Menengokokal Hastalıkların Epidemiyolojisi ve Hastalık Yükü. Dr. Necdet Kuyucu Mersin Üniversitesi

Transkript

1 Menengokokal Hastalıkların Epidemiyolojisi ve Hastalık Yükü Dr. Necdet Kuyucu Mersin Üniversitesi

2 Menengokokal Hastalıklar Halk sağlığı açısından önemli Bulaşıcı Önemli derecede morbidite ve mortalite nedeni İzole vaka veya salgın, toplumda ciddi medikal ve sosyal stres oluşturur Hem ekonomik hem de sosyal maliyeti artırır Her bir menengokokal hastalık, halk sağlığı için toplumda karşılığını bulması gerekir (proflaksi ) Epidemi ve Pandemiye neden olabilir

3 Etken: Neisseria meningitidis N. meningitidis gram-negatif, hücre içi, aerobik diplokok

4 Etken: Neisseria meningitidis Kapsüller polisakkaritlerinin immunolojik reaktivitelerine göre 13 serogruba ayrılır A, B, C, E-29,H, I, K, L, M, W-135, X, Y, Z Rosenstein NE et al. N Engl J Med 2001;344(18):

5 Etken: Neisseria meningitidis Dünya genelinde İnvaziv Meningokokal Hastalığın (İMH) büyük bölümünden başlıca beş serogrup A, B, C, Y, W-135, sorumludur. Harrison LH, et al. Vaccine 2009;27 (Supplement 2):B51-B63

6 Serotip - Serosubtip N meningitidis OMP de farklı klasa mevcut olan farklı epitopların tespiti ile yapılmakta Serotip epitopları klas 2 veya 3 (Por B) Serosubtip epitopları klas 1 (Por A)

7 Tiplendirme Geç 1990 s Multilokus Enzim Elektroforezi (MLEE) Şimdilerde Multilokus Sequence Typing (MLST) Yedi gendeki uzun fragmandaki bp nükleotid dizilimi bazında Her bir izolattaki 7 lokusdaki farklı allellere göre «dizilim tiplendirilmesi» yapılır (Sequence typing = ST) ST göre biri biri ile yakından ilişkili izolat grupları «Klonal Kompleksleri «oluşturur (ST-1, ST-4, ST-5 CC gibi)

8 N. meningitidis in Bulaşı İnsan N. meningitidis in bilinen tek rezervuarıdır 1 Sağlıklı kişileri % 8-25 inin üst solunum yollarında asemptomatik olarak taşınır. 2 Taşıyıcıların % 1 inden azı semptomatik hale gelir 3 Yeni kolonize olmuş kişiler, artmış klinik hastalık riski altındadır 4 Direkt kontakt, vücut sıvıları veya aerosolize damlacıklar yoluyla bulaşır 1 İnkübasyon süresi genellikle 3-4 gündür fakat 2-10 gün arasında değişebilir 1 Heymann DL. In: Control of Communicable Diseases Manual. 18th ed. 2004; 2 Stephens DS, et al. Lancet. 2007;369(9580):2196; 3 Cushing K, Cohn A. In: VPD Surveillance Manual. 4th ed. 2008; 4 Caugant DA, et al. FEMS Microbiol Rev. 2007;31(1):52.

9 Türkiye de Taşıyıcılık yazar merkez yıllar yaş grubu Toplam Örnek Meningokok pozitifliği (n) Taşıyıcılık % Bakır İstanbul Ocak-Nisan ,23 Karabela İstanbul Mart - Nisan ,00 Punar İstanbul Gazi Manisa ,20 Ercis Ankara Mayıs-Haziran ,4 Başustaoğlu TSK ,2 Türkiye de yapılan çalışmalarda, taşıyıcılık oranı % 1,23 ile % 21 arasında değişmektedir. Punar M. Klimik Dergisi 2001:14(1):17-8. Bakır M European Journal of Epidemiology 2001;17: Gazi H. Ann Acad Med Singapore 2004;33: Karabela Ş. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2007;38(3): Ercis M. Mikrobiyol Bült 2005;39: Başustaoğlu TAF Prev Med Bull 2011; 10(4):

