. Grafik 18: İhracat, K.K.O & Sanayi Üretimi (Yılllık) Sanayi üretimi KKO İhracat - sağ Kaynak : TÜİK Kaynak : TÜİK, Garanti Bankası Hesaplamaları Kaynak : TÜİK, TCMB 5

8 Sektörel Gelişmeler Sektör Göstergeleri 2Ç12 de İyileşme Gösterdi Haziran 2012 de yıllık binek otomobil iç satışlarında luk bir düşüş yaşandı. Aynı zamanda Mayıs 2012 de de 10 % luk bir düşüş yaşanırken mevsimsel etkilerden arındırılmış rakam binek otomobil satışlarının Haziran 2012 de aylık olarak 9 % luk bir artış gözlemlendi. Grafik 19: Otomotiv İç Satışları (Yıllık) Kaynak: OSD, Garanti Bankası Hesaplamaları Yılın ilk iki ayındaki düşüşten sonra, Mart 2012 den beri otomobil kredilerinde hafif bir yükseliş görülüyor. Grafik 20: Oto Satışları (M.E.A) & Krediler (Aylık) 100,000 90,000 80,000 70,000 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 10, oto satış - MA - sol Kaynak OSD, BDDK, Garanti Bankası Hesaplamaları oto kredi - aylık değişim 13% 11% 9% 7% 3% 1% -1% -3% - Haziran 2012 de beyaz eşya iç satışları son iki ayda düşüş gösterdikten sonra yıllık bazda tekrar arttı. (4%) Grafik 21: Beyaz Eşya İç Satışları (Yıllık) Kaynak: TURKBESD, Garanti Bankası Hesaplamaları Son aylara kıyasla, elektrik tüketimi ve üretim sırasıyla 11% ve 10 % luk hızlı bir artış gösterdi yılının birinci çeyreğinde, yıllık değişim bazında sektörlerde yavaşlayarak süren bir artış var. Ayrıca mevsimsel etkilerden arındırılmış inşaat büyümesi rakamlarında hafif bir düşüş görüldü yılının 2. çeyreği itibariyle otomobil sektöründe üretim düşerken, elektrik satışlarındaki artış eğilimi sanayi üretiminde devam eden bir artışa işaret ediyor. Grafik 22: Elektrik Üretimi & Tüketim (Yıllık) Grafik 23: Sektörlerde Büyüme (M.E.A) Grafik 24: Sektörlerin Üretimi & Sanayi Üretimi (Yıllık değ) Üretim Tüketim % 03% 02% 02% 01% 01% 0-01% 4Ç11 1Ç12 Tarım Sanayi İnşaat Toptan & perak tic Ulaştırma & haberleş Haz'12 May'12 Nis'12 1Ç'12 4Ç'11 3Ç'11 2Ç'11 1Ç'11 4Ç'10 3Ç'10 2Ç'10 1Ç'10 4Ç'09 3Ç'09 2Ç'09 1Ç'09 4Ç'08 3Ç'08 2Ç'08 1Ç'08 4Ç'07 3Ç'07 Sanayi Üretimi Elektrik Ham Çelik Otomotiv - sağ Kaynak : TEİAS Kaynak : TÜİK, Garanti Bank Hesaplamaları Kaynak TÜİK, WSO, TEIAS, OSD, Garanti Bankası Hesaplamaları 6

9 İşgücü - Mart ta İşsizlik Oranı Düşerken, Mevsimsellikten Arındırıldığında Aynı Kaldı Mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı %9.1 ile sabit kalırken, işsizlik oranı 3 aylık yükselişin ardından Mart ayında %9.9 a düştü. Tarım dışı işsizlik oranı Martta Şubattaki %12.7 den %12.1 e gerilerken mevsimsel arındırılmış bazda %11.2 ye sınırlı artış var. Mart 2012 itibariyle Türkiye de işsiz kişi sayısı 2.6 milyonun biraz üzerinde. Grafik 25: İşsizlik Oranı Grafik 26: Tarım Dışı İşsizlik Oranı Grafik 27: İşsiz Kişi Sayısı (M.E.A mn) 17% 16% 14% 13% 11% 9% 8% Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı İşsizlik oranı % 16% 14% 8% Tarım dışı işsizlik (M.A) İşsizlik (M.A) Kaynak TÜİK Kaynak TÜİK, Garanti Bankası Hesaplamaları Kaynak : TÜİK Hizmet sektörü dışında ana sektörlerin tümünde istihdamda yıllık değişim bazında hafif bir düşüş var. Grafik 28: Sanayi Sektörü İstihdamı (Yıllık) Nisan ve Mayıs sanayi üretimindeki artış gelecek aylarda işsizlik oranının aşağı yönlü bir eğilimde olacağına işaret ediyor. Grafik 29: İşsizlik Oranı & Sanayi Üretimi (Yıllık) Reel sektör alt endekslerinden olan gelecek aylarda istihdam beklentisi endeksi Mayıs ve Haziran da geriledi (aylık değişim). Grafik 30: Güven Endeksleri Tarım İnşaat Sanayi Hizmetler Sanayi üretimi İşsizlk oranı (ters eksen - sağ) 8% 14% 16% Reel Sektör - sol Tüketici Kaynak : TÜİK Kaynak : TÜİK Kaynak : TÜİK, TCMB 7

