T.C. OSMANİYE VALİLİĞİ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü

Transkript

1

2 T.C. OSMANİYE VALİLİĞİ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü 2012

3 DEPREM NEDİR? Yer kabuğu içerisindeki kırılmalar nedeniyle, ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına deprem denir. 3

4 Bütün bu depremlerin asıl nedeni YERKÜRE mizdir. için; Depremlerin olma nedenlerini anlamak DÜNYA NIN OLUŞUMUNA GÖZ ATMAMIZ GEREKMEKTEDİR. 4

5 Türkiye deki 3 Deprem kuşağı bulunmaktadır. 1) Kuzey Anadolu Deprem Kuşağı: Saroz körfezinden başlar Marmara denizinden geçtikten sonra Kuzey Anadolu Dağlarının güneyini takip ederek Van Gölünün kuzeyine doğru uzanır. 2) Batı Anadolu Deprem Kuşağı: Güney Marmaradan başlar Ege Bölgesindeki çöküntü ovalarını takip eder. 3) Güney Anadolu Deprem Kuşağı: Hataydan başlar Güney Anadolu Toroslarını takip ederek Van gölünün güneyine doğru 5 devam eder.

6 TÜRKiYE DiRi FAY HARiTASI 6

7 OSMANİYE İLİNİN DEPREMSELLİĞİ

8 İlimiz Merkez, Toprakkale, Düziçi, Bahçe ve Hasanbeyli ilçelerimiz 1. derece, Kadirli 2.derece, Sumbas İlçemiz 3.derece deprem kuşağı üzerinde bulunmaktadır. İlimiz Osmaniye, güneyinden geçmekte olan Doğu Anadolu fay hattı ile kuzeyinden geçmekte olan Yumurtalık-Ceyhan fay hattı arasında kalmaktadır.

9 OSMANİYE İLİMİZ DERECE DEPREM BÖLGELERİNDE YERALMAKTADIR. 9

10 Ayrıca Osmaniye İl merkezinin içinden geçmekte olan, iki fay hattı bulunmaktadır. Bunlar; Osmaniye ve Toprakkale fay hatlarıdır. Bu fay hatlarından Osmaniye fayı ms=7,0 Toprakkale fayı ms=6,7 büyüklüğünde deprem üretebilecek kapasitededir. Bu faylar üzerinde yüzey kırığı oluşturabilecek 6.5 ve daha büyük şiddette, bir depremin tekrarlama periyodu yaklaşık 700 yıldır.

11 OSMANİYE FAY HATTI: Osmaniye fay hattı, Yukarı Çona köyünden üç kol halinde güney batıya doğru ilerlemekte, Çardak köyünün içinden,gökbekirler Mahallesinin kuzeyinden geçerek, şehir merkezine kuzey doğudan girmekte olup,gebeli Çınarı mevkiinden geçerek, Toprakkale fayıyla kesişerek, Dereobası ve Fakıuşağı Köylerine doğru devam etmektedir. TOPRAKKALE FAYI: Toprakkale İlçemizin batısından başlayıp, karaçay ı izleyerek kentin güney doğusundan Karaçay vadisine girmektedir. İlimiz yüz ölçümünün 1/3 ü 1. derece deprem kuşağı üzerinde yer almaktadır. Maalesef, ilimizde yaşayan insanların 2/3 söz konusu bölgede yaşamaktadır.

12

13 25 Haziran 2001tarihinde saat da (Merkez üssü Tehçi ve Dervişiye Köyleri olmak üzere) İlimizde 5.5 şiddetinde bir deprem meydana gelmiştir. Can kaybı yaşanmamakla beraber yüzün üzerinde yaralı olup Dervişiye ve Tehçi Köylerinde çok sayıda ev ağır hasar görmüştür. 31 Ekim 2001 tarihinde Merkez üssü İlimiz olmak üzere 5.2 şiddetinde bir deprem meydana gelmiştir. Can kaybı meydana gelmemiş fakat Bahçe İlçesi, Kazmacalı ve Karatepe Köylerinde çok sayıda konut ağır hasar görmüştür.

