I.BURDUR SEMPOZYUMU BURDUR DA EĞİTİM, SAĞLIK, SPOR VE YAŞAM
|
|
- Belgin Yalçın
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 I.BURDUR SEMPOZYUMU BURDUR DA EĞİTİM, SAĞLIK, SPOR VE YAŞAM
2 916 I.BURDUR SEMPOZYUMU
3 I.BURDUR SEMPOZYUMU 917 BURDUR İLİ ANA VE ÇOCUK SAĞLIĞI GÖSTERGELERİ TÜRKİYE VE BÖLGE İLLERİ KARŞILAŞTIRILMASI A.Nesimi KİŞİOĞLU * A.Selçuk KILINÇ ** Ülkelerin temel sağlık göstergeleri içinde en belirleyici olanları, Ana ve çocuk sağlığı göstergeleridir. Sağlık Bakanlığı ülkenin temel önceliklerini de göz önünde bulundurup, bu güne değin söz konusu göstergelerin iyileştirilmesi yolunda ciddi çalışmalar yapmıştır. Türkiye 2020 yılına kadar tüm yenidoğanların, bebeklerin ve okul öncesi çocukların hayata sağlıklı başlamalarını ve sürdürebilmelerini hedeflemiştir. Bu hedefler arasında 2020 yılına kadar Bebek Ölüm Hızını binde 20 nin altına, beş yaş altı ölüm hızını binde 30 un altına düşürmek, 2010 yılına dek bütün doğumların sağlık kuruluşlarında yapılmasını, 2020 yılına dek bütün gebelerin düzenli doğum öncesi bakım almalarını sağlamak, 2015 yılına dek ilk 6 ay tek başına anne sütü alan çocuk oranını % 80 e çıkarmak sayılabilir. Bu çalışmada yukarıdaki hedefler doğrultusunda ve 2000 yılı Genel Nüfus Sayımı, 2003 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması verileri kullanılarak, Burdur ilinin göstergeleri ülkenin verileri ile kıyaslanmış, bölge illeri olarak adlandırılan Isparta ve Antalya ile de detaylı karşılaştırması yapılmıştır. Sonuçta bölge illeri yukarıda sayılan hedefler açısından genellikle iyi bulunmuştur ve her ne kadar bu hedeflere bugünden ulaşılmış olsa da, hatta Burdur değerleri daha iyi görünse de en küçük bir zaafta mevcut kazanımlar kaybedilebilir. Anahtar Kelimeler: Demografi, Ana sağlığı, Çocuk sağlığı, Gösterge, Isparta, Burdur, Antalya 1. GİRİŞ Ülkelerin kalkınmışlık ölçüsünün sadece milli gelirden aldıkları pay ile ölçülemeyeceği bilinen bir gerçektir yılındaki WHO nun 2000 Yılında Herkes için Sağlık Alma Ata Deklarasyonu üzerinden neredeyse çeyrek asır geçmesine ve ilerleme de kat edilmiş olmasına rağmen mümkün olduğunca çok sayıda kişinin düşük ücretle belli başlı sağlık gereksinmelerinin karşılanması amacına ulaşılamamıştır. Türkiye UNICEF e göre gelişmekte olan ülkeler kategorisinde değerlendirilmektedir (1). Bu çalışmada kısaca ülkemizin dünyadaki yeri göz önünde bulundurularak, Burdur ilinin özellikle Ana ve Çocuk Sağlığı göstergelerinin 2004 yılı sonu itibari ile değerlendirmesi, Türkiye ortalaması ile ve bölge illeri ile kıyaslaması amaçlanmıştır. Burdur ili verileri 2004 yılı sonu itibari ile değerlendirmeye tabi tutulmuş, bazı konularda beş yıllık geriye projeksiyonlar yapılmıştır. Burada amaçlanan özellikle 2003 TNSA(Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması) ile elde edilen verilerin ışığında bir taraftan 2004 yılına dek olan trendin özetlenmesi, diğer taraftan önümüzdeki yıllara bir öngörünün oluşturulabilmesidir. 2. DEMOGRAFİK VERİLER 1980 li yıllarda yapılan ileriye dönük bir perspektifte, 2010 yılında Türkiye nin net üreme oranı 1 e ulaşacağı ve nüfusun 21. yüzyılın ortalarında 150 milyona ulaşacabileceği ifade edilmektedir ( 2 ). Burdur kilometrekarelik yüzölçümü ve nüfusu ile ülkenin güney batısında Akdeniz-Ege ve İç Anadolu karakteristiğinin bir harmanı olarak karşımızda durmaktadır. * Yrd.Doç.Dr., Süleyman Demirel Üniversitesi. ** Dr., Burdur İl Sağlık Müdürü
4 918 I.BURDUR SEMPOZYUMU İlin Yüzölçümü İlçe Sayısı 11 Belde sayısı 18 Köy Sayısı 182 Toplam Hane Sayısı Toplam Nüfus Kilometrekareye düşen nüfus ort. 34,15 Erkek Nüfus Sayısı Kadın Nüfus Sayısı Erkek Nufus Oranı % 49,33 Kadın Nüfus Oranı % 50,67 Kent Nüfusu Kır Nüfusu Kentsel Nüfus Oranı % 54,00 Kırsal Nüfus Oranı % 46,00 Kır Kent Nüfus Oranı % 0,85 Hane Başına Düşen Ortalama Nüfus 3,24 Tablo 1. Burdur İlinin Temel Demografik Özellikleri 2004 Türkiye de kilometrekareye düşen nüfus ortalaması 2000 yılında 86 dır ( 3 ). Burdur ilinde ise yaklaşık 34,15 dir (4 ). Nüfus yoğunluğu fazla olan bir il sayılmaz. Nüfusun kadın/erkek oranı Türkiye genelinde 1 e yakındır. Benzer karakter Burdur İlinde de görülmektedir. Türkiye de kentsel nüfus oranı 1990 yılında % 51,32 iken 2000 yılında 59,25 olmuştur. Kentsel alan olarak tanımlanmış ve üzeri nüfusa sahip yerleşim yerlerinde yaşayan nüfusun, belli bir süre içindeki ortalama yıllık artış hızı olan kentsel nüfus artışı yılları arasında %o 32,6 olmuştur. Burdur da kentsel nüfus oranı 2004 yılında % 54 dür. Türkiye de hane başına düşen nüfus 2003 yılında 4 iken (5 ), Burdur ilinde 3,24 dür ( 4 ) yılı nüfus sayımına göre Türkiye de yıllık nüfus artış hızı köylerde %o 4,21, kentte %o 26,81, ortalama %o 18,28 dir (3). Bu rakam 2003 yılında TNSA ya göre %o 15,3 olmuştur. Burdur ili yılları nüfus artış hızları Tablo 1.2 de görüldüğü gibi ortalama %o 7,27 civarındadır ( 4 ) yılında %o 6,44 olarak gerçekleşmiştir, yani nüfus artış hızının Türkiye ortalamasının altında seyrettiği söylenebilir yılında nüfus artış hızı Isparta da %o 8,6, Antalya da %o 9.01 olmuştur ( 6, 7 ). Türkiye de 2000 yılı Kaba Doğum Hızı %o 22,2 iken 2003 yılında %o 20,9 olmuştur. Kaba ölüm hızında ise %o 7,1 den %o 7,0 a bir değişim olmuştur ( 3 ). Burdur ilinde ise yıllarında Kaba Doğum Hızında %o 13,44 den %o 11,93 e bir değişim olmuştur. Isparta da KDH %o 12,6 dan %o 12,4 e, Antalya da %o 11,84 den %o 12,78 e bir değişim olmuştur. Burdur da Doğurganlık Hızında %o 50,88 den %o 45,99 a bir gerileme gözlenirken, Isparta da %o 45,9 dan %o 46,2 ye bir değişim olmuştur. Antalya ili 2003 yılı Doğurganlık Hızı %o 42,5 dur. Burdur da Kaba Ölüm Hızında %o 5,48 den %o 5,49 a bir farklılık olmuştur. Isparta ilinde %o 3,8 den %o 3,6 ya, Antalya ilinde %o 2,93 den %o 3,28 e bir değişim olmuştur (4, 6, 7 ). ÖLÇÜT Y I L L A R Nüfus artış hızı %o 7,96 9,13 5,83 6,18 6,44 Kaba doğum hızı %o 13,44 14,06 11,49 11,97 11,93 Doğurganlık hızı %o 50,88 53,09 43,94 45,76 45,99 Kaba ölüm hızı %o 5,48 4,93 5,65 5,79 5,49 Tablo 2. Burdur İli Hayati İstatistikleri,
