HKMO 39. Dönem Çal flma Raporu

Transkript

1 EKLER 4.1. ODA GÖRÜfiLER VE RAPORLAR 4.2. SÜREKL TEKN K B L MSEL KOM SYONLAR (STBK) ÇALIfiMA RAPORLARI 4.3. TMMOB ÇALIfiMA GRUPLARINDA TEMS L YET RAPORLARI 4.4. YAZIfiMALAR 4.5. BASIN AÇIKLAMALARI 4.6. BASINDA HKMO 4.7. ODA GÜNCES 4.8. STAT ST KLER 4.9. FOTO RAFLARLA 39. DÖNEM

2 240 HKMO 39. Dönem Çal flma Raporu

3 4.1. ODA GÖRÜfiLER VE RAPORLAR

4 242 HKMO 39. Dönem Çal flma Raporu

5 Orman Kadastrosunun Uygulanmas Hakk nda Yönetmelik (ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞINA tarih, 3/B say ile giden görüşümüz) Kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşu olan ve 6235 say l yasa ile kurulan TMMOB ye bağl Harita ve Kadastro Mühendisleri Odam z; mesleğimizle ilgili mühendislik hizmetlerinin kanun, tüzük ve yönetmelikler çerçevesinde, bilimsel yöntemlerle ve teknik standartlara uygun biçimde üretilmesini sağlamak amac yla üretim sürecinin her aşamas nda izlenmesini, Anayasa n n ve yasalar n kendisine yüklediği zorunlu bir kamu görevi olarak görmektedir. Harita ve Kadastro Mühendisliği diğer bir ad yla Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği; coğrafi bilgi sistemi, kent bilgi sistemi, uzaktan alg lama, fotogrametri, kentsel ve k rsal arazi düzenlemeleri, toplulaşt rma projeleri, kamulaşt rma projeleri, etüt ve işletme haritalar, içmesuyu ve kanalizasyon projeleri, tescile konu olan harita ve planlar, kadastro haritalar n n yap m, say sal harita üretimi, mühendislik ve endüstiriyel ölçmeler, yersel ve uydu bazl sistemlerle konum belirleme, hidrografik ölçmeler, yer alt ölçmeleri, her türlü projelerin araziye uygulama işleri (aplikosyon), röleve ölçmeleri, taş nmaz değerlemesi, ifraz, tevhid, plankoteler vb... konularda hizmet üreten temel mühendislik disiplinidir. Odam z, kuruluş yasas n n ve ana yönetmeliğinin tan mlad ğ sorumluluklar ve demokratik mesleki kitle örgütü olman n getirdiği bilinç ile, kurulduğu 1954 y l ndan bugüne kadar ülkemizin Orman varl ğ n n kamu yarar çerçevesinde korunmas ve artt r lmas yönünde bilimsel ve mesleki öngörülerini değişik etkinliklerle başta ilgili kamu kurumlar m z olmak üzere topluma sunmay bir görev bilmiştir. Son olarak Eylül 2004 tarihlerinde geniş kat l mla Orman Kadastrosu ve 2B Sorunu Sempozyumu düzenlenmiş ve Orman Bakanl ğ, Orman Genel Müdürlüğü, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Orman Mühendisleri Odas başta olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşlar için bir bilgi paylaş m platformu yarat lmaya çal ş lm şt r. 243 Mesleğimiz gereği, orman varl ğ m z n bilimsel ve hukuki yöntemlerle kadastral tespit ve tescili, doğrudan katk ve kat l m sağlamak durumunda bulunduğumuz çal şma konular ndand r. Bu kapsamda tarih ve say l Resmi Gazete de yay mlanan 6831 Say l Orman Yasas na Göre Orman Kadastrosunun Uygulanmas Hakk nda Yönetmelik in Harita ve Kadastro Mühendisliğini ilgilendiren maddeleri, 6831 Say l Orman Yasas na uyarl ğ yönünden Odam zca incelenmiştir. Sözkonusu inceleme sonucunda, an lan yönetmeliğin 6831 Say l Orman Yasas n n baz hükümlerine ayk r l k içerdiği görülmektedir. Daha önce 6831 Say l Orman Yasas n n 7 inci maddesi gereğince içinde Harita ve Kadastro Mühendisi bulunmayan 5 kişilik Orman Kadastro Komisyonlar taraf ndan yap lan Orman Kadastrosu, hem Tescile Konu Olan Harita ve Planlar Yönetmeliği nin 2 inci maddesine ayk r bir şekilde yap lmakta hem de, teknik yönden yeterli hassasiyette olmad ğ için uygulamada aksamalara neden olmakta idi Say l Orman Yasas n n 10.Maddesinin (Değişik /5.madde) son f kras Kadastrosu tamamlanan ormanlara ait haritalar n yap lmas nda ölçme, hesap, tersimat ve aplikasyon işlerinde sorumluluk Harita ve Kadastro Mühendisine aittir. Kadastro teknik standartlar na uygun olarak üretilen bu haritalar, Harita ve Kadastro Mühendisinin kontrolünden sonra komisyon başkan nca tasdik olunur. şeklinde değiştirilerek, Orman Ka-

6 244 dastrosuna ilişkin haritalar n ve aplikasyon işlemlerinin hem mevzuat n öngördüğü meslek sorumluluğunda, hem de bilim ve tekniğe uygun üretilmesi hedeflenmiştir. Oysa, tarih ve say l Resmi Gazete de yay mlanarak yürürlüğe giren 6831 Say l Orman Yasas na Göre Orman Kadastrosunun Uygulanmas Hakk nda Yönetmelik in Orman Kadastro Komisyonunun Görevlerinin yer ald ğ 10.maddesinin d bendinde, Daha önce tahdidi veya orman kadastrosu yap lan belde ve köylerdeki ölçüm ve haritalama bak m ndan günün tekniğine uymayan, uygulamada güçlük çekilen orman kadastro haritalar ndaki orman s n r hatlar n n tamam n n,... aplikesini yapmak da yer alm şt r. Teknik anlamda ele al nd ğ nda Aplikasyon işlemi; eldeki ölçü değerlerinin, teknik mevzuat n öngördüğü hassasiyette zeminde belirlenmesi işlemidir ve bu işlem tamamen Harita ve Kadastro Mühendisliğinin ihtisas alan na giren bir konudur. Bu nedenle Yönetmelikteki düzenleme Yasaya ayk r anlam içermektedir. Orman haritalar ve orman kadastro çal şmalar iki özellik arz etmektedir. Bir; Kadastro öncesine ait küçük ölçekli tahdit haritalar ve s n r tutanaklar n n zemine uygulanmas işlemi. Bu uygulama ile zeminde belirlenen s n rlar yeni orman kadastro çal şmalar nda hassas bir şekilde ölçüldükten sonra tescile konu orman haritalar üretilecektir. Bu aplikasyon s - ras nda eski tarihli (örneğin 1945 tarihli) tahdit haritalar n n s n r tutanaklar yla (yani henüz teknik anlamda hassas bir harita olmaks z n) zemine aplikasyonu söz konusudur. İki; Orman kadastro çal şmalar nda harita yap m tekniklerine uygun ölçü ve çizimlerle üretilmiş haritalar n zemine aplikasyonu söz konusudur. Bu aplikasyolardan bir nolu aplikasyon, yönetmeliğin 10/d maddesinde belirtilen aplikasyondur. Bu aplikasyon s ras nda, eski tarihli tarihli- tahdit haritalar n n, s n r tutanaklar yard m yla zeminde belirlenmesi söz konusudur ve zeminde belirlenen noktalar n s n r tutanaklar yla tam uyumunu sağlamak için fazlas yla aplikasyon kusuru giderme olanağ bulunmaktad r. Bu tür belirlemelerin orman kadastro komisyonu taraf ndan yap lmas daha uygun olacakt r. Ancak İki nolu aplikasyon şekli, art k kesinleşmiş orman haritalar n n zemine aplikasyonudur. Bu tür aplikasyonlar ise Harita ve Kadastro Mühendisinin ihtisas alan na girmektedir. Bu nedenle bu tür aplikasyonlar Harita ve Kadastro Mühendisi taraf ndan yap lmal d r. Aksi halde; hem teknik olarak eksik bir çal şma yap lm ş ve hem de yasan n öngörüsüne ayk r davran lm ş olur. Çünkü, Ormanlara ait haritalar n aplikasyon işlemlerinde yetki ve sorumluluğun Harita ve Kadastro Mühendislerine ait olduğu yasada aç kça belirtilmiştir. Yasa taraf ndan Harita ve Kadastro Mühendisine verilen yetkinin yönetmelik maddesi ile komisyona verilmiş biçimde yap lan düzenlemenin, uygulamada yanl ş anlamalara neden olacağ da muhakkakt r. O nedenle de yönetmeliğin yeni bir düzenleme ile netleştirilmesine ihtiyaç vard r. Bu yap l ncaya kadar ise Orman Genel Müdürlüğü nce yay nlanacak iç genelge ile; yönetmelikte bahsedilen apliklasyonun yukar da bir nolu başl kta bahsedilen husus olduğu, kadastrosu kesinleşmiş ormanlar için teknik anlamdaki aplikasyon işleminde ise yetkinin, yasan n öngördüğü şekilde Harita ve Kadastro Mühendisinde olduğu ayr nt l bir şekilde düzenlenip, Genel Müdürlüğe bağl ilgili birimlere bildirilmelidir. Odam z n Orman Kadastrosu konusundaki çal şmalarda, mesleki sorumluluğu ile ilgili, her türlü bilgi paylaş m na, katk ve kat l ma haz r olduğunu özellikle belirtiriz.