14 Ülkemiz topraklarının % 92 sinin deprem bölgesi içinde olduğu ve ülke nüfusumuzun % 95 inin bu bölgelerde yaşadığı bilinmektedir. Bundan da anlaşıldığı üzere Türkiye Deprem riski açısından dünyanın en önde gelen ülkelerinden birisidir. Depremin oluş zamanını önceden tespit etmek mümkün olmadığından depremle iç içe yaşayan bir ülke olarak depremin oluşturacağı olumsuz etkilere karşı hazırlıklı olunması zorunludur. 14

15 Bu hasarları en aza indirmek amacıyla; DEPREM ÖNCESİ DEPREM SIRASI DEPREM SONRASI alınması gereken tedbirleri ve uyulması gereken kuralları öğrenmek gerekmektedir. 15

16 DEPREM ÖNCESİNDE 1-Öncelikle yaşadığınız yapının deprem güvenliğine dikkat etmelisiniz. 2-Aile bireyleri arasında olağanüstü bir durumda nasıl davranacağınızı konuşun ve bir ev deprem planı yapın. 3-Her odada üzerinize bir şeyin düşmeyeceği, sağlam ve güvenli bir bölge seçin. 4-Evinizin elektrik, doğalgaz ve su vanalarının yerlerini ve nasıl kapatılacağını öğrenin. 5-Kitaplıkları, yüksek mobilyaları, dolapları, ısıtıcı cihazlarını, gardropları devrilmeyecek bir şekilde duvara sabitleyin. 6-Her evde bir yangın tüpü bulundurulmalıdır ve bu tüplerin periyodik kontrollerini yaptırın. 7-Kaçış yollarında geçişi engelleyecek eşyalar bulundurmayın. 16

17 DEPREM ÖNCESİ 1- DEPREM BÖLGESİNDE, İNŞAATA AİT STATİK BETONARME PROJELERİ MUTLAKA İNŞAAT MÜHENDİSİNE YAPTIRILMALIDIR. 2- İNŞAATLARDA KULLANILACAK MALZEMELERİN TSE BELGELİ OLMASINA DİKKAT EDİLMELİDİR. 17

18 DEPREM ÖNCESİ 3- BİNAYI YAPACAK USTANIN PROJE OKUMASINI BİLEN OLMASINA DİKKAT EDİLMELİDİR. 4- BİNALARIN TAŞIYICI SİSTEMLERİNE BÜYÜK ÖZEN GÖSTERİLMELİDİR. 18

19 DEPREM ÖNCESİ 5- BİNALARIN BETONARME KARKAS SİSTEMİNİN PROJEYE UYGUN OLMASINA DİKKAT EDİLMELİDİR. 6- BETON VE DEMİR KONTROLLERİNİN MUTLAKA BİR İNŞAAT MÜHENDİSİNE YAPTIRILMASI GEREKİR. 19

20 DEPREM SIRASINDA BİNA İÇİNDEYSENİZ : 1- Deprem anında sakin olup paniğe kapılmayınvekoşuşturmayın. 2-Sarsıntı başladığı andan itibaren 6 10 sn. içinde dışarı çıkma olanağınız varsa derhal dışarı çıkın. Eğer binayı terk edemiyorsanız daha önce belirlediğiniz ev deprem planına göre hareket edin ve kanepe, koltuk, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi gibi çelik eşyaların yanına yan yatıp, ayaklarınızı karnınıza çekerek ellerinizi başınızın üstünde birleştirin. 3-Kesinlikle oradan oraya koşmayın, ayakta durmayın, pencerelerden, şöminelerden, sobalardan, ağır mobilya ve kolayca devrilebilecek eşyalardan uzak durun. 20

21 DEPREM SIRASINDA 4-Balkona çıkmaktan, merdivenlerden inmekten, asansöre binmekten kesinlikle kaçının. 5-Alışveriş merkezi yada okul gibi kalabalık yerlerdeyseniz kesinlikle merdivenlere yada asansöre koşmayın. Kendinizi koltuk, sıra gibi yerlerde korumaya alın ve sakin bir şekilde sarsıntının geçmesini bekleyin. 21

