BAĞIŞÇILAR VAKFI MODELİNİ DESTEKLEME PROGRAMI

Transkript

1 BAĞIŞÇILAR VAKFI MODELİNİ DESTEKLEME PROGRAMI Program Tanıtımı TÜRKİYE DE BAĞIŞÇILIĞI ALTYAPISINI GELİŞTİRME PROJESİ KAPSAMINDA DESTEĞİ İLE

2 BAĞIŞÇILAR VAKFI MODELİNİ DESTEKLEME PROGRAMI Program Tanıtımı Yerel projelere fon bulmak her zaman zor olmuştur. Projeler için kaynak geliştirerek ve projelere fon tahsisi yaparak bu soruna çözüm getiren, ülkemiz için henüz yeni ancak dünyada en fazla yaygınlaşan vakıf türü olan bir modeli var: bağışçı vakıfları. Bağışçı vakıfları yerel kalkınmaya destek olmak, yerel liderliği geliştirmek ve iş çevresi, kamu ve sivil toplum aktörleri arasında iletişimi güçlendirmek, etkili bağışçılığı geliştirmek, toplumun ihtiyaçları ve sosyal sorunları hakkında farkındalık yaratmak ve yerel toplum için sürekli varlıklar oluşturmayı hedefler. Ayrıca bireylerin yaşamları süresince bağışta bulunabilmelerini, bağışları ile yaratılan sonuçları görebilmeleri, yerel toplumun kendi ihtiyaç ve idealleri doğrultusunda geleceğini planlaması ve bugününü şekillendirmesine fırsatlar yaratmaya çalışır. Bağışçı vakıfları sorumlu bireyler tarafından kurulur, yerel bir yönetim kurulu tarafından yönetilir, gönüllüler ve profesyonel çalışanlar tarafından idare edilir. Bireylerin yaşadıkları yer için ortak hayalini kurdukları değişimi yaratmalarının etkili bir aracıdır. Bağışçı Vakfı Nedir? Sınırları belli bir bölgede, yurttaşların refahını arttırmak, güncel ve uzun vadeli ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla birçok bağışçıdan fon toplayan; bunları kaynak havuzunda bileştirerek anavarlık oluşturan, kar amacı gütmeyen kuruluşların inisiyatiflerini hibe tahsisi yoluyla destekleyen, bağışçılara özel hizmetler sunan ve yerel liderlik faaliyetleri yürüten kuruluşlardır Bağışçılar Vakfının İşlevleri Nelerdir? Bağışçılar vakıflarının üç temel rolü vardır: bağış toplayarak anavarlık oluşturmak ve bağışçı tabanını geliştirmek; yerel projelere teknik ve finansal destek sağlamak; işbirlikleri kurarak birleştirici ve katalizörlük işlevi üstlenmek. 1. Kaynak Geliştirme ve Bağışçılara Hizmetler: Bireyler, şirketler, hükümetler ve diğer vakıflarından alınan bağışlar sürekli bir anavarlık fonunda toplanır. Anavarlık sürdürülebilirliğin en önemli etmenidir. Anavarlıkla yapılan yatırımından elde edilen gelirler devamlı olarak hibe, burs ve bağışlarla yerel girişimlerin finansmanında kullanılır. Bağışçı vakfı yerel toplumun ortak tasarruf hesabı olarak görülebilir. Anavarlık oluşturma ve kaynak geliştirmenin yanı sıra bağışçılara pek çok hizmet ve avantaj sağlar. Bağışçıların hedeflerini anlamaya ve yaptıkları katkılarının amacına ulaşması için onları 1

