KARABURUN YARIMADASI'NIN NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝSÝ

Transkript

1 MTA Dergisi, 132, 33-62, 2006 KARABURUN YARIMADASI'NIN NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝSÝ Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN ÖZ.- Karaburun Yarýmadasý'nda, kendi içinde oldukça düzenli Paleozoyik e Mesozoyik yaþlý göreli bir "otokton" istif ile allokton konumlu çeþitli tektono-stratigrafik birimler bulunmaktadýr. "Otokton" istifin Paleozoyik yaþlý en alt birimi, Kambro?-Ordoisiyen yaþlý kýrýntýlý kayalardan oluþan, türbiditik özellikteki Küçükbahçe formasyonudur. Üzerine geçiþli olarak, siyah çörtlerin (lidit'lerin) çok sýk bulunmasýyla farklýlýk gösteren Siluriyen-Karbonifer yaþlý Dikendaðý formasyonu, kýrýntýlý e karbonat kayalarla temsil edilen izeyen-baþkiriyen yaþlý Alandere formasyonu gelir e bu birimleri ErkenTriyas yaþlý Karaburun granodiyoriti keser. Paleozoyik temel üzerine uyumsuz olarak gelen Mesozoyik kaya birimlerinin tabanýnda bulunan Gerence formasyonu; taban çakýltaþý e/eya Naticella'lý, "ermiküler fasiyes" teki Skitiyen yaþlý çökeller ile baþlar e Anisiyen'deki karbonat egemen kýrýntýlý derin denizel çökelim ile deam eder. Bu birim, Anisiyen sonlarýna doðru "ammonitico rosso fasiyesi" ndeki çoðun kýrmýzý mikritlerle, Alt Ladiniyen'de, neritik karbonatlardan oluþan Camiboðazý formasyonu'na geçer. Üzerine geçiþli olarak Megalodon'lu kireçtaþý, stromatolitik dolomit ile kumtaþý, çamurtaþý e demir/boksit pizolitli çakýltaþýndan oluþan Karniyen-Resiyen yaþlý Güercinlik formasyonu gelir e Liyas-Malm yaþlý, Palaeodasycladus'lu-Cladocoropsis'li, resifal özellikler de gösteren neritik karbonatlardan oluþan Nohutalan formasyonu ile deam eder. Daha üstte Albiyen-Apsiyen yaþlý Aktepe formasyonu, uyumsuz olarak bulunur. Üzerine, olasý bir boþluk/çökelmezlikten sonra gelen Kampaniyen-Maastrihtiyen yaþlý Balýklýoa formasyonu; altta sýð denizel, sonra pelajik kireçtaþý-marnlardan oluþan Karahasan kireçtaþý üyesi e en üstte; kumtaþý- çamurtaþý egemen "fliþ fasiyesi" ndeki Haneybaþý üyesi'ni kapsar. Kýrýntýlýlar ile biyoklastik kireçtaþýndan oluþan (Geç?) Permiyen yaþlý Tekedaðý formasyonu; Karbonat, kýrýntýlýlar e spilit lalardan oluþan Ladiniyen-(Erken) Karniyen / (Noriyen?) yaþlý Ýdecik brimi; bloklu fliþ özelliðindeki Kampaniyen-Erken Tersiyer (Daniyen?) yaþlý Ýzmir fliþi e Yeniliman serpantiniti, görei otokton konumlu Paleozoyik e Mesozoyik kaya birimleri ile tektonik iliþkilidir. Bütün bu birimlerin Neojen Kuaterner yaþtaki çeþitli kaya birimleri uyumsuz olarak örter. Anahtar kelimeler: Karaburun, lidit, Permiyen, Sikitiyen, ammonitico rosso GÝRÝÞ yýllarýnda, Karaburun Yarýmadasýnýn 1/ ölçekli K16, K17, L16, L17 paftalarýnda; 1/ ölçekli jeolojik harita alýmý, reizyon, korelasyon e kompliasyon amacýyla çalýþýlmýþtýr. Bu çalýþma, K16-c1,2,3,4, K17-d1,d4, L16- a4,b2,b3,b4,c1,c2,d4, L17 a1,a2,a3,a4,d1,d2,d3, d4 1/ ölçekli paftalarýndaki "Neojen öncesi kaya birimlerinin stratigrafisini" içermektedir. Yeniden harita alýmý, reizyon e kompliasyon çalýþmalarý yapýlarak, yarýmadanýn jeoloji haritasýnýn bütünleþtirilmesine gidilmiþ e Neojen öncesi kaya birimlerinin ayrýmýnda; Brinkmann e diðerleri (1972), Erdoðan e diðerleri (1990), Kozur (1995, 1998), Ýþintek e diðerleri (1998 b), Ýþintek e Altýner (1998) tarafýndan yapýlan çalýþmalardan yararlanýlmýþtýr. Neojen birimleri çökel, olkanit, piroklastik e tüfler olarak yalýnlaþtýrýlmýþtýr; ayrýca, "Uzunkuyu kuars monzodiyoriti" a- yýrtlanarak, belirtilmiþtir. Bu çalýþma, daha geniþ kapsamda bir "rapor" (Çakmakoðlu e Bilgin, 2003) olarak Maden Tetkik e Arama Genel Müdürlüðüne e "poster bildiri" olarak 57. Türkiye Jeoloji Kurultayýnda (Çakmakoðlu e Bilgin, 2004) sunulmuþtur. 274 Sokak No.5 Bornoa/ÝZMÝR cakmakogluali@yahoo.co.uk

2 34 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN ÖNCEKÝ ÇALIÞMALAR Karaburun Yarýmadasýndaki jeolojik çalýþmalar çok eski yýllara gitmesine raðmen, ilk ayrýntýlý jeolojik inceleme e haritalama Kalafatçýoðlu (1961) ile baþlar. Kalafatçýoðlu (1961), yarýmadanýn 1/ ölçekli jeoloji haritasýný yaparak, Deoniyen'den baþlayan bir stratigrafi sunar yýllarýnda, yarýmadanýn kuzeyi ile ilgili cýa madenine yönelik prospeksiyon, 1/ ölçekli jeolojik harita e sondajlý etüt raporlarý bulunmaktadýr. Bu çalýþmalarda, genelde Kalafatçýoðlu (1961)'nun çalýþmasý baz alýnmýþtýr ya da uyum göstermektedir; ancak doktoraya yönelik tez çalýþmalarýnda, özellikle Paleozoyik'te, daha ayrýntýlý stratigrafik sýralaným gözlenir yýlýndan günümüze kadar geçen sürede: Brinkmann e diðerleri (1967, 1972, 1977), Lechner e diðerleri (1967), Lechner (1969), Salah (1970), Gümüþ (1971), Düzbastýlar (1978), Konuk (1979), Güenç e Konuk (1981), Akbulut (1972, 1980), Erdoðan (1985, 1988, 1990 a, b), Erdoðan e diðerleri (1985), Güngör (1989), Erdoðan e diðerleri (1990), Erdoðan e Güngör (1992), Koca e diðerleri (1992), Kaya e Kozur (1995 a,b,c), Kozur e Kaya (1995), Kozur (1995, 1998), Ýþintek e diðerleri (1998 a, b), Ýþintek e Altýner (1998, 2001), Kaya e Rezsü (2000), Ýþintek (2002), Karaburun Yarýmadasýnýn stratigrafisi e yapýsal özelliklerine iliþkin ayrýntýlý çalýþmalar yaparak, metin içinde yeri geldikçe urgulanacaðý gibi, yarýmadanýn jeolojisinin aydýnlanmasýnda önemli katkýlar koymuþlardýr. OTOKTON BÝRÝMLER PALEOZOYÝK Karaburun Yarýmadasýnýn göreli "otokton" Paleozoyik istifi, birbirleri ile geçiþli, Ordoisiyen(?)'den (Orta) Karbonifer'e kadar deam eden üç ayrý formasyondan oluþur. En altta yeþilimsi gri, sarýmsý kahe renkli; ince çakýllý çakýltaþý, kumtaþý, silttaþý ardalanmalý Küçükbahçe formasyonu, üstte yeþil, yeþilimsi gri, gri, sarýmsý kahe renkli; kumtaþý, silttaþý e siyah renkli çört ardalanmalý Dikendaðý formasyonu e en üstte; altta silttaþý, marn, kirteçtaþý ardalanmasý, üstte seyrek çört sýamalý, makro fosilli dolomitik kireçtaþý ile kireçtaþýndan oluþan Alandere formasyonu bulunur. Erken Skitiyen yaþlý Karaburun granodiyoriti, Dikendaðý formasyonunu keser. Küçükbahçe formasyonu (Ok) Genel olarak hafif yönlenmeli kumtaþý, ince çakýllý çakýltaþý e silttaþlarýndan oluþan birim, ilk kez Kozur (1998) tarafýndan, olasý Ordoisiyen eya Kambro-Ordoisiyen yaþlý "Küçükbahçe formasyonu" olarak adlandýrýlmýþtýr. Önceki araþtýrmacýlardan Kalafatçýoðlu (1961), "yaþlý temel" kapsamýnda incelediði kýrýntýlý kayalarý "Deoniyen groaklarý" olarak tanýmlamýþ; Höll (1966) e birçok araþtýrmacý tarafýndan daha genel eya farklý yaþta kaya birimleri için kullanýlmýþtýr. Lechner e diðerleri (1967) ile Brinkmann e diðerleri (1972) "Deoniyen yaþlý groaklar"; Gümüþ (1971), "Yayla groak birimi"; Konuk (1979) ayný birimi Alt Triyas kabul ederek, "Karareis Birliði" kapsamýnda göstermiþtir. Erdoðan e diðerleri (1988, 1990), Karbonifer yaþlý "Alandere formasyonu" ile genelde kýrýntýlý e karbonatlardan oluþan kaya birimlerini Skitiyen- Anisiyen yaþlý "Denizgiren Grubu" kapsamýnda "Karareis" e "Gerence" formasyonlarý adlarý altýnda toplamýþtýr (Þekil 3). Küçükbahçe formasyonu oldukça tekdüze bir birimdir; kumtaþý, ince taneli çakýltaþý, silttaþý, çamurtaþý ardalanmasýndan oluþur. Göreli olarak alt kesimlerde ince taneli çakýltaþlarý, üst kesimlerde ise kumtaþý e çamurtaþý egemen olarak birbirleri ile ardalanmaktadýr. Birim, genel olarak yeþilimsi gri, sarýmsý kahe renklerde, ince-ortakalýn katmanlý e türbiditik karakterdedir; hafif yönlenmeli dokulu olup, çok az metamorfizma etkileri görülür. Küçükbahçe formasyonunun tabaný çalýþma alanýnda gözlenmez, üzerine Dikendaðý formasyonu geçiþli olarak gelir (Þekil 1 e 2). Her iki