10 Meningokokal Hastalıkla İlintili Enfeksiyöz Sendromlar Meningokokal menenjit Meningokokal bakteremi Meningokoksemi Meningokokal sepsis (purpura fulminans ve Waterhouse Friderichsen sendromu) Solunum Yolu Enfeksiyonları Pnömoni Epiglottit Otitis media, Fokal enfeksiyonlar Konjunktivit Septik artrit Üretrit Pürülan perikardit Kronik meningokoksemi Rosenstein NE et al. NEngl J Med 2001;344(18):

11 Risk Altındaki Popülasyon 5 yaş altı çocuk ve bebekler, yaş arası çocuk ve adolesanlar Kalabalık popülasyonlar Yurt Öğrencileri Askerler Hacılar Enfekte kişilerin hane halkı veya bakıcıları Endemik bölgelere seyahat edenler (Örn: Afrika Menenjit Kuşağı) N. meningitidis ile çalışan laboratuvar çalışanları Immün yetmezliği / immün sistemi baskılanmış hastalar. Terminal Kompleman Bozukluğu olanlar Anatomik veya işlevsel Asplenisi olanlar HIV ile enfekte olanlar Cushing K, Cohn A. In: VPD Surveillance Manual. 4th ed. 2008; MMWR 2005;54(RR-7):1; Bilukha O, et al. Pediatr Infect Dis J. 2007;26(5):371; Jodar L, et al. Lancet. 2002;359(9316):1499.

12 İnvazif Menengokokal Hastalıklar Dünya sağlığını tehdit etmekte /yıl vaka /yıl ölüm Vaka/fatalite oranı %5-10 gelişmiş ülkeler > %20 gelişmekte olan ülkeler Yaşayanların %10-20 de kalıcı nörolojik hasar Epilepsi Mental retardasyon Sensorinöral sağırlık

13 İnvazif Menengokokal Hastalık (İMH) İnsidansı kıtadan-kıtaya ve ülkelere göre değişir İMH sebep olan serogrup da coğrafik olarak değişir

14 Serogrup A, B, C, W135, Y, X Tarihsel olarak serogrup A epidemileri tüm dünyada, özellikle Afrika ve Asya da en yüksek hastalık yüküne sebep olmuştur Günümüzde, özellikle gelişmiş ülkelerde serogrup B endemik hastalıktan sorumlu Zaman zaman lokal ve kıtalar arası salgınlar Serogrup C özellikle adolesanlardaki yüksek hastalık yükü ile son 30 yılda Avrupa ve Kuzey Amerika daki salgınlardan sorumlu Serogrup W135, Y ve X son zamanlarda salgınlara yol açtığı bildirilmekte Leimkugel et al. J Bacteriol Res 2009;11:6

15 J Bacteriol Res 2009; 1:6-18,

16 S.A. Halperin et al. / Vaccine (2011)

17 Bölgelere Göre Menengokok Epidemiyolojisi Kuzey Afrika İMH epidemiyolojisi orta doğu ya benzer Enfeksiyon oranı (EO) 0.64 / Vakaların %41 serogrup B, %23 A, % 21 Y, % 8 C ve % 5 W den bu yana epidemi bildirilmedi Şimdilerde serogrup B arttı (1990s) (Hac için ve okul çocuklarının serogrup A+C polisakkarit aşısı ile aşılanmaları nedeniyle)

18 Suudi Arabistan Üç büyük epidemi serogrup A hakim (% 13 W135 bağlı) 2000 W 135 salgını (ST-11) EO > 4/ Endemik periyotta EO düşük

