1: İLETİŞİM, DİLVE KÜLTÜR

Transkript

1 ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1: İLETİŞİM, DİLVE KÜLTÜR Dilin Tanımı Dil Tabii Bir Vasıtadır Dil, Kendi Kanunları Olan Canlı Bir Varlıktır Dil, Temeli Bilinmeyen Zamanlarda Atılmış Gizli Antlaşmalar Sistemidir Seslerden Örülmüş Olan Dil, Sosyal Bir Kurumdur Dil Toplum- Dil Millet İlişkisi Dil-Düşünce Bağlantısı Dil-Kültür İlişkisi Dillerin Doğuşu (Varsayımlar) Yansımaları Temel Alan Görüş Ünlemleri Temel Alan Görüş İş Kuramı Wilhelm Wundt un Dilin Doğuşu Hakkındaki Görüşü 24 Bölüm 2: YERYÜZÜNDEKİ DİLLER Yeryüzündeki Dillerin Sınıflandırılması Kökeni Bakımından Diller Yapısı Bakımından Diller Altay Dillerinin Başlıca Ortak Özellikleri 32 Bölüm 3: TÜRKÇE VE TÜRK ALFABELERİ Köktürk Alfabesi Soğd Alfabesi Uygur Alfabesi Mani Alfabesi Brahmi Yazısı Süryani Alfabesi Arap Alfabesi Grek Alfabesi Ermeni Alfabesi İbrani Alfabesi Latin Alfabesi Kiril (Slav) Alfabesi 44 Bölüm 4: TÜRKÇENİN TARİHSEL DÖNEMLERİ Altay Dil Birliği Dönemi (?-?) Çuvaş-Türk Dil Birliği (En Eski Türkçe) Dönemi Ana (İlk) Türkçe Dönemi (MS yy.) 48

2 4.4. Eski Türkçe Dönemi (MS yy.) Orta Türkçe Dönemi (MS yy.) Yeni Türkçe Dönemi (MS yy.) Modern Türkçe Dönemi (MS 20. yy.-.) 67 Bölüm 5: TÜRK LEHÇELERİ VE BUGÜNKÜ YAYILMA ALANLARI Lehçe Şive Ağız Ana Dili Konuşurlarına Göre Diller ve Türk Dili Türk Dünyası Bugünkü Türk Lehçeleri Bugünkü Türk Lehçelerinin Konuşulduğu Yerler ve Konuşanların Sayısı Batı Türkçesi Kuzey Doğu Türkçesi 80 Bölüm 6: DİL BİLİM VE DİL BİLGİSİ Dil Bilgisinin Tanımı Dil Bilgisinin Bölümleri Ses Bilgisi (Fonetik) Şekil Bilgisi (Morfoloji) Cümle Bilgisi (Sentaks) Anlam Bilgisi (Semantik) Kök Bilgisi (Etimoloji) Dil Bilgisinin Türleri Kuralcı Dil Bilgisi Tasviri (Betimleyici) Dil Bilgisi Karşılaştırmalı Dil Bilgisi Filolojik Dil Bilgisi İlk Dil Bilgisi Çalışmaları Dil Bilimi Tanımı Dil Bilimi Dalları Ses Bilimi (Fonetik) Biçim Bilimi (Morfoloji) Kelime Türleri Arasındaki Esneklik Türkçe İsme Yönelik Bir Dildir Sıfatlar İsimlerden Önce Gelir Türkçede Kökler Değişmez Türkçede Yalnızca Son Ekler Vardır İsimlerde Cinsiyet Yoktur Söz Dizimi (Sentaks) 91 II

