Psikoloji Psychology Psyche ology Ruh/zihin inceleme

Transkript

1

2 Psikoloji Psychology Psyche ology Ruh/zihin inceleme

3 Beden/Zihin Problemi Mentalizm Psikofizik Etkileşimselcilik MONİZM ZİHİN/ BEYİN SORUNU DUALİZM Materyalizm Psikofizik Paralelcilik

4 >Psikoloji bilimler içerisinde en eskisidir? Aristo (nurture), Plato (nature) (MÖ 4 ve 5.yy) İnsan Dogası: * Bellek, * motivasyon, algılama, * hayal kurma, rüya * rasyonel olmayan davranışlar >Psikoloji aynı zamanda yeni bir bilimdir? Wilhem Wundt 1879 Leipzig, Almanya Ebbinghaus: «Psikolojinin çok uzun bir geçmişi; ama çok kısa bir tarihi vardır...»

5 Doğa Felsefesi Yaklaşımı Descartes ( ): *Beden/Zihin, beden ve zihin iki ayrı sistem *Beden tek başına ele alınılabilir *Doğayı açıklamada kullanılan yaklaşımlar bedene uygulanabilir... Beden Doğa Felsefesi Yaklaşımı kapsamında ele alınabilir. -Determinizm -Sonlu Nedensellik -Tümevarımcı mantık -Refleksler -Türetilmiş ve Doğuştan Fikirler

6 İstemli davranış İstemli davranış İç ve dış uyarıcılar Kartezyen Dualizm (Davranış) İstemsiz davranış İstemsiz davranış (refleksif) Dış uyarıcılar Refleks arkı Tek tip sinir yolağı Pineal bez Zihin kestirilebilir kurallara göre çalışmaz... Nativizm: İnsan doğuştan bazı fikirlere sahiptir.

7 Doğa Felsefesi Yaklaşımı Galileo-Newton: «Evren Büyük Bir Makina» Mekanistik Yaklaşım Evren *Düzenli, *Gözlenebilir, *Ölçülebilinir, *Öngörülebilir... İnsanda aynı şekilde olamaz mı? Doğayı anlamada kullandığımız yöntemler «İnsan Doğasını» anlamada kullanılamaz mı?

8 Empirisizm (Görgülcülük- İngiliz Görgülcüleri) Zihin nasıl çalışır? >John Locke ( ) Bilgi duyum dolayısıyla deneyimden gelir. Basit fikir (Zihnin Atomları), Kompleks fikirler (Zihinsel Kimya) Tabula Rasa

9 Empirisizm (Görgülcülük- İngiliz Görgülcüleri) Zihin nasıl çalışır? >Bağlaşımcılık Basit duyumlar bağlaşımlar yardımıyla bir araya gelerek karmaşık fikirleri oluşturur. A-R-A-B-A bu beş şekil bize araba diye adlandırılan araçtan beş duyu organıyla elde ettiğimiz duyumlar ile belleğimizde bu kavramla ilgili tüm anıları bağlaşımıyla oluşan kavramı tem sil eder.

10 Bağlaşım Kuralları 1)Temel Kurallar (Aristo) a) Komşuluk /Birliktelik b) Benzerlik c) Zıtlık 2) İkincil Kurallar (Thomas Brown) a) Uyarıcı Şiddeti b) Frekans

11 Psikolojiyi Felsefeden Ayıran Yön? Konusu: Davranışlar ve zihinsel süreçler Yöntem: deney ve gözlem Bugünkü psikoloji 19 ve 20. yy daki gelişmelerin bir ürünüdür... Psikoloji Bilimi Pozitivizm: Objektif Bilgi Emprisizm: Duyum ve Deneyim Materyalizm: Madde ve enerji

12 PSİKOLOJİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ Yeni psikoloji, Fizyolojik Psikoloji adı altında Wilhelm Wundt tarafından 1879 yılında Leipzig de kurulmuştur. Felsefeden, deney ve gözlemi veri toplama yöntemi olarak kullanmasıyla ayrılır... Wundt

13 Psikoloji; Davranışın ve zihinsel süreçlerin bilimsel olarak araştırılmasıdır. Burada anahtar kelime bilim dir.

14 Yapısalcılık ( ) Psikoloji sağlıklı insanın bilincini ögelerine analiz eden bilim dalıdır. Yöntem: içe bakış Wundt Titchener