10 Kamu Finansmanı- Faiz Dışı Harcamalar, Bütçe Hedefini Gerçekleştirmek İçin Kontrol Edilmeli 1Ç12 itibariyle, bütçe açığının GSYH ye oranı 2011 sonundaki %1.3 ten %1.5 e artarken, faiz dışı fazlanın GSYH ye oranı %1.9 la sabit kaldı hükümet hedefleri bütçe açığı/gsyh için %1.5 ve faiz dışı fazla/gsyh için %2.0. Grafik 31: Bütçe Performansı 7% 3% 1% -1% -3% - -7% % % -1.8% % 0.8% Kaynak: Maliye Bakanlığı, TÜİK GT: Hükümet Tahmini 12 aylık toplam bazda, gelirlerdeki artış harcamalardaki artışın üzerindeydi. Bütçe açığı 17.6 milyar TL ye indi. Yıl sonu hedefi 21.1 milyar TL. Grafik 34: Gelirler ve Giderler -3.6% 2010 Faiz Dışı Fazla/GSYH Bütçe Dengesi/GSYH 1.9% 1.9% % Ç GT 2012 nin ilk çeyreğinde, 12 aylık toplam vergi gelirlerinin GSYH ye oranı 2011 sonundaki %19.6 dan %19.5 e sınırlı olarak azaldı. Hükümetin yılsonu hedefi %19.5. Grafik 32: Vergi Gelirleri/GSYH % 18.4% 18.1%18.1% 17.7% 18.1% 19.2% Kaynak: Maliye Bakanlığı, TÜİK GT: Hükümet Tahmini Mayıs ta, toplam vergi gelirleri büyüme oranı sınırlı olarak azalmaya devam etse de dolaylı vergi gelirlerinde sınırlı artış gerçekleşti. 19.6% Grafik 35: Vergi Gelirleri (12 Ay Küm.-Yıllık Değişim) Faiz dışı harcamaların GSYH ye oranı 2012 Mart sonu itibariyle %20.9 da neredeyse sabit kaldı. Hükümetin yıl sonu hedefi %21.1 le bu rakamın biraz üzerinde. Grafik 33: Faiz Dışı Harcamalar/GSYH 23% 22% 21% 2 19% 18% 17% 16% 18.4% % 17.1% 17.1% % Kaynak: Maliye Bakanlığı, TÜİK GT: Hükümet Tahmini 20.9% 20.9% 21.1% Faiz dışı harcamalardaki hızlanma devam etti. Yüksek ücret artışları bütçe performansı için önemli risk yarattı. Grafik 36: Faiz Dışı Giderler (12 Ay Küm.-Yıllık Değ.) /07 (mlr TL) 09/07 Harcamalar Gelirler 03/08 09/08 03/09 09/09 03/10 09/10 03/11 09/11 03/ Toplam Vergi Geliri Beyana Dayanan KDV Gelir Vergisi Özel Tüketim Vergisi /09 Personel Cari Transferler 04/09 07/09 10/09 01/10 04/10 07/10 10/10 01/11 Mal ve Hizmet Alımları Faiz Dışı Harcamalar 04/11 07/11 10/11 01/12 04/12 Kaynak: Maliye Bakanlığı Kaynak: Maliye Bakanlığı Kaynak: Maliye Bakanlığı 8

11 Borç- 1Ç12 de Kamu Borcunun GSYH ye Oranı Düştü, Türkiye nin Dış Borcu Arttı Son açıklanan verilere göre, AB tanımlı kamu borcu/gsyh oranı 2011 sonuyla karşılaştırıldığında 1.5 puan azalarak 2012 nin ilk çeyreğinde %38 e düştü. Güncel borç stoku üzerinden yaptığımız hesaplamalara göre, 2013 yılında iç borç ödemeleri 2012 yılı iç borç ödemesine göre yaklaşık 60 milyar TL daha fazla. Hazine nin tahminlerine göre, Temmuz 2012 dış borç ödemeleri 1.9 milyar dolar ile oldukça yüksek. Bir sonraki yüksek dış borç ödemesi Ocak 2013 de yapılacak. Grafik 37: AB Tanımlı Kamu Borç Stoku/GSYH % 47% 46% % 39% 38% 37% Grafik 38: İç Borç İtfa Takvimi (TL mlr) Grafik 39: Dış Borç İtfa Takvimi 2,200 (mln,$) Faiz Anapara 1,900 1,600 1,300 1, Kaynak: Hazine F: Garanti Tahmin Kaynak: Hazine, Garanti Bankası hesaplamaları Kaynak: Hazine 2010 ve 2011 de %40 a düştükten sonra, dış borcun GSYH ya oranı Mart 2012 sonunda %41 e yükseldi. Kısa vadeli dış borcun toplam dış borçlardaki oranı çeyrekte artmaya devam etti. Haziran nakit bütçesi, harcamalardaki artışlardan dolayı bütçe performansında göze çarpan bir kötüleşmeye işaret etti. Grafik 40: Türkiye Dış Borç/GSYH Grafik 41: Türkiye Dış Borç Vade Yapısı Tablo 1: Finansman Tablosu /12 08/12 09/12 10/12 11/12 12/12 01/13 02/13 03/13 04/13 05/13 Kaynak: Hazine 39% 39% 38% % % 1Q Kaynak: Hazine Uzun Vade Kısa Vade 23% 21% 17% 19% 18% 27% 27% 28% 77% 79% 83% 81% 82% 73% 73% 72% Q Gerçekleşme Oca-Haz Program Finansman İhtiyacı İç Borç Servisi Anapara Faiz Dış Borç Servisi Anapara Faiz Finansman İç Borçlanma Dış Borçlanma Diğer Finansman İç Borç Çevirme Oranı % 83. Kaynak: Hazine, Garanti Bankası hesaplamaları 9

