GENEL MUHASEBE. Ömer DA (Maliye Uzman )

Transkript

1 GENEL MUHASEBE Ömer DA (Maliye Uzman )

2 KASA ALINAN ÇEKLER BANKALAR VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER ER HAZIR DE ERLER SSE SENETLER ALICILAR REESKONT UYGULAMASI ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI STOKLAR SATI MAL YET YÖNTEMLER VARLIKLARDA DE ER DÜ ÜKLÜ Ü PAR AVANSLARI DÖNEM AYIRICI HESAPLAR KDV HESAPLARI MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE CAR ALACAKLAR-BORÇLAR / RAKLERDEN ALACAKLAR-BORÇLAR MADD DURAN VARLIKLAR AMORT SMAN MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI GEL R TABLOSU HESAPLARI 7/A HESAPLARININ LEY 7/B HESAPLARININ LEY

4 KASA HESABI 100-KASA HESABI Bu hesap, i letmenin elinde bulunan ulusal ve yabanc paralar n TL kar n izlenmesi için kullan r. leyi i : Tahsil olunan para tutarlar borç, ödemeler ve bankaya yat lan para tutarlar alacak kaydedilir. Hesap daima borç bakiyesi verir veya s r olur. Hiçbir ekilde alacak bakiyesi vermez.

5 KASA HESABI letme TL + %18 KDV ye ticari mal satm olup bedelini pe in tahsil etmi tir (Aral kl Envanter Yöntemi) 100-KASA HS HESAPLANAN KDV YURT SATI LAR HESABI letme, 500 TL + %18 KDV lik bak m onar m gideri yapm olup bedelini kasadan ödemi tir. 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS ND LECEK KDV HS KASA HS. 590 letme kasas nda bulunan paradan 500 TL sini bankaya yat rm r. 102-BANKALAR HS KASA HS. 500

6 ALINAN ÇEKLER 101-ALINAN ÇEKLER HESABI Bu hesap gerçek ve tüzel ki iler taraf ndan i letmeye verilmi olup, henüz tahsil için bankaya verilmemi veya ciro edilmemi olan çeklerin izlenmesini sa lar. leyi i : Hesap, al nan çeklerin yaz de erleri ile borçland p, bankaya tahsile verildi inde veya üçüncü ki ilere ciro edildi inde alacakland r. Kar ks z ç kan çekler kanuni takibe al nd takdirde 128 no.lu üpheli Ticari Alacaklar hesab na aktar r. Dövizli çekler dönem sonlar nda Maliye Bakanl nca ilan olunan kurlar üzerinden de erlendirilir.

7 ALINAN ÇEKLER TL + %18 KDV ye ticari mal sat lm olup bedeli çekle tahsil edilmi tir. (Aral kl Envanter Yöntemi) 101-ALINAN ÇEKLER HS. (Kasadaki Çekler) HESAPLANAN KDV YURT SATI LAR HESABI Söz konusu çek tahsil için bankaya gönderilmi tir. 101-ALINAN ÇEKLER HS. (Tahsildeki Çekler) ALINAN ÇEKLER HS. (Kasadaki Çekler) Banka, çek bedelini tahsil edip i letmenin hesab na yat rm r. 102-BANKALAR HS ALINAN ÇEKLER HS. (Tahsildeki Çekler) 1.180

8 ALINAN ÇEKLER TL + %18 KDV ye büro faaliyetinde kullan lmak üzere dizüstü bilgisayar al nm olup bedelinin 500 TL si mü teriden al nan ayn tutardaki çek ciro edilerek, geri kalan tutar da çek ke ide edilerek ödenmi tir. 255-DEM RBA LAR HS ND LECEK KDV HS ALINAN ÇEKLER HS VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM R. 680 Al Bay T, TL lik borcunun TL sini 2 gün vadeli çek ile, TL sini ise 3 ay vadeli çek ile ödemi tir. 101-ALINAN ÇEKLER HS ALACAK SENETLER HS ALICILAR HS Özün önceli i

10 BANKALAR VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER 102-BANKALAR HESABI Bu hesap, i letmece yurt içi ve yurt d banka ve benzeri finans kurumlar na yat lan ve çekilen paralar n izlenmesini kapsar. leyi i: Bankalara para olarak veya hesaben yat lan de erler borç, çekilen tutarlar ile üçüncü ki ilerce tahsil edildi i anla lan çek ve ödeme emirleri alacak kaydedilir VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER HESABI (-) letmenin üçüncü ki ilere bankalardan çekle veya ödeme emri ile yapaca ödemeler bu hesapta izlenir. leyi i: Ki ilere çek ve ödeme emri verildi inde hesaba alacak; çek ve ödeme emirlerinin bankadan tahsil edildi i anla ld nda bu hesaba borç, bankalar hesab na alacak kaydedilir.

11 BANKALAR VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER ABC i letmesi TL ile Ziraat Bankas nda vadesiz mevduat hesab açm r. 102-BANKALAR HS KASA HESABI ABC i letmesi, 500 TL maliyetli ticari mal al Bay (D) ye TL + %18 KDV ye yar kredili yar ise poliçe kar satm r. (sürekli envanter) 120-ALICILAR HS ALACAK SENETLER HS. (Cüzdandaki Al.Sn.) HESALANAN KDV YURT SATI LAR HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET HS T CAR MALLAR HS. 500

12 BANKALAR VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER Al Bay (D) 590 TL lik borcunu ABC i letmesinin banka hesab na yat rmak suretiyle ödemi tir. 102-BANKALAR HS ALICILAR HS. 590 DEF i letmesi, al Bay (D) den ald 590 TL lik poliçe iskonto ettirilmek üzere Bankas na vermi tir. 121-ALACAK SENETLER HS. (Tahsildeki Al.Sen) ALACAK SENET. HS. (Cüzdandaki Al.Sen) 590 Söz konusu poliçe 20 TL kar Bankas nca iskonto ettirilmi olup bedeli i letmenin hesab na yat lm r. 102-BANKA HESABI F NANSMAN G DERLER HS ALACAK SENET. HS. (Tahsildeki Al.Sen) 590

13 BANKALAR VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER DEF i letmesi tarihinde Vak flar Bankas nda 1 y l vadeli, y ll k %12 faizli TL lik vadeli mevduat hesab açm r. 102-BANKALAR HS HESABI DEF i letmesinin bankadaki hesab na y l sonunda 120 TL faiz tahakkuk etmi tir. Tahakkuk eden faizden %10 Gelir Vergisi tevkif edildikten sonra kalan tutar i letmenin hesab na aktar lm r. 102-BANKA HS PE N ÖDENEN VERG VE FONLAR HS FA Z GEL RLER HS. 120

14 BANKALAR VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER DEF i letmesi TL + %18 KDV ye bir adet klima sat n alm olup bedelini çek ke ide etmek suretiyle ödemi tir. 255-DEM RBA LAR HS ND LECEK KDV HS VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM R.HS DEF i letmesin ke ide etti i çek bedelinin bankadan ödendi i, gelen banka hesap özetinden anla lm r. 103-VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM R.HS BANKALAR HS

16 ER HAZIR DE ERLER 108-D ER HAZIR DE ERLER HESABI Nitelikleri itibar yla haz r de er say lan pullar, vadesi gelmi kuponlar, tahsil edilecek banka ve posta havaleleri (yoldaki paralar gibi) de erleri kapsar. ABC i letmesi, TL lik posta pulu sat n alm r. 108-D ER HAZIR DE ERLER HS KASA HS ABC i letmesinin Mart-2012 döneminde 250 TL lik posta pulu kulland tespit edilmi tir. 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS D ER HAZIR DE ERLER HS. 250

17 ER HAZIR DE ERLER ABC i letmesinin portföyünde bulunan devlet tahvillerine ili kin TL lik kuponun vadesi (istenebilir a amaya) gelmi tir. 108-D ER HAZIR DE ERLER HS FA Z GEL RLER HS ABC i letmesine TL borcu bulunan al Bay (K), borcunu i letmenin bankadaki hesab na EFT yapmak suretiyle ödedi ini bildirmi olup söz konusu tutar n, letmenin hesab na geçti i bir sonraki gün gelen banka hesap özet cetvelinden anla lm r. 108-D ER HAZIR DE ERLER HS ALICILAR HS BANKALAR HS D ER HAZIR DE ERLER HS

19 SSE SENETLER 110-H SSE SENETLER HESABI letmenin tirak amac d nda, geçici yat m amac ile sat n ald hisse senetlerinin takibi bu hesapta takip edilir. Hisse senetleri kay tlara al de eri ile al nmakla birlikte, bilanço tarihinde gerçe e uygun de eri ile de erlenir. Sat n al nan hisse senetleri, al bedeli üzerinden bu hesaba borç kaydedilir. Al nedeniyle ödenen komisyonlar, 65 Di er Faaliyetlerden Ola an Gider ve Zararlar grubundaki ilgili gider hesab na kaydedilir.

20 SSE SENETLER KLM A., nominal bedeli 2 TL olan Bankas senetlerinden adedi 6 TL den adet sat n alm r. Al m i lemi için arac firmaya 50 TL komisyon ödenmi tir. 110-H SSE SENETLER HS KOM SYON G DERLER HS BANKALAR HS KLM A.., Bankas hisse senetlerinden adedini, a) tanesini a) 5 TL den satm r. b) 7,5 TL den satm r. 102-BANKALAR HS MENKUL KIYMET SATI ZARARLARI HS H SSE SENETLER HS b) 102-BANKALAR HS MENKUL KIYMET SATI KÂRLARI HS H SSE SENETLER HS

21 SSE SENETLER letmenin Takasbank nezdindeki TÜPRA hisse senetlerinin TL tutar ndaki temettüleri, i letmenin banka hesab na aktar lm r. 102-BANKALAR HS RAKLERDEN TEMETTÜ GEL RLER

23 ALICILAR 120-ALICILAR HESABI Bu hesap, i letmenin faaliyet konusunu olu turan mal ve hizmet sat lar ndan kaynaklanan senetsiz alacaklar n izlenmesi için kullan r.

24 ALICILAR Merinos Hal letmesi, TL maliyetli hal lar TL + %18 KDV ye pek Hal letmesine 2 ay vadeli (senetsiz olarak) satm r. (Merinos Hal letmesi Sürekli Envanter Yöntemini kullanmaktad r.) Merinos Hal letmesi 120-ALICILAR HS HESAPLANAN KDV HS YURT SATI LAR HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET HS T CAR MALLAR HS pek Hal letmesi 153-T CAR MALLAR HS ND LECEK KDV HS SATICILAR HS

25 ALICILAR pek Hal letmesi, sat n ald hal lar n TL + %18 KDV lik bölümünü kalite ko ullar na uymad gerekçesiyle Merinos Hal letmesine iade etmi tir. Merinos Hal letmesi 610-SATI TAN ADELER HS ND LECEK KDV HS ALICILAR HS T CAR MALLAR HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET pek Hal letmesi 320-SATICILAR HS T CAR MALLAR HS HESAPLANAN KDV HS

26 ALICILAR pek Hal letmesi, Merinos Hal letmesine olan TL tutar ndaki senetsiz borcu için TL nakit, TL lik kendi çekini ve TL lik poliçe vermi tir. Merinos Hal letmesi 100-KASA HS ALINAN ÇEKLER HS ALACAK SENETLER HS ALICILAR HS pek Hal letmesi 320-SATICILAR HS KASA HS VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM R. HS BORÇ SENETLER HS

27 ALICILAR Merinos Hal letmesi, daha önce veresiye mal sat lan ve halen letmeye TL borcu olan Ahmet KILIÇ tan 61 gün vadeli TL lik bir bono alm r. Merinos Hal letmesi 121-ALACAK SENETLER HS ALICILAR HS FA Z GEL RLER HS Ahmet KILIÇ letmesi 320-SATICILAR HS F NANSMAN G DERLER HS BORÇ SENETLER HS

29 REESKONT UYGULAMASI 121-ALACAK SENETLER 122-ALACAK SENETLER REESKONTU (-) 136-D ER ÇE TL ALACAKLAR 137-D ER ALACAK SENETLER REESKONTU (-) 321-BORÇ SENETLER 322-BORÇ SENETLER REESKONTU (-) 336-D ER ÇE TL BORÇLAR 337-D ER BORÇ SENETLER REESKONTU (-)

30 ALACAK SENETLER VE REESKONTU 121 ALACAK SENETLER : Bu hesapta, i letmenin faaliyet konusunu olu turan mal ve hizmet sat ndan kaynaklanan; senede ba lanm alacaklar izlenir. Hat r senetleri, bu hesapta yer almaz. 122 ALACAK SENETLER REESKONTU (-): Bilanço gününde vadesi gelmemi alacak senetlerinin de erleme günü k ymetine irca edilmesi maksad ile ayr lan kar klar bu hesapta izlenir. leyi i : Hesaplanan reeskont tutarlar bu hesaba alacak, "657-Reeskont Faiz Giderleri Hesab "na gider yaz r. zleyen dönemde bu hesap "65. Di er Faaliyetlerden Ola an Gelir ve Kârlar" grubundaki "647-Reeskont Faiz Gelirleri Hesab "na aktar larak kapat r. Alacak senetlerini de erleme gününün k ymetine irca eden mükellefler, borç senetlerini de ayn ekilde i leme tabi tutmak zorundad rlar. (V.U.K. /285)

31 ALACAK SENETLER VE REESKONTU AKM letmesi, tarihinde tanesi TL + %18 KDV den 100 adet kombiyi, BKM i letmesine poliçe kar satm r. Poliçelerin vadesi dir. 121-ALACAK SENETLER HS HESAPLANAN KDV HS YURT SATI LAR HS AKM i letmesinde bulunun nominal bedelli poliçelerin tarihindeki tasarruf de erinin TL oldu u tespit edilmi tir. a) tarihinde yap lacak kay t 657-REESKONT FA Z G DERLER HS ALACAK SENETLER REESKONTU HS b) tarihinde yap lacak kay t 122-ALACAK SENETLER RESSKONTU REESKONT FA Z GEL RLER HS

32 BORÇ SENETLER ve REESKONTU 321-BORÇ SENETLER : letmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet al mlar ndan kaynaklanan senede ba lanm ticari borçlar n izlendi i hesapt r. 322-BORÇ SENETLER REESKONTU (-): Bilanço gününde, senetli borçlar n tasarruf de eri ile de erlemesini sa lamak üzere borç senetleri için ayr lan reeskont tutarlar n izlenmesinde kullan r.