7 Say l Mera Yasas (TARIM VE KÖY İŞLERİ BAKANLIĞI TÜGEM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Çay r, Mera, Yem Bitkileri ve Havza Geliştirme Dair Başkanl ğ na tarih, 3/B say ile giden görüşümüz) 4342 say l Mera Yasas çerçevesinde mera, yaylak, k şlak ve kamuya ait otlak ve çay rlar n tespiti, tahdidi ve aplikasyon işlemlerinin yap lmas ve yapt r lmas hususunda görev, yetki ve sorumluluk, kurumunuz ve bağl İl Müdürlükleri taraf ndan oluşturulan mera komisyonlar nca yürütülmektedir. Mera s n rlar n n aplikasyonu veya mera alanlar n n s n rland rma haritalar n n yap m İl Mera Komisyonlar nca ihaleye ç kart lmaktad r. Odam z bu süreç içerisinde kamu yarar ilkeleri çerçevesinde konunun her aşamas nda Kurumunuza ve İl Mera Komisyonlar na gerekli yard m ve desteğin verilmesi anlay ş içerisinde hareket etmiştir. Mera alanlar n n tahdit, s n rland rma haritas n n yap lmas ve aplikasyon işlemlerine yönelik iş tan m, fiyat analizleri, birim fiyatlar, idari ve teknik şartname vb. konularda Kurumunuz yetkilileri ile ortak toplant lar yap lm ş ve üretime yönelik çal şmalar sürdürülmüştür. Kurumunuz yetkilileri ile yap lan ortak toplant da gündeme gelen 2003 y l Ocak ay nda yürürlüğe giren 4734 say l Kamu İhale Yasas çerçevesinde mera alanlar n n s n rland rma haritalar n n yap m ve aplikasyon işlemlerine yönelik hizmet al mlar na ilişkin idari ve teknik şartname ve tip sözleşme taslak olarak Odam zca haz rlanm şt r. Bilindiği üzere 4734 say l Kamu İhale Yasas nda İhale Usulleri ve Uygulamas konulu ikinci k sm nda ihale usulleri belirtilmiştir. Özellikle Belli İstekliler Aras ndaki İhale Usulüne İlişkin yasan n 20 inci maddesi:... işin özelliğinin uzmanl k ve/veya ileri teknoloji gerektirmesi nedeniyle aç k ihale usulünün uygulanamad ğ mal veya hizmet al mlar ile yap m işlerinin ihalesi bu usule göre yapt r labilir. denilmektedir. Mera s n rlar n n aplikasyonu veya mera s n rland rma haritalar n n yap m Harita ve Kadastro Mühendislik Hizmetleri aras nda olup, uzmanl k ve yüksek teknoloji gerektiren bir mühendislik hizmeti olduğu aç kt r. Bu nedenle mera s n rlar n n aplikasyonu veya mera s n rland rma haritalar n n yap m na ilişkin ihale yönteminin öncelikle belli istekliler aras ndaki ihale yöntemine göre yap lmas gerekmektedir. Ancak uygulama süreci dikkate al narak mera s n rlar n n aplikasyonu veya mera s n rland rma haritalar n n yap m na ilişkin idari, teknik şartname, sözleşme ve ön yeterliliğe ilişkin yönetmelik taslaklar hem aç k ihale usulü hem de belli istekliler aras ndaki ihale usulü yöntemine göre haz rlanm ş olup, yaz m z ekinde sunulmaktad r Emlak Müşavirliği Kanun Tasar s 245 (TKGM ye 06/05/2004 tarihinde bildirilen görüşümüz) Genel: Müşavir, dan şman; uzmanl ğ nedeniyle bilgi ve görüşü al nan kişi, komisyoncu ise bir işte arac l k yapan kimse dir. Bu aç dan tasar n n özü emlak komisyoncular na ilişkin düzenlemeler

8 içermekte, genel hatlar yla emlak komisyonculuğu işini bir yap ya kavuşturmay amaçlamaktad r. Müşavirlik, dan şmanl k işi ise eğitim, yeterlilik, hizmetler aç s ndan çok daha kapsaml düzenlemeler gerektirmektedir. Kanun tasar s, adaylarda aranan nitelikler, eğitim durumlar, verecekleri hizmetler aç s ndan müşavirlik gereksinimlerini karş lamamaktad r. Tasar bu biçimiyle düzenlenerek meclise gönderilecekse ad Taş nmaz Komisyonculuğu Kanun Tasar s biçimde değiştirilmelidir ve metinde geçen müşavir sözcükleri yerine komisyoncu sözcüğü kullan lmal d r. Tasar n n Taş nmaz Dan şmanl ğ ve Komisyonculuğu kanun tasar s biçiminde düzenlenmesi ülkemizin uzun süreli gereksinimlerine çözüm getirecektir. Böyle bir tasar da komisyoncu ve dan şmanlara ilişkin düzenlemeler ayr ayr ele al nmal d r. Bu öneri benimsenirse tasar n n tümünün yeninden düzenlenmesi zorunluluğu ortaya ç kmaktad r. Tasar mevcut hali ile ele al nacaksa, aşağ daki düzenlemeler önerilmektedir. Madde Görüşleri: 246 Madde 1: Bu madde ile emlak müşavirlerine meslek alanlar na yönelik taş nmaz değerlemesi yapma yetkisi verilmektedir. Ancak değerleme işi, tasar da belirtilen en az yeterlilik koşullar na sahip emlak komisyoncular nca yap lamayacak çok yönlü ve kapsaml bir uzmanl k dal d r. Tasar n n bu biçimde yasalaşmas, halen çok başl bir yap da olan taş nmaz değerleme uygulamalar nda daha da çok sorunlar yaşanmas na neden olacakt r. Bu nedenle tasar metnindeki ifade taş nmaz değerleri için rayiç bedel araşt rmas yapmak vb. biçimde değiştirilmeli ve değerlemenin kurumsal bir yap ya kavuşmas için yasal çal şmalara başlanmal d r. Bu kapsamda, Harita Kadastro Mühendisleri Odas (HKMO) taraf ndan haz rlanan Taş nmaz Değerleme Yüksek Kurulu Kurulmas Hakk nda Yasa Tasar s Taslağ ve Taş nmaz Değerlerini Saptama Tüzüğü Taslağ dikkate al nmal d r. Madde 3: Meslek odalar içine Türk Mühendis, Mimar Odalar Birliğine (TMMOB)bağl Harita Kadastro Mühendisleri Odas, İnşaat Mühendisleri Odas, Mimarlar Odas, Şehir ve Bölge Planlamac lar Odas gibi taş nmazlar n üretimi, geliştirilmesi, yönetimi vb. gibi alanlarda etkin olan uzmanl k odalar da kat lmalar n sağlayacak biçimde düzenleme yap lmal d r. Madde 5- Emlak Müşaviri olabilmenin özel şartlar ; a) En az dört y ll k yüksek öğretim kurumlar veya Tapu ve Kadastro Meslek Yüksek Okulu ve Harita ve Kadastro Meslek Yüksek Okulu ile Emlak ve Emlak Yönetimi ad alt nda eğitim veren en az iki y ll k yüksek okul mezunu olmak, düzenlemesi Harita ve Kadastro Mühendisleri aç s ndan olumsuzluk taş maktad r. Çünkü 2 y ll k Harita ve Kadastro Meslek Yüksek Okulu mezunlar için ayn düzeydeki diğer Meslek okullar na avantajl bir düzenleme yap l rken Harita Mühendisleri için bir düzenleme yoktur. Bu maddedeki dört y ll k yüksek öğretim okulu mezunu yerine emlak ve değerleme uzmanl ğ gibi doğrudan ilgili mesleklere yer verilmelidir. b)... Emlak Müşavirliği Lisans Alm ş olmak. Taş nmaz değerlemesi için eğitim veya sertifika alm ş olmak. Şeklinde değiştirilmelidir. Çünkü taş nmaz değerlemesi ciddi bir konudur. Konumu ne olursa olsun bu belgeyi almayanlar, değerleme işini yapmamal d r. Herkes ald ğ eğitime paralel yetki ve sorumluluk sahibi yap lmal d r.

