CEVAPLAR 1 C 2 D 3 D 4 C

Transkript

1 HALK EDEBİYATI 1 1. Aşağıdakilerden hangisi Aşık edebiyatının genel özelliklerinden A) Din etkisi dışında oluşturulan halk edebiyatıdır. B) Nazım birimi dörtlük, ölçüsü ise hece ölçüsüdür. C) Genellikle tam kafiye kullanılır. D) Şiirler saz eşliğinde söylenir. E) Şiirlerin söylenişi içten ve doğaldır. 2. Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk edebiyatı nazım biçimlerinden A) Mani B) Türkü C) Masal D) Koşma E) Atasözü 3. Tekke önderlerinin (mürşit) tarikata yeni giren dervişleri aydınlatmak, bilgi vermek için söyledikleri şiirlerdir. Didaktik (öğretici ve öğüt verici) özelliktedir. Yukarıda açıklaması verilen nazım türü aşağıdakilerden A) İlahi B) Devriye C) Şahtiye D) Nutuk E) Kalenderi 4. Aşağıdakilerden hangisi mani nin bir özelliği A) Dört mısradan oluşur. B) Çoğunlukla yedili hece ölçüsüyle yazılır. C) Kafiyelenişi abab şeklindedir. D) Sevgi, doğa, dostluk, övgü, yergi, aşk gibi hemen her konuyu işler. E) Cinaslı, ayaklı manilerde mısra sayısı dörtten fazla olabilir. 5. Tasavvufa göre, evrenin ve insanın Allah tan gelip tekrar Allah a dönmesi düşüncesini anlatan şiirlere ne ad verilir? A) Devriye B) İlahi C) Nutuk D) Münacaat E) Şathiye 6. Sevgilinin güzelliklerini, doğa güzelliklerini konu alan koşmalara verilen addır. En güzel örneklerini Karacaoğlan vermiştir. Yukarıda açıklanan tür aşağıdakilerden A) Varsağı B) Koçaklama C) Mersiye D) Hicviye E) Güzelleme 8. I. On birli hece ölçüsüyle yazılır. II. Dörtlüklerden oluşur. Dörtlük sayısı beş ile yedi arasındadır. III. Aşık edebiyatının en çok kullanılan nazım biçimidir. IV. Genellikle kafiyelenişi abab/cbcb/dbdb şeklindedir. V. Konu bakımından Divan edebiyatındaki karşılığı gazel dir. Yukarıda özellikleri verilen nazım türüyle ilgili hangisi ya da hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) III ve V E) II ve IV 9. Kişilerin ve toplumun kötü yanlarını yeren eleştiren şiirlere taşlama denir. Divan edebiyatındaki adı..., Batı edebiyatındaki adı..., günümüz edebiyatındaki adı... dir. Paragraftaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) hicviye satir yergi B) mersiye sagu satir C) satir hicviye yergi D) hicviye satir epik E) mersiye satir şarkı 10. Epik şiir in konusuyla uygunluk gösteren nazım türü aşağıdakilerden A) Taşlama B) Koçaklama C) Güzelleme D) Ağıt E) Mersiye 11. Yiğit anlamına gelen bir sözcükten türetilmiştir. Yiğitlik, kahramanlık ve savaş konularını işler. Bu türün en başarılı örneklerini Köroğlu ve Dadaloğlu vermişlerdir. Sözü edilen bu tür aşağıdakilerden A) Varsağı B) Koçaklama C) Taşlama D) Rubai E) Semai 12. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiiriyle Halk şiirinin ortak bir özelliği olabilir? A) Şiirin dilinin yalın olması B) Aynı nazım biçimlerini kullanma C) Ölçülerinin aynı olması D) Uyak ve redife çok önem vermeleri E) Aşk ve doğa konularının işlenmesi 7. Sevilen bir kişinin ölümünden duyulan üzüntüyü dile getirmek, yas duygularını belirtmek amacıyla yazılan şiirlerdir. İslâmiyet ten önceki Türk edebiyatı, Sözlü edebiyat dönemindeki karşılığı..., Divan edebiyatındaki karşılığı... şeklindedir. Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) ağıt sagu B) mersiye ağıt C) sagu mersiye D) sagu ağıt E) ağıt mersiye 1 C 2 D 3 D 4 C 5 A 6 E 7 C 8 E 9 A 10 B 11 A 12 E

2 HALK EDEBİYATI 2 1. Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk edebiyatına ait bir özellik A) Bu edebiyat ürünlerinin ilk söyleyeni olmasına rağmen sahipleri belli değildir. B) Koşma, varsağı, semai ve destan başlıca ürünleridir. C) Ölçü, hece ölçüsüdür. D) Genellikle yarım ve cinaslı uyak kullanılmıştır. E) Dil yalındır. Halk söyleyişlerine ve söyleyiş inceliklerine yer verilmiştir. 2. Aşağıdakilerden hangisi Aşık edebiyatı nazım biçimlerinden A) Varsağı B) Semai C) Destan D) Koşma E) Nutuk 3. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı nesrinin bir özelliği A) Halk nesri, sözlü anlatımın yazıya geçirilmesiyle oluşmuştur. B) Nazımla nesir iç içedir. C) En önemli ürünleri Halk hikayeleridir. D) Kerem ile Aslı, Arzu ile Kamber, Ferhat ile Şirin önemli menkıbelerdendir. E) Dil oldukça sadedir. 4. Tarihi kişiler ve din büyüklerinin hayatları etrafında oluşan olağanüstü hikayelerdir. Yukarıda tanımı verilen Halk edebiyatı nesri aşağıdakilerden A) Menkıbe B) Efsane C) Halk Masalları D) Bilmece E) Halk Hikayeleri 5. Karagöz bir gölge oyunudur. İki temel tip vardır:...; saf, temiz yaratılışlı halkı temsil eden,...; okumuş, ukala, kibar geçinen sınıfın temsilcisidir. Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Hacivat Beberuhi B) Karagöz Zenne C) Karagöz Hacivat D) Tiryaki Hacivat E) Hacivat Karagöz 6. Aşağıdakilerden hangisi Halk oyunlarının ortak özelliklerinden A) Hem göze, hem kulağa seslenir. B) Yazılı tiyatro örneğidirler. C) Şive (ağız) taklitlerinden yararlanılır. D) Güldürü öğesine yer verilir. E) Kişiler, oyunlarını çok içten oynarlar dekorsuz, metinsiz bir tiyatrodur. Oyuncular hazırlıksız bir şekilde oyunu sahneler. İki tip vardır: Pişekar ve Kavuklu...., gölge oyunundaki Karagöz ün;..., Hacivat ın özelliklerini gösterir. Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Meddah Pişekar Kavuklu B) Ortaoyunu Kavuklu Pişekar C) Ortaoyunu Pişekar Tiryaki D) Meddah Tiryaki Zenne E) Ortaoyunu Pişekar - Kavuklu 9. I. Türk edebiyatının en önemli şairlerindendir; dünya edebiyatının da tanıdığı bir mutasavvıftır. II. Lirik ve didaktik söyleyişleri hep insan sev gisine dönüktür. III. Genellikle hece ölçüsünü kullanmıştır; ancak aruz ölçüsüyle da yazmıştır. IV. İlahi nazım biçimini kullanmıştır. Yukarıda özellikleri verilen Halk edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden A) Yunus Emre B) Hacı Bektaşi Veli C) Hacı Bayram Veli D) Kaygusuz Abdal E) Pir Sultan Abdal yüzyılda yaşamış mutasavvıf bir şairdir. Horasan da Hoca Ahmet Yesevi den ders almış ve Anadolu ya gönderilmiştir. Anadolu birliğinin sağlanmasında Orhan Bey le işbirliği yapmış, Yeniçeri Ocağı nın kurulmasında etkili olmuştur. Tasavvuf düşüncesini anlatan Arapça yazdığı Makalât adlı eseri ünlüdür. Bu parçada tanıtılan Halk edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden A) Kayıkçı Kul Mustafa B) Hacı Bayram Veli C) Kaygusuz Abdal D) Yunus Emre E) Hacı Bektaşi Veli 11. Aşağıdakilerden hangisi Halk şiirinin belirleyici özelliklerinden biri A) Toplumun her kesimine hitap eden bir dil kullanması B) Dış dünyaya yönelik somut konuları işlemesi C) Hece ölçüsü ve dörtlüklerle yazılmış olması D) Bütün güzelliğinden çok parça güzelliğini ön planda tutması E) Koşma, mani, semai gibi belli nazım biçimlerini kullanması 12. Anonim Halk edebiyatının yaygın örneklerindendir. Birbiriyle bağdaşmayan hayallerle düşüncelerin sıralanmasından oluşur. Ses taklidi, yineleme ve ikilemelerden yararlanılır. Bunlar birer söz oyunudur. Yukarıda özellikleri verilen tür aşağıdakilerden A) Bilmece B) Ninni C) Tekerleme D) Efsane E) Akrostiş 7. Tek kişilik oyundur. Oyuncu, bütün kişileri küçük değişikliklerle (kostüm değiştirerek, konuşma ağzını değiştirerek, jest ve mimiklerini değiştirerek) canlandırır, oynar. Yukarıda açıklaması verilen Halk tiyatrosu aşağıdakilerden A) Karagöz B) Ortaoyunu C) Meddah D) Halk Masalları E) Efsane 1 B 2 E 3 D 4 A 5 C 6 B 7 C 8 E 9 A 10 E 11 D 12 C

