Türkoğlu İlçesinde Tarımsal Danışmanlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. A. Sever 1, İ. Boz

Transkript

1 Tarımsal Yayım ve Bilgi Sistemleri Türkoğlu İlçesinde Tarımsal Danışmanlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi 1 Zir. Yük. Müh., Türkoğlu Ziraat Odası Kahramanmaraş E-posta: ahmetsever_@hotmail.com A. Sever 1, İ. Boz ÖZET Tarımsal danışmanlık Türkiye de resmi olarak 2006 yılında çıkarılan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelikle başlatılmıştır. Bu Yönetmelikle tarımsal işletme sahiplerinin bilgi, teknik ve yöntemler konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve yeterli düzeyde karşılanması ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amaçlanmıştır. Yönetmelikle ziraat mühendisleri ve veteriner hekimler kendi adına ve hesabına veya herhangi bir üretici örgütünde çalışarak tarımsal danışmanlık hizmeti vermeye başlamıştır. Türkoğlu İlçesi İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde istihdam edilen tarım yayımcısı ve uzman tarım yayımcılarının yanı sıra ziraat odası, danışmalık şirketleri ve kendi nam ve hesabına çalışan önemli sayıda tarım danışmanlarının istihdam edildiği bir ilçemizdir. Bu çalışmanın amacı Türkoğlu ilçesinde çalışmakta olan tarım yayımcısı, uz man tarım yayımcısı ve tarım danışmanlarının bölgede yürütmekte oldukları hizmetleri değerlendirmektir. Bu bağlam da 10 tarım yayımcısı tar-gel personeli, 6 ziraat odası, 2 kendi nam ve hesabına çalışan, 2 şirket bünyesinde çalışan tarım danışmanlarının bölgede yapmış oldukları tarımsal yayım ve danışmanlık çalışmalarını içeren kayıtlar incelenmiştir. Ayrıca bu elemanlarla ve bölgedeki çiftçilerle yapılan görüşmelerden sağlanan bilgiler de kalitatif olarak değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre bölgeye önemli düzeyde tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri verilmektedir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve Ziraat Odası verilerine göre tarla bitkileri üretimi yapan 768 işletme ve bahçe bitkileri üretimi yapan 463 işletme ile tarımsal danışmanlık sözleşmesi imzalanabileceği tespit edilmiştir. Bu da ilçenin 20 tarım danışmanı istihdam edebilecek kapasitede olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Tarımsal danışmanlık, Tarımsal yayım, Ziraat Odası, Türkoğlu, Evaluation of Agricultural Advisory Work in Türkoğlu District ABS TRACT Agricultural advisory services officially started in Turkey in 2006 with the Regulation Arranging Agricultural Extension and Advisory Services. With t his regulation it was aimed to determine the methods and principles of p roperly and timely meet the needs of farmers in terms of knowledge, technology, and farming methods. After this regulation was p ut in process, agricultural engineers and veterinarians started to work as agricultural advisors by their own and in different farmers organizations. Türkoğlu is an agricultural district where significant number of extension agents working in the district directorate of the Ministry of Food Agriculture and Livestock, as well as a number of p rivate farm advisors working by their own and for farmers organizations. The primary purpose of this study was to evaluate extension and advisory services in Türkoğlu district. For this purpose working records of 10 agricultural extension agents, 10 agricultural advisors (6 from Agricultural Chamber, 2 working by their own, and 2 for private companies) were examined. Informal meeting with these personnel and farmers