ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANIM ALANLARI NELERDİR? Nisan 17, 2009

Transkript

1 Eyüp BAHADIR Usak svaslı / Sazak Köyü ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANIM ALANLARI NELERDİR? Nsan 17, 2009 Posted by Eyüp BAHADIR n Blgn. Tags: ENERJİ KAYNAKLARI trackback ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANIM ALANLARI Enerj kaynaklarını; Fosl Yakıtları (doğal gaz, kömür, petrol ), Nükleer enerj ve Yenleneblr enerj kaynakları olmak üzere 3 e ayırablrz. Kullandığımız enerjnn çoğunun kaynağı fosl yakıtlardır. Fosl yakıtların kaynakları sınırlıdır ve çevrey krletr. CO2 gb sera gazları klm değşmlerne sebep olmaktadır. Nükleer enerj kaynakları se pahalı olmasının yanı sıra meydana getrdğ radyoaktf atıklarla toplumu, çevrey olumsuz etkler. Bu durumda yenleneblr enerj kaynaklarını kullanmalıyız. Yenleneblr enerj kaynaklarını; Güneş enerjs, Rüzgar enerjs, Jeotermal enerj, Hdroelektrk enerjs, Byoenerj, Hdrojen enerjs, Dalga enerjs ve okyanus termal enerjs olarak sını andırablrz. AB ve ABD de kullanılan Yenleneblr enerj oranına bakacak olursak: AB de bu oran %5,2, 2010 da hede enen oran se %12 dr. ABD de se kullanılan enerjnn %8 yenleneblr enerj kaynaklarından elde edlmektedr. 1. Güneş Enerjs Dünya üzerne her br dakka düşen güneş enerjs tüm dünyanın yıllık enerj tüketmnden fazladır. Ancak bu enerjnn kullanılablrlğ çok azdır. Güneş enerjsnn kullanım alanları çok genştr. Güneş enerjsnn mevcut kullanım alanları şunlardır: Yapılarda aktf ısınmada ve elektrk enerjs elde edlrken Kullanım suyu ısıtma, yüzme havuzu suyu ısıtma, kaynatma ve pşrme Acı ve tuzlu suların dstlasyonları Sıcak hava motorları le dğer termodnamk ısıl çevrmlern üretlmes Seraların ısıtılması, btksel ürünlern kurutulması

2 Gündüz ve gece aydınlatılmasında Fotokmyasal ve fotosentetk çevrmler gerçekleştrmes Elektrolz yöntem le güneş enerjsnden hdrojen gazı elde edlmes Konutlarda uygun zolasyon malzemeler kullanımı enerj tasarrufunu sağlar. Dğer br etmen se bnanın güneşten yararlanacağı şeklde nşa edlmesdr. Enerj htyacının mnmum olduğu konutlar yapılablr. Sıcak su elde edlmesnde güneş kolektörler kullanılır. Kolektörlern yapısında güneş ışınlarını soğuran br plaka..vardır. Plakalar alümnyum, bakır gb ısıl letkenlğ yüksek malzemeden yapılmıştır. harta-1 Türkye Güneş Enerjs Hartası Türkye de coğra k konum dolayısıyla güneş enerjsnden (sıcak su elde edlmesnde) güney kesmler le Ege bölgesnn br kısmı fazlasıyla yararlanmaktadır. Türkye de bölgelern yıllık güneşlenme süreler: *Güneydoğu Anadolu Bölgesnde 3016 saat *Akdenz Bölgesnde 2923 saat *Ege Bölgesnde 2725 saat *İç Anadolu Bölgesnde 2712 saat *Doğu Anadolu Bölgesnde 2693 saat *Marmara Bölgesnde 2529 saat *Karadenz Bölgesnde 1965 saat şeklndedr. 2. Rüzgar Enerjs Rüzgar enerjsnn tarh mlattan önceye rüzgar değrmenlernn kullanılmasına kadar uzanmaktadır. Rüzgar enerjsnden elektrk üretm se 100 yıl önce başlamıştır.1970 lerdek petrol krz rüzgar türbnlernn gelşmn başlatmıştır. Araz tarımı, otlatma ve sulama gb amaçlarla da kullanılablmekteyd. Modern rüzgar türbnler 2-3 kanatlı olup,kanat çapları 1m den 30 m ye kadar değşmektedr. Rüzgar türbnlernden elde edlen enerj o bölgedek rüzgar hızı ve kanat uzunlukları le doğru orantılıdır. Rüzgar enerjs çevre dostu temz br enerj kaynağıdır. Rüzgar türbnler kuş ölümlerne sebep olur, radyo ve TV alıcılarını olumsuz etkleyeblr. Bazı ülkelerde rüzgar enerjs şmdden fosl ve nükleer enerj kaynaklarını gerde bırakmıştır.. Avrupa da en büyük kurulu güç (rüzgar enerjs ) Almanya dadır. Almanya yı; Danmarka, Hollanda, İngltere, İspanya, İsveç, İtalya ve Yunanstan zlemektedr. Ülkemzde rüzgar enerjs zengn olduğu yerler sırası le Marmara, Ege, Akdenz ve Karadenz kıyı alanlarında bulunmaktadır, Dünyanın en büyük rüzgar enerj çftlğ türbn le ABD de bulunan Altamont Pass rüzgar çftlğdr. AB ülkelernde rüzgarlardan elde edlen elektrk 2001 yılında 32 mlyon ton CO2, 107 bn ton sülfür dokst, 89 bn ton ntrojen okstlern oluşmasını engellemştr.