3 HALK EDEBİYATI 3 1. Aşağıdakilerden hangisi Tekke (Tasavvuf) edebiyatının genel özelliklerinden A) Konu ilahi aşk ve felsefi düşüncedir. B) Hem aruz hem de hece ölçüsü kullanılmıştır. C) Mevlevilerde olduğu gibi şiir, musiki eşliğinde söylenmiştir. D) Şiirlerde öğretici ve yol gösterici, insanları iyilik ve güzelliğe sevk edici bir tutum görülür. E) Nazım birimi beyit, dili ağırdır. 2. Bektaşilerde nefes, Alevilerde deme adını alan nazım türü aşağıdakilerden A) Şathiye B) Nutuk C) İlahi D) Semai E) Devriye 3. I. Risalet ün Nushiyye II. Garipname III. Nutuk IV. Genç Osman Destanı Yukarıda eseri verilmeyen sanatçı aşağıdakilerden A) Kayıkçı Kul Mustafa B) Yunus Emre C) Hacı Bayram Veli D) Pir Sultan Abdal E) Aşık Paşa 4. I. Makalat II. Garipname III. Nutuk Yukarıda verilen eserlerin ortak özelliği aşağıdakilerden A) 13. yüzyılda yaşamış sanatçılar tarafından yazılmaları B) Bektaşi tarikatına bağlı sanatçılar tarafından yazılmaları C) Aruz ölçüsüyle yazılmaları D) Tasavvuf edebiyatına bağlı sanatçılar tarafından yazılmaları E) Arapça olarak yazılmaları ve 17. yüzyılda yaşadığını tahmin ettiğimiz saz şiirinin en ünlü şairidir. Bütün şiirlerini din dışı konularda yazmıştır. Elinde sazı, dilinde sözüyle Anadolu yu köy köy, diyar diyar dolaşarak insan sevgisini, doğa güzelliklerini dile getirmiştir. Süsten ve gösterişten uzak samimi bir anlatımı vardır. Şiirlerini hece ölçüsüyle ve konuşma diliyle söylemiştir. Paragrafta sözü edilen şair aşağıdakilerden A) Köroğlu B) Karacaoğlan C) Dadaloğlu D) Gevheri E) Aşık Ömer 6. Bahçede hanımeli Derdinden oldum deli Alemde hüner odur Sevmeli sevilmeli Yukarıdaki bu tür, yedi heceli ve dört mısralı tek kıtadan meydana gelir. İlk iki dize doldurma, asıl anlam son iki dizededir. Örneği ve açıklaması verilen bu tür aşağıdakilerden A) Rubai B) Ninni C) Koşma D) Mani E) Türkü A) Koçaklama B) Güzelleme C) Ağıt D) Taşlama E) Türkü 8. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı sanatçılarından A) Bayburtlu Zihni B) Gevheri C) Seyrani D) Bağdatlı Ruhi E) Sümmani 9. Şair, 1984 te Sivas a bağlı Sarkışla ilçesinin Sivrialan köyünde doğmuş, 21 Mart 1971 de aynı köyde vefat etmiştir. Yedi yaşında gözlerini çiçek hastalığı ve bir kaza neticesinde kaybetmiştir. Babasının yanına gelen aşıkların uyandırdığı ilgi ve sevgi neticesinde saz çalmaya başlamıştır. Şiirlerinde sade bir dil gözlemlenir. Aşk, yurt ve toprak sevgisini işlemiştir. Şiirleri Dostlar Beni Hatırlasın adlı kitapta toplanmıştır. Paragrafta bahsedilen ozanımız aşağıdakilerden A) Aşık Veysel Şatıroğlu B) Konyalı Aşık Mehmet Yakıcı C) Şeref Taşlıova D) Murat Çobanoğlu E) Aşık İlhami 10. I. Semai II. Koşma III. Türkü IV. İlahi V. Mani Yukarıdaki nazım biçimleri Halk edebiyatında kullanıldığı bölümlere göre eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? A) V B) IV C) III D) II E) I 11. I. Anonim Halk edebiyatı nazım türüdür. II. İlk iki dize doldurmadır, asıl söylenmek istenen son iki dizededir. III. Sadece aşk üzerine söylenir. IV. Son dörtlükte şairin mahlası geçer. V. Çoğunlukla hecenin 7 li kalıbıyla söylenir. Yukarıda mani yle ilgili numaralandırılmış cümlelerden hangisi ya da hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız V C) I ve III D) III ve IV E) II ve V 12. I. Nutuk II. İlahi III. Semai IV. Koşma V. Devriye Yukarıdakilerden hangileri Tekke edebiyatı nazım biçimlerinden A) I ve II B) II ve III C) IV ve V D) III ve IV E) II ve V 1 E 2 C 3 D 4 D 5 B 6 D 7 B 8 D 9 A 10 B 11 E 12 D 7. Dinleyin ağalar methin eyleyim Elma yanaklımın kara kaşlımın O gül yüzlerine kurban olayım Dal gerdanlımın da sırma saçlımın Koşmadan alınan bu dörtlüğün konusuna göre aldığı isim aşağıdakilerden

4 HALK EDEBİYATI 4 1. I. Umumiyetle aşk duygularını ve tabiat güzelliklerini anlatan lirik şiirlerdir. II. 11 li (6 + 5 veya ) hece vezniyle söylenen dörtlüklerden meydana gelir. III. Ezgilerine ve yapılarına göre ayrıca isimlendirilir. Yukarıda özellikleri verilen nazım şekli aşağıdakilerden A) Koşma B) Mani C) Semai D) Destan E) Ninni 2. Aşağıdakilerden hangisi Tasavvuf edebiyatı nazım biçimlerinden A) Semai B) İlahi C) Şathiye D) Devriye E) Nefes 3. Aşağıdakilerden hangisi koşma nın konularına göre isimlendirilişlerinden biri A) Taşlama B) Koçaklama C) Ağıt D) Hicviye E) Güzelleme 4. Yürü bre Bulgar dağı Hemen dağlar sende m olur Yaylalı sümbüllü yurtlar Büyük evler sende m olur Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden A) Koşma B) Semai C) Rubai D) Destan E) Varsağı 5. İncecikten bir kar yağar Tozar Elif Elif diye Deli gönül abdal olmuş Gezer Elif Elif diye Bu tür hecenin 8 li kalıbıyla söylenir. Dörtlük sayısı 3 5 arasında değişir. Konu bakımından aşk, tabiat, ayrılık duygusu temaları işlenir. Sözü edilen bu tür aşağıdakilerden A) İlahi B) Rubai C) Koşma D) Kalenderi E) Semai 6. Ala gözlü nazlı dilber Seni kandan sakınırım Kandan değil hey efendim Seni candan sakınırım Bu dörtlükten Halk şiiri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz? A) Redif sıklıkla kullanılır. B) Halk söyleyişi ve yalın bir dil tercih edilir. C) Şiirlerde hece ölçüsü kullanılır. D) Dörtlük nazım birimiyle söylenir. E) Klasik edebiyatın etkileri yer yer görülür. 7. Aşağıdakilerden hangisi tümüyle Halk edebiyatı nazım şekilleridir? A) Koşma destan varsağı mesnevi B) Semai varsağı koşma mani C) Mani ilahi koşma rubai D) Şarkı türkü mani varsağı E) Varsağı tuyuğ türkü koşma 8. Aşağıdaki sanatçı eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Aşık Paşa Garipname B) Köroğlu Genç Osman Destanı C) Kaygusuz Abdal Budalaname D) Hacı Bektaşi Veli Makalât E) Yunus Emre Risalet ün Nushiyye 9. Derdim var seller gibi Diyemem eller gibi Kurudum kadîd oldum Meyvesiz dallar gibi Bu şiir için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yedili hece ölçüsüyle söylenmiştir. B) Düz kafiye örneğidir. C) Halk söyleyişlerine yer verilmiştir. D) Kesik mani örneğidir. E) Kelime halinde redif kullanılmıştır. 10. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır? A) Halk edebiyatı din etkisi dışında oluşturulan bir edebiyattır. B) Dede Korkut Hikayeleri on iki hikaye ve bir önsözden oluşur. C) Türkünün asıl sözlerinin bulunduğu bölüme bent denir. D) Taşlamalar Divan şiirinde hicviye, Batı edebiyatında satir adını alır. E) Semai Toroslardaki Varsak boyunun özel ezgiyle söyledikleri şiirin adıdır. 11. Aşık edebiyatında bir kişiyi ya da sosyal düzeni eleştiren hiciv konulu şiirlere...; bunun yanı sıra tabiat güzelliklerini veya kadın, at, silah gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen şiirlere... denir. Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Hicviye güzelleme B) Taşlama şarkı C) Taşlama güzelleme D) Güzelleme koçaklama E) Satirik lirik 12. I. Türkü II. Semai III. Varsağı IV. Tekerleme V. Şarkı Yukarıdakilerden hangisi Halk edebiyatı nazım biçimlerinden biri A) V B) IV C) III D) II E) I 1 A 2 A 3 D 4 E 5 E 6 E 7 B 8 B 9 D 10 E 11 C 12 E

