Tekstil Sektöründe Kadın Solunum Sağlığı. Dr. Fatma EVYAPAN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD TTD Çevre Meslek Çalışma Grubu

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Tekstil Sektöründe Kadın Solunum Sağlığı. Dr. Fatma EVYAPAN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD TTD Çevre Meslek Çalışma Grubu"

Ilkin Bozgüney
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Tekstil Sektöründe Kadın Solunum Sağlığı Dr. Fatma EVYAPAN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD TTD Çevre Meslek Çalışma Grubu

3 Sunum Akışı Solunum Sisteminin Biyolojik Davranışında Cinsiyet Özellikleri Kadınların İşçgücündeki Önemi Kadınlarda Potansiyel Mesleki Maruziyetler Tekstil Çalışanlarında Solunum Yolu Hastalıkları

4 Havayolu Davranışının Biyolojik Belirleyicileri

5 > FEF FEV1/ FVC < FEF FEV1/ FVC

6 Kadınların Potansiyel Maruziyetleri

7 Beyin Gökyüzünden Daha Geniştir Emily Dickinson

8 Kadınlar Neden Tekstil Sektöründe Daha Yoğun? Avantajları Yatkınlık Prestijli Ücretlerin düzenli ödenmesi Dezavantajları: Daha düşük ücretle çalışmayı kabullenme Uzun çalışma saatleri Mesaiye kalma zorunluluğu Kötü çalışma koşulları Psikososyal sorunlar

9 Türkiye de Tekstil Sektöründe Kadın Oranı

10 Dokuma Lifleri Organik Sentetik Pamuk Naylon Keten Reyon Kenevir Poliyester Jüt Poliprofilen Sisal Bambu İpek

11 PAMUK VE İÇERİĞİ Pamuk Gossypium adı verilen bir bitki türünden elde edilir. Lifleri tekstilde kullanılır Tohumları yağ ve protein kaynağı; Kökleri ilaç yapımında kullanılır.

12 PAMUK TOZLARININ BİLEŞİMİ Sellüloz fibrilleri Bitki artıkları (küçük kırılmış bitki parçacıkları, kozaları) Topraktan bulaşan maddeler Saprofit mikroorganizmalar (genellikle gram (-) bakteri ve funguslar) Endotoksinler

13 Pamuk Tozuna Bağlı Akciğer Hastalıklarının Sınıflandırılması Solunum Sistemi Havayolu Akut bissinosis Kronik klasik bissinozis Solunum Yolları iritasyonu Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Sistemik Febril Reaksiyonlar Parankim Dokumacı ateşi (ODTS) İkincil febril reaksiyonlar Pamuk tozu pnömokonyozu/ İnterstisyel Akciğer hastalığı

14 FEBRİL REAKSİYONLAR

15 DOKUMACI ATEŞİ Pamuk tozu ile ilk karşılaşma sırasında ortaya çıkar : 4-8 saat içerisinde kuru öksürük, kas ağrıları halsizlik, titreme ve febril reaksiyon. Reaksiyon saatler sürer; Maruziyet sürse bile bir daha tekrarlamaz.

16 Karşı çıkmak istediğim kurallar var bir haykırış! Küçük dünyanız sizin olsun Tezer özlü

17 BİSSİNOZİS

Collis 1909 yılında yaptığı çalışmada tarak bölümünde çalışanlarda 74 oranında pazartesi

18 BİSSİNOZİS (tarihçe) Bissos (Gr):Dokuma için kullanılan çok ince değerli lif ve bu lifle yapılan dokuma Bissinozis terimi ilk olarak 1877 de Proust tarafından kullanılmıştır. Collis 1909 yılında yaptığı çalışmada tarak bölümünde çalışanlarda 74 oranında pazartesi semptomlarına rastlamıştır; Kronik bissinozisle ilgili ilk kapsamlı çalışmayı Schilling gerçekleştirmiştir.

19 AKUT BİSSİNOZİS Pamuk tozu ile ilk defa karşılaşanlarda akciğer fonksiyonlarında akut olarak meydana gelen değişiklikleri belirtmek için kullanılmaktadır.