33 BORÇ SENETLER ve REESKONTU BKM letmesi, tarihinde tanesi TL + %18 KDV den 100 adet kombiyi, AKM i letmesinden poliçe kar sat n alm r. Poliçelerin vadesi dir. 153-T CAR MALLAR HS ND LECEK KDV HS BORÇ SENETLER HS BKM i letmesinin, AKM i letmesine verdi i nominal bedelli borç senetlerinin tarihindeki tasarruf de erinin TL oldu u tespit edilmi tir. a) tarihinde yap lacak kay t 322-BORÇ SENETLER REESKONTU HS REESKONT FA Z GEL RLER HS b) tarihinde yap lacak kay t 657-REESKONT FA Z G DERLER HS BORÇ SENETLER REESKONTU HS

35 ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI 128- ÜPHEL T CAR ALACAKLAR 129- ÜPHEL T CAR ALACAKLAR KAR ILI I (-) 138- ÜPHEL D ER ALACAKLAR 139- ÜPHEL D ER ALACAKLAR KAR ILI I (-)

36 ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI 128- ÜPHEL T CAR ALACAKLAR Ödeme süresi geçmi bu nedenle vadesi bir kaç defa uzat lm veya protesto edilmi, yaz ile birden fazla istenmi ya da dava veya icra safhas na aktar lm senetli ve senetsiz alacaklar kapsar. leyi i : Tahsili üpheli hale gelmi olan alacaklar ilgili hesaplar n alaca kar nda bu hesaba borç yaz larak bu durumdaki alacaklar normal alacaklardan ç kar r. Alaca n tahsili veya tahsil edilemeyece inin kesinle mesi durumunda bu hesaba alacak kaydedilir. 129 ÜPHEL T CAR ALACAKLAR KAR ILI I (-) Tahsili üpheli hale gelmi olan alacaklar için ayr lan kar klar bu hesapta izlenir.

37 ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI VUK / Madde ÜPHEL ALACAKLAR: Ticari ve zirai kazanc n elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak art yla; 1. Dava veya icra safhas nda bulunan alacaklar; 2. Yap lan protestoya veya yaz ile bir defadan fazla istenilmesine ra men borçlu taraf ndan ödenmemi bulunan dava ve icra takibine de meyecek derecede küçük alacaklar; üpheli alacak say r. Yukar da yaz üpheli alacaklar için de erleme gününün tasarruf de erine göre pasifte kar k ayr labilir. Bu kar n hangi alacaklara ait oldu u kar k hesab nda gösterilir. üpheli alacaklar n sonradan tahsil edilen miktarlar tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesab na intikal ettirilir.

38 ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI Hesaplanan kar k tutar bu hesaba alacak, "654-Kar k Giderleri Hesab na borç kaydedilir. üpheli alaca n tahsiline ba olarak, tahmin olunan zarar n k smen ya da tamamen gerçekle memesi halinde, gerçekle meyen k m "644-Konusu Kalmayan Kar klar Hesab " alaca na devredilerek bu hesaba borç kaydedilir. üpheli alaca n tahsilinin imkans z oldu u kesinle ti i takdirde bu hesaba borç, ilgili hesaba da alacak kaydedilir. Gerçekle en zarar n ayr lan kar klardan fazla olmas halinde, ayr lan kar k kadar bu hesaba borç, zarar fazlas ise "681-Önceki Dönem Gider ve Zararlar Hesab veya 659-Di er Ola an Gider ve Zararlar Hesab na borç, tahsil edilemeyen tutar, ilgili alacak hesab na alacak kaydolunur. Daha önce alacaklardan dü ülen ve bu hesaba borç kaydedilen alacaklar n tahsili söz konusu oldu u takdirde, olu lar na göre "671- Önceki Dönem Gelir ve Kârlar Hesab na al r.

39 ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI letme, Bay (A) ya TL + %18 KDV lik ticari mal satm olup sat bedeli için al dan poliçe al nm r. 121-ALACAK SENETLER HS YURT SATI LAR HS HESAPLANAN KDV Al Bay (A) taraf ndan verilen TL lik alacak senedi, protesto edilmesine ra men tahsil edilememi tir ÜPHEL T CAR ALACAKLAR HS ALACAK SENETLER HS üpheli hale gelen poliçe 2 ay sonra tahsil edilmi tir. (Faiz ihmal edilmi tir.) 100-KASA HS ÜPHEL T CAR ALACAKLAR HS

40 ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI Al Bay (K) n n TL lik borcu, protesto edilmesine ra men tahsil edilememi olup bunun için %50 oran nda kar k ayr lm r ÜPHEL T CAR ALACAKLAR HS ALICILAR HS KAR ILIK G DERLER HS ÜPHEL T CAR ALACAKLAR KAR ILI I %50 oran nda kar k ayr lm olan TL lik alaca n, a) Tamam tahsil edilmi tir. b) TL si tahsil edilmi tir. c) TL si tahsil edilmi tir. d) Alacak de ersiz alacak haline gelmi tir.

41 ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI a) %50 oran nda kar k ayr lm olan TL lik alaca n tamam n tahsil edilmesi 100-KASA HS ÜPHEL T CAR ALACAKLAR KAR ILI I ÜPHEL T CAR ALACAKLAR HS KONUSU KALMAYAN KAR ILIKLAR HS b) %50 oran nda kar k ayr lm olan TL lik alaca n sadece TL lik k sm n tahsil edilmesi 100-KASA HS ÜPHEL T CAR ALACAKLAR KAR ILI I ÜPHEL T CAR ALACAKLAR HS

42 ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI c) %50 oran nda kar k ayr lm olan TL lik alaca n sadece TL lik k sm n tahsil edilmesi 100-KASA HS ÜPHEL T CAR ALACAKLAR KAR ILI I D ER OLA AN G DER VE ZARARLAR HS ÜPHEL T CAR ALACAKLAR HS d) %50 oran nda kar k ayr lm olan TL lik alaca n de ersiz hale gelmesi (tahsilat n hiç yap lamamas ) 129- ÜPHEL T CAR ALACAKLAR KAR ILI I D ER OLA AN G DER VE ZARARLAR HS ÜPHEL T CAR ALACAKLAR HS

43 ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI ayet, yukar daki (d) kk nda verilen de ersiz alacak sonraki llarda tahsil edilirse tahsil edilen k sm n a daki ekilde muhasebele tirilmesi gerekir. 100-KASA HS. 671-ÖNCEK DÖNEM GEL R VE KÂRLARI HS. XXXX XXXX

45 STOKLAR 15. STOKLAR Bu grup, i letmenin satmak, üretimde kullanmak veya tüketmek amac yla edindi i, ilk madde ve malzeme, yar mamul, mamul, ticari mal, yan ürün, art k ve hurda gibi bir y ldan az bir sürede kullan lacak olan veya bir y l içerisinde nakde çevrilebilece i dü ünülen varl klardan olu ur. Bu grupta yer alan hesaplar a daki gibidir LK MADDE VE MALZEME 151-YARI MAMÜLLER-ÜRET M 152-MAMÜLLER 153-T CAR MALLAR 157-D ER STOKLAR 158-STOK DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR ILI I (-) 159-VER LEN S PAR AVANSLARI

46 STOKLAR 150- LK MADDE VE MALZEME Üretimde veya di er faaliyetlerde kullan lmak üzere i letmede bulundurulan hammadde, yard mc madde, i letme malzemesi, ambalaj malzemesi ve di er malzemelerin izlendi i hesapt r. leyi i : Sat n al nd klar ya da üretildikleri maliyet bedelleri ile bu hesab n borcuna, üretime verildi inde, tüketildi inde, sat ld nda veya devredildi inde ise hesab n alaca na kaydedilir.

47 STOKLAR 151-YARI MAMULLER-ÜRET M Henüz tam mamul haline gelmemi ancak direkt ilk madde ve malzeme (710) ile direkt i çilik (720) ve genel üretim giderlerinden (730) belli oranlarda pay alm üretim a amas ndaki mamullerin izlendi i hesapt r. leyi i : Maliyet dönemi sonunda direkt ilk madde ve malzeme, direkt çilik ve genel üretim giderleri tutarlar kadar bu hesap borçland r. Üretimi tamamlananlar n maliyet tutar bu hesab n alaca kar nda ilgili stok hesaplar na aktar r.

48 STOKLAR 152. MAMULLER Üretim çal malar sonunda elde edilen ve sat a haz r hale gelmi bulunan mamullerin izlendi i hesapt r. leyi i : Bu hesap, üretimi tamamlanan mamullerin ambarlara al nmas yla borçland r. Sat lmas veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesi ile alacakland r T CAR MALLAR Herhangi bir de ikli e tabi tutulmadan satmak amac ile letmeye al nan ticari mallar (emtia) ve benzeri kalemler bu hesapta yer al r. leyi i : Sat n al nan ticari mallar (emtia) maliyet bedeli ile bu hesaba borç, sat lmas veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesinde ise maliyet bedeli ile alacak kaydedilir.

49 STOKLAR 157. D ER STOKLAR Yukar daki stok kalemlerinin hiç birinin kapsam na al nmayan ürün, art k ve hurda gibi kalemler bu hesap grubunda yer al r. leyi i : Elde edilen bu stoklar maliyet bedeli ile hesaba borç, sat ld nda, devredildi inde veya kullan ld nda alacak kaydedilir.

50 STOKLAR 158. STOK DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR ILI I (-) Bu hesap, yang n, deprem, su basmas gibi do al afetler ve bozulmak, çürümek, k lmak, çatlamak, paslanmak, teknolojik geli meler ve moda de iklikleri nedenleriyle stoklar n fiziki ve ekonomik de erlerinde önemli azal lar n ortaya ç kmas veya bunlar n nda di er nedenlerle stoklar n piyasa fiyatlar nda dü melerin meydana gelmesi dolay yla, kay plar kar lamak üzere ayr lan kar klar n izlendi i hesapt r. leyi i : Stok de er dü üklü ü tespit edildi inde "654-Kar k Giderleri Hesab "n n borcu kar nda bu hesaba alacak kaydedilir. Kar k ayr lan stok kaleminin i letme içinde kullan lmas ya da sat lmas halinde; ilgili stok hesab n alaca ile kar la larak daha önce ayr lan kar k "644-Konusu Kalmayan Kar klar Hesab "na aktar larak kapat r.

51 STOKLAR 159. VER LEN S PAR AVANSLARI Yurt içinden ya da yurt d ndan sat n al nmak üzere sipari e ba lanan stoklarla ilgili olarak yap lan avans ödemelerinin izlendi i hesapt r. leyi i : Yap lan ödemeler bu hesaba borç, mal n teslimi üzerine alacak kaydedilir.

52 STOKLAR Mis Ekmek F, Ocak ay nda TL lik un, TL lik hamur mayas, TL lik tuz sat n alm olup bedelinin TL sini nakit, TL sini mü teriden ald çeki ciro ederek, TL sini çek ke ide ederek, TL sini mü teri poliçesini ciro ederek, TL sini poliçe ke ide ederek ödemi geri kalan ise sat ya borçlanm r. (KDV: %10) 150- LK MADDE VE MALZEME HS. (un) LK MADDE VE MALZEME HS. (maya) LK MADDE VE MALZEME HS. (tuz) ND LECEK KDV HS KASA HS ALINAN ÇEKLER HS VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM R ALACAK SENETLER HS SATICILAR HS BORÇ SENETLER HS

53 STOKLAR Mis Ekmek F Ocak ay ekmek üretimi için TL lik un, TL lik hamur mayas ve TL lik tuz kullanm r. 710-D REKT LK MADDE VE MALZEME G DER LK MADDE VE MALZEME HS Mis Ekmek F nda çal an i çilerin Ocak ay brüt ücretleri TL olarak hesaplanm r. SGK veren pay : TL, SGK çi Pay : TL, sizlik Sigortas veren Pay : TL, sizlik Sigortas çi Pay : TL, Gelir Vergisi: TL ve Damga Vergisi ise 600 TL dir. 720-D REKT K G DERLER ÖDENECEK VERG VE FONLAR HS ÖDEN. SOS. GÜV.KES. (SGK veren) ÖDEN. SOS. GÜV.KES. (SGK çi) ÖDEN. SOS. GÜV.KES. z. Fonu vr.) ÖDEN. SOS. GÜV.KES. ( z. Fonu çi) PERSONELE BORÇLAR HS

54 STOKLAR Mis Ekmek F Ocak ay nda, TL i yeri kiras, TL elektrik gideri ve 500 TL de su gideri ödemi tir. (KDV ihmal) 730-GENEL ÜRET M G DERLER HS KASA HS Mis ekmek f Ocak ay nda ekmek üretimine ba lam r. 151-YARI MAMULLER-ÜRET M HS D REKT LK MAD. VE MALZ. YANSITMA D REKT K G DERLER YANSITMA GENEL ÜRET M G DERLER YANSITMA Mis Ekmek F, Ocak ay nda TL lik ekmek üretmi, geriye kalan TL lik ekmek ise maya olarak ayr lm r. 152-MAMULER HS LK MADDE VE MALZEME HS. (Maya) YARI MAMULLER-ÜRET M HS

55 STOKLAR Mis ekmek f, Ocak ay nda TL lik ekmek sat yapm r. (KDV:%1) 100-KASA HS YURT SATI LAR HS HESAPLANAN KDV HS SATILAN MAMULLER MAL YET HS MAMULLER HS Ocak ay nda sat lan TL lik ekme in %5 lik k sm Mis ekmek f na iade edilmi tir. 610-SATI TAN ADELER HS ND LECEK KDV HS KASA HS MAMULLER HS SATILAN MAMULLER MAL YET HS X %5 =

57 SATI MAL YET YÖNTEMLER A) SÜREKL ENVANTER YÖNTEM Bu yöntemde Ticari Mallar Hesab, sat n al nan mallar n maliyet bedeli üzerinden borçlan r, sat lan mallar n maliyet bedeli üzerinden alacaklan r. Ayn de erle borçland p alacakland ld için de Ticari Mallar Hesab n kalan mevcut mal n de erini gösterir. Sat lan mallar n sat bedeli ile maliyet bedeli dönem içinde de sürekli olarak kar la labilece inden sat kâr n dönem içi gelir tablosunda yer almas sa land gibi, dönem içi bilançodaki stok kalemi de bilançonun düzenlendi i tarih itibariyle stoklarda bulunmas gereken ticari mal miktar gösterir.

58 SÜREKL ENVANTER YÖNTEM ABC i letmesi TL lik ticari mal pe in sat n alm r. 153-T CAR MALLAR HS ND LECEK KDV HS KASA HS ABC i letmesi sat n ald ticari mal letmeye ta nma için TL lik ta ma gideri ödenmi tir. 153-T CAR MALLAR HS ND LECEK KDV HS KASA HS

59 ABC i letmesi, TL lik mal n yar DEF i letmesine TL ye kredili olarak satm r. Sat n (ABC) kayd 120-ALICILAR HS YURT SATI LAR HS HESAPLANAN KDV HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET HS T CAR MALLAR HS Al n (DEF) kayd SÜREKL ENVANTER YÖNTEM 153-T CAR MALLAR HS ND LECEK KDV HS SATICILAR HS

60 SÜREKL ENVANTER YÖNTEM ABC i letmesinin TL ye satt TL lik mal n %10 unu kalite ko ullar na uymad gerekçesiyle al firma taraf ndan i letmeye iade edilmi tir. (Sat için sat tan iade <====> Al için al tan iade) Sat n (ABC) iade kayd 610-SATI TAN ADELER HS ND LECEK KDV HS ALICILAR HS T CAR MALLAR HS.HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET 500 Al n (DEF) iade kayd 320-SATICILAR HS T CAR MALLAR HS HESAPLANAN KDV HS. 80

61 ARALIKLI ENVANTER YÖNTEM B) ARALIKLI ENVANTER YÖNTEM Bu yöntemde sat lan mallar n maliyeti, fiili say m sonuçlar na dayan larak belirlenir. Dolay yla bu maliyet (sürekli envanter yönteminde oldu unun aksine), ancak envanter s ras nda ve toplu sat has lat ile kar la labilir. Ayr ca dönem içinde, bulunmas gereken sto u gösteren bir hesap bulunmaz.