5 HALK EDEBİYATI 5 1. Bir vakte erdi ki bizim günümüz Yiğit belli değil mert belli değil Herkes yarasına derman arıyor Devâ belli değil dert belli değil Koşmadan alınan bu dörtlüğün konusuna göre aldığı isim aşağıdakilerden A) Güzelleme B) Ağıt C) Mani D) Taşlama E) Koçaklama 2. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatında aruz ölçüsüne dayalı türlerden A) Divan B) Selis C) Kalenderi D) Satranç E) Varsağı 3. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatında nesre dayalı türlerden biri A) Efsaneler B) Masallar C) Atasözleri D) Hilyeler E) Bilmeceler 4. Aşağıdakilerden hangisi Tekke (Tasavvuf) edebiyatı şairleri içinde yer almaz? A) Kayıkçı Kul Mustafa B) Niyazî-i Mısrî C) Hacı Bektaşi Veli D) Kaygusuz Abdal E) Aşık Paşa 5. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi sadece heceyle şiirler söylemiştir? A) Köroğlu B)Dadaloğlu C) Bayburtlu Zihni D)Seyrani E) Dertli 6. I. Nazım birimi dörtlüktür. II. Sanatlı ve süslü söyleyişten uzaktır. III. Sagu, koşuk, sav en önemli ürünleridir. IV. Halkın ortak problemlerini dile getirmiştir. V. Nesir alanında şiirden daha çok gelişme görülmüştür. Numaralanmış cümlelerin hangisinde ya da hangilerinde Halk edebiyatıyla ilgili bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Yalnız II B) Yalnız III C) Yalnız V D) III ve V E) I ve IV 7. I. En güzel örnekleri halk hikayeleri ve masallardır. II. Nazımla nesir iç içedir. III. Oldukça sade ve halk ağzıyladır. IV. Mersiyeler ve hicviyeler birer halk nesri örneğidir. V. Halk hikayelerinin bitiminde duvak kapama adı verilen bir türkü söylenir. Numaralanmış cümlelerin hangisinde ya da hangilerinde Halk edebiyatı nesri ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır? A) Yalnız II B) Yalnız IV C) Yalnız V D) IV ve V E) I ve III 8. Halk şairleri arasında en kültürlü, en yaratıcı kişi olarak tanınır. Divan şairleriyle boş ölçüşen şair, gerçekten onları aratmayacak tarzda gazeller, murabbalar söylemiştir. Dilindeki sadelik ve akıcılık onun başarısının delilidir. En çok bilinen şiiri, 38 dörtlükten meydana gelen ve 105 şairin adının sayıldığı Şairname sidir. Burada 17 saz şairinin adının zikredilmesi Arap ve Acem şairlerinin yanında klasik şiirimizle tekke şiirimizin ünlü adlarına daha fazla yer vermesi düşündürücüdür. Parçada tanıtılmaya çalışılan 17. yüzyıl Halk edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden A) Karacaoğlan B) Aşık Ömer C) Sümmani D) Dadaloğlu E) Kul Mehmet 9. Telli sazlıdır bunun adı Ne ayet dinler ne kadı Bunu çalan onlar kendi Şeytan bunun neresinde Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki şiir türlerinden hangisine aittir? A) Taşlama B) Güzelleme C) Koçaklama D) Ağıt E) Mani 10. Şair, Nakşibendi Tarikatı nın Halidiye kolunu kuran Şeyh Halid e bağlanarak, onun fikir ve telkinlerinden feyz alır. Arapça ve Farsça sözcükleri, deyimleri öğrenmeye çabalar, aruz veznindeki ses dalgalanmalarını sezinler gibi olur. Fakat medresenin kasveti ve esrarlı havasına daha fazla dayanamayarak köyüne geri döner. Daha sonra birçok yer gezen şair, kasaba ve köylerin kahvelerinde saz çalıp türkü söyleyerek kendini gittiği her yerde sevdirir. Asıl sanatçı kişiliği hece ile yazdığı koşma ve s erinde görülür. Paragrafta sözü edilen şair aşağıdakilerden A) Aşık Ömer B) Bayburtlu Zihni C) Erzurumlu Emrah D) Dadaloğlu E) Ruhsati 11. I. Özel bir ezgisi vardır. II. Yapısı yönünden iki bölümden oluşur. III. Hece ve aruzla yazılabilir. IV. Anonim Halk edebiyatı nazım biçimidir. V. Aşk, gurbet, kahramanlık konularında yazı labilir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi türkü için söylenemez? A) V B) IV C) III D) II E) I 12. I. Ben giderim o gider, benden ileri gider. II. Ağaç üstünde kilitli sandık. Yukarıda verilen ifadeler Halk edebiyatının hangi nazım şeklidir? A) Tekerleme B) Bilmece C) Ninni D) Efsane E) Mani 1 D 2 E 3 D 4 A 5 B 6 D 7 D 8 B 9 A 10 C 11 C 12 B