19 Sahra ve Sahra Altı 1963 de «Afrika Menenjit Kuşağı» tanımlandı (sahra nın güneyinde, tropikal yağmur ormanlarının kuzeyinde Gambia dan Etiopya ve Sudana kadar 13 ülke) Yılın kurak ve sıcak aylarında (aralık-mayıs) epidemiler 8-14 yılda bir epidemi (genel populasyonda enfeksiyon oranı %1) İlk epidemi 1905 Nigerya da, Ghana 1934, 1942 ve 1949 epidemik dalgalar (> vaka) Serogrup A sorumlu Bull World Health Organ 28: SUPPL

20 Menenjit Kuşağı (Ocak-Ağustos 2009) (n)=vaka sayısı Mauritania Senegal Gambia Guinea-Bissau Guinea (81) Sierra Leone Liberia Ivory Coast (218) Burkina Faso (4127) Mali (258) Benin Togo Ghana Cameroon Niger (13381) Nigeria (55,747) Sudan Chad (1378) Central African Republic (289) Djibouti Ethiopia (114) Somalia Kenya Uganda DR Congo (3714)

21 Sahra ve Sahra Altı Menenjit kuşağında menengokokal hastalık yükü hala yüksek (son 5 yılda hastalık aktivitesini sabit devam ettiriyor) Epidemiyolojide değişiklik oldu vakaların çoğundan serogrup A sorumlu serogrup W135 dominant (özellikle Nijerya da) (cc ST-11) (Men A konjuge aşı 2010) Emerg Infect Dis 2010;16(9):

22 Güney Afrika EO 0.64/ Sergrup B % 41, % 23 A, % 21 Y, % 8 C ve % 5 W serogrup W135 salgını Guateng ili (ST-11/ET-37 Hac epidemisinden sorumlu suş ile ilişkili) Menenjit kuşağı dışında (Kameroon, Uganda, Madagaskar ve Angola gibi) serogrup B ve C önemli rol oynamakta Zaman zaman farklı serotiplerle beklenmedik lokalize salgınlar (2005 serogrup X Kenya ve Uganda) serogrup W vaka, serogrup B 404 vaka Commun Dis Surveillance Bull 2011;9(2):

23 ASYA Son 50 yılda 14 epidemi (Çin, Mogalistan, Hindistan) Vietnam serogrup C diğerleri serogrup A Son epidemi Hindistan Dominant serogrup C (Polisakkarit serogrup A aşı uygulaması nedeniyle) Japonya, Malezya, HongKong ve Singapur çoğu gelişmiş ülkede endemik hastalık insidansı çok düşük Epidemiol Infect 2009;137(4): Bull Wld Health Org ;59(4):

24 Asya da Serogrup Dağılımı Epidemiol. Infect. (2011), 139,

25 Kuzey Amerika ABD Son birkaç dekat İMH insidansı / İnsidans sabit bir şekilde azalmakta (2009 da 0.28/ ) < 1yaş 2.5, 1 yaş 0.38, 2-4 yaş 0.32/ Epidemiyoloji aşı kullanıma girmeden başladı? 2005 de MCV4-DT, 2010 da MCV4-CRM kullanıma girdi Serogrup C, Y, W135 (A yok) yaş grubunda % 74 azaldı J Infect Dis 1999; 180: S.A. Halperin et al. / Vaccine (2011)

26 Kuzey Amerika Kanada Periyodik salgınlarla düşük endemisite EO < 1/ ve 1941 yılındaki iki salgından (3.1 ve 12.8/ ) sonra son 60 yıldır < 2/ Yaş ile ilgili insidans Amerika ve Avrupa dakine benzer 2002 konjuge MenC, 2011 MenACWY aşısı uygulamaya girdi Tüm serogruplar 0.47/ (serogrup C 0.08/ ) Şimdilerde serogrup B dominant (% 53) Serogrup Y ve W135 yıllardır stabil (0.09/ / )

27 Güney Amerika İnsidans 0.05 ile 1.8/ (Meksika, Brezilya) arasında değişmekte Vakaların çoğu sporadik, düzensiz aralıklarla lokalize salgınlar Son zamanlarda bildirilen salgınlarda çoğunluğu serogrup C ve yaş dağılımı olarak da adolesan ve genç erişkin Bazı ülkelerde bildirim yetersiz, bu nedenle gerçek hastalık yükü daha fazla Pediatr Infect Dis J ;25(1):79 80.