9 Ayr ca son paragrafta Ancak girdiği dört s nav sonunda başar l olamayanlar bir daha bu s nava giremezler ifadesi Ancak girdiği dört s nav sonunda başar l olamayanlar dört y l süreyle bu s nava giremezler biçiminde değiştirilmelidir. Madde 6- Emlak Müşavirliği Lisans S nav ;...merkezi sistemle yap l r..., odalar n n belirleyeceği üç iki üye, HKMO s n n belirleyeceği bir üye ile Sanayi ve Ticaret Bakanl ğ n n görevlendireceği bir üyenin kat l m yla oluşturulur....bu ücretten Damga Vergisi hariç herhangi bir kesinti yap lmaz. Kurulun sekreterya hizmetlerini Odalar n oluşturacağ meslek kuruluşu üst birimi yürütür. Şeklinde düzenlenmelidir. Çünkü maddenin başl ğ s nav olmakla birlikte, içeriği tümüyle Emlak Müşavirliği Kurulu nun oluşumuna yöneliktir. S navlar n kapsam, yap s vb. ilişkin hükümler bulunmamaktad r. Buna karş n kurulun görevleri, bütçesi, yap s vb. ilişkin hükümler de yer almamaktad r. Bu nedenlerle, alt nc maddenin başl ğ Emlak Müşavirliği Kurulu biçiminde değiştirilmeli, kurulun görevleri, bütçesi, kadrolar düzenlenmelidir. S nava ilişkin ilkeler ise bir başka maddede ele al nmal d r. Ayr ca kurula, Yüksek Öğretim Kurulu ile TMMOB a bağl uzmanl k odalar ndan en az birer temsilci doğrudan kat lmal d r. Ayr ca Geçici madde 5- Meslek kuruluşu üst birimi oluşana kadar Kurulun sekreterya hizmetleri Kurulun bulunduğu yer Odas nca yürütülür. Şeklinde ilave madde eklenmelidir. Madde Emlak Müşaviri, hizmetlerini gerçekleştirmek için bir bağ ms z bölüm bir çal şma mekan tahsis etmek zorundad r.... şeklinde düzenlenmelidir. Çünkü Kat mülkiyeti Kanunundaki bağ ms z bölüm ile kar şt r lmamas için. 247 Madde 10- Emlak Müşavirliği şirketleri, bünyelerinde en az bir Emlak Müşavirliği Lisans na sahip Emlak Müşaviri istihdam etmek zorundad r. Bu şirketler, Emlak Müşavirliği d ş nda başka bir işle iştigal edemezler. düzenlemesi yetersizdir. Çünkü Emlak Müşavirinin şirket içindeki pay oran yetki ve sorumluluk verildiği oranda olmad ğ sürece çok sorunlar ç kacağ aç kt r. Bu nedenle ortakl k yapabileceği meslek gruplar da belirtilmeli ve şirket içindeki pay da üstleneceği yetki ve sorumluluğa uygun oranda olmal d r. Özellikle taş nmaz değerlemesi görevi verilen bir yap lanmada ortakl ğ n yar s ndan fazlas na sahip olmayan Emlak Müşaviri veya Emlak Müşavirlerine yetki ve sorumluluk verilmesi uygun düşmeyecek ve sorunlar yaşayacakt r. Ayr ca Emlak Müşavirinin ortakl ktan ayr ld ğ zaman nas l bir işlem yap lacağ da belirsizdir. Madde 11: Birinci cümlede geçen olan sözcüğü maddeyi anlams zlaşt rd ğ ndan ç kart lmal d r. Madde 13: (d) f kras nda müşavirlere verilen taş nmazlar değerleme yetkisi taş nmaz değerleme uzmanlar n n görevidir. Emlak müşavirleri taraf ndan yap lmas sak ncal d r. Bu nedenle kald r lmal d r. Madde müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Emlak Müşavirlerinin sorumluluklar ndan doğan mali yükümlülükleri karş lamak amac ile meslek odalar kanal ile sigorta fonu oluşturulabilir.

10 Bu Kanun kapsam nda yap lan Emlak Müşavirlik hizmetleriyle ilgili olarak, Türk Medeni Kanununun maddesi kapsam ndaki Hazine zararlar n karş lamak üzere risk sigortas fonu oluşturulur. Fona müşavirlik hizmetlerinin %... i yat r l r. Fonun işleyiş ve harcama esaslar yönetmelikle düzenlenir. Şeklinde ilave paragraf veya ayr madde düzenlenmelidir. Madde 17: İkinci paragrafta geçen hükümler, tasar n n tümü düşünüldüğünde; taş nmaz üretim, geliştirme, yönetim, değerleme vb. hizmetleri yapan meslek disiplinlerine olan müdahalenin gizlenmesi anlam na gelmektedir. Girişte de aç klad ğ m z gibi tasar TMMOB üyeleri de düşünülerek tümden yeniden düzenlenmelidir. Madde 18: Bu madde içine denetime ilişkin hükümler konulmal, emlak müşavirlerinin belli dönemlerde denetlenmesi için gerekli yap lanma oluşturulmal d r. Madde 20: Verilecek cezalar n, maddelere at f yap lmaks z n en alt ve en üst s n rlar yeniden düzenlenmelidir. Madde 21: (c) f kras kald r lmal d r. Bu f krada an lan yönetmelik, tüm değerleme uygulamalar n düzenleyecek bir temel yasa ç kart ld ktan sonra bu yasa alt nda haz rlanmal d r. Emlak müşavirlerine değerleme yapma yetkisi kesinlikle verilmemelidir. Ayr ca f) Risk sigortas yönetmeliği şeklinde ilave yap lmal d r. 248 Geçici madde 1- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibari ile, lise ve dengi okul mezunu olup bu mesleği tarihinden önce ifa etmekte olduğunu vergi levhalar, meslek odalar üyelik belgeleri ve son y la ait kesmiş olduklar faturalarla ispat edenler ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bünyesinde en az iki y l görev yapm ş olan müdür ve müdür yard mc s ve daha üst kadro unvan na sahip görevlilere, ayr ca 5 y ll k kamu kurumunda veya serbest olarak mesleğini yapmakta olan Harita ve Kadastro Mühendislerinden, bu Kanunun 5. maddesindeki öğrenim ile staj şartlar aranmaks z n Emlak Müşaviri Lisans s nav na giriş hakk verilir. şekilde ilave yap lmal ve öğrenim hakk istenmeyen bir düzenleme de çok olumsuzluk ve şahsilik içermekte olduğundan ç kar lmal d r İhale Mevzuat (KAMU KURUM VE KURULUŞLARINA tarih, 3/B say ile giden görüşümüz) Harita ve Kadastro Mühendisleri Odam z, Anayasam z n 135.maddesinde; Belli bir mesleğe sahip olanlar n müşterek ihtiyaçlar n karş lamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaşt rmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplar n n birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim k lmak, meslek disiplinini ve ahlak n korumak amac ile yasayla kurulan ve organlar kendi üyeleri taraf ndan yasayla gösterilen usullere göre yarg gözetimi alt nda, gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleridir. şeklinde tan mlanan; 6235 say l yasa ile kurulmuş olan TMMOB ye bağl, kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşudur. Odam z, mesleğimizle ilgili Mühendislik Hizmetlerinin kanun, tüzük ve yönetmelikler çerçevesinde, bilimsel yöntemlerle ve teknik standartlara uygun biçimde üretilmesini sağlamak amac yla üretim sürecinin her aşamas nda izlenmesini, Anayasan n ve yasalar n kendisine yüklediği ve ülkemiz yarar aç s ndan gerçekleştirilmesi zorunlu bir kamu görevi olarak görmektedir. Son dönemde baz kamu kurum ve kuruluşlar n n ihalelerinde aşağ daki iki temel konuda hatalar ve eksiklikler yap ld ğ üyelerimiz taraf ndan bildirilmekte ve gerekli girişimlerin yap lmas istenmektedir.

