T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL SİSTEMİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL SİSTEMİ"

Transkript

1 T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL SİSTEMİ Hazırlayanlar: İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Hazırlama Grubu Üyeleri ve İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu Üyeleri Eylül 2013 Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı (Revize) I

2 İÇİNDEKİLER GİRİŞ İÇ KONTROL NEDİR?...2 İÇ KONTROLE İLİŞKİN MEVZUAT İÇ KONTROLDE ROL VE SORUMLULUKLAR KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI TEBLİĞİ...7 KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI....8 İÇ KONTROL SİSTEMİNİN UNSURLARI KONTROL ORTAMI RİSK DEĞERLENDİRME KONTROL FAALİYETLERİ..17 BİLGİ İLETİŞİM STANDARDI İZLEME ÜNİVERSİTEMİZDE İÇ KONTROL ÇALIŞMALARI. 23 ÜNİVERSİTEMİZDE ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ İŞLETİLDİĞİNDE...24 EYLEM PLANININ KAPSAMI..26 İZLEME, DEGERLENDİRİLME, REVİZE EDİLME VE KOORDİNASYON 26 EYLEM PLANI GENEL YAPISI EYLEM PLANI KAYNAKÇA EK.28 İÇ KONTROL UYUM EYLEM PLANI II

3 GİRİŞ Son yıllarda Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı hızla değişmekte ve kamu yönetimi kendini sürekli yenilemektedir. Dünya genelinde olduğu gibi, ülkemizde de etkisini hızla hissettiren yeni kamu yönetimi anlayışı çerçevesinde daha etkili ve verimli çalışan bir kamu yönetiminin oluşturulması temel bir politika olarak belirlenmiş ve bu kapsamda kamunun yeniden yapılanması çalışmaları başlatılmıştır. Bu amaçla, kamu mali yönetimi ve kontrol sistemini uluslararası uygulamalara ve Avrupa Birliğine uyumlu olarak yeniden yapılandırmak üzere 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır sayılı Kanunla, her bir kamu idaresinde geleneksel kontrol mekanizmaları yerine iç kontrol alanında yaşanan çağdaş gelişme ve uygulamalardan ve uluslararası örgütlerce oluşturulan standart ve yöntemlerden yararlanılarak etkin bir iç kontrol sisteminin oluşturulması öngörülmüştür. Kanun un İç Kontrol Sistemi başlıklı beşinci kısmında (madde 55-67) İç Kontrol Sistemi düzenlenmiş ve İç Kontrol sisteminin oluşturulması, uygulanması, izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla gerekli standartlar ise Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği ile belirlenmiştir. Kanunda üst yöneticilere, iç kontrol sisteminin kurulması, işletilmesi, gözetimi ve izleme görevi verilmiştir. Buna göre üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini, iç kontrol ve iç denetim sistemini mevzuata ve belirlenmiş standartlara uygun bir şekilde oluşturmak ve işleyişini sağlamak suretiyle yerine getirecektir. Kamu idarelerinin, mali ve mali olmayan tüm işlemlerinde, bu standartlara uymaları ve gereğini yerine getirmeleri yasal bir yükümlülüktür. Bu doğrultuda Üniversitemizde, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı koordinatörlüğünde, İç Kontrol Sisteminin oluşturulması çalışmaları yeniden başlatılmıştır. Bu rehber, Üniversitemizde yeni yönetim anlayışı ve iç kontrol sisteminin doğru bir şekilde anlaşılması ve bu kapsamdaki faaliyetlerinin sağlıklı bir şekilde oluşturulabilmesi ve işletilebilmesi için gerekli bilgileri sunmak amacıyla hazırlanmıştır. 1

4 İÇ KONTROL NEDİR? İç kontrol kurumların hedeflerine ulaşması ve misyonlarını gerçekleştirmesi; bu yolda ilerlerken önlerine çıkabilecek belirsizliklerin en aza indirilmesi amacıyla uygulanan süreçtir. Diğer bir ifadeyle iç kontrol, kurumun, yönetimi ve personeli tarafından hayata geçirilen, belirlenmiş hedeflere ulaşmasında ve misyonunu gerçekleştirmesinde makul bir güvence sağlamak üzere tasarlanmış ve kurumun genelini etkileyen bütünleşmiş bir süreçtir. Önceden belirlenmiş olan genel hedefler iç kontrolün kendisi tarafından gerçekleştirilemez. Etkili bir kontrol sistemi, ne kadar iyi tasavvur edilirse edilsin ve ne kadar iyi çalışırsa çalışsın, kurum hedeflerinin gerçekleştirilmesi veya kurumun ayakta kalması konusunda, yönetime, sadece makul güvence mutlak değil sağlayabilir. Etkili bir iç kontrol sistemi, hedeflerin gerçekleşmeme ihtimalini azaltır. İç kontrol tanımında önemli olan bazı unsurlar şunlardır: - İç kontrol bir süreçtir: Bunun anlamı iç kontrolün ulaşılmaya çalışılan bir amaç olmadığıdır. İç kontrolün süreç olması, aynı zamanda bir sonuç olmadığı anlamına da gelir. Bu süreç sonuca ulaşmak için kullanılan bir araçtır. İç kontrol insanlardan etkilenir. Bu süreç sadece politika kuralları, el kitapları ve talimat metinleri değildir. Kurumun her seviyesinde yer alan insanlar iç kontrolün bir parçasıdır ve uygulanmasından sorumludur. - İç kontrol kurumun hedeflerine ulaşmasında üst yönetime ve idarecilere sadece makul bir güvence sağlar: Kurum, hedefine doğru ilerlerken iç ve dış etkenlere maruz kalır. Kurumun bir parçası olan çalışanlar iç etkenlere örnek olarak gösterilebilir. Kişilerin karakter özellikleri, ahlaki değerleri ve yetkinlikleri iç kontrolün etkinliği ile doğrudan ilgilidir. İç kontrol ile insanların içsel özelliklerini tamamen kontrol etmek mümkün değildir. Dış etken olarak gösterilebilecek risklerin de ( buna ekonomik kriz örnek verilebilir) tamamen kontrol etmek imkânsızdır. Bu nedenle iç kontrol kurum için kesin bir güvence değil, makul bir güvence sağlar. - İç kontrol sadece finansal işlemler ve raporlama ile ilgili değil; yönetimi, idare süreçlerini, stratejiyi ve kurumun diğer faaliyet ve operasyonlarını kapsayan, uyum ve performans ölçeğinde uygulanan tüm kontrolleri ifade eder. Bu yönüyle iç kontrol sadece finansman kontrolü anlayışından çok daha geniş çerçevelidir. 2