12 Dış Ticaret- Mayıs ta Güçlü İhracat Performansı Mayıs ta dış ticaret açığı %15.5 azalarak, 8.2 milyar dolar olan piyasa beklentisinin üzerinde, 8.6 milyar dolar gerçekleşti. Yıllık bazda ihracat Mayıs ta %20 yükselerek 13.2 milyar dolara yükselirken, ithalat da %3 artarak 21.8 milyar dolara ulaştı. TİM e göre, Haziran ayında ihracat yıllık bazda %4 arttı. Grafik 42: İhracat ve İthalat (3 Aylık Ort., Yıllık Değ.) Mevsimsellikten arındırılmış ihracatın ithalatı karşılama oranı, ithalattaki artış nedeniyle Nisan daki %65 ten Mayıs ta %63 e geriledi. Grafik 43: İhracat/İthalat (Mevs. Arındırılmış) Mayıs ta reel ihracat Ocak 2008 den sonra %29.1 ile en yüksek artışını gösterirken, reel ithalat Ekim 2011 den sonra ilk kez artarak yıllık bazda %7.2 büyüdü. Mayıs ta büyüme oranları arasındaki farkta sınırlı bir iyileşme oldu. Grafik 44: Reel İhracat ve Reel İthalat (Yıllık değ.) Kaynak: TÜİK, TİM İhracat İthalat Nisan da %4 azalan altın dışı ihracat, Mayıs ta %9 arttı ve ihracattaki pozitif performansın devamının sinyallerini verdi. Grafik 45: Altın Hariç İhracat (Yıllık Değ.) Kaynak: TÜİK Enerji dışı ithalat Kasım 2011 den sonra yıllık bazda %2 yle ilk kez artarak iç talepte iyileşme olabileceğinin sinyalini verdi. Grafik 46: Enerji ve Enerji Hariç İthalat (Yıllık değ.) Kaynak: TÜİK Büyüme Oranları Arası Fark Reel ihracat Reel ithalat Euro Bölgesi nde zayıf ekonomik aktivite ihracatta aşağı yönlü risk oluştururken, ülke çeşitliliğinin sürmesi ve son dönemde hızlanan altın ihracatı riskleri sınırlıyor. Mayıs ta AB-25 ülkelerine yapılan ihracatın yıllık bazdaki düşüşünde yavaşlama var. Grafik 47: Ülke Grupları Bazında İhracat (Yıllık Değ.) , 80, 60, 40, 20, 0, -20, -40, -60, -80, Enerji ithalatı Enerji hariç ithalat Gelişmekte olan ülkeler Kuzey Amerika AB-25 Toplam Kaynak: TÜİK, Garanti Hesaplamaları Kaynak: TÜİK, Garanti Hesaplamaları Kaynak: TÜİK, Garanti Hesaplamaları 10

13 Ödemeler Dengesi- Cari İşlemler Açığında İyileşme Devam Ediyor Mayıs 2012 deki 5.8 milyar dolar açık ile birlikte, cari işlemler açığı 12 aylık kümülatif bazda Nisan 2012 deki 69 milyar dolardan, Mayıs 2012 de 67 milyar dolara yavaşladı Grafik 48: Cari Denge (mlr USD) Kaynak : MB Mayıs 12 itibariyle, mevsimsel arındırılmış bazda, cari işlemler ve enerji dışı cari işlemler açığında bozulma var (aylık değişim). Grafik 50: Cari Denge (M.A.) 4,000 2, ,000-4,000-6,000-8,000-10, Cari denge Net enerji hariç cari denge Kaynak : MB, Garanti Bankası Hesaplamaları Net enerji faturası 12 aylık kümülatif bazda Nisan 2012 deki 52.4 milyar dolardan Mayıs 2012 de 52.7 milyar dolara arttı. Diğer yandan enerji dışı cari açık Ocak 11 den sonra en düşük seviye olan 14.3 milyar dolara geriledi. Grafik 49: Net Enerji Faturası & Cari Açık Cari Açık Net Enerji Faturası Kaynak : MB, Garanti Bankası Hesaplamaları Mayıs 12 de yerleşik olmayanların portföyü 2.2 milyar dolar artarken yerleşiklerin portföyünde 1.1 milyar dolar azalma var. Ayrıca, net hata noksan kalemi 5 milyar dolar azaldı. Böylece, sıcak para yaklaşık olarak 4 milyar dolar azaldı (12 aylık kümülatif). Tablo 3: Sıcak Para (12 ay, mln USD) Kaynak : MB, Garanti Bankası Hesaplamaları Yerleşik Olmayan 17,140 13,833 16,022 DİBS 8,769 5,359 7,240 Hisse Senedi 1, Mevduat (TL+YP+Repo) 7,156 8,229 8,779 Yerleşik 5,758 9,335 8,226 Banka ydışı KV kredi Banka KV dış borç 2,456 5,066 4,094 Özel sektör KV dış borç ,510 4,803 Net Hata & Noksan 12,314 11,647 6,608 TOPLAM 35,212 34,815 30,856 Cari İşlemlere Oran -49% -5-46% Net DYY Mayıs 12 itibariyle 12 aylık yıllık bazda 12.5 milyar dolar oldu ve sadece Mayıs 12 de 1.4 milyar dolar. Table 2: External Financing (12-month, Million USD) Cari Denge -71,624-68,973-66,965 Sermaye ve Finans Hesapları 59,310 57,326 60,357 Doğrudan Yatırımlar 12,423 12,063 12,491 Yurtdışında -3,811-3,896-4,021 Yurtiçinde 16,234 15,959 16,512 Gayrimenkul (net) 2,109 2,056 2,039 Portföy Yatırımları 17,871 13,748 13,752 Varlıklar 2,742 2,803 1,661 Yükümlülükler 15,129 10,945 12,091 Hisse Senetleri 1, Hazine Bono & Tahvilleri 8,523 5,154 7,035 Eurobond 2,823 2,823 2,823 Bankaların Tahvil İhracı 2,543 2,702 2,205 Diğer Yatırımlar 23,996 25,594 26,071 Varlıklar 3,831 1,816 2,356 Efektif & Mevduat 5,442 2,565 3,644 Yükümlülükler 20,165 23,778 23,715 Bankalar 6,623 8,800 7,382 Uzun vade (net) 4,167 3,734 3,288 Kısa vade (net) 2,456 5,066 4,094 Diğer Sektörler 6,486 6,958 7,416 Uzun vade (net) 2,832 2,448 2,613 Kısa vade (net) 3,654 4,510 4,803 Mevduatlar 5,144 6,173 6,700 Yurtdışı Bankalar 2,762 3,447 2,546 Rezerv Varlıklar 5,045 5,945 8,066 Net Hata ve Noksan 12,314 11,647 6,608 Kaynak : MB, Garanti Bankası Hesaplamaları 11