62 ARALIKLI ENVANTER YÖNTEM Örnek: X Ticaret letmesinin dönem stok hareketleri daki gibi olup dönem içinde toplam TL +KDV lik mal sat yapm r. Dönem Ba Mevcut : Dönem çi Al : Al Giderleri : Al tan ade : Dönem Sonu Mevcut : 8.000

63 ARALIKLI ENVANTER YÖNTEM Sat kayd 100-KASA HS YURT SATI LAR HS HESAPLANAN KDV HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET HS. 153-T CAR MALLAR HS. Sat lar n dönem sonu kayd Sat lar n toplam maliyetinin bulunmas içi dönem sonunda 153- Ticari Mallar Hesab n borç kalan ndan, dönem sonu fiili mal mevcudu ç kar r. ( =24.000) 621-SATILAN T CAR MALLAR MAL YET T CAR MALLAR MAL YET

65 VARLIKLARDA DE ER DÜ ÜKLÜ Ü Varl klarda meydana gelen de er dü üklü ü, ihtiyatl k kavram n bir gere i olarak muhasebe kay tlar na yans lmaktad r. htiyatl k Kavram : Bu kavram, muhasebe olaylar nda temkinli davran lmas ve i letmenin kar la abilece i risklerin göz önüne al nmas gere ini ifade eder. Bu kavram n sonucu olarak, letmeler, muhtemel giderleri ve zararlar için kar k ay rlar, muhtemel gelir ve kârlar için ise gerçekle me dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe i lemi yapmazlar. Ancak bu kavram gizli yedekler veya gere inden fazla kar klar ayr lmas na gerekçe olu turamaz.

66 VARLIKLARDA DE ER DÜ ÜKLÜ Ü De er dü üklü ü ayr lacak hesap gruplar : - Menkul Varl klar - Ticari Alacaklar - Di er Alacaklar - Stoklar - Di er Dönen/Duran Varl klar - Mali Duran Varl klar

67 VARLIKLARDA DE ER DÜ ÜKLÜ Ü X. Ticaret letmesinin elinde bulunan TL lik hisse senedinin dönem sonu ( ) borsa rayicinin TL oldu u saptanm r. 654-KAR ILIK G DERLER HS MENKUL KIYMET DE ER DÜ. KAR. HS X. Ticaret letmesi, TL kar k ay rm oldu u TL lik hisse senetlerini tarihinde a) TL ye satm r. b) TL ye satm r. c) TL ye satm r. d) TL ye satm r.

68 VARLIKLARDA DE ER DÜ ÜKLÜ Ü a) TL ye sat lmas 102-BANKALAR HS MENKUL KIYMET SATI ZARARLARI HS MENKUL KIYMET DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR H SSE SENETLER HS b) TL ye sat lmas 102-BANKALAR HS MENKUL KIYMET DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR H SSE SENETLER HS

69 VARLIKLARDA DE ER DÜ ÜKLÜ Ü c) TL ye sat lmas 102-BANKALAR HS MENKUL KIYMET DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR KONUSU KALMAYAN KAR ILIKLAR HS H SSE SENETLER HS d) TL ye sat lmas 102-BANKALAR HS MENKUL KIYMET DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR H SSE SENETLER HS KONUSU KALMAYAN KAR ILIKLAR HS MANKUL KIYMET SATI KÂRLARI HS

70 VARLIKLARDA DE ER DÜ ÜKLÜ Ü X Ticaret letmesinin stoklar nda bulunan TL lik k rtasiye malzemesi, depoyu su basmas hasara u ram r. Hasara u rayan rtasiye malzemesi için dönem sonunda %20 kar k ayr lm r. 654-KAR ILIK G DERLER HS STOK DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR ILI I X Ticaret letmesinin TL kar k ay rd TL lik k rtasiye malzemesini tarihinde TL ye satm r. (KDV %10) 100-KASA HS YURT SATI LAR / 602-D ER GEL RLER HESAPLANAN KDV HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET HS STOK DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR ILI I HS T CAR MALLAR HS

72 PAR AVANSLARI A Bilgisayar letmesi, B i letmesinden, satmak amac yla, 15 gün sonra teslim alaca bilgisayarlar için TL avans vermi tir. A i letmesi kayd 159-VER LEN S PAR AVANSLARI HS KASA HS B i letmesi kayd 100-KASA HS ALINAN S PAR AVANSLARI HS

73 PAR AVANSLARI A i letmesi, B i letmesinden TL + %10 KDV lik bilgisayar sat n alm olup, bedelinin TL si verilen avanstan mahsup edilmi geri kalan k sm ise sat ya borçlan lm r. Her iki i letme de sürekli envanter yöntemini kullanmakta olup sat lan bilgisayarlar n maliyeti TL dir. A i letmesi kayd 153-T CAR MALLAR HS ND LECEK KDV HS VER LEN S PAR AVANSLARI HS SATICILAR HS B i letmesi kayd 120-ALICILAR HS ALINAN S PAR AVANSLARI HS YURT SATI LAR HS HESAPLANAN KDV.HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET HS T CAR MALLAR HS

74 PAR AVANSLARI letmesi, büro faaliyetlerinde kullanmak amac yla, B letmesinden, 15 gün sonra teslim alaca bilgisayarlar için TL avans vermi tir. A i letmesi kayd 259-VER LEN AVANSLAR HS KASA HS B i letmesi kayd 100-KASA HS ALINAN S PAR AVANSLARI HS

75 PAR AVANSLARI A i letmesi, B i letmesinden TL + %10 KDV lik bilgisayar sat n alm olup, bedelinin TL si verilen avanstan mahsup edilmi geri kalan k sm ise sat ya borçlan lm r. Her iki i letme de sürekli envanter yöntemini kullanmakta olup sat lan bilgisayarlar n maliyeti TL dir. A i letmesi kayd 255-DEM RBA LAR HS ND LECEK KDV HS VER LEN AVANSLAR HS SATICILAR HS B i letmesi kayd 120-ALICILAR HS ALINAN S PAR AVANSLARI HS YURT SATI LAR HS HESAPLANAN KDV.HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET HS T CAR MALLAR HS

77 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR

78 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR DERLERLE LG DÖNEM AYIRICI HESAPLAR 180-GELECEK AYLARA A T G DERLER HESABI: Pe in ödenen ve cari hesap dönemi içinde ilgili gider hesaplar na kaydedilmemesi gereken, gelecek aylara ait giderlerin izlendi i hesapt r. leyi i : Gelecek aylarda ilgili gider ve maliyet hesaplar na borç kaydedilecek olan bu giderler 180 no.lu hesab n borcuna kaydedilir. Gelecek aylarda bu hesap alacakland larak ilgili gider hesab na aktar r.

79 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR 280-GELECEK YILLARA A T G DERLER: Pe in ödenen ve cari hesap dönemi içinde ilgili gider hesaplar na kaydedilmemesi gereken, gelecek y llara ait giderlerin izlendi i hesapt r. leyi i : Gelecek y llarla ilgili gider ve maliyet hesaplar na borç kaydedilecek olan bu giderler 280 no.lu hesab n borcuna kaydedilir. lgili hesap dönemlerinde bu hesab n alaca kar nda dönen varl klardaki 180 no.lu Gelecek Aylara Ait Giderler hesab na gerekli aktarmalar yap r.

80 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR 381-G DER TAHAKKUKLARI: Gelecek aylarda ödemesi yap lacak ve kesinlikle belgeye dayal gider tahakkuklar n izlendi i hesapt r. leyi i: Yap lan tahakkuklar ilgili gider ve stok hesaplar na borç, bu hesaba alacak yaz r. 481-G DER TAHAKKUKLARI (Uzun Vadeli): Gelecek y llarda ödenmesi yap lacak ve kesinlikle belgeye dayal gider tahakkuklar n izlendi i hesapt r. leyi i : Yap lan tahakkuklar ilgili gider ve zarar hesaplar mukabili bu hesaba alacak yaz r. Vadesi bir y n alt na dü enler (K sa Vadeli) 381 no.lu Gider Tahakkuklar hesab na aktar r.

81 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR GEL RLERLE LG L DÖNEM AYIRICI HESAPLAR 380-GELECEK AYLARA A T GEL RLER: Pe in tahsil edilen ve cari dönem içinde ilgili gelir hesaplar na kaydedilmemesi gereken gelecek döneme ait gelirlerin izlendi i hesapt r. leyi i : Gelecek aylarda ilgili gelir hesaplar na alacak kaydedilecek pe in tahsil edilen gelirler bu hesab n alaca na kaydedilir. Gelecek aylarda bu hesap borçland larak ilgili gelir hesab na aktar r. 480-GELECEK YILLARA A T GEL RLER: Gelecek bilanço dönemlerine ait pe in tahsil edilen gelirlerin bir ldan uzun süreye ait k mlar n izlendi i hesapt r. leyi i: Pe in tahsil edilen gelirler bu hesab n alaca na kaydedilir. Vadesi bir y n alt na dü enler 380 no.lu Gelecek Aylara Ait Gelirler hesab na aktar r. Oradan da sonuç hesaplar na intikal ettirilir.

82 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR 181-GEL R TAHAKKUKLARI Üçüncü ki ilerden tahsili ya da bunlar hesab na kesin borç kayd hesap döneminden sonra yap lacak gelirlerin, içinde bulunulan döneme ait olan k mlar n takibinin yap ld hesapt r. leyi i : Dönem sonlar nda, döneme ait olarak hesaplanacak tutarlar ilgili has lat ve gelir hesaplar kar nda bu hesaba borç kaydedilir. Sonraki dönemde, alacaklar n kesinle mesiyle hesaptaki tutarlar bu hesab n alaca na kar k ilgili hesaplar n borcuna geçirilerek kapat r.

83 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR 281-GEL R TAHAKKUKLARI: Üçüncü ki ilerden tahsili ya da bunlar hesab na kesin borç kayd bir y l veya daha sonraki y llarda yap lacak gelirlerin, içinde bulunulan döneme ait olan k mlar n takibinin yap ld hesapt r. leyi i : Dönem sonlar nda, döneme ait olarak hesaplanacak tutarlar ilgili has lat ve gelir hesaplar kar nda bu hesaba borç kaydedilir. Sonraki y llarda, alacaklar n kesinle mesiyle hesaptaki tutarlar bu hesab n alaca na kar k, ilgili üçüncü ki i hesaplar n borcuna geçirilerek kapat r.

84 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR

85 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR X A, Y A ye, ayl k kiras TL olan binas tarihinde 4 ayl na kiraya veriyor. Kira tutar tarihinde tahsil edilecektir. (her iki i letme de ayl k mali tablo düzenlemektedir.) Kiraya Veren X.A GEL R TAHAKKUKLARI HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS Kiralayan Y.A GENEL YÖNET M G DERLER HS G DER TAHAKKUKLARI HS Kiraya Veren X.A GEL R TAHAKKUKLARI HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS Kiralayan Y.A GENEL YÖNET M G DERLER HS G DER TAHAKKUKLARI HS

86 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR Kiraya Veren X.A GEL R TAHAKKUKLARI HS GEL R TAHAKKUKLARI HS Kiralayan Y.A G DER TAHAKKLARI HS G DER TAHAKKUKLARI HS

87 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR Kiraya Veren X.A GEL R TAHAKKUKLARI HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS Kiralayan Y.A GENEL YÖNET M G DERLER HS G DER TAHAKKUKLARI HS Kiraya Veren X.A KASA HS GEL R TAHAKKUKLARI HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS Kiralayan Y.A GENEL YÖNET M G DERLER HS G DER TAHAKKUKLARI HS KASA HS

88 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR X A, Y A ye, ayl k kiras TL olan binas tarihinde 4 ayl na kiraya veriyor. Kira tutar tarihinde tahsil edilecektir. (her iki i letme de ayl k mali tablo düzenlemektedir.) Kiraya veren X A.kay tlar Kiralayan Y A.kay tlar GEL R TAHAKKUKLARI HS D. OLA AN GEL. VE KÂR. HS GEL R TAHAKKUKLARI HS D. OLA AN GEL. VE KÂR. HS GEL R TAHAKKUKLARI HS GEL R TAHAKKUKLARI HS GEL R TAHAKKUKLARI HS D. OLA AN GEL. VE KÂR. HS KASA HS GEL R TAHAKKUKLARI HS D. OLA AN GEL. VE KÂR. HS GENEL YÖNET M G DERLER HS G DER TAHAKKUKLARI HS GENEL YÖNET M G DERLER HS G DER TAHAKKUKLARI HS G DER TAHAKKUKLARI HS G DER TAHAKKUKLARI HS GENEL YÖNET M G DERLER HS G DER TAHAKKUKLARI HS GENEL YÖNET M G DERLER HS G DER TAHAKKUKLARI HS KASA HS

89 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR X A, Y A ye, ayl k kiras TL olan binas tarihinde 4 ayl na kiraya veriyor. Kira tutar tarihinde PE N tahsil edilmi tir. (her iki letme de ayl k mali tablo düzenlemektedir.) Kiraya Veren X.A KASA HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS GELECEK AYLARA A T GEL RLER HS GELECEK YILLARA A T GEL RLER HS Kiralayan Y.A GENEL YÖNET M G DERLER HS GELECEK AYLARA A T G DERLER HS GELECEK YILLARA A T G DERLER HS KASA HS

90 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR Kiraya Veren X.A GELECEK AYLARA A T GEL RLER HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS Kiralayan Y.A GENEL YÖNET M G DERLER HS GELECEK AYLARA A T G DERLER HS Kiraya Veren X.A GELECEK YILLARA A T GEL RLER HS GELECEK AYLARA A T GEL RLER HS Kiralayan Y.A GELECEK AYLARA A T G DERLER HS GELECEK YILLARA A T G DERLER HS

91 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR Kiraya Veren X.A GELECEK AYLARA A T GEL RLER HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS Kiralayan Y.A GENEL YÖNET M G DERLER HS GELECEK AYLARA A T G DERLER HS Kiraya Veren X.A GELECEK AYLARA A T GEL RLER HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS Kiralayan Y.A GENEL YÖNET M G DERLER HS GELECEK AYLARA A T G DERLER HS

92 DÖNEM AYIRICI HESAPLAR X A, Y A ye, ayl k kiras TL olan binas tarihinde 4 ayl na kiraya veriyor. Kira tutar tarihinde PE N tahsil edilmi tir. (her iki letme de ayl k mali tablo düzenlemektedir.) Kiraya veren X A.kay tlar Kiralayan Y A.kay tlar

94 KDV HESAPLARI 190-DEVREDEN KATMA DE ER VERG : Bir dönemde indirilemeyen ve izleyen döneme devreden katma de er vergisinin kaydedildi i ve izlendi i hesapt r. leyi i: "191- ND LECEK KDV" hesab n "391- HESAPLANAN KDV" hesab ile kar la lmas ndan sonraki bakiyesi dönem sonlar nda söz konusu hesaba kar k bu hesaba borç, izleyen dönem veya dönemlerde yap lacak indirimler alacak kaydedilir. "291- GELECEK YILLARDA ND LECEK KDV" hesab ndan, "191- ND LECEK KDV" hesab na aktar lan tutarlar indirilme dönemlerinden önce bu hesaba intikal ettirilmez.

