KONVERTER DİPTEN GAZ ÜFLEME REFRAKTERLERİNİN AŞINMA PARAMETRELERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KONVERTER DİPTEN GAZ ÜFLEME REFRAKTERLERİNİN AŞINMA PARAMETRELERİ"

Transkript

1 KONVERTER DİPTEN GAZ ÜFLEME REFRAKTERLERİNİN AŞINMA PARAMETRELERİ Muammer BİLGİÇ ÖZET Metalurjik ve ekonomik gerekçeler ile Bazik Oksijen Konverterlerinde yaygın bir şekilde uygulanan Dipten Gaz Üfleme sistemlerinin refrakterleri söz konusu çelik yapım ünitelerinin genel refrakter aşınması mekanizmalarından ve hızından bağımsız bir şekilde aşınmalar göstermektedir. Aşınma hızı ve tipi enjekte edilen gazın baloncuklu akış veya jet akış tipinde olmasına göre farklılıklar göstermektedir. Modelleme çalışmaları gazın jet akış tipinin yarattığı refrakter aşınmasının en düşük aşınma olduğunu göstermektedir. Jet akış tipi, gazın basıncına ve tüyer delik çapına göre değişmektedir. Çalışmanın bir diğer konusu bu bölgede kullanılan refrakter tipleridir. Termomekanik gerilimlere dayanımlı refrakterlerin genel özellikleri özet olarak verilmektedir. WEAR PARAMETERS OF CONVERTERS BOTTOM STIRRING REFRACTORIES ABSTRACT Because of Metallurgical and economic reasons Bottom Stirring applications in Basic Oxygen Steelmaking is a very common practice. Wear mechanism of bottom stirring system refractories is different than main refractory wear mechanism of Converters. Speed of wear is depending on whether the form of gas stream is bubble type or jet type. Modelling studies made to evaluate the wear mechanism showed that jet type gas flow causes lower rate of wear. Jet type of gas flow is closely related with the gas flow rate, pressure and pipe diameter. At the second part of this study some brief information concerning refractories resistant to thermomechanical stresses is given. Keywords: Converters, Refractory, Bottom Stirring, Thermomechanic stresses. Buble, jet, gas flow, GİRİŞ Çalışmamızın amacı, Bazik Oksijen Konverterlerinde uygulanan Dipten Gaz Üfleme sistemlerinde görülen tüyer refrakter aşınmalarının irdelenmesidir. Çalışmamızda değerlendirmeler sadece refrakter aşınması bağlamında yapılacak ve temel aşınma mekanizmaları tanımlanmaya çalışılacaktır. 1

2 Bazik Oksijen Konverterlerinde argon, azot veya karbondioksit gazları ile tabandan gaz üfleme tekniklerinin uygulaması ; Sıcaklık ve kimyasal kompozisyon homojenizasyonu, Konverter refrakter ve proses malzemelerinin tüketiminde düşüş, Curufta daha düşük FeO yüzdeleri ile çalışma ve randıman artışı, Daha iyi fosfor ve kükürt dağılım katsayıları ile çalışma, Banyoda daha düşük serbest oksijen değerleri ve sekonder metalurji işlemlerinde düşük deoxidant malzeme tüketimi, %C X %O sabitinin denge değerine daha yakın bir düzeyde elde edilmesi, gibi avantajları gündeme getirmiştir. Uygulanan bu teknik için kritik donanım gaz üfleme elementidir. Genelde kullanılan tipleri, MgO- C refrakter içine gömülmüş çok düşük çaplı metal borucuklar şeklindedir. Uzun dayanım ve çalışma süreleri elde edebilmek için enjektörün karakteristikleri ve onu çevreleyen refrakterin özellikleri iyice değerlendirilmelidir. Refrakter, sadece genelde konverter refrakterlerinde görülen termomekanik ve kimyasal gerilimlere karşı koymamalı, aynı zamanda gaz enjeksiyonu sonucu ortaya çıkan özel gerilimlere de dayanabilmelidir. Genellikle bu özel gerilimler nedeni ile üfleme refrakterleri konverter çalışma astarının diğer bölümlerine göre daha hızlı aşınır. Bu özel gerilimler temel olarak tüyerin konfigürasyonu ve gaz üfleme parametreleri ile ilişkilidir. Söz konusu gerilimleri saptayabilmek ve tanımlayabilmek için bir çok araştırmacı yüksek sıcaklıktaki gaz ve metal sistemlerinin fiziksel modelleri üzerinde laboratuar çalışmaları yapmışlardır. GAZ AKIŞ TİPLERİ VE ETKİLERİ ( TARİHÇE ) Çelik üretiminde gaz enjeksiyon sistemleri gazın deşarj şekline bağlı olarak iki ana grup altında toplanabilir. İlk grup baloncuklu akış olarak adlandırılır; bu grup kesintili ve birbirinden bağımsız baloncuklar ile karakterize edilir. İkinci grup ise sürekli gaz jeti şeklindedir. Baloncukların bittiği ve sürekli jetin başladığı noktanın tanımlanması tartışmaların başladığı temel noktalardan biridir. Bu nokta refrakter aşınması ve tüyere çelik sızmasının engellenmesi açısından da önemlidir. Bu konuda çeşitli kriterler geliştirilmiştir.[ 3 ] Hoefele ve Brimacombe un diyagramı baloncuklu akışdan jetsi akışa geçişi modifiye edilmiş Froude sayıları ve gaz sıvı yoğunluğu oranları cinsinden tanımlamaya çalışır. Wraith ve Chalkley yüksek enjeksiyon hızlarında, nominal Mach sayısının 0.16 dan büyük ve orifis çapı 3.25 mm olduğu durumlarda ard arda çıkan baloncukların birbirleri ile bütünleştiğini bulmuşlardır. Hoefele ve Brimacombe baloncuktan jet şeklindeki akışa geçiş noktasını 3.25mm orifis çapında 0.2 Mach sayısı olarak hesaplamışlardır. Farmer ise kararlı jet oluşumunu tüyer çıkışındaki jetin genişleme açısına ve bununla bağlantılı Mach sayısına bağlamıştır. Söz konusu araştırmanın sonucunda tüyer ucundaki 10 dereceden büyük genişleme açısının ki bu açı 1.25 Mach değerine tekabül etmektedir, tüyere metal sızmadığı ve geri tepme oluşumunun azaldığı bir durumu temsil ettiği saptanmıştır. Sharma dolayındaki Froude sayısının metal sızmasının olmayacağı jet koşullarını tanımladığını belirmektedir. Sharma Mach sayısı ile tanımlanan gaz hızlarının geçerli bir kriter olamayacağını düşünmektedir. Onun yaptığı çalışmaya göre tüyer çapına bağlı olarak sonik hızlar ile gaz enjeksiyonu tüyere metal sızmasının olmaması için yeterli olmayabilir. Sharma gaz kütle hızının, 2

