KENT BİLGİ SİSTEMLERİ DOÇ. DR. VOLKAN YILDIRIM ARŞ. GÖR. ŞEVKET BEDİROĞLU. Kent Bilgi Sistemlerinde Adres Veritabanı - ABS Ders 4

Transkript

1 KENT BİLGİ SİSTEMLERİ DOÇ. DR. VOLKAN YILDIRIM ARŞ. GÖR. ŞEVKET BEDİROĞLU Kent Bilgi Sistemlerinde Adres Veritabanı - ABS Ders

2 2- Adres Kavramı a- Kent Yönetiminde ve KBS İçinde Adresin Önemi b- Türkiye de Adres Problemleri c- Gelişmiş Ülkelerde Adresleme

3 Adres Nedir? Mekan verisi ile ilgili bütün varyasyonların en temel birimi adrestir. Kentsel, ticari, endüstriyel, dinlenme ya da her ne amaçla olursa olsun herhangi bir toprak parçasının temel tanımlayıcısıdır. Ayrıca, mülkiyet ve kullanım hakkı gibi diğer kriterlerle kıyaslandığında daha kalıcı ve daha yasal bir tanım olarak kabul edilmektedir. Kamu yönetimi birimlerinin bir çoğunda adres, çeşitli veri kaynaklarının bulunmasında tek kriter olarak belirlenmiştir

4 Adres Neden Önemlidir? Yaz kızım; sağdaki yolun adı Güvercin Uçmaz Sokak, soldaki ise Varyemez Bulvarı.. Çünkü koordinat bilgisinin yaptığı işi yapar, konum bilgisi verir.. Trabzon 112 Acil Servis Biriminden Alınan bir diyalog.. (12/03/1999) Operatör (O): 112 Acil servis! Problem nedir? Konuşmacı (K): Problem kocam! Sanırım kalp krizi geçiriyor. O: Tamam bayan telaşlanmayın. Şu anda neredesiniz! K: Evdeyiz.. O: Tamam da, bana evinizin adresini söyleyin! K: Hasan Ağanın Mahallesi diyorlar buraya.. O: Nerede bu mahalle, Kent Merkezinde mi? Lütfen bana adresinizi söyleyin! K: Aylin Market var ya, hemen üstü.. O: Hanımefendi lütfen adresinizi tam verir misiniz! K: Yaa burası Çimenli. O: Hanımefendi, bu söylediklerinizle size nasıl ulaşalım! K: Bak şimdi, sahil yolundan gelirken, Çimenli kasabını geç, ayrımdan sağa dön. Oralarda sor, sana nasıl geleceğini söylerler. Ben camdayım zaten.. O: Lütfen ayrılmayın! (Bu arada ambulans olay yerine yönlendirilir..).. K: Artık gelmeyin. Sanırım kocam sizlere ömür..

5 Adres Neden Önemlidir? Sıra No Kanun Kurum Kuruluş Md. Açıklama AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUN ANAYASA MAHKEMESİNİN KURULUŞU VE YARGILAMA USULLERİ HAKKINDA KANUN Devlete yada Valiliğe bağlı kurumların tahsilatla ilgili daireleri ve belediyelerin tahsilatla ilgili birimleri Anayasa Mahkemesi Başkanlığı Md. 6, 8, 15, 37, 55, 99 Md. 5,26,27, 45, 53 TÜRK CEZA KANUNU Cumhuriyet Savcılığı Md. 119 İlgili tahsil dairesince yapılan tebligatın yerine ulaşmasına yardım edilmesi, Yapılan tebligatlarda Vergi Usul Kanunu hükümlerinin uygulanması,... Anayasa mahkemesi asıl ve yedek üyeliklerine seçilenlere durumun tebliğ edilmesi, Milletvekilleri tarafından açılacak itiraz davalarıyla ilgili yapılacak tebliğler,... Ceza durumunun soruşturma giderleri ile birlikte cezalıya tebliğ edilmesi Adres; Taşınmaz ile malik arasındaki ilişkiyi sağlayan tek bileşendir.

6 Türkiye de Adres Problemleri TÜRKİYEDE ADRES PROBLEMLERİ YÜZÜNDEN TAŞINMAZLARIN %23 ÜNDEN ÇEVRE TEMİZLİK, %17 SİNDEN İSE EMLAK VERGİSİ TAHSİLATI YAPILAMAMAKTADIR. (Universal) GAYRİ SAFİ MİLLİ HASILANIN %33 ÜNÜ VERGİLERİN OLUŞTURDUĞU ÜLKEMİZDE TAHSİLAT İÇİN GÖNDERİLEN TEBLİGATLARIN İLGİLİSİNE ADRES EKSİKLİĞİ NEDENİYLE GEÇ ULAŞMASI YA DA HİÇ ULAŞMAMASI ÜLKE EKONOMİSİ AÇISINDAN BÜYÜK BİR PROBLEMDİR.