in the region were conducted and the information provided was qualitatively evaluated. Results of this study showed that there were significant extension and advisory services in the district. The number of farmers who can employ a farm advisor was 768 in field crops and 463 in horticulture. This numbers indicate that 20 farm advisors can be employed in this district. Keywords: Agricultural advisory system, Agricultural extension, Farmers chamber, Türkoğlu, 1.GİRİŞ Türkiye de tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerine düzenlenmesi amacıyla 2006 yılında Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerin in Düzenlenmesine Dair Yönetmelik çıkarılmıştır. Bu yönetmelik gereği kamuda istihdam edilen ve çiftçilere eğitim ve yayım hizmeti götüren personele Tarım Yayımcısı veya Uzman Tarım Yayımcısı kendi adına çalışan, özel sektörde istihdam edilen ya da üretici birlikleri ve ziraat odalarında çalışanlara da Tarım Danışmanı veya Uzman Tarım Danışmanı adı verilmiştir. Türkiye de tarımsal yayım ve danışmanlık faaliyetinin son yıllarda artması, devletin AB uyum çerçevesi standartlarına ulaşabilmek için yayım ve danışmalığın özelleştirilmesi yönündeki çalışmaların hız kazanmasının en önemli sebeplerinden biridir. Tarımsal yayım hizmetlerinde Bakanlığın sorumluluğu ve tarım sektörüne yönelik önemli rolü devam etmekle birlikte 2006 yılında çıkarılan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerin in Düzenlenmesine Dair Yönetmelik ile bu hizmet özel sektöre yönlendirilerek danışmanlık sisteminin geliştirilmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır (Anonim, 2014a). Yönetmeliğe göre farklı eğitim düzeyindeki (lise, önlisans ve lisans) kişiler için sertifika düzenlenmesi belirli esaslara bağlanmıştır. Bu kapsamda herhangi bir ziraat fakültesinden lisans mezunu olup tarımsal yayım ve danışmanlık alanında en az üç yıl çalıştıklarını belgeleyen ve kamuda çalışanlara Uzman Tarım Yayımcısı, kamu dışında çalışanlara Uzman Tarım Danışmanı sertifikası ile unvan verilir. 1666

2 XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül 2014, Samsun Çizelge 1.1. Farklı eğitim düzeylerine göre sertifikalar EĞİTİM DÜZEYİ DÜZENLENECEK SERTİFİKA Kamu Personeli 1 Diğerleri 2 TARIM YAYIMCISI SERTİFİKASI Lise SERTİFİKA TÜRÜ Teknisyen Tarım Yayımcısı TARIM DANIŞMANI SERTİFİKASI Teknisyen Tarım Danışmanı Ön lisans Tekniker Tarım Yayımcısı Tekniker Tarım Danışmanı Lisans Tarım Yayımcısı Tarım Danışmanı Lisans mezunu olup, en az 3 yıl Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinde Çalıştıklarını Belgelendirenler Uzman Tarım Yayımcısı Uzman Tarım Danışmanı Sayılı DMK ile 399 sayılı KHK ile Kamu İktisadi Teşebbüslerinde çalışanlar (Kamu kuruluşları, belediyeler, EBK, TİGEM gibi KİT ler) 2. Başta Tarım Kredi Kooperatifleri olmak üzere tüm özel sektör, meslek kuruluşları, sivil toplum örgütleri, Ziraat Odaları da dâhil olmak üzere çiftçi örgütlerinde çalışanlar ve serbest çalışanlar. Kaynak: Anonim 2014b. Tarımsal Yayım ve Danışmanlık sınavını kazanan lisans mezunlarından kamuda çalışanlara Tarım Yayımcıs ı, kamu dışında çalışanlara Tarım Danışmanı unvanları verilmektedir. Ön lisans mezunları kamuda çalışıyorsa Tekniker Tarım Yayımcısı, kamu dışında çalışıyorsa Tekniker Tarım Danışmanı, lise mezunu olanlardan kamuda çalışanlara Teknisyen Tarım Yayımcısı, kamu dışında çalışanlara Teknisyen Darım Danışmanı sertifikası ile unvanları verilir (Çizelge 1.1.) Türkiye de Tarımsal Yayım Ve Danışmanlığın Desteklenmesi 2006 yılında