20 KRONİK BİSSİNOZİS Semptomlar:İlk pamuk tozu maruziyetinden en az 10 yıl sonra ortaya çıkar; Periyodik olarak ortaya çıkar; Özellikle Pazartesi günü (haftanın ilk iş günü) en ağır düzeyindedir; Göğüste direnç, baskı hissi (Chest tightness) Nefes darlığı Bu belirtiler haftanın ilerlemesiyle hafifler.

21 DSÖ Bissinozis Sınıflandırması Derece Sempotmlar Derece 0 Bissinozis Derece 1 Derece 2 İş dönüşün ilk günü nefes /göğüs sıkışıklığı İşe dönüşün ilk günü ve çalışma haftasının diğer günleri nefes/göğüs sıkışıklığı Solunum yolu iritasyonu SYİ 1 SYİ2 SYİ3 Toza maruziyete bağlı öksürük Yılın 3 ayının çoğunda tozla ortaya çıkan balgam En az iki yıl boyunca tozla ortaya çıkan ya da ya da altta yatan akciğer hastalığının ağırlaşmasıyla artan artan balgam

22 DSÖ BİSSİNOZİS SINIFLANDIRMASI: Solunum fonksiyon Testleri Akut etkiler Yok Vardiya sonrası FEV 1 de < 5 sabit bir azalma ya da artma Kronik etkiler Hafif Orta Ağır Yok Hafif-orta Vardiya sonrası FEV 1 de 5-10 arası azalma Vardiya sonrası FEV 1 de arası azalma FEV 1 de >20 azalma FEV 1 >80 beklenen FEV beklenen Ağır FEV1 < 60 beklenen

23 Neysem oyum aşk ve nefretle buğulanmadım Zalim değil sadece dürüstüm Sylvia plath

24 İşe yeni girmiş, sigara içmeyen, yaş ortalaması 18 olan 223 kadın tekstil işçisi İşe giriş, 3 ve 12 ayda semptom, FEV1 değerlendirmesi Pamuk tozu ve endotoksin maruziyet tayini

25 Semptomlar Üçüncü ayda prevalans N:194() Öksürük ve balgam 7 (3.6) 2 (1.5) Kuru öksürük 13 (6.7) - Göğüste sıkışıklık hissi 1 (0.5) - Burunda iritasyon 5 (2.6) 2 (1.5) Boğazda iritasyon 6 (3.1) - Yorgunluk 2 (2.0) - Cilt problemleri - 4 (2.9) Birinci yılda prevalans: N:136 ()

26 3. Ayda FEV1 Düzeylerinin Semptomlara Göre Değişimi FEV1 (ml) 3 ay sonunda 1 yıl sonunda FEV1 () 3 ay sonunda 1 yıl sonunda FEV1 > 5 3 ay sonunda 1 yıl sonunda Tüm İşçiler Semptomatik Asemptomatik /194 (10.8) 15/136 (11.0) * * 4/20 (20.0) 7/15 (46.7)* /174 (9.8) 8/21 (6.6)

27 Organik toz endüstrilerinde: Tarım, tekstil, gıda işleme 3011 işçi 1379 kadın 1632 erkek Kontrol grubu: 800 kişi Akut ve kronik solunum semptomları Solunum Fonksiyon Testleri

28 Kronik Semptomlar Gruo Cinsiyet N Yaş (ort) Maruziye t yılı Sigara (paket /yıl) Kronik Öksürük Kronik Balgam Kronik bronşit Meslek astımı Grade3& 4 Dispne Nazal akıntı Sinusitis Tüm Gıda İşleyiciler F M Tüm Tekstil İşçileri F M Tüm Çiftçiler F M

29 Tekstil Endüstrisinde Kadın ve Erkeklerde Kronik Solunum Semptomları Grup Cinsiyet N Ort Yaş(yıl) Maruzi yet (yıl) Sigara Paket yılı Kr öksürük Kronik balgam Kronik bronşi t Meslek astımı grade 3&4 dispne Burun akıntısı Sinusit Pamuk F M Kenevir F M Yün F M Jüt F M Sisal F M

