Araştırmalar / Original Articles Kadın ile Erkek KOAH lı Olguların Karşılaştırılması
|
|
- Ceren Arat
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ISSN Tüm hakları saklıdır, tamamen ve kısmen tıpkıbasımı yasaktır Araştırmalar / Original Articles ile KOAH lı Olguların Karşılaştırılması Comparison of Male and Female COPD Subjects İlknur Başyiğit 1, Haşim Boyacı 1, Serap Argun Barış 2, Füsun Yıldız 1, Ahmet Ilgazlı 1 1 Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları, Kocaeli 1 M. Kazım Dinç Kandıra Devlet Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, Kocaeli Geliş Tarihi: 18 Temmuz 21 Kabul Tarihi: 15 Eylül 21 Özet Amaç: Bu çalışmanın amacı, kadın ve erkek hastalar arasında KOAH nedenleri, ağırlığı, atak sayıları ve ek hastalık varlığı açısından fark olup olmadığını belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Beş yıl boyunca kliniğimizde KOAH tanısı ile takip edilen hastaların dosyaları retrospektif olarak incelendi. Hastaların demografik özellikleri, hastalık evreleri, solunum fonksiyon testi ve arter kan gazı bulguları, ek hastalıkları, atak sayıları ve seyirleri belirlendi. Bulgular: Takip edilen 119 (99 erkek, 2 kadın) hastanın tüm verilerine ulaşılabildi. Hastaların yaş ortalaması yıl ve sigara öyküleri paket-yıl olarak saptandı. ve erkek hastalar arasında yaş, vücut kitle indeksi, hastalık evresi, başlangıç FEV 1 değerleri ve kan gazı bulguları açısından farklılık tespit edilmedi. ların 12 si (%6), erkeklerin ise 5 i (%5) hiç sigara içmemişti, ortalama sigara içme süreleri açısından iki cinsiyet arasında anlamlı fark saptandı (erkek; paket-yıl, kadın; 9 15 paket-yıl, p.1). lar arasında 3 veya daha fazla atak saptanmazken, erkeklerin %16 sında üçten fazla atak görüldü. Bu ataklar sırasında erkek hastaların 16 sında yoğun bakım (YBÜ) ihtiyacı doğdu ve bu hastaların 6 sı YBÜ de ex oldu. hastaların hiçbiri atak sırasında YBÜ de takip edilmedi. hastaların 16 sında (%8), erkek hastaların ise 54 ünde (%54.5) en az 1 ek hastalık tespit edildi. Ek hastalıklar için Charlson komorbidite indeksi hesaplandığında cinsiyetler arasında anlamlı farklılık izlenmediği görüldü (erkek; /kadın; , p.1). Sonuç: Hastalık evreleri benzer olmasına rağmen KOAH ın kadınlarda daha iyi prognoza sahip olabileceği düşünülmektedir. Bu farklılığın cinsiyetler arasında sigara öyküsü farkından kaynaklanıp kaynaklanmadığını araştıracak klinik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar sözcükler: cinsiyet, kadın, KOAH Abstract Aim: The aim of this study was to determine whether there was any difference in the etiology, severity of COPD, number of exacerbations and presence of comorbid disease between genders. Material and Methods: The files of the patients with COPD who were followed up for five years were evaluated retrospectively. Demographic features of the patients, disease severity, pulmonary function and blood gas findings, co-morbid diseases, number of exacerbations were determined. Results: We obtained all required data from the files of regularly followed-up 119 patients (99 male, 2 female). The mean age of the patients was yrs and smoking history was pack-yrs. There was no difference in age, body mass index, disease severity, baseline FEV 1 levels and blood gas findings between genders. Twelve of females (6%) and 5 of males (5%) were non-smokers, smoking history was significantly different (male; pack-years, female; 9 15 pack-years, p.1). There were no 3 or more exacerbations in females where 16% of males had more than 3 exacerbations. Sixteen male patients were followed-up in the Intensive Care Unit (ICU) during these exacerbations and 6 of them died in ICU. None of the female patients followed-up in ICU during exacerbation. Sixteen of female patients (8%), 54 of male patients (54.5%) had at least 1 co-morbid disease. Charlson index was