14 MB Bilançosu MB Ortalama Fonlama Maliyetini Düşürdü MB, 21 Haziran daki son para politikası toplantısında gerektiği zaman ek parasal sıkılaştırma uygulayabileceğini yineledikten sonra, haftalık geleneksel repo yoluyla ek parasal sıkılaştırma gerçekleştirmedi. Grafik 51: TCMB Fonlamasında Miktarlar (Milyar TL) MB ortalama fonlama maliyeti, Haziran sonunda %9 a ulaştıktan sonra, enflasyondaki pozitif görünümün katkısıyla 10 Temmuz itibariyle %8.2 ye geriledi. Grafik 52: MB Faiz Oranları MB zorunlu karşılık oranlarında yine değişiklik yaptı. TL yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların döviz olarak tutulabilecek kısmına ilişkin üst sınır %45 den %50 ye, altın rezervler için ise %20 den %25 e yükseltildi. Grafik 53: Zorunlu Karşılık Oranları Haftalık Repo O/N Borç Verme (PY) O/N Borç Verme IMKB Repo Aylık Repo 1 Haftalık Repo Geleneksel 13% 11% 9% 8% 7% 6% MB ortalama fonlama faizi MB Politika Faizi MB Gecelik Borç Verme Gösterge bono faizi % 8% 6% 4% Haz.05 Oca.06 Ağu.06 TL Mar.07 Eki.07 Döviz May.08 Ara.08 Tem.09 Şub.10 Eyl.10 13,1% 10, Nis.11 Kas.11 Haz.12 Kaynak: MB Kaynak: MB, IMKB, Garanti Bankası Hesaplamaları Kaynak: MB MB nin döviz rezervleri, 1 milyar dolarlık Eurobond ihracı ve bankaların döviz mevduatlarındaki artış nedeniyle Haziran da 4.5 milyar dolar arttı. Grafik 54: Uluslararası Rezervler (Milyar USD) Haziran da döviz rezervindeki kayda değer artış rezervlerin ithalata oranının sınırlı artarak 4.8 aya çıkmasına neden oldu. Grafik 55: Rezervler/İthalat (Aylık) Haziran da M1 hariç bütün parasal göstergelerin yıllık büyüme oranları bir önceki aya göre azaldı. M1 pozitif yıllık büyüme gösterse de, Haziran itibariyle hala tüketici enflasyonunun altında. Grafik 56: Parasal Göstergeler (Yıllık Değişim) Altın Rezervler 12, ,0 6,5 6,3 6,0 5,5 5,5 5,0 4,5 4,3 4, ,8 4, M1 Emisyon M2 M2Y M3 TÜFE Kaynak: MB Kaynak: MB, TÜİK, Garanti Bankası Kaynak: MB, TÜİK 12