28 Güney Amerika Brezilya İMH periyodik salgınlarla endemik İnsidans kuzey bölgelerde < 1/ , güneyde (são Paulo) 3.5/ Yaş spesifik insidans < 1 yaş yüksek Vaka fatalite % lerde serogrup B arttı 2002 den bu yana serogrup C (ST-103) arttı ve şimdilerde hakim Güneyde son zamanlarda W 135 bildirilmekte 2010 da vakaların % 75 serogrup C, % 17 B, % 6 W135 ve % 2 Y sorumlu

29 Arjantin Son yıllarda insidans azaldı (0.6/ ) Vaka fatalite % vakalardan serogrup B %42, c - % 5, W % 50 ve Y - % 3 W135 ST-11 kompleksine ait ( 2000 deki Hac suşu) Neurol Res 2010;32(3):

30 Avrupa Birliği 29 ülke, 2009 da 4637 İMH bildirdi Serogrup B % 71, C % 13, Y % 4 İMH insidansı 0.92/ (1999 da 1.9/ bir çok ülkede MenC konjuge aşı uygulaması nedeniyle) İrlanda 3.4/ , İngiltere 2/ Litvanya, İspanya, Danimarka ve Avustralya > 1/ İnsidans 15.9/ infantlar da 5.4/ yaş 2/ yaş Vaka Fatalite oranı ort. % 7.4 (serogruba göre değişmekte % )

31 Avrupa Birliği 4135 İMH da - İngiltere ve Galler Serogrup B % 58 < 5yaş (< 1 yaş % 27) 1999 da konjuge Men C aşısı serogrup C insidansı 0.02/ ülkede rutin aşı şemasında Aşı uygulamayan ülkelerde serogrup C biraz daha yüksek 0.54&1.01 bebek, 0.22&0.45 çocuk, 0.17&0.29 adolesan) < Pediatr Infect Dis J 2010;29:

32 Avrupa Birliği Serogrup Y Avrupa da nadirdi Son yıllarda İskandinav ülkelerinde bildirimi arttı İsveç 2008 % 20, 2009 % 34, 2010 % 38 Finlandiya % 8, 2010 % 38 Norveç 2008 % 17, 2009 % 25, 2010 % 31 Benzer artışlar İngiltere ve Galler bölgesinde Yaşlılarda co-morbid hastalığı olanlarda pnömoni ile, çocuk ve adolesanlarda sağlıklı olanlarda menenjit sepsis şeklinde Euro Surveill 2011;16(June (23)), pii: S.A. Halperin et al. / Vaccine (2011)

33 Türkiye de Menengokokal Hastalık Epidemiyolojisi

34 Türkiye de Pediatrik Akut Bakteriyel Menenjit Etkenleri Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi Akut Bakteriyel Menejit Etkenleri, (BOS Kültürü, n:349) Diğer bakteriler 23% Pnömokok 36% Pediatrik Bakteriyel Menenjit Etkenleri, 2005 Şubat Şubat, n:243, 1 ay - 17 yaş Haemophilus influenzae tip B 21% Hib 6% Meningokok 35% Streptococcus pneumoniae 23% Neisseria meningitidis 56% Pediatrik Bakteriyel Menenjit Etkenleri, 2010, n:75, 1 ay - 17 yaş Haemophilus influenzae tip B 7% Hib 2006 Pnömokok 2008 Meningokok? Streptococcus pneumoniae 39% Neisseria meningitidis 54% Sarıbaş S. ANKEM Derg. 1990:4(3): Ceyhan M. Emerging Infectious Diseases. 2008;14 (7): Ceyhan M, et al. Personel communication. Unpublished data, Buzgan T. Aşılama Politikaları. J Pediatr Inf 2011;5(Suppl1):235-8.