calculated for co-morbid diseases and revealed no significant difference between genders (male: ; female: , p.1). Conclusion: It is suggested that despite there was no difference between disease severity, COPD might have better prognosis in female patients. Future clinical studies are needed to investigate whether this difference is resulted from different smoking history between genders. Keywords: gender, women, COPD İletişim adresi: İlknur Başyiğit Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları, Kocaeli Tel.: ; Faks: ; ilknur.basyigit@gmail.com Giriş Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), tüm dünyada mortalitesi ve morbiditesi artmakta olan bir hastalıktır. Cinsiyetin KOAH gelişimindeki rolü konusunda çelişkili bilgiler bulunmaktadır. [1] Sigara içme oranlarının daha yüksek 21 Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi 41
2 olması ve mesleki maruziyetin daha yoğun olması nedeniyle KOAH ın kadınlara göre erkeklerde daha fazla görüldüğü düşünülmektedir. Bununla birlikte kadınlarda sigara içiminin artması, iş ortamına daha fazla katılmaları bu demografik özelliklerin kaybolmasına neden olmaktadır. [2] Son çalışmalarda gelişmiş ülkelerde KOAH prevalans ve mortalite verileri kadın ve erkeklerde eşitlenmiştir. Yüksek gelirli ülkelerde kadınlar arasında sigara içenlerin oranının artması, düşük gelirli ülkelerde ise kadınların iç ortam kirliliğine maruz kalması hastalığın erkek ve kadınları benzer oranda etkilemesinden sorumlu görünmektedir. Ayrıca, akciğer fonksiyonlarındaki azalma hızı ve KOAH a bağlı mortalite ve morbidite oranları değerlendirildiğinde kadınların sigara ile ilişkili KOAH gelişimine erkeklerden daha yatkın olduğu düşünülmektedir. [3-6] Fakat progresif bir hastalık olarak tanımlanan KOAH ın seyrinin cinsiyetler arasında farklı olup olmadığı bilinmemektedir. Bu çalışmada, kadın ve erkek hastalar arasında KOAH nedenleri, hastalık ağırlığı, atak sıklığı ve ek hastalık varlığı açısından fark olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem Kliniğimizde, en az 5 yıl boyunca KOAH tanısı ile takip edilen hastaların dosyaları retrospektif olarak incelendi. GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease) kriterlerine göre post-bronkodilatör FEV 1 /FVC değeri.7 in altında olan hastalarda, yine post-bronkodilatör FEV 1 değerleri temel alınarak hastalık ağırlığı belirlendi. FEV 1 değeri %8 in üzerinde olan hastalar evre 1, %5-8 arasında olanlar evre 2, %3-5 arasında olanlar evre 3 ve %3 un altında olan veya %5 nin altında olup kor pulmonale gelişmiş olan hastalar evre 4 olarak kabul edildi. [7] Astım ve bronşektazi tanıları olan, geriye dönük olarak 5 yıllık süre içerisinde düzenli takiplere gelmeyen, dosyasındaki tüm verilere ulaşılamayan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Hastaların demografik özellikleri, sigara ve meslek öyküleri, biyomass maruziyeti (anamnezde tandır teması, tezek yakılması vb olarak ifade eden hastalarda maruziyet mevcut kabul edildi), hastalık evreleri, solunum fonksiyon testi ve arter kan gazı bulguları, ek hastalıkları ve atak sayıları belirlendi. Stabil dönemdeki hastada; tedavi değişikliği, acil başvurusu ve hospitalizasyon gerektiren ani kötüleşmeler atak olarak tanımlandı. Kurumumuz dışındaki sağlık merkezlerine atak semptomları ile başvurular ve hastane yatışları hastanın verdiği bilgiler temel alınarak elde edildi ve atak olarak kaydedildi. Ek hastalık varlığı açısından Charlson komorbidite indeksi hesaplandı. [8] Bu indekste yer alan ve 1 ile 6 arasında derecelendirilen 19 hastalık arasından hastanın her ek hastalığı için uygun puan verildi, bu puanların toplamı ile total skor elde edildi. İleri yaşın da komorbid durumlara katkıda bulunacağı bilindiğinden yaşa göre adapte edilen Charlson indeksi de hesaplandı. Komorbidite indeksinde bulunan total skora, 4 yaş