22 DEPREM SIRASINDA BİNA DIŞINDAYSANIZ : 1-Binalardan, elektrik direk ve tellerinden, ağaçlardan uzaklaşarak açık bir alana gitmeye çalışın. Eğer açık bir alana gitme olanağınız yoksa yere çökerek başınızı ellerinizle koruyun. 2-Yamaçlardan, taş veya kaya düşebilecek yerlerden, deniz kıyısından uzaklaşın. 22

23 DEPREM SONRASINDA 1- Deprem sonrasında nasıl davranacağınız çok önemlidir. Paniğe kapılmadan öncelikle kendi durumunuzu değerlendirin. Bulunduğunuz yapı yıkılmamışsa ve kaçabilecek durumdaysanız kontrollü ve hızlı bir biçimde binayı terk edin. 2- Binayı terk etmeden önce ; ilk olarak elektrik, doğalgaz ve su vanalarını kapatın, yanan ocak, soba varsa bunları söndürün, 3- Binayı terk ederken çevredeki seslere kulak verin, bu sesler zor durumda olan insanlara ait olabilir. Bu sayede binadan çıktıktan sonra yapılacak kurtarma çalışmalarına yardımcı olabilirsiniz. 23

24 DEPREM SONRASINDA EĞER ENKAZ ALTINDA KALDIYSANIZ : 1-Kıpırdayacak durumdaysanız ve kesin çıkış yolu görebiliyorsanız kurtulmak için çaba gösterin. Aksi halde durumunuzu koruyun ve sakin olun. 2-Dışarıdan kurtarma ekiplerinin sesini duyana kadar bağırmaya çalışmayın. Boş yere enerjinizi tüketip kendinizi yormayın. 3-İlerleyen saatlerde yorulabileceğinizi düşünerek bir ses kaynağı oluşturmaya çalışın. 4-Bir ses duyduğunuzda hemen cevap verin, yerinizi ve durumunuzu anlatmaya çalışın. 24

25

26 Osmaniye 25 Haziran 2001 (M=5.5)

27 Osmaniye 25 Haziran 2001 (M=5.5)

28 Osmaniye 25 Haziran 2001 (M=5.5)

29 BİNGÖL 01 Mayıs 2003 ( M=6.4)

30

31 DEPREM ZARARLARINDAN KORUNMAK İÇİN ZEMİN ETÜTLERİNİN ÖNEMİ

32 Zemin Etüdü nedir? Binanın üzerinde kurulacağı yerin; Derine doğru hangi birimlerden oluştuğunu, farklı zemin olup olmadığı Bu birimlerin, kalınlıklarını, derinliklerini, yayılımlarını, Deprem anında davranış biçimini, binaya etkisini, Yeraltı suyu durumunu, sıvılaşma olasılığının olup olmadığını, Deprem anında yayılan sismik dalgaların etkisi ile konutun / yapının maruz kalacağı düşey ve yatay kuvvetlerin neler olabileceğini, Üzerine yük bindiği zaman oturma katsayısını ve taşıma gücünü, Yoğunluk, Sismik hız, Elektrik özdirenç, İvme değerlerini vb. fiziksel parametrelerini içeren çalışmalar bütünüdür

33 DEPREME DAYANIKLI BİNA İÇİN, ZEMİN ETÜDÜNÜN ÖNEMİ Zemin etüdünün önemi, yaşanan birçok talihsiz olaydan sonra daha iyi algılanmaya başlandı Gölcük depreminin acı bilançosu, tüm yurtta bir seferberliğin yaşanmasına, mevcut deprem yöneltmeliklerinin ivedilikle gözden geçirilmesine, zemin etüdünün iskan izinlerinden önce sonuçlandırılması gerekliliğini bir kez daha ortaya koymuştur İnşa edilen konutların, gelecekte ne gibi risklerle karşı karşıya geleceğini önceden görmek, bilmek, Deprem ve diğer Doğal afetlerde nasıl bir davranış biçimi göstereceklerini önceden bilme duygusu Zemin Etütlerinin önemini artırmıştır. Depremlere Karşı Güvenli Bina yapmanın ilk aşaması, konutun veya diğer Mühendislik yapılarının üzerinde kurulacağı zemini tanımak, görmek, üzerine yük bindiğinde nasıl bir davranış biçimi göstereceğini bilmektir. Yapının zeminle olan etkileşimi, zeminin yapının temeliyle ilişkisi, yapının statik ve dinamik davranışları Depreme Karşı Güvenli Konut yapımında temel faktörlerdir. Yapı, zemin üzerinde statik (durağan) haldeyken iyi durabilir. Ama ne zaman Deprem hareketi başlar ve sismik dalga gelir, zemin ve dolayısıyla yapı statiklikten kurtulup dinamik hale geçer (sarsılır); işte o zaman yapıdaki ve zemindeki bütün zayıflıklar ortaya çıkar.