3 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ Þekil 1- Karaburun Yarýmadasýnýn jeoloji haritasý. 35

4 36 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN Þekil 2- Karaburun Yarýmadýnýn Neojen öncesi kaya birimlerine ait genelleþtirilmiþ stratigrafi kesiti.

5 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 37 formasyondaki kaya türlerinin benzer olmasý nedeniyle sýnýrýn kesin olarak çizilemesi zordur; ancak, tabakalý siyah çörtlerin ("lidit"lerin [Gümüþ, 1971; Brinkmann e diðerleri, 1972; Kozur, 1995 e 1998]) ilk görüldüðü düzeyler, bir ayraç olarak kabul edilmiþtir. Formasyonda herhangi bir fosile rastlanmamýþtýr. Ancak üzerine geçiþli olarak gelen Dikendaðý formasyonunun en alt kesimlerine karþýlýk gelen düzeylerinde belirlenen Siluriyen yaþý (Kozur, 1995), birimin olasý Ordoisiyen yaþýnda olduðunu gösterir. Kozur (1995,1998) birim için olasý Ordoisiyen eya Kambro-Ordoisiyen yaþýný öngörmektedir. Birimin, türbiditik akýntýlarýn egemen olduðu nispeten derin denizel bir ortamda çökeldiði söylenebilir. Dikendaðý formasyonu (SCd) Yeþilimsi gri, sarýmsý kaherenkli, hafif yönlenmiþ kumtaþý, kaba taneli kumtaþý, silttaþý, çamurtaþý e koyu yeþil, beyaz, genelde siyah renkli çört (lidit) ardalanmasýndan oluþan istif, Dikendaðý formasyonu adý altýnda ilk kez bu çalýþmada tanýmlanmýþtýr. Birim, Kalafatçýoðlu (1961) tarafýndan "Deoniyen groaklarý" olarak tanýmlanmýþ; Lechner e diðerleri (1967) ile Brinkmann e diðerleri (1972) "Deoniyen yaþlý groaklar", Gümüþ (1971) olasý Deoniyen-Alt Karbonifer yaþlý "Yayla groak birimi", Konuk (1979) ise Alt Triyas yaþlý "Karareis formasyonu" kapsamýnda göstermiþtir. Erdoðan e diðerleri (1990) tarafýndan bir kýsmý "Alandere formasyonu", bir kýsmý ise Skitiyen-Anisiyen yaþlý "Denizgiren grubu" kapsamýnda incelenen birim, Kozur (1995) tarafýndan genel olarak silisiklastik türbiditler e olistostrom olarak tanýmlanmýþ e daha sonra da Alandere formasyonuna geçiþ bölümü, "Döþemealtý formasyonu" (Kozur, 1998) olarak adlanmýþtýr. Dikendaðý formasyonu da Küçükbahçe formasyonu gibi kaya türü olarak tekdüze özelliktedir. Kumtaþý, kaba taneli kumtaþý, çamurtaþý e siyah çört ardalanmasýndan oluþur; yer yer olistostromal düzeyler e türbiditik kireçtaþý mercekleri içerir. Birimin kýrýntýlý kesimleri gri, yeþilimsi gri, sarýmsý kaherenklidir. Kumtaþlarý, kaba taneden ince taneye kadar deðiþen çok deðiþik türde kýrýntýlardan oluþur. Taneler, orta-kötü boylanmalý, yarý yuarlaklaþmýþtýr. Kýrýntýlý kesimler içinde yer yer olistostromal düzeyler bulunur. Bu düzeylerdeki çakýl e bloklar, çoðunlukla, yaþý belirsiz çeþitli renklerdeki kristalize kireçtaþlarýndan e az oranda kumtaþlarýndan oluþur. Birim yanal yönde önemli bir deðiþim göstermez. Birimin, kapsadýðý konodont, radyolarya e en üst düzeylerindeki ammonit (Goniatites sp.) fosil bulgularýna göre, Siluriyen-Karbonifer (izeyen) yaþýnda olduðu (Kozur, 1995) (Þekil 3) belirtilmektedir Skitiyen uyumsuzluðunun gözlendiði lokasyonlarýn birinde (Þekil 12), birkaç metre kalýnlýðýndaki kuars kumtaþý e Naticella'lý marnlarýn hemen altýndaki siyah çörtlerde (lidit'lerde) Üst Deoniyen (Frasniyen-Fameniyen)'e ait konodont e radyolaryalar saptanmýþtýr (Okuyucu e diðerleri, 2004). Bu çalýþmada Dikendaðý formasyonu için Siluriyen-Karbonifer (izeyen) yaþý kabul edilmiþtir. Dikendaðý formasyonu altta Küçükbahçe formasyonu, üstte Alandere formasyonu ile geçiþlidir. Üst düzeylerindeki kýrýntýlý kayalar, çörtlü kireçtaþlarý ile ardalanarak Orta Karbonifer'in kireçtaþlarýna geçerler (Þekil 4). Üzerine uyumsuz olarak Gerence formasyonu gelir. Birimin kayatürü e mikrofauna özellikleri, türbiditik akýntýlarýn egemen olduðu, zaman zaman hareketli yamaç/derin deniz ortamýnda çökeldiðini göstermektedir. Alandere formasyonu (Ca) Kumtaþý e marn aradüzeyli kireçtaþý ile çört sýamalý dolomitik kireçtaþý e kireçtaþýndan oluþan birimi, Kalafatçýoðlu (1961) "Alt Karbonifer (Üst izeyen-alt Namuriyen) yaþlý 'kristalin

6 38 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN Þekil 3- Önceki calýþmalarýn stratigrafik karþýlaþtýrma çizelgesi.

7 Þekil 3 ün deamý. NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 39

8 40 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN Þekil 4- Dikendaðý formasyonu e Alandere formasyonu; jeoloji haritasý, stratigrafik iliþkisi e fosil kapsamý.