30 Tekstil Endüstrisinde Kadın ve Erkeklerde Akut Solunum Semptomları Group Cinsiyet N Öksürük Dyspnea Boğaz Göz irritation Burun Başağrısı iritasyon kuruluk ssekresy on Kuruluk kanama Pamuk F M Kenevir F M Yün F M Jüt F M Sisal F M Tüm tekstil çalışanları F M

31 Shangai kadın sağlığı çalışmasına katılmış ve erişkin çağda hekim tarafından kronik bronşit tanısı konulmuş 4873 olgu ile 9746 kontrol olgusu Sigara, yaş, ekonomik gelir ve astım gibi faktörler düzeltildikten sonra meslek ile kronik bronşit arasındaki ilişki incelenmiş

32 Occupational Groups and Occupations Ever employment Duration of employment < 10 years 10 years Trend P Cases OR (95 CI) * No OR (95 CI) * No OR (95 CI) * CONSTRUCTION WORKERS TRANSPORTATION WORKERS ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 0.35 TEXTILE WORKERS ( ) ( ) ( ) 0.11 Spinning/Filature/Plyi ng/twisting Instal/Maint Mach Weaving/Knitting Textile Printing & Dyeing Workers ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 0.20 PAPER WORKERS ( ) ( ) ( ) 0.40 Paper-Making Workers ( ) ( ) ( ) 0.21 WOOD WORKERS ( ) ( ) ( ) 0.27 Other Timber/Finished Prods ( ) ( ) ( ) 0.11 AGRICULTURE AND ( ) ( ) ( ) 0.24 FARMERS Tea ( ) ( ) 1/ (0.00 ) 0.37 plantation/orchard Farmers Other farm workers ( ) ( ) ( ) 0.65 Forest Raising/Planting Personnel Animal Husbandry Workers ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 0.04

33 yılları arasında 447 pamuklu dokuma işçisi 472 ipekli dokuma işçisi kohort araştırması Toz ve endotoksin maruziyeti Bissinozis semptomları Solunum fonksiyon testleri

34 20 Yıl Boyunca ve Son 5 Yıllık Dilimde Yıllık FEV1 Kaybı (ml yr 1 ) FEV 1 FVC 20-yıllık period Pamuk işçileri İpek işçileri Pamuk işçileri İpek işçileri Tüm 32.4±1.0** 27.3± ±1.3* 25.0±1.3 Erkek 42.3±1.5** 35.0± ± ±2.1 Kadın 24.6±1.0* 21.5± ±1.5* 18.6±1.4 Sigara ±1.6** 36.0± ± ±2.6 Sigara- 34.9± ± ± ±3.4 Son 5-yıllık period Tüm 32.7±2.5** 23.3± ± ±2.9 Erkek 43.0±4.9** 28.4± ± ±5.4 Kadın 24.6± ± ± ±2.9 Sigara ±5.6** 28.7± ± ±6.6 Sigara- 27.8± ± ± ±9.0

35 Özetle Günümüzde kadınlara ait meslek hastalıkları daha çok kadınlara has meslek gruplarının özelliklerini taşımaktadır: Sağlık sektörü, temizlikçiler, dokuma ve gıda sektöründe görülen temel hastalık: işyeriyle ilgili astım Tekstil sektöründe rastlanan: Bissinozis ve kronik havayolu hastalıkları Kadınlar daha küçük akciğerlere sahip olmakla beraber bu aynı işkollarında çalışan erkeklere göre dezavantajlı gözükmemektedir Bununla birlikte kadınların iş hayatındaki temel sorunları: Ücret eşitlsizliği Ağır çalışma koşulları Beslenme bozuklukları İşyerinde yaşanan psikososyal stresler

36 8 Mart Dünya Kadınlar Gününde Kadın Tekstil Emekçilerini Anıyoruz

37 Teşekkürler

Benzer belgeler

Tekstil endüstrisinde sağlık gözetimi

Tekstil endüstrisinde sağlık gözetimi Millworkers by Laurence Stephen Lowry (1948) Prof.Dr. Nadi Bakırcı Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı A.D. Tekstil Sektörü Elyaf ve ipliği kullanım eşyasına