Sivil Toplumda Gönüllü Olmak. Dr. Tezcan Eralp Abay Genel Koordinatör

Transkript

1 Sivil Toplumda Gönüllü Olmak Dr. Tezcan Eralp Abay Genel Koordinatör

2 STGP 2004 Örgütlenme Özgürlüğü Projesi Yerel Destek Merkezlerinin Açılması Microsoft İşbirliği Sivil Toplum-Kamu İşbirliği Projesi Olof Palme Projeleri Hibe Programları 2009 British Council Projesi 2012 Diyalog Projesi Etkin Katılım Projesi

3 FAALİYETLER Destek Hizmetleri STÖ Kurulumu Duyuru& Erişim Desteği Ofis İmkanları Paylaşımı Hukuk Hattı Kampanya Destekleri Hibeler Programın Oluşturulması Tanıtım Başvuru & Seçim, Proje Yürütme Süreçlerine Teknik Destek İzleme & Raporlama İletişim STÖ Veri Tabanı E-Kütüphane STGM Kütüphanesi Yayınlar ve Belgeseller Sivilİz Bülteni Civil Diary Eğitimler Eğitici Eğitimleri Genel Eğitimler İhtiyaç Temelli Eğitimler Kurumsal Koçluk Diyalog Çalışmaları Kampanyalar Çalışma Toplantıları Sivil Sesler Festivali Ağ Kurma Çalışmaları Çöpçatan Hattı

4 GÖNÜLLÜLÜK NEDİR?

5 GÖNÜLLÜLÜK EKŞİ SÖZLÜK İsteyerek, bilerek, severek ona buna zıplama, atlamak. Yaşamaya devam etme sebeplerini çoğaltma ve varlığını toplumsal olarak gerçekleme alt niyetiyle beklentisizce eyleme geçen insan modeli yaptığı şeyler. Gönüllü, istekle veya karşılık beklemeden bir faaliyette bulunan kişidir. Gönüllülükse yaptığınız şey karşılığında paradan çok daha değerli şeyler alabildiğiniz faaliyetler, paylaşımlar bütünüdür.

6 GÖNÜLLÜLÜK Gönüllülük, bir bireyin maddi karşılık beklemeden ya da başka bir çıkar beklentisi içinde olmadan, ailesi ya da yakın çevresi dışındaki bireylerin yaşam kalitesini artırmak ya da genel olarak toplumun yararına olduğu düşünülen bir hedefe ulaşmak için, yalnızca içinden gelerek ve doğru olduğuna inanarak, bir toplumsal girişime ya da bir sivil toplum örgütü (stö) bünyesindeki etkinliklere destek olması.

7

8 BİREYLER NEDEN GÖNÜLLÜ OLURLAR? Kişisel nedenler Kendisine ihtiyaç olduğunu hissetmek Hayatında değişiklik yapmak Yeni bir uğraş edinmek Niteliklerini geliştirmek Lider olmak Akademik Kariyerini Güçlendirmek Bilgiye doğrudan ulaşmak / Yeni birşey öğrenmek Kaynakların doğru kullanıldığından emin olmak Saygı görmek Yeni arkadaşlar edinmek Bir inanca bağlılığını göstermek Benzer grupla birlikte olabilmek / Aynı konuda düşünen insanlarla bir arada olmak için

9 Topluma katkıda bulunabilmek için Var olan problemlerin çözümünde yer alabimek için (çözüme katkıda bulunak için) Prestijlerini arttırmak için / Statü edinmek Bireyde yarattığı doyumluluk duygusu için Boş zamanlarını değerlendirmek için Kendilerini ifade edebilmek için Kendini gerçekleştirebilmek için Enerjilerini paylaşabilmek için Sahip olduklarını paylaşabilmek için Ekip çalışmasının parçası olabilmek Tek başına yapamadıklarınız bir örgüt içinde yapabilmek için Kendini geliştirmek için Kendini kanıtlamak için

10 GÖNÜLLÜLÜK BİREYE NE KAZANDIRIR Haz ve manevî zenginleşme Özgüven gelişimi Ekip çalışması becerilerinde artış Toplumsal konum, yeni bir çevre ve arkadaşlıklar Yeni ilgi alanları, Katılım, İfade alanı, Aktif yurttaşlık

11

12 GÖNÜLLÜLER STK YA HANGI ALANLARDA KATKıDA BULUNABILIRLER? Parasal Kaynak Düşünce ve Emek Gücü Kamuoyu oluşturmak Üst düzey ilişki kurmak Sözcülük yapmak İletişim ve bilgilendirme merkezi olarak hareket etmek Gündem belirleyici ve örgütleyici bir unsur olmak Yeni üyeler kazandıran bir temsilci görevi görmek

13 SIVIL TOPLUM 4- Günümüzde yayın kullanımıyla sivil toplum Devlet Aile Piyasa İLİŞKİLERİ dışında kalan bütün alanlar, bireyler, örgütlenmeler, yapıtlar, düşünceler İLİŞKİSEL GÖRECELİ (RÖLATİV)