5 I.BURDUR SEMPOZYUMU 919 ÖLÇÜT Y I L L A R Nüfus artış hızıı %o 16,6 VY VY VY VY Kaba doğum hızı %o 12,6 12,5 12,0 12,1 12,4 Doğurganlık hızı %o 45,9 45,9 44,1 44,5 46,2 Kaba ölüm hızı %o 3,8 3,7 3,6 4,0 3,6 Tablo 3. Isparta İli Hayati İstatistikleri, Kısaltma VY: Veri Yok ÖLÇÜT Y I L L A R Nüfus artış hızı %o VY VY VY 9,0 VY Kaba doğum hızı %o 11,84 12,32 11,21 12,24 12,78 Doğurganlık hızı %o VY VY VY 42,5 VY Kaba ölüm hızı %o 2,93 2,82 2,86 3,22 3,28 Tablo 4. Antalya İli Hayati İstatistikleri, Kısaltma VY: Veri Yok Nüfusun ilçelere dağılımı incelendiğinde Burdur Merkez, Bucak ve Gölhisar ilçelerinde yoğunlaşma görülmektedir yılları arasında nüfus hareketinin pek de değişmediği görülmektedir. NÜFUSUN İLÇELERE DAĞILIMI MERKEZ AĞLASUN ALTINYAYLA BUCAK ÇAVDIR ÇELTİKÇİ GÖLHİSAR KARAMANLI KEMER TEFENNİ YEŞİLOVA Şekil 1. Burdur İli Nüfusun İlçelere Göre Oranları NÜFUSUN İLÇELERE, YILLARA DAĞILIMI İLÇELER MERKEZ AĞLASUN ALTINYAYLA BUCAK ÇAVDIR ÇELTİKÇİ GÖLHİSAR KARAMANLI KEMER TEFENNİ YEŞİLOVA TOPLAM Tablo 5. Burdur ili Nüfusun İlçelere göre Dağılımı
6 920 I.BURDUR SEMPOZYUMU Eğitimin sağlık göstergelerine olan direk olumlu etkisi herkes tarafından bilinen bir gerçektir. Eğitim düzeyinin düşüklüğü sağlık düzeyini olumsuz etkilemektedir. Türkiye de 2003 TNSA sonuçlarına göre erkeklerin % 77 si, kadınların % 61 i beş yıllık ilköğretimini tamamlamıştır yılları arasında Burdur ilinde de eğitim seviyesi giderek yükselmekte olup, özellikle yüksekokul mezunu sayısı çok hızlı bir artış göstermektedir. EĞİTİM SEVİYESİ E K E K E K E K OKUL ÇAĞINDA DEĞİL OKUR-YAZAR DEĞİL OKUR-YAZAR İLKOKUL ORTAOKUL LİSE YÜKSEKOKUL TOPLAM Tablo 6. Burdur İli Yıllara ve Cinsiyete Göre Eğitim Durumu 3. SAĞLIK ÖLÇÜTLERİ Sağlık Ölçütleri birçok alt grupta incelenebilir, ancak burada Ana ve Çocuk Sağlığı Ölçütleri incelenmiştir Ana Sağlığı Düzeyini Gösteren Ölçütler Ana Sağlığını gösteren ölçütler aşağıda sıralanmıştır. Bu ölçütlerin bir kısmına morbidite ölçütleri olması veya Sağlık sisteminin kendi hiyerarjisi nedeniyle ulaşılamamıştır. Yaşa ve Cinse Özel Ölüm Hızları, Yaşa ve cinse Özel Doğurganlık Hızları, İsteyerek Düşük Hızı, Jinekolojik Hastalık Prevelansı, Obstetrik Komplikasyon Görülme Oranı, Kadının Statüsü ölçütleri için güvenilir verilere ulaşılamamıştır. Ancak diğer ölçütlerin de veri elde edilememiş ölçütlere ışık tutacağı muhakkaktır. Ana Ölüm Hızı PnBÖH(Perinatal Bebek Ölüm Hızı) (Ayrıca Bebek Ölçütü) Kaba Doğum Hızı Yaşa ve Cinse Özel Ölüm Hızları Yaşa Özel Doğurganlık Hızları Fertilite Hızı Toplam Düşük Hızı İsteyerek Düşük Hızı Gebeliği Önleyici Yöntem Kullanma Durumu a) etkili b) etkisiz Doğum Öncesi Bakım Alan Gebe Oranı Hastanede Sağlık Personeli Yardımıyla Yapılan Doğum Oranı Doğum Sonrası Bakım Alanların Oranı Jinekolojik Hastalık Prevelansı Obstetrik Komplikasyon Görülme Oranı Kadının Statüsü okur-yazarlık oranı para getiren işte çalışan kadın oranı
7 Ana Ölüm Hızı I.BURDUR SEMPOZYUMU 921 Türkiye de yılda gebelik gerçekleşmekte, canlı doğum, düşük ve ölü doğumla sonuçlanmaktadır. Bunların isteyerek düşük, i ölü doğum, kendiliğinden düşüktür. Her yıl 700 anne gebelik, doğum ve lohusalığa bağlı nedenlerden dolayı kaybedilmektedir. Türkiye de Ana Ölüm Hızı %oo 39 dur ( 5 ). 53 ilde yapılan hastane bazlı bir çalışmada tüm kadın ölümleri içinde maternal mortalite oranının % 5 olduğu ve matenal mortalitenin canlı doğumda 49.2 olduğu bildirilmektedir. Yine toplumdaki maternal mortaliteyi etkileyen faktörler arasında eğitim, sosyoekonomik durum, erken evlilik yaşı, fertilite seviyesi sayılmaktadır. Ayrıca Maternal Sağlık Bakım hizmetlerinin uygunluğu ve ulaşılabilirliği de maternal mortaliteyi azaltan çok önemli faktörlerdir (8). Burdur da son beş yıl incelendiğinde ya hiç Anne ölümü olmamakta ya da 1 ölüm meydana gelmektedir. Tablo 7 de her üç ilin karşılaştırmalı hızları verilmiştir. ÖLÇÜT Y I L L A R Ana ölüm Burdur 0,31 0 0, hızı Isparta 2,2 0 2,2 8,9 2,1 %oo Antalya 36,09 22,48 41,70 5,37 34,87 Burdur 17,57 15,51 15,75 14,08 9,98 Bebek ölüm hızı Isparta 17,9 16,9 14,7 16,5 16,3 %o Antalya 22,70 17,25 17,68 16,53 13,16 Tablo 7. Üç İlin Ana Ölüm Hızı ve Bebek Ölüm Hızı Perinatal Bebek Ölüm Hızı (PnBÖH) PnBÖH Ana Sağlığı düzeyini, doğum öncesi bakımın yeterli ve doğumların sağlıklı koşullar altında olup olmadığını gösteren önemli bir ölçüttür ( 9 ). Türkiye de 2003 TNSA ya göre Perinatal Bebek Ölüm Hızı %o 24 Burdur da 2004 yılında %o 12 olmuştur. Isparta da 2004 yılında PNBÖH %o 15,7 olmuş, Antalya ili verilerine ulaşılamamıştır Kaba Doğum Hızı Türkiye deki hıza paralel olmamakla beraber Kaba Doğum Hızında zaman diliminde bir azalma görülmektedir. Ayrıntılı bilgi Demografik Verilerde verilmiştir Doğurganlık Hızı Türkiye de 2003 TNSA ya göre istenen toplam doğurganlık hızı 1.6 ulaşılan toplam doğurganlık hızı 2,2 dir. Yani bir kadın doğurganlık çağının sonuna dek ortalama 2,2 çocuk sahibi olacaktır. Ortalama gebelik sayısı 4.1, ortalama canlı doğum 3.54 dür yılında Burdur da Genel Doğurganlık Hızı 2004 yılı itibari ile %o 45,99 olmuştur. Isparta da aynı yıl %o 46,2, Antalya da 2003 yılında %o 42,5 olmuştur ( 4, 6, 7 ) Düşük Hızı Türkiye 2003 TNSA ya göre 100 gebelikte isteyerek düşük oranı % 11.5, kendiliğinden düşük hızı %10, düşük sonu etkili yöntem kullanan % 40, yöntem kullanmayan % 30,7 dir. Kayıtlara girdiği kadarıyla Burdur da 2004 yılındaki Düşük Hızı %o 34,9, Isparta da %o 40,9 dur. Antalya için herhangi bir veri yoktur Gebeliği Önleyici Yöntem Kullanma Oranı Türkiye de 1983 yılında çıkarılan bir yasa ile anne ve çocuk için risk teşkil eden maternal mortaliteyi azaltmak için 10 haftaya kadar olan yasal gebelik sonlandırmasına izin çıkmıştır (10) TNSA ya göre Aile Planlaması Yöntem Kullanma Oranı % 70, modern yöntem kullanma oranı % 43,1 geleneksel yöntem kullanma oranı %27,9 dur.