95 KDV HESAPLARI 191- ND LECEK KDV: Her türlü mal ve hizmetin sat n al nmas ras nda sat lara ödenen katma de er vergisinin kaydedildi i ve izlendi i hesapt r. leyi i : Mal ve hizmet al mlar nda indirilecek katma de er vergisi bu hesaba borç, mevzuat gere i yap labilecek indirimler ve hesaba yap lan düzeltmeler alacak kaydedilir.

96 KDV HESAPLARI 391-HESAPLANAN KDV: Bu hesap; teslim edilen mal veya ifa edilen hizmetler üzerinden hesaplanan Katma De er Vergisi ile i lemi gerçekle meyen ya da lemden vazgeçilen mal ve hizmetlere ili kin katma de er vergisinin izlendi i hesapt r. leyi i : Hesaplanan Katma De er Vergisi bu hesaba alacak kaydedilir. Düzeltmeler bu hesaba borç kaydedilir. Vergilendirme dönemi itibariyle bu hesab n bakiyesi, "191- ND LECEK KDV" ve/veya "190-DEVREDEN KDV" hesaplar ile kar la r. Yap lan kar la rmada bu hesab n bakiyesi "191- ND LECEK KDV" ve/veya "190-DEVREDEN KDV" hesaplar n bakiyesinden fazla oldu u takdirde vadesinde ödenmek üzere "360- ÖDENECEK VERG VE FONLAR" hesab na aktar larak kapat r."

97 KDV HESAPLARI Örnek: pek Hal letmesi, Merinos Hal letmesinden kredili olarak TL + %18 KDV oran nda hal sat n alm r. Ancak sat n al nan hal lardan TL + %18 KDV lik k sm, kalite ko ullar na uymad gerekçesiyle Merinos Hal letmesine iade etmi tir. Merinos Hal letmesinin satt hal lar n maliyeti TL olup sürekli envanter yöntemini uygulamaktad r. a) pek Hal letmesinin sat n alma kayd? b) pek Hal letmesinin iade kayd? c) Merinos Hal letmesinin sat kayd? d) Merinos Hal letmesinin iade kayd?

98 KDV HESAPLARI a) pek Hal letmesinin sat n alma kayd = (ALI ) b) pek Hal letmesinin iade kayd = (ALI TAN ADE) c) Merinos Hal letmesinin sat kayd = (SATI ) d) Merinos Hal letmesinin iade kayd = (SATI TAN ADE)

99 KDV HESAPLARI Örnek: X Ticaret letmesinin KDV hesaplar n ay sonu görünümü daki gibi olup KDV hesaplar n ay sonu kay tlar yap lm r ndirilecek KDV 391-Hesaplanan KDV HESAPLANAN KDV DEVREDEN KDV ND LECEK KDV

100 KDV HESAPLARI Örnek: X Ticaret letmesinin KDV hesaplar n ay sonu görünümü daki gibi olup KDV hesaplar n ay sonu kay tlar yap lm r. 190-Devreden KDV 191- ndirilecek KDV 391-Hesaplanan KDV HESAPLANAN KDV DEVREDEN KDV ND LECEK KDV ÖDENECEK VERG VE FONLAR 3.000

101 KDV HESAPLARI Örnek: X Ticaret letmesinin KDV hesaplar n ay sonu görünümü daki gibi olup KDV hesaplar n ay sonu kay tlar yap lm r. 190-Devreden KDV 191- ndirilecek KDV 391-Hesaplanan KDV HESAPLANAN KDV DEVREDEN KDV ND LECEK KDV 2.000

102 KDV HESAPLARI Örnek: X Ticaret letmesinin KDV hesaplar n ay sonu görünümü daki gibi olup KDV hesaplar n ay sonu kay tlar yap lm r. 190-Devreden KDV 191- ndirilecek KDV 391-Hesaplanan KDV HESAPLANAN KDV DEVREDEN KDV ND LECEK KDV Yukar daki kay ttan sonra hesaplar n görünümü a daki gibi olacakt r. 190-Devreden KDV 191- ndirilecek KDV 391-Hesaplanan KDV

104 MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE MAL DURAN VARLIKLAR: Uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklar nedeniyle elde tutulan uzun vadeli menkul k ymetlerle veya paraya dönü me niteli ini kaybetmi uzun vadeli menkul k ymetler bu grupta izlenir. Ayr ca, di er bir i letmeye veya ba ortakl a ortak olmak amac yla edinilen sermaye paylar da bu grupta yer al r. Bu grup a daki hesaplar kapsar. 240-BA LI MENKUL KIYMETLER 241-BA LI MENKUL KIYMETLER DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR LI I (-) 242- RAKLER 243- RAKLERE SERMAYE TAAHHÜTLER (-) 244- RAKLER SERMAYE PAYLARI DE ER DÜ ÜKLÜ Ü KAR ILI I (-) 245-BA LI ORTAKLIKLAR 246-BA LI ORTAKLIKLARA SERMAYE TAAHHÜTLER (-) 247-BA LI ORTAKL SERM PAYL DE R DÜ ÜKL KAR IL I (-) 248-D ER MAL DURAN VARLIKLAR 249-D ER MAL DURAN VARLIKLAR KAR ILI I (-)

105 MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE 240-BA LI MENKUL KIYMETLER: tiraklerdeki sermaye paylar hesab nda aranan asgari yüzdeleri ta mad için i tirakler hesab nda izlenemeyen, ancak uzun vadede elde tutulmas amaçlanan hisse senetleri ile hisse senetleri d nda kalan ve uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklarla veya paraya dönü me niteli i kayboldu u için elde tutulan menkul k ymetler bu hesapta izlenir. leyi i : Bu menkul k ymetler elde edildi inde veya bu gruba devredilmesi gerekti inde "240. Ba Menkul K ymetler Hesab "na borç; elden kar ld nda bu hesaba alacak kaydedilir.

106 MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE 242 RAKLER: letmenin, do rudan veya dolayl olarak di er irketlerin yönetimine ve ortakl k politikalar n belirlenmesine kat lmak üzere edindi i hisse senetleri veya ortakl k paylar bu hesapta izlenir. Tebli e göre i tirakler kavram, bir ortakl kta % 10 - % 50 oranlar aras nda sermaye pay na veya oy hakk na sahip olmay ifade eder. leyi i : tirak için sermaye taahhüdünde bulunuldu unda veya hisse senedi edinildi inde hesaba borç, elden ç kar lmalar nda ise alacak kaydedilir. Hisse senetleri al bedeli üzerinden kayda al rlar.

107 MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE 243 RAKLERE SERMAYE TAAHHÜTLER (-): tiraklerle ilgili sermaye taahhütlerinin izlendi i hesapt r. Bu hesap pasif karakterli, hareketine alacaklanarak ba layan, alacak bakiyesi veren veya bakiyesi s r olan hesap olup, aktifte "242- RAKLER" hesab nete indirgeyen düzenleyici hesapt r. Bu hesab n alacak bakiyesi i letmenin i tiraki bulundu irkete olan, sermaye koyma borcunu gösterir. Hesab n alacak bakiyesi, bilançodaki i tirakler tutar ndan indirilerek, böylece i tirakler için yap lan yat n fiili gerçek de erine ula lm olur. leyi i: tirak için sermaye taahhüdünde bulunuldu unda "242- RAKLER HESABI" kar nda bu hesaba alacak, taahhüt yerine getirildikçe de hesaba borç kaydedilir.

108 MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE 500-SERMAYE: letmeye tahsis edilen veya i letmelerin ana sözle melerinde yer alan ve Ticaret Siciline tescil edilmi bulunan esas sermaye tutar bu hesapta yer al r leyi i: Taahhüt edilen sermaye tutar bu hesaba alacak, 501 no.lu Ödenmemi Sermaye hesab na borç kaydedilir. 501-ÖDENMEM SERMAYE (-) letmeye tahsis edilen veya ortaklarca yüklenilen sermayenin henüz ödenmemi k sm r. leyi i: Taahhüt edilen sermaye tutar 500 no.lu Sermaye hesab alaca ile bu hesaba borç kaydedilir. Bu hesab n bakiyesi taahhüt edilen sermayenin hissedarlar taraf ndan henüz ödenmemi k sm gösterir.

109 MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE X A., sermayeli yeni kurulan Y A nin sermayesine %25 i tirak etmeyi taahhüt etmi tir. Söz konusu taahhüt 1 ay sonra banka hesab ndan ödeme yapmak suretiyle yerine getirilmi tir. Sermaye taahhüdü X A.. Taraf ndan yap lan kay t 242- RAKLER HS RAKLERE SERMAYE TAAHH. HS Y A.. Taraf ndan yap lan kay t 501-ÖDENMEM SERMAYE HS SERMAYE HS Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi X A.. Taraf ndan yap lan kay t 243- RAKLERE SERMAYE TAAHH. HS VER LEN ÇEKLER VE ÖD. EM R. HS Y A.. Taraf ndan yap lan kay t 102-BANKALAR HS ÖDENMEM SERMAYE HS

110 MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE X A., Y A deki sermayesini, a) TL ye b) TL ye c) TL ye banka arac yla satm r. a) 102-BANKALAR HS D ER OLA AN G DER VE ZARARLAR HS RAKLER HS b) 102-BANKALAR HS RAKLER HS c) 102-BANKALAR HS RAKLER HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS

112 CAR ALACAKLAR-BORÇLAR / RAKLERDEN ALACAKLAR-BORÇLAR ABC Hal irketi, tiraki oldu u Merinos Hal irketine TL borç para vermi tir. ABC Hal irketi kayd 132- RAKLERDEN ALACAKLAR HS VER LEN ÇEKLER VE ÖD. EM R.HS Merinos Hal irketi kayd 102-BANKALAR HS ORTAKLARA BORÇLAR HS ABC Hal irketi, tiraki oldu u Merinos Hal irketine TL lik hal lar veresiye satm r. (KDV ihmal edilmi tir.) ABC Hal irketi kayd 120-ALICILAR HS YURT SATI LAR HS Merinos Hal irketi kayd 153-T CAR MALLAR HS SATICILAR HS

113 CAR ALACAKLAR-BORÇLAR / RAKLERDEN ALACAKLAR-BORÇLAR ABC Hal irketi, tiraki oldu u Merinos Hal irketinin sermayesine TL kat lmay taahhüt etmi tir. ABC Hal irketi kayd 242- RAKLER HS RAKLERE SERMAYE TAAHH. HS Merinos Hal irketi kayd 501-ÖDENMEM SERMAYE HS SERMAYE HS ABC Hal irketi, Merinos Hal irketine olan sermaye taahhüdünü, Merinos hal irketinden olan ayn tutardaki ticari alaca ndan mahsup edilmesi konusunda Merinos A. le anla maya varm r. ABC Hal irketi kayd 243- RAKLERE SERMAYE TAAHH. HS ALICILAR HS Merinos Hal irketi kayd 320-SATICILAR HS ÖDENMEM SERMAYE HS

115 MADD DURAN VARLIKLAR 25. MADD DURAN VARLIKLAR letme faaliyetlerinde kullan lmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir y ldan fazla olan fiziki varl k kalemlerinin ve bunlarla ilgili birikmi amortismanlar n izlendi i hesap grubudur. Bu grupta a daki hesaplar yer al r ARAZ VE ARSALAR 251. YER ALTI VE YER ÜSTÜ DÜZENLER 252. B NALAR 253. TES S, MAK NE VE C HAZLAR 254. TA ITLAR 255. DEM RBA LAR 256. D ER MADD DURAN VARLIKLAR 257. B KM AMORT SMANLAR (-) 258. YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR 259. VER LEN AVANSLAR

116 MADD DURAN VARLIKLAR 250. ARAZ VE ARSALAR letmeye ait her türlü arazi ve arsalar n izlendi i hesapt r YERALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLER Herhangi bir i in gerçekle mesini sa lamak veya kolayla rmak için; yeralt nda veya yerüstünde in a edilmi her türlü yol, hark, köprü, tünel, bölme, sarn ç, iskele vb. yap lar n izlendi i hesapt r B NALAR Bu hesap i letmenin her türlü binalar ve bunlar n ayr lmaz parçalar n izlendi i hesapt r TES S, MAK NA VE C HAZLAR Üretimde kullan lan her türlü makine, tesis ve cihazlar ile bunlar n eklentileri ve bu amaçla kullan lan ta ma gereçlerinin (Konveyör, Forklift vb) izlendi i hesapt r. Bu hesap kullan m amaçlar na ve makine çe itlerine göre bölümlenebilir.

117 MADD DURAN VARLIKLAR 254-TA ITLAR letme faaliyetlerinde kullan lan tüm ta tlar n izlendi i hesapt r. Ula rma sektöründe hizmet üretimi amac yla kullan mda olan tüm ta t araçlar da bu hesapta izlenir. Ancak. ula rma sektöründe ana üretimde kullan lan ta t araçlar n toplam tutar bilanço dipnotlar nda gösterilir. 255-DEM RBA LAR letme faaliyetlerinin yürütülmesinde kullan lan her türlü büro makine ve cihazlar ile dö eme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi maddi varl klar n izlendi i hesapt r. 256-D ER MADD DURAN VARLIKLAR Yukar da belirtilen hesaplar n hiçbirinin kapsam na girmeyen özellikle kendi bölümlerinde tan mlanmayan di er maddi duran varl klar n izlendi i hesapt r.

118 MADD DURAN VARLIKLAR Yukar da Yer Alan Duran Varl k Hesaplar n leyi leri : Maddi duran varl klar hesaplar sat nalma, devir, in a veya imal bedelleriyle borçland r. Sat lan, devredilen, kullanma yetene ini kaybedenler ise, alacak kayd ile hesaplardan ç kar r B KM AMORT SMANLAR (-) Maddi duran varl k bedellerinin, kullan labilecekleri süre içerisinde hesaben yok edilebilmesini sa lamak amac yla kullan lan hesapt r. leyi i : Ayr lan amortismanlar ilgili gider hesaplar kar nda bu hesaba alacak; sat lan, devredilen, kullanma yetene ini kaybedenler ise hesaba borç, ilgili varl k hesab na da alacak kaydedilir.