yürürlüğe giren tarımsal yayım ve danışmanlık yönetmeliği sonrasında danışmanlık hizmeti veren kişi ve kuruluşlara devlet desteği sağlanmaktadır. Yönetmeliğin 2006 yılında yayınlanmasına rağmen desteklemeler 2009 yılından itibaren başlamıştır tarihli, sayılı resmi gazetede yayınlanan 2009/45 numaralı tebliğe göre bakanlık tarafından belirlenen bankaya çiftçi veya tarımsal işletmelere 225 TL destekleme sağlanmaktadır. Çiftçi veya tarımsal işletmeler yatırılan parayı yayım ve danışmanlık hizmeti aldıkları kişi veya kuruluşlara vermektedir(anonim 2014c) tarihli, sayılı resmi gazetede yayınlanan 2010/21 numaralı tebliğe göre 2009 yılında oldu ğu gibi bakanlık tarafından belirlenen bankaya çiftçi veya tarımsal işletmelere 500 TL destekleme sağlanmaktadır. Çiftçi veya tarımsal işletmeler yatırılan parayı yayım ve danışmanlık hizmeti aldıkları kişi veya kuruluşlara vermektedir. Avrupa Birliği ndeki gibi özel yayım ve danışmanlık şirketlerinin ve çiftçilerin yenilikleri yakından takip edebilmeleri için destekleme miktarı bir önceki yıla nazaran %122,2 oranında artış göstermiştir (Anonim 2014d) tarihli, sayılı resmi gazetede yayınlanan 2011/14 numaralı tebliğe göre Bakanlık tarafından belirlenen bankaya çiftçi veya tarımsal işletmelere 500 TL destekleme sağlanmaktadır. Çiftçi veya tarımsal işletmeler 2009 ve 2010 yılında olduğu gibi, yatırılan parayı yayım ve danışmanlık hizmeti aldıkları kişi veya kuruluşlara vermektedir. Verilen destekler tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti veren kişi veya kuruluşlara doğrudan verilmediği için bu elemanlar danışmanlık ücretlerini çiftçilerden tahsil etmekte zorluklar yaşamıştır. Çiftçi veya tarımsal işletmeler kendilerine yatan yayım ve danışmanlık hizmeti desteklemesini kendilerine yatmış gibi düşünüp aldıkları parayı hizmet aldıkları kişi ve kuruluşlara iade etmekte zorluk çıkarmışlarıdır (Anonim 2014e) tarihli, sayılı resmi gazetede yayınlanan 2012/41 numaralı tebliğe göre bakanlık tarafından belirtilen bankaya hizmet alan her tarımsal işletme için hizmet aldığı kişi veya kuruluşa 600 TL destek sağlanmaktadır. Yatırılan paranın ilk 400 TL si yönetmeliğin çıktığı günden itibaren 5. ayın sonunda geriye kalan 200 TL si ise 12. ayın sonunda verilmektedir yılına göre tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetine verilen destekleme %20 oranında artış göstermiştir ve önceki yıllarda karşılaşılan zorluklardan dolayı 2012 yılı ve sonrasında yatırılan destekleme parasının tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti veren kişi ve kuruluşların hesabına yatması oldukça kolaylık sağlamıştır (Anonim 2014f). 1667

3 Tarımsal Yayım ve Bilgi Sistemleri tarihli, sayılı resmi gazetede yayınlanan 2013/31 numaralı tebliğe göre bakanlık tarafından belirtilen bankaya hizmet alan her tarımsal işletme için hizmet aldığı kişi veya kuruluşa 600 TL destek sağlanmaktadır. Yatırılan paranın ilk 400 TL si yönetmeliğin çıktığı günden itibaren 5. ayın sonunda geriye kalan 200 TL si ise 12. ayın sonunda verilmektedir. Destekleme miktarı 2012 yılında ki gibi 600 TL olarak kalmışt ır (Anonim 2014g) tarihli sayılı resmi gazetede yayımlanan 2014 yılı tarımsal desteklemelere ilişkin karara göre 2014 yılı içinde tarımsal danışmanlık desteği 600 TL olarak belirlenmiştir. Tebliğ açıklanmadığı için ödemelerin nasıl olacağı bilinmemektedir (Anonim 2014h). 