Tıp Eğitiminde Eşyetkilendirme (Akreditasyon)

Transkript

1 Tıp Eğitiminde Eşyetkilendirme (Akreditasyon) Prof. Dr. İskender Sayek Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi TEPDAD Başkanı Türkiye de Akademik Kalite Değerlendirmeleri ve Akreditasyon Çalıştayı İstanbul Bilgi Üniversitesi 2018

2

3 Başlarken Yüksek öğretimde nitelik geliştirme kurumun sorumluluğundadır ve görevidir. Eşyetkilendirme (akreditasyon) kurulları nitelik geliştirmeye değerlendirme ve akreditasyon ile katkı yapar.

4 Sunum Planı Tıp eğitimi geneli Tıp eğitiminde standardizasyon, Eşyetkilendirme süreci ve yararları UTEAK/TEPDAD Süreci

5 Tıp Eğitiminin Özellikleri Karmaşık (Kompleks) bir sistem Farklı komponentleri ve komponentler arası etkileşim vardır Programın tümü komponentlerinin toplamından fazladır Değerlendirme bütüncül bir yaklaşım gerektirir: Bireysel komponentlerin değerlendirilmesi yararlı değildir Frye AW, Hemmer PA. AMEE Guide No 67 Med Teach 2012;34:

6 Uluslararası düzeyde reform odağı Tıp eğitiminin toplumların sağlık gereksinimlerini karşılamada duyarlı olması Tıp Fakültelerinin sosyal/toplumsal sorumluluğu: Sosyal Güvenirlik Murray RB ve ark MJA 2012;196:1-5

7 Tıp Eğitiminin Yeniden Yapılandırılması Mezunları toplum gereksinimleri ve beklentilerini karşılaması Bilgi ve teknolojinin gelişiminin üstesinden gelebilme Yaşam-boyu öğrenmeyi sağlama Yeni/Gelişen bilişim teknolojisinin kullanımını öğretme Tıp eğitiminin değişen sağlık uygulamalarına uyumunu sağlama WFME

8 Tıp Eğitimi Önemli tehditler Eğitimin niteliği etkilenmektedir Eşyetkilendirme bu tehditlere karşı önemli bir araçtır.

9 Eğitim Eğitimde değer kaybı Öğretilen ile gerçek farkı Kronik hastalıkların artması İç Tehditler Bilgi yarı ömrünün kısalması Dış Tehditler Sağlık reformları Toplumsal sosyoekonomik değişimler Teknoloji gelişimi ve aşırı kullanımı Ludmerer KM Trans Am Clin Climatol Assoc 2003;114: Densen P. Trans Am Clin Climatol Assoc 2011:122:48-58

10 Sosyal ve ekonomik faktörler tıp eğitimini o kadar etkilemiştir ki, tıp eğitiminin niteliğinin değerlendirilmesini gerektirmiştir. Tıp eğitiminin nitelikli sağlık hizmetinin sunumundaki yeri ve önemi tartışılamaz konumdadır. Joshi MA Ind J Pharmacol 2012;44:285-87

11 Evrensel olarak tıp eğitiminde önemli farklılıklar vardır Sağlık uygulamaları ve hizmet farklılıkları Bölgesel ve kültürel farklılıklar Hastalık sıklıkları ve dağılımları Klinik kılavuzlar Mevcut kaynaklar Hekim-hasta ilişkileri Van Zanten et al Medical education 2008;42:930-7

12 Sağlık mesleğinde artan küreselleşme Göç eden hekim sayısı ve sınır ötesi eğitim sağlayıcılarında artış Tıp fakültesi sayısının artması: Nitelik??? Bunlar standartların tanımlanması ve etkin ve şeffaf bir eşyetkilendirme sistemi kurulmasını gerektirmiştir. Karle H Acad Med 2006;81:S43-48

13 Tıp Eğitiminde Eşyetkilendirme Tarihi Toplumun sağlık gereksinimlerinin karşılaması Mezunları için güvenilir/hesap verebilir Başlangıç: Abraham Flexner Raporu 1910

14 Dünya Tabipler Birliği ulusal birliklerin ulusal ve bölgesel eşyetkilendirmenin geliştirilmesini ve desteklenmesini önermektedir

15 Eşyetkilendirme: Tanım A voluntary peer-review process designed to test the educational quality of new and established medical programmes (WHO 2005). A process of quality assurance in postsecondary education that determines whether an institution or program meets established standards for function, structure, and performance (LCME 2008). A formal and independent decision indicating that an institution of higher education and/or programs offered meet certain standards (European Consortium of Accreditation 2005) Tanımlanmış bir kuruluşun eğitim programı ya da kurumu, tanımlanmış standartlar ve kriterler ile periyodik olarak değerlendirilmesidir. (Boulet & van Zanten 2014)

16 Önemli ve Ortak Temalar Gönüllü süreç Dış Değerlendirme Periyodik Standartları belirlenmiş Tanımlanmış kuruluş Bağımsız Nitelik geliştirme

17 Program hedefleri ve kazanımlarının karşılanmasının değerlendirilmesi Standartlar Eşyetkilendirme (Akreditasyon) Nitelik geliştirme ve sürdürülmesi Nitelik ve etkinliğin değerledirilmesi Programın güçlü ve zayıf yönlerin belirlenmesi

18 Eşyetkilendirme eğitim kurumları ile toplum arasındaki bir sözleşmedir Sürekli nitelik geliştirme için bir araç Eğiten ve öğreten bir süreç Des Marchais JE, Bordage G Acad Med 1998;73:

19 Eşyetkilendirme Kurumsal gelişmeyi teşvik eder. Uygun öğrenme ortamının gelişmesini sağlar. Sonuçta sağlık hizmetinin niteliğini etkiler. Tıp eğitimi programlarının nitelik geliştirmesi için bir güçlü araçtır. Van Zanten et al Medical education 2008;42:930-7

20 Standartlar Ulusal Liason Committee on Medical Education (LCME) General Medical Council (GMC) UTEAK Uluslararası Dünya Tıp Eğitimi Federasyonu (WFME) Global Standartları ve Avrupa Spesifikasyonları Uluslararası Tıp Eğitimi Enstitüsü Standartları (IIME)

21 Eşyetkilendirme (Akreditasyon) Öz-düzenleme (Self-regulation) Akran değerlendirmesi Kurumsal otonomi/bağımsızlık Akademik Özgürlük Misyon ve amaçlara bağlılık Sosyal Güvenirlik Eaton JS Eval in High Educ 2011;5:1-20

22 Eşyetkilendirme süreç olarak algılanmalıdır. Eğitimde nitelik güvencesi Fakültede değişim anahtarı Fakültenin yetkin hekim yetiştirdiğinin güvencesi Sosyal güvenirlik kavramını destekleyen faktör

23 Eşyetkilendirme süreç olarak algılanmalıdır. Eğitimde nitelik güvencesi Fakültede değişim anahtarı / k i l r e i l v i b e e l m ü r i r d ü n d r e l ü r SFakültenin e ğ e yetkin hekim m D i i ş l i Sosyal güvenirlik l k e yetiştirdiğinin e r G ü kavramını S güvencesi destekleyen faktör

24 Eşyetkilendirmenin Hedefleri Eğitim hedeflerinin ve çıktılarının karşılanmasını sağlamak Yenileşim (inovasyon) ve iyi uygulama örneklerini belirlemek Eğitim ile ilgili sorunların ortaya konulması ve çözüm önerileri geliştirmek Tıp fakültelerinin eğitimde yapacakları değişiklikleri ortaya koymak ve bir zaman dilimi belirlemek Kurumsal benzerlik ve farklılıkları ortaya koymak GMC 2008

25 Eşyetkilendirmenin Yararları Güvenilir bilgi ışığında eğitimin niteliğinin doğrulanması Kurumun kazandığı prestij ve onur Eğitim kurumu tarafından verilen diplomaların ulusal ve uluslararası denkliğinin kabul edilmesi Belirli dönemlerde değerlendirilme ve iyileştirme kültürü kazanılması: Kurum kültürü oluşturulması Planlama ve geliştirme alanlarının belirlenmesi Kurumların derecelendirilmesi Çapraz tohumlama Cueto J ve ark Educ for Health 2006:19:

26 Eğitici Eğitilen Eğitim Kurumu Eşyetkilendirme

27 Eğitici Eğitilen TOPLUM Eğitim Kurumu Eşyetkilendirme

28 Tıp Öğrencileri Tıp eğitiminin nitelik güvencesinin sağlanmasında önemli rolleri vardır. Bağımsız öğrenci eğitim raporları Düzenli geribildirim Öğrenme ve gelişme odaklı niceliksel ve niteliksel veri toplanması

29 Tıp Öğrencileri ve TEPDAD TEPDAD UTEAK ta temsilci Standartları belirleme ve geliştirme komisyonunda temsiliyet Ziyaret ekibinde yer alma Tıp Öğrencileri Kurulu Kurumsal düzeyde Tıp Eğitimi Öğrenci Kolu ÖDR Hazırlama kurulunda yer alma Eğitim ile ilgili kurul ve komisyonlarda yer alma

30 Niceliksel ve niteliksel değerlendirme Yetkinlik Eğitici Eğitim süreci Öğrenci kazanımları Düzey Ölçme-değerlendirme Eğitilen Eğitim hedeflerinin Tanımlanması (bilgi, beceri, tutum) ÇEP ile uyumluluğu Uygulama etkinliği Eğitim Kurumu Alt yapı olanakları ve yeterliği Hizmet-araştırma olanakları ile eğitim ilişkisi ve dengesi Eşyetkilendirme

