Duygusal ve Davran sal Bozukluklar n Tan m 2

Transkript

1 Ç NDEK LER Bölüm 1 Giri 1 Duygusal ve Davran sal Bozukluklar n Tan m 2 Normal D Davram lar Belirlemede Öznellik 2 Geli imsel De i imlerin Bir Bireyin Davran sal ve Duygusal Dengesi Üzerindeki Etkileri 3 Federal ve Devlet E itim Kurumlar n n Sosyal Olarak Uyumsuz veya Yarg lanmas Gereken Çocuklar n Nas l Ay rt Edilebilece ine li kin E ilimi 3 Birinci Düzeyde Duygusal ve Davran sal Özellikler Göstermeyen Baz Tan larla lgili Tart malar (örn. DEHB, Otizm Spektrum Bozuklu u) 3 Alan n ve Özel E itimin Tan mlanamayan Genel Do as 4 Belli Bir Durumdaki E ilimlere Göre izofreni ve Di er Psikiyatrik Tan lar n Göz Önüne Al nmas veya Al nmamas 4 Topluma Uyum Sorunu Ya ayan Ö rencilerin Dahil Edilmesinin Etkisi 4 Büyüyen Bir Alan 5 Duygusal ve Davran sal Bozuklu u Olan Bir Çocuk Pro li 6 levsel Davran De erlendirmesi ve Uygulamalar 7 Etkili Bir Davran sal Müdahale Plan n n Geli tirilmesi 10 Davran Destek Planlar n n Ögeleri 13 Ö rencinin Çevresindeki Olaylar Nas l Alg lad n ve Nas l Tecrübe Edindi ini Ö renin 15 Problem Davran n Ortaya Ç kmas n Önlemeyi Ara t r n 15 Ö retim Okullarda Mevcut Olan En Güçlü Davran Destek Stratejisidir 15 Problem Davran Ödüllendirmekten Kaç n n 15 Olumlu Davran lar Ödüllendirin 15 En Zor Durumda Ne Yapaca n z Bilin 15 Gözleme ve De erlendirme 16 xi

2 xii Ön Söz Tedavi Edici Olmayan Tipik Ö retmen-bak c Tepkileri 16 Davran Yönetiminde Yeterlilik Alg s 16 Rahats z Edici Davran Ho Görme veya Ona Olan E ilim/duyarl l k 16 Ki isel ve Profesyonel Stres Yönetimi 17 S n f veya Okul Kültürü ile lgilenilen Ö renci Aras ndaki Alg lanan Uyum yidir Anlay 17 Bak c n n Çocuk ile Olan Akrabal veya Sezgisel Ba lant s 17 Olumsuz Davran n Türüne ve Ciddiyetine Göre Okul, Toplum ve Aile Politikalar 18 Davran Yönetiminin Ö retmenlerin Alan Olmad Dü üncesi 18 Do ru Yakla m Geli tirme: Olumsuz Davran Azaltmaya ve S n fta Bir Topluluk Olu turmaya Dair Baz puçlar 18 Bölüm 2 Davran m Bozuklu u 26 Davran m Bozuklu unun Karakteristik Özellikleri 29 Davran m Bozuklu unun Yayg nl 31 E Tan 31 Davran m Bozuklu unun Etiyolojisi 32 Biyolojik Etmenler 32 Neropsikolojik Etmenler 33 Psikososyal Etmenler 34 Risk Faktörlerine li kin Sonuçlar 35 De erlendirme 35 Mülakatlar 35 De erlendirme Ölçekleri 36 Do rudan Gözlem 36 Özet 37 Tedavi Stratejileri 37 Bili sel-davran sal Tedavi 37 Aile Temelli Müdahaleler 38 Çok Sistemli Tedavi 39 Psikofarmakolojik Müdahale 40 Özet 41 Okul Temelli Müdahaleler 41 Sorunu De erlendirme 41 Etkili Bir Müdahale Plan Geli tirme 43

