NİLÜFER İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ MESLEKİ ÇALIŞMALAR BİLDİRİ/TEBLİĞ FORMU

Transkript

1 TEBLİĞ SUNUMUNUN YAPILDIĞI YER/OKUL:Nilüfer/Nilüfer Anadolu İmam Hatip Lisesi TEBLİĞ SUNUMUNUN YAPILDIĞI TARİH/SAAT: 15/06/ :00 13:00 TEBLİĞ ALANI:Kuranı Kerim ve Tefsir Dersi TEBLİĞ KONUSU:1-Kuranı Kerim ve Tefsir Derslerinin öğretiminde uygulanan metodlar. 2- Kuranı Kerim ve Tefsir Derslerinin öğretiminde karşılaşılan sorunlar. 3- Kuranı Kerim ve Tefsir Derslerinin öğretiminde kalite nasıl elde edilir? TEBLİĞ SUNAN ÖĞRETMENİN; ADI SOYADI, OKULU, BRANŞI: Eyüp YILDIRIM/ Meslek Dersleri Öğretmeni Özlüce Nurettin Topçu Anadolu İmam Hatip Lisesi. TEBLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ: (Raportör tebliğle ilgili olmak üzere müzakerecilerin önemli görüşlerini özet halinde ve isimlerini yazılmadan buraya yazacaklardır.) KUR AN ÖĞRETİMİNDE TEMEL METOTLAR Her ilmin öğretiminde kullanılacak genel öğretim metotları olduğu gibi özel öğretim metotları da vardır. Kur an-ı Kerim dersinin öğretiminin kendine has öğretim metotları vardır. Geleneksel yönü de olan bu metotlar asırlardır Kur an öğretiminde ve eğitiminde kullanıla gelmektedir. 1.Sema : İlim tahsil etmenin önemli yollarından birisi olan sema metodu, işitme ve duyma yoluyla öğrenme/öğretme metodudur. 2. Arz: Bir şeyi sunma, bildirme ve gösterme anlamına gelen azr; Kur an kıraatinde öğrencinin hocasına ders okuması için kullanılan bir kavramdır. 3.Eda: Lügatte yerine getirme, borç ödeme anlamlarına gelen bu kavram Kur an kıraatinde tilâvet esnâsında harflerin hakkını vermek, gereği gibi okumak için kullanılmıştır. 4.Koro Çalışması Yapmak: Kur an öğretiminde koro çalışmasının özel bir yeri vardır. Koro çalışması, öğrencileri aktif olarak derse katan ve öğretmenden doğru okuyuşu defalarca yapmasını sağlayan bir sistemdir. 5.Harf Talimi Yapmak/Yaptırmak: Tashih-i Hurûf çalışması olarak adlandırılan bu çalışmada asılolan Kur an harflerini telaffuz ederken Mehâric-i Hurûf veya Sıfât-ı Hurûfa uygun olarak okumaktır. 6.Tecvid Öğretiminde Nazariyatı ve Uygulamayı Birlikte Vermek: KURAN ÖĞRETİMİNDE KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER 1-Müfredatın ders saatine göre ağır olması(yüzüne- Ezber -Tecvid ) 2-Sınıfların Kalabalık olması. 3- Öğrenci seviyelerinin farklı olması(sınıfların Kalabalık olmasından dolayı zayıf öğrencilerle yeterince ilgilenmek zorlaşmaktadır). 4-Toplumdaki geleneksel kuran okuma alışkanlıklarının kırılamaması.( Kuran eğitiminin yanlış başlaması ve toplumdaki bu yanlışın devam etmesi) 5-Kuranın manevi ikliminin yeterince öğrenciye yansıtılamaması 6-Her sınıfta teknolojik alt yapının olmaması. 7-İ.H.Liselerinin birçoğunda uygulama camisinin olmaması 8-Bakanlığın hazırladığı kitapların yanı sıra diğer teknolojik materyallerin yine bakanlık tarafından hazırlanmaması 9-Okullarda yeterince gezi olmaması.(öğretmen ve Öğrenci kaynaştırma faaliyetlerinin az veya olmaması) 10-Aile iletişimin yeterince olmaması. İletişim sağlandığında ailelerde

