MAGMATİK KAYAÇLAR DERİNLİK (PLUTONİK) KAYAÇLAR

Transkript

1 DERİNLİK (PLUTONİK) KAYAÇLAR Tam kristalli, taneli ve yalnızca kristallerden oluşmuştur Yalnızca kristallerden oluştuklarından oldukça sağlam ve dayanıklıdırlar Yerkabuğunda değişik şekillerde Kütle halinde bulunurlar Boyutları birkaç km den 100 lerce km arasında değişir.

2 BULUNUŞ ŞEKİLLERİ Derinlere doğru genişleyen ve üst kesimleri kumbemsi, km2 den daha geniş kütlelere batolit, daha küçük boyutlulara ise stok denir

3 Lav şapkalı plato Lav şapkalı plato Volkanik boyun Dayk Dayk kümesi lakolit Sil dayk BATOLİT Stok

4 Volkan Soğumuş tefra Aktif Lav akışı lakolit Volkanik baca Dayk Sil Stok Ksenolit Batolit

5 SSW NNE 10 kilometers Boulder Batholith Gneissic Country Rocks Coeval Volcanics Boulder Batolitinin diyagramatik kesiti Montana-ABD

6 Lakolit Tabakalar arasına mantar şeklinde sokulmuş ve yan kayaçları kabartmış magmatik kütlelerdir MAGMATİK KAYAÇLAR

7 Fakolit: Kıvrımlı oluşumların aralarına girmiş olan kütlelerdir

8 Lapolit: Tekne şeklindeki magmatik kütlelerdir

9 Epizon, Mesozon ve Katazondaki plutonların genel özellikleri (Buddington(,1959) Volkanikler Granitk gnays Konkordan dilimler Şeklinde kıvrımlanmış Uyumlu granit Yer yer gnaysik Metasomatizma sonucu Oluşmuş granit benzeri kayaçlar Granit

10 Volkanik baca Volkan Dayk Piroklastikler Ve küller Sil Soğumuş tefra Aktif Lav akışı SİL Yan kayaçların tabaka yüzeylerine paralel olarak yerleşmiş kütledir Stok Batolit

11 Sill

12

13 Sil MAGMATİK KAYAÇLAR

14 DAYK Az derinliklerde tabakalı kayaçları dik veya eğik şekilli olarak kesen duvar şeklindeki levhamsı sokulumlara denir MAGMATİK KAYAÇLAR Volkanik boyun Işınsal dayk Çember dayk Stok Sil Dayk Stok Sil Batolit

15 dike dike a b a. Basit dilatasyon ve enjeksiyonla yerleşmiş dayk b. Dilatasyon olmadan yerdeğiştirme ile yerleşmiş dayk

16 Dayk

17 Dayk (Grand Tetons, Wyoming)

18 Dayklar

19

20

21 Dolerit daykı-obruğuntepe/konya MAGMATİK KAYAÇLAR

22 Dolerit daykı-obruğuntepe/konya MAGMATİK KAYAÇLAR

23 Dolerit daykı-obruğuntepe/konya MAGMATİK KAYAÇLAR

24 Dolerit daykları-ladik/konya MAGMATİK KAYAÇLAR

25 Dolerit daykları-ladik/konya MAGMATİK KAYAÇLAR

26 Dolerit daykı-obruğuntepe/konya MAGMATİK KAYAÇLAR

27 Dolerit daykı-obruğuntepe/konya MAGMATİK KAYAÇLAR

28 DAYK KÜMESİ. Kangâmiut dayk kümesi (Søndre Strømfjord- Grönland) MAGMATİK KAYAÇLAR

29 a.işınsal dayk kümeleri (Spanish Peaks, Colorado). b. Işınsal dayk (Ship Rock, New Mexico).