9 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 41 kompakt esmer renkli tabakalý kalkerler'"; Lechner e diðerleri (1967) "Kohlenkalk" olarak tanýmlamýþ, Gümüþ (1971) ise "Týnaztepe" e "Alandere" adý altýnda iki ayrý formasyon olarak incelemiþtir. Erdoðan e diðerleri (1990) ise bu iki formasyonu, "Alandere formasyonu" olarak birleþtirmiþtir (Þekil 3). Altta yeþil, kahemsi-bejimsi yeþil renkte, orta-ince tabakalý kumtaþý, silttaþý; gri, beyaz, kirli sarý kýrmýzý renkte sýkça çört bantlý, orta-ince tabakalý kireçtaþý, kumlu kireçtaþý e marn ardalanmasý ile baþlar. Yanal olarak çörtsüz, genelde grimsi siyah, gri renkte, kalýn-orta tabakalý, bol krinoid e mercanlý kireçtaþýna; üste doðru siyahýmsý gri, yer yer bejimsi gri, siyahýmsý kaherenkli çört sýamalý, laminalý, bol makrofosil izli dolomitik kireçtaþýna geçer. Dolomitik kireçtaþý yer yer kristalize, mikritik e oolitik özellikler gösterir. En üstte ise koyu gri, grimsi-kahemsi siyah, bazen bej renklerde, kalýn tabakalý, masif, ikincil kalsit dolgulu, yer yer çört yamalý e silis topacýklý kireçtaþlarý ile son bulur. Altta, Dikendaðý formasyonu ile geçiþli olan birimin üzerine, Geç? Skitiyen-Erken Ladiniyen yaþlý Gerence formasyonu uyumsuz olarak gelmektedir. Alandere formasyonu fosil bakýmýndan oldukça zengindir. Alýnan örneklerde; Archaediscus sp., Archaesphaera sp., Bradyina sp., Climacammina sp., Endothyridae, Fusulinella sp., Globialulina sp., Haplopragmella sp., Lasiodiscidae, Lasiodiscus sp., Mediocris sp., Millerella sp., Monotaxinoides sp., Neoarchaeodiscus sp., Ozawainella sp., Paleotextularidae, Parathuramminidae, Pseudoendothyra sp., Pseudostaffella sp., Qasituberitina sp., Tuberitina sp., Ungdarella sp. fosilleri saptanmýþ e bu fosil topluluðuna göre birime Alt-Orta Karbonifer yaþý erilmiþtir. Önceki çalýþmalardan Kalafatçýoðlu (1961) Alt Karbonifer (Üst izeyen-alt Namuriyen), Lechner e diðerleri (1967) Karbonifer/izeyen, Gümüþ (1971) Alt Karbonifer'in üstü-izeyen-üst Karbonifer'in altý, Erdoðan e diðerleri (1990) Erken Orta Karbonifer (Baþkiriyen), Kozur (1995) Serpuhoiyen-Baþkiriyen yaþlarýný belirtmektedirler. Buna göre formasyon için izeyen'in ortasýndan Baþkiriyen sonuna kadar bir yaþ aralýðý önerilebilir. Formasyon, önce (göreli) derin denizel bir ortam ile, sonra genel olarak sýð denizel, yer yer resiflerin de oluþtuðu bir ortamda çökelmiþtir. Karaburun granodiyoriti (Trkg) Birim ilk kez, Türkecan e diðerleri (1998) tarafýndan "Karaburun sokulumu" olarak adlandýrýlmýþ e granodiyorit olarak tanýmlanmýþtýr. Lehnert-Thiel (1969), Deoniyen-Karbonifer sýnýrýndaki kýrýmlanma ile granit sokulumunu; Yýldýz (1969), Paleozoyik'in üst düzeylerinde granitin gözlendiðini belirtir. Yeniliman güneyinde e yaklaþýk 1 km²'lik bir alanda, Siluriyen-Karbonifer yaþlý Dikendaðý formasyonunu kesen birkaç yüzleði ardýr (Þekil 1). Türkecan e diðerleri (1998), Ercan e diðerleri (2000)'ne göre birim; "fenokristal olarak plajiyoklaz, kuars, amfibol, piroksen e çok az ortoklas içermektedir, biyotitlerden Rb/Sr yöntemiyle 239,9 ± 2,4 m.y. yaþ elde edilmiþtir e bu bölgedeki Triyas yaþlý bir magmatizmayý göstermektedir". Bu çalýþmada birimin Skitiyen yaþlý olduðu öngörülmüþtür. MESOZOYÝK Karaburun Yarýmadasýnda "otokton" Mesozoyik olarak Alt Triyas'tan Kampaniyen-Maastrihtiyen'e kadar karbonat, kýrýntýlý e fliþ fasiyesindeki kaya birimlerinden oluþan bir istif gözlenir. Paleozoyik kaya birimleri üzerine uyumsuz olarak gelen e Skitiyen ile baþlayan Mesozoyik birimlerinde, Üst Skitiyen sonrasý- Ladiniyen öncesi bir derinleþme süreci, Malm ile Kretase arasýnda e ayrýca, büyük bir olasýlýkla Senoniyen'de bir "uyumsuzluk" (stratigrafik boþluk/hiyatus) gözlenmekle birlikte, genelde karbonatlardan oluþan e fliþle sonlanan düzenli denebilecek bir istifin arlýðýndan söz edilebilir.

10 42 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN Mesozoyik istifi, en altta Skitiyen-Alt Ladiniyen'de çökelen çeþitli kayatürlerinin yanal e düþey geçiþinden oluþan Gerence formasyonu; Ladiniyen yaþlý kireçtaþlarýndan oluþan Camiboðazý formasyonu; Karniyen-Resiyen yaþlý kireçtaþý, dolomitik kireçtaþý e kýrýntýlý aradüzeyli Güercinlik formasyonu; Liyas-Malm yaþlý neritik kireçtaþlarýndan meydana gelen Nohutalaný formasyonu; biyoklastik kireçtaþlarýndan oluþan Kretase yaþlý Aktepe formasyonu e Senoniyen yaþlý Balýklýoa formasyonu ile temsil edilir. Bu birimlerin çoðu düzenli bir istif sunmalarýna raðmen, km'lerce izlenebilen ters faylarla birbirleri üzerine itilmiþler eya derilmiþlerdir. Ayrýca Ýzmir fliþi içinde blok eya üzerinde tektonik dilimler halinde yer alýrlar. Gerence formasyonu (Trg) Formasyon, genelde kýrýntýlýlardan e çörtlü karbonatlardan oluþur. Brinkmann e diðerleri (1967) tarafýndan ilk kez "pelajik Triyas" olarak tanýmlanmýþ e Lechner e diðerleri (1967) ile Brinkmann e diðerleri (1967, 1972) tarafýndan "Domuzçukuru", "Koyutepe" e "Laleköy" birimleri olarak ayýrtlanmýþtýr. Erdoðan e diðerleri (1990), bu birimlerin, ayný formasyon içinde yanal e düþey giriklik sunan fasiyeslere karþýlýk geldikleri dikkate alýnarak, "Denizgiren grubu" kapsamýnda "Gerence formasyonu" adý altýnda incelemiþtir (Þekil 3). Gerence formasyonu, tabanda hemen her yerde ayný özelliði göstermez. Genelde çakýltaþý, lamellibranþ e gastropod fosilli yumrulu marn, kumtaþý, killi-siltli kireçtaþý, bazý yerde "buruþuk" görünümlü, bol kalsit damarcýklý kahemsi gri, koyu gri, ince-orta tabakalý kireçtaþlarý ile baþlar. Üste doðru bejden kaherengiye kadar deðiþen e arada 1-2 metre kalýnlýðýnda pembemsi bej renkli kireçtaþý düzeylerinin de gözlendiði, kalýn katmanlý, bol kalsit damarcýklý, yer yer masif e deðiþik kalýnlýkta, çoðun algli kireçtaþlarý bulunmaktadýr (Þekil 5). Bu düzeyler, Brinkmann e diðerleri (1967, 1972) tarafýndan tanýmlanan Domuzçukuru birimine karþýlýk gelir. Yarýmadanýn özellikle ortalarýnda, yaklaþýk Balýklýoa-Ildýr yakýnlarýnda, genellikle Domuzçukuru birimi karþýlýðý karbonatlarýn eya kýrýntýlý kireçtaþlarýnýn üzerine, kireçtaþý egemen yeþil e az oranda bulunan kýrmýzý radyolarit çakýllarýndan yapýlý çakýltaþlarý yer alýr (Þekil 5, Þekil 10). Çakýltaþlarý, genelde kötü boylanmalýdýr, yarý yuarlaklaþmýþ-küt köþeli kireçtaþý çakýllarý ile yeþil çört e seyrek kýrmýzý radyolarit çakýl e kýrýntýlarý, ender olarak da bazik magmatik kaya bileþenlerinden oluþur. Matriks, çoðun silt eya kildir. Hemen üzerine, kýrmýzý radyolarit e "ammonitico-rosso" fasiyesindeki kireçtaþý aradüzeyli çamurtaþlarý gelir. Bu çakýltaþlarý, Koyutepe birimi kapsamýndaki "ikinci konglomera" (Brinkmann e diðerleri 1967, 1972); Kaya e Kozur (1995 b) tarafýndan tanýmlanan Anisiyen istifindeki "þeyl-çakýltaþý bileþimli büyük ölçekli kanal dolgusu"nun karþýlýðý olmalýdýr. Formasyonun orta kesimlerinde çeþitli renkte kireçtaþý e bunlarla ardalanmalý çamurtaþý, marn, kumtaþý, kahemsi kýrmýzý, bejimsi yeþil renkli radyolarit e kýrmýzý pelajik kireçtaþý aradüzeyleri bulunmaktadýr. Kýrýntýlý kesimler yanal yönde kireçtaþýna geçer. Kireçtaþlarý bazý yerlerde çok sýk çört bantlarý içerir. Birim üste doðru, gri, açýk gri, kahemsi pembe, sarýmsý beyaz renklerde e deðiþik kalýnlýkta, bol kýrýk e çatlaklý kireçtaþlarý ile deam eder. Bu kesimlerde kireçtaþý e çört kýrýntýlarýndan oluþmuþ intraformasyonal breþ düzeyleri gözlenir. Karaburun Yarýmadasýnýn özellikle güneyinde, türbiditik kireçtaþlarýnýn oransal artýþý gözlenmektedir. En üstte ise, yer yer ammonitli e yumrulu, genelde pembe, pembemsi kýrmýzý renklerde, orta-kalýn tabakalý kireçtaþlarý e killi kireçtaþlarý ("ammonitico rosso fasiyesi") yer alýr. Formasyonun bu en üst kesimleri, Lechner e diðerleri (1967), Brinkmann e diðerleri (1967, 1972) tarafýndan Laleköy birimi olarak tanýmlanmýþtýr.