3 Türkye de özellkle Ege ve Trakya bölges rüzgar enerjsnden en çok yaralanableceğmz alanlardır. Buralardak rüzgar hızının aylara göre dağılımını se aşağıdak tabloda görmekteyz. Bölge 30m yükseklğnde ortalama rüzgar hızı (m/s) Rüzgar bakımından en zengn aylar Gün çnde rüzgar bakımından en zengn saatler Çanakkale, Balıkesr 7 7,5 Kasım-Şubat, Mayıs-Eylül İzmr 7,5 9 Kasım-Şubat, Mayıs-Eylül Bodrum 7 7,5 Aralık, Mayıs-Eylül Datça 7 7,5 Aralık, Mayıs-Eylül Türkye de rüzgar enerj santraller kullanılablecek alanlar çoktur. Türkye kend elektrğnn tamamını karşılayablecek yeterllkte rüzgar enerjs potansyelne sahptr. Fakat bz bu enerjnn tamamını kullanamıyoruz. Bedava elektrk varken Bulgarstan dan thal edyoruz. 3. Jeotermal Enerj Jeotermal enerj, yer kabuğunun dernlklerndek sıcak kaya ve akışkanların ısısının zayıf katmanları geçerek yer yüzüne ulaşmasıdır. Jeotermal enerjy, esk romalılar doğal sıcak su olarak termal banyolarda ısıtma ve sağlıkta kullanmışlardır, ABD de konut ısıtılmasında lk olarak 1891 yılında kullanmışlardır yılında İtalya da lk defa jeotermal kuru buhardan elektrk üretlmştr. Jeotermal enerj; Konutların ısıtılmasında Üretmde proses ısı olarak Absorbsyonlu soğutma sstemlernde Tarımda, seracılıkta Kültür balıkçılığında Saunalarda Kaldırımlarda karların ertlmesnde kullanılmaktadır. Jeotermal enerjnn sürekl güç üreteblmes, hava değşmlernden ve kullanılış şekllernden etklenmemes (güvenlr br kaynak olduğunun gösterges), çevre dostu olması avantajlarıdır. Jeotermal enerj hava krllğn azaltır. ABD de jeotermal enerjden elde edlen elektrk her yıl 22 mlyon ton CO2, 200 bn ton sülfür dokst oluşumunu engeller. İlk jeotermal ısıtma sstem 1964 yılında Balıkesr(Gönen) de br otelde kurulmuştur. Türkye de bulunan jeotermal alanlar: Aydın ( Slavatlı, Buharkent, Germenck), Denzl (Kızıldere), Nevşehr (Acıgöl), Çanakkale (Tuzla), İzmr (Balçova, Seferhsar, Dkl), Kütahya (Smav) dır. 4. Hdroelektrk Enerjs Hdroelektrk enerj akarsu kaynaklarından elde edlen enerjdr. Hdroelektrk enerj üretm 2001 verler çn ABD de %10, Türkye de %20 (bu oran Türkye çn 1990 da %40 d) dr. Bu durum akıllara Türkye de barajlar kuruyor mu? sorusunu getryor. Türkye de hdroelektrk enerj santraller 26 akarsu havzasında dağılmıştır. Havzaların enerj üretmne en büyük payları sırasıyla: %17 Fırat, %11,5 Dcle, %8 Doğu Karadenz, %6 Doğu Akdenz, %5,9 Antalya dır. Yatırım malyet fazladır. Yapımı uzun süreblr. Yağışlara bağımlıdır. 5. Byoenerj (byokütle enerjs)