35 Türkiye de İMH İnsidansı İstanbul İl Sağlık Md lüğü, (1) 789 meningokok vakası 58 ex (mortalite % 7.3) Yıllık insidans 2,1/ Tüm vakaların % 89,5 i < 15 yaş Pediatrik insidans 5,5 / T.C. Sağlık Bakanlığı (2) Yıllık meningokoksik menenjit vakası Yıllık meningokoksik menenjit ölümü İnsidans 1,01-3,53/ mortalite hızı 0,71-2,62 / Ancak, gerçek rakamların bildirimi yapılanların çok üstünde olduğu tahmin edilmektedir. 1. Tüysüz B. İst Çocuk Klin Derg 1992; 27: Kurugöl Z. Turkiye Klinikleri J Pediatr 2006, 15:

36 Türkiye de İMH İnsidansı Ceyhan; Şubat 2005 Şubat 2006, Çok Merkezli Çalışma, 0-16 yaş Bakteriyel Menenjit 3,5 / (% 56,5 N. meningitidis) Yaklaşık Meningokoksik Menenjit İnsidansı 1,99/ Ülkemizde yıllık görülme sıklığı tam olarak bilinmemekle beraber Türkiye İstatistik Kurumu ölüm istatistiklerinden yola çıkarak yapılacak tahmine göre Avrupa ya göre en az 10 kat daha yüksek olduğu söylenebilir. Ceyhan M. Emerging Infectious Diseases. 2008;14 (7): Uzel N, Hacımustafaoğlu M. ANKEM Derg 2006; 20(3):194-8.

37 Türkiye deki Pediatrik Vakalar yazar merkez yıllar yaş grubu n 0-6 ay 7-12 ay Tüysüz Cerrahpaşa ay yaş * 55 Özdal Dicle yaş * 65 Alp Külcü Uysalol Alhan Akyıldız Öztürk Öktem Atatürk Üniv ay- 12 yaş Zeynep Kamil ,5-82,5 ay Şişli Etfal Çukurova Çapa OMÜ yaş ay -14 yaş Ocak Aralık ,5 ay - 10 yaş Eylül 1981 Şubat ay - 15 yaş SDÜ, Isp KDÇH ay - 12 yaş Elmastaş Behçet Uz ay - 14 yaş yaş > 5 yaş * 2-4 yaş grubu Tüysüz B İst Çocuk Klin Derg 1992; 27:32-5. Özdal G. Dicle University School of Medicine. Diyarbakir, Turkey. Medical Speciality Thesis, Alp H. Atatürk Üviversitesi Tıp Bülteni. 1993;25(4): Külcü NU. Çocuk Enf Derg 2008; 2: Uysalol M. ŞEH Tıp Bülteni 2007;41(2): Alhan E. European Journal of Epidemiology 1995;11: Akyıldız B. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;5: Öztürk F. ANKEM Derg. 1998;12(1): Öktem F. Genel Tıp Derg. 1998; 8(2):63-7. Elmastaş H. T Klin Pediatr, 1992;1:58-61.

38 vaka sayısı Vakaların yaş grubuna göre dağılımı n:596, 0-15 yaş 0-2 yaş 2-5 yaş > 5 yaş yaş Tüysüz B İst Çocuk Klin Derg 1992; 27:32-5. Özdal G. Dicle University School of Medicine. Diyarbakir, Turkey. Medical Speciality Thesis, Alp H. Atatürk Üniversitesi Tıp Bülteni. 1993;25(4): Külcü NU. Çocuk Enf Derg 2008; 2: Uysalol M. ŞEH Tıp Bülteni 2007;41(2): Alhan E. European Journal of Epidemiology 1995;11: Akyıldız B. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;5: Öztürk F. ANKEM Derg. 1998;12(1):35-40.