2 bilinçlendirilmesi sağlanacaktır. KUR AN EĞİTİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ, VERİMLİLİK VE KALİTEYİ ATIRMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER: 1-Müfredatın ders saatine göre ağır olması(yüzüne- Ezber -Tecvid ) Çözüm Yolları için görüşler: a)k.kerim ders saati bir yada iki saat artırılabilir.(özellikle 9. Ve 10.sınıfta) b)10.sınıfta ezber olarak sadece Yasin süresi, yarısı birinci dönem diğer yarısı da ikinci dönem olmak üzere alınması, 10.sınıftaki diğer ezberlerin alınmaması. 2-Sınıfların Kalabalık olması. a)k. Kerim dersinde sınıfın 15 yada 20 kişiyi geçmeyecek şekilde bölünmesi. (Ortaokullarda Teknoloji tasarım dersinde olduğu gibi) b)k.kerimi iyi olan öğrenciler çok zayıf öğrencilere yardımcı olmaları için ders içinde ve dışında görevlendirme yapılabilir. 3- Öğrenci seviyelerinin farklı olması(sınıfların Kalabalık olmasından dolayı zayıf öğrencilerle yeterince ilgilenmek zorlaşmaktadır). a)sene başında seviye sınıflarının oluşturulması b)k.kerimi iyi olan öğrenciler çok zayıf öğrencilere yardımcı olmaları için ders içinde ve dışında görevlendirme yapılabilir. 4-Toplumdaki geleneksel kuran okuma alışkanlıklarının kırılamaması.( Kuran eğitiminin yanlış başlaması ve toplumdaki bu yanlışın devam etmesi) a)öğrencinin ailesi yada çevreden yanlış öğrenmelerini düzeltmek ilk öğrenen öğrenciye göre daha zor olup doğru okuma ve mahreçleri çok fazla tekrarlar yapılarak düzeltilebilir. b)k. Kerimin en önemli öğrenme metotlarından olan özellikle sema metodu ile öğrenci yanlışlarını düzeltebilir. c)sınıf içerisinde toplu koro sistemi ile de hatalı ve galat okumalar düzeltilebilir. 5-Kuranın manevi ikliminin yeterince öğrenciye yansıtılamaması a)sene ve dönem başlarında Kuranı Kerimi öğrenmenin ve öğretmenin önemi ve fazileti ile ilgili ayet ve hadisler ışığında bilgiler verilebilir. Bu bilgilendirme her ders de yapılması mümkün olabilir.(okunan yada ezberi yapılan sure yada ayetlerin manası verilebilir) b)yüzüne okunan bölümlerin anlamını öğrenciler okuyup neler anlatıldığını beş-on maddede özetleyebilirler. Meal ve tefsir çalışmalarında, grup çalışması veya gruba araştırma ödevi de verilebilir. c)kur an-ı Kerim okumayı ve öğrenmeyi teşvik ve dersi sevdirmek için Kur an okumak, öğrenmek ve bazı sureleri okumakla ilgili hadisler öğrencilere yazdırılabilir ve açıklaması yapılabilir. d) Bazı sure ve ayetlerin tefsiri başarılı ve kabiliyetli öğrencilere araştırma ödevi olarak verilebilir. Kısa ve özlü cümlelerle sınıfta anlatmaları istenebilir. e) Yüzüne okunan bölümlerin anlamını öğrenciler okuyup neler anlatıldığını beş-on maddede

3 özetleyebilirler. Meal ve tefsir çalışmalarında, grup çalışması veya gruba araştırma ödevi de verilebilir. f)öğrencilerimizle ara sıra hatim okumaları organize edip sınıfta küçük ikramlarla duasının yapılması Kur an-ı Kerim okumaya teşvik için güzel bir etkinlik olacaktır. g)derslerde fırsat buldukça Sahabe-i Kiram ın Kur an ezberlemesi ve okumasıyla meşhur olanlarının ve meşhur kıraat imamlarının hayatlarından bahsedilebilir. 6-Her sınıfta teknolojik alt yapının olmaması. Kur an-ı Kerim dersinin daha verimli olması için cami, Kur an Kursu veya İmam Hatip Liselerinde özel bir Kur an sınıfının olması (Kıraat Laboratuarı) çok güzel olur. Bu sınıfta tecvitlerle ve Kur an la ilgili afişler, tablolar, tecvit şeması, Kıraat imamlarının hayatlarının yazılı olduğu tablolar. Kur an öğrenme, öğretme, okuma ve anlama ile ilgili ayet ve hadisler, Meşhur Kur an üstad ve karilerinden CD ve kasetlerler gibi ders materyalleri, bilgisayar ve projeksiyon gibi araç ve gereçler bulundurulur. Öğrenciler sınıfa girdiğinde kendilerini Kur an ın manevi ikliminde hissederler. Derse daha güzel motive olurlar. 