3 tüyerlere metal sızmasının önlenmesi için bir kriter olarak kullanılabileceğini belirmektedir. Örneğin çapları 1 ve 1.5 mm olan iki tüyerden çıkış kütle hızları aynı olabilir, 1.5 mm olana çelik sızar, fakat 1 mm olana çelik sızmaz. Araştırmacılar arasında varılan konsensüs şudur; Sabit jet şeklindeki gaz akışı refrakter aşınmasını azaltıcı etki yapar, ayrıca tüyer ucundaki baloncuk oluşumunun azalan frekansı tüyerlere metal sızmasını da önleyici etki yapar. Ballal, Haida, ve Blostein, elektrokimyasal teknikleri kullanarak, su modellerinde taban duvarında yanal gerilimleri ölçmeye çalışarak, taban aşınma mekanizmalarını açığa çıkarmaya çalışmıştır. Carlsson ise su modelinde, [ 2 ] çelik yapım potalarında ve konverterlerde geri tepme frekanslarını ölçmeye çalışmış ve bunun tüyer dizaynı ile gaz enjeksiyon basıncına bağlı olduğunu saptamıştır. Burada değinilen ve değinilmeyen bir çok çalışma baloncuklu akış ile jet tipi akışın geçiş noktası üzerine yoğunlaşmaktadır, çünkü bu geçiş noktası aynı zamanda geri tepme olarak adlandırılabilecek oluşumunun da başlangıç noktasıdır. Tüyer çıkışında kopan balonun tüyere değdiği noktada, hemen arkasından gelen balonun tepe noktasının teması ve bu dizilimin süreklilik arz etmesi baloncuklu akıştan jet tipi akışa geçişi temsil eder. Küçük hacimli balonlar jet tipi akışta da varlığını belli bir ana kadar sürdürebilir. Baloncuklu akıştan, jet tipi akışa geçiş anı geri tepme olarak adlandırılan olgununda başlangıç anıdır demiştik, nedir bu geri tepme ve bu oluşumun gaz üfleme refrakterlerinin aşınmalarına etkileri nasıldır?. GERİ TEPME VE ETKİLERİ Geri tepme olgusu ilk olarak Aoki [ 3 ] tarafından açıklanmıştır. Aoki çalışmasında tüyer çıkışındaki gaz oyuğunun belli koşullarda, çıkan gazı refrakter yüzeyine doğru geri yönlendirdiğini ve bununda refrakter yüzeyini aşındırdığını söyler. Daha önceden saptanamayan bu olgu özel video kameralar ile saptanmıştır. Gaz jetinin birden bire çökmesi ve tüyer çıkışında gaz baloncuğunun oluşumu ile üflenmiş olan gaz tüyer çıkışına doğru tekrar büyük bir basınç ile geri üflenir. Mekanizma aşağıdaki gibi açıklanabilir. (Şekil 1) Şekil 1) Dipten gaz üfleme elemanlarında geri tepme mekanizması. 3

4 1. Gaz tüyerden çıkarak daha önceki gaz akış jetinin oluşturduğu boşluğun içine doğru üflenir ve boşluğun metal ile ara yüzeyinden mikro baloncuklar halinde yükselir. 2. Eğer baloncuklar şeklinde ayrılan gazın miktarı boşluğun içine üflenenden daha az ise gaz boşluğu genişlemeye devam eder. 3. Aşırı genleşmenin ardından gaz boşluğu kararsız hale gelir ve gaz jetinden kopup olduğu gibi geriye hücum eder. 4. Geri üflenen gaz tüyer ağzına çarpar ve ardından gelen gaz ile birlikte tekrar gaz jeti oluşturur, bu geri çarpma, tüyer ağzında refrakter aşınmalarına neden olur. Kararlı olan gaz jeti dalgalı bir hal alır, jet aniden söner, balonumsu yapı genişlemeye başlar ve tüyer çıkışı üzerine çöker. Bu olgu sadece refrakter aşınmasına neden olmaz, aynı zamanda tüyer içine metal sızmasına da neden olabilir. Laboratuar çalışmaları, [ 2 ] geri tepme frekansının yüksek geri basınç ve yüksek debi ile azaldığını göstermektedir. ( Şekil 2, 3) Ancak bu çalışmalar ve söz konusu parametreler olayı Şekil 2) Geri tepme frekansı ve geri tepme ilişkisi. tam olarak açıklamaya yetmemektedir, bu nedenle daha sonra yapılan çalışmalarda gaz hızı da yani M sayısı da bir kontrol parametresi olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. [ 3 ] Kullanılan gazlar ile ilgili olarak da ilginç bir sonuç saptanmıştır. Helyum ve Azot ile yüksek gaz debilerinde bile kesikli olarak geri tepmeye rastlandığı halde, Argon gazı ile yüksek debilerde hiçbir geri tepmeye rastlanmamıştır. Her ne kadar Argon gazında da zaman zaman gaz jetinin kararsızlığı görülmüş olsa da, oluşan geri tepme tüyer çıkışına çarpmamaktadır. Aynı koşullarda azot gazı daha yüksek geri tepme frekansı göstermektedir. ( Şekil 3 ) Geri tepmenin temel refrakter aşınma nedeni olarak algılanması nedeni ile, geri tepme frekansını azaltmak amacı ile bir çok çalışma yapılmıştır. Optimum dizaynı bulmak için yapılan çalışmalarda küçük tüyer yüzey alanlarının ve küçük üfleme açıklıklarının geri tepme frekansını azalttığı görülmüştür. ( Şekil 4 ) Gustavsson, Oi Xing Yang ve Eric Burström [ 6 ] geri tepme ve refrakter aşınması ilişkilerini modellemek için yaptıkları çalışmada borik asit disklerini refrakter simülatörü olarak kullanmışlar, baloncuklu akıştan jetimsi akışa geçiş noktasını, geri tepmeyi ve tüyer ucundaki oyulma şeklindeki aşınmayı incelemeye çalışmışlardır. Deney sonuçları da maksimum 4

5 Şekil 3) Gaz cinsine bağlı olarak debi ve geri tepme frekansı ilişkileri. Şekil 4) Gaz debisi, basıncı, tüyer çapı ve geri tepme frekansı ilişkileri aşınmanın, geri tepme frekansındaki artış ile doğru orantılı olduğunu göstermiştir. Maksimum aşınma ve geri tepme enjekte edilen gazın nominal hızının ses hızına yakın olduğu ve baloncuklu akıştan, jet tipi akışa geçişin söz konusu olduğu koşullarda oluşmaktadır. Şekil 5 ve 6 aşınma hızı, geri tepme frekansı ve Mach sayısı ( M ) arasındaki ilişkiyi vermektedir. Araştırmacılar refrakter aşınması ve geri tepme frekansını üfleme karakteristikleri açısından irdelemişlerdir. Denemeler geri tepme frekansı ile baloncuklu akış ve jet tipi akışın geçiş noktasının arasında çok yakın bir ilişki olduğunu göstermektedir. M<1 olduğu durumlar baloncuklu akış, M> olduğu durumlar ise jet tipi akışı temsil etmektedir. İki tür akışın geçiş noktası yani M=1 olduğu durumlar geri tepme frekansının en yüksek olduğu durumlardır. Şekilden görüldüğü aşınma hızı M=1 e kadar artmakta, bu noktada en yüksek değerine çıkmakta, M>1 durumunda ise geri tepme frekansında azalma ve aşınma artışında ise duruş söz konusudur. M=1 durumundaki yüksek tuğla aşınma hızının temel nedeni 5

6 baloncuktan jete geçiş noktasındaki yüksek geri tepme frekansıdır. Gaz basıncındaki ani yükselmelerde baloncuğun hızla genişlemesine ve tüyer ağzına çökmesine neden olur. Basınç dalgalanmaları tüyer etrafında oyuk oluşumu için uygun koşulları hazırlar. Şekil 5) Mach sayısı ve aşınma ilişkisi. Şekil 6) Mach sayısı geri tepme frekansı ilişkisi. Su modellerindeki çalışmaların bir adım ilerisi, refrakterleri çelik yapım koşullarına çok yakın koşullarda test etmektir. Oi Xing Yang ve Bo Björkman [ 4 ] yaptıkları çalışmada 0,3 tonluk deney konverterini kullanmışlar, tüyerlerin ve tüyer 6

7 refrakterlerinin aşınma mekanizmalarını saptamaya çalışmışlardır. Deneyde kullanılan refrakterler ve tüyer çapları aşağıdaki gibidir. Tuğla tipi : Reçine bağlı, sinter ve fused magnezya katkılı MgO-C tuğla. % MgO :97,5 % Fe 2 O 3 :0,3 % Al 2 O 3 : 0,2 % CaO : 1,5 % SiO 2 :0,5 Hacim ağırlık ( gr/cm 3 ) :2,92 Porozite ( % ) : <6 Soğukta basma mukavemeti ( N/mm 2 ) >30 tüyer çapları 0,8 ve 2 mm Deneyin sonucunda tüyer aşınma karakteristiği Şekil 7 ve 8 da gösterildiği gibidir. Şekil 7) Tüyer aşınmasının üstten şematik görüntüsü Şekil 8) Test edilen tuğlanın kesit görünüşü ve ölçüm yapılan aşınma bölgeleri Aynı araştırmacılar [ 1 ] 1996 da yayınladıkları çalışmalarında tek bir tuğla içine yerleştirilmiş bir veya iki tuyerin etkileşimlerini irdelemişlerdir. Şekil 7, deney sonunda tuğladan bir kesiti göstermektedir. Şekilde üç ayrı bölge görülmektedir. 7