3 Ön Söz xiii Ö retici Yakla mlar 44 Bili sel Davran sal Yakla mlar 47 Bölüm 3 Kar Gelme Bozuklu u 57 Yayg nl k ve E Tan 61 Kar Gelme Bozuklu unun ÖzellikLeri 62 Kar Gelme Bozuklu unun Etiyolojisi 63 Biyolojik Faktörler 63 Çocuk Yeti tirme ve Ailevi Faktörler 64 Çocu un Özellikleri 65 Kar Gelme Bozuklu unun De erlendirilmesi 66 Tedavi Stratejileri 67 Çal malar n Sonuçlar n De erlendirme 67 nan lmaz Y llar E itim Program 68 Ebeveyn Müdahale E itimi Program 69 Ö retmen E itimi Müdahale Program 70 Çocuk E itim Müdahaleleri 70 Okul Temelli Müdahaleler: Jack Straw 71 Problemin De erlendirilmesi 72 Etkili Bir Müdahale Plan Geli tirme 75 Bölüm 4 Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u 86 Giri 87 K sa Bir Aç klama 87 DEHB nin Tan t m 88 DEHB nin Özellikleri 90 Dikkat Eksikli inin Bask n Oldu u DEHB Türü 90 Hiperaktif-Dürtüselli in Bask n Oldu u DEHB Türü 90 DEHB, Kar k Tip 92 Evrensel Özellikler 92 Yayg nl k ve E Tan 93 DEHB in Etiyolojisi 94 Beyin Yap s ve levleri 94 Hamilelik ve Do umda Ya anan Zorluklar 94 Yetersiz Beslenme ve Diyet Ba lant s 95 Çevresel Faktörler 95 Genetik Faktörler 95 Psikososyal Faktörler (Aile Faktörleri) 95

4 xiv Ön Söz DEHB nin De erlendirilmesi 96 Tedavi Stratejileri 97 Ebeveyn ve Ö retmenler çin Psikososyal E itim 97 Bili sel Strateji E itimi 98 laçl Müdahaleler 98 Çok Sistemli Terapiler 104 Okul Temelli Müdahaleler 104 Problemin De erlendirilmesi: Vincent (Hiperaktif-Dürtüselli in Bask n Oldu u DEHB Türü) 105 Etkili Bir Müdahale Plan Geli tirme 108 Problemin De erlendirilmesi: Brett (Dikkat Eksikli inin Bask n Oldu u DEHB Türü) 109 Etkili Bir Müdahale Plan Geli tirme 110 Bölüm 5 Kayg Bozukluklar I: Özgül Fobi, Ayr lma Kayg s Bozuklu u ve Sosyal Kayg Bozuklu u 120 Özgül Fobi 122 Özgül (Spesi k) Fobinin Karakteristik Özellikleri 123 Yayg nl k 124 Özgül Fobinin Etiyolojisi 124 Özgül Fobinin De erlendirilmesi 126 Tedavi Stratejileri 127 Okul Temelli Müdahaleler 131 Ö retmenler çin puçlar 133 Ayr l k Kayg s Bozuklu u 134 Özellikleri 134 Ayr l k Kayg s Bozuklu unun Yayg nl 135 Ayr l k Kayg s Bozuklu unun Etiyolojisi 136 Ayr l k Kayg s Bozuklu unun De erlendirilmesi 138 Tedavi Stratejileri 139 Okul Temelli Müdahaleler 140 Ö retmenler çin puçlar 143 Sosyal Kayg Bozuklu u (Sosyal Fobi) 144 Sosyal Kayg Bozuklu unun Özellikleri 144 Sosyal Kayg Bozuklu unun Etiyolojisi 145 Sosyal Kayg Bozuklu unun De erlendirilmesi 146 Tedavi Stratejileri 147 Okul Temelli Müdahaleler 148 Ö retmenler çin puçlar 150

