ANKARA ROTARY KULÜBÜ EVSEL YAĞ ATIKLARI

Transkript

1 ANKARA ROTARY KULÜBÜ EVSEL YAĞ ATIKLARI Dr. Yahya Laleli Düzen Laboratuvarlar Grubu Tarih : 20 Haziran 2007 Çarşamba Saat : 12:30 Yer : Hilton Otel / ANKARA

2

3

4

5 Zeytin Yağda Tava ile KarıĢtırılan Olumsuzluklar Trans yağ asitlerinin alınması, obesite, CVD (Bitkisel yağların katılaştırılması kökenli) Malondialdehit (MDA), DNA tahribatı (Poliansature oranı, kanserle pozitif ilişkili) Kanserle pozitif ilişkili etkiler, Hetosiklik aminler Az yağda tavada ısıyla ilişkili (etteki keratin, serbest a.a ve K.H.lar arasi reaksiyon, 200 o C altında daha az) Akrilamid A.A.lerin (asperajin) reaktif karbonil grubuyla glukoz-fruktoz) arasındaki reaksiyon, french fries ~patates cipsi..

6 NAME OF FAT/OIL SATURATED POLYUNSATURATED MONOUNSATURATED Linoleic Acid (Omega 6) Alpha-Linolenic Acid (Omega 3) Canola Oil Hempseed Flaxseed Oil Safflower Oil trace 14 Sunflower Oil Corn Oil Olive Oil Soybean Oil Peanut Oil trace 48 Cottonseed Oil trace 19 Lard Beef Tallow Palm Oil trace 39 Butterfat Coconut Oil

7 ĠNSAN SAĞLIĞI VE BĠYODĠZEL HAMMADDESĠ AÇISINDAN OLMASI GEREKEN

8

9

10 EVSEL YAĞ ATIKLARI Arıtma tesisleri için problem oluşturur. Fosseptik materyalinin Oksidasyonunu engeller. Geri kazanılırsa Enerji kaynağı olarak kullanılabilir. Bu kaynağın çevre kirliliği/karbon izi, fosil kökenli yakıtlara nazaran %70 e kadar daha azdır.

11 Atık yağ, özellikle atık noktasında kanalların daralmasına, tıkanmasına daha sonra arıtma tesisinin etkin işlemesine mani olur, bakım masrafını artırır. Kanala dökülen bitkisel ve hayvansal yağlar, atıkları suların kirlilik yükünü de artırır. Denize, akarsuya ve göle ulaşan bitkisel atık yağlar, kuşlara, balıklara ve diğer canlı türlerine zarar vermektedir.

12 ABD de 30 ilde yapılan bir çalıģmaya göre bir kiģi yılda yaklaģık olarak 4 kg. bitkisel ve hayvansal atık yağ üretmektedir. Bizim hesabımıza göre 4 kiģilik ailenin senelik yağ tüketimi 24-4 L arasında değiģmektedir ( Yurt içi veriler 12 L olarak rapor edilmektedir). Katı yağların erimesiyle oluģan yağ kitlesi de göz önüne alınırsa Ankara bölgesi için bu miktarı en az 6 L/ aile/yıl olarak almamız gerekecektir. Bu da 200 aile grubu için en az 1 ton toplanabilir sıvı yağ demektir.

13 BĠTKĠSEL ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ Çevre ve Orman Bakanlığından Resmi Gazete Tarihi: 19/04/2005 Resmi Gazete Sayısı: BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliğin amacı, bitkisel atık yağların üretiminden bertarafına kadar, çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesini, bu atık yağların yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların oluşturulmasını, geçici depolama, geri kazanım ve bertaraf tesislerinin çevreyle uyumlu yönetimi için buna yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi amacıyla hukuki ve teknik esasların düzenlenmesini sağlamaktır. Kapsam Madde 2 Bu Yönetmelik; bitkisel atık yağların geçici depolanması, toplanması, taşınması, geri kazanılması, bertarafı, ticareti, ithalat ve ihracatı ile transit geçişine ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki ve cezai sorumlulukları düzenler. Yemeklik yağların kullanımına ilişkin esaslar, bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.

14 BĠTKĠSEL ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ 1. Bölüm: Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Ġlkeler Atık Yağlardan Muhtelif Ürünlerin Üretimi ve Atık Yağların Bertaraf Edilmesi Atık yağlardan biyodizel üretimi Madde 18 - Atık yağlardan biyodizel üretimi yapacak tesisler için aģağıdaki esaslar uygulanır: a) Atık yağlardan biyodizel üretimi yapacak tesisler, bu Yönetmelik kapsamında geri kazanım tesisi olarak değerlendirilir. b) Bu tesisler, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu nun teknik düzenlemelerine uygun üretim yapar ve piyasaya arz edilen ürünlere iliģkin olarak dağıtım firmalarından alınacak teslimatla ilgili belgeleri altı aylık dönemlerde Bakanlığa sunar. c) Biyodizel üretimi sonucu oluģan yan ürünlerin kullanımı ve satıģı için ilgili kurumlardan izin alınması Ģarttır. Bu tesislere kabul edilen atık yağ miktarları ve geri kazanılamayan atıkların nasıl bertaraf edildikleri yıllık olarak ilgili valiliklere bildirilir.

