İnsan Fibroblastları. Hücre İskeleti

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İnsan Fibroblastları. Hücre İskeleti"

Aysel Atay
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İnsan Fibroblastları Hücre İskeleti

2 Hücre iskeletinin temel proteinleri Hücre iskeletinin genel işlevleri Hücre iskeleti-hastalık t l k ilişkileri i

3 HÜCRE = Sitosol + organeller + hücre iskeleti HÜCRE İSKELETİ=Karmaşık, protein filamanları şebekesi Hücre/Çekirdek şeklinin ve yerleşiminin belirlenmesi ve korunması (elastikiyet, sağlamlılık) Hücrenin hareket (göç, diapedez vb) hücrenin bir bölümünün hareketi (siliyum, kuyruk vb) Fagositoz, endositoz, ekzositoz Sitokinez Hücre içi taşınma Kasılma Hücre-hücre ve hücre-hücre dışı ortam ilişkilerini destekleme

4 Hücre İskeletinin Temel Elemanları MİKROFİLAMANLAR (7 nm) Aktin (F ve G) MİKROTÜBÜLÜSLER (25 nm) Tübülin (alfa, beta, gamma) Keratinler Nörofilaminler Vimentin Desmin GFAP ARA FİLAMANLAR (10 nm) Laminler Nestin Periferin

5 Mikrofilamanlar % 5-30 kuru ağırlık G-Aktin molekülleri (42 kd) F-aktin filamanları Gelsolin 7nm ATP-bağımlı polimerizasyon Kas hücrelerinde Hücre zarı altında (özellikle eritrositlerde) Epitel hücrelerinde mikrovillus yapısında Kültür hücrelerinde (stres lifleri)

6 Formin

7 Sitokalazin D 5 µg/ml + Sitokalazin + uç Aktin zehirleri Sitokalazin ler + uca bağlanarak G-aktin in bağlanmasını engeller. Mantardan elde edilir. Falloidin Aktin filamanına bağlanarak depolimerizasyonunu engeller Amanita phalloides adındaki mantardan elde edilir A.Can, uç Latrunkulin ler G-aktin e bağlanarak F- aktin depolimerizasyonunu uyarır. Kızıldeniz süngeri Latrunculla magnifica dan elde edilir.

8 Mikrotübülüs Kurulumu alfa protofilaman mikrotübülüs 25nm beta

9 ( ) uç GDP Polimerizasyon ve Depolimerizasyon GTP hidrolizi (+) uç MT kurulumunu etkileyen faktörler; Tubulin konsantrasyonu Kritik kons. altında (C c ) tubulin(< 10 µm) = depolimerizasyon Kritik kons. üstünde (C c ) tubulin (> 10 µm) = polimerizasyon Isı Kierszenbaum, 2006

10 Aksonem (Siliyum ve Flagellum için kalıp görevi) Aksonem in major bileşenleri Mikrotübülüsler Tektin ler Dynein Kolları Neksin bağları Radiyal çıkıntılar İç kılıf 2 x = 20 Kierszenbaum, 2006

11 Ara Filamanlar 10 nm kalınlığındadırlar. Heterojen protein gruplarından oluşur ( kda) En sağlam hücre iskeleti filamanlarıdır Polimerizasyon/depolimerizasyon özellikleri fosforilasyon özelliklerine bağlıdır Hücre türüne göre değişik yapıdadır ve hücrenin türünü belirlemede kullanılır

13 tip isim bulunduğu yer I Asidik keratinler (40 60kDa) 20 alt türü var. Sitoplazmik plaklar, desmozom ve II Nötral ve bazik keratinler (50 70kDa) hemidesmozom III Vimentin (54 kda) Desmin (53 kda) Gliyal Fibrilli Asidik Protein (51 kda) Periferin (57 kda) IV Nörofilaman lar lar ( kda) (NF L, NF M, NF H) Alfa interneksin (66 kda) V Lamin ler (A, B, C) VI Nestin (200 kda) Mezanşim kökenli hc İskelet kası ve düz kas Astrositler ve Schwann ÇSS deki nöronlar Akson ve dendritlerde Medulla spinalis, optik sinir Çekirdek iç zarı MSS kök hücrelerinde

14 Hücre İskeletine bağlı Hastalıklar Kardiyovasküler Sendromlar Nörodejeneratif Hastalıklar Kanser(invazyon) Karaciğer Sirozu (toksik hedef molekül) Pulmoner Fibrozis Blisterli Deri Hastalıkları

15 BÜLLÖZ PEMPHİGUS Mast hücrelerine antikor bağlanır Mast hücrelerine antikor bağlanır Mast hücreleri ECF salgılar ECF, eozinofillerden proteaz salgılatır Proteaz hemidesmozomdaki keratinleri yıkar

16 Büllöz pemfigus Epidermolizis bulloza simpleks

17 Özellik Mikrotübülüsler Mikrofilamanlar Ara Filamanlar Yapı 13 protofilamanlık borucuklar İkili sarmal aktin zinciri Burularak oluşmuş kalın lifsi i proteinler til Çap 25 nm 7 nm 8 12 nm Protein altbirimleri α ve β tubulin aktin Çeşitli proteinler Temel işlevi Hücre şeklinin korunması Hücre hareketi (siliya, flagella) Kromozom hareketleri Organel hareketleri Hücre şeklinin korunması ve değiştirilmesi Kas kontraksiyonu Sitoplazmada akış Hücresel hareket Sitokinez Hücre şeklinin korunması Çekirdeğin ve bazı organellerin yerlerinin belirlenmesi Çekirdek zarının oluşumu

Benzer belgeler

Hücre İskeleti. İnsan Fibroblastları Alp Can, 2002. Prof.Dr. Alp Can Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalı

Hücre İskeleti. İnsan Fibroblastları Alp Can, 2002. Prof.Dr. Alp Can Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalı Hücre İskeleti İnsan Fibroblastları Alp Can, 2002 Prof.Dr. Alp Can Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalı Hücre iskeletinin temel ve yardımcı proteinleri Hücre iskeletinin genel işlevleri Hücre iskeleti-hastalık