6 HALK EDEBİYATI 6 1. Halk edebiyatı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Şiirler çoğu zaman saz eşliğinde söylenir. B) Nazım birimi dörtlüktür; ancak az da olsa üçlü, beşli söyleyişler görülür. C) Dil tam bir halk dilidir. Halka mal olmamış sözcükler kullanılmamıştır. D) Nazım şekli olarak mani, tuyuğ, koşma, semai, rubai vs. kullanılmıştır. E) Söyleyişlerinde doğa ile iç içe olmaktan kaynaklanan bir somutluk hakimdir. 2. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatında kullanılan bir destan motifi A) at B) ışık C) su D) mum E) rüya yüzyılda yaşamış, lirik bir saz şairidir. Tasavvufa bağlı bir şair olarak aruzla didaktik şiirler yazmıştır. Başarılı olduğu şiirleri, hece ile yazdığı koşmalardır. Yukarıda tanıtılmaya çalışılan şair aşağıdakilerden A) Sümmani B) Ruhsati C) Seyrani D) Dertli E) Gevheri 4. Halk edebiyatı sanatçısı olmasına rağmen aruz ölçüsüyle şiir yazan şair, aşağıdakilerden A) Dertli B) Karacaoğlan C) Aşık Veysel D) Kayıkçı Kul Mustafa E) Dadaloğlu 5. I. Karacaoğlan II. Dadaloğlu III. Aşık Veysel Bu üç ozanımızın ortak özelliği aşağıdakilerden A) 19. yüzyılda yaşamış kişiler olmaları B) Yeniçeri Ocağı ndan yetişmiş şairler olmaları C) Yiğitçe bir söyleyişleri olması D) Sadece heceyle şiir yazmaları E) En başarılı oldukları nazım biçiminin varsağı olması 6. Mani ile aynı kafiyelenişe sahip olan nazım şekli aşağıdakilerden A) Rubai B) Gazel C) Kaside D) Koşma E) Mesnevi 7. I. 15. yüzyılda yaşayan şair, Bektaşi tarikatına bağlıdır. II. Yunus Emre nin etkisinde hem hece ile hem aruzla şiirler yazmıştır. III. Nükteli ve iğneli bir dili vardır. IV. Şiirlerinin yanında öğretici nesirler de yaz mıştır. V. Budalanâme ve Mugaalâtanâme önemli eserleridir. Yukarıda özellikleri sayılan Halk edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden A) Pir Sultan Abdal B) Kaygusuz Abdal C) Hacı Bayram Veli D) Kayıkçı Kul Mustafa E) Hacı Bektaşi Veli 8. Toplumu ilgilendiren her konuda söylenen halk şiiridir. Birtakım gülünç durumları ele alan mizahi türleri de vardır. Dörtlüklerle yazılır. 11 hecelidir, abab cccb dddb şeklinde uyaklanır. Açıklayıcı bilgiler verilen bu nazım biçimi aşağıdakilerden A) Koşma B) Semai C) Varsağı D) Destan E) İlahi 9. I. Doğu Anadolu da aşık geleneğine uygun olarak aşık olmuş; şiir söylemiştir. II. Hayali sevgilisi Gülperi yi bulmak için Uzakdoğu ülkelerini dolaşmıştır. III. Destanlarında sosyal konuları, deprem ve yangın gibi acıları dile getirmiştir. IV. Koşma ve s erde aşk, doğa ve insan sevgisini işlemiştir. V. Orijinal buluşlarıyla, halk söyleyişinin en güzel örneklerini vermiştir. Yukarıda kimi özellikleri verilen Hak edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden A) Seyrani B) Gevheri C) Sümmani D) Ruhsati E) Hayali 10. I. Kavuştaklı bir nazım biçimi ve türüdür. II. Ayırıcı, belirleyici bir kuralı yoktur. III. Bireysel veya toplumsal bir sevinci veya hüznü anlatır. IV. Dört dizeli, söz ve ezgisinde yiğitlik havası olanlarına hoyrat denir. Numaralandırılarak verilen bilgiler hangi nazım biçimini buldurmaya yöneliktir? A) Mani B) Türkü C) Koşma D) Semai E) Destan 11. Keklik gibi taştan taşa sekerek, Gerdan açıp gelişini sevdiğim. Sağa sola taksim etmiş örgüsün, Onar onar bölüşünü sevdiğim. Yukarıda verilen Aşık edebiyatı nazım şekillerinden koşmanın konusuna göre aldığı isim aşağıdakilerden A) Güzelleme B) Taşlama C) Ağıt D) Koçaklama E) Varsağı 12. Aşağıdakilerden hangisi Tekke (Tasavvuf) edebiyatı şairlerinden A) Kaygusuz Abdal B) Eşrefoğlu Rumi C) Seyrâni D) Pir Sultan Abdal E) Ahmet Yesevi 1 D 2 D 3 B 4 A 5 D 6 A 7 B 8 D 9 C 10 B 11 A 12 C

7 HALK EDEBİYATI Halk edebiyatında Tanrı aşkını dile getiren ve özel besteyle söylenen Tekke şiirlerine verilen genel addır. Hece ölçüsünün 7 li ve 8 li kalıplarıyla söylenir. Nazım birimi dörtlüktür. Belli bir uyak düzeni yoktur. Bektaşilerde nefes, Mevlevilerde ayin, Alevilerde deme, Gülşenilerde tapuğ, Halvetilerde durak adını alır. En ünlü şairi Yunus Emre dir. Paragrafta açıklanan Tekke edebiyatı nazım biçimi aşağıdakilerden A) İlahi B) Şathiye C) Devriye D) Nutuk E) Hikmet 2. Aşağıdakilerden hangisi Aşık edebiyatı ve ozanlarıyla ilgili A) Ozanlar halkın içinden çıkmıştır. B) Ozanların hepsi bir eğitimden geçmiştir. C) Daha çok koşma nazım şekli kullanılmıştır. D) İslâm öncesi Türk edebiyatının devamı niteliğindedir. E) Şiir ve yazıların toplandığı defterlere cönk denir. 3. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) Beş mesneviden oluşan eser toplamına Divan edebiyatında hamse denir. B) Nazire, Divan edebiyatında bir başka şairin şiirine benzetilerek yazılan şiirlere verilen addır. C) Kıt a uyak düzeni bakımından maniyi andıran bir Halk edebiyatı nazım türüdür. D) Halk edebiyatı şairlerinden okur yazar olanlar, şiirlerini cönk adı verilen defterlere yazarlardı. E) Şarkı, Divan edebiyatı şairlerinin Halk edebiyatından esinlenerek yazdıkları bir nazım biçimidir. 4. Aşağıdakilerden hangisi Saz şairlerinin özelliklerinden biri A) Gezgindirler. B) Sazla söylerler. C) Usta çırak ilişkisiyle yetişirler. D) Halk diliyle söylerler. E) Medreselerde tahsil görürler. 5. Aşağıdakilerden hangisi yalnızca din dışı konularda eser vermiştir? A) Dadaloğlu B) Kaygusuz Abdal C) Yunus Emre D) Süleyman Çelebi E) Pir Sultan Abdal 6. Aşağıdaki şairlerden hangisi Divan edebiyatına yakınlık duymamıştır? A) Dertli B) Erzurumlu Emrah C) Seyrani D) Dadaloğlu E) Bayburtlu Zihni 7. Karacaoğlan için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Dili, dönemin konuşma dilidir. B) Şiirlerinde maddi aşk ve tabiat sevgisi en fazla işlenen konulardır. C) Hece ölçüsünün 8 li ve 11 li kalıplarını kullanmıştır. D) Semai ve varsağıları da olan şair, en çok koşma nazım biçimini kullanmıştır. E) Nazım türlerinden en çok koçaklamayı benimsemiştir. 8. Kıldan köprü yaratmışsın Gelsin kullar geçsin deyi Hele biz şöyle duralım Yiğit isen geç a Tanrı Bu dörtlük konusu bakımından ne tür bir halk şiiridir? A) Taşlama B) İlahi C) Şathiye D) Koçaklama E) Güzelleme 9. Rüyaları hayra yor Gel bugün hayatım sor Ayrılığın azabı Her azaptan daha zor Bu dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden A) Rubai B) Mani C) Koşma D) Türkü E) Tuyuğ 10. Bir Halk edebiyatı ürünü olan destan la ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) 3 5 dörtlükten meydana gelir. B) Nazım birimi dörtlüktür. C) Kendine özgü bir ezgisi vardır. D) Toplumu ilgilendiren olaylar üzerine düzenlenir. E) Çoğunlukla 11 li hece ölçüsüyle yazılır. 11. Aşkın aldı benden beni, Bana seni gerek, seni. Ben yanarım dünü günü. Bana seni gerek, seni. Yukarıda verilen Tekke edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden A) Nefes B) İlahi C) Devriye D) Nutuk E) Şathiye 12. İçkili Bektaşi ayinlerine... denir. Bu tür ayinlerde özel bir kadehten yudum yudum şarap içilir. Kadeh sırayla dolaştırılıp ayine katılmış olanların sarhoş olmalarına kadar devam edilir. Herkesin kadehten yudum yudum içmesi onların vahdette birleşmesini temsil eder. Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Deme B) Nefes C) Hikmet D) Bezm-i Cem E) Ritl-i Girân 1 A 2 B 3 E 4 E 5 A 6 D 7 E 8 C 9 B 10 A 11 B 12 D

