HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

Transkript

1 HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ Prof. Dr. İbrahim KADI Karabük Üniversitesi Rektör Yardımcısı Teknoloji Fakültesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Haziran 2012 İSTANBUL

2 Tüm dünyada; Model Arayışları Toplumun Refah Seviyesini Yükselmek, Verilen Mesleki Eğitimin İş Piyasasının İhtiyaçlarına Göre Düzenlemek, İş Piyasası İş Gücü Talebini Karşılamak, Ferdin İlgi Ve Yeteneğini Ortaya Çıkarmak İçin Genel Ve Mesleki Eğitim-öğretimde Model Arayışları Ve Mevcut Modellerin Geliştirme İçin Yoğun Çalışmalar Yürütülmektedir. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

3 HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK Hızlı Değişim Bilim teknoloji ve üretim sistemlerinde yaşanan hızlı gelişmeni bir sonucu olarak, Mesleki bilgi ve becerilerin hızla değişmesi, Yeni mesleklerin ortaya çıkması, İnsan oğlunun hayatı boyunca birden fazla mesleği icra etmek zorunda kalması, Eğitim-öğretim kurumlarında kazandırılan yeterliliklerin kısa sürede geçerliliğini kaybetmesi sonucu genel ve mesleki eğitimle ilgili model arayışları hız kazanmıştır.

4 Bu çalışmada; MEB Şura Kararları, Kalkınma Planları, Eğitim/Öğretim Araştırma raporları Eğitim politikalarını belirleyen ulusal/uluslararası diğer yazılı kaynaklar incelenerek analiz edilmiş, Uygulayıcılar için model/çözüm önerileri sunulmuştur.

5 Olumsuz Propaganda/Tartışmalar Yazılı ve görsel basın, ilgili alanda yapılan çalımalar incelendiğinde mesleki teknik eğitimle ilgili sürekli olumsuz yanları gündeme getirilmiş ve olumsuzlukları tartışılmış, Olumlu gelişmeler arka planda kalmıştır.

6 Olumlu Bakış Açısı Geliştirme Bu ise toplumda/paydaşlarda, özellikle bu kurumların kaynağı olan öğrencilerde/velilerde ikinci sınıf eğitim kurumu algısının oluşmasına neden olmaktadır. Herhalde geleceği olmayan, istihdamı olmayan, diğer eğitim kurumlarına göre dezavantajlı bir eğitim kurumuna devam etme konusunda olumlu bir algı oluşmaz. Olumlu Bakış Açısı Geliştirilmelidir.

7 Olumlu Algı/Propaganda İçin Eylem Planı Olumlu bir algı oluşturmak için kısa, orta ve uzun vadeli eylem planları hazırlanmalı ve bu mücadeleye tüm toplum kesimlerinin desteği alınmalıdır. Olumlu düşünce ve propaganda yapmak için tüm iletişim araçları kullanılmalı, yeni teknolojilerden yararlanılmalı, paydaşlarla iyi bir iletişim ağı kurulmalıdır. İyi uygulamalar gündemde tutulmalı ve ödüllendirilmedir.

8 Mesleki Eğitim Devlet Politikası Haline Getirilmeli Yasalar, Kalkınma Planları, Şura Karaları, Hükümet Programları gibi bir çok yazılı kaynak; Üniversite önündeki yığılmaları önlemek, Eğitim-istihdam-üretim dengesini sağlamak için mesleki eğitime önem ve öncelik verileceğine, Meslek standartlarının geliştirilip uygulamaya konulacağına dair hükümler içermesine rağmen uygulamada bu gerçekleştirilememiştir.

9 Politika Değişikliği Geçmişte sık sık hükümetlerin/bakanların değişmesi sonucu olarak mesleki eğitimle ilgili önemli kararlar alınmasına rağmen her bir bakan veya hükümet değişmesinde alınan kararlar ve uygulamalar durdurulmuş yeni model arayışlarına gidilmiştir. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

10 HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK Mesleki Eğitim Devlet Politikası Olmalı Mesleki eğitim devlet politikası haline getirilmeli, Bürokrat, bakan veya hükümet değişiminden etkilenmemeli Bunu gerçekleştirebilmek için tüm tarafların katılımı ile kısa, orta ve uzun vadeli eylem planları ve stratejiler belirlenmeli hükümet programlarından bağımsız olarak uygulanmalıdır.