34 -DEPREM ŞİDDETİNİ ARTTIRAN YAPISAL ÖZELLİKLER: 1. İnşaat temeli altındaki jeolojik yapı farklılıkları, 2. Görünen veya görünmeyen kırık, çatlak ve fayın düşey kesimi, 3. Gevşek kalın alüvyon ortamlar, ince kaya tabakalar, 4. Heyelan durumu varsa heyelan düzlemi, 5. Yer altı boşlukları, 6. Yeryüzünde sismik enerji odaklanması oluşturan eğimli kıvrımlı yapılar, 7. Sismik dalgalarda ardışık kırılma ve yansımalar oluşturan yer altı yapısal özelliklerine sahip ortamlar, 8. Büyük genlikli yüzey dalgaların meydana gelmesinde sismik enerjiyi saçan sığ derinliklerdeki birbirinde farklı zeminler. 9. Mekanik titreşim oluşturan tabakalı yapılar.

35 Depremlerin Oluşturduğu Zemin Problemleri Sıvılaşma Suya doymuş, kendi içinde birbirini tutmayan, yığılıveren, sadece taneler arasındaki sürtünme kuvvetiyle ayakta duran zeminlerde, statik veya dinamik yüklerin etkisiyle kaymaya karşı direncin kaybolması ve zeminin bir sıvı gibi davranması olayına sıvılaşma denir. Sıvılaşma, deprem sırasında ve akabinde görülebilen ve sonuçları son derece hasar verici olabilen bir zemin problemidir.

36 Sıvılaşmanın Yol Açtığı Zemin Problemleri 1-) Yanal Akma ( Lateral Spreading ) : Yanal akma olayı genellikle bir su kütlesi yakınında bulunan düşük eğimli arazilerde, yüzeye yakın bulunan bir zemin tabakasının, altında yer alan tabakanın sıvılaşması sonucunda, sıvılaşan zemin üzerinde yapacağı hareket olarak tanımlanabilir. Bu hareket birkaç metre ile sınırlı kalabileceği gibi onlarca metre de olabilir.

37 Sıvılaşmanın Yol Açtığı Zemin Problemleri 2-) Akma Çökmesi ( Flow Failure) : Akma göçmesi daha çok bir su kütlesi yakınında bulunan eğik yüzeyli zeminlerdeki sıvılaşmış zemin kütlesinin, daha çok kendi ağırlığının etkisiyle aşağı doğru adeta bir sıvı gibi hareket etmesi olayıdır. 3-) Zemin Yüzünde Çökme-Ayrılma : Özellikle düz yüzeyli arazilerde, altta yer alan bir tabakanın sıvılaşmaya maruz kalmasıyla yüzeyde gözlenen çatlaklar, yarıklar, blok şeklinde çökmeler bu kapsamda 37 değerlendirilir.

38 Sıvılaşmanın Yol Açtığı Zemin Problemleri 4-) Taşıma Gücü Kaybı : Zemin tabaksı sıvılaştığı zaman taşıma gücünü tamamen kaybeder ve üzerindeki yapılar zamin içerisine doğru batabilir, yan yatabilir veya devrilebilir. 5-) İstinat Yapılarında Stabilite Bozuklukları : İstinat duvarı arka dolgusu olarak kullanılan malzemenin sıvılaşması nedeniyle, projelendirmede dikkate alınmayan ilave yanal yükler istinat duvarına etkileyerek yıkılmasına sebep olabilir.