8 1. Ağır aşınma bölgesi : Bu bölge tüyerin ve derin aşınma bölgesinin etrafını çerçeveler. Bu bölgede tuğla matriksi bozunmuş. ve sadece iri MgO taneleri kalmıştır. 2. Hafif aşınma bölgesi : Bu bölge ağır aşınma bölgesinin etrafını çerçeveler, tuğla matriksinden bazı parçalar kopmuştur ve ince taneler görülmektedir. 3. Gaz enjeksiyonundan etkilenmemiş bölge: Bu bölge aşınmamıştır. Tüyerler arası mesafe derin aşınma bölgesinin yarıçapının iki katından düşük ise, tüyerlerin derin aşınma bölgeleri birbirlerinin üzerine geçişir, buda aşınmayı arttırır, aynı şekilde hafif aşınma bölgelerinin de kesişmemesi için tüyerler arası mesafe, hafif aşınma bölgesinin yarı çapının iki katından büyük olmalıdır. Rayleigh bu baloncuk geri çökmesi ile ilgili olarak yaptığı çalışmada söz konusu geri tepmenin 10 kilo barlık bir basınca neden olabileceğini saptamıştır. [ 3 ] Bu değer bir çok metalin akma mukavemetinden büyüktür. Kornfeld ve Suvorov yaptıkları çalışmada bu geri tepmenin veya balonun jetten kopuşunun, tüyere doğru bir sıvı jetinin oluşumuna neden olduğunu saptamışlardır. Hatta bu sıvı katı çarpışmasını sıvı balyozu olarak adlandırmışlardır. Jet tipi akış koşullarında tüyer ucunda sonik hızlarda olan gaz jeti, geri tepme anında supersonik bir hız ile tüyere yönelir. Mader, Leseer, Dear ve Field, şok dalgalarının 2,5 kilo barlık bir şokun 400m/sn lik bir hızla tüyer ağzına doğru çarpması şeklinde olabileceğini hesaplamışlardır. Bu hız ve basınç, bir refrakterin aşınması için yeterli bir miktardır. Bu sıvı çarpması, çarptığı malzemede, plastik deformasyona, kristal yer değiştirmesine, malzeme yorulmasına ve aynı yerde çok fazla tekrarında da malzemenin kalmasına neden olur. Bunun çarpma bölgesindeki görünümü, bir çok çukurdan oluşmuş bir görünümdür. Tüyerlerin birbirine çok yakın olması durumunda, jetten kopan ve geri tepen balonlar, yakındaki tüyerdeki balon ile birleşerek olayın şiddetini arttırabilir. BALONCUK GENLEŞMESİ NEDENİ İLE OLUŞAN TÜYER AŞINMASI M = 1 olmadığı, yani geri tepmenin olmadığı durumlarda da tüyerden çıkan baloncuğun iki aşamalı büyüme sürecinde oluşan yanal kuvvetler de tüyer çevresinde aşınmaya neden olabilir. Bu yanal kuvvetler balonun oluşumu ve genleşmesi sürecinde oluşur. Oi Xing Yang, Bo Björkman ve Göran Carlsson 1997 de yayınladıkları çalışmalarında [ 7 ] M<1olduğu durumlarda, yani baloncuklu akışta tüyer refrakterlerinin aşınmasını incelemişlerdir. Şekil 9, M<1 olduğu durumlarda çift aşamalı baloncuk büyüme davranışının refrakter aşınmasına etkilerini şematik olarak vermektedir. a) Başlangıçta yarı yuvarlak balon yüksek bir hızda ve radyal olarak genleşmeye başlar, sıvıyı refrakter yüzeyinde kenarlara doğru itmeye başlar. Uygulanan yanal gerilim çok yüksektir, balonun tabanına da balon içindeki yüksek basınç uygulanır. b) Büyüme devam ettikçe yarı yuvarlak balonun büyüme hızı düşer, buna bağlı olarak gerilim ve basınç değerleri de düşer. P 1 ve S 1 olarak adlandırılan basınç ve gerilim değerleri P 2 ve S 2 değerlerinden daha yüksektir. c) Büyümenin daha sonraki aşamasında genişleyen balon sıvıyı dışarı doğru iter, yüzeye gelen yanal gerilim düşer. d) Balonun yüzeyden ayrılması ile birlikte sıvı tüyere doğru akar ve yanal gerilim yüzeyde ters yönde uygulanmaya başlar. 8

9 Şekil 9) Çift aşamalı baloncuk büyümesinin şematik görüntüsü. Pratik uygulamalardan alınan tuğla örneklerindeki tüyer ucundaki fazla aşınmış bölgenin çapı ile, tüyer ucunda gazın genleşmesi sonucu oluşan balonun hesaplanmış çapı arasındaki uyum bu modellemenin M < 1 olduğu durumlar için geçerli bir modelleme olduğunu göstermektedir. Bu örneklerde fazla aşınmış bölgenin matriksine bakıldığında manyezit tanecikleri beyaz olarak görülür. Az aşınmış bölgede ise manyezit taneleri koyu olarak görülür. Beyazlaşma ciddi bir dekarbürizasyon olarak açıklanır. UYGULAMA ÖRNEKLERİ Tüyer refrakterlerinin diğer aşınma nedenleri olarak, tüyer ucu aşınmasının dışında, birde genel olarak bu bölgede kullanılan refrakterlerin termal genleşmesi ve soğuk gaz geçişinin yarattığı sıcaklık farklılığı sonucunda, termomekanik gerilimlerin neden olduğu aşınma da söz konusudur.[ 5 ] [ 8] Reçine bağlı, fused MgO ve anti oksidant metalik malzeme katkılı, MgO-C tuğlaların kullanıldığı bu bölgede özellikle termal genleşme paylarının verilmesi bir çok işletmede uygulanan bir yöntemdir. [ 8 ]Verilen bu yanal termal genleşme payları, termal genleşme sonucu oluşan termomekanik yüklerin tuğla mukavemetinden daha düşük bir düzeyde tutulmasını sağlayacaktır. Konverter tabanında Zift bağlı tuğla kullanımında ise, ziftin yük altında yüksek sıcaklıktaki deformasyon özelliği nedeni ile söz konusu termemekanik gerilimler reçine bağlı tuğlaya göre daha düşük olacaktır. KÜMAŞ ın tüyer refrakteri olarak kullandığı tuğlaların tipik özellikleri aşağıdaki gibidir. Tuğla tipi : Reçine bağlı, sinter ve fused magnezya esaslı MgO-C tuğla. % MgO : 98,3 % Fe 2 O 3 : 0,3 % Al 2 O 3 : 0,1 % CaO : 0,76 % SiO 2 : 0,4 Hacim ağırlık ( gr/cm 3 ) :2,95 9