15 ATIK BĠTKĠSEL YAĞLARIN BĠYODĠZELDE KULLANIM GEREKÇELERĠ Çevrenin korunması yani bertarafının biyodizel teknolojisiyle mümkün olması Enerjinin giderek artan stratejik önemi ve atık da olsa yağların enerji değeri Yüksek katma değer sağlanması ton Atık K.Y. = ton Biyodizel 650 Euro = Euro Ekonomik Değeri itibariyle sağlıksız yasadıģı kullanım alanlarının engellenmesi Küresel ısınmaya karģı mücadele aracı olabilmesi nedeniyle çevresel ve ekonomik kazanımları ton /yıl 3 kg. = ton/yıl karbondioksit salınımını engellemesi ve bunun uluslararası borsadaki ekonomik değeri

16 BĠTKĠSEL ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ 1. Bölüm: Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Ġlkeler Tanımlar Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen; KullanılmıĢ Kızartmalık Yağlar: Yüksek sıcaklık altında okside olmuģ, tekrar kullanımı sağlık açısından uygun olmayan kızartma yağlarını, Biyodizel : Her türlü biyolojik orjinli yağların bir katalizatör eģliğinde kısa zincirli bir alkol ile (metanol veya etanol) reaksiyonu sonucunda açığa çıkan ve yakıt olarak kullanılan ürünü, Ürün: Atık yağların iģlenmesi ve çeģitli katkılarla karıģtırılması sonucu oluģan ve standardı olan nihai maddeyi,

17

18 Kaynak : Greenhouse Gas (GHG) Savings When Rapeseed Methyl Ester Replaces Fossil Diesel Fuel Grams GHG Equivalent per Kg of Fuel Fuel Energy Value MJ/Kg Grams GHG per MJ Diesel Combustion Diesel Production Total Diesel Biodiesel Total CO % Biodiesel Total N 2 O Biodiesel Total GHG Equivalent % N 2 O is 310 times more effective than CO 2 at trapping heat in the atmosphere. Percent Savings versus Diesel Source: Well to Wheels Assessment of Rapeseed Methyl Ester Biodiesel in the U.K. Shell Global Solutions, April 2002

19 DÜNYADAKĠ ÇARPICI GELĠġMELER ĠSVEÇ Otomobil ve motor fabrikalarına biyoyakıt kullanımı ile ilgili zamana yayılı yaptırımlar öngördü. BREZĠLYA Akaryakıt ihtiyacının % 80 ı biyoyakıtlardan karģılamayı baģardı. Hatta ABD ile ihracat anlaģması imzaladı. ÇĠN ve HĠNDĠSTAN Yüz binlerce tesis yatırımı yaptı. ABD Biyoetanolde %10 kullanımına geçti. Biyoetanol için SWITCH GRASS (Dallı Darı) denen çim türü geliģtirildi. Biyodizelde inanılmaz hamleler yaptı. Biyodizelin stratejik yan ürünü gliserinin insan sağlığında petrokimya ürünleri ile değiģimini sağladı. ABD de artık kalp stenleri petro kimya ürünlerinden değil biyodizel yan ürünü gliserinden yapılıyor.

20 DÜNYADAKĠ ÇARPICI GELĠġMELER ALMANYA Kanolada yeni bir çeģit geliģtirerek yağ oranını % 48 e çıkardı Biyodizelde dünya birincisi Kanola üretimini biyodizelin lokomotifliğinde 6 yılda 7 milyon tona çıkardı. ġimdide biyogaz; 1991 de 120 adet olan biyogaz tesis sayısı %2800 artıģ göstererek 2006 senesinde 3500 tesise ulaģtı. Biyogazdan bugün elektrik üretiminin %1 i 2020 de % ye kadar 7,6 Milyar euro yatırım, 2020 de kiģiye istihdam 2020 de 103 milyon ton/yıl karbondioksit azatlımı ve biyogazdan doğalgaz eldesi