8 HALK EDEBİYATI ÇIKMIŞ SORULAR 1. Sen sana ne sanırsan Ayruğa da onu san diyerek daha XIII. yüzyılda hümanizmanın müjdecisi olan, bu yönünden ötürü de ölümünün 650. yıldönümünde UNESCO ca bütün dünyada ve yurdumuzda anılan Türk şairi kimdir? (1974/ÖSYS) A) Mevlana B) Ahmet Yesevi C) Hacı Bayram Veli D) Yunus Emre E) Sultan Veled 2. Şu iki parçayı okuyunuz: Bir garip ölmüş diyeler Üç günden sonra duyalar I Soğuk su ile yuyalar Şöyle garip bencileyin II Ne yanar kimse bana ateş-i dilden özge Ne açar kimse kapım bad-ı sabadan gayrı Bu iki parça arasındaki ortak yön, aşağıdakilerden (1974/ÖSYS) A) Kullanılan vezin B) Nazım birimi C) Halk edebiyatı ürünü oluşları D) İşlenilen tema E) Anlatılan biçimi 3. Şu dağlar olmasaydı, Çiçeği solmasaydı, Ölüm Allah ın emri Ayrılık olmasaydı. Yukarıdaki manide şu dağlar sözünün kullanılış nedeni aşağıdakilerden özellikle hangisi olabilir? (1978/ÖSYS) A) Dağların ölümü düşündürmüş olması B) Dağlarda çiçeklerin yetişmiş olması C) Dağların, düş gücünü kamçılamış olması D) Dağların sılaya ulaşmayı engelleyerek ayrılığa yol açmış olması. E) Nice garip kişilerin dağlarda yitip gitmiş olması 4. Bilmem ben kendime çekidüzen vermesini, derviş gibiyimdir. cümlesinde yazar kendisini dervişe benzetirken özellikle hangi yönünü vurgulamak istiyor? (1978/ÖSYS) A) Başkalarına aldırmayışını B) Giyim kuşamı önemsemeyişini C) Alçakgönüllülüğünü D) Tarikatçılığa özenişini E) Hoşgörülü oluşunu 5. Aşağıdaki sözcük dizelerinden hangisi, tümüyle halk edebiyatı ürünlerinin adlarıdır? (1980/ÖSYS) A) ağıt şarkı masal tuyuğ B) türkü mesnevi koşma mersiye atasözü C) destan mani rubai masal şarkı D) şarkı türkü rubai koçaklama mani E) koçaklama türkü mani masal ağıt 6. Âşık, Türk Halk edebiyatında XV. yüzyılın başlarından bu yana beliren bir sanatçı tipidir. Bir yönüyle eski destan (epope) geleneğini sürdüren; ama başka bir yönüyle, adının belirttiği gibi sevda şiirleri söylenen bir sanatçıdır. Günümüzde yukarıdaki parçada belirtilen sanatçı tipinin bütün özelliklerini taşıyan kişilere rastlanmamaktadır. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? (1981/ÖSYS) A) Âşıklığın güç bir uğraş olması B) Günümüzde insanın şiire önem vermemesi C) Aydın sanatçıların, âşıkların görevini yüklenmiş olması D) Âşıkların işlediği konuların halkı ilgilendirmemesi E) Toplumsal yaşamın büyük ölçüde değişmesi 7. Yüzyıllar boyunca Tekke şiirlerinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını, taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte genellikle heceyi kullanmıştı. Bu şiirlerde kullanılan ana tema, Tanrı aşkı ve insan sevgisidir. Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir? (1987/ÖSYS) A) Yunus Emre B) Yusuf Has Hacip C) Mevlana D) Sultan Veled E) Hacı Bayram Veli 8. Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerimizin ortak özellikleri arasında yer almaz? (1988/ÖSYS) A) Nazım birimi olarak dörtlüğü kullanmaları B) Aruzla yazanlar bulunmakla birlikte kullandıkları asıl ölçünün hece olması C) Şiirlerini, halk arasında kullanılan konuşma diliyle söylemeleri D) Şiirlerinde genellikle yarım kafiye kullanmaları E) Eserlerinde dini, mistik konuların yanı sıra devrin bazı sosyal olaylarını ele almaları 9. Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk edebiyatı ürünlerinden (1988/ÖSYS) A) Mani B) Koşma C) Ninni D) Ağıt E) Türkü 10. Aşağıdakilerden hangisi, Halk edebiyatının özelliklerinden biri (1989/ÖSYS) A) Münacat, naat mesnevi, mersiye gibi ortak tür ve konuların kullanılması B) İslâmiyet ten önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyat olması C) Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması D) Şiirlerin saz şairi ya da âşık denen şairlerce bağlama adı verilen bir sazla söylenmesi E) Düşünce ve duyguların dörder dizelik bentler biçiminde anlatılması 11. Bir halk edebiyatı ürünü olan mani ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? (1990/ÖSYS) A) Yazarları belli değildir. B) Kafiye düzeni a a b a biçimindedir. C) Anlatılmak istenen duygu ya da düşünce son iki dizede bulunur. D) İlk iki dize, son iki dize ile yalnız ölçü ve kafiye bakımından ilgilidir. E) Yalnızca aşk konusu işlenir. 12. Düzenleyicisi pek bilinmez, halkın sözlü geleneğinde oluşup gelir. Çağdan çağa ve yöreden yöreye içeriğinde olun biçiminde olsun değişikliklere bozulmalara, kırpılmalara uğrayabilir. Her zaman bir ezgiyle söylenir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir? (1991/ÖSYS)

9 A) Tuyuğ B) Şarkı C) Türkü D) Rubai E) Gazel 13. Halk şiirimizin güçlü soluklu bir şairidir. Kendini yedi yaşından itibaren saza, söze, şiire ve türküye vererek dış dünyasının karanlığını, gönül dünyası ile aydınlatmıştır. Gönül sözüyle yazdığı şiirlerinde birlik, beraberlik, yurt sevgisi, güzellik, gurbet, ayrılık duygularını dile getirmiştir. Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden (1991/ÖSYS) A) Yunus Emre B) Pir Sultan Abdal C) Karacaoğlan D) Âşık Veysel E) Dadaloğlu 14. Aşağıdaki dizelerin hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir? (1992/ÖSYS) A) Ayna almış perçem düzer Zülfün tarayı tarayı B) Kırık çanağı yok ayran içecek Kahveye gelir de fincan beğenmez C) Eğil dağlar eğil üstünden aşam Yeni talim gelmiş varam alışam D) Güzel gitti diye pınar ağladı Acıdı yüreğim yandı pınara E) Avcılardan kaçmış ceylan misali Geçmiş dağdan dağa yoktur durağı 15. Aşağıdakilerden hangisi Karagöz, Meddah ve Ortaoyunu gibi seyirlik halk oyunlarının ortak özelliklerinden biri (1992/ÖSYS) A) Göze ve kulağa seslenmeleri B) Güldürü öğesine yer vermeleri C) Şive taklitlerinden yararlanmaları D) Tek kişilik gösteri olmaları E) Sözlü tiyatro örneği olmaları 16. Divan edebiyatındaki gazel in konu bakımından Halk edebiyatındaki benzeri aşağıdakilerden (1992/ÖSYS) A) Varsağı B) Destan C) Türkü D) Koşma E) Nefes 17. Bahçelerde gül gerek Güllere bülbül gerek Senin gibi güzele Bencileyin kul gerek Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden (1994/ÖSYS) A) Divan B) Varsağı C) Destan D) Koşma E) Mani 19. Onu Halk şairi saymak bir bakıma yanlıştır. Ama o, halka, halkın diliyle seslenmiş, halkın şairi olabilmiştir. Zaten başarısının sırlarından biri de budur. Hece ile söylediği şiirlerinden başka bir Divan oluşturacak kadar, aruzla yazılmış şiirleri de vardı. Yaşamı üzerine kesin bilgiler yoktur. Risaletü n-nushiye adlı mesnevisinin yazılış tarihinden yola çıkarak XIII. yüzyılda yaşadığı konusunda birleşilmiştir. Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden (1996/ÖSYS) A) Pir Sultan Abdal B) Hacı Bayram Veli C) Yunus Emre D) Mevlana Celaleddin Rumi E) Kaygusuz Abdal 20. Halk hikayeleriyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (1997/ÖSYS) A) Sevgi ve kahramanlık konuları işlenir. B) Kişiler gerçek yaşamdakilere yakındır. C) Oluşturdukları çağlardaki sosyal yapıyı ve iç mücadeleleri yansıtır. D) Anlatım tümüyle nesre dayalıdır. E) Anlatıcıları okur yazar, az çok kültürlü kişilerdir. 21. Divan edebiyatında hicviye denilen alaylı yergi şiirinin Halk edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden (1997/ÖSYS) A) Koşma B) Semai C) Taşlama D) Destan E) Türkü 1 D 11 E 2 D 12 C 3 D 13 D 4 B 14 B 5 E 15 D 6 E 16 D 7 A 17 E 8 E 18 A 9 B 19 C 10 A 20 D 21 C 18. Düzenleyicisi bilinmez, halkın geleneğinden oluşur. Çağdan çağa ve yöreden yöreye içeriğinde olun, biçiminde olsun değişikliklere uğrayabilir. Her zaman bir ezgiyle söylenir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir? (1995/ÖSYS) A) Türkü B) Şarkı C) Gazel D) Mesnevi E) Koşma