15 Bankacılık- Kredi Büyüme Oranı Haziran Sonu İtibariyle Son İki Yılın En Düşüğünde Ticari ve tüketici kredilerinin yıllık büyüme oranlarındaki azalma Haziran da daha da belirginleşti. Grafik 57: Kredi Büyüme Oranı (Yıllık değişim) 57% 47% 37% 27% 17% 7% -3% Kaynak: BDDK *Tüketici kredileri kredi kartı dahil Haziran da TL mevduatları 6.9 milyar TL ve döviz mevduatı 2.6 milyar TL arttı nin ilk yarısında, TL mevduatlarındaki artışın (8.3 milyar TL) döviz mevduatlarından (11.4 milyar TL) düşük olması sonucu dolarizasyon oranı %34 e çıktı. Grafik 60: Mevduatlar Ticari Krediler Tük.Kredisi 17.2% 20.3% Mayıs 2012 de Kobi kredisi büyüme oranı (yıllık bazda) azalmaya devam etti, diğer taraftan kurumsal kredi büyümesi sınırlı hızlandı. Grafik 58: Kredilerdeki Değişim (Yıllık değişim) 6 KOBI Krediler KOBI Krediler Hariç Ticari Krediler Kaynak: BDDK Bir önceki aya kıyasla, nakit ve konut kredisi faiz oranları gösterge faizdeki düşüş doğrultusunda azalırken; otomobil ve ticari kredi faiz oranları arttı. Grafik 61: Kredi Faiz Oranları 24.6% 21.2% Haziran da kur etkisinden arındırılmış ve arındırılmamış kredi büyüme oranları azaldı. Kur etkisinden arındırılmış kredi büyüme oranı Haziran sonunda Nisan 2010 dan sonraki en düşük seviyesindeydi. Grafik 59: Kur Etkisinden Arındırılmış Kredi Büyüme Oranı Kur Etkisinden Arındırılmamış 4 Kur Etkisinden Arındırılmış Kredi Büyümesi Kaynak: BDDK, Garanti Bankası hesaplamaları Mayıs itibariyle kredi kartları, işletme kredileri ve diğer yatırım kredileri yıllık büyüme oranları en yüksek büyüme oranlarına işaret ediyor. Grafik 62: Kredi Değişimleri (Yıllık Değişim) 19.7% 17.2% TL mevduatlar (Milyar TL, sol) Döviz mevduatlar (Milyar USD, sağ) 12/07 09/08 06/09 11/09 01/10 03/10 05/10 07/10 09/10 11/10 01/11 03/11 05/11 07/11 09/11 12/11 02/12 04/12 06/ % 19% 17% 13% 11% 9% 7% 01/10 05/10 Konut Kredi Faizi Ticari Kredi Faizi Nakit Kredi Faizi Taşıt Kredi Faizi Gösterge Faiz 09/10 01/11 05/11 09/11 01/12 05/ İşletme Kredileri Diğer Yatırım Kredileri Toplam Krediler Kredi Kartları Kaynak: BDDK Kaynak: MB Kaynak: BDDK 13

16 Gelişmekte Olan Ekonomiler- Parasal Gevşeme Devam Ediyor Parasal gevşeme Haziran ve Temmuzda devam etti. Çin, Haziran ve Temmuz daki toplantılarında politika faizini toplamda 56 baz puan azalttı. Çek Cumhuriyeti, Güney Kore ve Brezilya da politika faizlerini düşürdü. Grafik 63: Ortalama Politika Faizleri (GOE) Kaynak: Bloomberg, Garanti Bankası *Çek Cumhuriyeti, Güney Afrika, Macaristan, Meksika, Polonya, Romanya, Rusya, Ukrayna, Türkiye, Endonezya, Kolombiya, Çin, Güney Kore, Tayvan, Tayland, Malezya, Hindistan, Peru, Brezilya, Şili Belli başlı gelişmekte olan ekonomilerin para birimleri içinde, borsa endeksi %0.8 ile sadece Brezilya da 11 Temmuz itibariyle önceki aya göre düştü. Türkiye deki artış %9.6 bu dönemdeki en büyük artış oldu Grafik 66: GOE Borsa Endeksleri ( =100) /07 02/08 05/08 08/08 11/08 02/09 05/09 08/09 11/09 02/10 05/10 08/10 11/10 02/11 05/11 08/11 11/11 02/12 05/ Türkiye Rusya Brezilya Kaynak: Reuters, Garanti Bankası Güney Afrika Macaristan Belli başlı gelişmekte olan ekonomiler içinde yıllık enflasyon %8.9 ile Türkiye de en yüksek olurken; ikinci en yüksek enflasyon %5.7 ile Güney Afrika da. Grafik 64: Politika Faizleri & Yıllık Enflasyon 9% 6% 3% 3.9% Meksika 3.6%2. Polonya Politika Faizi Romanya 5.7% Güney Afrika 8.9% Türkiye Kaynak: IIF, Bloomberg, Garanti Bankası Yıllık Enflasyon Ekonomik yavaşlama belli başlı gelişmekte olan ekonomilerde devam etti. Grafik 67: GSYH Büyüme Oranı (Yıllık Değişim) Güney Kore Hindistan Kaynak: Oxford Economics, Garanti Bankası 2.2% Çin 5.6% Macaristan Brezilya Çin 3.6% Rusya 5. Brezilya % 5.3% 0.8% 2010Q4 2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4 2012Q1 Belli başlı gelişmekte olan ekonomilerin para birimleri 11 Temmuz da önceki aya göre değer kazandı. Bu ekonomiler içinde, en büyük artış %3.9 la ZAR da, en düşük ise %1.2 ile RUB da oldu. TRY %2.1 değer kazandı. Grafik 65: GOE Para Birimleri Sepet Karşısındaki Değerleri (0.5*EUR+0.5*USD) ( =100) Değer Kaybı Değerlenme TRY RUB BRL Kaynak: Reuters, Garanti Bankası nin ilk çeyreğinde, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti daraldı. Polonya nın ekonomik büyümesi dokuz çeyrek sonrasında ilk defa Türkiye nin GSYH büyümesinin üstünde oldu. Grafik 68: GSYH Büyüme Oranı (Yıllık Değişim) Macaristan Polonya Kaynak: Oxford Economics, Garanti Bankası ZAR HUF Çek Cumhuriyeti Türkiye 3.8% 3.2% -1.4% -0.7% 2010Q4 2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4 2012Q1 14