11 1. İsteklilerin Yetki, Tescil, Kay t Belgeleri Hakk ndaki Baz Eksiklikler Baz kurumlar, Kamu İhale Mevzuat nda belirtilen ilgili meslek odas tan m n dikkate almaks z n Harita ve Kadastro Mühendislik hizmetlerinin ihalelerinde gerçek ve tüzel kişiler için Harita ve Kadastro Mühendisleri Odam za tescil ve kay t belgelerini istememektedirler. Bu nedenle iptaller yaşanmakta olup ayr ca adli işlemler sürmektedir tarihli 6235 say l Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği (TMMOB) Kanunun 33.maddesi;...Türkiye de mühendislik ve mimarl k meslekleri mensuplar mesleklerinin icras n iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için, ihtisas na uygun bir odaya kaydolmak ve azal k vasf n muhafaza etmek mecburiyetindeler şeklindedir Say l Kamu İhale Kanunu nun İhaleye Kat l mda Yeterlik Kurallar başl kl 10. Maddesinin mesleki ve teknik yeterlilik başl kl (b) bendinin 1. f kras nda İsteklinin, mevzuat gereği ilgili odaya kay tl olarak faaliyette bulunduğunu ve teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu kan tlayan belgeler, istenilmekte; 11. Maddesinin (a) bendinde de Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici ve sürekli olarak kamu ihalelerine kat lmaktan yasaklanm ş olanlar... n hiçbir şekilde ihaleye kat lamayacaklar belirtilmektedir. Hizmet Al mlar İhaleleri Uygulama Yönetmeliği nin İstenilecek Belgeler başl kl 38. maddesinin (a) bendinin 2. F kras nda ; İsteklinin mesleki faaliyetlerini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belge nin istenilmesinin zorunlu olduğu aç kça ifade edilmektedir. Gerek Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği Yasas ve gerekse 3458 say l Mühendislik Mimarl k Hakk nda Kanun ve diğer yasa ve yönetmelikler gereği Mühendislik-Mimarl k hizmetlerinin üretilmesinde yetkili, sorumlu ve müellif; ilgili meslek odas na üye meslek adam d r. Mühendislik-Mimarl k hizmetlerini yapmaya yetkili isteklinin mesleki faaliyetlerini sürdürdüğü ve yasakl olmad ğ na ilişkin durumunu belirten belgelerin düzenlenmesi, yukar da özetle belirtilen yasalar gereği ilgili meslek odas nca yürütülmektedir. Belirtilen nedenlerle Harita ve Kadastro Mühendislik Hizmetlerinin üretilmesine ilişkin ihale ilanlar nda, ihaleye kat lacak isteklilerden ister gerçek, ister tüzel kişi olsun TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odas na kay tl olduklar, mesleki faaliyetlerini sürdürdükleri ve yasakl olmad klar n belirten belgenin istenilmesi gerekmektedir. 2. İhale ve Ön Yeterlik Dokümanlar n n Ücretleri Hakk ndaki Baz Eksiklikler 4734 Say l Kanun kapsam ndaki Yap m İşleri (md30), Dan şmanl k Hizmet Al m (md28) ve Hizmet Al m (md32) İhaleleri Uygulama Yönetmelikleri nin ilgili maddelerinde ihale ve ön yeterlik dokümanlar hakk nda...bas m maliyetini aşmayacak ve rekabeti engellemeyecek bir bedelle idarelerce sat lmas zorunlu olup... hükmü yer almas na karş n baz idarelerce olağanüstü yüksek bedeller talep edilmektedir. Bu nedenle rekabet engellenmekte, bir k s m üyemiz mağdur edilmekte ayr ca idareler hukuki sorunlar ile karş laşmaktad rlar. Bir hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyeti ne bağl Kamu Kurum ve Kuruluşlar n n, kuruluş yasalar yla kendilerine verilen görev ve yetki alanlar ndaki çal şmalar n yürürlükteki yasa ve yönetmelik hükümlerine uygun biçimde yürütme zorunluluklar vard r. Bu nedenlerle; Kurumunuzca yap lan veya yap lacak ihalelerde söz konusu hatalara yol aç lmamas gerekmektedir. Yukar da belirtilen hata ve eksikliklerin, kurumunuza bağl birimlerce yap lan ve yap lacak ihalelerde gözönünde tutulmas, kamu yarar n n korunmas ve hukuki sorunlar n yaşanmamas aç - s ndan yararl olacakt r. 249

12 Kamu İhale Kanunu (ŞUBE BAŞKANLIKLARIMIZA tarih ve 1/G say l yaz ile giden görüşümüz) 4734 Say l Kamu İhale Yasas Kapsam nda İhale Edilen Harita Mühendislik Hizmetlerinde Karş laş lan Sorunlara İlişkin Özel Sektör Çal şma Grubu Raporu K saltmalar: HAİUY: Hizmet Al m İhaleleri Uygulama Yönetmeliği KİK: 4734 Say l Kamu İhale Kanunu TMMOB: Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği HKMO: Harita ve Kadastro Mühendisleri Odas SHKMMB: Serbest Harita ve Kadastro Mühendislik ve Müşavirlik Bürolar HAİUYDYDY: Hizmet Al m İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yap lmas na Dair Yönetmelik 1- İHALE YÖNTEMİ 250 KİK madde 4 tan mlar başl ğ alt nda Belli İstekliler Aras nda İhale Usulü; Ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda İdare taraf ndan davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usul olarak tan mlanmaktad r. HAİUY madde 18 de al nacak hizmetin uzmanl k ve/veya yüksek teknoloji gerektirmesi nedeniyle aç k ihale usulünün uygulanamad ğ hizmet al mlar na ait ihaleler, teklif verebilecek nitelikte adaylar seçmek üzere ön yeterlik değerlendirmesi yap lmas suretiyle belli istekliler aras nda yap labilir denmektedir. Uzmanl k ve yüksek teknoloji kullan m gerektirmesi nedeniyle Harita ve Kadastro Mühendislik Hizmet Al m İhaleleri Belli İstekliler Aras nda İhale Usulü ile yap lmal d r. Bu ihale yönteminde, ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin değerlendirmeler daha sağl kl yap labilecektir. Böylece farkl gerekçelerle yada ellerindeki iş deneyim belgelerinin parasal tutarlar n n imkan verdiği oranda teklifler veren firmalar n; y llarca bu sektörde emek vermiş, vergi, sigorta gibi bütün yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmiş ve kurumsallaşm ş firmalar haks z rekabetle karş karş ya b rakmas önlenmiş olacağ gibi, İdareleri de sektörü de büyük s k nt lara sokan/sokacak olan aş r düşük teklifler sorunu da bir ölçüde çözülmüş olacakt r y l Kamu İhale Genel Tebliğinin 7. Bölümünün C maddesinin 2 inci bendi ile, KİK in 10 uncu maddesindeki değişiklik incelendiğinde de belli istekliler aras nda ihale yapman n gerekliliği anlaş lmaktad r y l Kamu İhale Genel Tebliğinin 7. Bölümünün C maddesinin 2 inci bendi ile KİK in 10 uncu maddesi aşağ daki şekilde düzenlenmiştir. Bu çerçevede belli istekliler aras nda ihale usulünde ön yeterlik ve pazarl k usulünde yeterlik yap ld ktan sonra, yeterli say lan başvuru sahiplerinden teklifleri isteneceği için henüz teklif bede-