10 Porozite ( % ) : <4 Soğukta basma mukavemeti ( Kg/cm 2 ) >350 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Çalışmamızda bazik oksijen konverterlerinde dipten gaz üfleme sistemlerinde kullanılan tüyerlerin ve tüyer refrakterlerinin aşınma mekanizmaları incelenmeye çalışılmıştır. Sonuçlar şu şekilde özetlenebilir. 1. Tüyer refrakteri aşınmasında bir numaralı etken, tüyerden çıkan gazın hızıdır. Etken mekanizma gazın geri tepmesidir. 2. M > 1 olduğu durumlarda jet tipi akış nedeni ile tüm aşınma parametrelerinde azalma görülür. En yüksek aşınma ise M = 1olduğu durumlardadır. 3. Gaz üfleme sistemleri için küçük çaplı tüyer kullanılmalı ve 0,5<M<1,5 aralığının dışında çalışılmalıdır. 4. M < 1 aralığındaki aşınma mekanizması baloncuk büyümesi şeklindedir. 5. M = 1 civarı, hem aşınma, hem de tüyere metal sızması açısından kritik bölgedir. Çapı 2 mm den küçük veya eşit olan tüyerler için, C de optimum çalışma bölgesi 0,15<M<0,45 aralığıdır. 6. Refrakter aşınmasının az olması ve tüyere çelik sızmasının olmaması için akışın jet tipi şeklinde olması gerekmektedir. 7. Aşınmanın azaltılması için genel kural, akış rejiminin geçiş noktasının saptanması ve ardından o değerden çok uzak bir M değeri ile çalışılmasıdır. 8. Konverter taban refrakterlerinde termal genleşme payının mutlaka değerlendirmeye alınması gerekmektedir. KAYNAKÇA 1. Qı Xıng Yang, Bo Bjorkman, Goran Carlsson The wear of MgO-C Refractory for the BOF Stirring Plug With Multiple Tuyeres and the Tuyere Interaction Steelmaking Conference Proceeding Iron and Steel Society. 2. Göran Carlsson and Eric Burström Alternative Tuyere Design, Prolonging the Life of Tuyere 4 th International Conference on Injection Metallurgy Proceedings, 1986, Mefos - Sweeden. 3. Peter Tapp, Sharon O Rourke, Mark Lee and Neill Molloy Basic Oxygen Wear Control by Hydrodynamic Design Steelmaking Conference Proceeding Iron and Steel Society. 4. Qı Xıng Yang, Bo Bjorkman The Wear of Converter Stirring Plugs and the Tuyere Gas Injection 7 th International Conference on Refining Process Proceedings, 1995, Mefos - Sweeden. 5. B. Grabner Performance and Wear Characteristics of Permeable Elements in LD Vessels and Ladles 4 th International Conference on Injection Metallurgy Proceedings, 1986, Mefos - Sweeden. 6. Qı Xıng Yang, Eric Burström and Hakan Gustavssonn Erosion of Refractory During Gas Injection A Cavitation Based Model 5 th International Conference on Ladle Metallurgy Proceedings, 1989, Mefos - Sweeden. 7. Qı Xıng Yang, Bo Bjorkman, Goran Carlsson Effects of buble expansion on wear of refractory for BOF stirring plugs embedding tuyeres. Steel Research Thomas A. Vert KOBM Bottom refractories at Dofasco Unitecr

Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri

Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri Nurettin ÇALLI Fen Bilimleri Ens. Öğrenci No: 503812162 MAD 614 Madencilikte Özel Konular I Dersi Veren: Prof. Dr. Orhan KURAL İTÜ Maden Fakültesi Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik

Detaylı

Metallerde Döküm ve Katılaşma

Metallerde Döküm ve Katılaşma 2015-2016 Güz Yarıyılı Metalurji Laboratuarı I Metallerde Döküm ve Katılaşma Döküm:Metallerin ısı etkisiyle sıvı hale getirilip uygun şekilli kalıplar içerisinde katılaştırılması işlemidir Döküm Yöntemi

Detaylı

İkincil Çelik Metalurjisi (MATE 482) Ders Detayları

İkincil Çelik Metalurjisi (MATE 482) Ders Detayları İkincil Çelik Metalurjisi (MATE 482) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS İkincil Çelik Metalurjisi MATE 482 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları 1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları Sol üstte yüzey seftleştirme işlemi uygulanmış bir çelik

Detaylı

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi Döküm Prensipleri Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar BeslemeKriterleri Darcy Kanunu DökümdeDarcy Kanunu KRİTİK KATI ORANI Alaşım Kritik KatıOranı Çelikler % 35 50 Alaşımlı çelikler % 45 Alüminyum alaşımları

Detaylı

MalzemelerinMekanik Özellikleri II

MalzemelerinMekanik Özellikleri II MalzemelerinMekanik Özellikleri II Doç.Dr. Derya Dışpınar deryad@istanbul.edu.tr 2014 Sünek davranış Griffith, camlarileyaptığıbuçalışmada, tamamengevrekmalzemelerielealmıştır Sünekdavranışgösterenmalzemelerde,

Detaylı

Bazik Oksijen Fırını (BOF)

Bazik Oksijen Fırını (BOF) ÇELİK ÜRETİMİ Bazik Oksijen Fırını (BOF) Çelik üretimindeki ilk modern anlamdaki uygulamalar 1850 lerdeki Bessemer uygulamaları ile başlamıştır. İlk başta bu uygulamalarda kullanılan konvertörlerin iç

Detaylı

TOZ METALURJİSİ. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU

TOZ METALURJİSİ. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU TOZ METALURJİSİ Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Toz Metalurjisi Avantajlar Karmaşık şekil Çok küçük parçalar Mikroyapı kontrolü Ekonomik Özellikle yüksek ergime dereceli malzemeler için alternatifsiz 2/20

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Malzeme Seçiminin Temelleri... 1 1.1 Giriş... 2 1.2 Malzeme seçiminin önemi... 2 1.3 Malzemelerin sınıflandırılması... 3 1.4 Malzeme seçimi adımları... 5 1.5 Malzeme seçiminde dikkate

Detaylı

Elektron ışını ile şekil verme. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

Elektron ışını ile şekil verme. Prof. Dr. Akgün ALSARAN Elektron ışını ile şekil verme Prof. Dr. Akgün ALSARAN Elektron ışını Elektron ışını, bir ışın kaynağından yaklaşık aynı hızla aynı doğrultuda hareket eden elektronların akımıdır. Yüksek vakum içinde katod

Detaylı

TOZ METALURJİSİ Prof.Dr. Muzaffer ZEREN

TOZ METALURJİSİ Prof.Dr. Muzaffer ZEREN . TEKNİK SEÇİMLİ DERS I TOZ METALURJİSİ Prof.Dr. Muzaffer ZEREN SİNTERLEME Sinterleme, partiküllerarası birleşmeyi oluşturan ısıl prosestir; aynı zamanda ham konumda gözlenen özellikler artırılır. . Sinterlemenin

Detaylı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering AKÜ FEMÜBİD 14 (2014) OZ5782 (517-521) AKU J. Sci. Eng. 14 (2014) OZ5782 (517-521)

Detaylı

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ISIL İŞLEMLER Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ısıtma ve soğutma işlemleridir. İşlem

Detaylı

ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ

ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ İlyas CAN*, İbrahim BÜYÜKÇAYIR* *Durer Refrakter Malzemeleri San. Ve

Detaylı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı 1. Basma Deneyinin Amacı Mühendislik malzemelerinin çoğu, uygulanan gerilmeler altında biçimlerini kalıcı olarak değiştirirler, yani plastik şekil değişimine uğrarlar. Bu malzemelerin hangi koşullar altında

Detaylı

Dumlupınar Gaz Atomizasyonu Ünitesi

Dumlupınar Gaz Atomizasyonu Ünitesi Dumlupınar Gaz Atomizasyonu Ünitesi DPT projesi desteği ile tasalanarak kurulan gaz atomizasyon ünitesinin genel görünümü şekil 1 de verilmiştir. Dumlupınar Gaz Atomizasyon ünitesi altı ana bölümden oluşmaktadır.

Detaylı

Kırılma nedir? Bir malzemenin yük altında iki veya daha fazla parçaya ayrılması demektir. Her malzemede kırılma karakteri aynı mıdır? Hayır.