3 Anlam Bilimi (Semantik) Sözcük Bilimi (Leksikoloji) Sözlük Bilimi (Leksikografi) Ad Bilimi (Onomastik) Lehçe Bilimi (Diyalektoloji) Dil Bilimi Türleri Art Zamanlı Dil Bilimi Eş Zamanlı Dil Bilimi Kuramsal Dil Bilimi Dil Bilim ve Dil Bilgisi 93 Bölüm 7: SÖZ VARLIĞI Söz Varlığı Söz Varlığının Anlama ve Anlatmadaki Yeri Söz Varlığının Unsurları ve Temel Becerilerle İlişkisi Söz Varlığı-Okuma Alışkanlığı İlişkisi Söz Varlığını Arttırmada Sözcük Öğretiminin Yeri Sözlük Okuma ve Sözlük Okumanın Söz Varlığına Katkısı 106 Bölüm 8: ANLAM BİLGİSİ Dil ve İletişim İletişimin Ögeleri Kavram Gösterge Anlam Kelime ve Anlam Temel Anlam Yan Anlam Benzetme (Teşbih) Aktarmalar Terim Anlamı Kelimeler Arasında Anlam İlişkileri Çokanlamlılık Eşadlılık Eşanlamlılık Tersanlamlılık Anlam Değişmeleri Anlam Daralması Anlam Genişlemesi Anlam İyileşmesi Anlam Kötüleşmesi Bağdaştırma Kalıplaşmış Sözler 121 III

4 Deyimler Atasözleri 122 Bölüm 9: ANLATIM VE ANLATIM İLKELERİ Anlatım ve Anlatım İlkeleri Duruluk Akıcılık Yalınlık Açıklık İçtenlik 128 Bölüm 10: SES BİLGİSİ Türkçede Sesler Ünlüler Ünsüzler Türkçede Ses Uyumları Ünlü Uyumu Ünsüz Uyumu Ünlü-Ünsüz Uyumu Türkçede Ses Olayları Ses Düşmesi Ses Türemesi Ünsüz Yumuşaması n>m Değişimi Yardımcı Sesler Ses Aktarımı (Göçüşme / Metatez) Aykırılaşma (Başkalaşma) Türkçede Söyleyişe Bağlı Ses Olayları Uzun Ünlü Vurgu Ulama Durak Ton-Tonlama 141 Bölüm 11: SÖZLÜ ANLATIM Konuşma Konuşma Sesinin Özellikleri İşitilebilirlik Sesin Şiddetinin Ayarlanması Sesin Doğallığı Konuşma Sesinin Eğitilmesi Diksiyon Kavramı Ve Alıştırmalar Alıştırmalar 146 IV

5 Vurgu Tonlama Beden Dili Konuşma Yanlışları Etkili Konuşma Yöntemleri Konuşmacının Özellikleri 158 Bölüm 12: -BİÇİM BİLGİSİ Kök İsim Kökü Fiil Kökü Ek Yapım Ekleri Çekim Ekleri 163 Bölüm 13: YAZIM KURALLARI Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Cümlelerin İlk Sözcüğü Büyük Harfle Başlar Sözcük ve Eklerin Yazılışı İle nin Ek Hali imek Eki de Bağlacı ile de Eki ki Bağlacı ile -ki Eki mi Soru Edatı Birleşik Sözcükler Birleşik Yer Adları Sayıları Ses ve Ses Olaylarıyla İlgili Kurallar Düzeltme İşareti (Şapka İşareti / İnceltme İşareti) a ve e Ünlüleriyle Biten Fiillerin Yazımı Yabancı Sözcüklerin Yazımı Yaygın Yazım Hatası Yapılan Sözcükler 176 Bölüm 14: NOKTALAMA İŞARETLERİ Nokta (. ) Virgül (, ) Noktalı Virgül ( ; ) İki Nokta ( : ) Üç Nokta ( ) Soru İşareti (? ) Ünlem İşareti (! ) Kısa Çizgi ( - ) Uzun Çizgi ( ) 187 V

6 Tırnak İşareti ( ) Tek Tırnak İşareti ( ) Parantez (Ayraç) ( ) Kesme İşareti ( ) 188 Bölüm 15: YAZILI ANLATIM Yazma Eğitiminin Amaçları Yazılı Anlatımda İzlenmesi Gereken Yol ve Yöntemler Konuyu Belirleme Konuyla İlgili Bilgi Birikimi Konuyu Sınırlama Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerin Belirlenmesi Başlık Bulma Yazıda Planlama Anlatım Paragraf Bilgisi Paragraf Çeşitleri Paragrafta Yapı Paragrafta Konu Paragrafta Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Yazılı Anlatımda Dış Yapı Kuralları Anlatım Biçimleri Açıklayıcı Anlatım Betimleyici (Tasvir Edici) Anlatım Hikâye Edici Anlatım Tartışmacı Anlatım 203 Bölüm 16: SÖZCÜK TÜRLERİ İsim İsim Türleri Yapısı Bakımından İsimler İsim Çekim Ekleri Sıfat Sıfat Çeşitleri Yapısı Bakımından Sıfatlar Zamir Zamir Çeşitleri Zarf Zarf Çeşitleri Yapısı Bakımından Zarflar Edat Bağlaç Ünlem 219 VI