üstünde her 1 yıl için 1 puan daha eklenerek, yaşa göre adapte edilen Charlson komorbidite skoru bulundu. [9] Verilerin istatistiksel analizi için SPSS 13. programı kullanıldı. Gruplar arasındaki farkın analizinde parametrik veriler için Student t-testi, non-parametrik veriler için ise Mann- Whitney U testi kullanıldı. Değişkenler arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için Pearson korelasyon testi ve lineer regresyon analizi kullanıldı. Analizlerin sonucunda p değerinin.5 bulunması istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular Geriye dönük 5 yıl süresince polikliniğimizde KOAH tanısı ile takip edilen 23 hastanın dosyası tarandı. Dahil edilme kriterlerine uyan 2 si kadın, 99 u erkek toplam 119 hastanın tüm verilerine ulaşılabildi. Hastaların demografik özellikleri, solunum fonksiyon testi ve arter kan gazı bulguları, ek hastalıkları ve hastalık seyirleri kaydedildi (Tablo 1). Sigara öyküleri 52.8 ± 39.6 paket-yıl olarak saptandı. Sigara öyküsü açısından iki cinsiyet arasında anlamlı fark saptandı (erkek; 61.7 ± 37 paket-yıl, kadın; 9 ± 15 paket-yıl, p=.1). ların 12 si (%6), erkeklerin ise 5 i (%5) hiç sigara içmemişti. lar arasında 1 paket-yıldan fazla sigara içen 6 hasta, 3 paket-yıl ve üzeri sigara içen ise sadece 3 hasta (%15) olduğu görüldü. hastaların ise 88 inde (%89) 3 paket-yıl ve üzeri sigara içme öyküsü mevcuttu. Sigara içmeyen hastalarda en sık KOAH nedeni olarak biyomass maruziyeti tespit edildi. Biyomass teması, 12 sigara içmeyen kadın hastanın 1 unda (%5) mevcuttu. Bunu meslek maruziyeti (5 hasta) ve pasif içicilik (5 hasta) takip etti. Arter kan gazlarında PaO 2 ve PaCO 2 değerleri açısından her iki cinsiyet arasında anlamlı farklılık tespit edilmedi (Tablo 1). Solunum fonksiyon testi değerlendirildiğinde; FVC, Tablo 1 Hastaların demografik özellikleri p n 2 99 Yaş, yıl Sigara paket/yıl (median değer) Charlson komorbidite indeksi (CKİ) Yaşa göre CKİ FEV 1, l (% beklenen) ( ) (41.4 2) FVC, l (% beklenen) (68 25) (67 22) FEV 1 /FVC, % VC, l (% beklenen) ( ) (69.6 2).2 PO 2, mmhg PCO 2, mmhg Vücut kitle indeksi (kg/m 2 ) 42 ile erkek KOAH lı olguların karşılaştırılması İ. Başyiğit ve ark.
3 FEV 1, FEV 1 /FVC, VC beklenene göre yüzde değerleri açısından her iki cinsiyet arasında anlamlı farklılık tespit edilmedi. hastaların %58.5 i (n=58), kadın hastaların ise %5 si (n=1) GOLD Evre 3-4 olarak belirlendi (Şekil 1). hastaların %68 i, kadınların %75 i atak sıklığı 1 atak/yıl olarak bulundu. lar arasında 3 atak/yıl saptanmazken, erkeklerin %16 sında üçten fazla atak görüldü (Şekil 2). Her iki cinsiyette atak nedenleri arasında anlamlı farklılık olmadığı, ilk sırayı trakeobronşiyal enfeksiyonların aldığı (%82) gözlendi. Düzensiz ilaç kullanımı atakların %2 sinde, kalp yetmezliği %4 ünde tespit edildi. İki olguda pnömotoraks saptandı. Yüksek klinik şüphe nedeniyle pulmoner emboli açısından tetkik edilen hastaların 3 ünde pulmoner emboli (%2) tespit edildi. Ataklar sırasında erkek hastaların 16 sında yoğun bakım (YBÜ) ihtiyacı doğdu ve bu hastaların 6 sı YBÜ de ex oldu. hastaların hiçbiri atak sırasında YBÜ ihtiyacı olmadı. hastaların 16 sında (%8), erkek hastaların ise 54 ünde (%54.5) en az 1 ek hastalık tespit edildi. larda diyabet, hipertansiyon ve osteoporoz, erkeklerde ise gastrointestinal ve üriner sistem hastalıklarının daha sık olduğu görüldü. Ek hastalık varlığı açısından hesaplanan Charlson komorbidite indeksinde ve yaşa göre adapte edilen Charlson indeksinde cinsiyetler arasında anlamlı farklılık izlenmedi (Tablo 1, Şekil 3). Hasta Sayısı (%) GOLD Evresi Şekil 1 ve erkek hastaların hastalık ağırlık dereceleri. Tartışma Bu çalışma akciğer fonksiyon kayıpları arasında fark olmayan erkek ve kadın KOAH lı hastalar arasında hastalık seyri açısından farklılık olabileceğini, atak sıklığı ve hospitalizasyon oranlarının erkek