7-İ.H.Liselerinin birçoğunda uygulama camisinin olmaması a) Bazı dersleri, özellikle de talim ağırlıklı dersleri okul mescidinde veya uygun bir mekanda öğrencilerin halka halinde bulunduğu koro uygulaması ile işlemek güzel olur. b) Kur an kıraatinde öğrencileri toplum huzurunda okumaya alıştırmak ve kürsü tecrübesi kazandırmak için mescitte, salonda veya sınıfta mikrofonla okumaları organize edilebilir. Bu etkinlikle öğrenci derse ilgi duyacak, daha çok çalışacak ve daha dikkatli okuyacaktır. 8-Bakanlığın hazırladığı kitapların yanı sıra diğer teknolojik materyallerin yine bakanlık tarafından hazırlanmaması a)bakanlığın Fatih projesi çerçevesinde oluşturulan EBA dan faydalanılabilir. b)din Öğretimi Genel Müdürlüğünün web sayfasından yararlanılabilir. c)din Öğretimi Genel Müdürlüğü K.Kerim derslerinde kullanılabilecek daha fazla program ve kaynaklara yer verebilir. 9-Okullarda Kuranı Kerim derisini sevdirecek ve özendirecek gezi ve ziyaretlerin olmaması.(öğretmen ve Öğrencileri birbirine yaklaştıracak ve kaynaştıracak faaliyetlerin olmaması ya da çok az olması) Görev yaptığımız kuruma ve öğrencilerimizin durumuna göre çevremizde bulunan emekli, görevli veya bu işin ehli hocaefendilerle diyaloga geçip mutlaka öğrencilerimizin özel ders almaları sağlanabilir. Bu anlamda çalışmaları olan ve özel dersler verilen mekanlara da öğrencilerimiz yönlendirilmelidir. Bunun için organizeler yapılmalı, eğitime yardımcı olacak fahri öğreticilere mektupla öğrencinin okuyacağı ve çalışacağı alan bildirilmeli, öğrencilerin çalışmalarını düzgün bir kayıtla öğretmene bildirmeleri sağlanmalıdır. Hatta öğrencilerimizin öğrendiklerini camilerde uygulamaları konusunda yardım istenebilir. Müezzinlik ve yaşı müsaitse imamlık yapmaları konusunda müftülük yoluyla diyaloga geçilip uygulamalar yapmaları istenir. İmamlardan da öğrencilerin her bir görev için derecelendirmeler yapmaları istenir ve bu evraklar öğretmende toplanır. O da öğrencilerinin durumunu takip eder. Bu çalışmada öğrenciler, uygulamanın içinde olduğu için daha iyi yetişirler. Bu çalışmayla öğrencilerimiz okullarını ve yaptıkları görevlerini daha çok seveceklerdir. 10-Aile iletişimin yeterince olmaması. İletişim sağlandığında ailelerde bilinçlendirilmesi sağlanacaktır.

4 a)öğrencilerimizle ara sıra hatim okumaları organize edip sınıfta küçük ikramlarla duasının yapılması yapılan bu etkinliklere velilerde davet edilebilir. b) Erkek öğrenciler arasında olduğu gibi kız öğrenciler arasında da güzel Kur an okuma yarışmaları yapılabilir. Yapılan bu etkinliklere velilerin katlımı sağlanarak velilerle iletişim sağlanabilir. KUR AN EĞİTİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ, VERİMLİLİK VE KALİTEYİ ATIRMAK İÇİN YAPILMASI GEREKEN DİĞER FALİYET VE ÇALIŞMALAR: 1. Kur an hocasının defterinde öğrencilerinin listesi olur. Öğrencinin yüzünden ve ezberden her dersteki okuyuşları kaydedilir. Puan verilerek veya özel işaretlerle öğrencilerin durumları not edilir. Bu çalışmayla Kur an okumadaki gelişim süreci öğretici tarafından gözlemlenmiş olacaktır. 2. Yine fırsat buldukça öğrencilere farklı hafızların örnek okuyuşları dinletilir ve öğrenciler güzel Kur an okumaya teşvik edilir. 3. Kur an eğitiminde emeği geçen üstadların veya Kur an kıraatıyle ülkemizde ve dünyada meşhur olan hocaların ve hafızların hayatlarını anlatan kitap ve CD lerden istifade edilebilir. Öğrencilerimiz bu kitapları okuyarak ve CD leri izleyerek Kur an-ı Kerim e ve öğrenip - öğretmeye daha fazla ilgi göstereceklerdir. 