11 Tüm Eğitim Kademeleri Hayat Boyu Öğrenme Süreçlerinde Kapsayacak Şekilde Planlanmalı Bilim teknoloji ve üretim sistemlerinde hızlı bir değişim yaşanmaktadır. Bunun sonucu olarak ekonomik sistemin ihtiyaç duyduğu orta kademe istihdam edilebilir kalifiye elemanlarda aranan vasıflarda önemli ölçüde değişim olmakta ve bu değişim önümüzdeki yıllarda daha da hızlanacaktır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

12 Geleceğe Göre Müfredat Hazırlanmalı/Uygulanmalı Eğitim programları bu güne göre değil ferdin iş hayatına atılacağı güne göre hayat boyu öğrenimi de içine alacak şekilde program hazırlanmalı, uygulanmalı ve değerlendirilmelidir. Hayat boyu öğrenme süreçlerine ilköğretimden başlayarak lisans üstü eğitim kademelerinde içerecek şekilde yeniden düzenlenmelidir. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

13 Etkin Bir Belgelendirme Sistemi İlköğretim kademesinden başlayarak tüm eğitim kademelerinde ferdin örgün eğitim dışında edinmiş olduğu tüm yeterlilik ve yetkinlikleri kayıt altına alıp, sertifikalandırılmalı. Düzenlenecek olan sertifikalar ECTS/AKTS ye göre hazırlanmalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

14 Tüm Eğitim Kademelerinde Kredili ve Bağıl Not Sistemine Geçilmeli sistemine geçişle birlikte tüm eğitim kademelerinde modüler sistem (kredili sistem) ve bağıl değerlendirme sistemine geçilmeli. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

15 Seçmeli Ders/Modül Oranları Artırılmalı Tüm eğitim kademelerinde derslerin (modül) %70 i tüm öğrenciler için zorunlu, %30'u ise ferdin ilgi ve kabiliyetini ortaya çıkaracak, geliştirecek modüllerden oluşturulmalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

16 Seçmeli Modüller ve Yatay Dikey Geçişlerde Kolaylık Seçmeli modüller; yabancı dil, müzik, resim, tiyatro, folklor, spor gibi sanatsal yetenekleri geliştiren modüller yanında ferdi bir mesleğe hazırlayan modülleri de içermelidir. %30 seçmeli modüller uzmanlarca oluşturularak bir havuzda toplanmalı, il, ilçe, bölge ve okulun eğitim kurumlarının imkanları dahilinde hangi modüllerin seçileceği ilgili kurullar tarafından belirlenmelidir. Böyle bir sistem yatay ve dikey geçişlerin uygulanmasında büyük kolaylık sağlar. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

17 Ferdin Toplam Gelişiminin Kayıt Altına Alınması sisteminde ikinci 4 yıldan başlayarak öğrencinin toplam gelimi ölçülmeli ve e-devlet sistemine kaydedilmelidir. Öğrencinin ilgi ve yeteneğini ortaya çıkaran modül ve testler geliştirilmeli, bu bilgiler e- devlet sisteminde öğrenci velisi ile paylaşılmalıdır. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

18 Tüm Eğitim Kurumlarında İç ve Dış Denetim Sistemi Geliştirilmeli Tüm dünyada ülkeler bireylerini daha iyi eğitmek için sürekli arayış içerisindedir. Kullanılan kriterler ve kavramlar aynıdır. Bilindiği gibi merkeziyetçilik terkedilmiş yerinden yönetim ve katılımcılık, yönetim ve denetimin birbirinden ayrılması, denetime yardımcı olan veya onları kritik edebilen sivil toplum örgütlerinin ölçme ve değerlendirme birimleri oluşturmaları teşvik edilmekte, liberal ekonominin kuralları ve bilhassa rekabetçilik öne çıkarılmaktadır. Tüm devlet kurumlarında iç kontrol/denetim yanında bağımsız dış kontrol/denetim kurumları tarafından periyodik olarak değerlendirilmelidir. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

