Günün atasözü/deyimi huy canın altındadır İnsanı alışkanlıklar.

Transkript

1 Bir yazım kuralı Yuvar ve küre sözleriy Günün atasözü/deyimi huy canın altındadır İnsanı alışkanlıklar. Bir yazım kuralı: Çiçek dışında anlamlar taşıyan ayçiçeği (bitki), baklaçiç Günün atasözü/deyimi: kepenek altında er yatar İnsanları giydiğine bakarak değerlendirmek yanlışlara yol açar, değerli kişiler de bazen eski giymiş olabil Atasözü Türkçe Sözlük 'ten günün sözü: pekmez toprağı isim Üzüm ş Bir yazım kuralı: S omut olarak yer bildirmeyen alt, üst ve Günün atasözü/deyimi: üzerinde kalmak 1) Mal veya iş, artırma sırasında 2) bir kimsenin olmak. İstenmeyen şey birine yüklenm Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: 1 / 8

2 center İngilizce " Belirli bir yerin ortası." merkez anla Bir yazım kuralı: Dört ve dörtten çok rakamlı 1.000, sayılar , sondan sayılmak vb. üzere üçlü gruplara ayrılara Günün atasözü/deyimi: muradı gözünde kalmak Emeline ulaşamamak. Deyim Bir yazım kuralı: Alıntı kelimelerin bazılarına ünlüyle başlayan ek getirildiğinde sonlarındaki ünsüzler yumuşamaz: ahlak / ahlakın, cumhuriyet / cumhuriyete, evrak / evrakı, hukuk / hukuku, ittifak / ittifaka, sepet / sepeti, tank / tankı. Günün atasözü/deyimi:: acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır Bir şeyi uzun süre elde edemeyen kimse, daha sonra o şeyden ne kadar çok edinirse edinsin yine kendisine yetmeyeceği sanır. Atasözü Bir yazım kuralı : Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büyük harfle başlar: Müslümanlık, Müslüman; Hristiyanlık, Hristiyan; Musevilik, Musevi; Budizm, Budist; Hanefilik, Hanefi; Katoliklik, Katolik. Günün atasözü/deyimi kangren olmak 1. Vücudun bir yerindeki dokular ölmek. 2. mecaz Bir durum veya iş düzelmeyecek duruma gelmek, uzamak. Deyim 2 / 8

3 Bir yazım kuralı:iki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar: "Menfaat sandalyeye benzer: Başında taşırsan seni küçültür, ayağının altına alırsan yükseltir." -Cenap Şahabettin Bir yazım kuralı: Sayılarda kesirler virgülle ayrılır: 15,2 (15 tam, onda 2); 5,26 (5 tam, yüzde 26). Bir yazım kuralı:yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz: %25, 50. Günün atasözü/deyimi eldeki yara, yarasıza duvar deliği Bir kimsenin acı ve sıkıntısı başkasına dert gibi görünmez. Atasözü Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: travmatoloji Fransızca traumatologie "Cerrahinin yara ve bereleri tedavi eden bölümü." anlamındaki bu söz için sarsıntı bilimi Bir yazım kuralı: :an/-en, -r/-ar/-er/-ır/-ir, -maz/-mez ve -mış/-miş sıfat-fiil eklerinin kalıplaşmasıyla oluşan birleşik kelimeler bitişik yazılır: oyunbozan, damargenişleten; betonkarar, yurtsever; güçbeğenir, külyutmaz, kadirbilmez; çokbilmiş, güngörmüş. Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: travma Fransızca trauma "1. ruh bilimi Canlı üzerinde beden ve ruh açısından önemli ve etkili yaralanma belirtileri bırakan durum, sadme / 8

4 tıp Bir doku veya organın yapısını, biçimini bozan ve dıştan mekanik bir tepki sonucu oluşan yerel yara." anlamındaki bu söz için sarsıntı karşılığı önerilmiştir Bir yazım kuralı: Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: ah lak dışı, çağ dışı, din dışı, kanun dışı, olağan dışı, yasa dışı; ceviz içi, hafta içi, yurt içi; aklı sıra, ardı sıra, peşi sıra, yanı sıra. Günün deyimi : duymazlıktan gelmek :İlgilenmek istemediği için duymamış gibi davranmak. Bir yazım kuralı: Büyük harflerin kullanıldığı yerlerde bulunan ve, ile, veya, yahut, ki, da, de sözleriyle mı, mi, mu, mü soru eki küçük harfle yazılır: Mai ve Siyah, Leyla ile Mecnun, Turfanda mı, Turfa mı? Diyorlar ki, Dünyaya İkinci Geliş yahut Sır İçinde Esrar, Ben de Yazdım. Bir yazım kuralı: Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar: Türk, Alman, İngiliz, Rus, Arap, Japon; Oğuz, Kazak, Kırgız, Özbek, Tatar; Karakeçili, Hacımusalı. Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: kapitalizm Fransızca capitalisme: "ek onomi " Anamala dayanan ve kâr amacı güden üretim düzeni." anlamındaki bu söz için anamalcılık Bir yazım kuralı: Şehir, kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su, çay vb. kelimelerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz isim tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik yazılır: Akşehir, Atakent, Çengelköy, Yenimahalle, Karadağ, Kocatepe, Karadeniz, Acıgöl, Yeşilırmak, Karasu, Akçay. 4 / 8