5 - İç kontrol kurumun doğasına ve ihtiyaçlarına uygun olmalıdır: Bu süreç, kurumların misyonlarını gerçekleştirmelerinin en etkili yoludur. Ancak; her kurumun iç kontrol sistemi aynı değildir. Kurumlar ve kontrolleri; sektöre, organizasyon yapısına, kurum kültürüne ve yönetim felsefesine göre farklılaşır. Tek bir model olarak verilen iç kontrol yapısını, her kurum kendine uyarlamalıdır. Yönetim, yerleştireceği kontrollerin yapısına kendi kurumunu dikkate alarak karar vermeli ve uyarlama işlemini yaparken kurumun özel ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmalıdır. Kamuda amaç genellikle bir hizmetin yerine getirilmesi veya kamu yararı sağlayan bir sonucun elde edilmesidir. Kamu sektöründe yönetimin sorumluluğu kaynakların kullanılması ve sonuçlara ulaşılmasıdır. Kurumlar hedeflerini gerçekleştirmek için iç kontrol sistemini kullanırlar. - İç kontrol bir amaç değil, idareyi hedeflerine ulaştırma amacı taşıyan bir yönetim aracıdır: İç kontrol sadece form, belge, el kitabı ve prosedür değil, bunlarla birlikte organizasyonu, personeli ve yönetim tarzını da kapsayan bir sistemdir. - İç Kontrol belli noktalarda, belli alanlarda ve belli zamanlarda değil; tüm faaliyetleri kapsayan devamlılık esasına dayanan bir süreçtir. Kurumların genel dört hedefi vardır: - Faaliyetlerin etkin ve verimli olması - Mali raporların güvenilirliği - Yürürlükteki mevzuata uyum - Varlıkların korunması - Faaliyetlerin etkin ve verimli olması; kurumun hedeflere ulaşma düzeyi, performansı, faydamaliyet yapısı gibi temel faaliyet hedefleri ile ilgilidir. Standartlaşmış süreçler yardımıyla faaliyetlerin ekonomikliğini, verimliliğini ve etkinliğini artırır. - Mali raporların güvenilirliği; geçici ve özetlenmiş raporları da içeren güvenilir hesap raporlarının hazırlanması, mali verilerin açık ve anlaşılır bir biçimde kayıtlara alınması ve yayınlanması, konu ile ilgili diğer bilgilere kolaylıkla ulaşılabilmesi gibi konuları içerir. - Yürürlükteki mevzuata uyum; kurumun hedeflerine ulaşmak için yürüttüğü faaliyetlerin yasal prosedürle uygun olmasını sağlamak üzere yapılması gereken uyum çalışmaları ile ilgilidir. 3

6 - Varlıkların korunması ise; kurumun sahip olduğu tüm varlıkların güvence altına alınmasını içerir. İç kontrol sisteminin etkili bir biçimde uygulanabilmesi için iç kontrol bir yük olarak değil, beklenmeyen olaylar ortaya çıktığında oluşacak kayıpları önlemek ve fırsatları değerlendirmek ile ilgili bir araç olarak görülmelidir. Ancak iç kontrol sisteminin doğru anlaşılması gerekmektedir; sistem kurumun ana faaliyeti değildir ve yönetimin fonksiyonlarını icra etmez. Öncelikle iç kontrol kurum hedeflerinin elde edilmesini destekleyip onlara ulaşmayı engelleyecek risklere karşı erken uyarı sistemi olsa da hangi hedeflerin konulacağını belirleyemez. Karar verme sürecinde, yöneticiyi doğru bilgiyle destekler, verilen kararların iletilmesini sağlar ama hangi kararların alınacağı konusunda yönetimin yerini alamaz. İç kontrol, kurumun genel hedefleri gerçekleştirebileceği konusunda makul güvence elde etmek amacıyla tasarlanır. Bu yüzden etkili bir iç kontrol sürecinin ön şartı hedeflerin açık biçimde belirlenmesidir. İç kontrol sisteminin esası kontrol ortamıdır. Kontrol ortamı iç kontrolün genel kalitesi üzerinde etkili olan iklimi yaratmanın yanı sıra disiplin sağlar ve yapı oluşturur. Nasıl bir strateji ve ne tür amaçlar belirleneceği konusunda genel bir atmosfer yaratır ve kontrol faaliyetlerini yapılandırır. Açık hedefler oluşturmak ve etkili bir kontrol ortamı tesis etmek suretiyle, kurumun misyonunu ve hedeflerini gerçekleştirmeye çalıştığında karşı karşıya kalacağı riskleri değerlendirmek bu risklere uygun bir biçimde yanıt vermeye yönelik bir zemin oluşturur. Risklerin ortadan kaldırılmasına yönelik ana strateji iç kontrol faaliyetleri aracılığıyla gerçekleştirilir. Kontrol faaliyetleri önleyici ya da ortaya çıkarıcı mahiyette olabilir. Hedefleri gerçekleştirmek bakımından iç kontrol faaliyetleri için gerekli tamamlayıcı unsur düzeltici önlemlerdir. Kontrol faaliyetlerinin ve düzeltici önlemlerin maliyetleri yararlarıyla orantılı olmalıdır. Bir kurumun faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve bunların kontrolü için etkili bilgi ve iletişim yaşamsal önem taşır. Nihayet, iç kontrol, organizasyonun karşı karşıya kaldığı risklere ve değişikliklere sürekli biçimde uyum gösteren dinamik bir süreç olduğundan, iç kontrolün değişen hedeflere, ortama, kaynaklara ve risklere ayak uydurabilmesini sağlamak bakımından iç kontrol sistemini izlemek gerekir. 4

7 İÇ KONTROLE İLİŞKİN MEVZUAT İç Kontrole ilişkin yürürlükte olan güncel mevzuat; sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, - İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar, - Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, - Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği, - Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberinden oluşmaktadır. Türkiye de, kamu mali yönetimi ve kontrolü alanında son yıllarda önemli bir değişim süreci yaşanmıştır. Bu değişimin en önemli unsuru, kuşkusuz, 1927 yılından bu yana uygulanan 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununun yürürlükten kaldırılarak, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun yürürlüğe konulmasıdır. Bu Kanunla kamu mali yönetimi ve kontrol sistemimiz, uluslararası standartlar ve Avrupa Birliği uygulamalarıyla uyumlu olarak yeniden yapılandırılmıştır. Bilindiği üzere, 5018 sayılı Kanunun Besinci Kısmında İç kontrol sistemi düzenlenmiştir. Bu kısımda, iç kontrol sistemine ilişkin olarak; iç kontrolün tanımı ve amacı, kontrolün yapısı ve isleyişi, ön mali kontrol, mali hizmetler birimi, muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları, muhasebe yetkilisinin nitelikleri ve atanması, iç denetim, iç denetçilerin görevleri, nitelikleri ve atanması, iç denetim koordinasyon kurulu ve kurulun görevleri hususlarına yer verilmiştir sayılı Kanunun 55 inci maddesinde iç kontrol; İdarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan malî ve diğer kontroller bütünü olarak tanımlanmıştır. - Kanunun 56. maddesinde iç kontrolün amaçları; Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesini, Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesini, Her türlü malî karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesini, Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, 5