19 Mevcut Komisyonların Geliştirerek Daha Aktif Hale Getirilmesi Mevcut il ve ilçelerde bulunan komisyonlar daha işlevsel hale getirilmeli. İl ve ilçelerde belirli kriterlere göre seçimle gelen Eğitim Öğretim Komisyonları teşkil edilmeli, dış denetimde bu kurullardan da temsilciler bulunmalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

20 Nihai Hedef Paydaşların Yönetime Katılımı Okul yönetiminde seçimle gelen paydaşlar (okul aile birliği, ilgili vakıf/dernek) yer almalı. Geçiş sürecinde bu kurullar danışma kurulları şeklinde yapılandırılmalı nihai hedef yönetime dahil edilmek olmalıdır. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

21 Tüm Eğitim Kurumlarında Performans Denetimine Geçilmeli Tüm eğitim kurumlarında performans denetimine geçilmeli, Performans göstergeleri şeffaf ve ölçülebilir olmalıdır. Performans kriterleri her seviyedeki eğitim kurumlarının birbiri ile kıyaslayabilmeli rekabeti sağlamalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

22 Performans Kriterlerine Bazı Örnekler Kaynakların etkili ve verimli kullanımı, Bir üst eğitim kurumuna veya iş piyasasına geçiş, Mezunların merkezi yapılan sınavlarda veya mesleki yeterlilik sınavlarında gösterdiği başarı, Belde/ilçe/il/bölge bazında yapılan yarışmalarda göstermiş olduğu başarı, Paydaşlarla iletişim/işbirliği, Paydaş memnuniyet anketleri, Mezuniyet sonrası istihdam oranı, Bir önceki döneme göre iyileştirme performans HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

23 E-devlet Veritabanı Geliştirilmeli ve Yaygınlaştırılmalı E-devlet sistemi daha da geliştirilmeli, tüm bilgilere TC kimlik numarası ile ulaşılabilecek şekilde düzenlenmeli. Ferdin tüm gelişimi, sertifikaları, diplomaları, eğitim faaliyetleri, yeterlilik ve yetkinlikleri, faaliyetleri, sicil bilgileri, iş bilgileri, e-devlet sisteminde kayıtları tutulmalı. Veri tabanına erişim için yetkilendirme esasına göre belli kurum ve şahısların hangi bilgilere ulaşabileceği tanımlanmalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

24 Yarışmalar ve Sınavsız Geçiş Orta öğretimde fen, sosyal, müzik, resim, tiyatro, spor, folklor, mesleki alanlarda projeler; okul, belde, il, ilçe, bölge, ülke, ulusal ve uluslararası yarışmalara katılan, derece alan tüm öğrencilerin başarıları puanlanmalı, bir üst eğitim kurumuna geçişte dikkate alınmalıdır. Özellikle yetenek sınavı ile öğrenci alan bölümlere geçişte bu başarı puanları dikkate alınmalıdır. Sınavsız bir üst eğitim kurumuna geçişleri sağlanmalıdır. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

25 Mesleki Yeterliliklere Mesleki eğitim veren her kademedeki (lisans, önlisans ve ve mesleki orta öğretim kurumlarında) dersler/modüller ilgili mesleki yeterliliklere hazırlanmalı ve uygulanmalı. Mesleki yeterliliklere uygun ölçme ve değerlendirme sistemi geliştirmeli, paralel bir üst eğitim kurumlarına geçişte dikkate alınmalıdır. Eğitim/Öğretim ve sınavı yapan birimler birbirinden ayrılmalı, MYK daha da güçlendirilerek tüm meslek standartları bir taraftan tanımlanırken bir taraftan da sınav/test merkezleri oluşturulmalı. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

26 Dikey Geçişlerde ve Kamuda İşe Yerleştirmede Ferdin Toplam Yeterliliği Değerlendirilmeli ÖSYM tarafından yapılan sınavlar alan yeterliliklerini de ölçen sınav sistemine geçmelidir. Sınav/test merkezleri ferdin mesleki yeterliliklerinin ölçümüne ağırlık vermeli, genel yeterlilikleri ölçümü ÖSYM tarafından geliştirilerek uygulanmalıdır. Devlette işe yerleştirmede ÖSYM tarafından yapılan test türü sınavlarla ferdin genel yeterlilikleri çoktan seçmeli soru tipleri ile ölçülerek yapılmaktadır. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