hastalarda daha yüksek olduğunu göstermektedir. Fakat kadın hastalarımızda sigara içme oranları daha düşük olduğu için bu farklılığın sigaranın etkisinden mi, cinsiyetler arasında hastalık seyri farkından mı kaynaklandığı net olarak ortaya konamamıştır. KOAH ın da içinde bulunduğu pek çok pulmoner hastalığın kadın ve erkekler arasında farklı sıklıkta görüldüğü ve farklı seyredebildiği bilinmektedir. [2] Önceki çalışmalarda KOAH görülme sıklığında cinsiyetler arasındaki farklılık, sigara içme oranlarının kadınlarda düşük olmasına bağlanmış, kadınların sigara içme oranlarının artması ile bu farklılığın ortadan kalktığı gösterilmiştir. Dahası bazı çalışmalar kadınların sigaranın olumsuz etkilerine erkeklerden daha duyarlı olduğunu ve KOAH a bağlı fonksiyon kaybı, atak sıklığı, hospitalizasyon ve mortalite oranlarının kadınlarda daha yüksek olduğunu ileri sürmüştür. [4,5,1,11] Bununla birlikte kadınlarda KOAH ın prognozunun daha iyi olduğunu ileri süren yayınlar da mevcuttur. [12,13] Sunyer ve arkadaşlarının yayınladıkları bir kohort çalışmasında, acil servise astım ve KOAH nedeniyle başvuran hastalar arasında, erkek hastalarda solunum hastalıkları ve KOAH nedeniyle ölüm oranlarının kadınlardan daha yüksek olduğu gösterilmiştir. [14] Fakat bu çalışmada cinsiyetler arasında hastalık ağırlığı farkı olup olmadığı ve mortalite sonuçlarını tam olarak neyin etkilemiş olabileceği ortaya konamamıştır. Hastalık ağırlığı aynı olan kadın ve erkek KOAH lıları karşılaştıran başka bir çalışmada ise kadınlarda atak sayısının ve dispne skorlarının yüksek, yaşam kalitesi skorlarının ise düşük olduğu gösterilmiştir. [15] Göğüs hastalıkları kliniğine başvuran KOAH tanılı 16 hastanın dahil edildiği bu son çalışmada kadın hastalarda biyomass maruziyeti olmaması bizim çalışmamız ile en önemli farklılığı oluşturmaktadır. Bizim çalışmamızda da hastalık ağırlığı açısından cinsiyetler arasında fark izlenmemesine rağmen atak sayıları, hospitalizasyon ve mortalite oranları kadın hastalarda daha düşük Hasta sayısı (%) Hasta sayısı (%) Atak sayısı CKİYaşa göre CKİ Şekil 2 ve erkek hastaların atak sıklıklarının karşılaştırılması. Şekil 3 ve erkek hastaların ek hastalık açısından karşılaştırılması. *CKİ: Charlson komorbidite indeksi Comparison of male and female COPD subjects İ. Başyiğit et al. 43
4 bulunmuştur. Fakat kadın hastalarımızın büyük çoğunluğunda KOAH nedeni olarak biyomass maruziyeti tespit edilmiştir. Ülkemizin de içinde bulunduğu coğrafyada biyomass maruziyetinin özellikle kadınlarda önemli bir KOAH nedeni olduğu bilinmektedir. Günen ve arkadaşları Malatya da, kırsal alanda yaşayan ve KOAH tanısı konan kadınların %54.5 inde KOAH nedeni olarak yalnızca biyomass maruziyetini tespit etmişlerdir. [16] Ekici ve arkadaşları ise Kırıkkale de yaptıkları çalışmalarında, sigara içmeyen 4 yaş üstü kadınları biyomass teması olan ve olmayanlar olarak iki grupta incelemiş ve biyomass maruziyeti olan grupta KOAH sıklığını anlamlı olarak daha yüksek bulmuşlardır. [17] Kiraz ve arkadaşlarının kırsal ve kentsel bölgede yaşayan kadınları karşılaştırdıkları çalışmalarında ise sigara içme oranları kentsel bölgede yaşayan kadınlarda daha yüksek oranlarda bulunmasına rağmen, kronik bronşit ve KOAH sıklığı kırsal bölgede biyomass teması olan kadınlarda daha yüksek bulunmuştur. [18] Ayrıca araştırıcılar, daha genç yaşta olmalarına rağmen kırsal bölgede yaşayan kadınların FEV 1 değerlerinin, kentsel bölgede yaşayan kadınlara göre daha düşük olduğunu da belirtmişlerdir. Bu bulgu sigara içimi sonucunda gelişen KOAH ile biyomass teması ile gelişen KOAH seyirleri arasında farklılık olabileceğini düşündürmektedir. Fakat literatürde sigara dışında etyolojik ajanlarla temas sonucu gelişen KOAH seyrine ilişkin veriler, muhtemelen bu gruptaki hasta sayısının az olmasından dolayı, sınırlı sayıdadır. Sigaranın patolojik etkilerinin