10 İSLAMİYET ÖNCESİ- HALK VE DİVAN EDEBİYATI 1 1. (I) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı Türklerin İslamiyet i benimsediği X-XI. yüzyıla kadar sürer. (II) Çoğunlukla sözlü edebiyata dayanır. (III) Bunun nedeni Türklerin göçebe yaşamı nedeniyle yazıyı çok geç kullanmalarıdır. (IV) Sözlü edebi ürünlerde nazım birimi dörtlük, temel ölçü de hece ölçüsüdür. (V) Ayrıca şiirler "baksı" adı verilen saz eşliğinde söylenir. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır? A) I. B)II C) III. D) IV. E) V. 2. Aşağıdaki destan-ulus eşleştirmelerinin hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) Şehname - Arap B) Gılgamış- Sümer C) Muhaberata - Hint D) llyada - Yunan E) Şu - Türk 3. "Gerçeklerin eşiği" anlamına gelen eser, Yüknekli Edip Ahmet tarafından yazılan bir öğüt kitabıdır. 12. yüzyılda Hakaniye Türkçesiyle yazıya geçirilmiştir. Yukarıda sözü edilen eserin adı nedir? A) İskendernâme B) Atabet'ül Hakayık C) Kutadgu Bilig D) Kitab-ı Dede Korkut E) Göktürk Kitabeleri 4. Aşağıdakilerden hangisi İslamlık öncesi Türk destanlarından biri A) Oğuz Kağan B) Alp Er Tunga C) Manas D) Ergenekon E) Göç 5. Sembolik dört kahraman aracılığıyla ideal bir devlet adamının nasıl olması gerektiğini mesnevi nazım biçimi, aruz ölçüsü, Hakaniye lehçesiyle aktaran ve 11. yüzyılda yazılan bir siyasetname kitabıdır. Burada sözü edilen eser ve eserin yazarı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Siyasetnâme, Nizamü'l Mülk B) Divan-ı Hikmet, Ahmet Yesevi C) Atabet'ül Hakayık, Edip Ahmet D) Muhakemetü'l Lûgateyn, Ali Şir Nevai E) Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip 6. Tasavvuf edebiyatımızın öncüsüdür. Anadolu'da yaşamadığı halde Anadolu'daki tasavvufun gelişmesinde kaynak olmuştur. Dörtlükler halinde ve hece vezniyle oluşturulan Divan-ı Hikmet adlı kitabı İslamlığa geçiş döneminin temel eserlerindendir. Burada sözü edilen tasavvuf öncüsü aşağıdakilerden A) Yunus Emre B) Ahmet Yesevi C) Edip Ahmet D) Hacı Bektaş Veli E) Dede Korkut 7. I. Sagu II. Taşlama III. Sav IV. Mersiye V. Koşuk Yukarıda verilmiş edebi ürünlerden hangi ikisi içerik yönüyle benzerlik gösterir? A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III. D) II. ve IV. E) III. ve V. 8. VIII. yüzyılda 38 harfli Göktürk alfabesiyle yazılan ve Tonyukuk, Kültigin, Bilge Kağan adına dikilen Türk edebiyatının ilk yazılı belgeleri sayılan Göktürk (Orhun) Yazıtlarının yazarı kimdir? A) Thomsen B) Bilge Kağan C) Strahlenberk D) Kaşgarlı Mahmut E) Yolluğ Tigin 9. I. Türk lehçesinin ansiklopedik sözlüğüdür; Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. II. Eserin adı "mutluluk veren kitap" anlamına gelir, Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır. III. Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılan eser "hakikatlerin eşiği" anlamına gelmektedir. IV. 12 hikâyeden oluşan eser, Oğuz boylarının komşularıyla olan ilişkilerini, gelenek ve göreneklerini anlatır. Yukarıda numaralanmış cümlelerde aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir? A) Divan-ı Hikmet B) Atabetü'l Hakayık C) Kutadgu Bilig D) Kitab-ı Dede Korkut E) Divanü Lûgati't Türk 10. Âşık Tarzı Halk edebiyatının dili sade olup ölçüsü ve dörtlük nazım birimiyle oluşturulan şiirlerin başlığı yoktur. Daha çok doğaçlamayla söylendiği için yarım kafiye ağırlıklıdır. Şiirlerin son dörtlüğünde şairin mahlası geçer; mahlas kullanmaya "tapşırma" denir. Şairlerin (ozanların) şiirleri adı verilen defterde toplanır. Güncel ve sosyal olaylar şiire yansır. Karacaoğlan, Dertli, Dadaloğlu temsilcilerindendir. Koşma, semai, varsağı, destan gibi nazım biçimleri kullanmışlardır. Koşmanın dört nazım türü vardır: ağıt taşlama ve güzelleme. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) aruz, cönk, mani B) hece, cönk, semai C) aruz, divan, destan D) hece, divan, türkü E) hece, cönk, koçaklama 11. Anadolu'da din dışı konularda kasideler, gazeller söyleyen ilk Divan şairidir. Divan şiirinin ilk büyük temsilcisi sayılır. XIII. yüzyılda yaşamıştır. Dili yalın ve akıcıdır. Anadolu Selçuklu Sultanı III. Alaeddin Keykubat'a sunduğu Farsça yirmi bin beyitlik "Selçuklu Şehnâmesi"yle tanınır. Bu parçada tanıtılan Divan şairi aşağıdakilerden A) Yunus Emre B) Âşık Paşa C) Ahmedi D) Şeyhi E) Hoca Dehhani 12. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi destanlardan biri A) Bozkurt Destanı B) Türeyiş Destanı C) Şu Destanı D) Üç Şehitler Destanı E) Alp Er Tunga Destanı

11 E A B C E B B E A E E D

12 İSLAMİYET ÖNCESİ- HALK VE DİVAN EDEBİYATI 2 1. yüzyıl, Divan edebiyatının en büyük iki şairini yetiştirmiştir. Birincisi Bağdat çevresinde yaşayan ve Türkçe, Arapça, Farsça divanları, "Leyla vü Mecnun" gibi eserleri ve Kanuni'ye yazdığı ünlü mektubu Şikâyetname ile tanınan 'dir. İkincisi ise İstanbul'da saray çevresinde yetişen gazelleri yanında ünlü yedi bendlik Kanuni Mersiyesi ile sanatının zirvesine çıkan Sultanü'ş Şuara (Şairler Sultanı) 'dir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) XV. Fuzulî Nefi B) XVII. Nedim Nâbi C) XVI. Şeyhi Bakî D) XVII. Şeyh Galip Nedim E) XVI. Fuzulî Bakî 2. Bakî, Fuzulî ve Şeyh Galip'in ortak özelliği aşağıdakilerden A) Üçü de Divan edebiyatımızın ünlü şairlerindendir. B) Üçü de Türkçe, Arapça ve Farsça Divan'a sahiptir. C) Üçü de Mevlevîdir ve gazel yazmıştır. D) Üçü de Leyla vü Mecnun mesnevi yazmıştır. E) Üçü de Sebk-i Hindi akımından etkilenmiştir yılları arasında yaşamış "Divan" ve "Hüsrev ile Şirin" mesnevisi sahibidir. Ona asıl ününü "Harnâme" adlı mesnevisi sağlamıştır. Bir eşeğin başından geçen olayları anlatan bu mesnevi, Divan edebiyatının en ünlü hiciv ürünlerindendir. XVI. yüzyılın büyük Divan şairi Fuzulî'yi etkilemiştir. Burada özellikleri verilen şairimiz aşağıdakilerden A) Âşık Paşa B) Necati Bey C) Süleyman Çelebi D) Şeyhi E) Şeyh Galip 4. Nâbi (I) övgü ve hicivleriyle (II) ünlü Divan şairidir. Kalemini kılıç gibi kullanan şair, söz sanatlarında da olağanüstü bir yeteneğe sahiptir. Daha sonraları İstanbul'un bir ilçesine ismini veren Vezir Bayram Paşa'yı (III) hicvetmesi sonunu hazırlamıştır. Padişah IV. Murat (IV) zamanında XVIII. yüzyılda yaşayan şairin Siham-ı Kaza (V) adlı eseri ünlüdür. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) I. B)ll. C)lll. D) IV. E) V. 5. Aşağıdakilerden hangisi İslamlık öncesi Türk Edebiyatı ürünlerinden A) Tuyuğ B) Sav C) Sagu D) Destan E) Koşuk 6. VIII. yüzyılda Orta Asya'da Orhun ırmağı kıyısında dikilen ve ilk Türk alfabesi olan Göktürk harfleriyle yazılan Göktürk Yazıtlarında aşağıdaki konulardan hangisi işlenmiştir? A) Devlet adamlarının yaptığı yolsuzluklar B) Türklerle Çinlilerin elbirliği içinde kalkınmaları C) Türk devlet adamlarının milletiyle hesaplaşması D) Türk yazı dilinin nasıl geliştirileceği E) Türklerle İranlıların yaptığı savaşlar 7. Aşağıdakilerden hangisi Tekke-Tasavvuf edebiyatı şairleri içinde yer almaz? A) Karacaoğlan B) Ahmet Yesevi C) Yunus Emre D) Pir Sultan Abdal E) Kaygusuz Abdal 8. Aşağıdakilerden hangisi İslamlıktan önceki yazdı Türk edebiyatı ürünlerinden biri A) Kutadgu Bilig B) Uygur Metinleri C) Kültigin Yazıtı D) Tonyukuk Yazıtı E) Bilge Kağan Yazıtı 9. Aşağıdaki eser-şair eşleştirmelerinin hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) Risalet'ün Nushiyye - Yunus Emre B) Siham-ı Kaza - Nedim C) Vesilet'ün Necat - Süleyman Çelebi D) Hayriye - Nabi E) Hüsn-ü Aşk - Şeyh Galip 10. I. Nazım birimi dörtlüktür, kafiye zayıftır. II. Şairler, şiirlerini "lir" adı verilen saz eşiğinde söyler. III. Şiirlerin dili halkın arasında konuşulan Türkçedir. IV. Kullanılan vezin hece veznidir, bazı şairler aruzu da kullanmıştır. V. Hecenin 7'li ve 11'li kalıpları kullanılır. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisinde Halk edebiyatı ile ilgili bir bilgi yanlışlığı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V. 11. Aşağıdakilerin hangisinde sanatçı ve onunla ilgili karşısında verilen bilgilerde bir yanlışlık söz konusudur? A) Bakî : "Şairler Sultanı" unvanıyla anılanşairin en ünlü eseri "Kanuni Mersi-yesi"dir. B) Nâbi : Divan edebiyatının didaktik şiirlerinin en Önemli ismidir. Oğlu için yazdığı "Hayrabat" adlı mesnevisi vardır. C) Nedim: İstanbul halkının deyimlerini, zevkini şiire getirmiştir, Türk edebiyatında "mahallileşme" akımını başlatmıştır. D) Nef'î : Övgü ve hicivleriyle ünlüdür,"siham-ı Kaza" hicivlerinin yer aldığı yapıtıdır. E) Şeyh : Divan edebiyatının ilk şairidir, lirik Galip şiirleriyle tanınır, "Selçuklu Şehnamesi" adlı eseri vardır. 12. I. Sanatlı, süslü, ağır bir dil kullanılmıştır. II. Sadece yüksek zümrenin anlayabileceği bir edebiyattır. III. Biçim ve içerik yönünden Arap-lran kültürünün etkisinde kalmıştır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde sözü edilen edebiyat dönemi, aşağıdakilerden A) Fecr-i Âti edebiyatı B) Divan edebiyatı C) Halk edebiyatı D) Servet-i Fünun edebiyatı E) Milli edebiyat