39 Sıvılaşmanın Yol Açtığı Zemin Problemleri 6-) Kum Kayması ( Sand Boils ) ve Yüzeyde Kum Öbekleri Oluşumu : Sıvılaşma sırasında çok sık rastlanan bir olay, yüzeyde su ve kum birikintisinin oluşmasıdır. Deprem sırasında veya sonrasında oluşan yüksek artık boşluk suyu basınçları, zemin içerisinde hidrolik eğime neden olur ve su enerjisi yüksek olan noktadan düşük olan noktaya doğru hareket eder. Su, bu hareketi sırasında sıvılaşmış bölgeden taşıdığı malzemeyle birlikte, oluşan çatlaklar arasından yüzeye çıkar. Yüzeyde görülen çamurlu sular bu mekanizmanın sonucunda oluşmakta ve yüzeyde kum öbekleri gözlemlenmektedir. 39

40 Zemin sıvılaşma görüntüleri

41 Zemin sıvılaşma görüntüleri

42 DEPREMLERE KARŞI GÜVENİLİR BİNA NASIL OLMALIDIR

43 BİNALARIN TEMEL UNSURLARI Kolon; Taşıyıcı sistemde düşey yapı elemanlarına verilen isimdir. 43

44 Kiriş: Yapılarda döşeme ve kullanım alanı yüklerini düşey taşıyıcılara (kolonlar) aktaran mekanik olarak çubuk kabul edilen yapı elemanıdır. 44

45 Donatı: Betonarme elemanı oluşturan iki asli unsurdan biridir. Beton basınca karşı çok iyi çalışan bir malzeme olmasına rağmen çekme dayanımı çok düşüktür. Çekme bölgesindeki gerilmeleri karşılamak üzere, bu bölgeye çelik çubuklar yerleştirilir. 45

46 Etriye: Betonarme yapılarda kolon ve kirişlerde yatay donatı olarak kullanılan, elemanlara gelen kesme kuvvetlerine karşı dayanım sağlayan elemanlardır. 46

47 Depremlerde meydana gelen yapısal hasarları, üç faktör etki etmektedir; 1- Depremin özellikleri, 2- Yerel zemin koşulları, 3- Yapı kalitesi, Yapı kalitesini ise; A-Yapının Mimarisi, B-Yapının taşıyıcı sisteminin tasarımı, C-Kaliteli işçilik, D-Kaliteli beton ile kaliteli yapısal denetim oluşturmaktadır. Hemen her deprem sonunda yapılan incelemelerde, hasar gören yapıların tasarımının Kötü, işçilik ve beton dayanımlarının yetersiz olduğu görülmektedir.

48 Bununla birlikte donatı detaylarında yapılan kusurlarda hasar oranını arttırmıştır. Dolayısıyla bina tasarımından bina üretimine kadar bütün uygulamaların kaliteli ve denetimli olması gerekmektedir. Deprem sırasında yer hareket eder. Bu hareketin binaya aktarılması ve binanın da yer ile beraber hareket etmesi gerekir. İnşaatta kullanılan malzemelerin bu kuvvetlere dayanamaması sonucunda bina çöker. Doğal olarak, bina ne kadar ağırsa, yer hareket ettiğinde binanın içinden aktarılması gereken kuvvetler de o derece büyük olur.

49 BİNALARDA TEMELİN ÖNNEMİ Binaların temelleri, insanların ayaklarına benzer. Uzun boylu insanların ayakta durmak için büyük ayaklara ihtiyaç duyması gibi, büyük binalar da geniş temellere ihtiyaç duyarlar. Modern betonarme ve çelik binalarda, binanın üzerinde bulunduğu zeminin türüne ve binanın büyüklüğüne göre farklı tiplerde temel kullanılır. Sert zeminlerde ve küçük binalarda tekil temeller ve sürekli duvar altı temeli uygulanır. Zeminin biraz daha yumuşak olduğu durumlarda, bağ kirişleri ile birbirlerine bağlanmış tek yönlü veya iki yönlü sürekli temeller kullanılır. Zemin daha da yumuşak ve bina yüksek ise, radye temeller kullanılır. Çok yumuşak zeminler için ise kazık temeller kullanılmaktır. Kazık temel aracılığıyla, binadan gelen yükler yumuşak zemini geçerek altındaki sert zemine aktarılırlar.