39 Vakaların yaş grubuna göre dağılımı Grafik. Hastaların yaşlarına göre dağılımı, , Dicle Üniv. Tıp. Fak.,n:143 Özdal G. Evaluation of the patients admitted to our clinic with diagnoses of meningococcal diseases, between 2000 and Dicle University School of Medicine. Diyarbakir, Turkey. Medical Speciality Thesis.

40 Türkiye de Serogrup Epidemiyolojisi

41 Z: % 1,7 X: % 9,2 NG: % 8,3 Türkiye de Serogrup Dağılımı, Taşıyıcılık Z : % 5,8 B: % 47,5 A: % 6,7 C:% 3,3 Y: % 7,5 W 135: % 10 A C Y W 135 B D X Z NG Z Ercis, 1996, Ankara, 7-19 yaş, n:120 A: 11,10 NG:44,40 C: 27,80 A C W 135 B NG Punar, İstanbul, yaş,n:18 B: 11,10 W 135: 5,50 Ercis M. Mikrobiyol Bült 2005;39: Punar M. Klimik Dergisi 2001:14(1):17-8.

42 Türkiye de Serogrup Dağılımı, Taşıyıcılık A: 6,00 B: 29,00 A Bakır, İstanbul,2000 C Y 0-10 yaş,n:17 W 135 B W 135: 6,00 Y: 53,00 D B: 35,20 D: 2,80 A: 28,10 A C Y W 135 B Gazi, Manisa, yaş,n:71 W 135:11,20 C: 35,20 D Bakır M European Journal of Epidemiology 2001;17: Gazi H. Ann Acad Med Singapore 2004;33:

43 Türkiye de Serogrup Dağılımı, Taşıyıcılık A: 12,50 Y/ W135: 37,50 C: 4,20 B: 12,50 A C B Karabela, İstanbul, yaş,n:24 NG NG: 33,33 Y/ W135 NG 55% Y 16% A 2% B 6% W % C 10% Y W-135 C B A NG Başustaoğlu, TSK, yaş, n:83 Karabela Ş. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2007;38(3): Başustaoğlu TAF Prev Med Bull 2011; 10(4):

44 n Türkiye de Serogrup Dağılımı, Hastalar Hastalık etkeni serogruplar yıllar içinde değişiklik gösterir (son 4 ay) (ilk dört ay) 1981 D B C A Grafik. Yıllara göre serogrup dağılımı n:205, , Ankara Berkman E. Mikrobiyol Bült 1982;16:101-6.

45 Türkiye de Serogrup Dağılımı, Hastalar Hastalık etkeni serogruplar yıllar içinde değişiklik gösterir Berkman, , Ankara, n:205 NG 27% A 20% Tuncer, Ocak Haziran 1987, Sami Ulus, n:41 B 5% D 5% B 32% C 16% C 95% Elmastaş, , Behçet Uz, n:41 B 7% NG 5% A 2% Ceyhan, , Çok merkezli, n:138 A Y NG 1% 2% 23% W % C 86% B 31% Berkman E. Mikrobiyol Bült 1982;16: Tuncer AM. Pediatr Infect Dis J. 1988;7(10): Elmastaş H. T Klin Pediatr, 1992;1: Ceyhan M. Emerging Infectious Diseases. 2008;14 (7):

46 Türkiye de Serogrup Dağılımı, Hastalar Hastalık etkeni serogruplar yıllar içinde değişiklik gösterir Ceyhan, , Çok merkezli Bakır, , Çok merkezli, n:47 NG 28% W-135 2% X 2% Y 0% C 4% A 2% B 62% Ceyhan M. WSPID, Kasım, 2009, Buenos Aires, Arjantin. Bakır M. J Pediatr Inf 2011; 5 (Suppl 1): 272.

47 Türkiye de Serogrup Dağılımı, Hastalar Hastalık etkeni serogruplar yıllar içinde değişiklik gösterir Ceyhan, , çok merkezli,n:138 Ceyhan, 2010, çok merkezli, n:41 NG 23% W % A 34% B 5% NG 0% B 31% A 1% Y 2% C 0% Y 0% C 0% W % Ceyhan M. Emerging Infectious Diseases. 2008;14 (7): Ceyhan M, et al. Personel communication. Unpublished data, 2011.