31 fakülte Kalite gelişimi Eğitim süreci İÇ DEĞERLENDİRME Özdeğerlendirme Özdeğerlendirme Raporu Ziyaret komitesi Raporu Kurum ziyareti -dış kurumlar -toplum DIŞ DEĞERLENDİRME Kalite değerlendirmesi ziyaret komitesi

32 Türkiye de Tıp Eğitiminde Eşyetkilendirme Süreci Neden Gereklidir? Standartların belirlenmesi ve izlenmesi Standartların uygulanması için rehberlik etmek Eğitim çıktılarının belirlenmesi Tıp fakültelerinin yetkilendirilmesi ve kayıt altına alınması

33 Türkiye de Tıp Eğitiminde Eşyetkilendirme Süreci Neden Gereklidir? Standartların belirlenmesi ve izlenmesi Standartların uygulanması için rehberlik etmek Eğitim çıktılarının belirlenmesi Tıp fakültelerinin kontrolsüz açılması ve alt yapı, olanaklar ve insangücü farklılıkları Tıp fakültelerinin yetkilendirilmesi ve kayıt altına alınması

34 Türkiye de Tıp Eğitiminin Akreditasyonu Süreci ( ) UTEAK Kuruluşu 2008 UTEAK Standartlarının Kabulü 2009 Eşyetkilendirme 2010 TEPDAD Kuruluşu 2010 YÖK tarafından tanınma ve yetkilendirme 2011 Yeniden yetkilendirme 2017 WFME ziyareti ve tanınma 2013

35

36

37 TEPDAD UTEAK ÖĞRENCİ KOMİSYONU UATEAK DEĞERLENDİRME VE İZLEME KOMİSYONU STANDARTLARI BELİRLEME KOMİSYONU DANIŞMANLIK VE EĞİTİM KOMİSYONU

38 Amaç Ulusal Tıp Eğitimi Akreditasyon Kurulunun temel amacı toplumun sağlık düzeyinin yükseltilmesi için tıp fakültelerinde verilen tıp eğitim ve öğretiminin geliştirilmesi ve iyileştirilmesidir Kurumlara yol göstermek Gelişimini desteklemek, İşleyişini ve sürekliliğini izlemek Tıp eğitimin ulusal ve uluslararası belirli standartlar doğrultusunda yapılabilmesini sağlamak amaçlanmaktadır.

39 Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Ulusal Standartları Standartları Belirleme ve Geliştirme Komisyonu

40 WFME Dünya Tıp Eğitimi Federasyonu Global Standartları Avrupa Spesifikasyonları LCME Standartları GMC Standartları Türkiye de DTEF Temel Standartlarının Nitel Değerlendirilmesi

41

42 2018 Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Ulusal Standartları mutlak olması gereken niteliği ar1rmaya yönelik alt başlık temel standart gelişim standardı 1. Amaç ve hedefler 2. Eğitim programı 3. Öğrencilerin değerlendirilmesi 4. Öğrenciler 5. Program değerlendirme 6. Öğretim elemanları 7. Eğitsel kaynak ve olanaklar 8. Yönetim ve yürütme 9. Sürekli yenilenme ve gelişim (44) 29 (48)

43 TEPDAD/UTEAK Temel Yetkinlikleri Profesyonel Savunucu Ekip üyesi Danışman Yönetici-Lider Bilim insanı İletişimci

44 Çalışmalar Tıp Fakültesinin öğrenci alması için minimum kriterler belirlendi.

45

46 Ulusal Tıp Eğitimi Akreditasyon Kurulu (UTEAK) etkinliklerinde görevalan herkes etik davranış içinde olmalıdır. Bu kişilerdürüst ve tarafsız olmalı, aşağıda belirtilenetik kurallar doğrultusunda çalışmalıdır. Bu belgenin amacı, UTEAK etkinlikleri ile ilgili etik standartların ayrıntılarını vermektir. UTEAK etkinliklerinde görev alan herkes bu belgenin sonunda yer alan Gizlilik ve Etik Kurallar Bildirimini imzalamalıdır.

47 Bugüne kadar 27 tıp fakültesi (30 program) tam akreditasyon almıştır. Koşullu akreditasyon verilen 5 tıp fakültesi 6-18 ay içinde tekrar ziyaret sonrası tam akreditasyon almıştır. 2 Fakültede süreç devam etmektedir. Bu yıl 12 fakülte akreditasyon için (7 si reakreditasyon) başvurmuştur.

48

49 Türkiye Akreditasyon Yol Haritası

50 km kişi

51 Eşyetkilendirme Kurumsal kültür oluşturma Yenileşimi sağlama Sürekli nitelik geliştirme Tıp eğitiminin niteliğini geliştirme Sağlık hizmetinde iyileşme

52 Tıp Eğitimin Yeniden Tasarımı Fildişi Kulesi Hayal Dünyası Toplum İçi Gerçek Dünya

53 Teşekkür ederim...