7 Türkiye de Adres Problemleri SAHTEKAR DEĞİLİZ, NUMARATAJ HATASI VAR! (30/08/2002) Akşam Gazetesi SAHTE SEÇMENLERİN ADRESİ BOŞ ARAZİ (20/08/2002) Akşam Gazetesi ADRES DEĞİŞİKLİĞİ (30/11/2002) Hürriyet Gazetesi NUMARATAJ ÇALIŞMALARI DOĞRU YAPILSAYDI... (01/11/2002) Milliyet Gazetesi NUMARATAJ İŞLEMLERİNİ DOĞRU YAPAMAYAN BELEDİYELER YÜZÜNDEN... (28/08/2002) Akşam Gazetesi

8 Türkiye de Adres Problemleri Aynı kişinin, kurumlar içinde farklı adreslerle temsil edilmesi Emlak Vergisi Kayıtları Çevre Temizlik Vergisi Kayıtları Su Tahsilat Kayıtları Elektrik Faturası Kayıtları Hasan GÜMRÜK Ferit KILIÇ Metin EROĞLU İsa ÖZTÜRK 207 ada / 12 Parsel Yalı Mah. 0 Ada / 547 Parsel Yukarı Mah. 0 Ada / 529 Parsel Cumhuriyet Mah. Yalı Mah. No:14 Yukarı Mah. No:3 Cumhuriyet Mah. No:19 Yalı Mah. Y-9 F Yukarı Mah. Y-33 3 Yalı Mah. Ferah Sok. Yukarı Mah. Gökkuşağı Sok. Cumhuriyet Mah. Y-35 6 Cumhuriyet Mah. Belediye Arkası 110 Ada / 14 Parsel Yeşilköy Yeşilköy No:1 Çamlıca Mah. Y Esen Sok. No:1 Aynı daire için gönderilen posta iletilerinde Kullanılan Farklı Adres formatları Hüseyin YILDIRIM Elektrik Faturası Anavatan Cad. Zirve Otel Yanı Pelitli Hüseyin YILDIRIM Su Faturası Devlet Karayolu cad. Yıldırım Apt. Pelitli Hüseyin YILDIRIM Telefon Faturası Adnan Kahveci Mah.Rize cad. Zirve Otel Yanı Pelitli Hüseyin YILDIRIM Emekli Sandığı Adnan Kahveci Mah. Rize Cad. No: 160 Pelitli Osman YILDIRIM Posta İletisi Hükümet Cad. Zirve Otel Yanı, Kat:2 Pelitli Osman YILDIRIM ÖSYM Hükümet Cad. Adnan Kahveci Mah. No: 160 Pelitli

9 Türkiye de Adres Problemleri BİLEŞENLER 1. (%) Bileşen Kurum Şirket ve Şahıs İsmi Bina Numarası Bina İsmi 2. (%) Bileşen 3. (%) Bileşen 4. (%) Bileşen 5. (%) Bileşen 6. (%) Bileşen 7. (%) Bileşen Yok (%) Toplam (%) Sokak İsmi Posta Kodu Bölge, ilçe, şehir İl, Vilayet Ülke Kurum, Kuruluş veya şahıs ismi 2. Bina Numarası 3. Sokak İsmi 4. Posta Kodu 5. İlçe yada Bölge İsmi 6. Vilayet yada il 7. Ülke Mr. J. Public 123 Church Street Colloyn PRETORIA SOUTH AFRICA Sn. Mehmet Çete 10 Gül Sokak Yomra TRABZON TURKEY

10 Gelişmiş Ülkelerde Adresleme ADRES; SADECE POSTA İLETİLERİNİN YERİNE ULAŞMASINDA İHTİYAÇ DUYULAN BİR BİLEŞEN DEĞİLDİR.. AYNI ZAMANDA HAYAT KURTARIR!!

11 3- Adres Bilgi Sistemleri (ABS) a- ABS Gereksinimleri ve Önemi b- Temel Bileşenleri C- Çalışma Şekli

12 3- Adres Bilgi Sistemi STANDART FORMATTAKİ ADRES VERİSİ İLE YOL VE BİNA GİBİ KENTE AİT TEMEL KATMANLARIN İLİŞKİLENDİRİLDİĞİ, BU KATMANLARA AİT ÖZNİTELİK BİLGİLERİ İLE VERİTABANLARININ OLUŞTURULDUĞU, ÜZERİNDE GEREKLİ SORGULAMA VE ANALİZLERİN YAPILABİLDİĞİ, KENTE AİT BÜTÜN ADRES ENVANTERİNİN TUTULDUĞU SİSTEMDİR. KENT BİLGİ SİSTEMLERİNİN BAŞLANGIÇ NOKTASI, ADRES BİLGİ SİSTEMLERİNİN OLUŞTURULMASIDIR.