119 MADD DURAN VARLIKLAR 258. YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR letmede, yap süren ve tamamland nda ilgili maddi duran varl k hesab na aktar lacak olan, her türlü madde ve malzeme ile i çilik ve genel giderlerle ilgili harcamalar n izlendi i hesapt r. leyi i : Yap lmakta olan yat m projelerine direkt ve endirekt ekilde gelen harcamalar bu hesaba borç: tamamlanan yat m bedelleri ilgili maddi duran varl k hesab na borç kaydedilerek, bu hesaba alacak kaydedilir VER LEN AVANSLAR Yurt içinden veya yurt d ndan sat n al nmak üzere sipari edilen maddi duran varl klarla ilgili olarak yap lan avans ödemelerinin izlendi i hesapt r. Sipari avans yla ilgili giderleri de kapsar. leyi i : Ödeme yap ld nda hesaba borç: sipari edilen malzeme teslim al nd nda ilgili hesab n borcu kar nda bu hesaba alacak kaydedilir.

120 MADD DURAN VARLIKLAR Vatan Otomotiv A.., TL + %18 KDV ye bir adet ta t sat n alm r. Sat n al nan ta n, TL si için mü teri çeki ciro edilmi, TL si için çek ke ide edilmi, geri kalan tutar için poliçe imzalanm ve sat ya verilmi tir. 153-T CAR MALLAR HS ND LECEK KDV HS ALINAN ÇEKLER HESABI VER. ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER.HS BORÇ SENETLER HESABI

121 MADD DURAN VARLIKLAR Vatan Bilgisayar A.., TL + %18 KDV ye bir adet ta t sat n alm r. Sat n al nan ta n, TL si için mü teri çeki ciro edilmi, TL si için çek ke ide edilmi, geri kalan tutar için poliçe imzalanm ve sat ya verilmi tir. 254-TA ITLAR HESABI ALINAN ÇEKLER HESABI VER. ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER.HS BORÇ SENETLER HESABI ND LEMEYECEK KATMA DE ER VERG : Madde 30 - daki vergiler mükellefin vergiye tabi lemleri üzerinden hesaplanan katma de er vergisinden indirilemez:. b) Faaliyetleri k smen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanmas veya çe itli ekillerde i letilmesi olanlar n bu amaçla kulland klar hariç olmak üzere i letmelere ait binek otomobillerinin al vesikalar nda gösterilen katma de er vergisi,

122 MADD DURAN VARLIKLAR ABC letmesi taraf ndan TL ye sat n al nm olan ta t ayn l içinde a) TL ye, b) TL ye c) TL ye pe in sat lm r. (KDV ihmal edilmi tir.) a) Ta n TL ye sat lmas 100-KASA HESABI TA ITLAR HESABI b) Ta n TL ye sat lmas 100-KASA HS TA ITLAR HS D ER OLA AN GEL RLER HS c) Ta n TL ye sat lmas 100-KASA HESABI D ER OLA AN G DERLER HS TA ITLAR HS

123 MADD DURAN VARLIKLAR ABC i letmesi kay tl de eri TL olan ta için y l sonunda %20 oran nda endirekt yönteme göre amortisman ay rm r. 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS Kay tl de eri TL, birikmi amortisman TL olan ta t a) TL ye, b) TL ye c) TL ye pe in sat lm r. (KDV ihmal edilmi tir.) Net De er : Varl n kay tl de eri ( ) Birikmi Amortisman : ( ) = TL

124 MADD DURAN VARLIKLAR a) Ta n TL ye sat lmas 100-KASA HESABI B KM AMORT SMANLAR HS TA ITLAR HESABI b) Ta n TL ye sat lmas 100-KASA HS B KM AMORT SMANLAR HS TA ITLAR HS D ER OLA AN GEL RLER HS c) Ta n TL ye sat lmas 100-KASA HESABI D ER OLA AN G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS TA ITLAR HS

125 ABC i letmesi kay tl de eri TL olan, birikmi amortisman TL olan ta için y l sonunda %10 oran nda yeniden de erleme art yapt ktan sonra %20 amortisman ay rm r. Yeniden De erleme (%10) MADD DURAN VARLIKLAR 254-TA ITLAR HS B KM AMORT SMANLAR HS YEN DEN DE ERLEME ARTI LARI HS Yeniden De erleme Sonras Amortisman (%20) 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS

126 MADD DURAN VARLIKLAR ABC i letmesi, kay tl de eri TL, birikmi amortisman TL ve yeniden de erleme art TL olan ta a) TL ye, b) TL ye, c) TL ye pe in satm r. Net De er: Varl n kay tl de eri (Birikmi Amortisman + Yen.De.Art.) : ( ) = TL a) Ta n TL ye sat lmas 100-KASA HS B KM AMORT SMANLAR HS MDV YEN DEN DE ERLEME ARTI LARI HS TA ITLAR HS

127 MADD DURAN VARLIKLAR Kay tl de eri TL, birikmi amortisman TL ve yeniden de erleme art TL olan ta n b) TL ye, c) TL ye sat lmas b) Ta n TL ye sat lmas 100-KASA HS B KM AMORT SMANLAR HS MDV YEN DEN DE ERLEME ARTI LARI HS TA ITLAR HS D ER OLA AN GEL RLER HS c) Ta n TL ye sat lmas 100-KASA HESABI B KM AMORT SMANLAR HS MDV YEN DEN DE ERLEME ARTI LARI HS D ER OLA AN G DERLER HS TA ITLAR HS

129 AMORT SMAN 213 say Vergi Usul Kanununu 313. maddesine göre i letmede bir y ldan fazla kullan lan ve y pranmaya, a nmaya veya k ymetten dü meye maruz bulunan gayrimenkullerle gayrimenkul gibi de erlenen iktisadi k ymetlerin alet, edavat, mefru at, demirba ve sinema filimlerinin de erleme esaslar na göre tesbit edilen de erlerinin, bunlar n kullan labildikleri süre içinde yok edilme (itfa) paylar amortisman olarak tan mlanm r. - Maddi Duran Varl klar için Amortisman - Maddi Olmayan Duran Varl klar için tfa - Özel Tükenmeye Tabi Varl klar için Tükenme Pay deyimi kullan r.

130 AMORT SMAN AMORT SMAN KAYIT YÖNTEMLER Duran Varl klar için hesaplanan amortisman iki yöntemde kaydedilir. Her iki yöntemde de borçlanacak hesap bir gider hesab r. Buna kar k alacakl hesap farkl r. Hesaplanan amortisman n do rudan do ruya ilgili duran varl k hesab na alacak yaz lmas yolu ile duran varl n de erini o güne indiren yönteme direkt kay t yöntemi denir. Hesaplanan amortisman n ayr bir hesapta tutulmas yoluyla hem duran varl n maliyet bedelini sürekli olarak gösteren hem de biriken amortisman miktar görme olana veren yönteme de endirekt kay t yöntemi denir.

131 AMORT SMAN Duran varl n maliyet bedelinin sürekli olarak görülebilmesine olanak verdi inden maddi duran varl klarda amortisman endirekt yönteme göre ayr r. Hesaplanan amortismanlar n, hesaplarda ayr ca gösterilmek artiyle ilgili bulunduklar de erlerden do rudan do ruya indirilmesi veya pasifte ayr bir kar k hesab nda toplanmas caizdir. (V.U.K. Md.321)

132 AMORT SMAN Direkt Yöntem 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS. 760-PAZARLAMA SATI DA ITIM G DERLER HS. 730-GENEL ÜRET M G DERLER HS. 796-AMORT SMAN VE TÜKENME PAYLARI HS. 255-DEM RBA LAR HS. XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX YYYYYY Endirekt Yöntem 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS. 760-PAZARLAMA SATI DA ITIM G DERLER HS. 730-GENEL ÜRET M G DERLER HS. 796-AMORT SMAN VE TÜKENME PAYLARI HS. 257-B KM AMORT SMANLAR HS. XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX YYYYYY

133 AMORT SMAN 1- ARAZ DE AMORT SMAN: Bo arazi ve arsalar gibi a nma, y pranma ve de er kayb na maruz kalmayan sabit varl klar da amortismana tabi de ildir. Ancak: 1. Tar m i letmelerinde vücuda getirilen meyval k, dutluk, nd kl k, zeytinlik ve güllüklerle incir bahçeleri ve ba lar gibi tar m tesisleri; 2. letmede in a edilmi olan her nevi yollar ve harklar; Amortismana tabi tutulur.

134 AMORT SMAN 2- NORMAL AMORT SMAN: Mükellefler amortismana tabi iktisadi k ymetlerini Maliye Bakanl n tespit ve ilan edece i oranlar üzerinden itfa ederler. lan edilecek oranlar n tespitinde iktisadi k ymetlerin faydal ömürleri dikkate al r.

135 AMORT SMAN 3- AZALAN BAK YELER USULÜYLE AMORT SMAN: Bilanço esas na göre defter tutan mükelleflerden dileyenler, amortismana tabi iktisadi de erlerini, azalan bakiyeler üzerinden amortisman usulü ile yok edebilirler. Bu usulün tatbikinde; Her y l, üzerinden amortisman hesaplanacak de er, evvelce ayr lm olan amortismanlar toplam n tenzili suretiyle tesbit olunur. Bu usulde uygulanacak amortisman oran % 50'yi geçmemek üzere normal amortisman oran n iki kat r. Bu usulde amortisman süresi normal amortisman nispetlerine göre hesaplan r. Bu sürenin son y na devreden bakiye de er, o y l tamamen yok edilir.

136 AMORT SMAN 4- MADENLERDE AMORT SMAN: letme sebebiyle içindeki cevherin azalmas ndan dolay maddi de erini kaybeden madenlerin ve ta ocaklar n imtiyaz veya maliyet bedelleri, ilgililerin, müracaatlar üzerine bunlar n büyüklük ve mahiyetleri göz önünde tutulmak ve her maden veya ta oca için ayr ayr olmak üzere Maliye Bakanl nca belli edilecek nispetler üzerinden yok edilir.

137 AMORT SMAN 5-FEVKALADE AMORT SMAN: Amortismana tabi olup: - Yang n, deprem, su basmas gibi afetler neticesinde de erini tamamen veya k smen kaybeden; - Yeni icatlar dolay siyle teknik verim ve k ymetleri dü erek tamamen veya k smen kullan lmaz bir hale gelen; - Cebri çal maya tabi tutulduklar için normalden fazla a nma ve pranmaya maruz kalan; menkul ve gayrimenkullerle haklara, mükelleflerin müracaatlar üzerine ve ilgili Bakanl klar n mütalaas al nmak suretiyle, Maliye Bakanl nca her i letme için i in mahiyetine göre ayr ayr belli edilen "Fevkalade ekonomik ve teknik amortisman nispetleri" uygulan r.

138 AMORT SMAN Amortisman süresi, k ymetlerin aktife girdi i y ldan ba lar. Bu sürenin y l olarak hesaplanmas için rakam mükellefçe uygulanan nispete bölünür. Faaliyetleri k smen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanmas veya çe itli ekillerde i letilmesi olanlar n bu amaçla kulland klar binek otomobilleri hariç olmak üzere, i letmelere ait binek otomobillerinin aktife girdi i hesap dönemi için ay kesri tam ay say lmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayr r. (K st Amortisman) Amortisman ayr lmayan süreye isabet eden bakiye de er, itfa süresinin son y nda tamamen yok edilir. Her y n amortisman ancak o y la ait de erlemede nazara al nabilir. Amortisman n her hangi bir y l yap lmamas ndan veya ilk uygulanan nispetten dü ük bir hadle yap lmas ndan dolay amortisman süresi uzat lamaz.

139 AMORT SMAN ktisadi ve teknik bak mdan bir bütün te kil eden de erler için normal veya azalan bakiyeler usulü ile amortisman usullerinden yaln z birisi uygulanabilir. Bir iktisadi de er üzerinden normal amortisman usulüne göre amortisman ayr lmas na ba land ktan sonra bu usulden dönülemez. Bir iktisadi de er üzerinden azalan bakiyeler usulüne göre amortisman ayr lmaya ba land ktan sonra normal amortisman usulüne geçilebilir.

140 AMORT SMAN Örnek: TL kay tl bedeli bulunan bir cihaz için a) Normal amortisman yöntemine göre b) Azalan Bakiyeler Yöntemine göre (H zland lm Amortisman) amortisman ayr lm r. Varl n faydal ömrü 5 y l d r.

141 AMORT SMAN a) Normal Amortisman Yöntemine göre 1, 2, 3, 4 ve 5 inci y l yap lacak kay t: 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS

142 AMORT SMAN a) H zland lm Amortisman Yöntemine göre

143 AMORT SMAN 1 inci y l 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS nci y l 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS üncü y l 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS üncü y l 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS inci y l 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS

144 ALINAN ÇEKLER BANKALAR VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER ER HAZIR DE ERLER SSE SENETLER ALICILAR REESKONT UYGULAMASI ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI STOKLAR SATI MAL YET YÖNTEMLER VARLIKLARDA DE ER DÜ ÜKLÜ Ü PAR AVANSLARI DÖNEM AYIRICI HESAPLAR KDV HESAPLARI MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE CAR ALACAKLAR-BORÇLAR / RAKLERDEN ALACAKLAR-BORÇLAR MADD DURAN VARLIKLAR AMORT SMAN MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI GEL R TABLOSU HESAPLARI 7/A HESAPLARININ LEY 7/B HESAPLARININ LEY

145 MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 26 MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR Herhangi bir fiziksel varl bulunmayan ve i letmenin belli bir ekilde yararland veya yararlanmay bekledi i aktifle tirilen giderler ile belli ko ullar alt nda hukuken himaye gören haklar ve erefiyelerin izlendi i hesap grubudur HAKLAR 261. EREF YE 262. KURULU VE ÖRGÜTLENME G DERLER 263. ARA TIRMA VE GEL RME G DERLER 264. ÖZEL MAL YETLER 267. D ER MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 268. B KM AMORT SMANLAR (-) 269. VER LEN AVANSLAR

146 MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 260. HAKLAR mtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve ünvan gibi bir bedel ödenerek elde edilen baz hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin i letmeye belirli alanlarda tan kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolay yla yap lan harcamalar kapsar. leyi i : Edinilen haklar, maliyet bedelleri ile bu hesaba borç kaydedilir. Yararlanma süreleri içerisinde, yararlanma sürelerinin belli olmamas durumunda, 5 y ll k sürede e it taksitlerle itfa olunarak yok edilir EREF YE Bu hesap, bir i letme devral rken katlan lan maliyet ile söz konusu letmenin rayiç bedelle hesaplanan net varl klar n (öz varl k) de eri aras ndaki olumlu farklar n izlenmesinde kullan r. erefiye hesaplan rken rayiç bedelin tespit edilmemesi halinde, net defter de eri esas al r. leyi i : Ödenen erefiye bedellerinin tamam bu hesab n borcuna kaydolunur. Yok edilmeleri amortisman yoluyla 5 y l içinde e it taksitlerle yap r.