Kırılma nedir? Bir malzemenin yük altında iki veya daha fazla parçaya ayrılması demektir. Her malzemede kırılma karakteri aynı mıdır? Hayır. KIRILMA İLE SON BULAN HASARLAR 1 Kırılma nedir? Bir malzemenin yük altında iki veya daha fazla parçaya ayrılması demektir. Her malzemede kırılma karakteri aynı mıdır? Hayır. Uygulanan gerilmeye, sıcaklığa

Detaylı

ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ

ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ Ön çöktürme havuzlarında normal şartlarda BOİ 5 in % 30 40 ı, askıda katıların ise % 50 70 i giderilmektedir. Ön çöktürme havuzunun dizaynındaki amaç, stabil (havuzda

Detaylı

Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması

Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması 1.Giriş Monolitik Refrakter Malzemelerin Teknik Bilgi Formları (Data Sheet) malzemelerin laboratuar koşullarında Standardlara uygun

Detaylı

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK VE KIRILMA Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK Tokluk bir malzemenin kırılmadan önce sönümlediği enerjinin bir ölçüsüdür. Bir malzemenin kırılmadan bir darbeye dayanması yeteneği söz konusu olduğunda önem

Detaylı

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM)

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) 1 Mürekkebin suda yayılması veya kolonyanın havada yayılması difüzyona örnektir. En hızlı difüzyon gazlarda görülür. Katılarda atom hareketleri daha yavaş olduğu için katılarda

Detaylı

BARA SİSTEMLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER

BARA SİSTEMLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER BARA SİSTEMLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER Günümüzde bara sistemlerinde iletken olarak iki metalden biri tercih edilmektedir. Bunlar bakır ya da alüminyumdur. Ağırlık haricindeki diğer tüm özellikler bakırın

Detaylı

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 WEBSİTE www2.aku.edu.tr/~hitit Dersler İÇERİK Metalik Malzemelerin Genel Karakteristiklerİ Denge diyagramları Ergitme ve döküm Dökme demir ve çelikler

Detaylı

TEMİZ ÇELİK ÜRETİMİNDE BAZİK REFRAKTER KULLANIMI

TEMİZ ÇELİK ÜRETİMİNDE BAZİK REFRAKTER KULLANIMI TEMİZ ÇELİK ÜRETİMİNDE BAZİK REFRAKTER KULLANIMI Muammer BİLGİÇ Son yıllarda çelik üretim teknolojisinde, üretim araçlarında, kalite güvence sistemlerinde ve proses modellemelerindeki ilerlemelerin sonucunda,

Detaylı

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Metalik malzemelerin geriye dönüşü olmayacak şekilde kontrollü fiziksel/kütlesel deformasyona (plastik deformasyon) uğratılarak şekillendirilmesi işlemlerine genel olarak

Detaylı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,

Detaylı

BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ

BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ ÖZET CO 2 kaynağında tel çapının, gaz debisinin ve serbest tel boyunun sıçrama kayıpları üzerindeki etkisi incelenmiştir. MIG kaynağının 1948 de

Detaylı

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION)

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) Püskürtme şekillendirme (PŞ) yöntemi ilk olarak Osprey Ltd. şirketi tarafından 1960 lı yıllarda geliştirilmiştir. Günümüzde püskürtme şekillendirme

Detaylı

3. AKIŞKANLARDA FAZ DEĞİŞİKLİĞİ OLMADAN ISI TRANSFERİ

3. AKIŞKANLARDA FAZ DEĞİŞİKLİĞİ OLMADAN ISI TRANSFERİ 1 3. AKIŞKANLARDA FAZ DEĞİŞİKLİĞİ OLMADAN ISI TRANSFERİ (Ref. e_makaleleri) Isı değiştiricilerin büyük bir kısmında ısı transferi, akışkanlarda faz değişikliği olmadan gerçekleşir. Örneğin, sıcak bir petrol

Detaylı

A-Kaya Birimlerinin Malzeme ve Kütle Özellikleri B-Patlayıcı Maddenin Cinsi, Özellikleri ve Dağılımı C-Patlatma Geometrisi

A-Kaya Birimlerinin Malzeme ve Kütle Özellikleri B-Patlayıcı Maddenin Cinsi, Özellikleri ve Dağılımı C-Patlatma Geometrisi 1-BASAMAK PATLATMA TASARIMINDA GÖZ ÖNÜNE ALINMASI GEREKEN ETKENLER. A-Kaya Birimlerinin Malzeme ve Kütle Özellikleri B-Patlayıcı Maddenin Cinsi, Özellikleri ve Dağılımı C-Patlatma Geometrisi A-Kaya Birimlerinin

Detaylı

FARKLI BAĞLAYICILARIN KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU ESASLI HARÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN

FARKLI BAĞLAYICILARIN KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU ESASLI HARÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN FARKLI BAĞLAYICILARIN KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU ESASLI HARÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN SUNUM İÇERİĞİ Kalsiyum Alüminat Çimentosu (KAÇ) PÇ KAÇ KAÇ Uygulama Alanları KAÇ Hidratasyonu

Detaylı

Demir-Çelik Üretim Teknolojileri (MATE 305) Ders Detayları

Demir-Çelik Üretim Teknolojileri (MATE 305) Ders Detayları Demir-Çelik Üretim Teknolojileri (MATE 305) Ders Detayları Ders Adı Demir-Çelik Üretim Teknolojileri Ders Kodu MATE 305 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Güz 3 0 0 3 5 Ön Koşul

Detaylı

Tozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU

Tozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Tozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Tozların Şekillendirilmesi Toz metalurjisinin çoğu uygulamalarında nihai ürün açısından yüksek yoğunluk öncelikli bir kavramdır.

Detaylı

Pik (Ham) Demir Üretimi

Pik (Ham) Demir Üretimi Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler

Detaylı

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI Kesici Takımlarda Aşınma Mekanizmaları Aşınma, kesicinin temas yüzeylerinde meydana gelen malzeme kaybı olarak ifade edilir. Kesici Takımlarda Aşınma Mekanizmaları

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:- Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi () -8 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Alümina Refrakter Malzemelerin Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi N. Sinan KÖKSAL

Detaylı

Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite

Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite Zemindeki mühendislik problemleri, zeminin kendisinden değil, boşluklarında bulunan boşluk suyundan kaynaklanır. Su olmayan bir gezegende yaşıyor olsaydık, zemin

Detaylı

FRACTURE ÜZERİNE. 1. Giriş

FRACTURE ÜZERİNE. 1. Giriş FRACTURE ÜZERİNE 1. Giriş Kırılma çatlak ilerlemesi nedeniyle oluşan malzeme hasarıdır. Sünek davranışın tartışmasında, bahsedilmişti ki çekmede nihai kırılma boyun oluşumundan sonra oluşan kırılma nedeniyledir.

Detaylı

INM 305 Zemin Mekaniği

INM 305 Zemin Mekaniği Hafta_8 INM 305 Zemin Mekaniği Zeminlerde Gerilme ve Dağılışı Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com Haftalık Konular Hafta 1: Zeminlerin Oluşumu Hafta 2: Hafta 3: Hafta

Detaylı

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM 1. Giriş Malzemelerde üretim ve uygulama sırasında görülen katılaşma, çökelme, yeniden kristalleşme, tane büyümesi gibi olaylar ile kaynak, lehim, sementasyon gibi işlemler

Detaylı

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Prof. Dr. Akgün ALSARAN 11 Giriş Hidrojen gevrekliği Sıvı metal kırılganlığı Temper gevrekliği Ana Hatlar 22 Malzemelerin servis koşullarında performanslarını;

Detaylı

Bir cismin içinde mevcut olan veya sonradan oluşan bir çatlağın, cisme uygulanan gerilmelerin etkisi altında, ilerleyerek cismi iki veya daha çok

Bir cismin içinde mevcut olan veya sonradan oluşan bir çatlağın, cisme uygulanan gerilmelerin etkisi altında, ilerleyerek cismi iki veya daha çok Bir cismin içinde mevcut olan veya sonradan oluşan bir çatlağın, cisme uygulanan gerilmelerin etkisi altında, ilerleyerek cismi iki veya daha çok parçaya ayırmasına "kırılma" adı verilir. KIRILMA ÇEŞİTLERİ