5 Bir yazım kuralı: Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır: altınbaş (kavun), beşikörtü sü (çatı biçimi), bülbülyuvası (tatlı), kargaburnu (alet), yalıçapkını (kuş). Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: : kapital Fransızca capital: "ticaret Bi r ticaret işinin kurulması, yürütülmesi için gereken anapara ve paraya çevrilebilir malların tamamı." anlamındaki bu söz için sermaye Bir yazım kuralı: Tabela, levha ve levha niteliğindeki yazılarda geçen kelimeler büyük harfle başlar: Giriş, Çıkış, Müdür, Vezne, Başkan, Doktor, Otobüs Durağı, Dolmuş Durağı, III. Kat, IV. Sınıf, I. Blok. Bir yazım kuralı: Soru eki veya sözü bulunmamasına karşın soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna soru işareti konur: Gümrükteki memur başını kaldırdı:- Adınız? Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: trafo Almanca "fizik Aynı frekansta fakat yoğunluğu, gerilimi genellikle farklı olan bir veya birçok değişik akım dizgesini, değişik bir akım dizgesine dönüştüren elektromanyetik indükleçli duruk araç." anlamındaki bu söz için d önüştürücü Bir yazım kuralı: Gök cisimleri ayrı yazılır: Çoban Yıldızı, Kervan Yıldızı, kuyruklu yıldız; gök taşı, meteor taşı. 5 / 8

6 Bir yazım kuralı: Bitki türlerinden birinin adıyla kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır: ayrık otu, taşkıran otu; ateş çiçeği, mum çiçeği; dantel ağacı, süt ağacı; helvacı kökü, meyan kökü; at kestanesi, kuzu kestanesi; kuru incir, kuru soğan. Bir yazım kuralı: Yunanca özel adlar yazılırken Yunan harflerinin ses değerlerini karşılayan Türk harfleri kullanılır: Homeros, Karamanlis, Papandreu, Pindaros, Platon, Sokrates, Venizelos. Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık:operatör Fransızca opérateur "1. Ameliyat yapan uzman hekim. 2. bilişim Bilgisayar vb. teknik aletleri işleten kimse." anlamlarındaki sözün ilk anlamı için cerrah ; ikinci anlamı için de işletmen karşılıkları önerilmiştir. Bir yazım kuralı: Yiyecek, içecek adlarıyla kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır: bohça böreği, kuyruk yağı, arpa suyu, beyaz peynir, Adana kebabı, İnegöl köftesi, acı badem kurabiyesi, lop yumurta. Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: batimetri Fransızca bathymétrie "den izcilik Okyanus derinliğinin veya yüksekliğinin özel bir aletle belirlenmesi işlemi." anlamındaki bu söz için derinlik ölçümü Bir yazım kuralı: "Arasında, ve, ile, ila,...-den...-e" anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında kısa çizgi kullanılır: Aydın-İzmir yolu, Türk-Alman ilişkileri, Ural-Altay dil grubu, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, , Beşiktaş-Fenerbahçe karşılaşması, Manas Destanı'nda soy-dil-din üçgeni, Birinci Dünya Savaşı, Türkçe-Fransızca Sözlük. 6 / 8

7 Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: revalüasyon Fransızca révaluation " ekonomi : Bir paranın değerini altına ve dövize göre yeniden ayarlama." anlamındaki bu söz için değer katma Bir yazım kuralı: Küçük harflerle yapılan kısaltmalara, kelimenin okunuşu esas alınarak ek getirilir: cm'yi, kg'dan, mm'den, YKr un. Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: daltonizm Fransızca daltonisme "t ıp Bütün renkleri veya birkaç rengi, özellikle kırmızı ile yeşili birbirinden ayırt etmeye engel olan görme bozukluğu." anlamındaki bu söz için renk körlüğü Bir yazım kuralı: Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti vb.) tırnak içinde kalır: "İzmir üzerine dünyada bir şehir daha yoktur!" diyorlar. (Yahya Kemal Beyatlı) Bir yazım kuralı: Türkçe kökenli kelimelerde bugün uzun ünlü yoktur. Uzun ünlü, Arapça ve Farsçadan Türkçeye giren kelimelerde görülür: adalet (ada:let), beraber (bera:ber), ifade (ifa:de), kaide (ka:ide), numune (numu:ne), sade (sa:de), şair (şa:ir). Bu uzun ünlüler yazıda herhangi bir işaretle gösterilmez. Bir yazım kuralı: Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır. Bir yazım kuralı: Yer ve millet adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle başlar: Antep fıstığı, Brüksel lahanası, Hindistan cevizi, İngiliz 7 / 8

8 anahtarı, Maraş dondurması, Van kedisi. Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık: management İngilizce "Bir kuruluşu verimli bir duruma getirip kazanç sağlama yöntemi." anlamındaki bu söz için işletme 8 / 8