8 zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi edinilmesini, Varlıkların kötüye kullanılması ve israfını önlemek ve kayıplara karsı korunmasını, sağlamak olarak belirlenmiştir. - Kanunun 57.maddesinde ise; kamu idarelerinin malî yönetim ve kontrol sistemlerinin harcama birimleri, muhasebe ve malî hizmetler ile ön malî kontrol ve iç denetimden oluştuğu belirtilmiş, yeterli ve etkili bir kontrol sisteminin oluşturulabilmesi için; Mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunması, Malî yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesi, Belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanması, Mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesi ve kapsamlı bir yönetim anlayışı ile uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanması bakımından ilgili idarelerin üst yöneticileri ile diğer yöneticileri tarafından görev, yetki ve sorumluluklar göz önünde bulundurulmak suretiyle gerekli önlemlerin alınması öngörülmüştür. - Kanunun 11. maddesinde, üst yöneticilerin, mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden sorumlu oldukları ve bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirecekleri hükme bağlanmıştır. - Kanunun 60, 61, 63 ve 64. maddelerinde, mali hizmetler birimleri, muhasebe yetkilileri ve iç denetçilerin iç kontrol alanındaki görev ve sorumluluklarına yer verilmiştir. İÇ KONTROLDE ROL VE SORUMLULUKLAR Üst Yönetici: İdarede yeterli ve etkili bir iç kontrol sisteminin kurulmasını sağlamak, işleyişi izlemek ve gerekli tedbirleri alarak geliştirmek üst yöneticinin sorumluluğundadır. İç kontrol sisteminin sahibi üst yöneticidir. Üst yönetici, genel olarak izleme görevini üstlenmekle birlikte kurumun hedefleri doğrultusunda faaliyetlerini yürütmesinden ve iç kontrol sisteminin düzgün biçimde işleyişinin sağlanmasından sorumludur. (5018 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca; Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, üst yöneticidir.) Birim Başkanları (harcama yetkilileri): Birimlerinde etkili bir iç kontrol sistemi oluşturmak, uygulamasını sağlamak ve izlemek, zayıf yönleri geliştirmekle sorumludur. 6

9 Strateji Geliştirme Birimi Yöneticileri: İç kontrol sisteminin kurulması çalışmalarını başlatmak, bu amaçla kurum genelinde yürütülen çalışmaları koordine etmek ve teknik destek sağlamakla sorumludur. Personel: İç kontrol tüm personelin görevinin bir parçasıdır. Kurumda çalışan herkes iç kontrol sisteminin hayata geçirilmesinde rol oynar. İç kontrol yalnızca bir birimdeki personelin yürüteceği bir görev değildir. Kurumda çalışan herkesin benimsediği bir süreçtir. Bu nedenle ilave bir iş ya da görev olarak düşünülmemelidir. İç Denetçiler: İç denetçiler, iç kontrol sisteminin işleyişini sürekli olarak incelemek, güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesini sağlamak ve geliştirilmesi için değerlendirme ve tavsiyeler sunmak suretiyle iç kontrol sisteminin geliştirilmesine katkıda bulunurlar. Merkezi Uyumlaştırma Birimi (Maliye Bakanlığı): İç kontrol süreçlerine ilişkin standartlar ve yöntemler belirlemek, geliştirmek ve uyumlaştırmak, koordinasyon sağlamak ve idarelere rehberlik hizmeti vermekle sorumludur. Kurum dışındakiler (hizmetten yararlananlar, paydaşlar vb): Kurum dışındaki kişiler de iç kontrol sürecinde önemli rol oynarlar. Bu kişiler kurumun hedeflerini gerçekleştirmesine katkıda bulunabilecek yararlı bilgiler sağlayabilirler. Ancak kurumdaki iç kontrol sisteminin tasarlanmasından, uygulanmasından ve düzgün işlemesinden bu guruplar sorumlu tutulamazlar. Sayıştay: Kamu idarelerinde iç kontrol sistemlerinin işleyişini değerlendirirler. Dış denetim organı olarak yapacağı düzenlilik denetimlerinde kamu idaresinin iç kontrol sisteminin düzgün biçimde işleyip işlemediğini değerlendirmektedir. Bu kapsamda kamu idarelerinde Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı kapsamında yürütülen faaliyetleri, üst yönetici ve harcama yetkilileri tarafından imzalanan iç kontrol güvence beyanlarını ve iç denetçi tarafından hazırlanan raporları dikkate alacaktır. KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI TEBLİĞİ 5018 sayılı Kanun, mali saydamlık, hesap verilebilirlik, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanımı gibi iyi mali yönetim ilkelerini esas almaktadır. Bu Kanunla kamu idare bütçeleri uluslararası tanımlamalara uygun olarak yeniden sınıflandırılmış, bütçenin kapsamı genişletilerek parlamentonun bütçe üzerindeki denetimi artırılmış ve kamuda muhasebe birliği 7

10 sağlanmıştır. Yeni mali yönetim ve kontrol sistemi yönetim sorumluluğu esas alınarak kurulmuş olup, üst yöneticilere sistemin kurulması, izlenmesi, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi hususlarında önemli görev ve sorumluluklar yüklemiştir. Bu çerçevede, yeni sistemin kamu idarelerinde etkili bir şekilde uygulanması için üst yöneticilerin liderliği ve desteği gerekmektedir sayılı Kanunda, iç kontrol sistemi, Besinci Kısım da düzenlenmiştir. Maliye Bakanlığı, Kanundaki düzenleme yapma görev ve yetkisini veren hükümlerden hareketle iç kontrole ilişkin olarak tarihli ve sayılı Resmi Gazetede Kamu İç Kontrol Standartları Tebliğini yayımlamıştır. KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fıkrasında, "Görev ve yetkileri çerçevesinde, mali yönetim ve iç kontrol süreçlerine ilişkin standart ve yöntemler Maliye Bakanlığınca, iç denetime ilişkin standart ve yöntemler ise İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenir, geliştirilir ve uyumlaştırılır. Bunlar ayrıca sistemlerin koordinasyonunu sağlar ve kamu idarelerine rehberlik hizmeti verir" hükmü yer almaktadır. Buna göre, İç Denetim Koordinasyon Kurulunun tarihli ve 12 sayılı kararı ile Kamu İç Denetim Standartları belirlenmiş bulunmaktadır. Bilindiği üzere, tarihli ve (3. mükerrer) sayılı Resmî Gazetede yayımlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların "İç kontrol standartları" başlıklı 5 inci maddesinde, iç kontrol standartlarının, merkezi uyumlaştırma görevi çerçevesinde Maliye Bakanlığı tarafından belirlenip yayımlanacağı, kamu idarelerinin malî ve malî olmayan tüm işlemlerinde bu standartlara uymakla ve gereğini yerine getirmekle yükümlü bulunduğu, Kanuna ve iç kontrol standartlarına aykırı olmamak koşuluyla, idarelerce, görev alanları çerçevesinde her türlü yöntem, süreç ve özellikli işlemlere ilişkin standartlar belirlenebileceği belirtilmiştir. Bu çerçevede, Kamu İç Kontrol Standartları COSO modeli, INTOSAI Kamu Sektörü İç Kontrol Standartları Rehberi ve Avrupa Birliği İç Kontrol Standartları çerçevesinde Maliye Bakanlığı tarafından belirlenmiştir. Ayrıca, kamu idareleri tarafından görev alanları çerçevesinde her türlü yöntem, süreç ve özellikli işlemlere ilişkin olarak belirlenebilecek ayrıntılı standartlar, 5018 sayılı Kanuna, ilgili diğer mevzuata ve Kamu İç Kontrol Standartlarına uygun olmak ve idareye münhasır süreçlere ilişkin olmak zorundadır. İdarelerce gerek görülmesi halinde hazırlanabilecek idare ayrıntılı iç kontrol standartları, 8