48 Türkiye de Serogrup Değişimi ve W-135 Bakteriyel menenjit etiyolojisi,% 2001 Serogroup W-135 ilk kez sağlıklı bir çocuktan izole edildi 2003 Serogroup W-135 ten kaynaklanan ilk menenjit vakası bildirildi. Şubat 2005 Şubat 2006 Serogroup W-135, çok merkezli bir çalışmada, bakteriyel menenjitlerin en sık rastlanan etkeniydi Bakteriyel etken,n:243, 0-16 yaş Ceyhan M. Emerging Infectious Diseases. 2008;14 (7):

49 Türkiye de Serogrup Değişimi ve W yılları arasında bivalan (A\C)polisakkarit meningokok aşısıyla aşılanan askerlerden 17 W-135 suşu (8 menenjit vakası) izole edildi Mayıs 2009 a kadar 8 İMH vakasının 4 ü öldü yıllarında menenjitli 3 asker ve temasta oldukları askerlerden izole edilen W-135 suşları 3 klona aittir ST-11 (Hac klonu) Hacılar ST-2754 ST-3751 (Almanya) Gurbetçiler? Kılıç A. J Clin Microbiol 2010;48(11): Kılıç A. Mikrobiyol Bul 2009; 43:

50 Türkiye de Vaka ve Ölümler 0-6 ay 7-12 ay ay 2-5 yaş yazar n yaşayan ölen yaşayan ölen yaşayan ölen yaşayan ölen yaşayan ölen yaşayan ölen yaşayan ölen Özdal * 5* Tüysüz * 3* 31 2 yaşayan: 21 ölen:1 Akyıldız 65 yaşayan 23 ölen yaşayan 10 ölen 1 Uysalol 17 yaşayan 4 ölen yaşayan 4 ölen 0 Öztürk 73 yaşayan 19 ölen yaşayan 23 ölen 3 Tablo. Türkiye de yayınlanan vaka ve ölümlerin yaş gruplarına göre dağılımı * 2-4 yaş grubu Özdal G. Dicle University School of Medicine. Diyarbakir, Turkey. Medical Speciality Thesis, Tüysüz B İst Çocuk Klin Derg 1992; 27:32-5. Akyıldız B. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;5: Uysalol M. ŞEH Tıp Bülteni 2007;41(2): Öztürk F. ANKEM Derg. 1998;12(1):35-40.

51 Türkiye de Vaka ve Ölümler yaş 2-5 yaş > 5 yaş ölen yaşayan Grafik. Vaka ve ölümlerin yaş grubuna göre dağılımı,n:438, 0-15 yaş Ölümlerin % 70,9 u 5 yaş altında Ölümlerin % 62,3 ü 2 yaş altında Özdal G. Dicle University School of Medicine. Diyarbakir, Turkey. Medical Speciality Thesis, Tüysüz B İst Çocuk Klin Derg 1992; 27:32-5. Akyıldız B. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;5: Uysalol M. ŞEH Tıp Bülteni 2007;41(2): Öztürk F. ANKEM Derg. 1998;12(1):35-40.

52 Türkiye de Vaka ve Ölümler ölen yaşayan yaş > 5 yaş Grafik. Vaka ve ölümlerin yaş grubuna göre dağılımı,n:438, 0-15 yaş Özdal G. Dicle University School of Medicine. Diyarbakir, Turkey. Medical Speciality Thesis, Tüysüz B. İst Çocuk Klin Derg 1992; 27:32-5. Akyıldız B. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;5: Uysalol M. ŞEH Tıp Bülteni 2007;41(2): Öztürk F. ANKEM Derg. 1998;12(1):35-40.