30 Cross -sections of Ring Dike Çember daykların kesiti Fractures X Y a Map View of Ring Dike Çember daykların harita görünümü b Cone Koni dayklar Sheet c d

31 Çember dayklar ( Mull adası-iskoçya)

32 .Koni dayklar (Mull adası-iskoçya)

33 Derinlik kayaçları

34 Granit-granodiyorit: Açık renkli, çoğunlukla eşit boyda kuvars ve feldispattan oluşan kayaçlara granit denir Çok az miktarda mika ve hornblend içerir. Renkleri feldispatların ve diğer minerallerin cins ve miktarlarına göre gri, pembe ve kırmızı olabilir Bileşenleri gözle görülür

35 Granitler!!!!

36 Granit

37 Granit

38 Granit

39 Granitler MAGMATİK KAYAÇLAR Kuvars Feldspat Amfibol Biotit Kuvars K Feldspat

40 PPL Muskovit Biotit Muskovit XPL

41 Bazen içindeki kristallerden biri (özellikle ortoklas) büyük kristaller halinde bulunur. Bu tür granitlere porfiri granit denir

42

43 Siyenit Açık renklidirler, beyaz, pembemsi gri, gri Bileşenlerini Potasyumlu Feldispat, hornblend biyotit ve piroksen oluşturur. % 5 kadar kuvars içerir. Monzonit Siyenittten daha koyu renklidir İnşaat endüstrisinde kullanılır, granite göre ateşe karşı daha dayanıklıdır

44 siyenit

45 Monzonit

46 Diyorit Koyu yeşil, koyu yeşilimsi gri ve siyah renkli Tanelidir, hornblend kayaca porfiritik doku verebilir. Hornblend feldispattan daha fazladır. Genellikle kuvars içermez Granit ve gabrolarla beraber bulunur. İyi cila tuttuğu için süslemelrde kullanılır

47

48 PPL Diyorit amfibol XPL amphibol Plajioklas

49 Gabro Koyu renkli bazik bir kayaçtır. Ana elemanlarını Plajioklas, ojit, olivin, hornblend ve biyotit oluşturur. Piroksen plajioklastan daha fazladır Gri siyah veya yeşilimsi renklidir İri tanelidir. Nadiren porfiritik dokuludur. Türkiye de yaygın olarak bulunur Yapıtaşı olarak kullanılır. Eskişehir Porsuk barajı ve Hirfanlı barajı gabrolar üzerinde kuruludur.

50

51

52 Damar (Yarı derinlik) kayaçları Magma bazen yerkabuğu içinde çatlak ve boşluklarda, yeryüzüne yakın derinliklerde katılaşır. Bu kayaçlara damar kayaçları denir Bu tip taşlarda iri kristallerle beraber çok ufak kristalli bir hamur bulunur Bunlar derinlik ve yüzey kayaçları arasında geçiş taşlarıdır.

53 Pegmatit İri kristalli ve granit magmasına bağlı olarak gelişen damar kayaçlarıdır

54 pegmatit

55 aplit Aplit Ufak taneli (çapı 1 mm den küçük) şekere benzer dokulu, kuvars ve feldispat içeren damar taşalrıdır

56 Aplit daykı-çamardı/niğde

57 diyabaz Diyabaz (dolerit) Plajioklas ve piroksenden oluşmuş yeşil renkli porfirik bir kayaçtır. Gabronun yüzey kayacıdır.

58 Dolerit/diyabaz daykı-konya kuzeyi MAGMATİK KAYAÇLAR diyabaz

59 Dolerit-mermer dokanağı- Ladik-Konya diyabaz

60 Dolerit-Obruğun T. (Konya) MAGMATİK KAYAÇLAR

61 Dolerit-Obruğun T. (Konya) MAGMATİK KAYAÇLAR

62 Ultrabazik kayaçlar dunit

63 Kimberlit

64 peridotit

65 Serpantinleşmiş peridotit Dere (Konya) MAGMATİK KAYAÇLAR

66 Serpantinleşmiş peridotit Dere (Konya) MAGMATİK KAYAÇLAR

67 serpantin

68 serpantin

69 Serpantin Dere-Konya MAGMATİK KAYAÇLAR