11 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 43 Þekil 5- Gerence formasyonu Boynuzcuk üyesi e deniz altý kanal dolgularýna iliþkin Oynatan mekiindeki tip kesit e jeoloji haritasý. Boynuzcuk üyesi (Trgb) Ýlk kez Konuk (1979) tarafýndan "Boynuzcuk formasyonu" olarak tanýmlanan birim, alttan üste doðru breþ, çakýltaþý, kumtaþý, çakýlcýklý kumtaþý, çamurtaþý, kumlu kireçtaþý, yumrulu kireçtaþý e marndan oluþur; ayný adla üye düzeyinde incelenmiþtir. Breþler, radyolarit-çört e çeþitli kireçtaþý çakýllarýndan oluþur. Karareis yakýnlarýnda e Erendede mekiinde radyolarit-çört çakýllarýnýn egemen olduðu breþ, diðer yerlerde genelde kireçtaþý çakýllarýnýn çoðunlukta olduðu çakýltaþý özelliðine dönüþür. Çakýlcýktan iri çakýla kadar deðiþen köþeli çakýllardan oluþan breþler, yeþil e siyah renkte, çok kötü boylanmalý, daha çok silis

12 44 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN olmak üzere kil e karbonat matrikslidir. Breþlerin üzerine brakiopod, lamellibranþ e gastropodlu, yumrulu, çakýlcýklý marn e kireçtaþý ile siltlikumlu kireçtaþý ardalanmasý gelmektedir. Kýrmýzýmsý-kahemsi bej, yeþilimsi sarý renklerdeki kireçtaþý/marn, belirgin olarak "ermiküler fasiyes" özelliðinde, büklümcüklü görünümlü e Skitiyen'in tipik formu Naticella/Natica (Natiria) costata ("cüce gastropod"), Myophoria sp. e Claraia sp. (Pseudomonotis) içermektedir (Þekil 6). Birimdeki kireçtaþlarý kahemsi-grimsi bej, sarýmsý koyu gri renklerde, orta-ince tabakalý e tipik olarak çokça sarý kalsit damarlý/damarcýklýdýr. Çakýltaþlarý, bordo, kahemsi sarý renklerde, orta-kalýn tabakalý, bazen masif; çoðunlukla siyah çört, beyaz kuars, beyazýmsý bej kuarsit; az olarak çeþitli kireçtaþlarýnýn yuarlak-yarý yuarlak çakýllarýndan oluþur, kötü boylanmalý e çoðun tane desteklidir. Çakýlcýklý kumtaþý, kaba kumtaþý e kumtaþlarý da bordo, kahemsi sarý renklerde, orta-ince tabakalýdýr (Þekil 7 e 8). Gerence formasyonu, Küçükbahçe, Dikendaðý e Alandere formasyonlarý üzerine uyumsuz Þekil 6- Gerence formasyonu Boynuzcuk üyesine iliþkin Elmacýk mekiindeki tip kesit e jeoloji haritasý.

13 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 45 Þekil 7- Gerence formasyonu Boynuzcuk üyesine iliþkin Karadað çeresinde tip kesit e jeoloji haritasý. Þekil 8- Gerence formasyonu Boynuzcuk üyesine iliþkin Küredaðý çeresinde tip kesit e jeoloji haritasý.

14 46 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN olarak gelmektedir. Üstte ise Camiboðazý formasyonu ile geçiþlidir (Þekil 8). Gerence formasyonunun alt düzeylerindeki; Cyclogyra? mahajeri, Spirorbis phlyctaena, Meandospira cf. pusilla mikrofosil kapsamý (Þekil 13-1); ayrýca, Naticella sp., Myophoria sp., Claraia sp. (Pseudomonotis) gibi makro fosiller e "ermiküler fasiyes" özellikleri (Þekil 6, 7 e 8), Skitiyen yaþýný göstermektedir. Formasyonda saptanan Agathammina sp., Aulotortus sp., Aulotortus cf sinousus, Cayeuxia sp., Calcitornella sp., Diplopora? sp., Duostamina sp.,, Earlandia sp., Earlandia tintiniformis, Earlandia amplimuralis, Endothyra sp., Endothyranella sp., Endothyranella wirzi, Frondicularia sp., Frondicularia woodwardi, Glomospira sp., Glomospira densa, Glomospirella sp., Glomospirella fasilis, Glomispirella grandis, Glomospirella semiplana, Macroporella sp., Meandrospira sp., Meandrospira pusilla, Meandrospira dinarica, "Meandospira" deformata, Meandrospira karnica, Meandrospiranella samueli, Ophthalmidium sp., Paraophthalmidium sp., Paulbronnimannella whittakeri, Pilammina densa, Planiinolutina sp., Reophax sp., Spirorbis sp., Spirorbis phlyctaena, Teutloporella? sp. Triasina? sp. Tubiphytes sp., Turriglomina sp., Turriglomina mesotriasica, ariostoma sp., ammonit e pelajik pelecypod (Halobia sp., Daonella sp.) kakýlarý fosil topluluðuna göre birimin yaþý, Geç Skitiyen- Anisiyen olarak belirlenmiþtir. Önceki çalýþmalar baðlamýnda formasyonun yaþý, ammonitico-rosso fasiyesindeki kýrmýzý renkli kireçtaþýndan oluþan Laleköy birimi (Lechner e diðerleri, 1967; Brinkmann e diðerleri, 1967,1972)' nin e/eya eþ deðerlerinin stratigrafik konumuna/kabulüne göre deðiþmektedir Brinkmann e diðerleri (1972), "Hallstatt fasiyesi" olarak tanýmladýklarý Laleköy birimini, ayrýntýlý erdikleri fosil kapsamýna göre, Üst Anisiyen kabul ederler. Konuk (1979) ise, "Hallstatt fasiyesindeki" Güldað formasyonunu Alt Karniyen, Gerence formasyonunun kapsamýnda olabilecek formasyonlarý Üst Skitiyen-Karniyen olarak gösterir. Erdoðan e diðerleri (1990), Laleköy birimini de kapsayan Gerence formasyonu için Skitiyen-Geç Anisiyen yaþýný önerirler. Koca e diðerleri (1992)'ne göre Laleköy formasyonu, Geç Anisiyen (Pelsoniyen/Ýlliriyen) yaþlý zengin bir fauna içermektedir. Kaya e Kozur (1995 b), Anisiyen istifinde Pelsoniyen yaþlý ammonitico-rosso fasiyesini e altýndaki olistostrom ile Erken Anisiyen-Geç Aegean yaþlý kýrmýzý çörtleri; Kozur e Kaya (1995), Ýlliriyen-Erken Fassaniyen ile Pelsoniyen yaþlý ammonitico-rosso fasiyesini belirtirler. Ýþintek e diðerleri (1998 a), "Laleköy formasyonu"nun en alt düzeyleri için Anisiyen, kalan bölümü için Ladiniyen yaþýný öngörürler. Ýþintek e Altýner (2001), Camiboðazý formasyonu kapsamýnda deðerlendirdikleri Laleköy biriminin Orta Anisiyen (Pelsoniyen) ile Geç Anisiyen (Ýlliriyen)- Ladiniyen yaþ aralýðý gösterdiðini belirtir. Bu çalýþmada, tanýmlanan kapsamýyla, önceki çalýþmalar e fosil bulgularýna göre Gerence formasyonu için Geç? Skitiyen-Erken Ladiniyen yaþý öngörülmüþtür. Gerence formasyonu, kýyý e sýð deniz ile, çoðun duraylý göreli derin denizel ortam koþullarýnda çökelmiþtir. Camiboðazý formasyonu (Trc) Beyaz, pembemsi beyaz, açýk gri renkli masif kireçtaþlarýndan oluþan birim, Lechner e diðerleri (1967) tarafýndan resifal eya lagüner kireçtaþlarýný içeren "Camiboðazý Birimi" olarak gösterilmiþ; Gümüþ (1971), Brinkmann e diðerleri (1972) ile Erdoðan e diðerleri (1990) tarafýndan ayný ad e kapsamda tanýmlanmýþtýr. Ýþintek e Altýner (2001), Camiboðazý formasyonu kapsamýnda Laleköy, Saplaz e Hanaylý birimlerini tanýmlar (Þekil 3). Birim, altta, Gerence formasyonunun pembe renkli kireçtaþlarý üzerinde, genellikle pembe renkli damarlar içeren bir düzey ile baþlar (Þekil 8) e beyaz, pembemsi beyaz, pembemsi bej, açýk gri renkli, genelde kalýn tabakalý, bazen ma-