50 BİNALARDA TEMELİN ÖNNEMİ Bütün yapılar, temellerine emniyetli bir şekilde bağlanmalıdır. Betonarme binalarda, temelle binanın geri kalan kısımları benzer malzemeden yapıldığı için, birbirlerine kolayca bağlanabilir. Deprem bölgelerindeki ahşap binalar, temele kanca demir ile sabitlenmelidir. Bu sayede, bina bir deprem sırasında bütün olarak hareket edebilir. Binada, binanın ağırlığını ve diğer yükleri taşıyan kısımlara binanın taşıyıcı sistemi denir. Temeller, bu sistemin bir parçasıdır.

51 BİNAYI DEPREMDEN KORUMA Deprem yükü yatay bir yüktür. Dolayısıyla; *Görüldüğü gibi en fazla deplasmanı kolon kiriş birleşim noktası yaptığından, bu bölgede etriye sıklaştırmasına gidilmelidir. *Betonarme çerçeve yapılar deprem tehlikesinin az olduğu yerlerde çok katlı,deprem tehlikesinin biraz daha büyük olduğu yerlerde ise az katlı yapılmalıdır.

52 Zemin katları dükkan, normal katları konut olarak kullanılan yapılarda fotoğrafta görüldüğü gibi yapının zemin ve asma kat üzerindeki katları deplasman yaparak zemin katlar yıkılmıştır. Zemindeki yumuşak kat nedeni ile yapıda meydana gelen enerjinin tüketimi burada yoğunlaşmış ve yapı bu yumuşak kat seviyesinde göçmüştür. Zayıf katlar zaman zaman ara katlarda da oluşabilir. Bu nedenle çökmeler bu zayıf katlarda meydana gelir.

53 BETONARME Betonarme, son yüzyılda geliştirilmiş olan yeni bir malzemedir. Depremin yarattığı sarsıntıya karşı koyabilecek kadar sağlam ve esnek bir malzeme yaratmak için betonun sağlamlığı ile çeliğin esnekliğinin birleşmesinden oluşmuştur. Bununla beraber her beton ve her çelik ayni değildir. Betonarmenin görevini iyi yapması için kaliteli beton ve çelik kullanılmalıdır. Betonu oluşturan her maddenin ayrı ve özel görevi vardır.tıpkı bir pasta gibi, betonu da doğru miktarda ve kaliteli malzemelerle oluşturmak çok önemlidir. Beton iyi hazırlandığında çok sağlam bir malzeme haline gelir, düşük kalitede yapılırsa, o zaman çok güçsüz olabilir. Kaliteli beton su malzemelerden oluşur: 1- Temiz su 2- Kaliteli çimento 3- Temiz kum ve çakıl

54 BİNALARDAKİ ÇEŞİTLİ DEPREM HASARLARI Bu binada kolon-kiriş birleşme yerlerinde vibratörsüz beton dökümü nedeniyle yeterli sıkışma yapılmamış ve bu noktalardaki donatı eksikliği, betonun yetersiz kalitede olması nedeniyle de ağır hasarlar meydana getirmiştir. Kolonun içerisine yerleştirilen yağmur suyu pvc borusunun kolon kesitini zayıflatması ve yağmur sızıntıları nedeniyle bu kesitte meydana getirdiği korozyon, hasarın nedenlerini oluşturmaktadır.

55 Beton kalitesinin düşük olması, betonun dayanımını azaltmakta ve bu da betonun dağılarak ağır hasar görmesine neden olmaktadır. Kolon-kiriş birleşim noktalarında betonda boşluk olmaması için beton mutlaka vibratör ile sıkıştırılarak yerleştirilmelidir. Kolonun alt ucundaki sarmal bölgede yetersiz etriye nedeniyle mevcut etriyeler açılarak dağılmıştır. Ayrıca beton kalitesinin yetersiz olduğu betonun dağılmasından anlaşılmaktadır. Sarmal bölgede yeterli etriye sıklaştırılması yapılmadığı da açıkça ortadadır. Kolon kesitleri yetersizdir. Statik sistem düzensizliği nedeniyle yapı burkularak ağır hasar görmüştür.