Detaylı

MAKRO-MEZO-MİKRO. Deney Yöntemleri. MİKRO Deneyler Zeta Potansiyel Partikül Boyutu. MEZO Deneyler Reolojik Ölçümler Reometre (dinamik) Roww Hücresi

MAKRO-MEZO-MİKRO. Deney Yöntemleri. MİKRO Deneyler Zeta Potansiyel Partikül Boyutu. MEZO Deneyler Reolojik Ölçümler Reometre (dinamik) Roww Hücresi Kolloidler Bir maddenin kendisi için çözücü olmayan bir ortamda 10-5 -10-7 cm boyutlarında dağılmasıyla oluşan çözeltiye kolloidal çözelti denir. Çimento, su, agrega ve bu sistemin dispersiyonuna etki

Detaylı

ASC VE AZS MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ

ASC VE AZS MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ ALKALİ VE AŞINMA İbrahim BÜYÜKÇAYIR, İlyas CAN. 1 Çimento sanayinde alkali problemleri son zamanlarda alternatif yakıt t ve hammadde kullanımını ile da etkisi artan, sıkça s karşı şılaşılan sorunlardan

Detaylı

PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler. Plastik Şekil Verme

PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler. Plastik Şekil Verme PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ Doç.Dr. Murat VURAL İTÜ Makina Fakültesi 1 1. Plastik Şekil Vermeye Genel Bakış 2. Plastik Şekil Vermede Malzeme Davranışı 3. Plastik Şekil Vermede

Detaylı

TAKIM ÇELİKLERİ İÇİN UYGULANAN EROZYON İŞLEMLERİ

TAKIM ÇELİKLERİ İÇİN UYGULANAN EROZYON İŞLEMLERİ TAKIM ÇELİKLERİ İÇİN UYGULANAN EROZYON İŞLEMLERİ Kalıp işlemesinde erozyonla imalatın önemi kimse tarafından tartışılmamaktadır. Elektro erozyon arka arkaya oluşturulan elektrik darbelerinden meydana gelen

Detaylı

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,

Detaylı

KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ. Arş. Gör. Emre MANDEV

KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ. Arş. Gör. Emre MANDEV KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ Arş. Gör. Emre MANDEV 1. Giriş Pek çok uygulama alanında sıcak bir ortamdan soğuk bir ortama ısı transferi gerçekleştiğinde kaynama ve yoğuşma olayları gözlemlenir. Örneğin,

Detaylı

MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER

MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER Malzemelerin mekanik özelliği başlıca kimyasal bileşime ve içyapıya bağlıdır. Malzemelerin içyapısı da uygulanan mekanik ve ısıl işlemlere bağlı olduğundan malzemelerin

Detaylı

Sinterleme. İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir.

Sinterleme. İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir. Sinterleme? İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir. Sinterleme Mikroyapı Gelişimi Özellikler! Sinterlemenin

Detaylı

HHO HÜCRESİNİN PERFORMANSININ DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ. Konya, Türkiye,

HHO HÜCRESİNİN PERFORMANSININ DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ. Konya, Türkiye, HHO HÜCRESİNİN PERFORMANSININ DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ Kevser DİNCER 1, Rıdvan ONGUN 1, Oktay DEDE 1 1 Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Selçuklu, Konya, Türkiye,

Detaylı

F KALDIRMA KUVVETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ) (3 SAAT) 1 Sıvıların Kaldırma Kuvveti 2 Gazların Kaldır ma Kuvveti

F KALDIRMA KUVVETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ) (3 SAAT) 1 Sıvıların Kaldırma Kuvveti 2 Gazların Kaldır ma Kuvveti ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUET E HAREKET F KALDIRMA KUETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ) (3 SAAT) 1 Sıvıların Kaldırma Kuvveti 2 Gazların Kaldır ma Kuvveti 1 F KALDIRMA KUETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ)

Detaylı

Vakum Teknolojisi * Prof. Dr. Ergun GÜLTEKİN. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi

Vakum Teknolojisi * Prof. Dr. Ergun GÜLTEKİN. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Vakum Teknolojisi * Prof. Dr. Ergun GÜLTEKİN İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Giriş Bilimsel amaçla veya teknolojide gerekli alanlarda kullanılmak üzere, kapalı bir hacim içindeki gaz moleküllerinin

Detaylı

ISIDAÇ 40. refrakter. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

ISIDAÇ 40. refrakter. Özel ürünleriniz için özel bir çimento! refrakter Özel ürünleriniz için özel bir çimento! Çimsa Kalsiyum Alüminat Refrakter Uygulamaları www.cimsa.com.tr, 10 yılı aşkın süredir Çimsa tarafından, TS EN 14647 standardına uygun olarak üretilen

Detaylı

2-Emisyon Ölçüm Raporu Formatı

2-Emisyon Ölçüm Raporu Formatı 2-Emisyon Ölçüm Raporu Formatı A) İşletmenin Sınıfı (1- İşletmenin faaliyetinin Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Madde 4 kapsamında yeri,) B) Faaliyetinin Anlatımı

Detaylı

Dielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER. Elektriksel Kutuplaşma. Dielektrik malzemeler. Kutuplaşma Türleri 15.4.2015. Elektronik kutuplaşma

Dielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER. Elektriksel Kutuplaşma. Dielektrik malzemeler. Kutuplaşma Türleri 15.4.2015. Elektronik kutuplaşma Dielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER Dielektrik malzemeler; serbest elektron yoktur, yalıtkan malzemelerdir, uygulanan elektriksel alandan etkilenebilirler. 1 2 Dielektrik malzemeler Elektriksel alan

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net

MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA KRİSTAL KAFES NOKTALARI KRİSTAL KAFES DOĞRULTULARI KRİSTAL KAFES DÜZLEMLERİ DOĞRUSAL VE DÜZLEMSEL YOĞUNLUK KRİSTAL VE

Detaylı

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI. (2014-2015 Bahar Dönemi) BÖHME AŞINMA DENEYİ

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI. (2014-2015 Bahar Dönemi) BÖHME AŞINMA DENEYİ KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI (2014-2015 Bahar Dönemi) BÖHME AŞINMA DENEYİ Amaç ve Genel Bilgiler: Kayaç ve beton yüzeylerinin aşındırıcı maddelerle

Detaylı

Metalik malzemelerdeki kaynakların tahribatlı muayeneleri-kaynaklı yapıların soğuk çatlama deneyleri-ark kaynağı işlemleri Bölüm 2: Kendinden ön gerilmeli deneyler ISO 17642-2:2005 CTS TESTİ Hazırlayan:

Detaylı

2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek

2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek GÜNEŞ 1- Büyüklük Güneş, güneş sisteminin en uzak ve en büyük yıldızıdır. Dünya ya uzaklığı yaklaşık 150 milyon kilometre, çapı ise 1.392.000 kilometredir. Bu çap, Yeryüzünün 109 katı, Jüpiter in de 10

Detaylı

Bu parametreler genel olarak 3 kısımda toplanabilir [22] :

Bu parametreler genel olarak 3 kısımda toplanabilir [22] : 9 3. GAZ ATOMİZASYONU Gaz atomizasyonu, 1920 li yıllardan bu yana demir dışı metallerden toz üretilmesinde kullanılan bir yöntemdir [6]. 1960 lı yılların başında yüksek sıcaklıklara dayanıklı, yüksek mukavemet

Detaylı

KATI YALITIM MALZEMELERİ KALSİYUM SİLİKAT

KATI YALITIM MALZEMELERİ KALSİYUM SİLİKAT KATI YALITIM MALZEMELERİ KALSİYUM SİLİKAT Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi KALSİYUM SİLİKAT Yüksek mukavemetli,

Detaylı

Reçine Grafitizasyonu ile Üstün Özelliklere Sahip, Reçine Bağlı, Düşük Karbonlu MgO-C Tuğlaların Geliştirilmesi