2.MATERYAL VE METOT 2.1. Materyal Bu çalışmanın materyalini Türkoğlu İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve Türkoğlu Ziraat Odası Başkanlığının elektronik ortamda yer alan kaynaklar, ziraat odası bünyesinde çalışan tarım danışmanların tutmuş olduğu kayıtlar ve tarım danışmanları ve ilçeden seçilen önder çiftçilerle yapılan odak grup görüşmelerinden elde edilen bilgiler oluşturmuştur Metot Bu çalışmada öncelikle Türkoğlu İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve Türkoğlu Ziraat Odası Başkanlığının elektronik ortamında yer alan kaynaklar taranmıştır. Daha sonra İlçe Ziraat Odasında istihdam edilen danışmanların tutmuş oldukları kayıtlar kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Ayrıca ilçede görev yapan tarım yayımcısı, tarım danışmanı ve çiftçilerle farklı zamanlarda yapılan mülakatlardan elde edilen bilgiler derlenmiştir. 3. ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMALAR 3.1. İlçenin Arazi Varlığı ve Dağılım Durumu Türkoğlu ilçesinin toplam arazi miktarı da dır. Araziler orman arazisi, tarım arazisi, tarıma elverişsiz arazi, çayır mera arazisi, bataklık ve su sathı olmak üzere beş gruba ayrılmıştır. Tarıma elverişli arazi miktarı da olmakla beraber toplam arazi miktarının %33,9 unu oluşturmaktadır (Alben ve Boz, 2013) Dekar Orman Arazisi Tarım Arazisi Tarıma Elverişsiz Arazi Çayır Mera Arazisi Bataklık ve Su Sathı Şekil 3.1. Türkoğlu İlçesi Arazi Varlığı ve Dağılımı (GTHİM) 3.2. İlçenin Tarım Arazilerinin Kullanım Şekillerine Göre Dağılımı İlçede tarım arazilerinin kullanımına ilişkin veriler Şekil 3.2 de verilmiştir. Şekilden tarım arazilerinde üretilen ürün bakımından ilk sırayı tarla bitkilerinin aldığı, bunu da sırasıyla meyvecilik, sebzecilik ve bağcılığın izlediğ i görülmektedir verilerine göre ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) de toplam adet bitkisel üretim yapan işletme bulunmaktadır yılında 2B arazilerinin satışıyla bu işletme sayısında artış beklenmektedir. Türkoğlu Ziraat Odasında 2014 yılı verilerine göre 5024 aktif 1405 pasif çiftçi olmak üzere toplam da 6429 çiftçinin kaydı bulunmaktadır üretim sezonu için yeni kayıt yaptıran çiftçi sayısı 234 kişi olup bunlardan hemem hemen hepsini 2B den kaydolan çiftçiler oluşturmaktadır. 1668

4 XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül 2014, Samsun Dekar Tarla Bitkileri Meyvecilik Sebzecilik Bağcılık Şekil 3.2. Türkoğlu İlçesi Tarım Arazilerinin Kullanım Şekline Göre Dağılımı (GTHİ) İlçenin kullanılabilir tarım arazisi miktarının da olarak belirlenmişti. Şekilde ki dağılım incelenecek olursa ilçedeki kullanılabilir tarım arazilerinden en büyük payı da ile tarla bitkileri almaktadır. Bunu sırasıyla meyvecilik ( da), sebzecilik (3.500 da) ve bağcılık (2.500 da) takip etmektedir Türkoğlu İlçesinde Tarımsal Yayım ve Danışmalık Türkiye de olduğu gibi Türkoğlu İlçesinde de son yıllarda hem tarım yayımcısı hem de tarım danışmanı sayısı her geçen yıl hızla artmaktadır. Tarım yayımcıların sayısının artmasının en önemli sebebi tarımdaki kalifiy e eleman sayısının yetersizliğinin fark edilmesi ile devletin son yıllarda izlemiş olduğu politikalardan kaynaklanmaktadır. Aynı şekilde tarım danışmanları sayısındaki artışta yine devletin verdiği danışmalık desteklerinin son yıllarda artması, üretici birlikleri, ziraat odaları özel danışmanlık şirketleri ve özel sektörde iş problemi yaşayan mühendislerin dikkatini çekmiş olması da önemli rol oynamıştır yılında 7 danışmanla başlayan Türkoğlu Ziraat Odası birçok il ve ilçe ziraat odalarına ve üretici birliklerine öncülük etmiş bir kuruluştur. Türkoğlu, tarımsal arazilerin geniş yer kaplamasından dolayı tarım