15 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 47 sif kireçtaþlarý ile deam ederek Güercinlik formasyonuna geçer. Çalýþma alanýnýn en sarp yerlerini e yüksek tepelerini oluþturmasý, belirgin morfolojik özelliðidir. Bol miktarda alg, gastropod, lamellibranþ, krinoid, sünger spikülü e mikrofosil içerir. Birim, altta Gerence formasyonu e üstte Güercinlik formasyonu ile geçiþlidir. Formasyondaki Ammobaculites sp., Aulotortus sp., Aulotortus gr. sinousus, Cayeuxia sp., Diplotremina sp., Duostamina sp., Earlandia sp., Earlandia tintinifomis, Endothyra sp., Endothyranella sp., Endothyranella wirzi, Frondicularia sp., Frondicularia woodardi, Glomospira sp., Glomospirella sp., Lithocodium sp., Macroporella sp., Miliolipora sp., Ophthalmidium sp., Ophthalmidium chialingchiangense, Ophthalmidium fusiforme, Pachyphloides sp., Paraophthalmidium sp., Reophax sp.,trochammina sp., Tubiphytes sp., Tubiphytes obscurus, Turriglomina mesotriasica, Turrispirillina minima fosil topluluðuna göre Ladiniyen-Karniyen yaþý belirlenmiþtir. Camiboðazý formasyonu için Brinkmann e diðerleri (1967,1972) Ladiniyen; Erdoðan e diðerleri (1990), Ladiniyen-Karniyen; Ýþintek e Altýner (2001) Orta Anisiyen (Pelsoniyen)-Geç Anisiyen (Ýlliriyen) - Karniyen yaþýný belirtmektedir. Brinkmann e diðerleri (1972) tarafýndan Cordeoliyen (Alt Karniyen) yaþý erilen, Ýþintek e Altýner (2001) tarafýndan da Camiboðazý kapsamýnda e Ladiniyen-Karniyen yaþta gösterilen "Hanaylý birimi" (Lechner e diðerleri 1967; Brinkmann e diðerleri,1967,1972)'nin, bu çalýþmada, Güercinlik formasyonu kapsamýna (benzer kayatürü e haritalama uygunluðu ile Megalodonlarýn ilk görüldüðü düzeyler olmasý gibi nedenlerle) alýnmasý, Camiboðazý formasyonu için Ladiniyen göreli yaþýný öngördürür. Birimin kaya türü özellikleri e fosil kapsamý, sýð denizel ortamý göstermektedir. Brinkmann e diðerleri (1972) resifal e resifönü ortamlarýný da belirtirler. Güercinlik formasyonu (Trg) Megalodon'lu, oolitik kireçtaþý; yeþil, sarý, kýrmýzý silttaþý, kumtaþý, demir/boksit pizolitli çakýltaþý; açýk gri laminalý dolomit e beyaz dolomitik kireçtaþlarýndan oluþan birim, Güercinlik formasyonu olarak ayýrtlanmýþtýr. Ýlk kez Lechner e diðerleri (1967), Brinkmann e diðerleri (1967, 1972) tarafýndan "klastik e eaporitik oluþuklarla karakteristik birim" olarak tanýmlanmýþtýr. Erdoðan e diðerleri (1990) Hanaylý birimi, laminalý dolomit e "Üst Triyas kalkerleri" (Brinkmann e diðerleri, 1967,1972)'ni de Güercinlik birimi kapsamýna alarak, yeniden tanýmlamýþ e bu çalýþmada da benimsenmiþtir. Ýþintek e Altýner (2001), Hanaylý birimini Camiboðazý formasyonu; Üst Triyas kalkerlerini de Nohutalan formasyonu (Alt kireçtaþý birimi) kapsamýnda inceler (Þekil 3). Birim altta, sarýmsý krem renkli, masif-kalýn tabakalý, bol algli, oolitik kireçtaþlarý ile baþlar e üste doðru ince-orta tabakalý, pembemsi sarý renkte, kumlu, bol Megalodon'lu, oolitik/pizolitik kireçtaþlarý e kalýn katmanlý, krem renkli, gastropod e küçük Megalodon'lu oolitik kireçtaþlarý, laminalý-stromatolitik dolomit, dolomitik kireçtaþý e beyaz renkli, kalýn tabakalý, iri Megalodon'lu kireçtaþý, yeþilimsi-kahemsi sarý, kahemsi kýrmýzý, bordo renkli kumtaþý, silttaþý, çamurtaþý, çakýlcýklý kumtaþý ile marn, killi-kumlu kireçtaþý, dolomit e beyaz renkli dolomitik kireçtaþlarýnýn ardalanmasý olarak deam eder; laminalý dolomit e beyaz renkli orta-kalýn katmanlý, az çört sýamalý kireçtaþlarý ile sona erer. Kaký yýðýþýmlý kireçtaþý (biyorudit) düzeylerine rastlanýr. Kýrýntýlý aradüzeylerin arlýðý, Güercinlik formasyonunun en tipik özelliðini oluþturur. Matriks silisten oluþur e demiroksit kapsar. Yer yer çapraz katmanlanma gözlenir. Yanal yönde demir/demirli boksit pizolitli (özellikle Gönemse güneyi) kuars çakýlcýklý kumtaþlarý da birimin ayýrtman kayatürüdür. Ulalý Daðý güneyindeki demirli boksit düzeyi de birim içinde oluþmuþtur. Monzodiyorit olarak tanýmlanan 15,4±0,5 m.y. yaþlý "Uzunkuyu sokulumu" (Türkecan e diðerleri 1998; Ercan e diðerleri, 2000)'nun kontakt metamorfizmasý

16 48 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN sonucu Uzunkuyu-Palamutboðazý çeresinde (Þekil 1; L17-a4) rekristalize özellikler gösterir (Trgm). Birim altta Camiboðazý, üstte ise Nohutalaný formasyonu ile geçiþlidir. Formasyon için, Brinkmann e diðerleri (1972)'nin belirttiði Hanaylý e Güercinlik birimlerinin toplam 260 m.'lik kalýnlýk da dikkate alýnarak, yaklaþýk m.'lik bir kalýnlýk öngörülmüþtür. Güercinlik formasyonunda belirgin bir yanal deðiþim gözlenmez. Güercinlik formasyonunda saptanan; Ammobaculites radstadtensis, Auloconus permodiscoides, Aulotortus communis, Aulotortus friedly, Aulotortus gaschei, Aulotortus impressa, Aulotortus sinousus, Aulotortus sp., Aulotortus tumidus, Aulotortus turgida, Calcitornella sp., Cayeuxia sp., Diplopora cf annulata, Diplopora sp., Duostamina sp., Earlandia sp., Endothyra sp., Endothyranella sp., Frondicularia sp., Frondicularia woodardi, Galeanella sp., Glomospira sp., Glomospirella grandis, Glomospirella parallela, Glomospirella sp., Griphoporella sp., Lamelliconus multispirus, Lamelliconus procerus, Macroporella retica, Megalodon, Microcodium, Miliolipora cuillieri, Miliolipora sp., Ophthalmidium sp., Paraophthalmidium sp., Planiinoluta sp., Pokljukosmilia tualica, Reophax sp., Spiriamphorella districh, Spirorbis phlyctaena, "Tetrataxis" nana?, Thaumatoporella paroesiculifera, Thecosmilia sp.,triadodiscus eomesozoicus, Triasina hantkeni, Trochammina alpina, Trochammina jaunensis, Trochammina sp.,tubiphytes sp., Turriglomina mesotriasica, olzeia badiotica fosil topluluðuna göre Orta-Üst Triyas yaþý erilmiþtir. Brinkmann e diðerleri (1967, 1972) Hanaylý birimi için Alt Karniyen (Cordeoliyen), Güercinlik birimi için Karniyen (Juliyen-Tualiyen), "laminalý dolomitler" için Noriyen e "beyaz kalkerler" için Resiyen yaþýný belirtirler. Erdoðan e diðerleri (1990) birim için Noriyen-Resiyen yaþýný; Ýþintek e Altýner (2001), farklý tanýmladýðý Güercinlik formasyonu için Noriyen yaþýný kabul eder. Camiboðazý formasyonunun Ladiniyen göreli yaþý ile üstündeki Nohutalaný formasyonunun Liyas-Malm yaþý e saptanan fosillere göre, Güercinlik formasyonu için Karniyen-Resiyen yaþý öngörülmüþtür. Güercinlik formasyonunun, oldukça sýð bir deniz, iliþkili deðiþik ortam e asortamlarda (gelgit düzlüðü, karasal, resifal) çökeldiði ileri sürülebilir. Nohutalan formasyonu (Jn) Kireçtaþý, dolomitik kireçtaþý e Cladocoropsis'li kireçtaþýndan oluþan birim Nohutalan formasyonu olarak ayýrtlanmýþtýr. Birim, Brinkmann e diðerleri (1972) tarafýndan, "laminalý dolomitler" (Nohutalan dolomiti), "açýk renkli mikritik kireçtaþý" e "biyopelspratik/oosparitik kireçtaþý" olarak üç ayrý fasiyeste incelenmiþ, Üst Triyas- Liyas yaþlý "Nohutalan birimi", Cladocoropsis kapsayan Malm yaþlý kireçtaþlarýný da "Cladocoropsis birimi" olarak tanýmlamýþlardýr. Erdoðan e diðerleri (1990), Liyas e Malm birimleri ile Kretase yaþlý "Aktepe birimi" (Lechner e diðerleri 1967; Brinkmann e diðerleri,1972)'ni Nohutalan formasyonu kapsamýnda deðerlendirmiþlerdir. (Resiyen)-Orta Liyas yaþlý "Nohutalan formasyonu", "Kimmericiyen kireçtaþlarý" e "Aktepe formasyonu" olarak ayrý ayrý (Ýþintek e diðerleri, 1998 b; Ýþintek e Altýner, 1998); Nohutalan formasyonunu olarak Resiyen yaþlý "alt kireçtaþý" ile Liyas yaþlý "üst kireçtaþý" birimleri (Ýþintek e Altýner 2001) tanýmlanmýþtýr. Bu çalýþmada, Resiyen kireçtaþlarýnýn Güercinlik formasyonu kapsamýna alýnmasý, Liyas e Malm arasýnda (kayatürü fasiyeslerindeki süreklilik nedeniyle) bir kesikliðin/boþluðun gözlenememesi e Jura-Kretase sýnýrýndaki stratigrafik kesikliðe (Ýþintek e Altýner, 1998, 2001) dayanýlarak Aktepe formasyonu ayrý tutulmuþ e Liyas-Malm yaþlý kireçtaþlarý Nohutalan formasyonu olarak kabul edilmiþtir (Þekil 3). Nohutalan formasyonu, kireçtaþý, dolomitik kireçtaþý e dolomitlerden oluþan yeknesak sayýla-