8 922 I.BURDUR SEMPOZYUMU Hap Kondom Ria Enjeksiyon 300 Tüp ligasyonu Vazektomi 25 Diğer 75 Kullanmayan Toplam Tablo 8. Burdur İli Kullanılan Aile Planlaması Yöntemi Burdur ilinde sağlık kuruluşlarına başvurularda Türkiye ortalaması gibi en sık kullanılan modern yöntem RİA dır. Tablo kendi içinde değerlendirildiğinde Kondom kullanımı 2. sıradadır. Hap kullanımı ise serbest eczanelerden de satış gerçekleştiğinden burada düşük gözükmektedir. Antalya ilinde gebeliği önleyici etkili yöntem kullanım oranı 2004 yılı için % 40,2 ve gebeliği önleyici etkisiz yöntem kullanım oranı % 19,9 dur. Isparta da yapılan bir çalışmaya göre ise kontrasepsiyon kullanma oranı % 84 dür. Bunların % 55.6 sı IUD, % 10.4 ü kondom, % 15 i geri çekme, % 1.6 oral kontraseptif, % 1.4 ü emzirme, % 15.4 ü kullanmıyor, şeklindedir. Isparta da Kontraseptif kullanımı Türkiye ortalamasının üzerindedir (11) Doğum Öncesi Bakım Alanların Oranı Türkiye de Doğum Öncesi Bakım Alanların Oranı 2003 TNSA sonuçlarına göre % 81 dir. Bunların % 75 i doktordan, % 6 sı ebe-hemşire tarafından bakım almışlardır. Bu oran Ege-Marmara bölgesinde % 91, Akdeniz bölgesinde % 85 dir. Gebe kadın izlemleri Gebe sayısı İzlem sayısı Ortalama izlem sayısı 5,74 Normalde gebe izlemleri şöyledir; Tablo 9. Burdur İli Gebe Kadın İzlemleri 12. haftaya dek tespit 24. hafta 1 kez 28. hafta 1 kez 32. hafta 1 kez 36. hafta 1 kez 39. hafta 1 kez Toplam 6 kez (olması gereken) Gebe izlem sayıları hemen hemen gerektiği kadardır yılı verilerine göre Isparta ilinde bir gebeye yapılan izlem sayısı 10,7, Antalya ilinde 4,55 dir. Bebek izlemlerine bakacak olursak; Bebek izlemleri Bebek sayısı İzlem sayısı Ortalama izlem sayısı 12,07 Tablo 10. Burdur İli Bebek İzlemleri
9 I.BURDUR SEMPOZYUMU 923 Doğum sonrası ilk 48 saat 1 kez; 15. gün 1 kez; 41. gün 1 kez; 2-12 ay 2,3,4,6,9,12. top 6 kez; 13 ay-3 yaş 6 ay ara ile; 4-6 yaş 1 yıl ara ile izlem yapılmalıdır yılı itibarıyla Antalya ilinde bir bebeğe yapılan ortalama izlem sayısı 8,23, Isparta da 9 dur Hastanede Sağlık Personeli Yardımıyla Gerçekleşen Doğum Oranı Türkiye de Sağlık kuruluşlarında gerçekleşen doğum oranı % 78 dir. Bu oran doğuda % 54, Marmara bölgesinde % 92 dir. Burdur ilinde ise Şekil 2 de görüldüğü üzere hastanede gerçekleşen doğum oranı % 92 dir. Isparta ilinde 2004 yılı itibari ile ebe doğumlarının diğer doğumlara oranı % 1,26 dır. Antalya ilinde ise 2004 yılı itibari ile hastanede sağlık personeli yardımıyla yapılan doğum oranı % 97,4 dür. DOĞ UMLARIN YAPTIRANLARA GÖRE DAĞ ILIMI SAĞ.PER.YRD 7% SAĞ.PER.YRD.OLM. HASTANEDE 92% Şekil 2. Burdur İlinde Doğumların Yaptıranlara göre Dağılımı Burdur da doğumun yapıldığı yer açısından bakıldığı zaman, doğum öncesi bakım hizmetinin düzenli verilmesi ve ebeler tarafından gerekli yönlendirmelerin yapılması ve de eğitim düzeyinin yüksek olması, ayrıca sosyo-kültürel özellikler nedeni ile başarılı bir sonuç ortaya çıkmaktadır Doğum Sonrası Bakım Alanların Oranı Loğusa kadın izlemleri Loğusa kadın sayısı İzlem sayısı Doğumdan sonraki 24 içinde Doğumdan sonraki 2. haftada Doğumdan sonraki 4. haftada Tablo 11. Burdur İlinde Loğusa Kadın İzlemleri 1 kez 1 kez 1 kez Toplam 3 kez Burdur da Loğusa izlem sayılarının da yeterli düzeyde oluğu söylenebilir. Isparta da 2004 yılı itibari ile bir loğusaya yapılan ortalama izlem sayısı 2,3, Antalya da ise 1,87 dir.
10 924 I.BURDUR SEMPOZYUMU 3.2. Çocuk Sağlığı Ölçütleri Bebek Ölüm Hızı Beş Yaş Altı Orantılı Ölüm Hızı Ana Ölüm Hızı PnBÖH (Perinatal Bebek Ölüm Hızı) Kaba Doğum Hızı Kaba Ölüm Hızı Yeterli Anne Sütü Alan Çocuk Oranı Rickets Prevelansı Yukarıda sayılan ölçütlerden PnBÖH, Yeterli Anne Sütü Alan Çocuk Oranı ve Rickets Prevelansının Türkiye değerleri yaklaşık olarak bilinmekle birlikte, Antalya, Isparta ve Burdur için bazı değerler bilinmiyor, ancak bazı öngörülerde bulunmaya çalışılmıştır. Burada 0 yaş ve 1-4 yaş nedene özel orantılı ölüm hızları analitik bir çalışmanın kapsamı içinde olduğu için verilmemiştir Bebek Ölüm Hızı Türkiye de Bebek Ölüm Hızı (BÖH) 1996 yılında %o 46,71 iken, bu hız 2000 yılında %o 41 e, 2003 yılında %o 38,3 e gerilemiştir ( 3 ) TNSA ya göre ise bu oran %o 29 dur. Bu hızlı düzelişin Burdur daki yansıması Şekil 3 de görülmektedir yılında %o 14,08 e, 2004 yılı sonu itibari ile %o 9,98 e gerilemiştir. Isparta da BÖH 2000 yılında %o 17,9 iken 2004 yılında %o 16,3, Antalya da BÖH 2000 yılında %o 22,7 iken 2004 yılında %o 13,6 olmuştur (4, 6, 7 ). Bebek Ölümleri nin yıllara göre değişimi incelendiğinde, oldukça ciddi bir gerileme olmuştur. Bu trendin Türkiye ortalamasının üzerinde devam ettiği görülmektedir. Bebek Ölüm Hızları Neonatal ve Postneonatal Ölüm Hızları ve Neonatal Ölüm Hızları da Erken ve Geç Neonatal Ölüm Hızları olarak ayrılabilir. Ancak veriler güvenilir olmadığından ayrıma gidilememiş, kaba bir yorumla yetinilmiştir. BEBEK ÖLÜMLERİNİN YILLARA DAĞILIMI ERKEK KADIN Şekil 3. Burdur İlinde Yıllara göre Bebek Ölüm Hızları
11 Beş Yaş Altı Ölüm Hızı I.BURDUR SEMPOZYUMU 925 Türkiye de il ve ilçe merkezlerinden toplanan ölüm bilgilerine göre 0-4 yaş grubu çocuk ölümlerinin tüm yaş grupları içindeki payı 2001 yılında %10.2 dir. Yani her 10 ölen kişiden birisi 0-4 yaş grubundadır. Yani 5 yaş altı nüfus özel bir gruptur resmi istatistiklere göre İstanbul da tüm ölümlerin % 20.7 sinin 5 yaş altı olduğu hesaplanmıştır (12). Bölgelerin kıyaslamasında kullanılan 5 yaş altı Ölüm Hızı Türkiye de 2000 yılında %o 48,7 iken (3 ), 2003 yılında bu oran %o 37 e gerilemiştir ( 5 ). Antalya da 2004 yılında 5 yaş altı Ölüm Hızı: 16,07, Isparta da 19,4 iken, Burdur da 12,1 dir ( 4, 6, 7 ) Ana Ölüm Hızı AÖH ve PNÖH Ana Sağlığı Düzeyini gösteren en önemli ölçütlerdir ( 9 ). Bu itibarla Türkiye de AÖH %oo 39 dur. Her yıl yaklaşık 700 anne gebelik, doğum ve lohusalığa bağlı nedenlerden dolayı ölmektedir. Güvenli bir gebelik ve doğumun insan hakkı olduğu, çocuk doğurmanın bir hastalık olmadığı bilinmektedir (13). Burdur ilinde yılları arasında yılda 1 ölüm görülmekte yada hiç görülmemektedir. AÖH Isparta da 2004 yılında %oo 2,1 ve Antalya da 2004 yılında %oo 34,87 olmuştur ( 4, 6, 7 ) PnBÖH (Perinatal Bebek Ölüm Hızı) PnBÖH Ana Sağlığı düzeyini, doğum öncesi bakımın yeterli ve doğumların sağlıklı koşullar altında olup olmadığını gösteren önemli bir ölçüttür ( 9 ). Türkiye de 2003 TNSA ya göre Perinatal Bebek Ölüm Hızı %o 24, Burdur da 2004 yılında %o 12 olmuştur. Isparta da 2004 yılında PNBÖH %o 15,7 olmuş, Antalya ili verilerine ulaşılamamıştır ( 4, 6 ) Kaba Doğum Hızı Türkiye deki hıza paralel olmamakla beraber Kaba Doğum Hızında zaman diliminde bir azalma görülmektedir. Ayrıntılı bilgi Demografik Verilerde verilmiştir Kaba Ölüm Hızı Benzer şekilde Kaba Ölüm Hızında da Kaba Doğum Hızındaki tespit tekrar edilebilir. Ayrıntılı bilgi Demografik Verilerde verilmiştir Yeterli Anne Sütü Alan Bebek Oranı 1978 yılındaki yapılan Üreme araştırmasına göre Türkiye de Emzirmenin Doğu Anadolu dan batıya, köylerden kentlere doğru gittikçe giderek azaldığı bildirilmektedir (14). Türkiye de emzirme çok yaygındır. Tüm çocukların % 97 si belli bir süre emzirilmiştir. Yaşamlarının ilk 2 ayında çocukların sadece % 44 ü anne sütü ile beslenmişlerdir. Ortanca emzirme süresi 14 aydır. Emzirilen ve 6 aylıktan daha küçük çocukların % 18 ine hazır mama verilmiştir. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmasına göre 0-3 aylık bebeklerin %92.7 si ve 4-6 aylık çocukların %92.7 si anne sütü almaktadır. Ancak ilk bir ayda bebeklerin % 33 üne anne sütünün yanı sıra su ve %49.3 üne ek gıda verilmektedir. Türkiye de ortanca anne sütü verme 13.7 ay, kırsal kesimde 13.9 ay ve kentsel kesimde 10.7 aydır. Türkiye de anne sütü ile beslenme yaygın olmakla beraber doğru uygulaması ile ilgili sorunlar vardır. Bu sorunların başında emzirmeye geç başlanılması, ek gıdalara çok erken veya çok geç başlanması, yanlış ek gıda başlanması, anne sütü ile beslenmeye başlamadan evvel su ve şekerli su verilmesi, annelerin doğum öncesi dönemde anne sütü hakkında yeterince bilgilendirilmemesi, sağlık personelinin bu konudaki yetersiz bilgisi, biberon ve emzik kullanma davranışının yaygın olması ve kültürel nedenler sayılmaktadır ( 5 ). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde sosyoekonomik olarak avantajlı sağlıklı olarak dünyaya gelmiş infantlar 12 ay boyunca takip edilmiş ve 1, 2.,3.,4.,5.,6.,9. ve 12. ayda veriler toplanmıştır. Anne sütü ile emzirme oranları sırası ile 1. ayda % 97.9, 4. ayda % 90.1, 6. ayda % 76.9 ve 12. ayda % 36.9 olarak saptanmıştır. Sadece anne sütü ile beslenme 1. ayda % 89.3, 4. ayda 59.3, 6 ayda % 2.0 olarak saptanmıştır. İnek sütü alan infant oranı 6. ayda % 69.8 di. Çalışma göstermiştir ki emzirme her ne kadar normatif bir davranış olsa da optimum olarak uygulanamamakta, bebekler için zararlı bir beslenmeye yol açabilecek potansiyele sahip olmaktadır ve sonuç olarak gelişmiş semtlerde de emzirmenin geliştirilmesi gerekmektedir (15). Burdur ilinde emzirme ile ilgili olarak; gebelerin gebeliklerinin erken dönemde tespiti, yeteri kadar takibi, doğumların % 92 hastanede gerçekleşmesi, doğum sonrası loğusa ve bebek takiplerinin düzenli yapılmasından dolayı emzirme ile ilgili önemli bir problem gözükmemektedir. Emzirmenin korunması,
12 926 I.BURDUR SEMPOZYUMU özendirilmesi ve desteklenmesine yönelik olarak, Sağlık Bakanlığı ve UNICEF işbirliğinde 1991 yılından beri yürütülmekte olan "Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Hastaneler Programı" kapsamında Burdur Devlet Hastanesi nin Bebek Dostu Hastane ünvanı almış olmasına rağmen başta Bucak Devlet Hastanesi olmak üzere diğer hastanelerin de bu ünvanı alması için aktif bir çabaya ihtiyaç vardır. Isparta 2004 yılında Bebek Dostu İl olmuş, Antalya da ise 5 hastane bu ünvanı almış, doğumların % 75 i Bebek Dostu Hastanelerde yapılabilir hale gelmiştir ( 16 ). Emzirme süresini annenin bebeğini emzirme bilgisi ve psikososyal faktörlerden ziyade hastane deneyimi daha fazla etkilemektedir (17). Bebek Dostu Hastane ve ardından Bebek Dostu İl olmak öncelikli hedefler arasında olmalıdır Rickets Oranı Türkiye güneşli geçirilen gün sayısı açısından şanslı olmasına rağmen hala bu hastalığın görülmesi düşündürücüdür.(türkiye de Rickets Prevelensı: % 1,67-19) Burdur da güneş gören gün sayısı Türkiye ortalamasının üzerindedir. Bu konuda da gerçek morbidite değerleri elimizde yoktur Güneşlenme Süresi(saat) Şekil 4. Burdur İli Yıllık Güneşlenme Süresi ( 18 ). 4. SONUÇ ÖNERİLER Sağlık Bakanlığı anne ve çocuk sağlığını iyileştirmek için, 1985 yılından beri özel programlar uygulanmaktadır. Bunlar arasında polio eradikasyonu, flour kullanımı, güvenli annelik ve yenidoğan bakımı, Bebek Dostu Hastane programı, tuzun iyotlanması, sağlık personelinin eğitimleri sayılabilir (19). Ülkemizde Sağlık Bakanlığının yurt genelinde uyguladığı sağlık politikaları çerçevesinde bir çok ile nazaran olumlu olan göstergelerin korunması, daha iyi hale getirilmesi için yine de özellikle yerel otoritelerin duyarlılıklarının sürmesi gerekmektedir. Bu raporda daha ziyade Temel Sağlık Hizmetleri verileri incelenmiştir. İşin Tedavi hizmetleri boyutu, yani hastane boyutunun ele alınmamış olmasına bir eleştiri getirilebilir, ancak hem konunun içeriğinin geniş olması hem de temel sağlık hizmetlerindeki göstergelerin doğal sonucu olarak olumlu etkilerinin tedavi hizmetlerinin de benzer sonuçlar ortaya koyacağı hatırlanmalıdır. Türkiye, 2020 yılına kadar bütün yenidoğanların, bebeklerin ve okul öncesi yaşlardaki çocukların yaşama sağlıklı başlamalarını ve sürdürebilmelerini sağlamayı hedeflemektedir. Bu hedefin alt başlıkları ise şu şekildedir: ( 20) 2020 yılına kadar, bebek ölüm hızını binde 20 nin altına; beş yaş altı ölüm hızını binde 30 un altına indirmek; neonatal ölüm hızını %30 azaltmak yılına kadar, bütün doğumların sağlık kuruluşlarında yapılmasını, 2020 yılına kadar bütün gebelerin düzenli doğum öncesi bakım almalarını sağlamak yılına kadar, düşük doğum ağırlıklı bebeklerin oranını %20 azaltmak.
13 I.BURDUR SEMPOZYUMU yılına kadar, ilk altı ay tek başına anne sütü alan çocuk oranını %80 ne çıkarmak yılına kadar, beş yaş altı çocuklarda beslenme bozukluklarını %35, iyot yetersizliği hastalıklarını %90 azaltmak. Burdur ilinin Ana ve Çocuk Sağlığı Ölçütleri açısından hem Türkiye ortalaması hem de bölge illeri arasında mevcut durumu iyimser bir hava yaratsa da, bilinmelidir ki en küçük bir zaaf bugüne dek olan kazanımların kaybına yol açacaktır. KAYNAKLAR (Erişim tarihi: ) Holzhausen W., The population problem in Turkey (as seen from the perspective of a foreign donor)., Nufusbil Derg. 1987;9: (Erişim tarihi: ) Burdur İl Sağlık Müdürlüğü, 2004 yılı Burdur Sağlık İstatistik Yıllığı, BURDUR, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003 (TNSA 2003)., Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü, ANKARA, Isparta İl Sağlık Müdürlüğü, 2004 yılı Isparta Sağlık İstatistik Verileri, ISPARTA, Antalya İl Sağlık Müdürlüğü, 2004 yılı Antalya Sağlık İstatistik Verileri, ANTALYA, Biliker MA., Maternal mortality in Turkey., J Perinat Med. 2003;31(5): Bertan M., Güler Ç., Halk Sağlığı Temel Bilgiler, Güneş Kitabevi, ANKARA, Kamaci M., Mermut S. Turkey: pressures on employment, housing, education and health care., Draper Fund Rep Sep;(14):10-2. Ozcan F., Family planning in Isparta, Turkey., J Biosoc Sci Oct;29(4): Bulut A., Gokcay G., Neyzi O., Shorter F., Mortality in the 0-4 years age group in Istanbul city., Nufusbil Derg. 1990;12:5-18. Yayla M., Maternal mortality in developing countries., J Perinat Med. 2003;31(5): Tuncbilek Uner S., Ulusoy M., Breast feeding in Turkey: the demographic, socio-economic aspects and relationship to infant/child mortality., Nufusbil Derg. 1982;4:7-39. Ertem IO., Akinci Z., Ulukol B., Baskan-Gulnar S., Socioeconomically advantaged infants attending a university well-child clinic in Ankara: are they breast-feeding optimally?, Turk J Pediatr Jul- Sep;43(3): (Erişim tarihi: ) Alikasifoglu M., Erginoz E., Gur ET., Baltas Z., Beker B., Arvas A., Factors influencing the duration of exclusive breastfeeding in a group of Turkish women., J Hum Lact Aug;17(3): (Erişim tarihi: ) Akin A., Koseli A., Improvements in mother-child health indicators in Turkey., Turk J Pediatr Apr-Jun;39(2): Öztek S., Akdur R., Aycan S., Afşar OZ., Soydal T., Üner E., Bal E., Demirören M., Altıyollar H., Evci D., Herkese Sağlık Türkiye nin Hedef ve Stratejileri, Sağlık Bakanlığı, Barok Matbaacılık, ANKARA.