5 Ön Söz xv Bölüm 6 Kayg Bozukluklar II: Travma Sonras Stres Bozuklu u, Yayg n Kayg Bozuklu u, ve Obsesif-Kompulsif Bozukluk 156 Travma Sonras Stres Bozuklu u 158 TSSB nin Özellikleri 159 Yayg nl ve E Tan 159 TSSB nin Etiyolojisi 161 TSSB nin De erlendirilmesi 162 Tedavi Stratejileri 162 Özet 164 Okul Temelli Müdahaleler 165 Ö retmenler çin puçlar 167 Yayg n Anksiyete (Kayg ) Bozuklu u (A r Kayg Bozuklu u) 168 Yayg n Anksiyete (Kayg ) Bozuklu unun Özellikleri 168 Yayg n Anksiyete (Kayg ) Bozuklu unun Yayg nl 169 Yayg n Anksiyete (Kayg ) Bozuklu unun Etiyolojisi 169 Yayg n Anksiyete (Kayg ) Bozuklu unun De erlendirilmesi 169 Tedavi Stratejileri 170 Okul Temelli Müdahaleler 170 Ö retmenler çin puçlar 172 Obsesif Kompulsif Bozukluk 173 Obsesif Kompulsif Bozuklu un Özellikleri 174 Obsesif Kompulsif Bozuklu un Yayg nl 174 Obsesif Kompulsif Bozuklu un Etiyolojisi 175 Obsesif Kompulsif Bozuklu un De erlendirilmesi 176 Tedavi Stratejileri 177 Okul Temelli Müdahaleler 178 Ö retmenler çin puçlar 181 Bölüm 7 Yeme Bozukluklar 188 Anoraksia Nervoza 190 Anoraksia Nervozan n Özellikleri 191 Blumia Nervoza 192 Blumia Nervozan n Özellikleri 193 A r Yeme Bozuklu u 194 A r Yeme Bozuklu unun Özellikleri 195 Yeme Bozukluklar n n Genel Özellikleri 196 Yeme Bozukluklar n n Epidemiyolojisi, Yayg nl ve Geli imsel Seyri 196 Yeme Bozukluklar n n Geli imsel Süreci 197

6 xvi Ön Söz Yeme Bozukluklar nda E Tan ve Ay rt Edici Tan 199 Yeme Bozukluklar n n Etiyolojisi 200 Biyolojik Faktörler 200 Psikolojik Faktörler 201 Sosyokültürel Faktörler 203 Aile Faktörleri 203 Özet 204 Yeme Bozukluklar n n De erlendirilmesi 204 Medikal De erlendirme 204 Ergenle Mülakat 204 Ailelerle Mülakat 205 Diyetisyenle Konsültasyon 205 Standart De erlendirme 206 Yeme Bozukluklar n n Tedavisi 206 Hastanede Tedavi 206 Bireysel Dan ma 208 Aile Dan manl 209 Grup Dan manl 210 Farmakolojik Tedavi 210 Tedavi Sonuçlar 211 Sonuç 212 Okul Temelli Müdahaleler 212 Problemin De erlendirilmesi: Siobhan 212 Siobhan çin Etkili Bir Davran sal Müdahale Plan Geli tirme 214 Problemi De erlendirme: Michele 215 Michele çin Etkili Bir Müdahale Plan Geli tirme 216 Problemi De erlendirme: Aaron 217 Aaron çin Etkili Bir Davran sal Müdahale Plan Geli tirme Bölüm 8 Depresif Bozukluklar, Bipolar Bozukluklar ve Okul Ça ndaki Çocuk ve Gençlerde ntihar n Önlenmesi 229 Duygu Durum Bozukluklar n n Özellikleri 231 Depresif Bozukluklar n Yayg nl 232 Majör Depresif Bozukluk 233 Majör Depresif Bozuklu un Geli imi 234 MDB de Ayr c Tan ve E Tan 234 MDB nin Etiyolojisi 235