56 Bu fotoğrafta görülen kolonkiriş düğüm noktasındaki donatı yetersizliği nedeni ile kiriş koparak ayrılıyor. Kirişteki etriye aralıkları çok fazla olduğundan etriyeler açılarak dağılmış. Fotoğrafta, kolonlardaki donatı çapının yetersiz olduğu, kiriş hizasında kolon içerisine tekabül eden bölümde en az üç adet etriye konması gerekirken bu etriyelerin yerleştirilmediği görülmektedir. Bina tamamen yıkılmıştır

57 Deprem etriyesinin uçlarının 135 derecelik açı ile kıvrılması gereklidir. Böylece kıvrılan bu uçlar kolonun ortasından betonu kavrar. Bu uçlar yeterli uzunlukta ve doğru bir şekilde kıvrılmadıkları zaman deprem sırasında açılabilir ve kolonun kırılmasını önleyemeyebilirler.

58 Fotoğrafta Zemin kat kolonunun üst ucunda betonun ezilerek donatının akması görülmektedir. Kolonda düşey donatının tek başına yeterli olmadığı ve bu bölgede etriye sıklaştırılması yapılmadığı görülüyor. Etriye sıklaştırılmasının önemi açıkça görülmektedir.

59 Arka köşede, kolon-kiriş birleşme noktasındaki sarmal bölgede etriye sıklaştırması yapılmadığından, kolon düşeyden saparak ayrılmıştır. Diğer kolonkiriş birleşme noktalarında kısmen daha az hasar mevcuttur. Bu binadaki kolonlar kirişlerden daha zayıf olduğundan, zayıf kolonlar üst katlarda kırılarak göçmüştür. Deprem kuvvetleriyle oluşan enerji, kolonkiriş birleşmelerinde, yetersiz donatı ve yetersiz kesit nedeniyle tüketilemediğinden, buralarda kırılma ve göçmeler meydana gelmiştir. Zemin katta kısmen daha güçlü kolonlar olduğundan yıkılmamıştır.

60 Fotoğrafta, kolon-kiriş birleşme ve düğüm noktalarında meydana gelen hasar görülmektedir. Buradaki demirlerin paslanarak kesitlerinin zayıflaması ve zamanla çürümesi sonucu, zayıflayan kesitlerde ağır hasarlar meydana gelmiştir. Demirler paslanmaya karşı koruyucu bir tabaka ile korunmalıdır. Yapılarda yağmur suları binaya zarar vermemelidir; yağmur kanalına bağlanmalıdır.

61 Fotoğraftaki binada deprem dalgalarının etkisi ile, zeminde farklı oturmalar meydana gelmiş; bodrumsuz yapı, arka tarafa doğru düşeyinden ayrılarak 2 m. kadar yatmıştır. Yapıda herhangi bir hasar tespit edilmemiştir.

62 AHŞAP BİNA Ahşap binalarda çapraz destek elemanları çok sağlam olmalı ve deprem yükünün en fazla olacağı bölgelerde; pencere, kapı ve köşelerin çevrelerinde yoğun olarak bulunmalıdır. Fotoğrafta betonarme yapılarda ağır hasarların meydana geldiği bir cadde üzerinde bulunan yığma kargir, bodrum katlı ahşap ev görülmektedir. Sağ yan cephedeki kargir ateş bacası yıkılmıştır, fakat yapıda önemli bir deprem hasarı meydana gelmemiştir. Yapı eski ve terk edilmiş olmasına rağmen hala ayakta durabilmektedir. Ahşap yapıların yangına karşı yeterli güvenliğe sahip olmamakla beraber deprem kuvvetlerine karşı daha güvenli olduğu görülmektedir.

63 Deprem Hakkında Daha Detaylı Bilgiyi Müdürlüğümüzün; internet adresinden veya İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğümüzden alabilirsiniz. İrtibat Tel: ALO AFAD:122 ( ) 63

64 DEPREM OLUŞUM ANI FİLMİ; 1-Film başlangıcıyla birlikte toplu olarak çömelerek korunma pozisyonu alınması. 2-Filmin bitimini müteakip çıkışa en yakın sıradan itibaren emniyetli şekilde bina tahliyesi 64