13 li söz konusu olmayan bu ihale usullerinde Uygulama Yönetmeliklerine göre belirlenen yeterlik kriterleri çerçevesinde istenecek, İsteklinin bankalardan temin edeceği belgelerin, İsteklinin iş hacmini gösteren belgelerin, İş deneyim belgelerinin, İşin niteliğine uygun ve yaklaş k maliyetle uyumlu biçimde uygulama yönetmeliklerinde belirlenen oranlar da dikkate al nmas suretiyle, parasal tutar olarak belirlenip yeterlik kriteri olarak istenmesi ve bu tutar n idari şartnamede gösterilmesi gerekmektedir. Ayr ca bu yeterlik kriterlerinin tekliflerin al nmas aşamas nda ilgili uygulama yönetmelikleri uyar nca İdarelerce güncellenmesinin istenmesi halinde, daha önce ön yeterlik aşamas nda belirlenen yeterlik kriterleri değiştirilmeden istenmesi ve yeterlik değerlendirmesinin bu kriterler üzerinden yap lmas gerekmektedir. 2- BÜRO TESCİL BELGESİ Etüd Proje, Mühendislik ve Mimarl k Hizmetlerine yönelik yönetmeliklerde; Mühendislik ve Mimarl k Hizmetlerinin Uygulanmas nda Müelliflik ve buna bağl olarak Müelliflik Belgesi ile müellifin bağl olduğu odadan Tescil Belgesi ve İhaleye Kat lma Belgesi mutlaka aranmal d r. Başta Anayasam z n 135. Maddesi olmak üzere, 3458 say l Mühendislik Mimarl k hakk ndaki kanun, 6235 say l Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği Kanunu, 3194 say l İmar Kanunu ve diğer ilgili Kanunlar gereği, Mühendislik - Mimarl k hizmetlerinin üretilmesinde yetkili, sorumlu ve müellif, ilgili meslek odas na kay tl olarak faaliyetini sürdüren meslek adam d r. 251 Mühendislik - Mimarl k hizmetleri üreten meslek adam mühendis, mimar, şehir planc lar (büro ve şirketleri) sadece Kamu İhale Kanununca ihale edilen işleri yapmamaktad rlar. Ayn zamanda kişilere ve özel sektöre de proje, harita, plan vb hizmetleri üretmektedirler. Bu hizmetlerin üretiminde Anayasa ve yasalara ayk r bir davran ş içine giriliyor veya üretilen projelerin istenilen teknik ve bilimsel standartlara uygun olmad ğ gündeme geliyor ise ya da mesleki davran ş ilkeleri ve meslek etiğine ayk r bir davran ş sergileniyorsa, ilgili meslek adam na (müellife) Meslek Odas Disiplin Kurulunca mesleğinden geçici olarak men cezas verilebilmektedir. Mühendis, Mimar ve Şehir Planc lar n n sicil durumlar ilgili meslek odas nca izlendiğinden, mesleki faaliyetlerini sürdürdüğünü gösterir belgenin ilgili meslek odas ndan al nmas n zorunlu k lmaktad r. Ayr ca idarelerce ihalelerde, tüzel kişi istekliler için, Oda Kay t Belgesi anlam nda sadece Ticaret Odas kayd aranmas nedeniyle; SHKMMB Tescil Yönetmeliğine ayk r olarak HKMO ndaki kay tlar n değiştirmeksizin birden fazla SHKMMB sahipliğini ve/veya hissedarl ğ n yürütenler tespit edilememektedir. 3- PERSONEL SAYI VE NİTELİKLERİ Hizmet Al m İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yap lmas na Dair Yönetmelik madde 20 de Hizmet Al m İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 43 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü f kralar aşağ daki şekilde düzenlenmiştir. Asgari yeterlik kriteri olarak anahtar personel ön görülmesi halinde, bu personelin ihale konusu hizmetin uzman olmas, ihale tarihinden önce işe al nm ş ve ihale tarihi itibariyle isteklinin

14 bünyesinde çal ş yor bulunmas şartlar n n aranmas zorunludur. Özel sektörde geçen deneyim süresi ilgili meslek odas üye kay t belgesiyle, kamuda geçen deneyim süresi hizmet çizelgesi ve/veya meslek odas üye kay t belgesiyle; isteklinin bünyesinde çal şmakta olduğu hususu ise, personel ad na prim ödendiğini veya personelin işe al nd ğ n gösteren sosyal güvenlik kurumu onayl belgeler ile tevsik edilir. Bu niteliklere sahip gerçek kişi isteklilerden, şah s şirketi ortaklar ndan, limited şirketlerde müdürlük görevini yapan ortaklar ndan, anonim şirketlerin yönetim kurulu başkan, yönetim kurulu üyeleri, murahhas müdür ve genel müdür ortaklar ndan, ortak girişimlerin ise gerçek kişi ortaklar ndan ve tüzel kişi ortaklar n n yukar da say lan unvanlar taş yan gerçek kişi ortaklar ndan isteklinin bünyesinde çal şt ğ na dair belge aranmaz. İdarelerin, anahtar teknik personelin say s n, deneyim süresini ve niteliklerini gereklilik yeterlilik dengesini gözeterek belirlemeleri ve böylece SHKMMB lerin İdarelerin ihale koşullar nedeniyle fazla say da ve düşük hisseli, sadece kağ t üzerinde kalan mühendis ortak almalar n n önüne geçmek gerekmektedir. Bu nedenle yukar da da belirtildiği gibi; anahtar personel ihale konusu işin nitelik ve büyüklüğüne uygun olarak belirlenmeli ve Kamulaşt rma ihalelerinde teknik sorumlu olarak elektrik mühendisi istemek gibi hatalar n önüne geçilmelidir. Ayr ca ihale üzerinde kalan yüklenicinin de anahtar personel olarak gösterdiği personelinin sözkonusu işte çal ş p çal şmad ğ denetlenmelidir. Aksi takdirde kağ t üstünde görünen anahtar personel, sözkonusu işte çal şmad ğ halde haks z olarak elde edilmiş bir iş deneyim (iş denetleme iş yönetme) belgesine sahip olabilecektir. 252 HKMO nca anahtar personel konusunda, TMMOB deki gelişmeler de izlenerek bir çal şma yap lmas ; ihale konusu işlerin nitelik ve büyüklüğüne uygun olarak istenmesi gereken Proje Müdürü, Proje Mühendisi, Arazi Mühendisi, Şantiye Şefi, Büro ve arazide istenecek tekniker vb. personelin say s n, deneyim süresini ve niteliklerini belirlenmesi ve İdarelere bildirilmesi gerekmektedir. Bu çal şmalar s ras nda akademisyenlerden de destek al nmas n n yararl olacağ düşünülmektedir. 4- BENZER İŞLER HAİUY madde 42 nin beşinci f kras nda iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işler; ihale konusu hizmet veya hizmetin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bak m ndan benzerlik gösteren, ayn veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanl k ile personel ve organizasyon gerekleri bak m ndan benzer özellik taş yan hizmetlerdir. Şeklinde aç klanm şt r. Yönetmelikteki benzer iş tan m nda nitelik ve büyüklük bak m ndan benzerlik gösteren ibaresi yer almaktad r. Benzer işte fiyatla birlikte büyüklük de (alan, uzunluk) dikkate al nmal d r. Aksi halde örneğin 100 hektarl k iş bitirme ile 3000 hektarl k işlere teklif verilebilmektedir. Bu durum da haks z rekabete yol açarak, hizmetin kalitesini de dolayl olarak olumsuz etkilemektedir. İdareler yönetmelikteki benzer iş tan m n keyfi olarak değerlendirmekte, sadece kendi Kurumlar n n iş deneyim belgelerini kabul etmekte diğer kurumlar n belgelerini kabul etmemek çabas içine girmektedirler. Baz kurumlarca yap lan harita mühendislik hizmetleri ihalelerinde, say - sal halihaz r harita iş deneyim belgeleri, şerit vari olmad ğ gibi garip bir gerekçe ile kabul edilmemektedir. Halbuki söz konusu her iki iş; nitelik, ekipman ve yönetmelik bak m ndan benzerlik gösteren ve ayn usullerle yap lan işlerdir. Yap lan işlemler ayn d r.

