Ali Efdal Özkul KIBRIS'IN SOSYO-EKONOMİK TARİHİ ( ) *dipnot

Transkript

1 Ali Efdal Özkul KIBRIS'IN SOSYO-EKONOMİK TARİHİ ( ) *dipnot

2 Ada ve Ebru'ya

3 İçindekiler Kısaltmalar 9 Sunuş 13 Önsöz 15 Kaynaklar BOA Kaynaklan Kıbrıs Şer'iye Sicilleri Yazmalar Araştırmalar Giriş Kıbrıs Adasının Tarihçesi Osmanb Fethi Öncesi Kıbrıs Osmanlı Fethi ve Sonrası Kıbrıs ( ) Osmanlı İdaresinde Kıbrıs ( ) Osmanlı Devletinin Kıbrıs'ta Kurduğu İdarî Düzen Kıbrıs Ortodoks Kilisesine Verilen Haklar Kıbrıs Ermeni Murahhasalığı Kıbrıs Adasındaki Yabancı Devletlerin Konsolosları ve Tercümanları Doğal Afetler 124

4 3. Sosyal Hayat Aile yapısı Evlenme Boşanma Veraset-Ölüm Vasi Tayini Nafaka Takdiri Evlâtlık (Tebenni) Nüfus Kıbrıs Adasının Nüfusunu Etkileyen Faktörler Kıbrıs Adasının Nüfusu ( ) Sağlık Toplumsal İlişkiler Müslümanlar Arası İlişkiler Gayrimüslimler Arası İlişkiler Müslim-Gayrimüslim İlişkileri Adî Davalar ve Cezaları Kıbrıs Adasında Verilen Cezalar Merkezin Adaya Yaptığı Sürgünler Vakıflar Kölelik Ekonomik Yapı Vergi Cizye Bedel-i Nüzul Maişet-iVali Malikâne Ticaret Ticari Davalar Mülk Satışları Hibe Kayıtları Alacak-Verecek Ticarî Faaliyetler 340

5 4.3 Esnaf Teşkilâtı ve Narh Sistemi Esnaf Teşkilâtı Narh Sistemi Ziraat Hayvancılık 393 Sonuç 401 Kaynakça 409 Ekler 434

6 KISALTMALAR A. D. Anno Domini (Milâttan sonra) A. DVN. Bâb-ı Âsâfi Dîvân-ı Hümâyûn Kıbns Mühimme Kalemi KBM A. DVN. KBŞ Bâb-ı Âsâfi Dîvân-ı Hümâyûn Kıbns Şikâyeti Kalemi a age agm agt A.H. B bk BOA C Ca CRA çev. Akçe adı geçen eser adı geçen makale adı geçen tez Anno Hegiria (Hicri takvim) Receb Bakınız Başbakanlık Osmanlı Arşivi Cemaziyelâhir Cemaziyelevvel Cezâir ve Rakka Ahkâm defteri Çeviren D. BŞM. KBE Bâb-ı Defteri Baş Muhasebe Kıbns Emvali D. BŞM. KBK Bâb-ı Defteri Baş Muhasebe Kıbns Kaleleri DİA Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi EMU EÜ evr evi evt g GM. Eastern Mediterranean University Ege Üniversitesi Evâhir Evâil Evâsıt gu- Güne H. Hicri haz. İA İÜ guruş (kuruş) Gayrimüslim Hazırlayan İslâm Ansiklopedisi İstanbul Üniversitesi

7 JESHO Journal of the Economic and Social History of the Orient krş Karşılaştırınız KŞS Kıbns şer'iye sicili L Şevval M Muharrem M. Milâdî MD Mühimme defteri M.O. Milâttan önce Mü. Müslüman M.S. Milâttan sonra N Ramazan nşr. Neşreden ODMT Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi p Para R Rebiülâhir Ra Rebiülevvel S Safer s Sayfa se Selh Ş Şaban vb. ve benzeri vd. ve diğeri yay. Yayınlayan Z Zilhicce Za Zilkade

8 TABLOLAR ( ) 1. Tereke kayıtlarından alınan ücretler ve çeşitleri Boşanma davaları ve belirlenen mehr-i müeccel miktarları Terekelerde ortaya çıkan mehr-i müeccel miktarları Talâk şeklindeki boşanmalar sırasında mehr-i müeccel miktarlarında yapılan pazarlıklar Bedel-i hul miktarları Tereke (muhallefât) kayıtlan ve varislere bırakılan miras miktarları Kadı tarafından belirlenen nafaka miktarları Sicillere göre Müslim ve gayrimüslimlerde çocuk edinme oranlan Kıbns adasındaki nüfus hareketleri Cizye vergisi evraklan (1138/ ) Gayrimüslim nüfus ( / ) Zimmîlerden ve dirliksiz Müslümanlardan maişet-i vali vergisini verenlerin kazalara göre dağılmış hane listeleri (1138/ ) Bedel-i nüzul ve maişet-i vali evraklan (1142/ ) Sicillere göre Lefkoşa kazasındaki mahalleler Lefkoşa'daki Ortodoks Rum mahalle kethüdalan Lefkoşa kazasındaki sicillere yansıyan eğitim kurumlan Koîe fiyatları Cizye vergisi {a'lâ, evsat, ednâ) ve yıllara göre miktarlan ( ) yılında Kıbns'ta kazalara dağıtılan cizye evrakları Yıllara göre Kıbns'ta dağıtılan {a'lâ, evsat ve ednâ olarak) evrak adeti ile bunlann, fermanlarda gösterilen oranlara göre hesaplanmış kuruş miktarlan Kazalara dağıtılan bedel-i nüzul evraklan (1142/ ) Gayrimüslimlerden toplanan maişet-i vah miktarlan ( ) senesine ait kazalara dağıtılan maişet-i vali evraklan Kıbns'taki kazalarda bulunan gayrimüslim halk ile dirliksiz Müslümanlara dağıtılan maişet-i vali evraklan (1142/ ) 300

9 Kıbrıs adasında sicillere yansımış olan mülk satışları Tedavüldeki çeşitli paralar ve değerleri Çeşitli iş kollan Dükkânlar ve bulundukları yerler Çarşılar ve Pazar yerleri Çeşitli ürünler ve fiyatları Ekmek fiyatlarındaki değişim Haffaflara ve papuççulara verilen narh Debbağlann işledikleri hayvan derileri ve fiyatları İşlenmemiş deriler ve fiyatları Tüketilen et çeşitleri ve fiyatları Nallar ve fiyatları (1146/ ) Demir ürünleri ve fiyatları 6 Safer 1146 (1733) Çeşitli yiyecek ve malzemenin fiyatları 5 Şaban 1146 (1734) Elbise fiyatları (5 Şaban 1146/1734) Çeşitli dokuma ürünleri Ziraati yapılan ürünler Ağaçlar ile üretilen bazı ürünlerin fiyatları Evcil hayvanlar Sicillere göre hayvanlar ve değerleri Kıbrıs'tan İstanbul'a gönderilen öküzlerin listesi 1160 (1747) 400