11 idarelerin yasal ve idari yapıları ile personel ve mali durumları gibi her bir idarenin kendine özgü koşulları dikkate alınarak katılımcı yöntemlerle belirlenecek ve üst yönetici onayını izleyen 10 işgünü içinde Maliye Bakanlığına gönderilecektir. Diğer taraftan, tarihli ve sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikle belirlenen geçiş takvimi uyarınca, 2008 ve sonraki yıllarda stratejik plan ve performans programı hazırlayacak idareler, hazırlık çalışmalarında bunlara ilişkin standartları da dikkate alacaklardır. Stratejik plan ve performans programı hazırlamayacak kamu idareleri ise bu plan ve programların hazırlanması dışında kalan hususlara uyum sağlayacaklardır. İÇ KONTROL SİSTEMİNİN UNSURLARI İç kontrol birbirileriyle bağlantılı beş unsurdan meydana gelir: 1. Kontrol ortamı, 2. Risk değerlendirmesi, 3. Kontrol faaliyetleri, 4. Bilgi ve iletişim, 5. İzleme, Kamu İç Kontrol Standartları; idarelerin, iç kontrol sistemlerinin oluşturulmasında, izlenmesinde ve değerlendirilmesinde dikkate almaları gereken temel yönetim kurallarını göstermekte ve tüm kamu idarelerinde tutarlı, kapsamlı ve standart bir kontrol sisteminin kurulmasını ve uygulanmasını amaçlamaktadır. Kamu İç Kontrol Standartları, uluslararası standartlar ve iyi uygulama örnekleri çerçevesinde, iç kontrolün; kontrol ortamı, risk değerlendirmesi, kontrol faaliyetleri, bilgi ve iletişim ile izleme bileşenleri esas alınarak, tüm kamu idarelerinde uygulanabilir düzeyde olmasını sağlamak üzere genel nitelikte düzenlenmiştir. 9

12 1- KONTROL ORTAMI İç Kontrol sisteminin kurulabilmesinin ilk şartı uygun bir kontrol ortamının varlığıdır. Kontrol ortamı; idarenin yöneticileri ve çalışanlarının iç kontrole olumlu bir bakış sağlaması, etik değerler, dürüst bir yönetim anlayışı, personelin yeterliliği, yöneticilerin iş yapma tarzı, görev, yetki ve sorumlulukların açık bir şekilde belirlenmesi, idarenin organizasyon yapısını kapsar. a-) Kontrol ortamının temel unsurları; 1.Dürüstlük ve etik değerler 2.Üst yönetim tarafından iç kontrole gösterilen ilgi ve bu alandaki yönlendirmesi 3.Yöneticilerin yönetim tarzı 4.Örgütsel yapı 5.Görev, yetki ve sorumlulukların belirlenmesi 6.İnsan kaynakları politikası ve uygulamaları olarak sıralanabilir. b-)kontrol Ortamı Standartları Standart: 1. Etik Değerler ve Dürüstlük Personel davranışlarını belirleyen kuralların personel tarafından bilinmesi sağlanmalıdır İç kontrol sistemi ve isleyişi yönetici ve personel tarafından sahiplenilmeli ve desteklenmelidir İdarenin yöneticileri iç kontrol sisteminin uygulanmasında personele örnek olmalıdırlar Etik kurallar bilinmeli ve tüm faaliyetlerde bu kurallara uyulmalıdır Faaliyetlerde dürüstlük, saydamlık ve hesap verebilirlik sağlanmalıdır İdarenin personeline ve hizmet verilenlere adil ve eşit davranılmalıdır İdarenin faaliyetlerine ilişkin tüm bilgi ve belgeler doğru, tam ve güvenilir olmalıdır. Standart: 2. Misyon, organizasyon yapısı ve görevler İdarelerin misyonu ile birimlerin ve personelin görev tanımları yazılı olarak belirlenmeli, personele duyurulmalı ve idarede uygun bir organizasyon yapısı oluşturulmalıdır İdarenin misyonu yazılı olarak belirlenmeli, duyurulmalı ve personel tarafından benimsenmesi sağlanmalıdır. 10

13 2.2. Misyonun gerçekleştirilmesini sağlamak üzere idare birimleri ve alt birimlerince yürütülecek görevler yazılı olarak tanımlanmalı ve duyurulmalıdır İdare birimlerinde personelin görevlerini ve bu görevlere ilişkin yetki ve sorumluluklarını kapsayan görev dağılım çizelgesi oluşturulmalı ve personele bildirilmelidir İdarenin ve birimlerinin teşkilat seması olmalı ve buna bağlı olarak fonksiyonel görev dağılımı belirlenmelidir İdarenin ve birimlerinin organizasyon yapısı, temel yetki ve sorumluluk dağılımı, hesap verebilirlik ve uygun raporlama ilişkisini gösterecek şekilde olmalıdır İdarenin yöneticileri, faaliyetlerin yürütülmesinde hassas görevlere ilişkin prosedürleri belirlemeli ve personele duyurmalıdır Her düzeydeki yöneticiler verilen görevlerin sonucunu izlemeye yönelik mekanizmalar oluşturmalıdır. Standart: 3. Personelin yeterliliği ve performansı İdareler, personelin yeterliliği ve görevleri arasındaki uyumu sağlamalı, performansın değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik önlemler almalıdır İnsan kaynakları yönetimi, idarenin amaç ve hedeflerinin gerçekleşmesini sağlamaya yönelik olmalıdır İdarenin yönetici ve personeli görevlerini etkin ve etkili bir şekilde yürütebilecek bilgi, deneyim ve yeteneğe sahip olmalıdır Mesleki yeterliliğe önem verilmeli ve her görev için en uygun personel seçilmelidir Personelin işe alınması ile görevinde ilerleme ve yükselmesinde liyakat ilkesine uyulmalı ve bireysel performansı göz önünde bulundurulmalıdır Her görev için gerekli eğitim ihtiyacı belirlenmeli, bu ihtiyacı giderecek eğitim faaliyetleri her yıl planlanarak yürütülmeli ve gerektiğinde güncellenmelidir Personelin yeterliliği ve performansı bağlı olduğu yöneticisi tarafından en az yılda bir kez değerlendirilmeli ve değerlendirme sonuçları personel ile görüşülmelidir Performans değerlendirmesine göre performansı yetersiz bulunan personelin performansını geliştirmeye yönelik önlemler alınmalı, yüksek performans gösteren personel için ödüllendirme mekanizmaları geliştirilmelidir. 11