15 İşlevselcilik ( ) Psikoloji amaca yönelik, çevreye uyum yapan canlının zihinsel süreçlerini inceleyen bilim dalıdır. Darwin Yöntem: içe bakış James

16 Psikodinamik Psikoloji (1895- ) Psikoloji bilinçaltının güdüleyici kuvvetlerini, bunlar arasındaki çatışmaları ve bu çatışmaların davranışa etkisini inceleyen bilim dalıdır. Yöntem: Serbest çağrışım, rüyalar Freud Jung Adler Horney

17 Davranışçılık ( ) Radikal Davranışçılık: Psikoloji canlının uyarıcılara verdiği ve dıştan gözlenebilen davranışlarını inceleyen bilim dalıdır. (U D) Yöntem: Deney-Gözlem Pavlov Watson Skinner Thorndike

18 Yeni Davranışçılık Psikoloji canlının uyarıcılara verdiği dıştan gözlenebilen davranışlarla uyarıcı ile davranış arasına giren olayları inceleyen bilim dalıdır. (U O D) Tolman Hull

19 Gestalt Psikolojisi (1913 ler) insanların nesneleri nasıl bir bütün olarak algıladığıyla ilgilenir. «Bütün parçalarının toplamından daha fazla bir şeye eşittir» Wertheimer Koffka Köhler

20 Phi Fenomeni Water, Arcimboldo

21 Water, Arcimboldo

22 Müller- Lyer ilizyonu

23 BİLİM NEDİR? Evren hakkında bilimsel yöntemle elde ettiğimiz sistematik olarak organize edilmiş bilgiler bütünü * Deney ve gözlem sonucu elde ettiğimiz birbirine bağlı kavramlar ve kavramsal taslaklar bütünü * Bilimsel Yöntem: veri toplayarak verileri açıklamak için kuramlar üreterek, kuramlara dayalı sınanabilir denenceler oluşturarak ve bu denenceleri görgül/ampirik olarak sınayarak bilgi toplama yöntemidir. Fareleri sola her sola döndüklerinde ödüllendirirsem T labirentte de sola dönerler. * McGuigan,F.J. (1983). Experimental psychology methods of research. Prentice-Hall, New Jersey.

24 BİLİM NEDİR? Tümdengelimci mantık Tümevarımcı mantık Bilim her iki yöntemi de kullanır.

25 BİLİMİN AMAÇLARI Betimleme Açıklama Yordama Kontrol etme

26 Betimleme Bilimin amaçlarından ilki, doğada tutarlı olarak meydana gelen, güvenilir olayları keşfetmek, bu olayları adlandırmak, tarif etmek, belirli özelliklerine göre sınıflandırmak ve olaylar arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır. Erkekler kadınlardan daha saldırgandır

27 Açıklama Bilim, mümkün olduğunca fazla sayıdaki değişik olguyu, en az sayıdaki ilke altında toplamaya çalışır. Yani mevcut görgül verileri birbiriyle çelişmeyecek şekilde kapsayan kuramlar oluşturmayı amaçlar. Görgül olaylar arasındaki nedensel ilişkileri ortaya çıkarmaya çalışır. Anatomik sebeplerle, testesteron düzeyi, cinsiyet rolleri, toplumsal engellemeler vs...

28 Yordama Bilim insanı bir olayı betimledikten sonra, bulgularına ve belirlediği ilişkilere dayanarak yeni olaylarla ilgili tahminlerde bulunur. Testesteron düzeyi arttıkça saldırganlık artar

29 Kontrol Belirleyici ön koşullar üzerinde değişimleme yapma yoluyla, sonuç olayla ilgili istenen bir sonuca ulaşmayı içerir. Saldırgan kişilerin testesteron düzeyini azaltırsam saldırganlık düzeyleri azalır

30 PSİKOLOJİDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Doğal Gözlem Vaka Çalışmaları Anket Çalışmaları Korelasyonel Yöntem Deneysel Yöntem Çok Yöntemli Araştırmalar

31 Psikolojide Etik Milgram Deneyi (1961): Otoriteye itaat 1974 tarihli makalesi "İtaatin Tehlikeleri"nde (İng.: The Perils of Obedience) özetledi