15 Kanunun amac, ihaleye kat lacak isteklilerden, ihale konusu iş ile ilgili yeterli deneyimlerinin olmas ve yeterli rekabet ortam n n yarat lmas ise; İmar Uygulama işlerinin de Kamulaşt rma Haritalar yap m işleri ihalelerinde benzer iş olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Kamulaşt rma Mühendislik Hizmetleri d ş nda, Orman Bakanl ğ ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yapt r lan tescile tabi harita mühendislik hizmetleri işlerinin de kadastro ihalelerinde benzer iş olarak say lmas gerekmektedir. Baz kuruluşlar n ihalelerinde iş deneyimi konusunda, toplamda en az 1000 yada 1500 hektar tescile konu harita aranmakta ve şeritvari haritalar n km.si 6 ha. iş bitirme say lmakta ve 1000 ila 1500 ha. harita üretimi istenmesine rağmen, halihaz r haritalar n yaln zca % 10 u iş bitirme olarak değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmeler ülke koşullar nda serbest rekabeti engelleyici yöndedir. HKMO nca bir çal şma yap larak ihale konusu işlerin benzer işleri belirlenerek İdarelere bildirilmesi gerekmektedir. Bu çal şmalar s ras nda akademisyenlerden de destek al nmas n n yararl olacağ düşünülmektedir. 5- DONANIM İşin mahiyeti ve niteliğine göre olmas gereken zorunlu miktar yasaya uygun olarak, kendi mal veya taahhüt olarak belirtilmelidir. 6- MALİ YETERLİK Yasada aç k olmayan ancak yönetmelikte isteklinin iş hacmini gösteren belgeler başl ğ alt nda yer verilen ciro miktarlar kald r lmal d r. Bankalarca temin edilecek belgeler yeterli görülmelidir. Mühendislik Mimarl k sektörü günlük has lat sağlayan ticari işletmeler değildir. Ciro miktarlar teklif edilecek bedelle ilişkilendirilerek, cirosu düşük olanlar taraf ndan işin çok düşük tekliflerle yapt r lmas amaçlanmaktad r. Bu hizmetin kalitesiz olmas sonucunu getirmektedir. İşi yapan kişi veya kurumu da mağdur etmekte ve yap lan her işten sonra yap lacak iş miktar biraz daha küçülmektedir. Ayr ca ciro yükseltmek amac yla, üretilmeyen hizmetlerin faturaland r lmas n teşvik etmektedir y l Kamu İhale Genel Tebliğinin 7. Bölümünün C maddesinin 2 inci bendi ile KİK nun 10 uncu maddesi aşağ daki şekilde düzenlenmiştir. Bu çerçevede belli istekliler aras nda ihale usulünde ön yeterlik ve pazarl k usulünde yeterlik yap ld ktan sonra, yeterli say lan başvuru sahiplerinden teklifleri isteneceği için henüz teklif bedeli söz konusu olmayan bu ihale usullerinde Uygulama Yönetmeliklerine göre belirlenen yeterlik kriterleri çerçevesinde istenecek, İsteklinin bankalardan temin edeceği belgelerin, İsteklinin iş hacmini gösteren belgelerin, İş deneyim belgelerinin, İşin niteliğine uygun ve yaklaş k maliyetle uyumlu biçimde uygulama yönetmeliklerinde belirlenen oranlar da dikkate al nmas suretiyle parasal tutar olarak belirlenip yeterlik kriteri olarak istenmesi ve bu tutar n idari şartnamede gösterilmesi gerekmektedir. Ayr ca bu yeterlik kriterlerinin tekliflerin al nmas aşamas nda ilgili uygulama yönetmelikleri

16 uyar nca İdarelerce güncellenmesinin istenmesi halinde, daha önce ön yeterlik aşamas nda belirlenen yeterlik kriterleri değiştirilmeden istenmesi ve yeterlik değerlendirmesinin bu kriterler üzerinden yap lmas gerekmektedir. 7- KALİTE BELGELERİ 4734 say l yasan n 10 uncu maddesinin mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi ara başl kl (b) bendinin 8 inci alt bendinde belirtilen kalite kontrol kuruluşlar taraf ndan verilen sertifikalar n (3458 say l mühendislik mimarl k yasas, 6235 say l TMMOB yasas ve mesleki alanlardaki yönetmelikler gereği tüm ve denetim ve kontrollerin ilgili meslek odalar nca yap ld ğ ndan) TMMOB ye bağl meslek odalar na kay tl isteklilerden sertifika içerikli belgelerin istenmemesi gerekmektedir. 8- GÖTÜRÜ BEDEL BİRİM FİYAT İhaleler götürü bedel değil, birim fiyat üzerinden yap lmal d r. İhale doküman nda yazan işin miktarlar nda sorunlar ç kmaktad r. İşin tamam na teklif verildiği için baz ayr nt lar gözden kaçabilmekte ve toplamda kalite düşmektedir. Birim fiyat ihalelerinde; yap lan iş kadar ödeme yap lmakta, daha adil bir fiyatland rma olmaktad r. 9- İPTAL GEREKÇELERİ 2004 Y l Kamu İhale Genel Tebliği ile tekliflerin al nmas ve değerlendirilmesi ile yaklaş k maliyetin üzerindeki teklifler konusu aşağ daki şekilde düzenlenmiştir. 254 XI- Tekliflerin Al nmas ve Değerlendirilmesi A. Belgelerin İdarelerce Teyit Ettirilmesi İsteklilerce sunulan belgelerin içeriğine ya da geçerliğine ilişkin herhangi bir tereddüt ortaya ç kmas halinde, ihalelerin sağl kl bir şekilde sonuçland r labilmesi için komisyonlar n bu konudaki karar üzerine idarelerce belgeyi düzenleyen gerçek veya tüzel kişilerle, ilgili kurum ve kuruluşlardan bu hususlarda teyit al nmas mümkün bulunmaktad r. B. Yaklaş k Maliyetin Üzerindeki Teklifler İdarelerce tespit edilen yaklaş k maliyeti aşan tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaş lmaktad r. İhale komisyonu; a) Yaklaş k maliyet tespit edilirken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmad ğ n, b) Yaklaş k maliyeti güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yap l p yap lmad ğ n, c) verilen teklif fiyatlar n n piyasa rayiç fiyatlar n yans t p yans tmad ğ n, Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaş k maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak verilen teklif fiyatlar n uygun bulmas halinde ekonomik aç dan en avantajl teklifi belirleyerek işin ihalesine veya verilen teklif fiyatlar n uygun bulmamas halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir hakk na sahiptir. Yaklaş k maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunmas veya ilgili mali mevzuat gereği ödenek aktar m n n mümkün olmas durumlar nda teklifler kamu yarar ve hizmet gerekleri de dikkate al narak kabul edilebilir.