3 en doğru şekilde yönlendirmeye çalışır. Bağışçıları toplumsal ihtiyaçlar konusunda bilgilendirir ve bağışların en etkili şekilde kullanılmasını sağlar. 2. Yerel Projelere Teknik ve Finansal Destek: Yerel, ulusal ve uluslararası kaynaklardan fon geliştirir. Varlıkların gelirini hibelerde kullanır. Sağlıktan eğitime, çevreden kültür-sanata çeşitli alanları destekler. Yerel koşulları izler, hizmetler ve fonlardaki boşlukları tespit eder ve değişen ihtiyaçlara karşılık verir. Yerel danışmanlar kurulları genellikle hibe tahsis sürecine bilgi ve fikir vererek katkıda bulunur. Hibe tahsisi yaptığı kar amacı gütmeyen gruplar başta olmak üzere bölgesinde bulunan sivil toplum kuruluşlarının kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olur. 3. Yerel Liderlik ve Katalizörlük : Liderlik rolü oynar ve yeni liderlerin gelişmesine katkıda bulunur. Kuruldukları bölgede insanların istedikleri değişiklikleri değişimi yaratabilmeleri için kamu, özel ve gönüllü kuruluşlarla ortaklıklar geliştirir. Bölgeyi ilgilendiren konuların çözümü için katalizörlük, kolaylaştırıcılık, birleştiricilik işlevleri üstlenir. Bağışçılar vakfının getirileri nelerdir? İhtiyaçlara yanıt veren, esnek yapısı ile bağışçılar vakıfları çok farklı yelpazedeki paydaşları bir araya getirerek onların sosyal, çevresel ve kültürel faaliyetleri başlatabilmeleri için kaynak bulmalarına yardımcı olur. Vakfın kurulduktan sonra bölgeye sağladığı temel getiriler şunlardır: Küçük ve büyük bağışları kendisine çekerek herkese bağışçılık deneyimi kazandırması ve çok çeşitli fon kaynakları oluşturması Bağışçıların yerel ihtiyaçlar ve sorunlar hakkında bilgilendirilmesi ve doğru şekilde yönlendirilmesi Bağışçıların üzerinden idari ve mali yüklerin alınarak ihtiyaç analizi, hibe tahsisi, raporlama, fonların yönetimi gibi süreçlerin masrafsız ve etkili bir şekilde yönetilmesi Yerel toplumun güçlenmesi ve yaşam kalitesini artması için yapılacak çalışmalara fon sağlaması Yerel kaynakların harekete geçirilmesi ve yerelde hibe tahsisi yapmaya odaklanması Farklı paydaşları ortak sorunların çözümü için biraraya getirmesi ve işbirliği modelleri oluşturması Vakıf Kurmadan Önce Nelere Dikkat Etmek Gerekir? Bağışçı Vakfı kurma çalışmalarına başlamadan önce bir fizibilite çalışması yapmalı. Fizibilite çalışmasında oluşturulan paydaş grubuna şu tip sorular sorulabilir: Girdiler: Bağışçı vakfı kurarken ne tip girdiler ortaya koymak gerektiğini biliyor musunuz? (masraflar, yasal gereklilikler, zaman) Mali kaynaklar: Bağışçılar vakfı kurmak için gereken mali güce sahip misiniz ya da bu desteği kazanabilecek misiniz? 2