147 MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 262. KURULU VE ÖRGÜTLENME G DERLER letmenin kurulmas, yeni bir ubenin aç lmas, i lerin sürekli olarak geni letilmesi için yap lan ve kar nda maddi bir de er elde edilmeyen giderlerin aktifle tirilmeleri durumunda izlendi i hesapt r. leyi i : Maliyet de erleri ile bu hesaba borç kaydedilir. Yokedilmeleri amortisman yolu ile olur. Genelde be lda e it taksitlerle itfa olunarak yok edilir ARA TIRMA VE GEL RME G DERLER letmede yeni ürün ve teknolojiler olu turulmas mevcutlar n geli tirilmesi ve benzeri amaçlarla yap lan her türlü harcamalardan, aktifle tirilen k sm n izlendi i hesapt r. leyi i : Maliyet de erleri ile bu hesaba borç kaydedilir. 5 y l içinde e it taksitlerle itfa edilerek yok edilir.

148 MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 264. ÖZEL MAL YETLER Kiralanan gayrimenkullerin geli tirilmesi veya ekonomik de erinin sürekli olarak art lmas amac yla yap lan giderler ile (normal bak m, onar m ve temizleme giderleri hariç) bu gayrimenkulun kullan lmas için yap p kira süresinin sonunda mal sahibine b rak lacak olan, varl klar n bedellerini kapsar. leyi i : Yap lan harcamalar hesaba borç kaydedilir. Bu harcamalar kira süresi içerisinde, kira süresinin be ldan fazla olmas durumunda da be lda e it tutarlarla, amorti edilir D ER MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR Yukar da say lanlar n d nda kalan di er maddi olmayan duran varl k kalemlerinin izlendi i hesapt r.

149 MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 268. B KM AMORT SMANLAR (-) Maddi olmayan duran varl k bedellerinin, kullan labilecekleri süre içerisinde yok edilebilmesini sa lamak amac yla kullan lan hesapt r. leyi i: Ayr lan amortismanlar, ilgili gider hesaplar kar nda bu hesaba alacak; kullan m hakk sona erenler ya da elden ç kar lanlar hesaba borç, ilgili varl k hesab na alacak kaydedilir VER LEN AVANSLAR Maddi olmayan duran varl klarla ilgili olarak gerek yurt içi, gerekse yurt d ndaki ki i ve kurulu lara yap lan avans ödemelerinin izlendi i hesapt r. leyi i: Ödeme yap ld nda hesaba borç; varl klar elde edildi inde ilgili hesab n borcu kar nda bu hesaba alacak kaydedilir.

150 MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR ABC letmesi, Genel Muhasebe kitab n telif hakk TL ödeyerek Bay A dan sat n alm r. 260-HAKLAR HS KASA HS ABC firmas, DEF i letmesi TL ye sat n alm r. Sat n ald letmenin ticari mallar n de eri TL, demirba lar n de eri TL dir. 153-T CAR MALLAR HS DEM RBA LAR HS EREF YELER HS VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM R. H

151 ABC letmesi, 4 y ll na kiralad bir binaya TL + %18 KDV ye bir asansör yapt rm olup dönem sonunda bu asansör için amortisman ay rm r. - Sat n alma 264-ÖZEL MAL YETLER HS ND LECEK KDV HS KASA HS Amortisman MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS B KM AMORT SMANLAR HS

153 BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI 370-DÖNEM KARI VERG VE D ER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KAR ILIKLARI: Bu hesapta dönem kar üzerinde hesaplanan kurumlar vergisi, di er vergi ve kesintiler, fonlar ve benzeri di er yükümlülükler için ayr lan kar klar izlenir. leyi i : Dönem kar üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi ve yasal yükümlülükler, 691 no.lu Dönem Kar Vergi ve Di er Yükümlülük Kar hesab n borcu ile bu hesaba alacak kaydedilir. Vergi tahakkukunun kesinle mesi durumunda borç kayd suretiyle hesap kapat r ve ilgili tutar 371-Dönem Kar n Pe in Ödenen Vergi ve Di er Yükümlülükleri hesab ile mahsupla larak kalan tutar 360 no.lu Ödenecek Vergi ve Fonlar hesab na aktar r.

154 BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI 371-DÖNEM KARININ PE N ÖDENEN VERG VE D ER YÜKÜMLÜLÜKLER (-): Bu hesap, mevzuat gere i pe in ödenen gelir, kurumlar vergisi, fonlar ile di er yükümlülüklerin izlendi i hesapt r. leyi i : 370 no.lu Dönem Kar Vergi ve Di er Yasal Yükümlülük Kar klar hesab ndan indirilmek üzere, 193 no.lu Pe in Ödenen Vergiler ve Fonlar hesab ndan aktarmalar bu hesab n borcuna, 193 no.lu hesab n alaca na kaydedilir. Vergi tahakkukunun kesinle mesi durumunda alacak kayd suretiyle hesap kapat r ve ilgili tutar 370 no.lu Dönem Kar Vergi ve Di er Yasal Yükümlülük Kar klar hesab ile mahsupla larak kalan tutar 360 no.lu Ödenecek Vergi ve Fonlar hesab na aktar r.

155 BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI Örnek: X Limited irketinin 2008 y brüt kar TL olup y l içinde Kurumlar Vergisi Geçici vergisi olarak TL ödemi tir. (Kurumlar Vergisi Oran %30) Hesaplanan Vergi: X % 30 = TL

156 BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI Pe in ödenen verginin dönem sonunda ilgili hesaba devri 371-DÖN.KÂRININ PE.ÖDENEN VER. D.YÜK PE N ÖDENEN VERG VE FONLAR HS Dönem kâr üzerinden vergi hesaplanmas 691-DÖN.KÂR.VERG VE D.YASAL YÜK.KAR DÖN.KÂRI VER. VE D ER YASAL YÜK.KAR Dönem net kâr n hesaplanmas 690-DÖNEM KÂRI VE ZARARI HS DÖN.KÂR.VERG VE D.YASAL YÜK.KAR DÖNEM NET KÂRI VE ZARARI HESABI Pe in ödenen verginin, hesaplanan vergiye mahsubu 370-DÖN.KÂRI VER. VE D ER YASAL YÜK.KAR DÖN.KÂRININ PE.ÖDENEN VER. D.YÜK ÖDENECEK VERG VE FONLAR HS

157 BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI 372-KIDEM TAZM NATI KAR ILI I: Belirlenecek esaslar çerçevesinde ayr lan ve bir y l içinde ödenece i öngörülen k dem tazminatlar kar klar n izlendi i hesapt r. dem tazminat kar gelece e yönelik bir risk projeksiyonudur. Bu özelli i nedeniyle, bu konudaki aç klamalar za 472 no.lu (Uzun Vadeli) K dem Tazminat Kar hesab nda yer verilmi tir. leyi i : 472 no.lu hesapta k dem tazminat kar teessüs ettirildikten sonra, i letmenin içinde bulundu u durum ve genel ekonomik ko ullar çerçevesinde dönem içerisinde gerçekle mesi beklenen veya tahmin edilen i ten ç karmalara tekabül eden k dem tazminat yükü 472 no.lu hesaptan 372 no.lu bu hesaba aktar r.

158 BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI 372 no.lu hesap ile 472 no.lu hesap, bilanço a amas nda birbirleriyle irtibatland larak de erlendirilir. ayet dönem sonunda, izleyen y l için muhtemel bir k dem tazminat riski sözkonusu de ilse, 372 no.lu hesap bakiyesi bu defa 472 no.lu hesaba aktar r. Fiilen Ödenen K dem Tazminatlar : Dönem içerisinde i ten ayr lanlara fiilen ödenen yasal k dem tazminatlar, do rudan gider hesaplar na intikal ettirilir. Bunlar, kanunen kabul edilen giderlerdendir.

159 BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI Önceki dönemlerde k dem tazminat ayr lmas 730-GENEL ÜRET M G DERLER HS. XXXXX 760-PAZARLAMA SATI VE DA ITIM G DERLER XXXXX 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS. XXXXX 472-KIDEM TAZM NATI KAR ILI I HS. Ödenecek k dem tazminat n k sa vadeye dü mesi 472-KIDEM TAZM NATI KAR ILI I HS. YYYYYY 372-KIDEM TAZM NATI KAR ILI I HS. YYYYYY YYYYYY dem tazminat n ödenmesi 372-KIDEM TAZM NATI KAR ILI I HS. 360-ÖDENECEK VERG VE FONLAR HS. 100-KASA HS. YYYYYY XXXXX ZZZZZZ

161 GEL R TABLOSU HESAPLARI letmenin faaliyet dönemine ili kin brüt sat lar, sat indirimleri sat lar n maliyeti, faaliyet giderleri, di er faaliyetlerden gelir ve kârlar, di er faaliyetlerden gider ve zararlar, finansman giderleri, ola and gelir ve kârlar ve ola and gider ve zararlardan olu ur.

162 GEL R TABLOSU HESAPLARI 60 BRÜT SATI LAR 646-KAMB YO KARLARI 600-YURT SATI LAR 647-REESKONT FA ZL GEL RLER 601-YURT DI I SATI LAR 649-D ER OLA AN GEL R VE KARLAR 602-D ER GEL RLER 65 D ER FAL YETLERDEN OLA AN G DER VE ZARARLAR 61 SATI ND MLER 653-KOM SYON G DERLER (-) 610-SATI TAN ADELER (-) 654-KAR ILIK G DERLER (-) 611-SATI SKONTOLARI (-) 655-MENKUL KIYMET SATI ZARARLARI (-) 612-D ER ND MLER (-) 656-KAMB YO ZARARLARI (-) 62 SATI LARIN MAL YET 657-REESKONT FA Z G DERLER (-) 620-SATILAN MAMÜLLER MAL YET (-) 659-D ER OLA AN G DER VE ZARARLAR (-) 621-SATILAN T CAR MALLAR MAL YET (-) 66 F NANSMAN G DERLER 622-SATILAN H ZMET MAL YET (-) 660-KISA VADEL BORÇLANMA G DERLER (-) 623-D ER SATI LARIN MAL YET (-) 661-UZUN VADEL BORÇLANMA G DERLER (-) 63 FAL YET G DERLER 67 OLA ANDI I GEL R VE KARLAR 630-ARA TIRMA GEL RME G DERLER (-) 671-ÖNCEK DÖNEM GEL R VE KARLARI 631-PAZARLAMA, SATI VE DA ITIM G DERLER (-) 679-D ER OLAGANDI I GEL R VE KARLAR 632-GENEL YÖNET M G DERLER (-) 68 OLA NDI I G DER VE ZARARLAR 64 D ER FAL YETLERDEN OLA AN GEL R VE KARLAR 680-ÇALI MAYAN KISIM G DER VE ZARARLARI (-) 640- RAKLERDEN TEMETTÜ GEL RLER 681-ÖNCEK DÖNEM G DER VE ZARARLARI (-) 641-BA LI ORTAKLIKLARDAN TEMMETTÜ GEL RLER 689-D ER OLA ANDI I G DER VE ZARARLARI (-)

163 GEL R TABLOSU HESAPLARI ABC i letmesi, TL maliyetli ticari mal n yar TL ye 3 ay sonra tahsil edilmek üzere al Bay A ya satm r. (KDV:%10) 120-ALICILAR HS YURT SATI LAR HS HESAPLANAN KDV HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET HS T CAR MALLAR HS ABC i letmesinin TL ye satt TL maliyetli ticari mal n %10 unu kalite ko ullar na uymad gerekçesiyle al firma taraf ndan i letmeye iade edilmi tir. 610-SATI TAN ADELER HS ND LECEK KDV HS ALICILAR HS T CAR MALLAR HS.HS SATILAN T CAR MALLAR MAL YET 5.000

164 GEL R TABLOSU HESAPLARI Al Bay A mevcut borcunun tamam vadesinden önce ödemek istedi ini ABC i letmesi bildirmesi üzerine ABC i letmesi, Al Bay A ya TL lik iskonto uygulam r. Söz konusu tutar Al taraf ndan ayn gün ABC i letmesinin banka hesab na yat lm r. * Sat n kayd (Sat iskontosu) 611-SATI SKONTOLARI HS ND LECEK KDV HS ALICILAR HS * Al n kayd (Al iskontosu) 320-SATICILAR HS T CAR MALLAR HS HESAPLANAN KDV HS. 400

165 GEL R TABLOSU HESAPLARI XYZ oteli, kendi personeline ocak ay maa olarak TL lik brüt maa tahakkuk ettirmi tir. Brüt ücretin d nda SGK i veren pay olarak %19,5 ve sizlik sigortas pay olarak da %2 tahakkuk ettirilmi, kesintilerden geri kalan tutarlar personele ödenmek üzere ilgili hesaba kaydedilmi tir. (SGK çi:%14, sizlik çi:%1, 740-H ZMET DV:%0 6,6, ÜRET M GV:%15) MAL YET ÖDENECEK VERG VE FONLAR HS ÖDENECEK VERG VE FONLAR HS ÖD. SOS. GÜV. KES. HS. (SGK veren) ÖD. SOS. GÜV. KES. HS. (SGK çi) ÖD. SOS. GÜV. KES. HS. (.Sig. v.) ÖD. SOS. GÜV. KES. HS. (.Sig. çi) PERSONELE BORÇLAR HS GV: [ ( )] X %15 =

166 GEL R TABLOSU HESAPLARI XYZ oteline Ocak ay na ait olarak TL lik elektrik ve su faturas gelmi olup bu tutar kasadan ödenmi tir. Faturan n 50 TL lik k sm yönetim departman na aittir. 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS H ZMET ÜRET M MAL YET HS KASA HS XYZ oteline TL lik mutfak malzemesi alm olup bunun TL lik k sm ocak ay nda tüketmi tir. * Sat n alma 150- LK MADDE VE MALZEME HS KASA HS * Tüketim 740-H ZMET ÜRET M MAL YET HS LK MADDE VE MALZEME HS

167 GEL R TABLOSU HESAPLARI XYZ oteli, Ocak ay üretim maliyetini, gelir tablosu hesab na aktarm r. 622-SATILAN H ZMET MAL YET HS H ZMET ÜRET M MAL YET KAR ILI I HS XYZ otelinin hizmet üretim maliyet hesab ile yans tma hesab dönem sonunda kapat lm r. 741-H ZMET ÜRET M MAL YET KAR ILI I HS H ZMET ÜRET M MAL YET HS

168 GEL R TABLOSU HESAPLARI KLM i letmesi, satt ticari mal n al letmeye ta nmas için a) kendi hesab na / b) al hesab na 100 TL + %10 KDV lik nakliye gideri ödemi tir. * Kendi ad na nakliye gideri ödemesi 760-PAZARLAMA SATI VE DA ITIM G DER HS ND LECEK KDV HS KASA HS. 110 * Al ad na nakliye gideri ödemesi 120-ALCILAR HS KASA HS. 110