21 PROBLEM: 4 NASIL TOPLAYACAĞIZ?

22

23

24 Genel Giderlere Takılabilecek Sistemler

25 KIZARTMALIK YAĞLAR ATIK YÖNETĠM PLANI BĠTKĠSEL YAĞ ÜRETĠCĠLERĠ ENDÜSTRĠYEL KULLANICILAR LĠSANSLI TOPLAYICILAR EVSEL KULLANIM BELEDĠYELER + LĠSANSLI TOPLAYICILAR BÖLGELERDE SINIFLANDIRARAK DEPOLAMA LĠSANSLI TAġIYICILAR LĠSANSLI BERTARAF TESĠSLERĠ BĠYOGAZ TESĠSLERĠ LĠSANSLI REHABĠLĠTASYON + RAFĠNASYON ÜRETĠCĠLERĠ LĠSANSLI BĠYODĠZEL ÜRETĠCĠLERĠ STANDARDA UYGUN HARMANLAMA STANDART BĠYODĠZEL

26

27

28 Ankara Rotary Çevre Projesi Önerisi Evlerimizdeki atık yağları hiç olmazsa kızartma yağlarını toplayarak, 1. Belediyelerin baģlatması gerekli uygulamayı ateģlemek, 2. Bu konuda onlardan yardım alarak, çocuklarımızı, torunlarımız çevre bilincine yönlendirmek, Belediyelerimizi uyarmak, topluma örnek olmak! 3. BulaĢıktan çıkacak yağları da toplayabilmek için evlerimizin genel giderlerine yağ ayırıcıları koydurmaya baģlayarak toplumu yönlendirmek.

29 Ankara Rotary Çevre Etkinliği kapsamında EVSEL YAĞ ATIKLARININ GERĠ KAZANILMASI Proje önerisi hakkında görüģleriniz, var mı? LÜTFEN!

30

31 ALBĠYOBĠR OLARAK TEKLĠFĠMĠZ TOPLANACAK ATIK KIZARTMALIK YAĞIN KRĠTERLERĠ Toplam Polar Madde < % 24 Asit Sayısı < 2.5 Tortu < %2 Su < % 1

32 BĠYODĠZEL ÜRETĠMĠNDE KIZARTMALIK ATIK YAĞLARLA ĠLGĠLĠ SONUÇ Ġyot sayısı bir yağ özelliği olduğu için atık kızartmalık yağlarada aynen geçer. Dolayısıyla, büyük bir oranda ayçiçeği yağı (iyot sayısı 135) kullanan ülkemizde atık yağlardan standart üretim mümkün görülmemektedir. Atık kızartmalık yağların baģkaca parametrelerde de olumsuz etkileri bulunmaktadır.

33 BĠYODĠZEL STANDARDI (Avrupa Birliği Standardı) TSEN OTOBĠYODĠZEL (Eylül 2005 EPDK Aynen Kabul) TSEN YAKITBĠYODĠZEL (Eylül 2005 EPDK Ġyot Sayısı Geçici maksimum 140) Yağ ve Yakıt özelliklerini bir arada almaktadır. Bir yağ özelliği olan iyot sayısı ile kanola yağını iģaret etmektedir. (Maksimum 120)

34 Biodizel, soya yağı, kanola yağı gibi bitkisel yağlar ile kullanılmış bitkisel ve hayvansal yağlardan elde edilen yağ, dizel motorlarda kullanılan yenilenebilir ve domestik bir yakıttır. Özellikle son zamanlarda geri kazanılan bitkisel ve hayvansal atık yağlar biomotorin (biodizel) üretiminde kullanılması ile Karbon dioksit gibi sera gazı etkisi, Kanser yapıcı klorlu organik maddelerin egzozdan atmosfere atılması, yanmamış hidrokarbon emisyonu, Ozon oluşturucu kirleticilerin emisyonu, motorine göre yüzde 75 daha azaltılmış olmakta ayrıca su kaynaklarının daha fazla kirlenmesi, kükürt dioksit atılması,önlenmektedir.

35

36

37

38

39 BĠTKĠSEL ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ 1. Bölüm: Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Ġlkeler Belediyelerce alınacak tedbirler Madde 8 - BüyükĢehir belediyeleri ve belediyeler; a) Yetki sahasında bulunan lokantalar, sanayi mutfakları, oteller, tatil köyleri, motel ve yemekhaneler, hazır yemek üretimi yapan firmalar ile diğer yerlerde gerekli denetimleri yaparak kullanılmıģ kızartmalık yağların kanalizasyona dökülmesini önlemekle, b) Sınırları dahilinde kullanılmıģ kızartmalık yağ üreten iģletmelerin lisanslı geri kazanım tesisleriyle veya valilikten geçici depolama izni almıģ toplayıcılarla yıllık sözleģme yapmalarını sağlamak, buna iliģkin kayıtları ilgili valiliğe bildirmek, sözleģme yapmayanlara gerekli cezai iģlemi uygulamakla, c) 2008 yılından itibaren kullanılmıģ kızartmalık yağların hanelerden toplanması için gerekli sistemi kurmak, halkı bu konuda bilgilendirerek atık yağ toplama faaliyetlerini 2008 yılı itibariyle baģlatmakla, ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alır.