4. Hafız öğrencilerin hafızlığını kuvvetlendirecek çalışmalar yapılır. Bunun için de her hafta en az bir iki cüzden sınav yapılabilir. 5. Görev yaptığımız kuruma ve öğrencilerimizin durumuna göre çevremizde bulunan emekli, görevli veya bu işin ehli hocaefendilerle diyaloga geçip mutlaka öğrencilerimizin özel ders almaları sağlanabilir. Bu anlamda çalışmaları olan ve özel dersler verilen mekanlara da öğrencilerimiz yönlendirilmelidir. Bunun için organizeler yapılmalı, eğitime yardımcı olacak fahri öğreticilere mektupla öğrencinin okuyacağı ve çalışacağı alan bildirilmeli, öğrencilerin çalışmalarını düzgün bir kayıtla öğretmene bildirmeleri sağlanmalıdır. Hatta öğrencilerimizin öğrendiklerini camilerde uygulamaları konusunda yardım istenebilir. Müezzinlik ve yaşı müsaitse imamlık yapmaları konusunda müftülük yoluyla diyaloga geçilip uygulamalar yapmaları istenir. İmamlardan da öğrencilerin her bir görev için derecelendirmeler yapmaları istenir ve bu evraklar öğretmende toplanır. O da öğrencilerinin durumunu takip eder. Bu çalışmada öğrenciler, uygulamanın içinde olduğu için daha iyi yetişirler. Bu çalışmayla öğrencilerimiz okullarını ve yaptıkları görevlerini daha çok seveceklerdir. 6. Kur an eğitiminde verimliliği artıracak çalışmalardan birisi de öğretici / hoca tarafından dersi işleniş yöntem ve tekniklerini yazmaktır. Derslerin nasıl işlendiği, hangi öğretim yöntemleriyle nelerin öğretildiği yazılır. Derslerin işlenişi ve etkinliklerle ilgili planlamalar ve akla gelen orijinal çalışmalar kayda geçilir. Uygulamaya konulur. Ders içi uygulamalarımızı kaydetmek ve bizden sonraki meslektaşlarımıza aktarmak Kur an öğretiminde verimlilik ve kalitenin artmasına katkı sağlayabilir. 7. Kur an hocalarının derslerin işlenişi ve içeriği üzerine meslektaşlarıyla yapacakları istişareler ve karşılıklı paylaşımlar dersin verimliliğinin artmasına büyük katkı sağlayacaktır. Derslerde kullanılan eğitim materyallerinin ve uygulanan etkinliklerin karşılıklı paylaşımı öğrencinin kalitesini yükseltecektir.

5 TEFSİR DERSİ NİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE BU DERS İLE İLGİLİ TESBİT VE ÇÖZÜM YOLLARI: 1-Üç bölümden oluşan tefsir kitabının ilk bölümü usul bölümü olup en fazla kitapta yer alan bölüm olup güzel hazırlanmış olmakla beraber konular kısaltılır ve özetlenirse daha iyi olacaktır. 2-Öğrencilerin dikkatini ve ilgisini bu derse çekmekiçin Kuranı Kerimde geçen dualar kitaba konulabilir. Yine Hüküm bildiren namaz, oruç, zekat, abdest gibi konularla ilgili ayetler yer alabilir. 3-Kuranı Kerimde yer alan müspet ilimlerle ilgili ayetlere yer verilmesi derse olan ilgi ve alakayı artırabilir. 4- Tefsir bölümünde kelime anlamaları verilmiyor. Buda öğrencinin metindeki kelimelerin anlamlarını anlamasını ve öğrenmesini engelliyor. Kelimelerin anlamları kitapta verilirse öğrencilerin anlaması ve öğrenmesi daha kolay ve faydalı olacaktır. 5- Okullarda kütüphaneler olması ve bu kütüphanelerde öğrencilerin faydalanabileceği, ödevlerini yapabileceği, araştırmalar yapabileceği, derse giren öğretmenin öğrencilerini kütüphaneye götürüp yerinde bu eserleri gösterebileceği Tefsirle ilgili bilinen ve tanınmış tefsir kaynakları ile ilgili eserlerin olması mutlaka gereklidir. MÜZAKERECİ RAPORTÖR OTURUM BAŞKANI ADI SOYADI ADI SOYADI ADI SOYADI İMZASI İMZASIİMZASI Eyüp YILDIRIM Mahmut SEVGİLİ Sinan ÇAKIR