17 Ayın Grafikleri Haziran-Mayıs döneminde, iç talebe yönelik sektörlerin üretimlerinde düşüş var. Dış talebe yönelik sektörlerin üretiminde AB pazarına az bağımlılığa sahip olanlar artarken diğer; AB pazarına daha çok ihracat yapan, sektörlerde üretim azalıyor (yıllık değişim). Grafik 69 : Sektör Bazında Üretim (Haziran-Mayıs, yıllık değişim) Reel sektör güven endeksine göre, iç ve dış piyasa siparişleri beklentilerinde (gelecek 3 ay) bolzulmahaziran 12 itibariyle devam etti. (Aylık değişim). Grafik 70: Sipariş Beklentileri (Mevsimsel arındırılmış, aylık değişim) Beklenti endeksinde kötüleşme olmasına rağmen, Haziran 12 itibariyle tüketim endeksindeki yükseliş devam etti. Grafik 71: Tüketim Endeksi 07% 02% -03% -08% -13% kimyasal madde plastik kauçuk mobilya giyim Oto ana metal metal ürün makine elektrikli makine tekstil metalil olm min toplam sanayi Dış piyasa İç Piyasa Tüketim Endeksi Tüketim Endeksi (Mevs. Arındırılmış, sağ) Kaynak: TÜİK Kaynak: MB, Garanti Bankası Hesaplamaları Kaynak: CNBC-e Mayıs ta altın dışı ithalat yıllık bazda %1.3 azalırken, 1.1 milyar dolarlık altın ithalatı toplam ithalattaki yıllık artışı pozitife taşıdı. Grafik 72: Altın Dışı İthalat (Yıllık Değişim) Baz etkisi nedeniyle yıllık bazda gerileyen ihracat ve ithalat fiyatları, petrol fiyatlarındaki düşüş katkısıyla daha da geriledi. Grafik 73: İhracat ve İthalat Fiyatları (Yıllık Değişim) 10 yıllık Almanya ve ABD tahvil faiz oranları, küresel merkez bankalarının genişlemeci politika duruşlarının etkisiyle kayda değer şekilde düştü. Grafik 74: Faiz Oranları ve Farklar (%) 70, 50, 30, 10, -10, -30, -50, İhracat fiyatları İthalat fiyatları ,0 Almanya 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 ABD İtalya-Almanya İspanya-Almanya Kaynak: TÜİK, Garanti Bankası Hesaplamaları Kaynak: TÜİK, Garanti Bankası Hesaplamaları Kaynak: Reuters, Garanti Bankası Hesaplamaları 15

18 Makroekonomik Göstergeler I Gerçekleşmeler 2012 Tahmin Son Dört Gerçekleşme Büy üme Garanti Hükümet 2Ç 11 3Ç 11 4Ç 11 1Ç 12 GSYH (Mily ar TL, cari fiy atlarla) GSYH (Mily ar USD) GSYH (12 ay lık, Mily ar TL, cari fiy atlarla) GSYH (12 ay lık, Mily ar USD) Kişi Başına GSYH (USD) GSYH Yıllık Büy üme O ranı 0,7% -4,8% 9,2% 8, 2,7% 4, 9,1% 8,4% 5,2% 3,2% Sanay i Üretimi Garanti Hükümet Sanay i Üretimi (Yıllık Değişim) -0,6% -9,9% 13,3% 9,2% 3,6% - 4,4% 2,6% 1, 5,9% Kapasite Kullanım O ranı 76,7% 65,2% 72,6% 75,4% ,9% 73,1% 74,7% 74.7% İşgücü Garanti Hükümet 2Ç 11 3Ç 11 4Ç 11 1Ç 12 Sanay ide Reel Ücret Endeksi (Ç alışılan Saat Başına, 2005=100) 92,9 85,7 91,5 98, ,6 102,3 101,5 100,3 Yıllık Değişim 0,2% -7,7% 6,7% 7,9% - - 8,1% 8,3% 5,1% 6,1% Sanay ide Kısmi V erimlilik Endeksi (Ç alışılan Saat Başına, 2005=100) 107,8 109,0 118,0 122, ,5 121,2 128,5 116,1 Yıllık Değişim 0,3% 1,1% 8,2% 3,7% - - 2,6% 3,3% 1,9% -1,7% Garanti Hükümet İşsizlik O ranı 11, 14, 11,9% 9,8% 10,2% 10,4% 9,8% 10,2% 10,4% 9.9% Enflasy on Garanti Hükümet TÜFE (A y lık Değişim) ,4% 1, -0,2% -0,9% TÜF E (Yıllık Değişim) 10,1% 6, 6,4% 10,4% 7, 5,2% 10,4% 11,1% 8,3% 8,9% TÜF E (Yıllık O rtalama Değişim) 10,4% 6,3% 8,6% 6, 9,6% ÜFE (A y lık Değişim) ,4% 0,1% 0, -1, ÜF E (Yıllık Değişim) 8,1% 5,9% 8,9% 13,3% - - 8,2% 7,7% 8,1% 6,4% ÜF E (Yıllık O rtalama Değişim) 12,7% 1,2% 8, 11,1% Deflatör 12, 5,6% 5, 8,6% 9,6% 7, Kay nak: TÜİK, Kalkınma Bakanlığı, Merkez Bankası v e Garanti Bankası 16