2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Ulusal Toplantı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. A. Sinan Türkyılmaz Doç. Dr. Alanur Çavlin 2 Aralık 214, Rixos Grand Ankara Oteli, Ankara Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun
Detaylı2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2. Bölge Toplantısı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. Alanur Çavlin Dr. Pelin Seçkiner 5 Şubat 215 Swiss Otel Büyük Efes, İzmir Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun ve kadınların
Detaylı2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 3. Bölge Toplantısı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. Alanur Çavlin Dr. Tuğba Adalı 19 Şubat 215 Greenpark Otel, Diyarbakır Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun ve kadınların
DetaylıDÜŞÜKLER VE ÖLÜ DOĞUMLAR 6
DÜŞÜKLER VE ÖLÜ DOĞUMLAR 6 Sabahat Tezcan ve Alanur Çavlin Bozbeyoğlu Bu bölümde isteyerek düşükler, kendiliğinden düşükler ve ölü doğumlara ilişkin bulgular sunulmaktadır. Ölü doğumlar ve kendiliğinden
DetaylıDünyada ve Türkiye de çocuk sağlığının durumu ( ) Prof. Dr. Betül Ulukol Sosyal Pediatri Bilim Dalı
Dünyada ve Türkiye de çocuk sağlığının durumu (2017-2018) Prof. Dr. Betül Ulukol Sosyal Pediatri Bilim Dalı Sağlık Yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil fiziksel, bilişsel, psikososyal tam bir
DetaylıTNSA-2003 ÖNEMLİ SONUÇLARI HİZMET ALANLARI
TNSA-2003 ÖNEMLİ SONUÇLARI HİZMET ALANLARI Prof. Dr. Sabahat Tezcan Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Müdürü 8 Ekim 2004 - Ankara HANEHALKI ÖZELLİKLERİ Nüfus halen genç yapıda (%29, 15 )
DetaylıSağlık Göstergeleri II.1. ÜREME SAĞLIĞI II.2. AŞILAMA II.3. MORTALİTE II.4. MORBİDİTE
2 Sağlık Göstergeleri II.. ÜREME SAĞLIĞI II.2. AŞILAMA II.. MORTALİTE II.. MORBİDİTE II. Üreme Sağlığı TABLO: TÜRKİYE'DE YERLEŞİM YERLERİNE GÖRE ÜREME SAĞLIĞI (%, 2) ÖZELLİKLER KENT KIR TOPLAM DOĞURGANLIK
DetaylıBEBEK ve ÇOCUK ÖLÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE NÜFUS ve SAĞLIK ARAŞTIRMASI, 1993 ve 1998
ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MECMUASI Cilt 57, Sayı 1, 2004 1-12 BEBEK ve ÇOCUK ÖLÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE NÜFUS ve SAĞLIK ARAŞTIRMASI, 1993 ve 1998 Şepnem Taşkın* Nazlı Atak** ÖZET Bu
DetaylıTNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-IV KUZEYDOĞU ANADOLU DA ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI
TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-IV KUZEYDOĞU ANADOLU DA ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI Prof. Dr. Sabahat Tezcan H.Ü. Nüfus Etütleri Enstitüsü Müdürü 16 Haziran 2005 - KARS Bebek ve Çocuk Ölümlülüğü 0-4 Yaş Dönemindeki
DetaylıTNSA-2008 in Sonuçları
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü TNSA-2008 in Sonuçları Doç. Dr. İsmet Koç 22 Ekim 2009 Rixos Otel/Ankara T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü T.C.
DetaylıTNSA-2008 in Sonuçları Bölgesel Toplantı 1
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü TNSA-2008 in Sonuçları Bölgesel Toplantı 1 5 Kasım 2009, Van Hanehalkı Nüfusunun ve Kadınların Temel Özellikleri Ar. Gör. Mehmet Ali Eryurt T.C. Sağlık Bakanlığı
DetaylıTNSA-2008 in Sonuçları
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü TNSA-2008 in Sonuçları Bölgesel Toplantı 2 19 Kasım 2009, Trabzon Hanehalkı Nüfusunun ve Kadınların Temel Özellikleri Ar. Gör. Mehmet Ali Eryurt T.C. Sağlık
Detaylı07.11.2014. Ana Sağlığını Etkileyen Faktörler ve Alınacak Önlemler
10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 2. Hafta ( 22 26 / 09 / 2014 ) 1.) KADIN ve ANASAĞLIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER ve ALINACAK ÖNLEMLER 2.) KADIN ve ANA SAĞLIĞI İLE İLGİLİ ÖLÇÜTLER Slayt No: 2
DetaylıTNSA-2003 Bölge Toplantısı-VII DOĞURGANLIK AİLE PLANLAMASI DOĞURGANLIK TERCİHLERİ
TNSA-2003 Bölge Toplantısı-VII DOĞURGANLIK AİLE PLANLAMASI DOĞURGANLIK TERCİHLERİ Doç. Dr. Banu AKADLI ERGÖÇMEN 01 Temmuz 2005 - TRABZON DOĞURGANLIK Toplam Doğurganlık Hızları 1978-2003 5 4 4,3 4,0 3 2
DetaylıM2 S1. Üreme Sağlığı. Tanım, Üreme Hakları, Bütüncül Yaklaşım. Doç. Dr. Günay SAKA 12 Mayıs 2011
M2 S1 Üreme Sağlığı Tanım, Üreme Hakları, Bütüncül Yaklaşım Doç. Dr. Günay SAKA 12 Mayıs 2011 M2 S6 Üreme Sağlığına Yönelme Bükreş konferansı (1974) II. Nüfus Konferansı (1984 Meksika) Kadın ve çocuklara
DetaylıTürkiye de Kadınların Sağlığı
+ Pratisyen Hekimlik Kongresi 16-18 Mayıs 2015 İstanbul Türkiye de Kadınların Sağlığı Prof. Dr. Nilay Etiler Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Üyesi + Zaman: 2015
DetaylıTÜRKİYE İÇİN YENİ BİR SEÇENEK: TIBBİ DÜŞÜKLER
TÜRKİYE İÇİN YENİ BİR SEÇENEK: TIBBİ DÜŞÜKLER Dünyada Her 1 dakikada: 380 kadın gebe kalmakta, 190 kadın istenmeyen veya planlanmayan gebelikle karşılaşmakta, 110 kadın gebelikle ilgili komplikasyon yaşamakta,
DetaylıANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞININ ÖNEMİ. Sağlık; bireyin beden, ruh ve sosyal açıdan tam bir iyilik durumunda olmasıdır.
ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞININ ÖNEMİ Sağlık; bireyin beden, ruh ve sosyal açıdan tam bir iyilik durumunda olmasıdır. Anne-çocuk sağlığı hizmetlerinin amacı; özelde anne ve çocukların, genelde ise toplumun sağlıklı
DetaylıÖRNEKLEME HATALARI EK C. A. Sinan Türkyılmaz
ÖNEKLEME HATALAI EK C A. Sinan Türkyılmaz Örneklem araştırmalarından elde edilen kestirimler (estimates) iki tip dan etkilenirler: (1) örneklem dışı lar ve (2) örneklem ları. Örneklem dışı lar, veri toplama
DetaylıPERİNATOLOJİ ve ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMLERİ. Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH Perinatoloji Kliniği
PERİNATOLOJİ ve ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMLERİ Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH Perinatoloji Kliniği Perinatoloji Yüksek riskli gebelik Maternal ve fetal sağlığı tehdit eden, mortalite ve morbidite olasılığını
DetaylıÜlkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri
Ülkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı Uzm. Dr. Sema Sanisoğlu 20 Mart 2017, Ankara 1994 Kahire Uluslararası Nüfus ve Kalkınma toplantısında
DetaylıHalk Sağlığı-Ders 8 Sağlık Düzeyinin Ölçülmesi ve Epidemiyoloji
Halk Sağlığı-Ders 8 Sağlık Düzeyinin Ölçülmesi ve Epidemiyoloji Öğr. Gör. Hüseyin ARI 1 İstanbul Arel Üniversitesi M.Y.O Sağlık Kurumları İşletmeciliği Epidemiyoloji; hastalık ve sağlıkla ilgili olayların
Detaylıİsmet Koç ve Erhan Özdemir
DOĞURGANLIK 4 İsmet Koç ve Erhan Özdemir Bu bölüm, günümüzdeki ve tamamlanmış doğurganlığın düzeyi, örüntüsü ve değişimi ve ilgili göstergeleri incelemenin yanında, doğum aralıklarını, doğurganlığa başlama
DetaylıSEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Dersin adı Üreme Sağlığı Anabilim dalı Sorumlu öğretim üyesi E-posta adresi Halk Sağlığı Prof.Dr.Haldun SÜMER
DetaylıTR63 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ DEMOGRAFİK GÖSTERGELER
g TR63 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ DEMOGRAFİK GÖSTERGELER TABLOLAR Tablo 1. TR63 Bölgesi Doğum Sayısının Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (2011)... 1 Tablo 2. Ölümlerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (2011)...