27 İşyeri Eğitiminde Paydaşların Katılımını Teşvik Eden Araçlar geliştirilmeli İşletmelerde mesleki eğitim uygulamaları, tüm paydaşların katılımıyla yeniden yapılandırılmalıdır. İl istihdam ve mesleki eğitim kurullarının daha etkin ve verimli çalışabilmesi için tedbirler alınmalıdır. İlin ve bölgenin özelliğine göre alan bazlı sektör komiteleri ile komisyonlar oluşturulmalıdır. İşletmelerde mesleki eğitimin verimlilik/etkinliğini artırmak için işverenleri teşvik eden araçlar geliştirilmeli. İşletmelerde mesleki eğitimin kontrol ve denetimi geliştirilmeli. Kontrol ve denetim süreçlerine paydaşların katılımı ve desteği sağlanmalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

28 Paydaşların Aktif Katılımı Sağlanmalı İş Yeri Eğitiminde; programların hazırlanması, planlanması, uygulaması, ölçülmesi, değerlendirilmesinde, denetlenmesi gibi her kademesinde paydaşların katkı ve katılımı sağlanmalı. Bu katılımın sağlanabilmesi için bu iş birliğinde tarafların kazanımları için farkındalık oluşturulmalıdır. İşletmelerdeki iyi uygulamalar kamuoyuyla paylaşılmalı, yaygınlaştırılmalı ve ödüllendirilmelidir. Mesleki eğitimle ilgili karar alma süreçlerinde paydaşlar aktif katılımını sağlayacak araçlar geliştirilmeli. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

29 Teşviklerde Mesleki Eğitime Öncelik Verilmeli Özel okullara verilecek teşvik ve desteklerde öncelik mesleki eğitim alanında okul ve eğitim merkezleri açanlara en üst seviyede teşvik ve destekler verilmelidir. İş Yeri Eğitimi veren işletmeler yapılan eğitimi maddi olarak desteklemelidir. Verilecek teşviklerle gönüllülüğe dayalı iş birliği geliştirilmelidir. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

30 Mesleki Eğitim İçin Sponsorluk Mesleki eğitim alt yapısının güçlendirilmesinde sektör ve ilgili firmalarla işbirlikleri yaygınlaştırılmalı marka/sponsor atölye ve laboratuvarları oluşturulmalı, ortak hazırlanan programlar uygulanarak mezunların istihdamı sağlanmalıdır. Mesleki teknik eğitim mezunlarının istihdamının yoğun olduğu illerde/bölgelerde konsorsiyum sponsorlar oluşturulmalı, Sponsor firmalar alt yapının oluşmasına katkı sağlayabileceği gibi mezunlarını istihdam etme veya iş bulmada da aktif rol almalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

31 Meslek Standartlarına Uygun Mesleki Eğitim Verilmeli Tüm eğitim kademelerinde kredili sisteme geçilmeli, mesleki eğitimde kredili sisteme geçişle birlikte meslek standartlarına uyumlu modüler eğitime geçilmelidir. yatay ve dikey geçişlere açık ve esnek bir yapı oluşturulmalıdır. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

32 Öğretmen Atamalarında İş Yeri Tecrübesi Aranmalı Mevcut mesleki eğitim alan öğretmenleri, sektörde periyodik olarak hizmet içi eğitime alınmalı ve bu sürece sektör destek vermelidir. Meslek ve Teknik Eğitime yeni öğretmen istihdamında ilgili alanda sektör tecrübesi önkoşul olmalıdır. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

33 Kamuda İşe Yerleştirmede Mesleki Alan Yeterliliklerinin Değerlendirmeye Alınmaması Kamu sektöründe işe yerleştirmelerde ferdin mesleki bilgi beceri ve alışkanlıkları hiç değerlendirilmemekte veya çok sınırlıdır. ÖSYM tarafından yapılan sınavlarda mesleki alan yeterlilikleri ölçülmediği için üniversiteyi bitiren gençlerin üniversite eğitimi sonrası dershanelere akın etmesine neden olmaktadır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

