DOLAŞIM ve GAZ ALIŞVERİŞİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DOLAŞIM ve GAZ ALIŞVERİŞİ"

Mehmet Önal
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 DOLAŞIM ve GAZ ALIŞVERİŞİ

2 DOLAŞIM SİSTEMİ Açık Doaşım Sistemi Kan kap, damar ve vücut boşukarında doaşır. Ekembacakıar, yumuşakçaar, böceker Kapaı Doaşım Sistemi Kan kap ve damarar içinde doaşır, dokuardan bir duvara ayrımıştır. İnsan ve diğer omurgaıar

3 İnsan ve diğer omurgaıar kardiyovasküer sistem adı verien kapaı doaşım sistemine sahiptirer. Kapte dönen kanı aan bir atrium (karıncık), kanı dışarı pompaayan ventrikü (karıncık) buunur. Arterer, vener ve kıca damarar topam uzunuğu insan vücudunda km kadardır. Arterer, kanı kapten tüm vücuda taşırar- organara giden arteriyoere daanırar. Vener kanı kabe taşıyan damarardır- kıcaar akış yönünün sonunda venüere dönüşürer. Tüm arterer kanı kapten kıcaara, vener ise kıcaardan kabe doğru götürmektedir. Kardiyovasküer sistemin evriminde metaboik hız önemi bir etkendir. Metaboik hızı daha faza oan hayvanarın daha karmaşık doaşım sistemerine sahiptir.

4 KALP Göğüs boşuğunda, diyaframın üstünde, iki akciğer arasındadır. Kan ve enfin akması için gereken basıncı sağar = Pompa İki kuakçık ve iki karıncık buunmaktadır. Kuakçık duvararı, karıncık duvararına göre daha incedir. Döngünün kasıması sisto, gevşemesi ise diyasto oarak adandırıır. So karıncığı dakikada doaşıma pompaadığı kan miktarına kardiyak verim denir. Atriyoventriküer (AV) kapakçık- her kuakçık ve her karıncık arasında Semiunar (yarım ay) kapakçık-aortun so karıncığı, akciğer arterinin de sağ karıncığı terk ettiği bögede yer aır. Karıncıkarın güçü kasıması ie ouşan basınç ertererde düzeni Kapakçıkarda görüen aksa-kık üfürüme neden our. Genişemeye neden our à NABIZ

5 KARDİYAK DÖNGÜ Kap bir düzende kasııp gevşer. Kasıma: kan pompaanır Gevşeme: odacıkar kana doar Pompaama ve kana doma döngüsü: Kardiyak Döngü Kasıma: Sisto Gevşeme: Diyasto Kap Atışı: İki sisto+bir diyasyo

6 Kap atım düzeni Peysmeyker kabin atım hızını ayarayan uyarıar yayar, Her iki kuakçığa yayıan uyarıar eşzamanı kasımaarı sağar, AV düğümünde 0.1sn engeenen uyarıar kuakçıkardaki kanın karıncıkara boşaması için zaman yaratır, İetim demeteri ve Purjinke iferi uyarıyı kabin en at ucundan her iki karıcık duvarına yayar.

7 Kan damararının yapısı Kan damararı aynı tür dokuardan ouşur. Dışta bağ doku, ortada düz kas en içte ise endote tabaka yer aır. Kıcak damararda yanızca endote tabaka yer aır. Venaardaki kan akımı Vener iskeet kasarının kasımasıya sıkışır. Tek yöne açıan kapakçıkar sayesinde kan sadece kabe doğru akar. Ayakarın şişmesi: Uzun sürei oturma veya ayakta durma, kas hareketerindeki azama, kanın kabe dönüşünü yavaşatır.

8 Kan akım hızı, kan damararının enine kesit aanı ve kan basıncı arasındaki iişki Sıvıar daima yüksek basınç bögesinden düşük basınç bögesine doğru hareket eder. Kan Basıncı: Kanın damar içine uyguadığı ve hareketini sağayan basınç. Topam enine kesit aanındaki artış arteriyoerdeki kan akışını azatır, kıcaarda en yavaş duruma getirir. Kan basıncı, kanı kapten kıcaara gönderen ana güçtür, artererde en yüksek düzeydedir. Kıca damar yatakarında kan akımı Prekapier sfinkterer: Kıca yatakara giren kan miktarını düzener. Bir miktar kan arteriyoerden doğrudan venüere, süreki açık oan ve kısa devre kanaarı oarak adandırıan kıcaardan geçer.

