Tarımsal Akciğer Hastalıkları. Prof. Dr. Y. İzzettin Barış

Transkript

1 Tarımsal Akciğer Hastalıkları Prof. Dr. Y. İzzettin Barış

2 Hastalık yapan etkenler Organik Tozlar :Tahıl,saman, endotoksin Inorganik Tolzlar : Silikat lar Gazlar :NH3,NOx,H2S, CO, NH4 Kimyasal : Pestisitler (Paraquat vs) Gümreler : Anhidre amonyak türevleri Dezenfektanlar : Cl ve diğerleri Solvent ler : Dizel, pestisit sol. Kaynak dumanları.ozon, metal dumanları Zoonetik enfeksiyonlar:

3 Organik toz ortamları Ahırlar, Silolar, Hasat yapımı, kullanımlar Inorganik tozlar :Tarla işi, hasat yapımı, Gazlar : Ahır,organik-inorganik gübre, silo, Gübrelerin kullanımı : Tarla, bahçe. Dezenfektanlar : Ahırlar. Solventler : Traktör egzos,gazı, Zoonetik enfeksiyonlar : Hayvancılık, veterinerlik

4 Tarımsal Akciğer Hastalıkları Byssinosis : Metal fever, Astma, KOAH, KB, Üst solunum yolu irritasyonu,amfizem Astma, Astma ya benzer hst,bronkospazm USYE,Trakeobronşitis,Kronik bronşitis Organik dust toxic synd. Hipersensivite pnomonisi Q fever,psittagosis,hantavirus pul.syn, antrax, H5N1 enfeksiyonu

5 Toksik Gas inhalasyonu Silo Çalışanların Hastalığı :Tahıl, Hayvan yemi için :konteyner,metal kule gibi silolar,büyük plastik torbalar, yer altı depoları. Havasız ortam (anaerobik )>>organik asit oluşumu>>ph düşmesi>>mikropların üremesinin durması>>çürüme durur;fermentasyonla N2O,NO,NO,NOX= Silo gazları>>akciğer ödemi

6 Büyük Ahırlarda Gaz Birikimi NH3 :Üst hava yolu irritasyonu Sinüsitis Non kardiyojenik pulmoner ödem Kronik bronşitis Astma ya benzeyen sendrom

7 Anhydrous Ammonia Sıvı şeklinde olup, toprağa zerkedilerek N katkısıyla gübreleme görevi yapar : Suda eridiği için çok irritan bir gazdır. Üst solunum yollarında ağır yanıklara, larengeal ödeme sebep olur. Bronşiolitis obliterans ve reaktif hava yolu disfonksiyonu (RAD) yapar

8 Hydrogene Sulfide (H2S) Düşük 20 ppm solunum yolu irritanı 150 ppm. Olfaktör sinir felçi, koku hissi ppm bronşiolitis obliterans 250 ppm :cytochrome oxidası inhibe ederek asfiksi, pulmoner ödem,yüksek miktarda asfiksi, bilinç kaybı

9 Karbon Monoksit (CO) COHB. Hipoksi Kısa sürede koma Kardiak toksisite Solunum durması Nörolojik hasar >> ölüm

10 Karbon Dioksit ve Metan Hayvan solunumundan ve dışkılarından ortaya çıkar. CO ppm. Ventilasyon kabul edilebilir düzeyde. NH4 ve CO2 ortamdaki O2 yi düşürürse, Tehlikeli olur. NH4 havada %5 i geçerse patlamayapar

11 Fumigat lar : Böcek öldürücüler Tahılları haşerattan korumak için kullanılır. Methy bromide : Çok toksik, pulm. Ödem ve akciğer kanaması yapar. Methyl phosphine : Çok toksik, kronik akciğer hastalığına sebep olabiliyor.

12 Inorganik Tozlar : Quartz,diatomide mika, kil ve lifsel mineraller Tarlaların sürülmesi, tırmıklanması,ve samanla uğraş sırasında solunurlar. Partikül büyüklükleri 5 mikrondan küçük olunca alveollere ulaşabilirler. Inorganik tozlar ROR stimüle ederek inflamasyon ve karsinogenezisi başlatabilir

13 Organik Tozlar7DA biyolojik aktif proteinler Endotoxin (LPS): Gram bakterilerden Peptidoglycan : Gram+ sakterilerden Küf ve mycotoxinler. Tahıl tozlarından:allerjenik ve proinflamatuvar ajanlar. Domuz ahırlarında çalışanların nazal lavajda INT-1 alfa, INT 1-beta, INT 6 artma

14 Organik Tozlar Niçin her çalışanda hastalık yapmıyor? Bazı kişilerde Toll-Like Reseptör genlerinde genetik varyasyon (polymorfizm) oluyor TLR4 bazılarında düşük yanıt (hyporesponse), hastalarda ise hyperresponse 8hypersensitivite (aşırı reaksiyon verebiliyor)