14 SIVIL TOPLUM ÖRGÜTÜ/KURULUŞU Hukuki değil, sosyolojik bir kategoridir. Kar amacı gütmeme İç hukuka sahip olma Gönüllülük ilkesine dayanma Devletten bağımsız olma, yönetim organlarının seçimle belirlenmesi Temel tüzel yapılar: Dernekler, vakıflar, sendikalar Karma yapılar: Meslek odaları, birlikler Kamu kurumları yada yasayla tarafından kurulan dernekler Ticari motivasyonla kurulan dernekler/kooperatifler

15 SIVIL TOPLUM ÖRGÜTÜ/KURULUŞU HUKUKI STATÜLER Dernek, 10 Milyon Üye Vakıf, 115 işçi sendikası, 115 kamu çalışanları sendikası Kooperatif Oda (sanayi, ticaret, tabip, mühendislik ) Girişim, Platform, İnisiyatif, Koalisyon hukuki statüleri yok Gönüllülük/ kar amacı gütmeyen kuruluş çerçevesi yok

16

17

18

19 Osmanlı Muḧendis ve Mimar Cemiyeti Osmanlı Milleti otuz iki yıllık ugŭrsuz bir baskı altında ezildigĭnden, vatanımızda bilim ve fen tabii ki layık oldugŭ as amaya erisȩmedi. Tanrıya s u ku rler olsun ki gecȩn yıl elde ettigĭmiz Mesŗutiyet yo netimi zulu m baskısını paramparc a ederek, her tu rlu engeli ortadan kaldırdı ve muhtelif meslek ilgilisinin tek bas ına ya da topluca c alıs abilmesini sag ladı. O zgu rlu k nimetinden beklenilen yararları bir an o nce hayata gec irmek ve birlik gu cu nu n bireysel gu cţen daha ac ık ve daha esaslı bir sȩkilde yararlı hizmetler dogŭracagĭ kuramı cȩrcȩvesinde toplanma amacı Osmanlı muḧendis ve mimarlarında bir birles me du s u ncesi yaratmıs idi. Bu sȩkilde hazırlanmıs go ru sļer, yapılacak bir c ag rıyı beklerken, Mimar Kemalettin Bey fen mensuplarını birles meye davet etti

20

21 TÜRKIYE DE SIVIL TOPLUMUN GELIŞIMI- İLK DÖNEM 1938: : : : : : : , Sıkıyo netim sonrası: darbesi öncesi , Sonrası civarı bin

22 DERNEKLER

23 TÜRKIYE DE SIVIL TOPLUMUN GELIŞIMI- YAKıN DÖNEM 12 Eylül sonrası süreç: 1992 Rio de Janeiro - BM Dünya Çevre ve Kalkınma Konferansı: Yönetişim yaklaşımı Ulusal Gündem, Yerel Gündem 21, UNDP&IULA-EMME 1996 İstanbul- Habitat II-İnsan Yerleşmeleri üzerine Birleşmiş Milletler Konferansı: «STK», uluslararası tecrübe 1999 Marmara Depremi, kitlesel mobilizasyon Reform Süreci: Medeni Kanun, Dernekler Kanunu AB Adaylık süreci: reform süreci, katılım, kaynak sağlama 2013 Gezi : mahalle inisiyatifleri

24 SIVIL TOPLUM NE DEĞİLDİR? Kamu hizmetinin yerini alamaz, STÖ lerden ibaret değildir, Sadece hayırseverlik değildir, insanlar kendileri için bir amaç peşine de düşerler, Sadece hizmet üretmekte de değildir, katılım ve savunuculuk da işin esas bir parçasıdır, Belli bir yönelimi yoktur, toplumun bir parçası olarak, toplumun bütün renklerini yansıtır

25 KATıLıMCı DEMOKRASI I. Giriş Modern demokrasilerin üzerinde durduğu başlıca konulardan biri halkın siyasal süreçlere yabancılaşmasıdır. Sivil toplum bu bağlamda, diğer pek çok bağlamda olduğu gibi, demokratik sürecin önemli bir unsurunu oluşturur. Sivil toplum yurttaşlara, siyasi parti ve lobilerin yanı sıra, farklı görüşlerini kanalize edilebilecekleri ve karar verme sürecinde çeşitli çıkarlarını güvence altına alabilecekleri bir alternatif sunmaktadır.

26

27 POLITIKA: DÜNYA ÇAPıNDA SEÇIMLERE KATıLMA ORANı

28 ÇATıŞMA VE ISTIKRARSıZLıK

29 SIVIL KATıLıM NE SAĞLAR? Demokrasinin gereği olarak - Temel insan hakları ve özgürlükler - Hukukun üstünlüğü, egemenlik kaynağı, anayasal kurumlar gibi ilkelerin hayata geçirilmesinde katkı Katılımcı demokrasiden varsayılan beklentiler 1- Modern toplumda karar kalitesi 2- Zaman ve kaynak tasarrufu 3- Çoğulculuk 4- Kutuplaşma ve çatışmadan uzaklaşma 5- Halkın düşünce ve duygularının hesaba katılması

30