danışmanı ihtiyacı oldukça fazla bir ilçedir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğünden alınan verilerin Ziraat Odası Veri Yönetim Sisteminde (TARSİS) incelenmesi sonucunda, ilçede tarla bitkileri üretimi yapan çiftçilerden 768, bahçe bitkileri üretimi yapan çiftçilerden 463 adetinin tarımsal danışmanlık sözleşmesi imzalamak için şartları sağladıkları belirlenmişt ir. Bu da ilçenin 20 tarım danışmanını istihdam edebilecek kapasitede olduğunu göstermektedir İlçedeki Tarım Yayımcısı ve Danışmanların Sayısının Yıllara Göre Değişimi İlçede istihdam edilen tarım yayımcısı ve danışman sayısında yıldan yıla bir artış eğilimi gözlenmektedir. Türkoğlu Ziraat Odasında istihdam edilen tarım danışmanı sayısı 2011 yılından başlamak üzere yedi kişi olup, ilçenin tarım potansiyeli göz önünde bulundurulduğunda bu sayının artma olasılığı vardır. Ziraat Odasında 2011 ve 2012 yıllarında altı tarım danışmanı ve bir sorumlu yönetici görev yapmıştır ve 2014 yıllarında ise beş tarım danışmanı, bir tekniker tarım danışmanı ve bir sorumlu yönetici olmak üzere toplam yedi kişi istihdam edilmektedir. Çizelge 3.1. den anlaşılacağı üzere ilçede her geçen yıl danışmanlık hizmeti veren kurum ve kişiler artmaktadır. İlçede 2013 yılına kadar özel danışmalık şirketi kurulmamış fakat 2103 yılın da Narlı İlçesinde kurulan danışmalık şirketi bu bölgeye yakın köylerden imzaladığı sözleşme ile 2 tarım danışmanı Türkoğlu bölgesinin hizmetine vermiştir yılında ilçede kurulan danışmalık şirketi 3 tarım danışmanı ile hizmete başlamış ve bu sayıyı şartlar sağlandığında arttırabileceği bilgisini iletmiştir. Çizelge 3.1.Türkoğlu İlçesinde İstihdam Edilen Tarım Yayımcısı ve Danışmaların İstihdam Edildiği Yerler * İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Ziraat Odası Serbest Tarım Danışmanı Özel Şirket TOPLAM *Bu sayının daha da artacağı beklenmektedir. 1669

5 Tarımsal Yayım ve Bilgi Sistemleri 3.5. Türkoğlu Ziraat Odasının Hizmet Verdiği İşletme Sayıları Çizelge 3.2. de görüldüğü gibi 2013 yılında işletme sayılarında artış olmasının sebebi 1 tarım danışmanı daha önceki yıllarda 50 çiftçiye hizmet verebilirken 2013 yılında 60 çiftçiye hizmet verebilmesinden dolayıdır. Uzman tarım danışmanları %10 daha fazla (66) işletmeye danışmanlık hizmeti verebilecektir Çizelge 3.2. Türkoğlu Ziraat Odasının Hizmet Verdiği İşletme Sayıları Tarla Bitkileri Üretimi Yapan İşletmeler Bahçe Bitkileri Üretimi Yapan İşletmeler TOPLAM Türkoğlu Ziraat Odasının Danışmanlık Kapsamında Yaptığı Faaliyetler üretim sezonu faaliyetleri Türkoğlu Ziraat Odası tarafından 30 köy muhtarlığına birer adet atomizör hibe edilmesine vesile olunmuştur. Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü ile Adana Tarım Fuarına ziyaret düzenlenmiştir. Beyoğlu Kasabasında Kaharamanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Ziraat Fakültesi dekanı ve konuyla ilgili öğretim elemanları işbirliğiyle bağ ve zeytinde budama demonstrasyonu düzenlenmiştir. Bordo bulamacı, Silaj Yapım Tekniği, Silajlık Mısır Yetiştiriciliği, Zeytin Bağ ve Elma Hastalık ve Zararlıları ile ilgili lifletler dağıtılmıştır üretim döneminde yapılan faaliyetin az olmasının sebebi danışmanlık hizmetlerinin üretim sezonu başında değil de sonlarına doğru başlaması, tarım danışmanlarının ve bağlı olduğu kurumların mesleki deneyimsizliğinden kaynaklanmaktadır üretim sezonu faaliyetleri Kızıleniş Köyünde KSÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkiler Bölümü öğretim elemanlarının işbirliğinde armut ve bağ meyveleri üzerinde budama demonstrasyonu düzenlenmiştir. Gıda Tarım Ve Hayvancılık İlçe Müdürü ve mühendis kadrosu eşliğinde çiftçilere zeytin, şeftali ve kayısı bahçelerinde budama demonstrasyonu düzenlenmiştir. Yeşilyöre Kasabasında Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü ve mühendis kadrosu eşliğinde çiftçilere armut ve hurma bahçelerinde budama demonstrasyonu kurulmuştur. Aydınkavak Köyünde Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlülüğü mühendis kadrosu eşliğinde çiftçilere zeytin şeftali ve kayısı bahçelerinde budama demonstrasyonu kurulmuştur. Kırmızı Et Üreticiler Birliği tarafından KSÜ Ziraat Fakültesinde düzenlenen panele 23 çiftçi ile katılım sağlanmıştır. Bordo bulamacı, gübreleme, buğday çeşitleri, silaj yapım tekniği, organik tarım, damlama sulama sistemleri, yonca tarımı, fiğ yetiştiriciliği ve mısır da koçan kurdu ile ilgili lifletler dağıtılmıştır. İPARD (Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım Aracı) kapsamında tıbbi ve aromatik bitkiler kursuna çiftçilerimizin katılımı sağlanmıştır. Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Araştırma İstasyonu personeli tarafından soya yetiştiriciliği hakkında Pınarhüyük Köyü nde düzenlenen toplantıya çiftçi katılımı sağlanmıştır. Beyoğlu Kasabası nda arazi toplulaştırması ile ilgili düzenlenen toplantıya çiftçilerimizin katılımı sağlanmıştır. Gavur Gölü tahliye kanalının temizlenmesi ve açılmasına önderlik edilmiştir. Aksu Çayındaki taşkınlıkların giderilmesi için çalışmalar yapılmıştır. Hasat zamanında biçerdöverlerin takibi yapılmıştır. Çiftçilerimizi ikinci ürün olarak mısır yerine soya bitkisine yönlendirmek için gerekli çalışmalar yapılmıştır. Adana Tarım Fuarına 4 araçla 69 çiftçi götürülmüştür. Gaziantep Tarım Fuarına 8 araçla 132 çiftçi götürülmüştür üretim sezonu faaliyetleri Türkoğlu İlçesine bağlı Hacıbebek Köyünde mısır hasadı üzerine MAY Tohumculuk Firmasıyla ortak düzenlenen tarla günü faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Özbek Köyünde DEKALP firmasının da katkılarıyla; tohum çeşitleri üzerine yaptığı tanıtım, bilgilendirme ve ürün hasadı konusunda tarla günü düzenlenmiştir. Yeniköy Köyünde PİONEER firmasının da katıldığı mısır hasadı ve tohum bilgilendirmesi konulu tarla günü düzenlenmiştir. Temmuz ayında, TKDK nın vermiş olduğu %50 hibeli makine-ekipman desteklemesi hakkında köylerimizde çiftçi toplantıları düzenlenmiştir. 1670

6 XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül 2014, Samsun Ağustos ayında IPORA nın organize ettiği tıbbi ve aromatik bitkiler yetiştiriciliği kapsamında %50 traktör hibesi konusunda köylerimizde bilgilendirme toplantısı düzenlenmiştir. Aralık ayında TKDK nın 12. çağrı dönemi hakkında yetkili kişilerin katılımıyla çiftçi toplantısı düzenlenmiştir. 2. Ürün mısır yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı Türkoğlu arazilerinde münavebe uygulamasını yaygınlaştırmak ve sürdürülebilir tarım yapılmasını teşvik etmek amacıyla çiftçileri soya yetiştiriciliğin e yönlendirme çalışmaları yapılmış ve bu çalışmalar sonucunda da arazide 2. ürün soya üretimi gerçekleştirilmiştir. Zeytin hasat makinesi tanıtımı yapılarak alımı teşvik edilmiştir. Ekim ayında, Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu Müdürlüğünden gelen uzmanlar önderliğinde çiftçilerimize mantar yetiştiriciliği kursu düzenlenmiştir. Kurs sonunda uzman kontrolünde 1 adet mühendis ve 2 adet çiftçimiz küçük çaplı işletmeyle faaliyete geçmiş ve bir sonraki üretim sezonu için 10 kadın