17 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 49 bilecek bir birimdir. Genelde orta-kalýn tabakalý e gri renktedir. Altta gri, açýk gri renkli kireçtaþý e bunlarla girik gri, kül renkli dolomit, dolomitik kireçtaþý bulunur. Orta kesimleri gri, açýk gri, beyaz renkli, ender çört sýamalý e seyrek yumrulu kireçtaþlarýndan oluþur. Bu kesimler yer yer oolitik, mikritik, biyoklastik özellikler gösterir. Malm yaþlý Cladocoropsis'li düzeylere geçerken, yaklaþýk 2 metre kalýnlýðýnda, pembemsi bej renkte mikritik - biyomikrosparitik kireçtaþý içerir. Tanýmlanabilir fosil kapsamayan bu düzey, Batý Toroslar'da Toarsiyen-Dogger yaþlý "ammonitico rosso" fasiyesinin benzeridir (M. Þenel, 1997; sözlü bilgi). Ancak Ýþintek (2002), Liyas ile Kimmericiyen arasýnda boksit oluþumunu da belirterek, yaklaþýk 25 milyon yýllýk bir boþluðu öngörür. Üst düzeyler gri, kahemsi gri renkte bol algli kireçtaþlarýndan oluþur. Bu kesimlerin en belirgin özelliði bol miktarda Cladocoropsis sp. içermesidir (Þekil 9). Birimin alt dokanaðý Güercinlik formasyonu ile geçiþlidir. Ayrým, fosil kapsamýna e pembemsi beyazdan griye deðiþen renk, ortadan kalýna deðiþen tabaka kalýnlýðý ayrýmýna göre yapýlabilir. Üstte ise Aktepe formasyonu tarafýndan uyumsuz olarak örtülür. Nohutalan e Aktepe formasyonlarýnýn dokanaðýnda yersel boksit gözlenir (Brinkmann e diðerleri, 1972) e ayrýca; "Aktepe formasyonu, doðrudan Nohutalan formasyonunun Liyas yaþlý kireçtaþlarýný Dogger, Malm e Erken Kretase olmaksýzýn, aþýnmalý bir dokanak ile örter" (Ýþintek e Altýner, 1998). Brinkmann e diðerleri (1972) birimin kalýnlýðýný (Nohutalan 250 m, Cladocoropsis'li kesim 250 m. olmak üzere) 500 m. olarak ölçmüþlerdir; Erdoðan e diðerleri (1990) ise 500 m. eya daha fazla olduðunu tahmin ederler. Formasyonda yanal yönde deðiþim gözlenmez. Formasyonda; Acicularia sp., Actinoporella sp., Agerina sp., Agerina martana, Aleosepta jaccardi, Ammobaculites sp., Boliinopsis sp., Cayeuxia sp., Cayeuxia piae, Cladocoropsis mirabilis, Clypeina jurassica, Conicokurnubia sp., Conicospirillina sp., Earlandia sp., Eerticyclamina sp., Eerticyclammina irguliana, Fareina sp., Glomospira sp., Glomospirella sp., Haurania amiji, Haurania desarta, Kilianina sp., Koskinobullina socialis, Kurnubia sp., Kurnubia palastiniensis, Labyrinthina mirabilis, Labyrinthina recoarensis, Lenticulina sp., Lituosepta compressa, Mayncina termieri, Mesoendothyra sp., Nautiloculina sp., Neotrocholina sp., Ophthalmidium sp., Orbitopsella praecursor (A e B formlarý), Orbitopsella primaea, Paleodasycladus mediterraneus, Parurgonina caelinensis, Pseudocyclammina liassica, Protopeneroplis striata, Reophax sp., Salpingoporella annulata, Sigmoilina sp., Siphonoalulina sp., Spirillina sp., Textularidae, Thaumatoporella paroesiculifera, Tintinidae, Trochammina sp., Trocholina elongata, Tubiphytes sp., Tubiphytes morronensis, alulinidae, erneulina sp. fosilleri saptanmýþtýr. Bu formlarýn çoðunluðu Liyas/Orta Liyas ile Kimmericiyen, bir kýsmý da Titoniyen'i, Berriasiyen'i?, alanjiniyen'i? gösterir. Brinkmann e diðerleri (1972), Nohutalan birimi için Üst Triyas (Üst Resiyen)-Liyas e Cladocoropsis birimi için Malm'ý, Erdoðan e diðerleri (1990) Liyas-Albiyen yaþýný belirtir. Ýþintek e diðerleri (1998 b), Ýþintek e Altýner (1998, 2001) formasyonda Resiyen-Liyas yaþýna deðinir. Bu çalýþmada Nohutalan formasyonunun Jura (Liyas-Malm) yaþta olduðu öngörülmektedir. Nohutalaný formasyonu sýð deniz koþullarýnda çökelmiþtir. Üst kesimleri resifal ortamý da yansýtýr. Aktepe formasyonu (Ka) Apsiyen-Albiyen yaþlý genel olarak bej renkli kireçtaþlarýndan oluþan formasyon, ilk kez Lechner e diðerleri (1967, Brinkmann e diðerleri, 1972'den) tarafýndan "Aktepe birimi" olarak tanýmlanmýþtýr. Erdoðan e diðerleri (1990), birimi Nohutalan formasyonu kapsamýnda deðerlendirirler; Ýþintek e Altýner (1998) ise Aktepe formasyonunu "Apsiyen-Albiyen kireçtaþlarý" olarak inceler (Þekil 3).

18 50 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN Tmk. 395 A Qal. 305 b Ka Tmy Trg 628 Jn ( D) Ka Ka Kbh Ka(?) 43 Jn (L) Jn( ) M X Aktepe B Qaly K 0 500m L17-a4 42 Þekil 9- Nohutalan e Aktepe formasyonlarýna ilþkin Kadýoacýk-Barboros köyleri arasýndaki kesit e jeoloji haritasý. Kahemsi-beyazýmsý-pembemsi bej renklerde, orta-kalýn/ince tabakalý, bazen "buruþuk" görünümlü, sýkça sarý kalsit damarcýklý, çoðun biyoklastik kireçtaþý e killi kireçtaþýndan oluþur. Sýkça gastropod kaký yýðýþýmlarý gözlenir. En ayýrtman özelliði "iri" Miliolidae'lerin kolayca seçilmesidir. Aktepe formasyonu, tabanda Nohutalaný formasyonunu uyumsuz olarak üstler; ancak iliþki çok belirgin deðildir. Liyas kireçtaþlarý üzerine Malm e Alt Kretase olmaksýzýn, doðrudan Aktepe formasyonunun gelmesi e boksit oluþumu (Ýþintek e Altýner, 1998) bu uyumsuzluðun göstergesidir. Üst dokanaðý ise tartýþmalýdýr e bu

19 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 51 çalýþmada, hemen üzerinde bulunan çakýltaþý e kumtaþý, Balýklýoa formasyonunun Haneybaþý üyesi kapsamýnda deðerlendirilerek, Üst Kretase (Kampaniyen-Maastrihtiyen) birimleri ile arasýnda bir boþluk olduðu öngörülmüþ e uyumsuz olarak kabul edilmiþtir (Þekil 9). Brinkmann e diðerleri (1972) birimde 250 m.'lik bir kalýnlýk belirtmiþlerdir. Yayýlýmý sýnýrlý olan birimde yanal yönde bir deðiþim gözlenmez. Aktepe formasyonunda saptanan; Boliinopsis sp., Cuneolina sp., Cuneolina camposaurii, Cuneolina paonia, Cyclogyra sp., Debarina sp., Debarina hahounerensis, Glomospirella sp., Miliolidae, Nezzazata sp., Nummoloculina heimi, Ophthalmidium sp., Orbitolina spp., Orbitolina para, Praechrysalidina infracretacea, Praeorbitolina lotzei, Pseudocyclammina sp., Pseudocyclammina hedbergi, Pseudorhapydionina dubai, Pseudotextulariella sp., Pseudotextulariella? scarsellai, Sabaudia sp., Sabaudia capitata, Sabaudia minuta, ercorsella arenata e rudist kakýlarý ile Apsiyen-Albiyen yaþý erilmiþtir. Brinkmann e diðerleri (1972) Kretase (Alt Kretase, "Lechner e diðerleri, 1967") olarak belirttikleri birimde saptadýklarý Palaeodictyoconus sp. ile Barremiyen-Apsiyen yaþ aralýðýný gösterirler. Erdoðan e diðerleri (1990), Aktepe formasyonunu da kapsayan Nohutalan formasyonunun yaþýnýn Albiyen'e kadar çýktýðýný ileri sürerler. Ýþintek e Altýner (1998), Aktepe formasyonu kireçtaþlarýný Apsiyen-Albiyen olarak belirtirler. Bu çalýþmada da formasyon Apsiyen-Albiyen yaþlý kabul edilmiþtir. Aktepe formasyonu sýð denizel ortamda, özellikle resifal (resif ardý) koþullarda çökelmiþtir. Balýklýoa formasyonu (Kb) Karbonat e kýrýntýlý kaya birimlerinden oluþan formasyon, Brinkmann e diðerleri (1977) tarafýndan En Üst Kretase ("Höhere Oberkreide") kaya birimleri olarak belirtilmiþtir. Erdoðan e diðerleri (1985) tarafýndan Geç Kretase yaþlý "Balýklýoa birimi" olarak e altta, karbonatlardan oluþan "Karahasan kireçtaþý üyesi" ile üstte, kýrýntýlýlardan oluþan fliþ fasiyesindeki "Haneybaþý üyesi"ne ayrýlarak tanýmlanmýþtýr. Güngör (1989)'ün, üye adlarýný koruyup, formasyon olarak belirttiði birim için yapýlan ayrým e adlamalar, bu çalýþmada da benimsenmiþtir. Çakýltaþý ya da kýrýntýlý-biyoklastik kireçtaþlarý ile baþlayan birim, marn e mikritik kireçtaþlarý ile deam eder, kumtaþý-çamurtaþýndan oluþan fliþ ile sona erer (Þekil 10). Karahasan kireçtaþý üyesi (Kbk) Altta, her yerde gözlenmeyen 2-3 metre kalýnlýðýnda pembe, pembemsi bej renkte, kötü boylanmýþ, yarý yuarlanmýþ kireçtaþý çakýllarýndan oluþan çakýltaþý düzeyi ile baþlar. Genelde ise, birimin tabanýnda, açýk/koyu bej renklerde, masif-kalýn tabakalý lito-biyoklastik kireçtaþlarý bulunur. En alttaki kireçtaþý düzeyi içinde boksit çakýllarý e rudist kakýlarý da gözlenir (Þekil 10.3). Daha üstte, bej renkte, orta tabakalý, yeþil çört/radyolarit kýrýntýlý Globotruncana'lý mikritler; kahemsi pembe-kýrmýzý renklerde, ince-orta tabakalý, kýrýmcýklý, yumrulu kireçtaþlarý; bordokahemsi bej renklerde (alacalý), ince tabakalý marn-kýrýntýlý kireçtaþý bulunur. Haneybaþý üyesi (Kbh) Karahasan kireçtaþý üyesinin mikritik kireçtaþý e marnlarý üzerine, açýk/koyu yeþil, kahemsi sarý-bordo, kýrmýzý, yeþilimsi bej renklerde, ince/ çok ince-orta tabakalý kumtaþý-çamurtaþý egemen kayatüründe, fliþ fasiyesindeki Haneybaþý üyesi gelmektedir. Kumtaþlarý, kýrmýzý radyolarit e serpantinit kýrýntýlarý kapsar. Kadýoacýk Köyü güneybatýsýnda Aktepe formasyonunun hemen üzerine gelen, yaklaþýk 5-10 m. kalýnlýðýnda, gri, bejimsi gri renkteki kötü boylanmýþ çakýltaþlarý (Kbhç); yarý yuarlaklaþmýþ çoðun kireçtaþý çakýllarý ile yuarlaklaþmýþ-yarý yuarlaklaþmýþ, yeþilkahe renklerde çört çakýllarý, çok az oranda bazik kaya (diyabaz?) çakýllarý kapsamaktadýr.