13 13. I. Temel nazım birimi dörtlüktür. II. Sade, katıksız bir Türkçe kullanılmıştır. III. Genellikle düzyazıya ağırlık verilmiştir. IV. Şiirler "kopuz" denen saz eşliğinde söylenir. V. Temel ölçü hece ölçüsüdür. Numaralanmış cümlelerdeki bilgilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiyatı için söylenemez? A)l. B) II. C) III. D) IV. E)V E A D A A C A A B B E B C

14 İSLAMİYET ÖNCESİ- HALK VE DİVAN EDEBİYATI 3 1. I. Bozkurt II. Muhaberata III. Ramayana IV. Şinto V. Igor Yukarıda verilmiş destanlardan hangi ikisi aynı ulusa aittir? A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. D) III. ve IV. E) IV. ve V yüzyılda yaşamıştır, Türkistan'ın Nişabur şehrinde doğmuştur. Ahmet Yesevi'nin isteğiyle Anadolu'ya gelmiştir. Bilinen en önemli eseri "Makalat" tır; sohbetler sözler anlamına gelir. Hz. Adem'in yaratılışı, Şeytan ve şeytani işler, Allah'ın birliği gibi konuları ele almıştır. Yukarıdaki paragrafta tanıtılan şair aşağıdakilerden A) Hacı Bektaş-ı Veli B) Yunus Emre C) Pir Sultan Abdal D) Gevheri E) Seyrani 3. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatının özelliklerinden biri A) Arap ve Iran edebiyatının nazım şekilleri kullanılmıştır. B) Toplumsal konulara değinilmemiştir. C) Ölçü aruz, nazım birimi beyittir. D) Biçimden çok düşünceye önem verilmiştir. E) Şiirde bütün güzelliği değil, parça güzelliği önemlidir. 4. I. Alp Er Tunga Destanı: Türk-lran savaşlarıyla Alp Er Tunga'nın yiğitliklerinin anlatıldığı destandır. II. Şu Destanı: İskender ile Türkler arasındaki savaşların ve Hükümdar Şu'nun destanıdır. III. Oğuz Kağan Destanı: Hun Hükümdarı Mete'nin yiğitliklerini, ülkesini genişletip oğulları arasında nasıl bölüştürdüğünü anlatan destandır. IV. Bozkurt Destanı: Savaşta yaralanan bir Türk'ün, dişi bir kurt tarafından kurtarılması, korunması ve Türklerin, sözü edilen kurtla bir Türk'ten çoğaldığını anlatan bir destandır. V. Ergenekon Destanı: Türklerin, Kutsal taşı Çinlilere vermeleri üzerine, tanrı tarafından cezalandırılmaları kuraklığın başlaması nedeniyle de göç etmeleri anlatılır. Yukarıda destanlarla ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır? A)l. B) II. C) III. D) IV. E)V. 5. Her millette olduğu gibi Türklerde de kendine özgü sözlü edebiyat ürünleri vardır. Bu ürünler eski Türk topluluklarında söylenen çeşitli ürünlerdir. Bunlardan, av törenlerine;, kurban törenlerine; yas ve ölüm törenlerine verilen addır. Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) sığır - şölen - yuğ B) şölen - yuğ - sığır C) sığır - yuğ - şölen D) yuğ - sığır şölen E) şölen - sığır - yuğ 6. Aşağıdakilerden hangisinde Halk edebiyatıyla ilgili yanlış bilgi verilmiştir? A) Bu edebiyat, halk diline bağlıdır. B) Dil ve anlatımda süslü sanatlı söyleyiş vardır. C) Halkın içinden doğan eserler, konu, tema ve duyarlık bakımından halkın hayatına sıkı sıkıya bağlıdır. D) Şairler, genellikle okumamış kişilerdir. E) Şiirlerde, milli ölçü olan hece ölçüsü kullanılır. 7. (I) Eserin adı, "Türk dili'nin yüce (genel) sözlüğü" anlamına gelir. (II) Adından da anlaşılacağı gibi, eser bir sözlüktür; Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır. (III) Bundan dolayı, Türkçenin Arapça karşısında savunulduğu bir eser olarak değerlendirilir. (IV) Eserde Türkçe sözcüklerin anlamları Türkçeyle açıklanmakta ve her maddeden sonra birtakım Türkçe metinler örnek olarak verilmektedir. (V) Kaşgarlı Mahmut tarafından XI. yüzyılda yazılan eserin asıl önemi de, işte bu derleme Türkçe metinlerden ileri gelmektedir; yani eser, zengin bir folklor kaynağı durumundadır. Yukarıdaki cümlelerde Divanü Lûgati't Türk'le ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır? A)l. B)ll. C) III. D) IV. E)V. 8. I. Kaygusuz Abdal II. Eşrefoğlu Rumi III. Pir Sultan Abdal Yukarıda verilen şairlerin ortak özelliği aşağıdakilerden A) Devlete karşı tavır almaları B) Sadece hece veznini kullanmaları C) Şiirlerinde tasavvufi unsurlara yer vermeleri D) Hem nazım, hem düzyazı türünde eserler vermeleri E) Mesnevi şairleri olarak tanınmaları 9. I. Bir önsöz ve 12 öyküden oluşur. II. Nazımla nesir iç içedir. III. Destandan halk hikâyesine geçiş dönemi ürünüdür. IV. Oğuz boylarının, komşularıyla olan ilişkilerini anlatır. Yukarıda numaralanmış cümlelerde sözü edilen eser aşağıdakilerden A) Divan-ı Hikmet B) Kutadgu Bilig C) Kitab-ı Dede Korkut D) Atabetü'l Hakayık E) Divanü Lûgati't-Türk 10. (I) Eserin adı "mutluluk veren bilgi" anlamına gelir. (II) Yazarı, Yusuf Has Hacip'tir. (III) Karahanlılar zamanında (XI. yüzyıl-1070) yazılmış, ideal bir devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği üzerinde durulmuştur. (IV) Eserde İslamlık öncesi nazım türlerinden de söz edilir. (V) Nazım birimi beyit, ölçüsü aruzdur. Yukarıdaki cümlelerde Kutudgu Bilig'le ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I. B)ll. C) III. D) IV. E) V.