çiftçinin Türkoğlu Kaymakamlığı tarafından desteklenmesi kararı alınmıştır. Bordo bulamacı, buğday çeşitleri, silaj yapım tekniği, gübreleme, yonca tarımı, fiğ yetiştiriciliği ve mısır da koçan kurdu ile ilgili lifletler dağıtılmıştır. Adana da düzenlenen tarım fuarına 5 araçla 82 çiftçi götürülmüştür. Gaziantep Tarım Fuarına 6 araçla 97çiftçi götürülmüştür. Kayseri Tarım Fuarına 2 araçla 30 çiftçi götürülmüştür. Kuraklık sebebiyle yaşanan sorunların çözümü için çiftçilere önderlik edilerek Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü aracılığı ile Bakanlığa müracaatlar edilmiş ve sonucunda olumlu cevaplar alınmıştır Ziraat Odası Tarım Danışmanlarının Yaşadıkları Problemler Türkoğlu Ziraat Odasında çalışan tarım danışmanları ile yapılan görüşmelerden, danışmanların bölgeye hizmet verirken karşılaştıkları sorunlar aşağıdaki gibi sıralanmıştır: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının danışmanlık hizmet ödemeleri 6 aylık dönemler halinde yatmaktadır. Oda bünyesinde istihdam edilen tarım danışmanları aylık ücretlerini 6 aylık dönemler halinde almaktadır. Odanın fiziki koşullarının daha iyi olması için çalışmaların yetersiz olduğu belirlenmiştir. Danışmanların yaşam standardını yükseltici şartlar sağlanmadığı görüşüne varılmıştır. Danışmanların kamuda çalışan bir mühendisin veya yayımcının olanaklarına sahip olamadıkları tespit edilmiştir. Herkesin eşit maaş alması ve aynı maaş alanların aynı seviyede çalışmaması danışmanlar arasında probleme neden olmaktadır. Çiftçilerle iletişimi artırmak ve karşılıklı güven artışını sağlamak için sosyal faaliyetlerin artırılmas ı gerektiği düşünülmektedir. Türkoğlu Ziraat Odasına kayıtlı çiftçilerle yapılan mülakatlardan bölgedeki danışmanlık sistemi ile ilgili çiftçilerin görüşleri aşağıdaki gibi özetlenmiştir: Tarım danışmanlarının bölgede büyük bir özveri ile çalıştıkları belirtilmiştir. Tarım danışmanları ilçenin orak problemlerine çözüm arayışı için ilgili paydaşlarla gerekli görüşmeleri yapmaktadır. Tarım danışmanları danışmanı oldukları çiftçinin tarımsal sorunları yanında diğer sorunları ile de ilgilenmektedir. Tarım danışmanları yöre tarımını bilen mühendislerden seçildiği için çiftçilere daha çok yarar sağlamaktadır. 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Araştırma bulgularına göre Türkoğlu Ziraat Odasında istihdam edilen tarım danışmanları çok sınırlı bir sürede bölge çiftçisinde birçok tarımsal hizmet götürmüştür. Danışmanların vermekte oldukları en önemli hizmet ise yürütülen faaliyetlerin İl ve İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, ilde bulunan Ziraat Fakültesi, sivil toplum örgütleri ve özel sektör firmalarıyla işbirliği halinde yürütülmesini sağlamalarıdır. Bu bağlamda tarım danışmanları çiftçileri tarımın diğer bütün paydaşlarıyla bir araya getiren ve onların sorunlarına daha kapsamlı çözümler üretmeye çalışan kişiler konumundadır. Danışman ücretlerinin daha tatminkar olabilmesi için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Ziraat Mühendisleri Odasının bir araya gelerek, Ziraat Odasının danışmanlara vermiş olduğu ücretlerin kamuda çalışan yayımcılara denk olabilmesi için çalışmalar yapılmalıdır. Danışmanların fiziki çalışma koşullarının düzeltilmesi için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Bu durumda tarım danışmanlarının iş memnuniyeti ve verimliliği artacaktır. 1671