53 Türkiye de 5 yaş altında Meningokokal Hastalık Nedeniyle Ölümler 5 yaş altı toplam ölüm: yaş altı meningokokal hastalık nedeniyle ölüm: T.C. Başbakanlık, Türkiye İstatistik Kurumu. Ölüm İstatistikleri, İl ve ilçe merkezleri, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası Ankara, 2009:5. ( tarihinde ulaşılmıştır)

54 Türkiye de Meningokokal Hastalık Nedenli Ölümler TÜİK verilerine göre yıllık meningokokal enfeksiyon kaynaklı ölümler, Grafik referanslardan uyarlanmıştır Akyıldız B, et al. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008 ; 51: Uzel N, Hacımustafaoğlu M. ANKEM Derg 2006; 20(3): T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu. Seçilmiş 150 neden ve cinsiyete göre ölümler, İl ve ilçe merkezleri, ( tarihinde ulaşılmıştır)

55 arasında Meningokoksik hastalık kaynaklı ölümler TC Sağlık Bakanlığı Türkiye İstatistik Kurumuna (TÜİK) Bildirimler yetersiz TÜİK verileri ölüm tutanaklarından Akyıldız B, et al. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008 ; 51:

56 Türkiye de Mortalite Oranları Araştırıcı yıl yer vaka sayısı yaş grubu klinik tablo mortalite Topçu Cumhuriyet Üniv yaş MM % 100 6% Tüysüz Cerrahpaşa yaş MM % 22 + MK % 36 + % 42 her ikisi 8,60% Tuncer 1987 Sami Ulus MM % 67+ MK % 33 7% Alp Atatürk Üniv 83 2ay- 12 yaş MM % 56,62 + %43,38 MK 15,66% Bakır Cumhuriyet Üniv yaş MM % Elevli Dicle Üniversitesi ay 14 yaş MM % 24 + MK % % her ikisi 16 % Ortalama Her 5 çocuktan 1 i ölüyor Ersoy Behçet UZ 85 Ort 49,79 ay MM % 53 18,82% Alhan Çukurova 59 1ay -14 yaş MM % 39 + % 27,1 MK + % 33,9 her ikisi 18,60% Öktem Süleyman DÜ, Isparta DE 36 3ay- 12 yaş Bilinmiyor 19,40% Kuyucu Sami Ulus yaş % 23 MK + % 77 her ikisi 21% Özdal Dicle Universitesi yaş Bilinmiyor 20,30% Akyıldız Çapa 65 4,5 ay - 10 yaş MM % 30,7 + % 46,1 MK + % 23 her ikisi 18,40% Gülez Behçet UZ yaş MM % 60 + MK % 52,9 11,70% Külcü Zeynep Kamil 16 3,5-82,5 ay MM % 12,5 + % 56,25 MK + % 31,5 her ikisi 43,75% Uysalol Şişli Etfal yaş MM % 59+ MK % 41 5,88% Tablo. Türkiye deki çalışmalardaki mortalite oranları. MM:Meningokoksik menenjit, MK:Meningokoksemi. Topçu S. Mikrobiyol Bült 1990;24: Tüysüz B İst Çocuk Klin Derg 1992; 27:32-5. Tuncer AM. Pediatr Infect Dis J. 1988;7(10):711-3.Alp H. Atatürk Üviversitesi Tıp Bülteni. 1993;25(4): Bakır M. İnfeksiyon Dergisi. 1993;7(1-2):37-9. Ersoy B. İnfeksiyon Dergisi. 1995;9(4): Alhan E. European Journal of Epidemiology 1995;11: Öktem F. Genel Tıp Derg. 1998; 8(2):63-7. Kuyucu N. ANKEM Derg. 1997; 11(4): Akyıldız B. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;5: Gülez N. İzmir Tepecik Hast Derg 2006;16(1): Külcü NU. Çocuk Enf Derg 2008; 2: Uysalol M. ŞEH Tıp Bülteni 2007;41(2): Özdal G. Dicle University School of Medicine. Diyarbakir, Turkey. Medical Speciality Thesis, 2006.

57 TEŞEKKÜR EDERİM