13 Adres Bilgi Sistemi Gereksinimi Nüfus sayımı Vergi gelirleri Kamusal denetim Dinamik KBS Acil servis hizmetleri Dağıtım hizmetleri Adres değişiklikleri Vatandaş kurum işlevselliği ATS, WAP, GPRS altlıkları

14 Adres Bilgi Sisteminin Temel Bileşenleri ADRES ADRES BİLGİ SİSTEMİ AVTYS (ADRES VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ) GRAFİK VERİ (BİNA, PARSEL, ÖNEMLİ MERKEZLER, VB..) YOL AĞLARI ADRES DAĞILIM DOSYALARI

15 Adres Bilgi Sisteminin Çalışma Şekli Altlık Haritalar, Etkin Güncelleme Sistemi DİNAMİK NUMARATAJ SİSTEMİ Sağlıklı Numarataj, Sağlam Adres Altyapısı ADRES BİLGİ SİSTEMİ

16 4- Sorgulama ve Analiz Örnekleri

17 Sorgulama ve Analiz Örnekleri ADRES BULMA VE SORGULAMA 1 3 2

18 Sorgulama ve Analiz Örnekleri ADRES TABANLI ANALİZLER

19 Sorgulama ve Analiz Örnekleri ACİL DURUM ANALİZLERİ HERHANGİ BİR YERDE YAPILAN KAZA İÇİN EN YAKIN HASTANENİN SORGULANMASI, VE GÜZERGAH BİLGİLERİ ADRESİ İLE BELLİ BİR OLAY YERİNE EN YAKIN EKİP OTOSUNUN YÖNLENDİRİLMESİ ADRES: 49 ANAVATAN CADDESİ ADRESİ İLE BELLİ BİR YANGIN YERİNE İTFAİYE VE SAĞLIK EKİPLERİNİN YÖNLENDİRİLMESİ ADRESİ İLE BELLİ NOKATALARA DAĞITIM YAPILMASI.

20 Sorgulama ve Analiz Örnekleri

21 Sorgulama ve Analiz Örnekleri VERGİ DENETİMİ RİSK ANALİZLERİ Dereceli Risk Bölgesi Bina Sayısı Toplam Daire Sayısı Toplam Kişi Sayısı I. Risk Bölgesi (0-50m.) II. Risk Bölgesi (50-100m.) III. Risk Bölgesi ( m.)

22 Dinamik Adres (Sokak Indeks) Haritası Örneği

23 Dinamik Adres (Sokak Indeks) Haritası Altlıklı Numarataj Haritası

24 5- Sonuç ve Öneriler

25 Anket Sonuçları TÜİK Belediye Kent Bilgi Sistemi Araştırması, belediyenin 3066 adedinden derlenen verilerin sonuçlarına göre; %18 (543) Belediyenin Numarataj Birimi vardır. 104'ü güncel numaralama bilgisi tutmaktadır. Bunların sadece 17'sinde numarataj bilgisi bilgisayar ortamına aktarılmış durumdadır. Belediyelerinin sadece %4 (126)'lük bir kesiminde Kent Bilgi Sistemi yapılmaktadır. Ülkemizde; numarataj çalışmalarının gerekli doğrulukta yapılamaması, kurumların farklı adres formatlarını kullanması, güncelleme yapılamaması karmaşaya yol açmıştır.

26 Sonuç Yeni çıkan Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Adres ve Numaralamaya İlişkin Yönetmelik kapsamında yapılan Numarataj çalışmalarına gerekli önem verilmelidir. Numarataj çalışmalarında Altlık Haritalar ve Bilgi Teknolojileri optimum kullanılmalı, Numarataj kavramını aşan ve daha etkin çözüm üreten Numarataj Sistemleri kurulmalıdır. İmar planı şartlarına göre, minimum ölçekte oluşturulan parselasyon planlarına dayalı olarak Tahsis Haritaları ivedilikle oluşturulmalıdır. Arazi çalışmaları için kullanılması gereken Numarataj Krokileri hazırlanmalı ve güncelleme işlemlerinde de etkin bir biçimde kullanılmalıdır.