20 52 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN Þekil 10-Balýkoa formasyonu ile Gerence formasyonuna ilþkin Balýklýoa köyü çeresindeki kesit e ayrýntýlý jeoloji haritasý.

21 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 53 Bu çakýltaþý düzeyi, yanal yönde incelip kaybolan Karahasan kireçtaþýnýn tabanýndaki çakýltaþýnýn eþdeðeri olarak kabul edilmiþtir. Üzerinde kahemsi sarý, yeþilimsi bej renklerde kumtaþlarý bulunur. Formasyon, Gerence, Nohutalan e Aktepe formasyonlarýný uyumsuz olarak üstler. Üzerine Neojen kaya birimleri uyumsuz olarak gelir. Birimdeki kireçtaþlarýndan alýnan örneklerde; Calcarinidae, Disyclina sp., Globigerina sp., Globotruncaniidae, Globotruncana sp., Globotruncana linneiana, Miliolidae, Minouxia sp., Nacellaria sp., Nodosaridae, Nodosaria sp., Nummofallotia sp., Ophthalmidium sp., Radiolaria spp., Rosita sp., Rotalidae, Rotalia sp., Textularia sp. fosilleri saptanarak Senoniyen yaþý belirlenmiþtir. Brinkmann e diðerleri (1977), ayrýntýlý erdikleri fosillere göre, neritik-pelajik karbonatlar için Alt?- Üst Kampaniyen-Alt Maastrihtiyen yaþýný önerirler. Erdoðan e diðerleri (1985), alttaki neritik kireçtaþlarý için Santoniyen-Kampaniyen; daha üstteki pelajik kireçtaþlarýnýn Geç Kampaniyen e Erken-Orta Maastrihtiyen; Erdoðan (1990 b), Karahasan kireçtaþý üyesinin en alt bölümlerini Kampaniyen e üstteki pelajik kireçtaþlarýný Maastrihtiyen; Erdoðan e diðerleri (1990) Balýklýoa formasyonunu Kampaniyen-Maastrihtiyen yaþýnda kabul ederler. Bu çalýþmada da birim için Kampaniyen-Maastrihtiyen yaþý benimsenmiþtir. Birimin sýð denizel, resifal e yamaç önü ortamlarýný temsil eden alt düzeylerinden sonra, giderek derinleþen þelf ortamýný gösteren üst düzeyleri farklý ortamlar için ayýrtmandýr. ALLOKTON BÝRÝMLER "Otokton" konumlu kaya birimleri üzerinde, kumtaþý, silttaþý e marn aradüzeyli kireçtaþýdolomitik kireçtaþlarýndan oluþan (Geç) Permiyen yaþlý Tekedaðý formasyonu;?-ladiniyen- Erken Karniyen (Noriyen?) yaþlý bazik olkanit, türbidit e karbonatlarý kapsayan Ýdecik birimi, Geç Kretase-Erken Tersiyer (Daniyen?) yaþlý Ýzmir fliþi e Yeniliman serpantiniti tektonik olarak bulunmaktadýr. Tekedaðý formasyonu (Pt) Kumtaþý, silttaþý e marn aradüzeyli kireçtaþlarýndan oluþan (Geç?) Permiyen yaþlý birim, çalýþma alanýnda ilk kez tanýmlanmýþ e Tekedaðý formasyonu olarak adlandýrýlmýþtýr. Garrasi e Weitschat (1968), birimin de bulunduðu Tekedaðý Yarýmadasý'nda Permo-Karbonifer yaþlý "Tekekaradað kalkerleri"ni tanýmlarlar. Formasyonun olasý alt kesimleri mika pullu, kirli beyaz renkli kumtaþý, silttaþý e siyahýmsý, bazen gri, koyu gri renkli, buruþuk laminalý görünümlü killi kireçtaþý-marn aradüzeyli kahemsigrimsi siyah renkli kireçtaþlarýndan oluþur. Allokton konumu nedeniyle istiflenme biçimi kesin olarak belirtilemez. Kireçtaþlarýnýn olasý alt düzeyleri ince-orta tabakalýdýr. Çok kýrýmlý e kýrýmcýklý, buruþuk görünümlü, yer yer oolitik, bazý düzeylerde pizolitiktir. Olasý üste doðru ise kahemsi siyah renkli, kalýn-orta tabakalý, makro (gastropod) e bentik mikrofosilli kireçtaþlarý ile dolomit e dolomitik kireçtaþlarýna geçer (Þekil 11). Birimin alt e üst dokanaðý Gerence formasyonunun (Ammonit'li, Halobia'lý, Daonella'lý) kireçtaþlarý ile tektonik iliþkilidir. Çalýþma alanýnda küçük bir tektonik dilim biçiminde bulunan Tekedaðý formasyonunda yanal deðiþim gözlenememiþtir. Birimin görünürdeki orta kesimlerinde saptanan; Eotuberitina sp., Frondina sp., Geinitzina sp., Globialulina sp., Gymnocodium sp., Hemigordius sp., Permocalculus sp., Pseudoermiporella sp. fosil topluluðuna göre, Tekedaðý formasyonu için (Geç?) Permiyen yaþý öngörülmektedir. Tekedaðý formasyonunun kayatürü, makro e mikrofauna özellikleri sýð denizel ortam koþullarýný yansýtýr.

22 54 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN / A K Ca 15 SCd SCd Trg 60 Ca X 187 Qal Pt Pt 59 AA Ca A X 101 Pt Pt Trgb T rgb x 265 Trg Trg 57 Pt 56 Tr g m 49 L16-b2 Þekil 11- Tekedaðý formasyonuna iliþkin Karareis Koyu-Tekedaðý ndaki kesit e jeoloji haritasý. Ýdecik birimi (Tri) Altere olmuþ yeþilimsi kahe renkli bazik la e piroklastik/olkaniklastikler ile yumrulu, çörtlü kireçtaþý e kýrmýzý radyolaritlerden oluþan birim, stratigrafik farklýlýðý nedeniyle yapýsal-stragrafik bir birim olarak yeniden, Ýdecik birimi olarak tanýmlanmýþtýr. Konuk'un (1979) Karareis birliði kapsamýnda gösterdiði "Güldað", "Ýdecik" e "Kayadibi" formasyonlarýný tümüyle kapsar. Birim, Erdoðan e diðerleri (1990) tarafýndan Denizgiren grubu kapsamýnda gösterilen Karareis formasyonunun bir kýsmýna karþýlýk gelmektedir (Þekil 3). Gri renkli, yer yer yumrulu, çörtlü kireçtaþlarýnýn üzerine yeþil renkli bazik tüflerin gelmesiyle baþlayan birim, yeþil e sarýmsý-kahemsi