7 Tarımsal Yayım ve Bilgi Sistemleri Danışmanların yaşam standardını yükseltici önlemler alınarak, kendilerini geliştirmelerine olanak sağlanmalıdır. Böylece hem danışmalar işi severek ve benimseyerek yapacaklar hem de üreticileri daha verimli arazi ve daha kaliteli ürün yetiştirebilmeleri için eğitmeye kendilerini adayacaklardır. Tarım danışmanlarıyla yapılan görüşmelerde, üreticileri yeniliklerden haberdar etme, ilaçlama ve sulama gibi ürün bakım işlerinde üreticilere yardımcı oldukları belirlenmiştir. Tarım danışmanlarına güncel ve önemlilik arz eden konularda eğitim verilmeli ve bu konularda üreticileri eğitmeleri sağlanmalıdır. Günümüzde insan odaklı eğitim tarımsal yayımda ön plana çıkmaktadır. Yayım çalışmaları üretimden pazarlamaya, altyapıdan sağlığa sosyo-ekonomik konularla beraber bir bütün olarak ele alınmalıdır. Tarımsal danışmanlık sisteminin geliştirilebilmesi için öncelikle danışmanların özlük haklarının geliştirilmes i ve başarılı danışmanların bu işten daha çok kazanç elde edebilmesi için uygun koşullar oluşturulmalıdır. Serbest danışmanlık özendirilmeli ve danışmanlar arasındaki rekabette sadece başarı ön plana çıkmalıdır. Ziraat odaları ve üretici birliklerinin tarım danışmanı istihdam etmesinde en azından kamunun sağladığı olanaklar sağlanmalıdır. Kamuda çalışan yayımcılar ister kadrolu ister sözleşmeli olsun özlük hakları açısından danışmanlara göre daha avantajlı durumdadır. Danışmanların kendi aralarındaki çatışmaları önlemek ve rekabet ortamı yaratmak için daha aktif bir şekilde çalışmalarını sağlamak gerekir. Bu bağlamda performanslarına paralel doğrultuda teşvik primi adıyla ikramiye ya da ek ödeme yapılması, danışmanların motivasyon ve performansını arttırarak daha kaliteli hizmet verilmesine yardımcı olacaktır. 5. KAYNAKLAR Alben, E., Boz, İ., Kahramanmaraş İli Türkoğlu İlçesi nde Çiftçilerin Zirai İlaçları Bilinçli Bir Şekild e Kullanmalarına Etki Eden Faktörler KSÜ Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Yüksek Lisans Tezi Anonim 2014a. (T.C. Resmi Gazete (2006). Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: 26283). (Erişim Tarihi: ). Anonim 2014b. ( (Erişim Tarihi: ). Anonim 2014c. T.C. Resmi Gazete (2009). Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Destekleme Ödemesi Hakkında Yapılan Tebliğ. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: (Erişim Tarihi: ). Anonim 2014d. T.C. Resmi Gazete (2010). Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Destekleme Ödemesi Hakkında Yapılan Tebliğ. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: (Erişim Tarihi: ). Anonim 2014e. T.C. Resmi Gazete (2011). Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Destekleme Ödemesi Hakkında Yapılan Tebliğ. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: (Erişim Tarihi: ). Anonim 2014f. T.C. Resmi Gazete (2012). Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Destekleme Ödemesi Hakkında Yapılan Tebliğ. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: (Erişim Tarihi: ). Anonim 2014g. T.C. Resmi Gazete (2013). Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Destekleme Ödemesi Hakkında Yapılan Tebliğ. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: (Erişim Tarihi: ). Anonim 2014f. T.C. Resmi Gazete (2014). Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Destekleme Ödemesi Hakkında Yapılan Tebliğ. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: (Erişim Tarihi: ). Sever, A., Boz, İ., Tarım Yayımcısı Ve Danışmanların İş Memnuniyeti Ve Kaliteli Hizmet Vermesini Etkileyen Faktörler: Kahramanmaraş İli Örneği KSÜ Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Yüksek Lisans Tezi

8 1673