17 Yukar da da aç kland ğ gibi; yaklaş k maliyetin belirli bir yüzdesinin alt nda olmayan ihaleleri kurumlar n keyfi olarak iptal etme yetkisi yoktur. 10- ALT YÜKLENİCİ Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin alt yüklenicilerle ilgili 18 inci maddesi aşağ daki ekildedir; 4734 say l Kanunun 10 uncu maddesi uyar nca ihale d ş b rak lmas gerekenler, 11 inci maddesi uyar nca ihaleye kat lamayacak olanlar, 58 inci maddesi uyar nca ihalelere kat lmaktan yasakl olanlar ve 53 üncü maddesinin (b) bendinin 8 inci alt bendi gereğince al nacak Bakanlar Kurulu karar nda belirtilen yabanc istekliler ile 4735 say l Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 26 nc maddesi uyar nca yasakl olanlar alt yüklenici olamazlar. İdareler, işin özelliği nedeniyle alt yüklenici çal şt r lmas n öngörmedikleri işlerde, işlerin tamam n n yüklenicinin kendisi taraf ndan yap lmas n isteyebilirler. Alt yüklenici çal şt r lmas n n idarenin iznine tabi olduğu işlerde, işin nevi itibariyle idarece izin verilen k s mlar n yapacak alt yüklenicilerin isimleri ve yapacaklar iş bölümlerini, işin bütününü, hiçbir suretle alt yükleniciye yapt rmamak kayd yla, idarenin onay na sunar. İdare, on beş (15) gün içinde alt yükleniciyi onaylay p onaylamad ğ n bildirir. Alt yükleniciler, idarenin onay ndan sonra işe başlayabilecektir, aksi halde alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çal şamazlar. İdarece sözleşme imzalanmadan önce onaylanan listede yer alan alt yüklenicilerle bunlar işe başlamadan önce yüklenicinin sözleşme yapmas ve bunun bir örneğini idareye vermesi gerekir. İşin baş nda idarece onaylanm ş alt yüklenicilerin ve/veya yapt klar iş k s mlar n n işin devam s ras nda değiştirilerek, işin başka alt yüklenicilere yapt r lmas da idarenin iznine ve yukar daki şartlara tabidir. Alt yüklenicilerin yapt ğ bütün işlerden idareye karş yüklenici sorumludur. Alt yüklenicilerin idarece kabul edilerek onaylanmas bu sorumluluğu hiçbir şekilde kald rmaz. 255 İdare, alt yüklenici taraf ndan yap lan işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olmad ğ - n tespit ederse, alt yüklenicinin değiştirilmesini veya alt yükleniciler taraf ndan yap lmas n istemediği herhangi bir iş bölümünün bizzat yüklenici taraf ndan yap lmas n her zaman isteyebilir. Bu kapsamda tüm ihaleler alt yüklenicilere aç k olmal d r say l KİK nun 5 inci maddesinde İdareler... rekabeti... sağlamakla sorumludur ifadesi yer almaktad r. Sektöre yeni yüklenicilerin girmesi ile rekabet ortam daha da sağl kl işleyecektir. Sektöre yeni yüklenicilerin girmesinin birkaç yolundan en önemlisi alt yüklenici olarak iş deneyimi kazanmak ve bunu belgelendirmektir. HKMO nca bir çal şma yap larak; yasan n bir eksikliği olan alt yüklenicilerle ilgili alt mevzuat n belirlenmesi ve ilgili kurumlara bildirilmesi gerekmektedir. 11- İHALE DOKÜMANI VE ÖN YETERLİK DOKÜMANI SATIŞ BEDELLERİ HAİUY nin 32 nci maddesi, HAİUYDYDY nin 11 inci maddesi ile değiştirilmiştir. Doküman n doküman n sat ş bedeli ile ilgili değişiklik aşağ daki belirtildiği gibidir; Doküman n, bas m maliyetini aşmayacak ve rekabeti engellemeyecek bir bedelle sat lmas zorunlu olup, bu doküman n sat ş hakk yaln z İdareye aittir. Doküman n bas m maliyetinin tes-

18 pitine ilişkin belge ve bilgileri içeren tutanak düzenlenerek ihale işlem dosyas nda muhafaza edilir. Bu kapsamda; İhale doküman sat ş bedeli konusunda yüksek fiyat uygulamas yapan İdareler ayn uygulamalar na devam etmemelidir. 12- İŞ DENEYİM BELGELERİ HAİUY nin 42 nci maddesinin İş ortakl klar nda deneyim tutarlar na ilişkin üçüncü f kras HA- İUYDYDY nin 19 uncu maddesi ile aşağ daki şekilde değiştirilmiştir; İş ortakl klar nda pilot ortağ n, istenen asgari iş deneyim tutar n n en az %70 ini, diğer ortaklar n her birinin ise istenen asgari iş deneyim tutar n n en az %10 unu sağlamas gerekir. Ancak diğer ortak veya ortaklar n iş denyim tutar toplam, asgari iş deneyim tutar n n %30 undan az olamaz. Mesleki disiplinlerin ortak projelerdeki çal şmalar, iş bitirme taleplerinde dikkate al nmal ve talep edilmeli. Etüt proje, mühendislik ve müşavirlik hizmetleri büyüklüklerine göre s n fland r larak orta ve küçük firmalar n da ihaleye kat l m kriterleri belirlenmelidir. Kurumlar taraf ndan, iş deneyim belgeleri, ihale konusu işe uygun olarak büyüklükler de belirlenerek istenmelidir. 256 Baz meslektaşlar m z İller bankas taraf ndan iş deneyim belgelerinin kabul edilmediğini belirmektedirler. HAİUY nin 42 nci maddesinin iş deneyim belgeleri ile ilgili birinci f kras HA- İUYDYDY nin 19 uncu maddesi İle değiştirilmiştir. Sözkonusu değişiklik incelenerek iş denetleme ve yönetme belgeleri konusu netleştirilmelidir. Yap m işlerinde mühendisler için mezun olduklar y la göre iş bitirme gibi y l x miktar bir bedel bulunmaktad r Hizmet işlerinde de benzer konu olabilmesi kolayl k ve adalet sağlayacakt r Say l Yasa (TMMOB BAŞKANLIĞINA tarih, 1/K-2298 say ile giden görüşümüz) 4734 SAYILI KAMU İHALE YASASI DEĞİŞİKLİK ÖNERİLERİ - Yasan n 8.inci maddesinde yer alan eşik değerlerin, Mühendislik-Mimarl k Hizmet al m ihale işlerinde mutlaka iki trilyonun üzerine ç kart lmas, say l yasan n 10 uncu maddesinin mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi ara başl kl (b) bendinin; 1 inci alt bendinde yer alan isteklinin, mevzuat gereği ilgili odaya kay tl olarak faaliyette bulunduğu... ifadesinde ilgili oda tan mlamas nda ilgili meslek odas şeklinde düzenleme yap lmas, 2 inci alt bendinde belirtilen ihale konusu iş veya benzer işlerde deneyim için geriye dönük y l süresinin beş y l değil en az onbeş y l olarak değiştirilmesi, (yap m onar m işlerinde bu sürenin, onbeş y l olarak uyguland ğ dikkate al nmal d r.)

19 8 inci alt bendinde belirtilen kalite kontrol kuruluşlar taraf ndan verilen sertifikalar n ( 3458 say l mühendislik-mimarl k yasas, 6235 say l TMMOB yasas ve mesleki alanlardaki yönetmelikler gereği tüm denetim ve kontrollerin ilgili meslek odalar nca yap ld ğ ndan )TMMOB ye bağl meslek odalar na kay tl isteklilerden sertifika içerikli belgelerin istenilmemesi, say l yasan n ihalenin karara bağlanmas ve onaylanmas ara başl kl 40 nc maddesinin dördüncü paragraftan sonra gelmek üzere mühendislik-mimarl k hizmetlerine ilişkin ekonomik aç dan en avantajl teklifin belirlenmesinde, verilen tekliflerin ilgili idarece hesaplanan yaklaş k maliyetin yüzde yetmişbeş oran alt ndaki değerler dikkate al nmaz ibaresinin eklenmesi, say l yasan n 48. Maddesinin aşağ daki şekilde ekleme yap larak oluşturulmas, ÇED Raporu haz rlanmas, planlama, tasar m, imar plan ve uygulama, yaz l m geliştirme, kent bilgi sistemi kurulmas, teknik şartname... - Mühendislik-Mimarl k Hizmetleri, Hizmet Al m İhalesi kategorisinde değerlendirilmektedir. Bu ihaleler için mutlaka belli istekliler aras nda ihale yöntemi kullan lmal ve mümkün olan en k sa sürede Mühendislik-Mimarl k Hizmetleri Al m İhale Yönetmeliği mutlaka ayr düzenlenmeli ayr ca bu süreçte TMMOB nin görüşü al nmal d r Endüstri Bölgeleri Yönetmelik Taslağ (Sanayi ve Ticaret Bakanl ğ na 16/09/2004 tarih ve 3B15/2526 say l yaz m z ile bildirilen görüşümüz) - Halihaz r Harita Yap m başl kl 16. Maddesinde...Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü nün yetkili k ld ğ elemanlar... ifadesinde elemanlar kelimesi yerine işin ilgili meslek disiplini çerçevesinde Mühendis ifadesinin kullan lmas, 257 Ayr ca,...iller Bankas taraf ndan haz rlanan haritalar n yap m na ait özel teknik şartnameye göre... ifadesi ç kar lmal d r. Büyük Ölçekli Haritalar n Yap m Yönetmeliğine uyarl l k yeterli görülmelidir. - Tapu kay tlar n n ve haritalar n n elde edilmesi başl kl 24. Maddesinde... Tapu Sicil Müdürlüğünden proje müellifi taraf ndan ç kar l r... ifadesinde proje müellifi yerine, işin imar uygulama işleminin bir parças olmas nedeniyle Parselasyon Plan Müellifi ibaresinin kullan lmas, - Parselasyon plan n n onay ve yürürlüğe girmesi başl kl 26. Maddesinin, 21. Maddeye paralel olarak... olarak haz rlanarak Harita ve Kadastro Mühendisleri Odas taraf ndan mesleki denetim uygulamas yap ld ktan sonra, bakanl k onay yla yürürlüğe girer. Şeklinde düzenlenmesi (3194 say l imar kanununda belirtilen müellifin yetkili olduğunun tespiti için) - Harcama kalemleri başl kl 47. Maddesi nin (e) bendinde...imar plan, ifadesinden sonra parselasyon plan ifadesinin eklenmesi, - Projelerin haz rlanmas ve onay başl kl 30. Madde nin sonuna, Söz konusu bütün altyap projeleri Coğrafi Bilgi Sistemleri ne uygun olarak konum verilerini(x,y,z) içerecek şekilde haz rlatt r l r ve say sal ortamda arşivlenir. Bu projeler uzmanl k dal na göre ilgili