23 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 55 bej renkli çört e radyolarit aradüzeyli, kýrmýzý renkli radyolaryalý pelajik kireçtaþlarý ile ardalanarak deam eder. Üste doðru yeþil renkli tüfler artarak, yeþil, kahemsi yeþil renkli lalara geçer. Spilitik özellikler gösteren bu lalar, daha üstte kireçtaþý çakýllarý da içeren olkanik bileþenli kumtaþlarýyla ardalanarak deam eder e bunlarýn üzerine çörtlü kireçtaþlarý gelir (Þekil 12). Birim, yapýsal-stratigrafik konumuna göre, altta Dikendaðý formasyonu, üstte Camiboðazý e Gerence formasyonlarý ile teknonik iliþkili arsayýlmýþtýr. Ýdecik birimi, tanýmlandýðý kadarýyla yaklaþýk 100 metrelik bir kalýnlýk göstermektedir. Yanal deðiþim yerseldir, içindeki türbiditik düzeylerde gözlenir. olkanitlerin, olasý alt düzeyindeki kýrmýzý radyolaritlerden alýnan örneklerde saptanan Triassocampe sp., Triassocampe ex gr scalaris, Pentaspongodiscus mesotriassicus, Pseudostylosphaera sp., Pseudostylosphaera fragilis, Parasepsagon ariabilis, Sepsagon? aequispinosus, Pseudostylosphaera coccostyla, Actinommidae, Eptingium sp. cf. manfredi radyolarya fosilleri, Erken Ladiniyen-Geç Ladiniyen ortasýný; hemen üzerindeki kireçtaþlarýnda saptanan konodontlar ise Erken Karniyen'i (Kozur, 1996; sözlü bilgi) gösterir (Þekil 13). Konuk (1979), Güldað, Ýdecik e Kayadibi formasyonlarý için Karniyen yaþýný öngörür. Kozur e Kaya (1995), Geç Ladiniyen yaþlý karbonatlarýn altýndaki klastiklerle ardalanmalý denizaltý tüflerini, Kaya e Rezsü (2000) Ladiniyen/Karniyen yaþlý mafik olkanik kýrýntýlý birimi belirtir. Bu erilere göre Ýdecik birimi, Ladiniyen-Karniyen yaþlý olmalýdýr. Daha üstlerdeki, Konuk (1979) ile de örtüþen, Galeanella sp.li kireçtaþlarý, birimin Noriyen'e (belki de daha üstlere) kadar çýkabileceðini de düþündürür (Þekil 12). Ýdecik birimi, duraysýz e olkanizmanýn etkili olduðu göreli derin denizel ortam koþullarýnda çökelmiþtir. Þekil 12- Ýdecik birimine ait Tuzla mekiindeki tip kesit e jeoloji haritasý.

24 56 Ali ÇAKMAKOÐLU e Z. Rýfký BÝLGÝN Þekil 13- Ýdecik birimine ait Harapaðýl mekiindeki tip kesit e jeoloji haritasý. Ýzmir fliþi (KTi) Genel olarak kýrýntýlý bir matriks ile deðiþik kayatüründeki bloklardan oluþan, Batý Anadolu' da geniþ bir daðýlýma sahip fliþ fasiyesindeki birim "Ýzmir fliþ formasyonu" olarak Öngür (1972) tarafýndan adlanmýþ, Eþder (1988) tarafýndan da "Ýzmir fliþi" olarak grup düzeyinde tanýmlanmýþtýr. Önceki çalýþmalarýn çoðunda, örneðin; "Kretase fliþi" (Parejas, 1940; Brinkmann, 1966; Brinkmann e Ýzdar, 1971), "Üst Kretase fliþi" (Akartuna, 1962), "Bornoa fliþi" (Konuk, 1977), "Erdemirçay formasyonu" (Konak e diðerleri,1980), "Filiþ topluluklarý" (Yaðmurlu, 1980), "Kretase- Paleojen fliþi" (Baþarýr e Konuk, 1981), "Belkahe" e "Çaldað" formasyonlarý (Akdeniz e diðerleri, 1986), "Bornoa karmaþýðý" (Erdoðan, 1985, 1990 a, b; Erdoðan e Güngör, 1992) olarak tanýmlanmýþtýr. Çalýþma alanýndaki Ýzmir fliþinin, Balýklýoa formasyonu kapsamýnda tanýmlanan fliþ fasiyesindeki Haneybaþý üyesinden, Erdoðan e diðerleri (1990)'nin de öngördüðü gibi, üstüne geldiði birimlerle tektonik iliþkisi e bloklu/olistostromal yapýsý e stratigrafik özellikleri bakýmýndan farklýlýk sunduðu kabul edilmiþtir.

25 NEOJEN ÖNCESÝ STRATÝGRAFÝ 57 Yeþil, kahemsi yeþil, kahemsi sarý, pembemsi bej renklerde, kumtaþý-çamurtaþý egemen kayatüründeki matriks içinde, kireçtaþý çakýl e bloklarýndan oluþan olistostromal düzeyler; radyolarit (KTir), genellikle ayrýþmýþ bazik olkanit (KTi), ultrabazik kaya (KTiu), çoðun Camiboðazý formasyonu ile iliþkilendirilen farklý yaþlarda kireçtaþý bloklarý (KTik) bulunmaktadýr. Kalecik Mahallesi çeresinde (K16-c2, c3); Alt Deoniyen (Fenninger, on A.,1983; Gusic e diðerleri, 1984), Anisiyen-Ladiniyen (Yarýmkaya Sýrtý, Çöplen Tepe; Gusic e diðerleri,, 1984), Triyas, Triyas-Jura?, Triyas-Liyas?,?-Liyas yaþlý kireçtaþý e Liyas-Alt Kretase yaþlý radyolarit bloklarý; Ýnceburun-Azmak Burnu (K16-c3) arasýnda, Dogger-Kimmericiyen?, Titoniyen-?, Karniyen?- Liyas,?-Liyas, Malm, Oksfordiyen? - Kimmericiyen yaþlý kireçtaþý bloklarý; Aþaðý Demircili Mahallesi (L17-d2) batýsýndaki Çalýlýk mekiinde Karniyen (olasý Juliyen) yaþlý radyolarit aradüzeyli kireçtaþý bloðu, Ýzmir fliþi içinde belirlenen deðiþik yaþlardaki blok örnekleridir. Paleozoyik e Mesozoyik kaya birimlerini tektonik olarak üzerler. Neojen yaþlý birimler tarafýndan uyumsuzlukla örtülür. Birimin matriksinde fosil saptanamamýþtýr. Ancak kireçtaþý çakýl e bloklarýndaki; Agerina? sp., Calcitornella? sp., Campbelliella cf. striata, Cayeuxia sp., Cladocoropsis mirabilis, Clypeina? sp., Diplopora? sp., Endothyra sp., Frondicularia sp., Glomospira? sp., Lituosepta sp., Meandospira? sp., Mesoendothyra sp., Mesoendothyra croatica, Ophtalmidium sp., Paleodacycladus mediterraneus, Radiolaria sp., Salpingoporella annulata, Siphonoalulina sp., Teutloporella? sp., Thaumatoporella paroesiculifera, Tubiphytes sp., alulina sp., pelecypod (Daonella sp., Halobia sp.) - ammonit kaký kesitleri ile Triyas'tan Titoniyen'e kadar; radyolarit bloklarýndaki Podobursa sp., Praeconocaryomma sp., Syringocapsa sp. ile Liyas-Alt Kretase; Capnuchosphaera sp., Hindeosphaera bispinosa, Orbiculiforma sp., Spongostylus tortilis, Triassocampe sp. ile Karniyen (olasýlýkla Juliyen) yaþlarý belirlenmiþtir. Ýþintek e diðerleri (2000), "Toroslar Bornoa Fliþ Zonu" olarak tanýmladýklarý Ýzmir fliþi içinde, Liyas-olasý Dogger yaþlý karbonatlarý (bir boksit zonu ile) uyumsuz olarak üstleyen, Barremiyen- Albiyen yaþlý karbonatlarý da kapsayan kireçtaþý bloklarýnýn arlýðýný belirtirler. Önceki çalýþmalarda, Ýzmir fliþi, matriksinden/ bloklarýndan elde edilen yaþlar e/eya yapýsalstratigrafik konumuna göre, genel olarak Geç Kretase yaþlý kabul edilmektedir. Ancak daha genç, "Üst Maastrihtiyen-Paleosen/genç" (Konuk, 1977); "Kretase Sonu-Paleosen" (Yaðmurlu, 1980), "Eosen" (Düzbastýlar, 1980), "Paleosen- Eosen" (Baþarýr e Konuk, 1981; Baþarýr, 1989), Daniyen / Alt Paleosen (Özer e Ýrtem, 1982), "Geç Kretase-Paleosen" (Erdoðan, 1985), Kampaniyen-Paleosen ("Belkahe formasyonu" kapsamý ile, Akdeniz e diðerleri, 1986), "Kampaniyen-Daniyen" (Erdoðan, 1990 a, b), "Geç Kretase-Erken Paleosen" (Kaya e Rezsü, 2000) yaþlarda olduðu da öngörülmektedir. Bu görüþ e eldeki erilerle, birim için Kampaniyen-Erken Tersiyer (Daniyen?) yaþý benimsenmiþtir. Ýzmir fliþi duraysýz haza/yamaç ortamýnda çökelmiþtir. Yeniliman serpantiniti (Kys) Yeþil, kahemsi yeþil renkteki serpantinitten oluþan birim, Yeniliman Köyü'nün (K16-c2) hemen güneyinde, yaklaþýk 2 km²'lik bir alanda yayýlým gösterir. Ordoisiyen yaþlý Küçükbahçe formasyonunun üzerinde tektonik bir dokanakla bulunur. Erken Miyosen yaþlý çakýltaþý, kumtaþý, çamurtaþýndan oluþan "Salman formasyonu" (Aras e diðerleri, 1999) tarafýndan uyumsuz olarak örtülür. Erdoðan (1990b) Maastrihtiyen- Daniyen yaþlý Bornoa karmaþýðý kapsamýnda serpantinit bloðu olarak belirtmektedir. TARTIÞMA, SONUÇ E ÖNERÝLER Bu çalýþma sonucunda yarýmadanýn; 1/ ölçekli jeoloji haritalarý tamamlanmýþ e önceki çalýþmalarýn reizyonu-kompliasyonu ile 1/ ölçekli jeoloji haritalarý yapýlmýþtýr.