14 3.8. Personel istihdamı, yer değiştirme, üst görevlere atanma, eğitim, performans değerlendirmesi, özlük hakları gibi insan kaynakları yönetimine ilişkin önemli hususlar yazılı olarak belirlenmiş olmalı ve personele duyurulmalıdır. Standart: 4. Yetki Devri İdarelerde yetkiler ve yetki devrinin sınırları açıkça belirlenmeli ve yazılı olarak bildirilmelidir. Devredilen yetkinin önemi ve riski dikkate alınarak yetki devri yapılmalıdır. Üniversitemiz büyüdükçe yönetim işlevi de aynı ölçüde büyümekte ve karmaşıklaşmaktadır. Bu nedenle üst yöneticinin başka yönetici ve örgütsel birimlerden destek alması, kendi yetkisinin bir bölümünü yardımcılarına ve akademik birimlere aktarması gerekir. Ayni nedenle Diğer birim yöneticileri de kendi yetkilerini paylaşmalı ve yetki devri yapmalıdırlar. Yetki devri; - Ara yöneticilere inisiyatif ve güç kazandırır, - Ara yöneticilerin, işe yakınlığı nedeniyle pratik çözümler bulmalarına ortam hazırlar, - Üst yöneticinin ayrıntılarla uğraşmasını ve zaman kaybını önler, - Karar mekanizması hızlanır ve örgütün etkinliği artar, - Denetim daha etkili şekilde sağlanır, Bazı Üst Yöneticiler astlara yetki devretmekten kaçınabilirler. Bunun nedenleri şunlardır: - Üst Yöneticinin her işi ben daha iyi yaparım inancı, - Yönetim içinde kesin prosedür ve programların olmaması, kurumsallaşma eksikliği, - Astlara güvenmeme, - Otoriter olma isteği ve denetimi kaybetme korkusu, - Astların kendini göstererek başarı sağlaması sonucunda, astın üstün makamına tehdit oluşturabileceği düşüncesi, - Yetki devredilmesi söz konusu olan astların niteliklerinin yetersiz olması nedeniyle, devredilecek yetkiyi usulüne göre kullanacakları yolunda üst yöneticinin yeterince ikna olamaması, 4.1. İş akış süreçlerindeki imza ve onay mercileri belirlenmeli ve personele duyurulmalıdır Yetki devirleri, üst yönetici tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde devredilen yetkinin sınırlarını gösterecek şekilde yazılı olarak belirlenmeli ve ilgililere bildirilmelidir. 12

15 4.3. Yetki devri, devredilen yetkinin önemi ile uyumlu olmalıdır Yetki devredilen personel görevin gerektirdiği bilgi, deneyim ve yeteneğe sahip olmalıdır Yetki devredilen personel, yetkinin kullanımına ilişkin olarak belli dönemlerde yetki devredene bilgi vermeli, yetki devreden ise bu bilgiyi aramalıdır. 2- RİSK DEĞERLENDİRME a-)tanım Risk; idarelerin kuruluş amaçları ile stratejik hedeflerine ulaşmasına ve görevlerin ifasına engel olabilecek veya beklenmeyen zararlara yol açabilecek durum ya da olaylardır. İdareler, faaliyetlerini yürütürken birçok risk ve belirsizlikle karşı karşıya kalabilir. İdareler, maruz kaldıkları bu riskleri risk yönetimi kapsamında; üstlenerek, kaçınarak, transfer ederek veya kontrol ederek yönetebilir. Risk ve belirsizliklerin olumsuz etkilerinin azaltılmasında, oluşturulacak iç kontrol süreçleri en etkili çözümdür. Risk esaslı denetim; idarelerin faaliyet alanlarına ilişkin risk faktörlerinin tanımlanmasını, risk seviyelerinin ölçülmesini, bu riskler için uygulanan kontrollerin etkinlik ve yeterliliğinin değerlendirilmesini ve yüksek risk içeren alanlara denetim önceliğinin verilmesini öngören bir denetim yaklaşımıdır. Risk esaslı denetimde amaç; denetim kaynaklarının etkin kullanımının sağlanması ve riskli alanlara yoğunlaşarak yönetim, kontrol ve risk yönetimi süreçlerinin etkinlik düzeylerinin arttırılmasında yönetime yapılan katkının en üst seviyeye çıkartılmasıdır. Risklerin tanımlanması ve kontrolü için gerekli stratejilerin geliştirilmesinden ve uygulanmasından yönetim sorumludur. Yönetim tarafından tanımlanan riskler çerçevesinde idarelerin tüm faaliyetleri iç denetim birimlerince kapsamlı bir risk analizine tabi tutulur. Risklerin tanımlanması ve kontrolü için yönetimce bir risk yönetimi sürecinin oluşturulmaması veya oluşturulan sürecin etkin olmadığının daha önceki denetimlerde tespit edilmesi halinde risk tanımlaması çalışmaları iç denetim birimlerince yapılabilir. Belirlenen riskler üzerinde yapılan analiz sonuçları değerlendirilerek, kamu idarelerinin hizmetlerini etkileyebilecek riskler, risklilik oranı ve önemine göre ağırlık verilerek derecelendirilir. Bu değerlendirme sonuçlarına göre en yüksek risk içeren alan ve konulardan başlanarak iç denetim planı ve programları hazırlanır. 13

16 Risk Değerlendirmesi İç denetim birimince yapılacak risk değerlendirmesi dört aşamadan oluşur: - Denetim evreninin tanımlanması - Denetim alanlarının belirlenmesi - Yapısal risk düzeylerinin belirlenmesi - Denetim alanlarının önceliklendirilmesi Risk değerlendirmesi çalışmalarında tartışma ortamları oluşturulmak suretiyle geniş katılım sağlanmalı, denetim alanları ayrı ayrı ele alınmalı ve risklerin ölçülmesinde kullanılan kriterlere bağlı kalınmalıdır. Risk değerlendirmesi sonuçları sürekli olarak gözden geçirilmeli, zaman içerisinde ortaya çıkacak yeni riskler ve belirsizlikler karşısında güncellenmelidir. A. Denetim evreninin tanımlanması ve denetim alanlarının belirlenmesi Denetim evreninin tanımlanması ve denetim alanlarının belirlenmesi çalışmaları Kurulca çıkarılan iç denetim planı ve programı hazırlama rehberi uyarınca yapılır. B. Yapısal risk düzeylerinin belirlenmesi Riski bir olay veya faaliyetin kurumu olumsuz olarak etkileme olasılığı olarak tanımladığımızda, yapısal risk; mevcut kontroller ve tedbirler dışarda tutulduğunda kamu idarelerinin mevcut yapısından veya faaliyetin doğasından kaynaklanan risktir. İdarelerin yapısal risk düzeylerinin belirlenmesi çalışmaları, yapısal risk kriterlerinin (unsurlarının) tanımlanması ve ölçülmesi aşamalarından oluşur. C. Yapısal risk kriterlerinin tanımlanması Denetim alanları, belli risk kriterleri çerçevesinde değerlendirilir. Risk kriterleri tanımlanırken kullanılacak model mümkün olduğunca basit seçilmeli ve kullanılan risk kriterlerinin tanımlarını içermelidir. Üst yönetici ile iç denetim biriminin riskli alanların belirlenmesinde kullanılan kriterleri anlaması ve bu kriterler üzerinde görüş birliği içinde olması önemlidir. Yapısal risk düzeyinin belirlenmesinde kullanılabilecek örnek risk kriterleri modeli aşağıda yer almaktadır. İdareler, kendi faaliyet alanlarına uygun risk kriterleri modelini oluşturmalıdır. Ancak, oluşturulacak modelde yapısal risk kriterlerinin sayısının fazla olmamasına özen gösterilmelidir. 14