DetaylıDÜNYADA VE TÜRKİYE DE KADIN SAĞLIĞININ DURUMU. Doç. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD Mayıs 2011
DÜNYADA VE TÜRKİYE DE KADIN SAĞLIĞININ DURUMU Doç. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD Mayıs 2011 1 Amaç: Bu dersin sonunda öğrenciler dünyada ve Türkiye de kadın sağlığının durumu konusunda bilgi kazanacaklardır.
DetaylıMevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 2011 Harran Üniversitesi-UNFPA
Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 211 Harran Üniversitesi-UNFPA Hizmet için kanıt oluşturan sonuçlar açısından Hizmetleri planlama ve uygulama açısından
DetaylıTRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ. NÜFUS ve KENTLEŞME
TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ NÜFUS ve KENTLEŞME 211 İÇİNDEKİLER 1.NÜFUS... 1 1.1. Nüfus Büyüklüğü, Nüfus Yoğunluğu ve Nüfus Artış Hızı... 3 1.2. Yaş ve Cinsiyet Dağılım Özellikleri... 8 1.2.1. Nüfusun
DetaylıTürkiye de ve Dünya da Çocuk Sağlığı
Türkiye de ve Dünya da Çocuk Sağlığı Dersin İçeriği Çocuk kavramı Sağlık kavramı Türkiye de ve dünyada çocuk sağlığının durumu Çocuk sağlığını etkileyen faktörler Çocuk sağlığına yönelik girişimler Çocukluk
DetaylıTABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ
TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ BÖLÜM 1 GİRİŞ Tablo 1.1 Hanehalkı ve kişi görüşmelerinin sonuçları...15 BÖLÜM 2 HANEHALKI NÜFUSU VE KONUT ÖZELLİKLERİ Tablo 2.1 Yaş, yerleşim yeri ve cinsiyete göre hanehalkı
DetaylıDOĞURGANLIĞI BELİRLEYEN DİĞER ARA DEĞİŞKENLER 7
DOĞURGANLIĞI BELİRLEYEN DİĞER ARA DEĞİŞKENLER 7 Banu Akadlı Ergöçmen ve Mehmet Ali Eryurt Bu bölümde gebeliği önleyici yöntem kullanımı dışında kadının gebe kalma riskini etkileyen temel faktörler incelenmektedir.
DetaylıAşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler
Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler Doç. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10.05.2010 1 Amaç : Tıp Fakültesi Dönem III öğrencileri, aşırı doğurganlık,
DetaylıFırat Tıp Dergisi 2009;14(4): 250-253
Klinik Araştırma www.firattipdergisi.com Elazığ Eğitim Araştırma Hastanesi Sarahatun Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği ne Başvuran Hastalara Uygulanan Kontraseptif Yöntemler ve Hastaların Demografik
DetaylıTemel Sosyo-Ekonomik Göstergeler
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI Temel Sosyo-Ekonomik Göstergeler Güncelleme: Ocak 2013, ANKARA I. Sosyo Demografik Göstergeler 1.1. Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 1.2. Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı
DetaylıKOCAELİÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI
KOCAELİÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI İLÇE SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA DOSYASI ADI SOYADI : NUMARASI : EĞİTİM TARİHLERİ : ÇALIŞTIĞI İLÇE SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ : DANIŞMAN ASİSTAN
DetaylıTürkiye de Anne ve Çocukların Durumu. Dr. Mehmet Rifat KÖSE
Türkiye de Anne ve Çocukların Durumu Dr. Mehmet Rifat KÖSE Değerlendirme Notu 214 Yılı Canlı doğum sayısındaki belirsizlikler devam etmektedir. Hastanede doğum yapan gebe sayısı 1.326.151 dir. Sağlık personeli
DetaylıTÜRKİYE DE DOĞUM ve DOĞUM SONU HİZMETLERDEN YARARLANMA. Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış
TÜRKİYE DE DOĞUM ve DOĞUM SONU HİZMETLERDEN YARARLANMA Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış I. GİRİŞ Doğumun sağlıklı koşullarda ve bir sağlık personelinin yardımıyla yaptırılmasının ve doğum
DetaylıTürkiye de Doğurganlık Tercihleri
2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması İleri Analiz Çalışması Türkiye de Doğurganlık Tercihleri Dr. Pelin Çağatay Melike Saraç Emre İlyas Prof. Dr. A. Sinan Türkyılmaz 10 Eylül 2015, Hilton Oteli, Ankara
DetaylıDünyada Çocuk Sağlığı Politikaları / hedefleri. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10 Mayıs 2011
Dünyada Çocuk Sağlığı Politikaları / hedefleri Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10 Mayıs 2011 1 DÜNYA DAKİ ÇOCUKLARIN SAĞLIĞININ KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR 1946 BM ye bağlı UNICEF kuruldu.
DetaylıÖN ARAŞTIRMA. 1. İl Grubu: İstanbul Yalova Sakarya Kocaeli 2. İl Grubu: Bolu Eskişehir Afyon K. Isparta Burdur
ÖN ARAŞTIRMA Saha Öncesi Yapılan Ön Araştırma SAHA ÖNCESİ YAPILAN ÖN ARAŞTIRMA: ARAŞTIRMA KONUSU VE PROBLEMİN SINIRLANDIRILMASI: Türkiye Geleneksel Kültür Haritası kapsamında gerçekleştirilen köy araştırmamız
DetaylıSivas İli Ana-Çocuk Sağlığı Merkezine Başvuran Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihleri ve Etkileyen Faktörler
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Sivas İli Ana-Çocuk Sağlığı Merkezine Başvuran Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihleri ve Etkileyen Faktörler The Factors Which Effect the Family Planning Methods
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI
2009 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI SAĞLIK OCAĞI ÇALIŞMA DOSYASI ADI SOYADI : NUMARASI : EĞİTİM TARİHLERİ : ÇALIŞTIĞI SAĞLIK OCAĞI : DANIŞMAN OCAK HEKİMİ : DANIŞMAN
DetaylıTÜRKİYE DE NÜFUS VE ÜREME SAĞLIĞINA İLİŞKİN SAYISAL BÜYÜKLÜKLER: 2003 TÜRKİYE NÜFUS VE SAĞLIK ARAŞTIRMASI BULGULARINA DAYALI TAHMİNLER
Nüfusbilim Dergisi\Turkish Journal of Population Studies, 2006-07, 28-29, 3-14 3 TÜRKİYE DE NÜFUS VE ÜREME SAĞLIĞINA İLİŞKİN SAYISAL BÜYÜKLÜKLER: 2003 TÜRKİYE NÜFUS VE SAĞLIK ARAŞTIRMASI BULGULARINA DAYALI
DetaylıDOĞUM ÖNCESİ BAKIM VE DOĞUMA YARDIM 10
DOĞUM ÖNCESİ BAKIM VE DOĞUMA YARDIM 10 Banu Akadlı Ergöçmen ve Yadigar Coşkun Anne ve çocuk sağlığı açısından önemli bir konu olan doğum öncesi bakım ve doğuma yardıma ilişkin olarak TNSA-2003 den elde
DetaylıDÜNYADA VE TÜRKİYE DE ANNE ÖLÜMLERİ
DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ANNE ÖLÜMLERİ Dr. İbrahim PADIR İstanbul, 2015 Kavramlar ve Tanımlar Gebeliğe bağlı ölüm, bir kadının gebelik süresince, doğumda ya da gebeliğin sonlanmasından sonraki 42 gün içinde
DetaylıYARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ UYGULAMALARI VE PERİNATAL/NEONATAL ETKİLER
YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ UYGULAMALARI VE PERİNATAL/NEONATAL ETKİLER Nilüfer Güzoğlu, H. Gözde Kanmaz, Dilek Dilli, Nurdan Uras, Ömer Erdeve, Uğur Dilmen İlk tüp bebeğin 1978 de doğumundan bu yana IVF
DetaylıT.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Enstitüsü T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Sosyal Sektörler
DetaylıTürkiye nin Çocuk İhmali: Son 5 Yıldaki Bebek Ölümleri ve Koruyucu Hizmetlerden Yararlanmamada Eşitsizlikler
Türkiye nin Çocuk İhmali: Son 5 Yıldaki Ölümleri ve Koruyucu Hizmetlerden Yararlanmamada Eşitsizlikler Prof.Dr.Muzaffer Eskiocak Trakya Üni.Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı Bu yazı Türkiye de son 5
DetaylıFETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ
FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ Yrd.Doç.Dr. Gülten KOÇ Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim
DetaylıHalk Sağlığı-Ders 6 Aşırı Doğurganlığın Kontrolü ve İlaçla Koruma
Halk Sağlığı-Ders 6 Aşırı Doğurganlığın Kontrolü ve İlaçla Koruma Öğr. Gör. Hüseyin ARI 1 Aşırı Doğurganlık Sosyoekonomik koşullar, beslenme ve çevre sağlığı uygun olmayan toplumlarda aşırı doğurganlık
DetaylıDoğurganlık ve Aile Planlaması. İsmet Koç - Turgay Ünalan
Doğurganlık ve Aile Planlaması İsmet Koç - Turgay Ünalan Doğurganlık ve Aile Planlaması Doğurganlık Aile Planlaması Doğurganlığı Belirleyen Ara Değişkenler Düşükler ve Ölü Doğumlar Doğurganlık Tercihleri
DetaylıGüvenli Annelik. Pof. Dr. Anayit M. Coşkun
Güvenli Annelik Pof. Dr. Anayit M. Coşkun İçerik Tanım ve Kavramsal çerçeve Dünya ve ülkemizden (anne & çocuk) veriler Güvenli Annelik Hizmetlerinin iyileştirmesi çalışmaları Ebelik Bakım Modeli Güvenli
DetaylıNÜFUS SAYIMLARI NÜFUS VE SAĞLIK Birleşmiş Milletlerin Tanımına Göre Demografi (Nüfusbilim)
NÜFUS VE SAĞLIK Nüfus, belirli bir bölgede belirli bir anda yaşayan bireylerin oluşturduğu kitledir. Birleşmiş Milletlerin Tanımına Göre Demografi (Nüfusbilim) İnsan nüfusunun Büyüklük, Yapı, Gelişimi,
DetaylıANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI. Attila Hancıoğlu Banu Akadlı Ergöçmen Elif Kurtuluş Yiğit
ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI Attila Hancıoğlu Banu Akadlı Ergöçmen Elif Kurtuluş Yiğit Bebek ve Çocuk Ölümlülüğü 0-4 Yaş Dönemindeki Ölümler Perinatal Ölümler Yüksek Riskli Doğurganlık Davranışı 0-4 Yaş Dönemindeki
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI HEKİM ADAYININ Adı Soyadı : Numarası : Staj Tarihleri : Danışman Öğretim Üyesi : DANIŞMAN AİLE
DetaylıGENEL SOSYOEKONOMİK GÖRÜNÜM
GENEL SOSYOEKONOMİK GÖRÜNÜM 2014 yılı Adrese Dayalı Nüfus Sayımı na göre Afyonkarahisar ın nüfusu 706.371 dir ve ülke genelinde 31. sıradadır. Bu nüfusun 402.241 i il ve ilçe merkezlerinde, 304.130 u ise
DetaylıErken Yaşlardaki Evlilikler ve Gebelikler
Erken Yaşlardaki Evlilikler ve Gebelikler Banu Akadlı Ergöçmen, Prof.Dr. İlknur Yüksel Kaptanoğlu, Doç.Dr. 20 Mart 2015 Erken Evlilik/Çocuk Yaşta Evlilik Çocuk yaşta evlilik, fiziksel, fizyolojik ve psikolojik
DetaylıTürkiye nin Nüfus Özellikleri ve Dağılışı
Türkiye nin Nüfus Özellikleri ve Dağılışı 1 Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Nüfus miktarı kadar önem taşıyan bir başka kriter de nüfusun yaş yapısıdır. Çünkü, yaş grupları nüfusun genel yapısı ve
DetaylıÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇALIŞMA KONULARI (BÖLÜM ADI ALFABETİK) (2-27 NİSAN 2018)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇALIŞMA KONULARI (BÖLÜM ADI ALFABETİK) (2-27 NİSAN 2018) Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çocuk ve Adolesan Sağlığı Kadın Sağlığı/Üreme Sağlığı Okul Sağlığı Toplum Beslenmesi Yaşlı Sağlığı ve
DetaylıTNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-VI ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI
TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-VI ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI Doç. Dr. Turgay Ünalan 28 Haziran 2005 - SAMSUN Bebek ve Çocuk Ölümlülüğü 0-4 Yaş Dönemindeki Ölümler Perinatal Ölümler Yüksek Riskli Doğurganlık Davranışı
DetaylıTürkiye de Çocuk Sağlığının Durumu
Türkiye de Çocuk Sağlığının Durumu Doç. Dr. Günay Saka Mayıs 2011 5 Mayıs 2011 1 1 261 673 5 Mayıs 2011 2 Amaç: Bu ders sonunda; Türkiye de çocuk sağlığının durumu hakkında bilgi sahibi olacaklardır. 5
DetaylıDEMOGRAFİ: Nüfus meselelerine sosyolojik bir bakış
DEMOGRAFİ: Nüfus meselelerine sosyolojik bir bakış Ders 8 : Doğumlar Doç. Dr. Didem Danış Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Bölümü ddanis@gsu.edu.tr Ders 8 : Doğumlar Bu derste ele alınacak konular -
DetaylıHASTALIK YÜKÜ FİNAL RAPOR
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI REFİK SAYDAM HIFZISSIHHA MERKEZİ BAŞKANLIĞI HIFZISSIHHA MEKTEBİ MÜDÜRLÜĞÜ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ ULUSAL HASTALIK YÜKÜ VE MALİYET-ETKİLİLİK PROJESİ HASTALIK YÜKÜ FİNAL RAPOR ARALIK -
DetaylıSAĞLIK DÜZEYİ GÖSTERGELERİ
SAĞLIK DÜZEYİ GÖSTERGELERİ HIZ:Bir toplum veya grubun belirli bir birimi içinde gözlenen hastalık veya olay sıklığını belirtir.hızın hesap edilmesinde kullanılan pay ve paydadaki sayılar aynı bölgeden
DetaylıDÜNYADA VE TÜRKİYE DE KADIN SAĞLIĞININ DURUMU
DÜNYADA VE TÜRKİYE DE KADIN SAĞLIĞININ DURUMU Prof. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD Mayıs 2013 1 Amaç: Bu dersin sonunda öğrenciler dünyada ve Türkiye de kadın sağlığının durumu konusunda bilgi kazanacaklardır.
DetaylıDünya Nüfus Günü, 2013
Sayı: 13663 Dünya Nüfus Günü, 2013 11 Temmuz 2013 Saat: 10:00 Dünya Nüfus Günü nün bu yılki teması Ergen Gebeliği olarak belirlendi Türkiye İstatistik Kurumu, 2012 yılından itibaren özel günlerde (8 Mart
DetaylıTürkiye Nüfusunun Yapısal Özellikleri Nüfus; 1- Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Genç (Çocuk) Nüfus ( 0-14 yaş )
Türkiye Nüfusunun Yapısal Özellikleri Nüfus; ülkelerin kalkınmasında, ülkenin dünyadaki etki alanını genişletmesinde potansiyel bir güç olarak önemli bir faktördür. Nüfusun potansiyel gücü, nüfus miktarı
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI HEKİM ADAYININ Adı Soyadı : Numarası : Staj Tarihleri : Danışman Öğretim Üyesi : DANIŞMAN AİLE
DetaylıEFA 2008 Küresel İzleme Raporu. 2015 e Kadar Başarabilecek miyiz? Önemli Noktalar
EFA 2008 Küresel İzleme Raporu 2015 e Kadar Başarabilecek miyiz? Önemli Noktalar EFA 2008 Raporu bir orta dönem değerlendirmesidir. 2000 yılından bu yana gerçekleşen önemli gelişmeler 1999-2005 yılları
DetaylıİLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ
İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ Dr. Sema ÖZBAŞ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı Sağlık Bakanlığı Teşkilat Şeması Türkiye Halk
DetaylıAÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI /
AÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI / 2017-18 TARİH/MODÜL BAŞLIKLAR (Konular) ÖĞRETİM ÜYESİ MODÜL 1 9 Ekim 2017 Halk Sağlığı tanımı, kavramı ve yaklaşımı Geleneksel ve Çağdaş
DetaylıŞanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli
Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli Prof.Dr. Zeynep ŞİMŞEK Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı
DetaylıDr. Bekir KESKİNKILIÇ
Dr. Bekir KESKİNKILIÇ ÇALIŞMANIN AMAÇLARI; İLKÖĞRETİM OKULLARI 2. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN (7-8 YAŞ GRUBU); Beslenme durumlarının ve büyümelerinin değerlendirilmesi, Ailelerinin ifadelerine göre çocukların
DetaylıTRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ SAĞLIK SEKTÖRÜ
TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ SAĞLIK SEKTÖRÜ 2011 İÇİNDEKİLER 1. SAĞLIK SEKTÖRÜ... 3 1.1. Sağlık Personeli Durumu... 3 1.2. Ölüme Neden Olan Hastalıklar, Bebek - Çocuk Ölümleri ve Toplam Doğurganlık...