7 16.8. Fiil Fiil Çeşitleri Fiillerde Çatı Yapısı Bakımından Fiiller Fiil Çekimi Ek-Fiilin Çekimi 233 Bölüm 17: SÖZ DİZİMİ Kelime Grupları İyelik Grubu ve İsim Tamlaması Sıfat Tamlaması Tekrar Grubu Birleşik İsim Grubu Birleşik Fiil Sıfat-Fiil Grubu Zarf-Fiil Grubu İsim-Fiil Grubu Edat Grubu Ünlem Grubu Bağlama Grubu Unvan Grubu Sayı Grubu Kısaltma Grupları Cümle ve Cümle Ögeleri Yüklem Özne Nesne Yer Tamlayıcısı Zarf (Zarf Tümleci) Cümle Dışı Ögeler Cümle Çeşitleri Yapısına Göre Cümleler Yüklemin Türüne Göre Cümleler Yüklemin Yerine Göre Cümleler Anlamına Göre Cümleler Cümle Tahlilleri 270 Bölüm 18: SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ Konferans Konferansa Davet Örneği Konferansın içeriği hakkında bilgi 279 VII

8 18.2. Sempozyum Sempozyuma Davetiye Örneği Sempozyum Konuşma Örneği Açık Oturum Açık Oturum Örneği Panel Forum Tartışma 291 Bölüm 19: ANLATIM BOZUKLUKLARI Anlatım Özellikleri Açısından Anlatım Bozuklukları Eş Anlamlı Kelimelerin Bir Arada Kullanılması Gereksiz Kelime Kullanımı Yanlış Kelime Kullanılması Anlamca Çelişen Kelimelerin Birlikte Kullanılması Noktalama Eksikliği ya da Yanlışlığı Özne-Yüklem Yanlışlıkları Nesne-Yüklem Uyuşmazlığı Tümleç Eksikliği veya Yanlışlığı Ögelerin Dizilişlerindeki Sıra Yanlışlıkları Yardımcı Fiil ve Fiilimsilerin Fazlalığından veya Eksikliğinden Doğan Yanlışlıklar Tamlama Yanlışlıkları Fiillerin Çatı Uyumsuzlukları Hatalı Karşılaştırmalar ve Mantık Yanlışlıkları Deyim ve Atasözlerine İlişkin Yanlışlıklar Ne.. ne bağlacı ve ki bağlacının Yanlış Kullanımı Cümlede Kullanılan Kelimelerin Alt Kültür (yöresel) Ağızlarla Yazılışından Kaynaklanan Bozukluklar 299 Bölüm 20: YAZILI ANLATIM TÜRLERİ Dilekçe Tutanak Rapor Mektup Özel Mektup Resmî Mektup İş Mektubu Açık Mektup Edebî Mektup Telgraf İlân Reklâm 310 VIII

9 20.8. Haber Deneme Fıkra Makale Eleştiri (Tenkit) Günlük (Günce) Anı (Hatırat) Hayat hikâyesi (Biyografi) Otobiyografi Öz Geçmiş Monografi Söyleşi (Sohbet) Gezi Yazısı (Seyahatnâme) Röportaj Şiir Masal Destan Hikâye Roman Tiyatro Bilimsel Araştırma ve İnceleme Konu Seçme Konuyu Planlama Kaynakları Belirleme Malzeme Toplama Okuma ve Not Alma Notları ve Fişleri Sıraya Koyma Yazma Bibliyografya Dizin Yayımlama Etik 355 KAYNAKÇA 357 IX