Reçine Grafitizasyonu ile Üstün Özelliklere Sahip, Reçine Bağlı, Düşük Karbonlu MgO-C Tuğlaların Geliştirilmesi Reçine Grafitizasyonu ile Üstün Özelliklere Sahip, Reçine Bağlı, Düşük Karbonlu MgO-C Tuğlaların Geliştirilmesi Ozan UYLAS 1, Görkem YANIK 1, Beyhan ÖZDEMİR 1, Muharrem TİMUÇİN 1,2 1 KÜMAŞ Manyezit Sanayi

Detaylı

27.10.2011. Plastik Şekil Verme MAK351 İMAL USULLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI

27.10.2011. Plastik Şekil Verme MAK351 İMAL USULLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI Plastik Şekil Verme MAK351 İMAL USULLERİ Doç.Dr. Turgut GÜLMEZ İTÜ Makina Fakültesi Metal parçaların şeklinin değiştirilmesi için plastik deformasyonun kullanıldığı büyük imalat yöntemleri grubu Genellikle

Detaylı

BAZİK OKSİJEN FIRINLARINDA REFRAKTER ASTAR ÖMRÜNÜN ARTIRILMASI

BAZİK OKSİJEN FIRINLARINDA REFRAKTER ASTAR ÖMRÜNÜN ARTIRILMASI İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAZİK OKSİJEN FIRINLARINDA REFRAKTER ASTAR ÖMRÜNÜN ARTIRILMASI YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Mustafa SAĞLAM Anabilim Dalı: METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ

Detaylı

REFERANS LiSTESi (TEKNOLOJİK UYGULAMALAR) REFERENCE LIST (TECHNOLOGICAL APPLICATIONS)

REFERANS LiSTESi (TEKNOLOJİK UYGULAMALAR) REFERENCE LIST (TECHNOLOGICAL APPLICATIONS) piroc.injector KARBON PÜSKÜRTME TEKNOLOJİSİ / CARBON INJECTION TECHNOLOGY Elektrik Ark Ocakları Karbon Enjeksiyon Sistemleri / Electrical Arc Furnaces Carbon Injection Systems İÇDAŞ BİGA ÇELİK ENERJİ A.Ş.

Detaylı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,

Detaylı

BİYOLOLOJİK MALZEMENİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ PROF. DR. AHMET ÇOLAK

BİYOLOLOJİK MALZEMENİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ PROF. DR. AHMET ÇOLAK BİYOLOLOJİK MALZEMENİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ PROF. DR. AHMET ÇOLAK SÜRTÜNME Sürtünme katsayısının bilinmesi mühendislikte makina tasarımı ile ilgili çalışmalarda büyük önem taşımaktadır. Herhangi bir otun

Detaylı

FİLTRASYON Kabul edilen methot, dökme aşamasında ve hazırlanmalarda çıkan nonmetalik iç değerlendirmelerin, sıvı metalden uzaklaştırılması.

FİLTRASYON Kabul edilen methot, dökme aşamasında ve hazırlanmalarda çıkan nonmetalik iç değerlendirmelerin, sıvı metalden uzaklaştırılması. FİLTRASYON Kabul edilen methot, dökme aşamasında ve hazırlanmalarda çıkan nonmetalik iç değerlendirmelerin, sıvı metalden uzaklaştırılması. Filtre Türleri: Süzgeçler Süzgeçler seramik seramik formlar formlar

Detaylı

TEKNİK KILAVUZ : QUARD VE QUEND SOĞUK ŞEKİLLENDİRİLMESİ

TEKNİK KILAVUZ : QUARD VE QUEND SOĞUK ŞEKİLLENDİRİLMESİ TEKNİK KILAVUZ : QUARD VE QUEND SOĞUK ŞEKİLLENDİRİLMESİ Distributed by Duferco 1. Giriş Quard, aşınmaya dayanıklı çelik ve Quend, yüksek dayanımlı çelik en iyi soğuk şekillendirme performansı için geliştirilmiştir.

Detaylı

Uygulanan akım şiddeti, ark gerilimi koruyucu gaz türü ve elektrod metaline bağlı olarak bu işlem saniyede 20 ilâ 200 kere tekrarlanır.

Uygulanan akım şiddeti, ark gerilimi koruyucu gaz türü ve elektrod metaline bağlı olarak bu işlem saniyede 20 ilâ 200 kere tekrarlanır. ARK TİPLERİ KISA ARK Kısa ark yöntemi ince elektrodlarla (0.6 ilâ 1.2 mm) kısa ark boyu yani düşük ark gerilimi ve düşük akım şiddeti ile kaynak yapıldığında karşılaşılan bir ark türüdür. Burada ark oluşunca

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 4

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 4 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 0 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY İÇİNDE SABİT SICAKLIKTA SİLİNDİRİK ISITICI BULUNAN DİKDÖRTGEN PRİZMATİK SAC KUTU YÜZEYLERİNDEN ZORLANMIŞ TAŞINIM

Detaylı

Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU

Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU . Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU Su atomizasyonu, yaklaşık 1600 C nin altında ergiyen metallerden elementel ve alaşım tozlarının üretimi için en yaygın kullanılan tekniktir. Su atomizasyonu geometrisi

Detaylı

ELEKTRİK ARK OCAKLARINDA KARBON ENJEKSİYONU, CURUF VE REFRAKTER İLİŞKİLERİ

ELEKTRİK ARK OCAKLARINDA KARBON ENJEKSİYONU, CURUF VE REFRAKTER İLİŞKİLERİ ELEKTRİK ARK OCAKLARINDA KARBON ENJEKSİYONU, CURUF VE REFRAKTER İLİŞKİLERİ Muammer BİLGİÇ KÜMAŞ Kütahya Manyezit İşletmeleri A.Ş. Kütahya- Türkiye ÖZET Çalışmada Elektrik Ark Ocaklarında Çelik yapım pratiğinin

Detaylı

SinterlenmişKarbürler. Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır.

SinterlenmişKarbürler. Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır. SinterlenmişKarbürler Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır. Seramikler 3 Katogoride Toplanır: 1) Alumina (Al2O3) 2) Alumina

Detaylı

Gaz. Gaz. Yoğuşma. Gizli Buharlaşma Isısı. Potansiyel Enerji. Sıvı. Sıvı. Kristalleşme. Gizli Ergime Isısı. Katı. Katı. Sıcaklık. Atomlar Arası Mesafe

Gaz. Gaz. Yoğuşma. Gizli Buharlaşma Isısı. Potansiyel Enerji. Sıvı. Sıvı. Kristalleşme. Gizli Ergime Isısı. Katı. Katı. Sıcaklık. Atomlar Arası Mesafe İmal Usulleri DÖKÜM Katılaşma Döküm yoluyla üretimde metal malzemelerin kullanım özellikleri, katılaşma aşamasında oluşan iç yap ile belirlenir. Dolaysıyla malzeme özelliklerinin kontrol edilebilmesi

Detaylı

METAL ÜRETİM TEKNİKLERİ

METAL ÜRETİM TEKNİKLERİ ÜRETİM YÖNTEMLERİ VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ Doç. Dr. Fehmi Nair Erciyes Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Afşın Alper Cerit Erciyes Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Bölümü

Detaylı

HİDRODİNAMİK KAYMALI YATAKLARIN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ

HİDRODİNAMİK KAYMALI YATAKLARIN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ HİDRODİNAMİK KAYMALI YATAKLARIN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ Hazırlayanlar: Doç.Dr. Gültekin KARADERE 1. Amaç Bu deneyde bir hidrodinamik kaymalı yatak burcu için sıcaklık, hız ve basınç parametrelerinin

Detaylı

EDUCATIONAL MATERIALS

EDUCATIONAL MATERIALS PROBLEM SET 1. (2.1) Mükemmel karıştırılmış, sabit hacimli tank, aynı sıvıyı içeren iki giriş akımına sahiptir. Her akımın sıcaklığı ve akış hızı zamanla değişebilir. a) Geçiş işlemini ifade eden dinamik