17 Örnek risk kriterleri; - Bütçe büyüklüğü; Kamu idaresine bütçeyle verilen kaynakların büyüklüğü kayıp ve zararların gerçekleşme olasılığını arttırır. - İşlem hacmi ve personel sayısı; İşlem hacminin büyüklüğü karşısında personel sayısının yetersizliği hata yapılma olasılığını artırarak idareyi riskli bir konuma getirebilir. - Faaliyetlerin karmaşıklığı; İdarenin faaliyetlerinin karmaşıklığı, kontrollerin uygulanmasını zorlaştırarak hata yapılma ihtimalini artırabilir. - Mevzuatın yoğunluğu; Kamu idaresinin faaliyet alanını ilgilendiren çok sayıda yasal düzenlemenin olması mevzuatın doğru bir şekilde anlaşılmasını güçleştirebileceğinden faaliyetlerin düzenlemelere uygun yapılamama riskini arttırabilir. - Yapısal, işlevsel ve teknik değişiklikler; Yeni birim ve faaliyetler, yeniden yapılandırma projeleri, organizasyon ve insan kaynaklarındaki önemli değişiklikler yüksek risk içerdiğinden öncelikli olarak denetim kapsamına alınması gereken alanlardır. - Bilgi teknolojileri sisteminin yapısı; Kullanılan bilgi teknolojilerinin çeşitliliği ve veri tabanının genişliği, varlıkların kontrolünü güçleştirebilecek ve önemli bilgilerin kaybına neden olabileceğinden riskliliği artırabilecek bir unsurdur. D. Yapısal risk düzeyinin ölçülmesi Denetim alanlarına yönelik yapısal risk kriterleri tanımlandıktan sonra, denetim alanlarının bu risk kriterleri karşısındaki durumu değerlendirilmek suretiyle yapısal risk düzeyleri belirlenir. Bu değerlendirme aşağıdaki iki yönteme göre yapılabilir. a. Kümülatif yöntem Her risk kriterine idare faaliyetlerine etkisi ve önemi göz önünde bulundurularak bir ağırlık verilir. Aynı şekilde, her risk kriterine risk seviyesini gösteren 1 den 5 e kadar bir değer verilir. En düşük risk seviyesi için 1 ve en yüksek risk seviyesi için ise 5 değeri kullanılır. Daha sonra, verilen bu değer ağırlığıyla çarpılarak her bir kriter için risk puanı bulunur. Son olarak her kriter için elde edilen risk puanları toplanarak denetim alanının yapısal risk düzeyi belirlenir. 15

18 b. Göreceli yöntem Her risk kriterine bu kriterle ilgili ortaya çıkması muhtemel riskin idare faaliyetlerine etkisi ve önemi göz önünde bulundurularak 1 den 5 e kadar bir etki değeri verilir. En düşük etki seviyesi için 1 ve en yüksek etki seviyesi için 5 değeri kullanılır. Aynı şekilde, her risk kriteriyle ilgili riskin gerçekleşme olasılığı göz önünde bulundurularak 1 den 5 e kadar bir olasılık değeri verilir. En düşük olasılık seviyesi için 1 ve en yüksek olasılık seviyesi için ise 5 değeri kullanılır. Daha sonra, verilen bu olasılık değeri etki değeriyle çarpılarak her bir kriter için risk puanı bulunur. Son olarak her kriter için elde edilen risk puanları toplanarak denetim alanının yapısal risk düzeyi belirlenir. E. Denetim alanlarının önceliklendirilmesi Risk değerlendirmesinde son aşama, her bir denetim alanına ait risklerin mukayese edilerek denetim alanlarının sıralanmasıdır. Her denetlenebilir alan, yukarıda açıklanan risk kriterleri esas alınarak derecelendirilir. Derecelendirmede elde edilen sonuçlara göre, denetim alanları mümkün olduğunca basit bir ölçeğe göre ifade edilir. Örnek derecelendirme ölçeği aşağıda yer almaktadır: 1.Yüksek riskli alan 2.Orta riskli alan 3.Düşük riskli alan Risk değerlendirme, idarenin hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyecek risklerin tanımlanması, analiz edilmesi ve gerekli önlemlerin belirlenmesi sürecidir. b-) Risk Değerlendirme Standartları Standart: 5. Planlama ve Programlama İdareler, faaliyetlerini, amaç, hedef ve göstergelerini ve bunları gerçekleştirmek için ihtiyaç duydukları kaynakları içeren plan ve programlarını oluşturmalı ve duyurmalı, faaliyetlerinin plan ve programlara uygunluğunu sağlamalıdır. 16

19 5.1. İdareler, misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını ölçmek, izlemek ve değerlendirmek amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlamalıdır İdareler, yürütecekleri program, faaliyet ve projeleri ile bunların kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren performans programı hazırlamalıdır İdareler, bütçelerini stratejik planlarına ve performans programlarına uygun olarak hazırlamalıdır Yöneticiler, faaliyetlerin ilgili mevzuat, stratejik plan ve performans programıyla belirlenen amaç ve hedeflere uygunluğunu sağlamalıdır Yöneticiler, görev alanları çerçevesinde idarenin hedeflerine uygun özel hedefler belirlemeli ve personeline duyurmalıdır İdarenin ve birimlerinin hedefleri, spesifik, ölçülebilir, ulaşılabilir, ilgili ve süreli olmalıdır. Standart: 6. Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi İdareler, sistemli bir şekilde analizler yaparak amaç ve hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyebilecek iç ve dış riskleri tanımlayarak değerlendirmeli ve alınacak önlemleri belirlemelidir İdareler, her yıl sistemli bir şekilde amaç ve hedeflerine yönelik riskleri belirlemelidir Risklerin gerçekleşme olasılığı ve muhtemel etkileri yılda en az bir kez analiz edilmelidir Risklere karşı alınacak önlemler belirlenerek eylem planları oluşturulmalıdır. 3- KONTROL FAALİYETLERİ Kontrol faaliyetleri, idarenin hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlamak ve belirlenen riskleri yönetmek amacıyla oluşturulan politika ve prosedürlerdir. Önleyici, tespit edici ve düzenleyici her türlü kontrol faaliyeti belirlenir ve uygulanır. Kontrol faaliyetleri yetkilendirme, onay, tasdik, hesaplarda mutabakat, varlıkların güvenliği, görevler ayrılığı gibi hususları kapsar. a-) Kontrol faaliyetinin unsurları: 1. Üst düzey inceleme / kontrol / izleme, 17