15 Potansiyel organik tozlar nerelerde bulunur? Tahıllarla uğraş : Buğday, arpa, çavdar, yulaf,mısır, ay çiceği, pirinç, soya fasülyesi Ahırlar :Büyükbaş, domuz, kümeslerde Balya kesimi, dağıtımı, yere serilmesi. Süt üretimi, işlenmesi. Çicekçilik

16 Organik tozlar hangi hastalıkları yapar? Byssinosis Endüstriyel kronik bronşitis Organic Toxic Syndrome (Mill fever) Nasal, Dermal irritasyon PFT : Obstrüktif/restriktif kusur

17 Organik Dust Toksik Sendrom (ODTS) Non-enfeksiyöz, ateşli ; kırgınlık, titreme,myalji, öksürük, dispne baş ağrısı Organik tozun yoğun olduğu iş yerlerinde Toz solunduktan 4-12 saat sonra çıkar, spontan olarak düzelme olur. EAA (HP) gibi sensitizasyon durumu yok Tahıl ateşi (Grain fever),silo filler s Dis. = ODS

18 ODTS Etkenleri ve Prevalansı Endotoxin (LPS) Tahıl tozları :Buğday, arpa, yulaf, mısır vs Fungus sporları,mycotoxin,peptoglycan Çiftçilerin 1/3. ünde görülür. Domuz ahırlarında çalışanların % görülür. Kültür mantarlarında çalışanların 1/3

19 Hypersensivitiy Pneumonitis (EAA, Farmer s Lung) Küflü ot, saman ve benzeri malzemlerle temas. Etken : Mycopolyspora faeni, Termoaktinomyces vulgaris, aspergillus Tip III reaksiyon (presipitan AB) Tip IV reaksiyon granüloma gelişmesi. TNF alfa geninde polymorfizm.

20 Hypersensivity Pneumonitis in kliniği Küflü sap, saman, ot tozu ile temastan 4-6 saat sonra : öksürük, ateş, dispne,kırgınlık.kilo kaybı. Akut/Subakut/Kronik formları var Bazal alanlarda ins.sonu krepitasyon CXR : İnfiltrasyon, pulm. ödem, CT. Buzlu cam görünümü. Lab : PFT Rest. Kusur, DLCO azalma, Presipitan antikorlar (IgA, IgG, Ig M)

21 Endüstriyel Kronik Bronşitis NS tarım işçilerinin % 3-30 unda olur Domuz ahırlarında çalışanlarda % 20 Tahıl tozu soluyan, ahır ve kümeslerle ilişkisi olanlarda daha çok görülüyor. Silo asansör işçilerinin NS %20 S % 50 Öksürük, balgam ve dispne kliniği. Semptomlar mevsimsel ve reversibil dir. Etken : Endotoxin, yoğun tahıl tozu,

22 Mesleksel Astma Türleri :Sinsitizer induced asthma,irritan induced veya work aggrevated A.( NH3) Reactive Airway Disease : Daha ziyade ahır, kümes ve motorlu taşıtlarla ilgili çalışanlarda. Takip : PFT, Reversibiliti testi, PFM, provakasyon testleri FEV1 % 10 düşerse sonuç +

23 Astma ya benhzer sendrom Non-allerjiktir Airway inflamasyonu ve hiperreaktiviti yok Domuz ahırlarında çalışanların % 25. görülür.sebep endotoxin ve NH3. Tanı : İş yerinde ve evde FEV1 ölçümü. Respiratörle çalışınca, görülmez. İnhale steroide yanıt vermez

24 Tarım İşçilerinde Respiratuvar Enfeksiyon Domuz inflüenzası Psittagosis : Kümes hayvanlarından Q fever. Koyun, keçi, sığırlar la temas Myc. Bovis enfeksiyonu Hantavirus pulmner szendrom (HPS): Kemiricilerin feces idrar, salgası ile temas. Akciğer ödemi, hemorajisi. Fatalitesi % 40. Tedavide Ribavirin

25 Pesticide (haşerat öldürücü) ilaçlar Parathion, malathion,thiocarbomate Organophosphate, methylisocyanate parathione inhalasyonu Irritant induced astma, persistant wheezing. Uçakla ilaçlamadan sonra çalışanlarda öksürük, balgam çıkarma oluyor. Herbicide (Ot ilacı ) Artrazine, Paraquat. Wheezing yapıyor

26 Küf ve Mycotoxin lere bağlı tarımsal hastalıklar Ahır, samanlık ve kümes hayvanları ( hindi) bezleyenlerde ;küflü saman kullanan, küflü balya açanlarda Etken Thermoactinomyces vulgaris, aspergillus. İmmünitesi bozulmuş kişilerde ağır enfeksiyonlar görülür.

27 Dizel yağı kullanılan taşıtlarla temaslılarda Çiftçilerin % 93 ü dizel yanma ürünleri ile temaslıdır. NO2, SO2 ve partiküllerin solunması. Wheezing ve astmayı provake eder

28

29

30