4 Byokütle, güneş enerjsn fotosentez olarak depolayan btksel organzmalar olarak adlandırılır. Byokütle enerjs se byokütlenn yakılması le elde edlen enerjdr. Kökennde fotosentez le kazanılan enerj yatar. Çevre dostu br enerj kaynağıdır. Modern byokütle kaynakları: Enerj ormancılığı ürünler le orman ve ağaç endüstrs atıkları Enerj tarımı ürünler Tarım kesmnn btksel ve hayvansal atıkları Kentsel atıklar Tarımda endüstr atıkları şeklnde sıralanablr. Enerj ormancılığında karakavak, balzam kavakları, ttrek kavaklar, söğüt, okalptüs gb ağaçlar kullanılmaktadır. Enerj tarımı se tek yıllık ve çok yıllık btklerle yapılmaktadır. Bu gruba tatlı darı, şeker kamışı, mısır gb btkler grer. Bu ürünlerden etanol, sentetk petrol, gaz yakıt ve katı yakıt elde edlmektedr. 6. Hdrojen Enerjs Hdrojen doğal br yakıt olmayıp brncl enerj kaynaklarından yararlanılarak değşk ham maddelerden üretleblen sentetk br yakıttır. 20.yy da elektrk enerj taşıyıcısı konumundayken yavaş yavaş yern hdrojene bırakmaktadır. Hdrojen üretm yöntemlernden en önemls suyun elektrolzdr. Yakıt olarak hdrojen kullanılan lk uçak ABD de 1956 da denenmştr. Halen uzay mekğnde ve uzay araştırma roketlernde yakıt olarak kullanılmaktadır. Dünyanın gderek artan enerj gereksnm çevrey krletmeden ve sürdürüleblr olarak sağlayablecek en ler ve tek enerj kaynağı güneş+hdrojen sstemdr. 7. Denz Kökenl Yenleneblr Enerj Bunlar: denz dalga enerjs, denz sıcaklık gradyent enerjs, denz akıntıları(boğazlarda) ve gel-gt enerjsdr. Türkye de gel-gt enerjs olasılığı yoktur. Türkye çn söz edleblecek olanlar denz dalga enerjs ve denz akıntıları enerjsdr. İstanbul ve Çanakkale Boğazları nda denz tra ğnn yoğun olması nedenyle denz akıntıları enerjsnn kullanımı azalmıştır larda temz enerj olarak görülen Nükleer Enerj çevreye ve topluma verdğ zarar yönünden terch edlmemeldr Nükleer enerj lk değl son seçenek olmalı! ÖNERİLER Yerl enerj kaynaklarından blhassa yenleneblr olanlarından faydalanılmalı Çok pahalı, rskl ve dışa bağımlı olan nükleer enerjden vazgeçlmel En temz ve en ucuz enerjnn, tasarruf edlen enerj olduğunu blp enerj tasarrufuna ağırlık verlmel Enerj yönetmelklern uygulamaya geçrlmel Halkta enerj ve enerj tasarrufu blncnn gelşmes çn televzyon programlarında enerj tasarrufu ler lgl.pratk blglere yer verlmeldr. Okullarda çevre eğtmne önem verlmel, bu konuda çevre eğtm uzmanlarından yardım alınması gerekr. Okullarda fen blgs derslernde de bu konuya mümkün olduğunca değnlmeldr.

5 Yorumlar» 1. sena - Ocak 4, Rate Ths bu stenn olduğu çok y olmuş 2. yakup enes - Ocak 10, Rate Ths yaa bu ne enerj kaynakları nerede kullanılııııııır? sorusun a cevgap vayına oturum 3. tuğba - Ocak 13, 2010 Rate Ths hç bş bulamadımmmm 4. umut_baba - Mayıs 6,

6 Rate Ths evet 5. narglem - Aralık 26, Rate Ths ya aptal b ste hç bş yok yapan kendndnde utansın hem bu konunun adı enerj kaynaklarının oluşumu 6. gamze - Ocak 2, 2011 Rate Ths bence çok az blg var.çünkü ;kullanım alanları yazılmamış. 7. hasan - Mayıs 1, 2011 Rate Ths yha tmm y ama çok uzun sude - Nsan 19, 2012 Rate Ths

7 bence ğrenç bz sze ne dedk kullanım alanları dedk sz ne yazmışsınız çanakkale manakkale bu ne arkadaş The Regulus Theme. WordPress.com da ücretsz br web stes veya blog oluşturun.