20 mühendislerin yan nda, konum bilgileri yönünden de Harita mühendisi taraf ndan imzalan r. İfadesinin eklenmesi, Uygun olacakt r Deprem Şuras 2004 (TMMOB BAŞKANLIĞINA tarih, 1/K-2660 say ile giden görüşümüz) BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI DEPREM ŞURASI 2004 SÜRECİNE İLİŞKİN TMMOB HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI YORUM VE ÖNERİLERİ SÜREÇ 1. TMMOB taraf ndan Odalara iletilen 03 Mart 2004 tarihli yaz ile bütün Odalardan birer temsilci istenmiştir. 2. Odam z taraf ndan TMMOB ye iletilen tarihli yaz ile 6 üyemiz ilgili görülen Kurumsal Yap lanma, Mevzuat, Afet Bilgi Sistemi, Mevcut Yap lar n İncelenmesi ve Yap Denetimi Komisyonlar na Şura temsilcilerimiz olarak bildirilmişlerdir. 3. TMMOB Genel Sekreteri taraf ndan 12 Nisan 2004 tarihinde telefonla bütün Oda Genel Sekreterleri aranarak, Bakanl k Müsteşar Yard mc s istemine göre, temsilcilerini gözden geçirmeleri ve ertesi gün yap lacak ilk toplant ya kat l m sağlanmas istenmiştir Afet Komisyonu Üyemiz Say n Hakan KARAGÖZ temsilci olarak bildirilmiş böylece temsiliyetimiz sadece Afet Bilgi Sistemi Komisyonu ile k s tlanm şt r. 5. Şuran n alt komisyonlara bölünmesi ve tek temsiliyetimiz dolay s yla diğer komisyonlar n çal şmalar üretim aşamas nda gruplar aras nda düzensiz akan e-posta trafiğinden izlenmeye çal - ş lm ş ancak sonuçlardan rapor taslaklar yay nlan p tarihli yaz ile iletilene kadar haberdar olunamam şt r. 6. Kat l mc s olduğumuz Afet Bilgi Sistemi Komisyonu Bilgi Bankas Oluşturulmas alt çal şma grubunda, çal şmalar n Afet Bilgi Sistemi kavram nda görüşbirliği oluşmadan yürütüldüğü, konunun genel olarak sismik ağlar n rehabilitasyonu ve yer hareketi ağlar n n izlenmesi ekseninde alg land ğ görülmüştür. Komisyon çal şmalar esnas nda Afet Bilgi sistemi konusunda öneriler getirilmiş, daha önce yap lm ş olan TABİS v.b. çal şmalar n incelenmesi önerisi getirilmiştir. Taraf m zdan, komisyonun temel hedefinin, Türkiye de gerçekleştirilecek Afet Bilgi Sistemi çal şmalar na altl k oluşturabilecek temel kavramlar n belirlenmesi ve veri standartlar n n oluşturulmas biçiminde yap land r lmas önerilmiştir. Ancak tüm çal şmalar yine sismik ağlar üzerine yoğunlaşmas nedeni ile Bilgi sistemi kavramlar ndan uzaklaş lm şt r. 7. Afet Bilgi Sistemi Komisyonu Bilgi Bankas Oluşturulmas alt çal şma grubu, toplant lar na kolaylaşt r c olarak bir kişi başkanl k etmiş, ancak toplant lar öncesinde herhangi bir somut gündem uygulanmam ş ve toplant lar daha çok bilgi ve deneyimlerin paylaş lmas biçiminde gerçekleşmiştir. 8. Çal şmalar sonucunda ortaya ç kan taslak rapora ilişkin çekincelerimiz iki defa daha önceden kabul edilmiş aktar m yolu olan e-posta ile paylaş lm şsa da, tarihli yaz ekindeki raporda yer verilmemiştir.

21 9. Say n Hakan KARAGÖZ üye olarak, Genel Başkan m z Say n Hüseyin ÜLKÜ de protokolden, Bakan imzal davetiyeler ve tarihli yaz ile Şuraya davet edilmişlerdir. 10. Şura öncesinde TMMOB, bileşenlerinden Şura kat l mc lar n 20 Eylül 2004 tarihinde bir toplant da buluşturmuş ancak somut bir yaz /rapor biçiminde ortak görüş oluşturulmam şt r. 11. Şuraya temsilcimiz Say n KARAGÖZ, mazereti nedeniyle 30 Eylül 2004 tarihinde kat labilmiştir. 12. Şura toplant s nda Resmi Gazete de de yay mlanm ş olan Şura Yönetmeliğinin özellikle 11. maddesine (okuma, görüş alma, oylama vb.) uygun yap lmad ğ görülmüştür. (Ek-8) YORUMLAR ve ÖNERİLER 1. Özellikle kamu kurumlar ve kamuoyu nezdinde bay nd rl k/yap laşma çal şmalar nda mühendislik mimarl k disiplinlerinin büyük bölümünün Teknik Uygulama Sorumluluğu anlam nda yetkili ve sorumlu k l nmas gerektiği benimsetilmelidir. 2. Odalar n çekinceleri, mümkünse ortaklaşt r larak resmi yaz ile Deprem Şuras Genel Sekreterliği ne iletmelidir. 3. Deprem Şuras sürecine ilişkin TMMOB görüş ve önerileri oluşturulurken TMMOB Çal şma Grubu arac l ğ ile aşağ daki konular n işlenmesi önerilmelidir. 3a Şura sonuç bildirgesinin yeniden irdelenmesi ve TMMOB nin kamudan ve üretimden yana görüşlerine ayk r bölümlerinin vurgulanmas zorunludur, 3b - Sonuç Bildirgesinde İmar Kanunu ndan bağ ms z bir Yap Kanunu önerilmekte olup, Bay nd rl k ve İskan Bakanl ğ taraf ndan geniş bir toplumsal uzlaş ile ortaya konulan İmar ve Şehirleşme Kanunu Taslağ (Şubat 2004) n n gözard edilmesi ile afetlerin sadece yap lar ekseninde değerlendirilmesinin hatal olacağ vurgulanmal d r, 259 3c Alt çal şma gruplar nda ortaya konulan önerilerin, karş görüşlerin ve çekincelerin bir bölümüne sonuç belgelerinde yer verilmediği vurgulanmal d r Kat Mülkiyeti Kanunu Değişikliği Tasar s (22/12/2004 tarihinde Başbakanl ğa Sunulan Görüşlerimiz) Bilindiği üzere belediyeler ve Bay nd rl k Müdürlükleri mimari ve mühendislik projelerini onaylayarak yap ruhsat vermektedirler. Yap ruhsat n alan arsa sahibi, onayl mimari proje ile Tapu Sicil Müdürlükleri ne giderek kat irtifak kurabilmektedir. Böylece henüz yap lmam ş yap n n bağ ms z bölümler, sat labilir duruma getirilmektedir. Kat irtifak na esas bağ ms z bölümü sat n alan kişi ise mimari projenin Belediyesi nce veya Bay nd rl k Müdürlüğü nce onanm ş olmas, mülkiyet yönünden de bağ ms z bölümün arsa pay n n tapuda kay tl olmas nedeni ile idarelere ve devlete güven duyarak bir bedel ödemekte ve sat n alma işlemini gerçekleştirmektedir. Mimari projedeki vaziyet plan, kat plan ve mimari proje eki aplikasyon belgesindeki değerlere göre yap n n yap lacağ na; haklar n n Belediye ve Tapu Sicil Müdürlüğü nce korunacağ na inanmaktad r.