20 2. Kontrol eylemleri 3. Bilgi işleme / Bilgi yönetimi 4. Fiziki kontroller 5. Performans göstergeleri 6. Görevler ayrılığı 7. Bilgi sistemleri üzerinde kontroller, olarak sayılabilir b-) Kontrol Faaliyetleri Standartları Standart: 7. Kontrol stratejileri ve yöntemleri İdareler, hedeflerine ulaşmayı amaçlayan ve riskleri karşılamaya uygun kontrol strateji ve yöntemlerini belirlemeli ve uygulamalıdır Her bir faaliyet ve riskleri için uygun kontrol strateji ve yöntemleri (düzenli gözden geçirme, örnekleme yoluyla kontrol, karsılaştırma, onaylama, raporlama, koordinasyon, doğrulama, analiz etme, yetkilendirme, gözetim, inceleme, izleme v.b.) belirlenmeli ve uygulanmalıdır Kontroller, gerekli hallerde, işlem öncesi kontrol, süreç kontrolü ve işlem sonrası kontrolleri de kapsamalıdır Kontrol faaliyetleri, varlıkların dönemsel kontrolünü ve güvenliğinin sağlanmasını kapsamalıdır Belirlenen kontrol yönteminin maliyeti beklenen faydayı aşmamalıdır. Standart: 8. Prosedürlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi İdareler, faaliyetleri ile mali karar ve işlemleri için gerekli yazılı prosedürleri ve bu alanlara ilişkin düzenlemeleri hazırlamalı, güncellemeli ve ilgili personelin erişimine sunmalıdır İdareler, faaliyetleri ile mali karar ve işlemleri hakkında yazılı prosedürler belirlemelidir Prosedürler ve ilgili dokümanlar, faaliyet veya mali karar ve işlemin başlaması, uygulanması ve sonuçlandırılması aşamalarını kapsamalıdır Prosedürler ve ilgili dokümanlar, güncel, kapsamlı, mevzuata uygun ve ilgili personel tarafından anlaşılabilir ve ulaşılabilir olmalıdır. 18

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI (Revize)

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI (Revize) KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI (Revize) Mali Hizmetler 2014 1 İçindekiler Tablosu LİSTELER... 2 GİRİŞ... 3 İÇ KONTROL NEDİR?... 4 İÇ KONTROLDE ROL VE SORUMLULUKLAR... 8 KAMU İÇ KONTROL

Detaylı

MERSİN SU VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI

MERSİN SU VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI MERSİN SU VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI ARALIK 2014 İçindekiler Tablosu 1. GİRİŞ... 1 2. KAVRAMSAL OLARAK İÇ KONTROL VE İÇ KONTROLÜN DÜNYADA GELİŞİMİ...

Detaylı

İÇ KONTROL KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI

İÇ KONTROL KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI T.C. ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM Adres: Meşelik Kampüsü 26480 Eskişehir Telefon: 0

Detaylı

personel performans ı-hassas görevler-yetki devri-hedef tespitiçok

personel performans ı-hassas görevler-yetki devri-hedef tespitiçok ahlak kuralları-dürüst lük-görev rol ve iş -pe rsone l yet e rliliği - personel performansı -hassas görevler-yetki devri-hedef tespitiçok yıllık programlama -yıllık denetim planı -hedeflere ilişkin performansın

Detaylı

Çalışma Hayatında Yeni Pusulamız. İÇ KONTROL z. Strateji Geliştirme Başkanlığı

Çalışma Hayatında Yeni Pusulamız. İÇ KONTROL z. Strateji Geliştirme Başkanlığı z Strateji Geliştirme Başkanlığı Misyonumuz Toplumun yaşam kalitesinin yükseltilmesine ve ülke kalkınmasına katkı sağlamak amacıyla; ulaştırma, denizcilik, haberleşme, uzay ve bilgi teknolojileri alanlarında

Detaylı

KAMU ĠÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM RAPORU

KAMU ĠÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM RAPORU KAMU ĠÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM RAPORU Konya 2014 İçindekiler ÜST YÖNETĠCĠ SUNUġU 1 A- ĠÇ KONTROL SĠSTEMĠ HAKKINDA GENEL BĠLGĠLER 1. İç Kontrol Sisteminin Tanımı 2 2. İç Kontrol Sisteminin Amacı

Detaylı

KAYSERĠ BÜYÜKġEHĠR BELEDĠYESĠ

KAYSERĠ BÜYÜKġEHĠR BELEDĠYESĠ KAYSERĠ BÜYÜKġEHĠR BELEDĠYESĠ KAMU ĠÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI 01.01.2015-31.12.2016 ĠÇĠNDEKĠLER Misyon,Vizyon ve Temel Değerler...1 A. İç Kontrol Sisteminin Genel Esasları...2 B. İç Kontrol

Detaylı

İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI

İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI EK:2- ŞAHİNBEY BELEDİYE BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI 1- KONTROL ORTAMI Mevcut Durum Eylem Öngörülen Eylem veya Eylemler Sorumlu KOS1 Etik Değerler ve Dürüstlük: Personel davranışlarını

Detaylı

T.C. BEŞİKTAŞ BELEDİYESİ KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI

T.C. BEŞİKTAŞ BELEDİYESİ KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI T.C. BEŞİKTAŞ BELEDİYESİ KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI KOS1 Öngörülen ler KONTROL ORTAMI Etik Değerler ve Dürüstlük: Personel davranışlarını belirleyen kuralların personel tarafından

Detaylı

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI 2015-2016

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI 2015-2016 T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI - 1- KONTROL ORTAMI STANDARTLARI Sorumlu KOS1 Etik Değerler ve Dürüstlük: Personel davranışlarını belirleyen kuralların personel tarafından

Detaylı

Üniversitemiz İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı İzleme Değerlendirme Raporu

Üniversitemiz İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı İzleme Değerlendirme Raporu Üniversitemiz İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı İzleme Değerlendirme Raporu BARTIN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI DEĞERLENDİRME

Detaylı

KARABÜK ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI

KARABÜK ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI KAABÜK ÜNİVESİTESİ İÇ KONTOL I EYLEM PLANI UNSULA KAMU İÇ KONTOL GENEL ŞATLA HEDEF EYLEM PLANI SOUMLU BİİM SÜESİ AÇIKLAMA (BEKLENTİLE, SONUÇLA, ÇÖZÜM ÖNEİLEİ) 1.1.1. İç Kontrol Sistemi ve işleyişi yönetici

Detaylı

İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI

İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI SAKARYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI Standart Kod No KOS1 KOS 1.1 Kamu İç Kontrol Standardı ve Genel Şartı Etik Değerler ve Dürüstlük: Personel davranışlarını belirleyen kuralların

Detaylı

KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI

KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM ÇALIŞMA EKİBİ MAYIS 2014 1 İçindekiler TANIMLAR... 3 KISALTMALAR... 4 GİRİŞ... 5 1. MEVCUT DURUM...