27 Sonuç Uygulamada karşılaşılan en önemli sorunlardan olan kalifiye personel eksikliği giderilmeli, numarataj işlemleri için eğitimli, mevzuata hakim personel kullanılmalıdır. Kent içinde etkin yönetimin sağlanması açısından, kamunun kullanımına açık Sokak Indeks ya da Adres Haritaları hazırlanmalıdır. Özellikle sokak isimi değişiklikleri için halk katılımı sağlanmalı, sık sık isim ve numara değişikliği yapılmamalı, yapılması durumunda da diğer kamu kurum ve kuruluşları bilgilendirilmelidir. Sokak numara dağılımını içeren Adres Referans Dosyaları hazırlanmalıdır. Numaralama çalışmalarının ekonomiye getirdiği ağır külfet ve KBS için gerekliliği düşünüldüğünde, etkin bir güncelleme sistemi oluşturulmalıdır.

28 Son Söz YÖNETİMSEL KARARLARIN HIZLI VE DOĞRU BİR ŞEKİLDE VERİLMESİ, İŞLERİN AKSAMADAN YAPILABİLMESİ VE KENTLEŞMENİN KONTROL ALTINDA TUTULABİLMESİ YÖNETİCİLERİN KENTE AİT VERİLERE TAM OLARAK HAKİM OLMASINA BAĞLIDIR. BU BAĞLAMDA İHTİYAÇ DUYULAN KENT BİLGİ SİSTEMLERİ İÇİN ÖNCELİKLE DOĞRU VE GÜNCEL ADRES VERİLERİYLE, GÜNCEL HALİHAZIR HARİTA VE DİĞER GRAFİK KATMANLAR BİRLİKTE KULLANILARAK BİR ADRES BİLGİ SİSTEMİ BAŞLANGIÇTA OLUŞTURULMALIDIR. BU SİSTEMLER AYNI ZAMANDA E-BELEDİYE UYGULAMASININ TEMEL İŞLEVLERİNİ YERİNE GETİRMEDE ÖNEM TEŞKİL ETMEKTEDİR..

29 NUMARATAJ İŞLEMİNDE İŞ AKIŞ ŞEMASI HALİHAZIR HARİTANIN GÜNCELLENMESİ, YENİLENMESİ İmar Planlarında Minimum Alana Göre Parselleme; Tahsis Haritalarının Oluşturulması İmar Planı Onay Aşamasında Yolların Meclis Tarafından İsimlendirilmesi (Numaralama Çalışmaları Harita Üzerinde Yapılıp Sonra Araziye Yansıtılmalıdır.) (Tahsis Numaralarında Ortaya Çıkan Karışıklık Kalkacaktır.) (Karışıklıkların önlenmesi için - geleceğe yönelik- imar durumuna göre isimlendirme) İMAR PLANI OLMAYAN YERLER İMAR PLANI OLAN YERLER Bütün Sokak İsimleri Hali Hazır Duruma Göre Verilecek YAPILAŞMIŞ VE YOLLAR AÇILMIŞ ALANLAR YAPILAŞMAMIŞ VE YOLLAR AÇILMAMIŞ ALANLAR Bütün Sokak İsimleri İmar Planına Göre Verilecek Sokak İsimleri İmar Planına Göre, Mevcut Durum Dikkate Alınarak Verilecek DİE Kurumu Tarafından Kontrolör Görevlendirilmesi Numarataj Formlarının Doldurulması Yapılan Değişikliklerin Haritalara bağımlı olarak Posta İdaresine Bildirilmesi Yeni Yapı Form_1 Eski Yapı Form_2 Güncelleme Yaklaşımında, Değişen İkamet Bilgilerinin Muhtarlıklar Tarafından Anında İdareye Bildirilmesi Halihazır Tabanlı Dijital Numarataj Haritalarının Oluşturulması Haritalar Üzerinde Numarataj İşleminin Yapılması ARAZİ ÇALIŞMALARI Güncelleme Formlarının Hazırlanması Dijital Olarak Numarataj Krokilerinin Hazırlanması Her bir yapı için Adres Kodlarının Oluşturulması Numarataj Levhalarının Araziye Yansıtılması Güncelleme İşleminin İlgili İdare Tarafından Periyodik Olarak DİE ye Bildirilmesi (Harita Üzerinde, kapı numaralarının, sokak ve cadde isimlerinin, tahsis numaralarının gösterilmesi) Gerekli Bilgilerin Toplanması Numaratajın Araziye Yansıtılması Belediyelerde, herhangi bir işlem için numarataj krokisi istenmesi (Mahalle, cadde, sokak isimleri ve kapı numaralarının temsil edildiği adres kodlarının oluşturulması) DİNAMİK NUMARATAJ SİSTEMLERİNİN OLUŞTURULMASI