34 İşe Yerleştirmede Mesleki Yeterlilik Dikkate Alınmalı Yüksek öğrenime geçiş için gençlerin dershaneye gitmesini özendiren durum, üniversite mezuniyeti sonrasında yetişkinlerin dershanelere akın etmesine neden olmaktadır. Öğretmen ve diğer memur atamalarında alan yeterlilikleri ölçülmediği sürece önümüzdeki yıllarda özel dershanelere kurs için giden üniversite mezunu sayısında önemli artışlar yaşanacaktır. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

35 ÖSYM Tarafından Yapılan Sınav ve İşe Yerleştirmede Alan Yeterlilikleri Değerlendirilmeli Öğretmen atamalarında ÖSYM tarafından yapılan merkezi sınavdan alanlara göre belli bir baraj puanı istenmeli, atamada ise baraj puanını geçenler arasından ilgili alanda iş tecrübesi gün sayısına göre atama yapılmalıdır. Ayrıca ÖSYM tarafından yapılan sınavlarda alan bilgisini ölçen testlerde geliştirilmeli, öğretmen atamalarında genel yeterlilik yanında alan yeterliliklerde dikkate alınmalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

36 İşe Yerleştirmede Mesleki Yeterlilik Bunu önlemenin yolu bağımsız mesleki yeterlilikleri ölçen akredite kuruluşlar tarafından yapılması ve hem özel sektörde hem de devlette işe yerleştirmelerde alan yeterlilikleri/iş tecrübesine öncelik verilmesidir. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

37 Eğitim/İstihdam/Üretim Dengesi Ülke geneli ve bölgesel olarak, eğitim/öğretim, üretim ve istihdam dengesi ile ilgili veri tabanı oluşturulmalıdır. Veri tabanının oluşturulmasında tüm paydaşlar (MEB, Diğer Bakanlıklar, YÖK, İŞKUR, TÜİK, TOBB, TESK, Sendikalar, STK, vb.) işbirliği yapmalıdır. Veri tabanının oluşturulmasında ve kullanımında paydaşların görev, yetki ve sorumlulukları açık bir şekilde tanımlanmalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

38 Kısa Orta Uzun Vadeli Projeksiyonlar Eğitim/öğretim, üretim ve istihdam dengesi için kısa, orta ve uzun vadeli projeksiyonlar hazırlanmalı, İş gücü talep projeksiyonlarına göre programlar oluşturulmalı, İş gücü projeksiyonuna dayalı oluşturulan programlar uygulanması devlet politikası haline getirilmelidir. Kredili sisteme geçişle birlikte modüler sisteme geçilmeli, açılacak program ve modüller iş gücü talep projeksiyonuna uygun olmalıdır. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

39 Mesleki Eğitime Teşviklerde İş Gücü Talep Projeksiyonları İşgücü piyasası analizleri profesyonel alan uzmanlarınca paydaşların katkıları da alınarak il ve ilçeler bazında düzenli olarak yapılmalı, Mesleki eğitime yapılan yatırım, teşvik/desteklerde ve mesleki teknik eğitim ile ilgili işlemlerde bu iş gücü talep projeksiyonları dikkate alınmalıdır. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ

40 Mesleki Eğitim ve Hayat Boyu Öğrenme Süreçleri Mesleki eğitim; Hayat Boyu Öğrenme süreci kapsamında bir bütün olarak değerlendirilmeli, yeni teknolojilerden (eöğrenme, uzaktan öğrenme vb.) faydalanılarak tüm kesimlerin erişimi sağlanmalıdır. Hayat Boyu Öğrenimde en önemli unsur temel yeterliliklerdir. Sayısal ve sözel yeterlilikler, öğrenmeyi öğrenme, grup çalışması, girişimcilik, iş güvenliği ve işçi sağlığı tüm eğitim kademelerinde kazandırılmalıdır. HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM (ULUSLARARASI SEMPOZYUM) /İSMEK

41 Sabırla dinlediğiniz için teşekkürler.. MESLEKİ EĞİTİMDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE MODEL ÖNERİLERİ