Detaylı

Kamu İç Kontrol Rehberi

Kamu İç Kontrol Rehberi T.C. MALİYE BAKANLIĞI BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kamu İç Kontrol Rehberi Kontrol ortamı Risk yönetimi Kontrol faaliyetleri Bilgi ve iletişim İzleme Bu rehber Avrupa Birliği tarafından finanse

Detaylı

İÇ KONTROL EL REHBERİ

İÇ KONTROL EL REHBERİ TC KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ İÇ KONTROL EL REHBERİ - 2014 h t t p : / / w w w. k t u. e d u. t r / m i m f a k u l t e İç Kontrol Sisteminin Tarihsel Gelişimi Coso Modeli Coso Küpü

Detaylı

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ B KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı BİNGÖL 2012 B İ N G Ö L Ü N İ V E R S İ T E S İ GİRİŞ Bilindiği üzere; 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi

Detaylı

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI KAMU MALİ YÖNETİMİ EL KİTABI. Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayınları No : 2

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI KAMU MALİ YÖNETİMİ EL KİTABI. Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayınları No : 2 Stratejik Plan Harcırah İhale Taşınmaz Kamu Zararı Bütçe ve Performans TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI KAMU MALİ YÖNETİMİ EL KİTABI Strateji Geliştirme Başkanlığı

Detaylı

VERSİYON 1.0 KAMU İÇ DENETİM REHBERİ İÇ DENETİM KOORDİNASYON KURULU

VERSİYON 1.0 KAMU İÇ DENETİM REHBERİ İÇ DENETİM KOORDİNASYON KURULU VERSİYON 1.0 KAMU İÇ DENETİM REHBERİ İÇ DENETİM KOORDİNASYON KURULU ANKARA Eylül 2013 İÇİNDEKİLER SUNUŞ... 1 TANIMLAR VE KISALTMALAR... 2 1. GİRİŞ... 3 2. İŞİN NİTELİĞİ... 5 2.1. KURUMSAL YÖNETİM (YÖNETİŞİM)...

Detaylı

İç denetim birimleri, risk değerlendirme çalışmalarına ilişkin hususları bu rehbere uygun olarak kendi iç denetim birim yönergelerinde düzenlerler.

İç denetim birimleri, risk değerlendirme çalışmalarına ilişkin hususları bu rehbere uygun olarak kendi iç denetim birim yönergelerinde düzenlerler. KAMU İÇ DENETİMİNDE RİSK DEĞERLENDİRME REHBERİ I. GİRİŞ Bu rehber, iç denetim birimlerince hazırlanacak risk değerlendirme çalışmalarının temel esaslarını belirlemek üzere, İç Denetçilerin Çalışma Usul

Detaylı

KAMU İÇ DENETİMİNDE RİSK DEĞERLENDİRME REHBERİ

KAMU İÇ DENETİMİNDE RİSK DEĞERLENDİRME REHBERİ KAMU İÇ DENETİMİNDE RİSK DEĞERLENDİRME REHBERİ I. GİRİŞ Bu rehber, iç denetim birimlerince hazırlanacak risk değerlendirme çalışmalarının temel esaslarını belirlemek üzere, İç Denetçilerin Çalışma Usul

Detaylı

İÇ KONTROL VE İÇ DENETİM

İÇ KONTROL VE İÇ DENETİM T.C. MALİYE BAKANLIĞI Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü ÜST YÖNETİCİLER İÇİN İÇ KONTROL VE İÇ DENETİM REHBERİ İÇİNDEKİLER I. GİRİŞ... 1 II. İÇ KONTROL VE İÇ DENETİM SİSTEMİNİN GENEL ESASLARI... 2 III.

Detaylı

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir?

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir? T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI KİHBİ Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL MAYIS 2014 ANKARA 1- Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini sürekli

Detaylı

Türkiye de İç Kontrol Kavramı, Unsurları ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi

Türkiye de İç Kontrol Kavramı, Unsurları ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2010 Cilt:17 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA Türkiye de İç Kontrol Kavramı, Unsurları ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi Dr. Recai AKYEL T.C. SAYIŞTAY, SAYIŞTAY Başkanı,

Detaylı

10 SORUDA İÇ KONTROL

10 SORUDA İÇ KONTROL T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL 1 Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini

Detaylı

İç Kontrol Eylem Planı

İç Kontrol Eylem Planı İç Kontrol Eylem Planı 2012-2014 Geliştirme Müdürlüğü ÇANKAYA BELEDİYESİ STRATEJİ GELİŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ Ziyagökalp Cad. Emek Hizmet Binası Kat:8 No:11 Çankaya - ANKARA Tel: 0.312 458 89 00 / 1901 Faks:

Detaylı

FIRAT KALKINMA AJANSI İÇ DENETİM REHBERİ

FIRAT KALKINMA AJANSI İÇ DENETİM REHBERİ FIRAT KALKINMA AJANSI İÇ DENETİM REHBERİ 1 GİRİŞ Bu rehber, Fırat Kalkınma Ajansında iç denetim faaliyetlerinin, 3 Ağustos 2009 tarih ve 27308 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kalkınma Ajansları Denetim

Detaylı

HİTİT ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM YÖNERGESİ

HİTİT ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM YÖNERGESİ HİTİT ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM YÖNERGESİ Sayfa 1 / 26 T.C. HİTİT ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM YÖNERGESİ İÇİNDEKİLER Bölümler - Başlıklar Sayfa No BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler 3-4 Amaç ve Kapsam 3 Hukuki Dayanak

Detaylı

KOCAELİ İL ÖZEL İDARESİ İÇ DENETİM BİRİMİ YÖNERGESİ

KOCAELİ İL ÖZEL İDARESİ İÇ DENETİM BİRİMİ YÖNERGESİ T.C.Kocaeli Valiliği İl Özel İdaresi İç Denetim Birimi Yönergesi 2008 KOCAELİ İL ÖZEL İDARESİ İÇ DENETİM BİRİMİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve kapsam Madde 1- (1) Bu Yönergenin amacı, Kocaeli

Detaylı

İç Kontrol Nedir? İç kontrol tanımında önemli olan bazı unsurlar şunlardır:

İç Kontrol Nedir? İç kontrol tanımında önemli olan bazı unsurlar şunlardır: İç Kontrol Nedir? İç kontrol kurumların hedeflerine ulaşması ve misyonlarını gerçekleştirmesi; bu yolda ilerlerken önlerine çıkabilecek belirsizliklerin en aza indirilmesi amacıyla uygulanan süreçtir.

Detaylı