19 Makroekonomik Göstergeler II Gerçekleşmeler 2012 Tahmin Son Dört Gerçekleşme F aiz O ranları Garanti Hükümet Gösterge Bono F aizi (Dönem sonu) 16, 8,9% 7,1% 11, 9,1% - 9,4% 9,3% 9,4% 8,6% Sabit Kuponlu İskontolu İhalelerde O luşan F aiz (O rt.) 18,6% 11, 8, 9,1% - - 9,6% 9,6% 9, 9,1% Nakit İç Borçlanmanın V adesi (A y ) 31,2 32,6 43,1 38, ,3 82,9 22,2 20,8 Merkez Bankası Gecelik Borç A lma F aizi (Dönem sonu) 15, 6, 1, 5, 5, - 5, 5, 5, 5, Eurobond (2030, Getiri) 7,7% 6,4% 5,7% 6,1% - - 5,7% 5, 5,7% 5,2% Döv iz Kuru Garanti Hükümet Sepet (0,5*USD+0,5*EURO, Dönem sonu) 1,8266 1,8150 1,7976 2,1829 2,11-2,0636 2,0354 2,0551 2,0372 EURO /US$ (Dönem sonu) 1,42 1,44 1,33 1,29 1,26-1,33 1,32 1,25 1,24 USD/TL (O rtalama, A lış kuru) 1,2831 1,5462 1,5070 1,6742 1,83 1,73 1,7793 1,7798 1,7970 1,8161 USD/TL (Dönem sonu, A lış kuru) 1,5123 1,4873 1,5460 1,9065 1,86-1,7717 1,7535 1,8307 1,8153 EURO /TL (Dönem sonu, A lış kuru) 2,1408 2,1427 2,0491 2,4592 2,35-2,3554 2,3173 2,2794 2,259 Ö demeler Dengesi (Mily on USD) Garanti Hükümet İhracat (f.o.b.) , , İthalat (c.i.f.) , C ari İşlemler Dengesi , C ari İşlemler Dengesi (12 ay lık kümülatif) , C ari İşlemler Dengesi/GSYH -5,7% -2,3% -6,4% -10, -8,1% -8, Net Enerji İthalatı Hariç C ari Denge (12 ay lık) 0,113 13,337-11,169-27, ,047-19,772-16,573-14,226 Turizm Gelirleri Doğrudan Yabancı Yatırımlar (Net) Sermay e Hesabı Dengesi Eurobond İhracı Kay nak: Hazine, Merkez Bankası, TÜİK, Kalkınma Bakanlığı v e Garanti Bankası 17

20 Makroekonomik Göstergeler III Gerçekleşmeler 2012 Tahmin Son Dört Gerçekleşme Toplam Dış Borç Stoku Garanti Hükümet 2Ç 11 3Ç 11 4Ç 11 1Ç 12 Toplam Dış Borç Stoku (Mily ar US$) 281,4 269,6 292,3 306, ,6 313,8 306,4 318,2 Kamu 92,4 96,8 100,8 103, ,4 105,8 103,8 110,6 Ö zel 189,0 172,8 191,5 202, ,1 208,0 202,6 207,6 Kısa V adeli 52,5 49,0 77,5 83, ,4 88,5 83,8 90,2 Uzun V adeli 228,9 220,6 214,8 222, ,2 225,3 222,6 228,0 Toplam Dış Borç Stoku/GSYH 37,9% 43,7% 40, 39,7% ,2% 39,7% 39,7% 41,2% Kamu Dış Borç Stoku/GSYH 12,4% 15,7% 13,8% 13,4% ,7% 13,4% 13,4% 14,3% Ö zel Sektör Dış Borç Stoku/GSYH 25, 28, 26,2% 26,3% ,4% 26,3% 26,2% 26,9% Kısa V adeli Dış Borç Stoku/GSYH 7,1% 8, 10,6% 10,9% ,8% 11,2% 10,9% 11,7% Uzun V adeli Dış Borç Stoku/GSYH 30,8% 35,8% 29,4% 28,8% ,4% 28, 28,8% 29, A B Tanımlı Borç Stoku/GSYH 40, 46,1% 42,4% 39,4% 38, 37, 40,6% 40,2% 39,4% 37,9% Rezerv ler (Mily on US$) Garanti Hükümet Toplam Rezerv ler , Merkez Bankası Rezerv leri , Merkez Bankası Net Döv iz Pozisy onu , Parasal Büy üklükler (Mily ar US$) Garanti Hükümet M1 55,1 68,6 86,6 77, ,3 79,5 78,4 80,6 M2 287,1 326,0 380,2 349, ,2 372,7 373,9 372,0 M3 303,1 344,5 398,6 367, ,8 395,6 397,0 395,9 Para Tabanı 36,8 42,7 48,9 43, ,1 45,7 44,6 42,0 A Pİ (Dönem Sonu) -1,9-12,5-7,0-20, ,0-18,1-20,4-16,4 Kay nak: Hazine, Merkez Bankası, Garanti Bankası 18