9 Kanın bieşimi; pazma % 55, hücrese eemanarı % 45 Ayuvarar (eritrosit) hemogobin moeküeri içerir, oksijen taşır Akyuvarar (ökosit) savunma 1monosit 2 nötrofi 3 bazofi enfeksiyonara savaş 4 eozinofi 5 enfosit Kan pucukarı (pateet) kan pıhtıaşması

10 Kanın Pıhtıaşması Damar endotei zarar gördüğünde ve buna bağı oarak bağ doku kana açık hae gediğinde kan pıhtıaşmaya başar. Pateeter bağ dokudaki koajen ifere yapışarak bir tıkaç görevi görürer. Atheroscerosis: Damararın tıkanması Ateroskeroz: Artererde koestero çöketieri ie tanımanan hastaık Ateroskeroz ieredikçe arterer daha faza tıkanır, kap krizi/feç riski artar.

11 Sounum Sistemi Sounum keimesi iki anamda kuanıır. Hücrese düzeyde Organizma düzeyinde Hücresedüzeyde hücrese oksidatif metaboizmaanamında kuanımaktadır. Organizma düzeyinde ise sounum, gaz değisim yüzeyerinin, yani akciğererin atmosfer havası ie havaanması demektir.

12 Sounum sisteminin bir diğer görevi de ses çıkarmaktır. Konusurken, sounum sisteminde doaşan hava, ses teerini titreştirir, ousan bu sesin havaya dou boşukarda yankıanmasıya bazı frekansar diğereri üzerine baskın çıkar, bu da her kişiye kendine has öze sesini verir.

13 Bronşar, bronşioer ve termina bronşioerde gaz aısverişi omaz, bu kanaar anatomik öü boşuk oarak adandırıır. Anatomik öü boşukta buunan hava hacmi 150 m dir. Gaz değisimi yapıan aanar ise respiratuvar bronşio, duktus aveoaris ve aveo keseeridir. Anatomik öü bosuk nedeni ie her bir sounum ie akcigerere aınan 500 m havanın yanızca 350 m sinde gaz değişimi yapımaktadır.

14 Sounum Sisteminin Fonksiyonarı Oksijen temin eder. Karbondioksidi atar. Kanın hidrojen iyon konsantrasyonunu (ph sını) düzener. Konuşmak için gereki seseri üretir (fonasyon). Mikropara karşı vücudu savunur. Kan pıhtısını tutar ve eritir.

BURUN. Buruna aınan hava burun boşuğunda buunan kıar ve burun sıvısı vasıtasıya kısmen ısıtıır, nemendiriir ve içindeki yabancı maddeer süzüerek tutuur.

15 BURUN. Buruna aınan hava burun boşuğunda buunan kıar ve burun sıvısı vasıtasıya kısmen ısıtıır, nemendiriir ve içindeki yabancı maddeer süzüerek tutuur. Sounum sisteminin dışardan görüen tek parçasıdır. Fonksiyonarı: Sounum için hava you ouşturur Havayı ısıtır ve nemendirir Havayı fitre eder Konuşmada sesin tınısını ouşturur Koku reseptörerini barındırır. YUTAK Hava burundan sonra yutağa geçer. Yutak sounum sistemiye sindirim sisteminin birikte oduğu bir bögededir

16 GIRTLAK YAPISI: Kıkırdaktan yapımış, souk borusunu koruyan, içinde ses teeri buunan, kutu şekinde bir yapıdır. GÖREVİ: Aınan havanın sounum youna gönderidiği ve sesin çıkartıdığı yerdir. Yapısında buunan gırtak kapakçığı nefes aındığında açıarak havanın souk borusuna girmesini sağar. SOLUK BORUSU İç yüzeyi siere kapıdır. Souk borusu akciğerere girerken iki koa ayrıır. Koardan her biri bir akciğere bağanır. Bu koara bronş adı veriir.

17 AKCİĞERLER YERİ: İnsanda ve memeierde göğüs boşuğunda buunur. So ve sağ akciğerer omak üzere iki tanedir. YAPISI: Sağ akciğer üç bömei, so akciğer ise iki bömei bir yapıya sahiptir. Her iki akciğer de pöra denien iki yaprakı ince bir zara örtüüdür. Bu iki zarın dış ve iç yaprakarı arasındaki az miktarda su ve hava buunur.

