Veteriner Fakültesi Su Orünleri, Balıkçılık ve Av Hayvanları Kürsüsü. Prof Dr. <Jhni ERENÇiN

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Veteriner Fakültesi Su Orünleri, Balıkçılık ve Av Hayvanları Kürsüsü. Prof Dr. <Jhni ERENÇiN"

Gül Duman
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Veteriner Fakültesi Su Orünleri, Balıkçılık ve Av Hayvanları Kürsüsü Prof Dr. <Jhni ERENÇiN DOGU ANADOLUDA BODUR YAYıN (AMEİURUS NEBOLOSUS LE SUEUR, 1890) *Z. Erençin, **1. Baran ve *** H. Ergüven Zwergwelsen in Ostanatolien Zusarnrnenfassung: Es handdt sieh um das Varkommen von Zwergwelsen in Ostanatolien (Muş-Bulamk). Özet: Bu çalışmayla Muş çevresinde yakalanan ve halk arasında pisi balığı olarak adlandırılan balığın identifikasiyonu yapılmış ve bu balığın Ameiurus nebulosus olduğu kanısına varılmıştır. Giriş Yayın çeşitli familya ve türleriyle geniş yayılma olanağına sahip olmuş (Asya, Amerika, Afrika ve Abrupa) pulsuz ve etcil bir iç sular balığıdır. Avrupa ve önasyada endemik olarak bulunan tür Silurus glanis'dir. Yayın doğu avrupada (Tuna, Dinyeper ve Volga), kuzey Amerika'da (Misisipi) ekonomik değeri yüksek bir ürün olarak avlanır ve kültürü yapılır. Kuzey Amerika'ya özgü bir çeşit yayının (Catostomidae-Suckers) kültür balıkcılığında yeri büyüktür. Romanya, Yugoslavya ve Macaristanda (tuna havzası) bu balık entansif olarak avlanır; orta avrupada (Almanya) yüksek pazarlama olanağına sahiptir. Yayın memleketimizde de pahalı balıklar arasındadır. Yayın Türkiye'nin bütün bölgelerinde (batı, orta, iç, güney ve doğu anadolu) ırmak ve göllerde bulunur. * A.Ü. Veteriner Fakültesi Su Ürünleri, Balıkçılık ve Av Hay,anları Kürsüsü Profesörü. *. A.Ü. Veteriner Fakültesi Su Ürünleri İhtisas dalı Dr. Asistanı. ** A.Ü. Veteriner Fakültesi Su Ürünleri, Balıkçılık 'c Av Hayvanları Kürsüsü Asistanı.

Özet: Bu çalışmayla Muş çevresinde yakalanan ve halk arasında pisi balığı olarak adlandırılan balığın identifikasiyonu yapılmış ve bu balığın Ameiurus nebulosus olduğu kanısına varılmıştır.

2 Doğu Anadoluda Bodur Yayın Şimdiye kadar Türkiye'de yalnız bir tür yayın (Siluris glanis) bulunduğu kabul edilmi~tir. Bodur yayın (Ameiurus nebolosus, Le Sucur, 189 ) vatanı Kuzey Amerika olan, pulsuz eteil ve yayına kıyasla küçük bir balıktır, eti değerli ve kılçıksızdır (I, 7, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10). Bodur yayın Avrupaya 1885 de getirilmi~, kültürü yapılmı~, akvaryumlarda yetiştirilmi~; sonraları orta ve doğu avrupada (Sehlesien ve batı ukranya) yaban sularda da üremi~tir. Bu balığın Türkiye'de yalnız doğu anadolunun belirli bir bölgesinde (Mu~ çevresi-bulanık) yerlqmiş olarak bulunması faunistik coğrafya bakımından entercsandır. Material ve Metod Dört balık (I dişi ve 3 erkek) üzerinde çalı~ıldı. Balıkların üçü Bulanıktan biri de Palu (Murat nehri) dan elde edildi. Balıklar formaldehid (% 3-5) ve tuzda saklandı. Ya~ tayininde Otolith 'lerden faydalanıldı. Bulgular Vücut: cm. Boyun ardı transversal kesitinde yuvarlak; anus dolayları trasversal kesitinde yandan basık. Renk zeytin grisi, siyah benekli. Ba~: Büyük dorso- Ventral basık; ağız büyük; burun delikleri Kranial ve Kaudal olmak üzere, her iki tarafta ikişer tane (dört burun deliği). Bıyıklar (Barteller): Üst dudakta rima oris yakınında bir çift büyük (Opereulum hizasına kadar uzanmı~), Kranial ve Kaudal burun delikleri arasında bir çift küçük bıyık olmak üzere, dört dorsal; altçenede de ikisi sağda ikisi de solda olmak üzere, dört ventral bıyık (toplam sekiz bıyık). Gözler birbirine yakın çok küçük. Kanatlar: D-7 ı~ınlı, ön kenan kuvvetli ve sivri bir kemikle desdeklenmi~; P- 1o ı~ınlı, ön kenan keskin di~li (destere benzeri) bir kemikle desdeklenmiş (Ş.2); A- i 9-20 ı~ınlı; V-8 ı~ınlı. Tipik bir adipoz kanat (Ş-ı). Kuyruk belirli olarak çentik (Ş-ı). Boyun altında solungaçlar arası, median hatta doğru konvergent, ı~ınsal çizgiler (Ş-3). Kuyruk yanğı ortasından pektoral kanat hizasına kadar uzanan tip bir vücud yan çizgisi (6, 7 ve 10). Tartışma Bodur yayın, vatanı Amerika olan balıklardan, ba~ka bir kıtaya yerle~mi~ tek balıktır (7). Bodur yayının doğu anadoluda yalnız. Mu~