169 GEL R TABLOSU HESAPLARI XYZ i letmesi Aral k ay nda, TL lik elektrik faturas ödemi tir. Ödenen faturan n TL lik k sm n üretim departman na, TL lik k sm n ara rma geli tirme departmana, 500 TL lik k sm n pazarlama sat da m departman na ve TL lik k sm n da yönetim departman na ait oldu u tespit edilmi tir. 730-GENEL ÜRET M G DERLER HS ARA TIRMA GEL RME G DERLER HS PAZARLAMA SATI VE DA ITIM G DER HS GENEL YÖNET M G DERLER HS KASA HS XYZ letmesi Aral k ay nda, faiz gideri olarak TL ödemi tir. Ödenen faiz giderinin TL si k sa vadeli, TL si ise uzun vadeli borçlardan kaynaklanmaktad r. 780-F NANSMAN G DERLER HS KASA HS

170 GEL R TABLOSU HESAPLARI XYZ i letmesinin Aral k ay nda, 750, ve 780 nolu hesaplar nda biriken tutarlar, ay sonunda gelir tablosu hesaplar na aktar lm r. 630-ARA TIRMA VE GEL RME G DERLER HS PAZARLAMA VE SATI DA ITIM G DER. HS GENEL YÖNET M G DERLER HS KISA VADEL BORÇLANMA G DERLER HS UZUN VADEL BORÇLANMA G DERLER HS ARA. VE GEL. G DER. YANSIT. HS PAZ. SATI VE DA. G DER. YANS. HS GENEL YÖNET M G DER. YANS.HS F NANSMAN G DERLER YANS. HS

171 GEL R TABLOSU HESAPLARI letme sahip oldu u hisse senetlerinden TL, i tiraki bulundu irketlerden TL ve ba ortakl klar ndan TL kar pay /temettü elde etmi olup öz konusu tutarlar letmenin banka hesab na yat lm r. 102-BANKALAR HS RAKLERDEN TEMETTÜ GEL R. HS RAKLERDEN TEMETTÜ GEL R. HS BA LI ORTAKLIK. TEMETTÜ GEL R. HS letmenin bankadaki mevduat hesab na TL faiz tahakkuk etmi olup, %15 gelir vergisi tevkifat yap ld ktan sonra kalan tutar bankadaki hesab na aktar lm r. 102-BANKALAR HS PE N ÖDENEN VERG LER VE FONLAR HS FA Z GEL RLER HS

172 GEL R TABLOSU HESAPLARI X A., tiraki oldu u Y A deki kay tl de eri TL olan sermayesini a) TL ye b) TL ye banka arac yla satm r. a) 102-BANKALAR HS D ER OLA AN G DER VE ZARARLAR HS RAKLER HS b) 102-BANKALAR HS RAKLER HS D ER OLA AN GEL R VE KÂRLAR HS

173 GEL R TABLOSU HESAPLARI X A., 110-Hisse Senetleri Hesab nda TL ile kay tl olan Y nin hisselerini a) TL ye b) TL ye banka arac yla satm r. a) 102-BANKALAR HS MENKUL KIYMET SATI ZARARLARI HS H SSE SENETLER HS b) 102-BANKALAR HS H SSE SENETLER HS MENKUL KIYMET SATI KÂRLARI HS

174 letme, TL ye kay tl arazisini a) TL ye, b) TL ye, c) TL ye satm olup bedeli kar nda 5 gün vadeli banka çeki al nm r. a) 101-ALINAN ÇEKLER HS D. OLA ANDI I G DER VE ZARARLAR HS ARAZ VE ARSALAR HS b) GEL R TABLOSU HESAPLARI 101-ALINAN ÇEKLER HS ARAZ VE ARSALAR HS b) 101-ALINAN ÇEKLER HS D. OLA ANDI I GEL R VE KÂRLAR HS ARAZ VE ARSALAR HS

175 GEL R TABLOSU HESAPLARI Al Bay (P) nin TL lik borcu, protesto edilmesine ra men tahsil edilememi olup bunun için %50 oran nda kar k ayr lm r ÜPHEL T CAR ALACAKLAR HS ALICILAR HS KAR ILIK G DERLER HS ÜPHEL T CAR ALACAKLAR KAR ILI I %50 oran nda kar k ayr lm olan TL lik alaca n, tamam tahsil edilmi tir. 100-KASA HS ÜPHEL T CAR ALACAKLAR KAR ILI I ÜPHEL T CAR ALACAKLAR HS KONUSU KALMAYAN KAR ILIKLAR HS

176 GEL R TABLOSU HESAPLARI letmenin Petkim A.. nin nominal de eri 1 TL olan hisse senetlerinden adedini Ziraat Bankas arac yla sat n alm r. Sat n al nan hisse senetleri için bankaya ayr ca 150 TL komisyon ödenmi tir. 110-H SSE SENETLER HS KOM SYON G DERLER HS BANKALAR HS letmenin dönem sonunda TL lik alacak senedi ve TL lik borç senedi bulunmaktad r. Bilanço günündeki alacak senetlerinin de eri TL, borç senetlerinin de eri ise TL dir. 657-REESKONT FA Z G DERLER HS ALACAK SENETLER REESKONTU HS BORÇ SENETLER REESKONTU HS REESKONT FA Z GEL RLER HS

177 GEL R TABLOSU HESAPLARI letmenin banka hesab na TL ile kay tl ABD Dolar bulunmaktad r. Gün sonunda ABD dolar n döviz kuru a) 1,78 TL olmu tur, b) 1,83 TL olmu tur. a) 656-KAMB YO ZARARLARI HS BANKALAR HS ( X 1,78) = TL b) 102-BANKALAR HS KAMB YO KÂRLARI HS ( X 1,83) = TL

178 LETME ÖZET GEL R TABLOSU T ÖNCEK DÖNEM CAR DÖNEM A- BRÜT SATI LAR B-SATI ND MLER (-) C-NET SATI LAR D-SATI LARIN MAL YET (-) BRÜT SATI KÂRI VEYA ZARARI E-FAAL YET G DERLER (-) FAAL YET KÂRI VEYA ZARARI F-D ER FAAL YET. OLA AN GEL R VE KÂRLAR G-D ER FAAL YET. OLA AN G DER VE ZARARLAR (-) H-F NANSMAN G DERLER (-) OLA AN KÂR VEYA ZARAR -OLA AN DI I GEL R VE KÂRLAR J-OLA AN DI I G DER VE ZARARLAR (-) DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI K-DÖNEM KÂRI VERG VE D.YASAL YÜK. KAR. (-) DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI

179 LETME AYRINTILI GEL R TABLOSU-1 ÖNCEK DÖNEM CAR DÖNEM A-BRÜT SATI LAR 1-Yurt içi Sat lar 2-Yurt d Sat lar 3-Di er Gelirler B-SATI ND MLER (-) 1-Sat tan adeler(-) 2-Sat skontolar (-) 3-Di er ndirimler(-) C-NET SATI LAR D-SATI LARIN MAL YET (-) 1-Sat lan Mamuller Maliyeti(-) 2-Sat lan Ticari Mallar Maliyeti(-) 3-Sat lan Hizmet Maliyeti(-) 4-Di er Sat lar n Maliyeti(-) BRÜT SATI KÂRI VEYA ZARARI 0 0

180 LETME AYRINTILI GEL R TABLOSU-2 BRÜT SATI KÂRI VEYA ZARARI E-FAAL YET G DERLER (-) 1-Ara rma ve Geli tirme Giderleri(-) 2-Pazarlama, Sat ve Da m Giderleri(-) 3-Genel Yönetim Giderleri(-) FAAL YET KÂRI VEYA ZARARI

181 LETME AYRINTILI GEL R TABLOSU-3 FAAL YET KÂRI VEYA ZARARI F-D ER FAAL YETLERDEN OLA AN GEL R V 1- tiraklerdan Temettü Gelirleri 2-Ba Ortakl klardan Temettü Gelirleri 3-Faiz Gelirleri 4-Komisyon Gelirleri 5-Konusu Kalmayan Kar klar 6-Menkul K ymet Sat Kâr 7-Kambiyo Kârlar 8-Reeskont Faiz Gelirleri 9-Di er Ola an Gelir ve Kârlar G-D ER FAAL YETLERDEN OLA AN G DER 1-Komisyon Giderleri(-) 2-Kar k Giderleri(-) 3-Menkul K ymet Sat Zarar (-) 4-Kambiyo Zararlar (-) 5-Reeskont Faiz Giderleri(-) 6-Di er Ola an Gider ve Zararlar(-) H-F NANSMAN G DERLER (-) 1-K sa Vadeli Borçlanma Giderleri(-) 2-Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri(-) OLA AN KÂR VEYA ZARAR

182 LETME AYRINTILI GEL R TABLOSU-4 OLA AN KÂR VEYA ZARAR I-OLA AN DI I GEL R VE KÂRLAR 1-Önceki Dönem Gelir ve Kârlar 2-Di er Ola an D Gelir ve Kârlar J-OLA AN DI I G DER VE ZARARLAR(-) 1-Çal mayan K m Gider ve Zararlar (-) 2-Önceki Dönem Gider ve Zararlar (-) 3-Di er Ola an D Gider ve Zararlar(-) 0 0 DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI 0 0 K-DÖN. KÂRI VERG VE D. YS. YÜK. KR.(-) DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI 0 0

183 ALINAN ÇEKLER BANKALAR VER LEN ÇEKLER VE ÖDEME EM RLER ER HAZIR DE ERLER SSE SENETLER ALICILAR REESKONT UYGULAMASI ÜPHEL ALACAKLAR VE KAR ILIKLARI STOKLAR SATI MAL YET YÖNTEMLER VARLIKLARDA DE ER DÜ ÜKLÜ Ü PAR AVANSLARI DÖNEM AYIRICI HESAPLAR KDV HESAPLARI MAL DURAN VARLIKLAR / SERMAYE TAAHHÜTLER / ÖDENMEM SERMAYE CAR ALACAKLAR-BORÇLAR / RAKLERDEN ALACAKLAR-BORÇLAR MADD DURAN VARLIKLAR AMORT SMAN MADD OLMAYAN DURAN VARLIKLAR BORÇ VE G DER KAR ILIKLARI GEL R TABLOSU HESAPLARI 7/A HESAPLARININ LEY 7/B HESAPLARININ LEY

184 7/A HESAPLARININ LEY Bu uygulamada yer alan maliyet hesap gruplar n her biri defteri kebir hesab düzeyinde DER, YANSITMA ve FARK hesaplar olarak bölümlendirilmi tir.

185 7/A HESAPLARININ LEY Büyük ve orta büyüklükteki üretim ve hizmet i letmeleri için özellikle zorunlu olarak önerilen 7/A seçene inde; giderler, esas defterlerde fonksiyon esas na göre belirlenmi tir. zamanl kay t yönteminin kullan lmas önerilen bu uygulamada, giderler yap ld klar anda ilgili defter-i kebir hesaplar na "Fonksiyon Esas na" göre kaydedilirken, söz konusu giderler ayn zamanda yard mc defterlerde hem çe it esas na hem de ilgili gider yerlerine göre izlenir.

186 7/A HESAPLARININ LEY Gider çe itlerinin izlenece i yard mc defter kay tlar n, giderlerin ait olduklar gider yerlerini de gösterecek ekilde tutulmas durumunda, yöntem amac na uygun biçimde yürütülmü olacakt r. Bu kay t yönteminde; giderler e zamanl olarak ayn anda hem fonksiyonlar na, hem çe itlerine hem de ilgili gider yerlerine göre izlendi inden; muhasebe kay tlar n azalt lmas na ve her kademenin üretim ve hizmet maliyetlerinin belli bir düzen içinde olu turulmas na olanak sa lamaktad r.

187 7/A HESAPLARININ LEY Bu uygulamada, maliyet hesap gruplar a daki gibi bölümlenmi tir. 70 Maliyet Muhasebesi Ba lant Hesaplar (*) 71 Direkt lk madde Ve Malzeme Giderleri 72 Direkt çilik Giderleri 73 Genel Üretim Giderleri 74 Hizmet Üretim Maliyeti 75 Ara rma Geli tirme Giderleri 76 Pazarlama Sat ve Da m Giderleri 77 Genel Yönetim Giderleri 78 Finansman Giderleri (*) Maliyet muhasebesinin genel muhasebeden ba ms z çal mas durumunda bu grup çal r.

188 7/A HESAPLARI

189 7/A HESAPLARININ LEY DER HESAPLARI Dönem içinde yap lan ve tahakkuk ettirilen giderlerin izlendi i ve borcuna kaydedildi i hesaplard r. Gider hesaplar ile ilgili muhasebe fi lerine gider yerleri ve gider çe itlerine ait numaralar n da yaz lmas gerekmektedir. DER YANSITMA HESAPLARI Fiili maliyetlerin uyguland durumda, gider hesaplar nda toplanan giderlerin tümünün, önceden saptanm maliyet yöntemlerinin kullan lmas durumunda ise, bunlara göre saptanan giderlerin ilgili hesaplara yans lmas nda kullan lan hesaplard r.

190 710-D REKT LK MADDE VE MALZEME G DERLER 710-D REKT LK MADDE VE MALZEME G DERLER : Esas üretim yerlerinde harcanan, mamulün bünyesine girerek onun esas unsurunu te kil eden ve mamulün maliyetine do rudan do ruya yüklenebilen maddeler 710-D REKT LK MADDE VE MALZEME G DERLER hesab nda izlenir. Üretimde kullan lmayan ve do rudan do ruya sat lan ilk madde ve malzemelerin maliyeti bu hesapta izlenmez. Dönem içinde üretimde kullan lmak üzere ambardan çekilen direkt maddeler bu hesab n borcuna, 150- LK MADDE VE MALZEME hesab n alaca na kaydedilir. E zamanl kay t sistemini uygulayan i letmeler giderlerin tahakkuku ile ilgili fi lerde gider yerlerinin ve gider çe itlerinin kodlar yazacaklard r.

191 710-D REKT LK MADDE VE MALZEME G DERLER Hesapla ilgili düzeltmeler hesab n alaca na kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 711-D REKT LK MADDE VE MALZEME YANSITMA HESABI ile kar la larak kapat r. Üretimi tamamlananlar n maliyeti 151-YARI MAMULLER-ÜRET M hesab ndan 152-MAMÜLLER hesab na, sat lan mamullerin maliyeti de 152-MAMÜLLER hesab ndan 620-SATILAN MAMULLER MAL YET hesab na devredilecektir.

192 720-D REKT K G DERLER 720-D REKT K G DERLER HESABI: Esas üretim yerlerinde harcanan ve mamulün bünyesine giren çilik giderleri 720-D REKT K G DERLER hesab nda izlenir. Bu i çilik giderleri, hangi mamule nerede ve ne kadar harcand tespit edilebilen giderlerdir. Üretimde kullan lmayan ve do rudan do ruya mamule yüklenemeyen i çilik giderleri bu hesapta izlenmez. Dönem içinde üretimde kullan lmak üzere harcanan i çilikler bu hesab n borcuna, ilgili Aktif ve Pasif hesaplar n alaca na kaydedilir. E zamanl kay t sistemini uygulayan i letmeler giderlerin tahakkuku ile ilgili fi lerde gider yerlerinin ve gider çe itlerinin kodlar yazacaklard r.