15 11. (I) "Sığır" adı verilen cenaze törenlerinde söylenen bu şiirler, Halk edebiyatındaki ağıtların en eski biçimleridir. (II) Ölen kişinin iyiliğinden, ölümünden, doğurduğu acıdan söz eder. (III) Nazım birimi dörtlük, ölçüsü hecedir. (IV) Sözlü gelenek içinde ortaya çıkan bu şiirden yalnız ikisi günümüze kadar gelebilmiştir. (V) Bunlar, sakaların komutanı Alp Er Tunga ile Batı Hun Devleti hükümdarı Atilla'nın ölümü üzerine söylenmiştir. Yukarıdaki cümlelerde saguyla ilgili bilgilerden hangisinde yanlışlık vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V. 12. (I) Türk yazılı edebiyatının ilk örnekleri Orhun Yazıtlarıdır. (II) Köktürklerden kalan bu yazıtlar, üç mezar taşından ibarettir. (III) Orhun Irmağı kıyısında bulunmuş; W. Thomsen tarafından okunmuştur. (IV) Uygur alfabesiyle yazılan bu yazıtlar, Kültigin, Bilge Kağan ve Vezir Tonyukuk adına dikilmiştir. (V) Yazılar, Yollug Tigin tarafından taşlara kazınarak yazılmıştır. Yukarıdaki cümlelerde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I. B)ll. C) III. D) IV. E) V. 13. Aşağıdakilerden hangisi Karacaoğlan'la Gevheri'nin ortak özellikleri arasında yer almaz? A) Her ikisi de Âşık edebiyatı şairlerindendir. B) Divan edebiyatının etkisinde kalmışlardır. C) Aşk, tabiat konularını işlemişlerdir. D) Hece ölçüsüyle şiirler yazmışlardır. E) Halk deyimlerine ve söyleyişlerine şiirlerinde yer vermişlerdir B A D E A B D C C D A D B

16 İSLAMİYET ÖNCESİ- HALK VE DİVAN EDEBİYATI 4 1. Leyla vü Mecnun, Beng ü Bade, Haddikatü's Süeda, Şikâyetname gibi eserler, aşağıdaki Divan şairlerinden hangisine aittir? A) Fuzulî B) Nedim C) Bakî D) Nefî E) Mevlâna 2. Anadolu'nun doğusunda ve Azerbaycan çevresinde yaşayan Oğuz Türklerinin çeşitli mücadelelerini dile getiren nazım nesir karışımı eser, 15. yüzyılda yazıya geçirilmiştir. Destan geleneğinden halk hikâyeciliğine geçişin temsilcisi sayılan ve Türkçenin en güzel verimlerinden olan bu anonim eser, 12 hikâyeden oluşur. En ünlü hikâyesi Deli Dumrul'dur. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden A) Dede Korkut Hikâyeleri B) Köroğlu Destanı C) Karagöz D) Oğuz Kağan Destanı E) Kerem ile Aslı Hikâyesi 3. Aşağıdaki sanatçı eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Şeydi Ali Reis - Mirat'ül Memalik B) Nâbi - Hayrabad C) Fuzulî - Beng ü Bade D) Ahmedî - Iskendernâme E) Kâtip Çelebi - Seyahatname 4. Süleyman Çelebi XV. yüzyıl şairlerindendir. Çağına göre sade bir dille, mesnevi biçiminde yazdığı adlı eseriyle tanınır. Onun açtığı bu çığırda çok sayıda eser yazılmış olmasına karşın, bunlardan hiçbiri, Süleyman Çelebi'nin mevlidi kadar yaygınlaşıp benimsenmemiştir. Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Vesiletü'n Necat B) Divan-ı Kebir C) Risaletü'n Nushiyye D) Harnâme E) Mecalisü'n Nefais 5. Aşağıdakilerden hangisi Âşık edebiyatı şairlerinden biri A) Karacaoğlan B) Seyrani C) Gevheri D) Dadaloğlu E) Pir Sultan Abdal 6. VI. yüzyıl Tekke-Tasavvuf şairlerindendir. Sivas'ta yaşamıştır. Kanuni zamanında Doğu Anadolu'da patlak veren bir isyana katılmış, yaşadığı olayların izlenimlerini şiirlerinde anlatmış, Hızır Paşa tarafından Sivas'ta idam ettirilmiştir. Sanatının belirleyici özellikleri, güçlü bir inanç, sade bir halk dili, coşkun bir lirizm olarak özetlenebilir. Yukarıda tanıtılan şair aşağıdakilerden A) Pir Sultan Abdal B) Karacaoğlan C) Âşık Veysel D) Dadaloğlu E) Yunus Emre 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, parantez içinde belirtilen eserin özelliği A) Ali Şir Nevai'nin kaleme aldığı eser, Türkçenin Farsçadan üstün bir dil olduğunu ispatlamaya çalışır. (Muhakemetü'l Lûgateyn) B) Türk dilinin divanı niteliğindedir ve Kaşgarlı Mahmut tarafından kaleme alınmıştır. (Divan-ı Hikmet) C) Didaktik özelliklerin ağır bastığı; ahlak, dilin önemi, devlet idaresi gibi konuların ele alındığı yapıtın yazarı Yusuf Has Hacip'tir. (Kutadgu Bilig) D) Oğuz boylarının komşularıyla olan ilişkilerini ele alır, nazımla nesir iç içedir ve 12 hikâyeden oluşur. {Kitab-ı Dede Korkut) E) Eser, "hakikatlerin eşiği" anlamına gelir, aruz vezniyle mesnevi tarzından yazılan eserin yazarı Edip Ahmet Yükneki'dir. (Atabetü'l Hakayık) 8. I. İlk Divan şairi sayılır, Sultan III. Alaaddin'e sunduğu düşünülen "Selçuklu Şehnamesi" ile ünlüdür. II. Mevlid (Vesiletü'n Necat) adlı eseriyle tanınır, bu ünlü mesnevisi başka şairlerce taklit edilmeye çalışılmıştır. III. "Leyla vü Mecnun" en ünlü eseridir, aşk acısından duyduğu mutluluğu şiirlerinde anlatır. IV. Patrona Halil İsyanı esnasında Öldürülmüş olan şair, şiirlerine İstanbul halkının ruhunu, deyimlerini, zevkini yansıtmıştır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir? A) Süleyman Çelebi B) Hoca Dehhani C) Bakî D) Nedim E) Fuzulî 9. Aşağıdakilerden hangisi Tekke şairleri içinde yer alır? A) Hoca Dehhani B) Şeyh Galip C) Seyrani D) Eşrefoğlu Rumi E) Âşık Ömer 10. Ali Şir Nevai'nin "Harnâme" (I) adlı eseri Süleyman Çelebi'nin Mevlüt'ü (II) Şeyhi'nin Muhakemetü'l Lûgateyn (III) ve Ahmedi'nin "İskendernâme" (IV) adlı yapıtları Divan edebiyatının önemli eserleri arasında yer alır. Yukarıdaki parçadaki bilgi yanlışlığını gidermek için numaralanmış yerlerden hangileri yer değiştirmelidir? A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. D) II. ve IV. E) III. ve IV. 11. Şiirlerini Çağatay lehçesiyle söylemiştir. Yapıtları biçim ve içerik yönünden oldukça zengindir. En önemli yapıtı "Muhakemetü'l Lûgateyn"dir. Şair bu yapıtta Türkçenin Farsçadan üstün bir dil olduğunu savunur. "Mecalisü'n Nefais" adlı tezkiresi vardır. Yukarıda sözü edilen Divan şairi aşağıdakilerden A) Ali Şir Nevai B) Hoca Dehhani C) Fuzulî D) Şeyhi E) Nesimi

17 12. I. Dil ve edebiyat tarihimiz açısından önemli bir eserdir. II. Türk dilinin ilk sözlüğüdür. III. Araplara Türkçeyi Öğretmek gayesiyle yazılmıştır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde sözü edilen eser aşağıdakilerden A) Muhakemetü'l Lûgateyn B) Divanü Lûgati't Türk C) İskendernâme D) Kutadgu Bilig E) Mecalisü'n Nefais A A E A E A B C D B A B