4 Destek fonları ve teknik destek : Bölgenizde teknik destek, projeler için küçük hibeler ya da başlangıç işletme giderlerine katkı sağlayabilecek başka gruplar ya da kuruluşlar var mı? Hangi kuruluşlarla işbirliği yapılabilir? Coğrafi sınırlar: Vakfın faaliyetlerinin kapsayacağı coğrafi alanın sınırlarını nasıl tanımlarsınız? (il, ilçe, mahalleler vb) Hayırseverlik geleneği: Bölgenizde bağışçılık ne şekilde uygulanıyor? Hayırseverlik geleneği köklü mü? Varlıklı kişiler bağış yapmaya eğilimli mi? Bölgenizde şirketler bulunuyor mu ve bunlar sosyal sorumluluk sahibi mi? Topluluk hissi: Bölgenizde bir topluluk aidiyeti var mı? Şehirde yaşayanlar veya şehirde doğmuş-büyümüş olup başka yerlerde yaşamını devam ettirenler memleketlerine bir şeyleri geri vermek için bağlılık duyuyorlar mı? Nüfusun büyüklüğü: Canlı, sağlam ve sürdürülebilir bir bağışçı vakfı olması için bölgenizde yeteri kadar geniş nüfus ve varlık var mı? Liderlik: Bağışçılar vakfını temsil edecek ve yön verecek güvenilir, itibarı yüksek bir lider veya liderler grubunuz var mı? o Bağışçılar Vakfı nasıl kurulur? Yaşadığı bölgedeki şartları değiştirmek isteyen duyarlı ve sorumlu yerel aktörler ortak kamusal fayda etrafında bir araya gelerek bir paydaş kurulu kurarlar. Paydaş kurulu ilk toplantılarında ihtiyaç analizi yapar ve talepleri değerlendirir. Tespit edilen ihtiyaçların hangi kaynaklardan karşılanabileceğine bakılır, yani bölgeye ait maddi ve maddi olmayan varlıkların analizi yapılır. Bölgedeki etkili kişi, kuruluş ve ağların envanteri çıkartılır. Bu kişileri danışma veya yürütücü kurullarına katılmaya davet edilir. Paydaş kurulunda yer almasa bile etkili şirket, STK, toplum liderleri ve kamu yetkilileri ile girişim hakkında bilgilendirilerek ve görüşleri alınarak danışma süreci genişletilir ve böyle bir vakfın kurulmasını isteyip istemedikleri ve destek verip vermeyecekleri sorularak fizibilite çalışması yapılır. Vakfın faaliyet göstereceği alanın coğrafi sınırları belirlenir. Paydaşların ortak değerlerini, ideallerini yansıtan ve kullanılabilir durumda olan yerel kapasitelerle orantılı bir misyon ve hedefler belirlenir. Yerel ihtiyaçlar, varlıkla, kapasiteler, misyon ve hedefler ile uyumlu bir stratejik plan geliştirilir. Öncelikli olarak anavarlık oluşturma amacıyla kaynak geliştirme çalışmalarına başlanır. Toplanan fonlar kurulmakta olan vakıf adına açılan hesapta bloke edilir. Mütevelli kurulu oluşturulur, vakıf senedi hazırlanır. Vakfın resmi olarak kurulması için başvuru yapılır. Bundan sonra fon geliştirme stratejisi, pazarlama planı, hibe tahsis süreci politika ve prosedürleri geliştirilir. 3

5 TÜSEV in rolü nedir? TÜSEV bağışçılar vakıflarının kurulması ve yönetimi aşamalarında şu şekillerde teknik destek sağlar: Bağışçılık rehberi, TÜSEV ebsitesi ve elektronik bülteni ile topluluk temelli bağışçılık ve bağışçılar vakfı hakkında bağışçıların ve diğer paydaşların merak edebileceği ve bilmesi gereken bilgiye ulaşımı sağlar. Topluluk analizi, vakfın misyonu, hedefleri, faaliyetleri, zaman çizelgesi, bütçesi, ana göstergeler ve risk analizini içerecek şekilde hazırlanacak olan stratejik plan gelişimine yardımcı olur. Vakıfların kuruluş aşamasında mali, hukuki ve idari alanlarda danışmanlık verir. Düzenlediği toplantılar ile topluluk temelli bağışçılığa ilgi duyan paydaşları bir araya getirir, ağ kurma fırsatları yaratır. Hibe yönetim programı oluştururken öncelik alanlarının belirlenmesi, hibe başvuru formu ve kılavuzunun hazırlanması, hibe tahsis politika ve prosedürlerinin geliştirilmesinde koçluk yapar. Bağışçılar vakfı kurmak isteyen grupların katılımı ile Türkiye de tek örneği olan Bolu Bağışçılar Vakfı na çalışma ziyaretleri organize eder. Kurulacak olan vakıf için vakıf senedi yazılmasında destek verir. Vakfın ihtiyacına göre kaynak geliştirme, organizasyon yönetimi, liderlik, hibe yönetimi vb konularda kapasite geliştirme eğitimleri düzenler. Bağışçılar vakıflarının paydaşları üzerinde ve bölgede yarattığı farklılıkları tespit etmek için etki analizi çalışması yapar. Siz de bulunduğunuz il veya ilçede bağışçılar vakfı modelinin uygulanabilirliğini araştırma, paydaşları bilgilendirme ve mobilize etme; nihayet modeli hayata geçirme aşamalarında Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı ndan teknik destek talep etmek için elektronik ortamda başvuru formunu doldurarak adresine iletiniz. Program hakkında sorularınız için: Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV) Adres: Bankalar Cad. Minerva Han No:2 Kat: Karaköy/İstanbul Tel : Faks : Web : İrtibat: S.Sevda Kılıçalp Iaconantonio sevda@tusev.org.tr 4