18 Gaz değişimi oduğu için çok sayıda hava kesecikeri mevcuttur. Bu yapıara aveo ismi veriir. Bu aveoer sounum yüzeyini artıracak şekide dizayn edimiştir. Aveoerin etrafı kıca damarara sarımıştır. Aveoere giren havanın oksijeni kıca damarara geçer. Karbondioksit ise kandan aveoere geçerek dışarıya atıır. Akciğererde yakaşık 8 miyon aveo ve m 2 ik yüzey aanı buunmaktadır. Aveo kaınığı 0,2-0,5 µ dur.

19 Sounum Mekaniği - Fizyoojisi ØAkciğerer, göğüs boşuğunun aşağı-yukarı ve öne-arkaya hareketi ie havaanırar. a) İnspirasyon (souk ama) ve b) Ekspirasyon (souk verme) mekanizması VENTİLASYON (AKCİĞER HAVALANMASI) Havanın pumoner yani akciğer sistemine aınıp verimesine pumoner ventiasyon denir. Ventiasyon inspirasyon ve ekspirasyon oayarı ie gerçekeştiriir. Spirometri? ü Akciğer ventiasyonunun inceenmesinde akciğerere giren ve çıkan hava miktararının kaydedimesidir. Spirometre? ü Spirometri işemini yapan cihazar. Spirogram? ü Spirometre ie ede edien akciğer hacim ve değişikikerini gösteren diyagram.

20 Kanda oksijenin taşınması Akciğerden kana geçen oksijenin % 97 si hemogobine bağı oarak taşınır (ayuvararda). Hemogobin, kanda sounum organından dokuara oksijen, dokuardan sounum organına karbondioksit taşıyan proteindir. Eritrositerin içinde buunur. % 3 ise pazmada ve hücrede çözünmüs durumda taşınır.

21 Oksijenin hemogobine bağanması Oksijenin hemogobine bağanması geri dönüsümü bir bağanmadır. Akciğerde yüksek bir afinite (bağanma gücü) ie birbirerine bağanırken, dokudaise birbirerinden ayrışırar.

22 Karbondioksitin kanda taşınması 100 m kanda ortaama 4 m karbondioksit dokuardan akciğerere 4 yoa taşınır. 1. Karbondioksitin çözünmüs oarak taşınması 2. Bikarbonat iyonu şekinde taşınması 3. Hemogobine bağanarak 4. Pazma proteinerine bağı oarak karbomino bieşikeri hainde taşınması

23 Sounumun düzenenmesi Sounum merkezerinedirekt ve indirekt oarak kimyasave sinirseyoara uyarıar gemektedir. Sounum merkezinietkieyen faktörersunardır; Ø Akciğererdeki gerime reseptörerinden geen uyarıar, Ø Ekem kas ve tendonardaki proprioreseptörerden geen uyarıar, Ø Kandaki H iyonu artısı, Ø Aort kavsi vekarotid artererde buunan kimyasa reseptörerden (bu reseptörer kandaki PCO2, PO2 ve PH değişikikerine duyarıdır) geen uyarıar. Ø Deri vevücutısısında meydana geen değişikiker, Ø Hormona (örnegin epinefrin) vesinirse faktörere

24 Hipoksi Oksijen azığıdır. Çesiteri; Ø Ø Ø Ø 1. Hipoksik hipoksi-po 2 düşük 2. Anemik hipoksi-hb düşük 3. Stegnant hipoksi-doaşım bozukuğu 4. Histotoksik hipoksi-doku O 2 yeterince kuanıamıyor.

25 Anoksi Oksijenin hiç omamasıdır. Organizmaya hipoksiye uyum sagar (bir dereceye kadar) ama anoksi durumunda öür. Hiperkapni Vücut sıvıarında karbondioksit birikmesi anamında kuanıır. Hipoventiasyon ya da doaşım yetersiziği ie hipoksi ie birikte hiperkapni ousur.

26 Siyanoz Derinin mavimtrak renk amasıdır. Nedeni deri damararında, özeike kapiererde deoksijene hemogobin miktarının artmasıdır. Deoksijene hemogobin koyu mavimor renktedir.

Benzer belgeler

Solunum Sistemi Fizyolojisi

Solunum Sistemi Fizyolojisi 1 2 3 4 5 6 7 Solunum Sistemini Oluşturan Yapılar Solunum sistemi burun, agız, farinks (yutak), larinks (gırtlak), trakea (soluk borusu), bronslar, bronsioller, ve alveollerden