Bodur yayın Avrupaya 1885 de getirilmi~, kültürü yapılmı~, akvaryumlarda yetiştirilmi~; sonraları orta ve doğu avrupada (Sehlesien ve batı ukranya) yaban sularda da üremi~tir.

3 216 Z. Erençin - ı. Baran ve H. Ergüven çevresinde yerlqmiş olması entercsandır. Bodur yayın halk arasında pisi balığı adıyla anılır; etinin lezzetinden övgüyle bahsedilir. Türkiye'- nin her tarafına yayılmamış oluşu az yumurta yapma olanağına bağlı olabilir (bunun kadar yumurta bıraktığı kaydedilmiştir 9). Bodur yayını bazı yazarlar Ictaluridae familyasının bir türü olarak (Ietalurus punctatus) tanımlamıştır (1 ı). Literatür 1. Brohnıer, P. (I 969): Fauna von Deutsehland Quelle - Meyer. s Curtis, B. C. (1949): The warmwatcr game Fisches of Californıa. 3. Deekert, K., Freitag, G., Günther, K., Peters, G., Sterba, G. (1969): Urania Tierleben - Fisehe. S Harri Deutsch- Frankfurt. 4.. Granıs, H. (1964): Pflanzen u. Tiere Europas (1964). Mestcrmann Verı' s Grzinıek, B., Ladiges, W., Portnıann, A., Thenius, E. (197 ): Grzimeks Tierleben - Fisehe. Kindler Verlag. s Ladiges, W. (1965): Die Süsswasse~fisehe Europas. Paul Parey. s Muus, B. J. (I 965): BLV. Bestimungsbueh Süsswasseifisehe. B. L. Verlag. s Nornıan, J. R. (1963). A History of Fisher. p Ernest Bcnn Lmt. 9. Norman, J. R. (I 963): Die Fisehe. Paul Parey. S Rühnıer, K. (I 952) : Die Süsswasserfisehe und Krebse. Vischer Ver- 1ag. s ı. i 1. Urania Tierleben (I 969): Were - Harri Deubseh. Yazı "Dergi Yazı Kuruluna" i 97 i günü gelmiştir.

Bodur yayını bazı yazarlar Ictaluridae familyasının bir türü olarak (Ietalurus punctatus) tanımlamıştır (1 ı). Literatür 1. Brohnıer, P. (I 969): Fauna von Deutsehland Quelle - Meyer. s. 433. 2.

4 Doğıı Anadoluda Bodur Yayın Şekil: ı. Bodur Yayının özellik taşıyan yağ ve kuyruk yüzgeçleri Die Flossen von Zwergwclsen, insbesondere Fett un o.sehwanzflossen Şekil 2. Bodur Yayının göğüs yüzgeçleri Die Brustflossen "on Zwergwc1sen

Flossen von Zwergwclsen, insbesondere Fett un o.

5 218 z. Erençin - 1. Baran ve H. Ergüven Şekil: 3. Bodur Yayının ön-alt görünüşü Die vardere ventrale Ansicht von Zwergwelscn

Benzer belgeler

Türkiye Balıkları ve Temel Morfolojisi

Türkiye Balıkları ve Temel Morfolojisi Balıkların Sistematiği Regnum Animalia (Hayvanlar alemi) Subregnum Metazoa (Çok hücreliler alt alemi) Filum Subfilum Chordata (Omurgalılar şubesi) Vertebrata (Gelişmiş