Detaylı

KOROZYON DERS NOTU. Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015

KOROZYON DERS NOTU. Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015 KOROZYON DERS NOTU Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015 v Korozyon nedir? v Korozyon nasıl oluşur? v Korozyon çeşitleri nelerdir? v Korozyona sebep olan etkenler nelerdir? v Korozyon nasıl önlenebilir? Korozyon

Detaylı

ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç. Kaldırma Kuvveti

ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç. Kaldırma Kuvveti ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç Kaldırma Kuvveti - Dünya, üzerinde bulunan bütün cisimlere kendi merkezine doğru çekim kuvveti uygular. Bu kuvvete yer çekimi kuvveti

Detaylı

İLERİ YAPI MALZEMELERİ-2 MALZEME ÖZELLİKLERİ

İLERİ YAPI MALZEMELERİ-2 MALZEME ÖZELLİKLERİ İLERİ YAPI MALZEMELERİ-2 MALZEME ÖZELLİKLERİ İşlenebilme İşlenebilme Mekanik işlemler sonucunda malzemenin özelliklerinde bir değişiklik meydana gelmemesi durumudur. Betonda Çökme deneyi (Slump deneyi

Detaylı

Yıldızların: Farklı renkleri vardır. Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir. Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler.

Yıldızların: Farklı renkleri vardır. Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir. Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler. Yıldızların Hayatı Yıldızların: Farklı renkleri vardır Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler. Yıldız Oluşum Bölgeleri Evren, yıldız

Detaylı

Kalsiyum Aluminat Çimentosu Esaslı Reaktif Pudra Harçlar (RPM) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Kalsiyum Aluminat Çimentosu Esaslı Reaktif Pudra Harçlar (RPM) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Fiber ve silika füme katkılı kalsiyum aluminat çimento (CAC) esaslı harçların düşük su/çimento oranlarında yüksek performans gösterdiği bilinmektedir. İtalya da gerçekleştirilen

Detaylı

Ercüment Ünay, Cenk Tanik, Fatih Birbilen (Döktaş Dökümcülük)

Ercüment Ünay, Cenk Tanik, Fatih Birbilen (Döktaş Dökümcülük) «Demir Dökümhanelerinde Yeni Nesil Refrakterlerin Sfero Tretman Pota Uygulamalarıyla Verimliliğin Arttırılması» «Increasing the Productivity of Treatment Ladles with New Generation Refractories in Iron

Detaylı

ÇÖZÜM 1) konumu mafsallı olup, buraya göre alınacak moment ile küçük pistona etkileyen kuvvet hesaplanır.

ÇÖZÜM 1) konumu mafsallı olup, buraya göre alınacak moment ile küçük pistona etkileyen kuvvet hesaplanır. SORU 1) Şekildeki (silindir+piston) düzeni vasıtası ile kolunda luk bir kuvvet elde edilmektedir. İki piston arasındaki hacimde yoğunluğu olan bir akışkan varıdr. Verilenlere göre büyük pistonun hareketi

Detaylı

Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME

Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME SÜRÜNME Malzemelerin yüksek sıcaklıkta sabit bir yük altında (hatta kendi ağırlıkları ile bile) zamanla kalıcı plastik şekil değiştirmesine sürünme denir. Sürünme her ne kadar

Detaylı

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi Paslanmaz Çeliklerin kaynak edilmesi Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi İçerik Kaynak Yöntemleri Östenitik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı Ferritik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı

Detaylı

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi www.nazifealtin.wordpress.com MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bir maddeyi diğerlerinden ayırmamıza ve ayırdığımız maddeyi tanımamıza

Detaylı

Akışkanların Dinamiği

Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.

Detaylı

BASINCA SEBEP OLAN ETKENLER. Bu bölümü bitirdiğinde basınca sebep olan kuvvetin çeşitli etkenlerden kaynaklanabileceğini fark edeceksin.

BASINCA SEBEP OLAN ETKENLER. Bu bölümü bitirdiğinde basınca sebep olan kuvvetin çeşitli etkenlerden kaynaklanabileceğini fark edeceksin. BASINCA SEBEP OLAN ETKENLER Bu bölümü bitirdiğinde basınca sebep olan kuvvetin çeşitli etkenlerden kaynaklanabileceğini fark edeceksin. Basınca neden olan kuvvetler çeşitli etkenlerden kaynaklanır. Balon

Detaylı

Kimyasal Metalürji (II) (MET312)

Kimyasal Metalürji (II) (MET312) KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Kimyasal Metalürji (II) (MET312) Dersin Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Saeid Pournaderi 2016 2017 Eğitim Yılı Bahar Dönemi Flaş-Fırın Mat

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 01330 ADANA

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 01330 ADANA Sayı:B30.2.ÇKO.0.47.00.05/ 488 Tarih:19.06.2009 EMRE TAŞ ve MADENCİLİK A.Ş. TARAFINDAN GETİRİLEN 3114780 ERİŞİM NOLU VE 20068722 RUHSAT NOLU SAHADAN ALINAN BAZALT LEVHALARININ VE KÜP ÖRNEKLERİNİN MİNEROLOJİK,

Detaylı

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i?

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i? YORULMA HASARLARI 1 Yorulma nedir? Malzemenin tekrarlı yüklere maruz kalması, belli bir tekrar sayısından sonra yüzeyde çatlak oluşması, bunu takip eden kopma olayı ile malzemenin son bulmasına YORULMA

Detaylı

2.Oturum: Kalıp & Maça Teknolojileri Oturum Başkanı: Teoman Altınok (Entil Endüstri)

2.Oturum: Kalıp & Maça Teknolojileri Oturum Başkanı: Teoman Altınok (Entil Endüstri) «Daha Temiz Motor Bloğu ve Silindir Kafaları için Gelişmiş Boya Sistemleri» Simon Turley, Halil Gönenbaba (Metko Hüttenes Albertus) 2.Oturum: Kalıp & Maça Teknolojileri Oturum Başkanı: Teoman Altınok (Entil

Detaylı

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki

Detaylı

Orifis, Nozul ve Venturi Tip Akışölçerler

Orifis, Nozul ve Venturi Tip Akışölçerler Orifis, Nozul ve Venturi Tip Akışölçerler Bu tür akışölçerlerde, akışta kısıtlama yapılarak yaratılan basınç farkı (fark basınç), Bernoulli denkleminde işlenerek akış miktarı hesaplanır. Bernoulli denkleminin

Detaylı

TAKIM AŞINMA MEKANİZMALARI VE AŞINMA TİPLERİ

TAKIM AŞINMA MEKANİZMALARI VE AŞINMA TİPLERİ 1 TAKIM AŞINMA MEKANİZMALARI VE AŞINMA TİPLERİ Prof. Dr. Süleyman YALDIZ Selçuk Üniversitesi Teknoloji Fakültesi KESİCİ TAKIMLAR 2 Takım ömrü, genellikle belirli bir kritere ulaşmak için gerekli olan etkili

Detaylı

NOVA STVK 410. Teknik Bilgiler Vinilester esaslı stirensiz iki kompenantlı ankraj harcı TEKNİK ÖZELLİKLER. Produced by

NOVA STVK 410. Teknik Bilgiler Vinilester esaslı stirensiz iki kompenantlı ankraj harcı TEKNİK ÖZELLİKLER. Produced by 1 TEKNİK ÖZELLİKLER KULLANIMI 1. UYGULAMA ALANLARI KULLANIM BİLGİLERİ YÜZEYALTI: Beton, yekpare taş Yapı güçlendirme ankrajlarında, yüksek mukavemet gerektiren çelik beton bağlantılarında, metrik dişli

Detaylı

KOROZYONDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ

KOROZYONDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ KOROZYONDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ Belli bir ortam içinde bulunan metalik yapının korozyonunu önlemek veya korozyon hızını azaltmak üzere alınacak önlemleri üç ana grup altında toplanabilir. Korozyondan Korunma

Detaylı