193 720-D REKT K G DERLER Hesapla ilgili düzeltmeler hesab n alaca na kaydedilir. dönem sonunda bu hesap 721-D REKT K G DERLER YANSITMA HESABI ile kar la larak kapat r. Üretimi tamamlananlar n maliyeti 151-YARI MAMULLER-ÜRET M hesab ndan 152-MAMÜLLER hesab na, sat lan mamullerin maliyeti de 152-MAMÜLLER hesab ndan 620-SATILAN MAMULLER MAL YET hesab na devredilecektir.

194 730-GENEL ÜRET M G DERLER 730-GENEL ÜRET M G DERLER HESABI: letmenin üretim ve üretime ba hizmetleri için yap lan direkt ilk madde ve malzeme ile direkt i çilik giderleri d nda kalan giderler 730-GENEL ÜRET M G DERLER hesab nda izlenir. Mamule veya hizmete do rudan do ruya yüklenemeyen, hangi mamule veya hangi hizmete nerede ne kadar harcand tespit edilemeyen veya tespiti ekonomik olmayan giderlerdir. Bunlar genellikle da m yolu ile mamul veya hizmet maliyetine yüklenirler.

195 730-GENEL ÜRET M G DERLER Tahakkuk eden giderler bu hesab n borcuna ilgili hesaplar n alaca na kaydedilir. Maliyet dönemleri sonlar nda 731-GENEL ÜRET M DERLER YANSITMA HESABI ile kar la larak kapat rlar. Üretimi tamamlananlar n maliyeti 151-YARI MAMULLER-ÜRET M hesab ndan 152-MAMÜLLER hesab na, sat lan mamullerin maliyeti de 152-MAMÜLLER hesab ndan 620-SATILAN MAMULLER MAL YET hesab na devredilecektir.

196 74 H ZMET ÜRET M MAL YET Bu grup hizmet i letmeleri ile ilgilidir. Hizmet i letmelerinde 71, 72 ve 73 gruplarda yer alan hesaplar kullan lmaz. Bu hesaplar yerine bu gruptaki hesaplar kullan r. Hizmet i letmelerinin üretim maliyetlerinin izlenmesinde kullan lan hesaplar bu grupta yer al r. 740-H ZMET ÜRET M MAL YET HESABI: Hizmet i letmelerinde üretilen hizmetler için yap lan giderlerin fiili tutarlar bu hesab n horcuna kaydedilir. Dönem sonlar nda bu hesap "741-Hizmet Üretim Maliyeti Yans tma" hesab ile kar la larak kapat r.

197 740 H ZMET ÜRET M MAL YET Fiili maliyet yönteminin uyguland durumlarda "740- H ZMET ÜRET M MAL YET HESABI"n n borcuna kaydedilen tutarlar "741- ZMET ÜRET M MAL YET YANSITMA" hesab n alaca kar "622- SATILAN H ZMET MAL YET HESABI"n n borcuna aktar r. Dönem sonlar nda bu hesap "740- H ZMET ÜRET M MAL YET HESABI" ile kar la larak kapat r.

198 75 ARA TIRMA VE GEL RME G DERLER Bu grup ara rma ve geli tirme faaliyetleri ile ilgili gider, yans tma ve fark hesaplar ndan olu ur. 750-ARA TIRMA VE GEL RME G DERLER HS.: Üretime devam olunan mamullerin maliyetlerini dü ürmek, sat lar artt rmak, bulunan yeni üretim çe itlerinin i letmede kullan lmakta olan yöntem ve i lemlerini geli tirmek ya da yeni yöntem ve i lemler bulmak, üretimde kullan lan teçhizat n yenilerinin ve mevcutlar n geli tirilmesine ili kin ara rmalar yapmak, sat ve pazarlama faaliyetlerini geli tirmek ve di er bir deyi le ticari alana uygulanmas için yap lan giderlerin kaydedildi i hesapt r.

199 750 ARA TIRMA VE GEL RME G DERLER Aktifle tirilmeyen ara rma ve geli tirme giderleri ile aktifle tirilmi olanlardan bu döneme isabet eden itfa paylar bu hesab n borcuna kaydedilir. Dönem sonlar nda bu hesap, "751- Ara rma ve Geli tirme Giderleri Yans tma Hesab " ile kar la larak kapat r. Fiili maliyet yöntemlerinin uyguland durumlarda "750- Ara rma Geli tirme Giderleri Hesab " n borcuna kaydedilen tutarlar "751- Ara rma ve Geli tirme Giderleri Yans tma Hesab " n alaca kar, sonuç hesaplar nda "630- Ara rma ve Geli tirme Giderleri" veya ilgili aktif hesaplara borç kaydedilir. Bu hesap, dönem sonlar nda "750- Ara rma ve Geli tirme Giderleri Hesab "yla kapat r.

200 76 PAZARLAMA SATI VE DA ITIM G DERLER Bu grup, pazarlama, sat ve da m faaliyetleri ile ilgili gider, yans tma ve fark hesaplar ndan olu ur. 760-Pazarlama Sat ve Da m Giderleri HESABI: Mamulün stoklara verildi i ve hizmetin tamamland andan itibaren bu mal ve hizmetlerin al lara teslimine kadar yap lan giderler bu hesaba borç kaydedilir. Dönem sonlar nda bu hesap, "761- PAZARLAMA SATI VE DA ITIM G DERLER YANSITMA HESABI" ile kar la larak kapat r.

201 760 PAZARLAMA SATI VE DA ITIM G DERLER Fiili maliyet yönteminin uyguland durumlarda "760- Pazarlama Sat ve Da m Giderleri Hesab " n borcuna kaydedilen giderler "761- Pazarlama Sat ve Da m Giderleri Yans tma Hesab " n alaca kar "631- Pazarlama Sat ve Da m Giderleri Hesab "na devredilir. Dönem sonlar nda bu hesap, "760- Pazarlama Sat ve Da m Giderleri Hesab " ile kar la larak kapat r.

202 77 GENEL YÖNET M G DERLER Bu grup yönetim fonksiyonu ile ilgili gider, yans tma ve fark hesaplar ndan olu ur. 770-GENEL YÖNET M G DERLER : Bir i letmenin yönetim fonksiyonlar, i letme politikas n tayini, organizasyon ve kadro kurulu u, büro hizmetleri, kamu ili kileri, güvenlik, hukuk i leri, personel i leri, kredi ve tahsilat da kapsayan muhasebe ve mali i ler servislerin giderleri bu hesaba borç kaydedilir. Dönem sonlar nda bu hesap, 771-GENEL YÖNET M G DERLER YANSITMA HESABI ile kar la larak kapat r

203 770 GENEL YÖNET M G DERLER Fiili maliyet yönteminin uyguland durumlarda "770- Genel Yönetim Giderleri Hesab " n borcuna kaydedilen giderleri hesab n alaca kar "632- Genel Yönetim Giderleri Hesab "na borç kaydedilir. "771- Ara rma ve geli tirme Giderleri Yans tma Hesab ", dönem sonlar nda "770- Genel Yönetim Giderleri Hesab " ile kar la larak kapat r.

204 78 F NANSMAN G DERLER Bu grupta i letmenin borçland tutarlarla ilgili olarak katlan lan ve varl klar n maliyetine eklenmemi bulunan faiz ve benzeri giderlerle, yans tma ve fark hesaplar yer al r. 780-F NANSMAN G DERLER HESABI: letme faaliyetlerinin aksamadan yürütülebilmesi amac yla borçlan lan tutarlarla ilgili faiz, kur farklar, komisyon ve benzeri giderler bu hesaba borç kaydedilir. Fiili maliyet yöntemlerinin uyguland durumlarda "780- Finansman Giderleri Hesab " n borcuna kaydedilen giderler 781-Finansman Giderleri Yans tma Hesab n alaca kar nda sonuç hesaplar ndaki "66-Finansman Giderleri" hesap grubunun ilgili hesab na borç kaydedilir.

205 7/A Hesaplar n leyi i Ambardan, üretim için hammadde çekilmesi 710-D REKT LK MADDE VE MALZEME G DERLER LK MADDE VE MAZLEME HS çilik gideri tahakkuk 720-D REKT K G DERLER HS ÖDENECEK VERG VE FONLAR HS ÖDENECEK SOS. GÜV. KES NT LER HS G DER TAHAKKUKLARI HS Genel üretim giderlerinin meydana gelmesi 730-GENEL ÜRET M G DERLER HS G DER TAHAKKUKLARI HS

206 7/A Hesaplar n leyi i Üretim maliyetinin yar mamul hesab na aktar lmas 151-YARI MAMULLER-ÜRET M HS D R. LK MAD. VE MALZ. YANS. HS D R. K G DERLER YANS. HS GENEL ÜRET M G DERLER HS Üretimi tamamlananlar n, mamul stok hesab na al nmas 152-MAMULLER HS YARI MAMULLER-ÜRET M HS

207 7/A Hesaplar n leyi i TL lik mamulun TL ye sat lmas (KDV:%10) 102-BANKALAR HS YURT SATI LAR HS HESAPLANAN KDV HS SATILAN MAMUL MAL YET HS T CAR MALLAR HS Çe itli giderlerin yap lmas 750-ARA TIRMA VE GEL RME G DERLER HS PAZARLAMA SATI VE DA ITIM G DER. HS GENEL YÖNET M G DERLER HS F NANSMAN G DERLER HS VER. ÇEKLER VE ÖDEME EM R. HS

208 7/A Hesaplar n leyi i Maliyet hesaplar n (yans tma hesaplar arac yla) gelir tablosu hesaplar na aktar lmas 622-SATILAN H ZMET MAL YET HS. 630-ARA TIRMA VE GEL RME G DERLER HS. 631-PAZARLAMA VE SATI DA ITIM G DER. HS. 632-GENEL YÖNET M G DERLER HS. 660-KISA VADEL BORÇLANMA G DERLER HS. 661-UZUN VADEL BORÇLANMA G DERLER HS. 741-H ZMET ÜRET. MAL YET YANSIT. HS. 751-ARA. VE GEL. G DER. YANSIT. HS. 761-PAZ. SATI VE DA. G DER. YANS. HS 771-GENEL YÖNET M G DER. YANNS. HS. 781-F NANSMAN G DER. YANST. HS. XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX

209 7/A Hesaplar n leyi i Maliyet hesaplar n dönem sonunda yans tma hesaplar kar kl kapat lmas 711-D REKT LK MADDE VE MALZEME YANS. HS. XXXXX 721-D REKT K G DERLER YANSITMA HS. XXXXX 731-GENEL ÜRET M G DERLER YANSITMA HS. XXXXX 741-H ZMET ÜRET M MAL YET YANSITMA HS. XXXXX 751-ARA. VE GEL RME G DERLER YANS. HS. XXXXX 761-PAZAR. SATI VE DA. G DER. YANS. HS. XXXXX 771-GENEL YÖNET M G DERLER YANSITMA HS. XXXXX 781-F NANSMAN G DERLER YANSITMA HS. XXXXX 710-D REKT LK MADDE VE MALZ. G D. XXXXX 720-D REKT K G DERLER XXXXX 730-GENEL ÜRET M G DERLER XXXXX 740-H ZMET ÜRET M MAL YET XXXXX 750-ARA. VE GEL RME G DERLER HS. XXXXX 760-PAZAR. SATI VE DA. G DER. HS. XXXXX 770-GENEL YÖNET M G DERLER XXXXX 770-GENEL YÖNET M G DERLER HS. XXXXX 780-F NANSMAN G DERLER HS. XXXXX

211 7/B SEÇENE NDE MAL YET HESAPLARI Ek mali tablo düzenlemek zorunda olmayan ticaret letmeleri, küçük hizmet i letmeleri ve küçük üretim i letmelerinden isteyenler, giderlerin izlenmesinde bu seçene i uygular." Bu uygulamada; giderler defter-i kebirde maliyet dönemi boyunca çe it esas na göre izlenir. Maliyet ç karma dönemlerinde, söz konusu giderler gider da m tablosu arac yla fonksiyonlar na dönü türülerek ilgili gider yerlerine ve hizmet veya mamul maliyetlerine veya sonuç hesaplar na aktar r.

212 7/B SEÇENE NDE MAL YET HESAPLARI Gider çe itlerinin fonksiyonlar na dönü türülmesinde ve ilgili gider yerlerine yüklenmesinde, i letmeler isterlerse gider çe idi hesaplar ndan ilgili gider yerlerine ve fonksiyonel gider hesaplar na aktarmalar yap lmas gerektirecek kay t düzenini seçerler. sterlerse, e zamanl kay t düzenini bu seçenek için de kullanarak yard mc defterlerde fonksiyonel gider hesaplar ve gider yerlerini izleyebilirler. Bu suretle gider çe itleri tahakkuk ettikçe ilgili defter-i kebir hesaplar nda izlenirken; ayn anda yard mc defterlerde fonksiyonlar na göre izlenip e zamanl olarak gider yerlerine aktar labilir. 7/B seçene inde i letmeler 79 No.lu gruptaki maliyet hesaplar kullan r.

213 7/B SEÇENE NDE HESAPLARIN LEY Hesaplar n leyi i : Giderler tahakkuk ettikçe dönem boyunca No.lu çe it esas na göre bölümlenmi ilgili gider hesaplar n borcuna kaydedilir. Üretim ve Hizmet i letmelerinde, maliyet ç karma dönemlerinde düzenlenen gider da m tablosu sonucuna göre fonksiyonlar na ve gider yerlerine göre gruplanan çe it hesaplar n toplam tutarlar, "798- Gider Çe itleri Yans tma Hesab " alaca ile "799- Üretim Maliyet Hesab "na ve "630- Ara rma ve Geli tirme Giderleri", "631- Pazarlama Sat ve Da m Giderleri", "632- Genel Yönetim Giderleri", "66- Finansman Giderleri" grubunun ilgili hesab na, "680- Çal mayan K m Gider ve Zararlar " hesaplar n ilgili olanlar na veya aktifle mesi gereken tutarlar ise ilgili aktif hesaplar n borcuna kaydedilir.

214 7/B SEÇENE NDE HESAPLARIN LEY Ticaret i letmelerinde ise dönem boyunca gider çe itleri hesab n borcuna kaydedilen tutarlar, dönem sonlar nda fonksiyonlar na dönü türülerek sonuç hesaplar aras nda yer alan 630, 631, 632 hesaplar ile 66- Finansman Giderleri Grubu" ilgili hesab n borcuna, "798-Gider Çe itleri Yans tma Hesaplar "n n alaca na yaz r. 798 ile numaral hesaplar dönem sonlar nda kar la larak kapat r. Dönem sonlar nda "799- ÜRET M MAL YET HESABI", üretim letmelerinde 151- YARI MAMÜLLER ÜRET M" ve "152- MAMÜLLER" hesaplar na, hizmet i letmelerinde ise "622- SATILAN ZMET MAL YET HESABI"na devredilerek kapat r.

215 7/B HESAPLARI

Daha göster