7 Ön Söz xvii Distimi 238 Depresif Bozukluklar n De erlendirilmesi 238 Depresif Bozukluklarda Tedavi Stratejileri 240 Okul Temelli Müdahaleler 243 Bipolar Bozukluk 245 Bipolar Bozuklu un Özellikleri 246 Bipolar Bozuklu un De erlendirilmesi 247 Bipolar Bozuklukta Psikofarmakolojik Tedavi 249 Okul Temelli Müdahaleler 250 Ergen ntihar 252 Ergen ntihar n n Yayg nl 252 Ergen ntihar n n Uyar aretleri 253 ntihar Mülakat 256 Bölüm 9 Otizm Spektrum Bozuklu u 264 Otistik Bozukluklar n Kliniksel Özellikleri 268 Sosyal Etkile imde Bozukluklar 268 Dil ve leti im 270 Sterotipik, Tekrarlayan ve Ritüelle en Davran lar 271 Okul Uyumu ve Akademik Ba ar 271 Asperger Sendromu 272 Asperger Sendromunun Özellikleri 273 Otizm Spektrum Bozukluklar n n Yayg nl 274 Otizm Spektrum Bozukluklar n n Etiyolojisi 275 Genetik Etkiler 275 Nörokimyasal Risk Faktörleri 275 Nörolojik Risk Faktörleri 277 Beyin Fonksiyonu 278 Çevresel Faktörler 279 Otizm Spektrum Bozukluklar n n De erlendirilmesi 280 Görsel Ölçümler 280 Tan lay c Mülakatlar 282 Gözlem Ölçekleri 283 Asperger Sendromu çin Araçlar 284 Tedavi Stratejileri 284 Sapk n Davran lara Davran sal Müdahaleler 285 Daha yi Ö renme çin Davran sal Müdahaleler 286 Yüksek Fonksiyonlu Otizm ve Asperger Sendromu: Sosyal Yeterlili i Artt rma 288 Psikofarmakolojik Tedavi 291

8 xviii Ön Söz Okul Temelli Müdahaleler 293 Problemi De erlendirme: Carmen 293 Etkili Bir Müdahale Plan Geli tirme: Carmen 295 Problemi De erlendirme: James 296 Etkili Bir Müdahale Plan Geli tirme: James 299 Bölüm 10 Riskli Davran lar ve Duygusal Rahats zl k 310 Madde Kullan m ve Kötüye Kullan m 311 Giri 312 Ergenlerin Uyu turucu Tercihleri 313 Madde Kötüye Kullan m n n Tedavisi 316 Madde Kötüye Kullan m n n Önlenmesi 317 Riskli Cinsel Davran lar 318 Kar la t rmal Bir Çal ma: ki Öykü 318 Giri 319 Korunmas z Cinsel li ki: HIV/AIDS Riski 320 Ergen Hamileli i ve Anneli i 321 Cinsel E itim Yakla mlar 326 Okul çi iddet 328 Giri 329 iddet Tehdidinin De erlendirilmesi ve Tepki Verme 333 Okullarda Tehdit Yönetimi 333 Okul iddetine Yönelik Etkili ve Etkisiz Yakla mlar 335 Zorbal k 340 Çete Üyeli i ve Benzer Faaliyetler 349 Amerikadaki Gençlik Çeteleri: Güncel Veriler 350 Okullardaki Çete Etkisi 351 Okullarda Çetelerin Özellikleri 352 Çete Üyeli inin Hizmet Etti i Amaç 353 Bir Ergen Çete Üyesinin Pro li 354 Okullardaki Çete Eylemleriyle Mücadele Etmek 354 Ba ar l Bir Önleme Program Örne i 357 Sonuç 358 Bölüm 11 Günümüzdeki Ba ar lara Bir Bak 367 Geçmi e ve Genele Bak 368 IDEA (2004) n n Do urgular : Duygusal ve Davran sal Bozukluklar Olan Ö renciler çin Düzenlemeler 371

9 Ön Söz xix Teknoloji ve Anlaml Ö renme Ya ant lar n n Olumlu Etkileri 373 Bilgisayarlar n Kullan m yla lgili Birkaç Söz 374 Tetikleyici Bir Çocukla Etkili Bir Biçimde Nas l Çal l r? 375 li ki Hakk nda Birkaç Söz 376 Kal p Yarg lar n Tuzaklar ndan Kaç nma 378 Farkl l klar n Tan mlama ve Müdahale ile Olan li kisini Anlama 378 Duygusal ve Davran sal Bozuklu u Olan Ö rencilerin Aileleriyle birli i çinde Çal ma 380 Son Söz 382 Kaynaklar 395 sim Dizini 457 Konu Dizini 473