21 Makroekonomik Göstergeler IV G erçekleşmeler 2012 Tahmin S on Dört G erçekleşme Bankacılık S ektörü (M ily ar TL) G aranti H ükümet 2Ç 11 3Ç 11 4Ç 11 1Ç 12 A ktifler 732,5 834, , , , , , ,9 A ktifler/g S YH 77,1% 87,6% 91,6% 94, ,9% 97, 94, 92, Krediler 367,4 392,6 525,9 682, ,4 661,3 682,9 699,1 Krediler/G S YH 38,7% 41,2% 47,9% 52,7% ,9% 52,9% 52,7% 52,3% Ticari Krediler/G S YH 26,3% 27,6% 32,1% 35,4% ,7% 35,6% 35,4% 35,1% Tüketici Kredileri/G S YH 12,3% 13,6% 15,7% 17,3% ,2% 17,2% 17,3% 17,2% Konut 38,9 44,9 60,8 74, ,8 72,8 74,6 75,4 Taşıt 5,5 4,4 5,7 9, ,6 6,8 7,4 7,3 İhtiy aç 38,7 44,0 62,6 91, ,8 83,4 86,4 89,1 Kredi Kartları 34,9 37,6 45,2 58, ,5 55,0 58,5 61,7 M ev duatlar 454,6 514,6 617,0 695, ,4 683,7 695,5 696,4 Döv iz M ev duatları (M ily ar Dolar) 105,8 116,4 119,8 126, ,7 110,6 113,7 121,2 M ev duatlar/g S YH 47,8% 54, 56,2% 53,7% ,2% 54,7% 53,7% 52,1% Ö z sermay e 86,4 110,9 134,5 144, ,3 136,7 142,6 147,7 Ö z sermay e/g S YH 9,1% 11,6% 12,2% 11,2% ,1% 10,9% 11, 11,1% M erkezi Yönetim Bütçesi (M ily ar TL) G aranti H ükümet G elirler 208,9 215,1 254,0 295,9 322,0 329,8 27,5 21,8 29,1 30,8 Harcamalar 226,0 267,3 293,6 313,3 351,4 350,9 30,2 27,3 27,7 26,2 F aiz Ö demeleri 50,7 53,2 48,3 42,2 41,0 50,3 8,6 3,3 4,6 2,4 Bütçe Dengesi -17,1-52,2-39,6-17,4-29,1-21,1-2,6-5,5 1,4 4,6 F aiz Dışı Denge 33,6 1,0 8,7 24,8 11,5 29,2 6,0-2,2 6,1 7,0 Merkezi Yönetim İç Borç Stoku 274,8 330,0 352,8 368, ,0 375,2 373,8 375,0 F aiz Harcamaları/G S YH 5,3% 5,6% 4,4% 3,3% 2,8% 3, Bütçe Dengesi/GSYH -1,8% -5, -3,6% -1,3% -2, -1, F aiz Dışı F azla/g S YH 3, 0,1% 0,8% 1,9% 0,8% 2, M erkezi Yönetim Borç S toku G aranti H ükümet 2Ç 11 3Ç 11 4Ç 11 1Ç 12 M erkezi Yönetim İç Borç S toku/g S YH 28,9% 34,6% 32, 28, ,3% 29,3% 28, 28,1% M erkezi Yönetim D ış Borç S toku/g S YH 9,4% 12, 10,6% 11, ,2% 11,8% 11,6% 10,8% Toplam Kamu Brüt Borç S toku/g S YH 43, 48,9% 45, 42,2% , 43,2% 42,2% 41, Toplam Kamu N et Borç S toku/g S YH 28,2% 32, 28,8% 22,4% ,2% 23,4% 22, 21,7% Kay nak: BDDK, TÜİK, Maliy e Bakanlığı, Hazine, Kalkınma Bakanlığı v e Garanti Bankası 19

22 Rating Yabancı Para Yerli Para Türkiye S&P Uzun Vadeli Görünüm/Gözetim Uzun Vadeli Son Değişimin Yönü B+ Durağan B B+ Pozitif BB BB- Pozitif BB BB- Durağan BB BB- Negatif BB BB- Durağan BB BB- Negatif BB BB- Durağan BB BB Pozitif BB BB Pozitif BBB BB Durağan BBB- Türkiye Moody's Yab. P. U.V. Görünüm/Gözetim Yer. P. U.V B3 Durağan B B2 Durağan B B1 Pozitif B Ba3 Durağan Ba Ba3 Pozitif Ba Ba2 Durağan Ba Ba2 Pozitif Ba Ba1 Pozitif Ba1 Türkiye Fitch Yab. P. U.V. Görünüm/Gözetim Yer. P. U.V B- Negatif B B- Pozitif B B Pozitif B B+ Durağan B B+ Pozitif B BB- Durağan BB BB- Pozitif BB BB- Durağan BB BB- Durağan BB BB+ Durağan BB BB+ Pozitif BB BB+ Durağan BB+ Diğer Yükselen Piyasalar (EM) S&P Yab. P. U.V. Görünüm/Gözetim Yer. P. U.V. Son Değişimin Yönü Rusya BBB Durağan BBB+ Macaristan BB+ Negatif BB+ Brezilya BBB Durağan A- Polonya A- Durağan A 20