DetaylıElif Kurtuluş Yiğit ve Sabahat Tezcan
BEBEKLERİN BESLENME ALIŞKANLIKLARI, 12 ÇOCUKLARIN VE ANNELERİN BESLENME DURUMU Elif Kurtuluş Yiğit ve Sabahat Tezcan TNSA-2003 de bebek beslenmesi, emzirme süresi ve sıklığı, verilen ek gıdaların çeşidi
DetaylıTurgay Ünalan, İsmet Koç ve Sabahat Tezcan
AİLE PLANLAMASI 5 Turgay Ünalan, İsmet Koç ve Sabahat Tezcan Bu bölümde gebeliği önleyici bilgisi, tutum ve davranışları ile ilgili TNSA- 2003 sonuçları sunulmaktadır. Bölümde öncelikle farklı gebeliği
DetaylıT.C. BAŞBAKANLIK DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü H 1437 / M 2016 YILI RAMAZAN İMSAKİYESİ
BURDUR 01 RAMAZAN 06 HAZIRAN PAZARTESİ 03 43 05 30 13 05 16 55 20 26 22 04 02 RAMAZAN 07 HAZIRAN SALI 03 43 05 30 13 05 16 55 20 27 22 05 03 RAMAZAN 08 HAZIRAN ÇARSAMBA 03 42 05 30 13 05 16 56 20 27 22
DetaylıTÜRKİYE DE DOĞUM ÖNCESİ BAKIM HİZMETLERİNDEN YARARLANMA
TÜRKİYE DE DOĞUM ÖNCESİ BAKIM HİZMETLERİNDEN YARARLANMA Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış Prof. Dr. Ayşe Akın I. GİRİŞ Doğum öncesi bakım (DÖB); anne ve fetusun
Detaylı2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması İleri Analiz Çalışması Sonuçları Toplantısı İSTEYEREK VE KENDİLİĞİNDEN DÜŞÜKLERİN YAYGINLIĞI VE DÜŞÜKLERİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Dr. Tuğba Adalı Doç. Dr. Alanur Çavlin
DetaylıTÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU. Edirne Bölge Müdürlüğü
Cinsiyete göre çocuk nüfusu, 214 9.. Türkiye nüfusunun %29,4 ünü çocuk nüfusu oluşturmaktadır. 8.. 77 695 94 7.. 6.. 5.. 4.. 3.. 2.. 1.. 22 838 482 (%29,4) 11 725 257 (%15,1) 11 113 225 (%14,3) Türkiye
DetaylıTNSA 2008 İleri Analiz Sonuçları Türkiye de Doğurganlık, Üreme Sağlığı ve Yaşlılık Dr. İlknur Yüksel Kaptanoğlu Dr.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü TNSA 2008 İleri Analiz Sonuçları Türkiye de Doğurganlık, Üreme Sağlığı ve Yaşlılık Dr. İlknur Yüksel Kaptanoğlu Dr. Mehmet Ali Eryurt 16 Eylül 2010 / Hilton
DetaylıBölüm-1: Genel Bilgiler
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ ÇALIŞMA DOSYASI ADI SOYADI : NUMARASI : EĞİTİM TARİHLERİ : ÇALIŞTIĞI TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ : DANIŞMAN ASİSTAN
Detaylı*'" Atatürk Ünİ\'ersitesi Hemşirelik Yüksekokulu. (Arş. Gör.) PREMATÜRE BEBEKLERDEKİ MORTALİTE YE MORBİDİTE İNSİDANS I VE ÖNDE GELEN ÖLÜM NEDENLERİ
Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Ciltl, Sayı :2, 1998 PREMATÜRE BEBEKLERDEKİ MORTALİTE YE MORBİDİTE İNSİDANS I VE ÖNDE GELEN ÖLÜM NEDENLERİ Duygu ARIKAN* Fatma GÜDÜCÜ** ÖZET Atatürk
Detaylıİstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü. www.istanbulhalksagligi.gov.tr
İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü www.istanbulhalksagligi.gov.tr Anne Ölümlerini İzleme ve Değerlendirme Programı Anne Ölümlerini İzleme ve Değerlendirme Programı Anne Ölümlerini İzleme ve Değerlendirme
DetaylıGENÇ YAŞ EVLİLİKLERİNİN ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI ÜZERİNE ETKİLERİ
ANKARA TIP MECMUASI (THE JOURNAL OF THE FACULTY OF MEDICJNE) Vol. 47 : 95-108, 1994 GENÇ YAŞ EVLİLİKLERİNİN ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI ÜZERİNE ETKİLERİ Meltem Çöl" Deniz Çalışkan* Recep Akdur* Gençlik dönemine
DetaylıGAYRİMENKULÜN ENERJİSİ 2018 RAPORU 1 ŞUBAT 2019
GAYRİMENKULÜN ENERJİSİ 2018 RAPORU 1 ŞUBAT 2019 GEÇİŞ HAREKETLERİ İKİNCİ EL KONUTA TAŞINMA 2018 DE ARTTI 132.899 121.407 2017 2018 66.531 60.922 %9 -%8 Yeni Konuta Taşınma İkinci El Konuta Taşınma Antalya,
DetaylıTÜRKĠYE DE BEġ YAġ ALTI ÖLÜM HIZINDAKĠ DEĞĠġĠMLER. Dr. Sema ÖZBAŞ Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü
TÜRKĠYE DE BEġ YAġ ALTI ÖLÜM HIZINDAKĠ DEĞĠġĠMLER Dr. Sema ÖZBAŞ Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü Binyıl Kalkınma Hedeflerinden 4 üncüsü (BKH4) beş yaş altı ölüm hızının 1990 daki düzeye
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2010 Yılı Gençlerin İşsizlik ve İstihdam İstatistikleri İstatistik Kurumu (TÜİK) Hanehalkı İşgücü İstatistikleri veri tabanı 2010 yılı sonuçlarına göre ülkemizde gençlerin
DetaylıFırat Tıp Dergisi 2009;14(2): 115-119
Fırat Tıp Dergisi 200;4(2): - Klinik Araştırma www.firattipdergisi.com Arapgir Devlet Hastanesine Başvuran Gebelerin Doğum Öncesi Bakım Hizmetlerinden Yararlanma Durumları ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi
DetaylıANNE ÖLÜMLERİ. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Dairesi Başkanlığı
ANNE ÖLÜMLERİ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Dairesi Başkanlığı Tanımlar Gebeliğe bağlı ölüm Anne ölümü Tesadüfi ölüm Geç anne ölümü 2 Gebeliğe Bağlı Ölüm Ölüm sebebine bakılmaksızın
DetaylıARAŞTIRMA. Bingöl İli Uydukent Sağlık Ocağı Bölgesindeki 15 49 Yaş Kadınların Aile Planlaması Yöntemi Kullanım Düzeyinin Belirlenmesi
ARAŞTIRMA 2008: 22 (4): 185-191 http://www.fusabil.org Hüsamettin KAYA 1 Halim TATLI 1 Yasemin AÇIK 2 S.Erhan DEVECİ 2 1 Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Elazığ, TÜRKİYE
Detaylıtepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Mayıs2016 N201619
tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Mayıs216 N21619 DEĞERLENDİRME NOTU Esra ÖZPINAR Araştırmacı Şehir Çalışmaları Programı Bölge Çalışmaları Programı BEBEK ÖLÜM HIZI TÜRKİYE GENELİNDE AZALIYORKEN
DetaylıAŞILANMA VE ÇOCUK SAĞLIĞI 11
AŞILANMA VE ÇOCUK SAĞLIĞI 11 Sabahat Tezcan ve Elif Kurtuluş Yiğit Bu bölümde 12-23 aylık çocukların aşılanması, beş yaş altı çocuklarda akut solunum yolu enfeksiyonunun varlığı ve evlenmiş kadınların
DetaylıKADIN SAĞLIĞI,- ANA SAĞLIĞI 15-49 YAŞ KADIN ve GEBE İZLEMİ
KADIN SAĞLIĞI,- ANA SAĞLIĞI 15-49 YAŞ KADIN ve GEBE İZLEMİ İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. KAVRAM ve TANIMLAR 2.1. KADIN SAĞLIĞI 2.1.1. Kadın Sağlığının Önemi 3. ANA SAĞLIĞI 3.1. Ana Çocuk Sağlığının Önemi 3.3.
DetaylıAFYONKARAHİSAR DA NUFUS ARTIŞI PROJESİ (NAP)
AFYONKARAHİSAR DA NUFUS ARTIŞI PROJESİ (NAP) Hakan Yusuf GÜNER Vali Eylül 2014 AMACIMIZ Bilinçli, kendini tanıyan ve kendine güvenen sağlıklı bireyler ile genç nüfusun arttırılmasına destek vermek, sağlıklı
Detaylıveri araştırma sunar: ÜÇ TÜRKİYE metropoller kentler kasabalar
veri araştırma sunar: ÜÇ TÜRKİYE metropoller kentler kasabalar 2000 den 2007 ye Gelir ve Statü Farklılaşmaları ya da KENTLERİN ÜÇ TÜRKİYESİ metropoller / kentler / kasabalar VERİ-SGT STATÜ GELİR TÜKETİM
DetaylıVERİ KALİTESİ EK D. İsmet Koç
VERİ KALİTESİ EK D İsmet Koç Bu bölümün amacı, TNSA-2003 veri kalitesinin bir ön değerlendirmesini yapmaktır. Bu amaçla, yaş bildirim hataları, cevaplayıcılardan kaynaklanan hatırlama hataları ve veri
Detaylı190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte,
Dünyada her bir dakikada 380 kadın gebe kalmakta, 190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte, 40 kadın sağlıksız düşük yapmaktadır.
DetaylıTürkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması. Ulusal Toplantısı. 8 Aralık 2006 Ankara
Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması Ulusal Toplantısı 8 Aralık 2006 Ankara Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması Ulusal Toplantısı 8 Aralık 2006 Ankara Araştırma Sonuçları Doç Dr. İsmet Koç Kavramlar
DetaylıAvrupa da Yenidoğan Sağlığı Için Eylem Çağrısı
Avrupa da Yenidoğan Sağlığı Için Eylem Çağrısı Powered by BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 196 ülke tarafından onaylanmıştır ve Bedensel ve zihinsel bakımdan henüz olgunlaşmamış olan çocuk, doğumdan önce
Detaylı