biyomass teması ile de oluşup oluşmadığını göstermeyi amaçlayan bir çalışmada; sigara içmeyen ve biyomass teması olmayan sağlıklı kadınlara göre biyomass teması olan kadın hastalarda yüksek oranlarda lipid peroksidasyonu ve antioksidan aktivite azalması tespit edilmiş fakat sigara içici kadınlarda bu etkilenmenin daha belirgin olduğu ortaya konmuştur. [19] Sigara içimi ile odun dumanı maruziyeti sonucu gelişen klinik, radyolojik ve histopatolojik değişikliklerin karşılaştırıldığı bir çalışmada ise iki grup arasında belirgin bir farklılık izlenmemiştir. [2] Bizim çalışmamızda da çoğunluğunu sigara içicilerin oluşturduğu erkek KOAH lılar ile, çoğunluğunu biyomass maruziyetinin oluşturduğu kadın KOAH lılar arasında fonksiyonel ve klinik farklılık tespit edilmemiştir. Buna rağmen, geriye dönük 5 yıllık takip süresince erkek hastaların acil başvurusu, hospitalizasyon ve yoğun bakım gerektiren atak sayılarının daha fazla olduğu gösterilmiştir. Çalışmanın retrospektif olması, yalnızca kurumumuza yapılan atak başvurularının iyi dökümante edilip, başka merkezlere başvuru konusunda hasta ifadesinin temel alınması bu çalışmanın verilerini kısıtlayan faktörler olarak sıralanabilir. Ancak hastaneye yatış gerektiren atakların büyük çoğunluğunun ve yoğun bakım takiplerinin tümünün kurumumuzda gerçekleşmiş olmasının bu kısıtlılığı bir miktar azaltabileceği düşünülmektedir. Çalışmamızın önemli kısıtlılıklarından biri de cinsiyet dağılımının eşit olmamasıdır (119 olgunun 2 si kadın, 99 u erkek). hasta sayısının az olması karşılaştırmanın yorumlanmasını zorlaştırabilir. Fakat ülkemizde yapılan diğer çalışmalarda da KOAH lı kadın hasta sayısının az olduğu görülmektedir. Malatya da yapılan bir KOAH epidemiyoloji çalışmasında 116 kişi taranmış, KOAH sıklığı %6.9 bulunurken, kadın/erkek oranının ¼ olduğuna dikkat çekilmiştir. [16] Benzer şekilde, İzmir de solunum fonksiyon testi çadırına başvuran 361 kişi arasında, önceden KOAH tanısı olan hastaların tümünün erkek olduğu ve hava yolu obstrüksiyonu saptanan yalnızca iki kadın hasta olduğu izlenmektedir. [21] ve erkek KOAH lıların karşılaştırılmasında, görece eşit cinsiyet dağılımı oluşturabilmek için çok merkezli çalışmaların planlanması gerektiği düşünülmektedir. Sonuç olarak, büyük bir kısmını sigara içicilerin oluşturduğu KOAH, biyomass maruziyeti başta olmak üzere farklı etyolojik faktörlerin etkisi ile de meydana gelebilmektedir. Çoğunluğunu kadın hastaların oluşturduğu, sigara içimine bağlı olmayan KOAH da klinik seyrin farklı olup olmadığını araştıracak daha fazla sayıda hasta içeren, uzun süreli çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Kaynaklar 1. Xu X, Weiss ST, Rijcken B, Schouten JP. Smoking, changes in smoking habits and rate of decline FEV1: new insight into gender differences. Eur Respir J 1994;76: Caracta CF. Gender differences in pulmonary disease. The Mount Sinai J of Med 23;7: Viegi G, Scognamilio A, Baldacci S, et al. Epidemiology of chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Respiration 21;68: Silverman EK, Weiss ST, Drazen JM, et al. Gender-related differences in severe, early- onset chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 2;162: Prescott E, Bjerg AM, Andersen PK, et al. Gender difference in smoking effects on lung function and risk of hospitalization of COPD: results from a Danish longitudinal populational study. Eur Respir J 1997;19: Mannino DM. COPD: epidemiology, prevalence, morbidity and mortality, and disease heterogeneity. Chest 22;121:121S 6S. 7. NHLBI/WHO Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management and prevention of chronic obstructive lung disease (Updated 29). 8. Charlson M, Szatrowski TP, Peterson J, Gold J. Validation of combined comorbidity index. J Clin Epidemiol 1994;47: Hall WH, Ramachandran R, Narayan S, et al. An electronic application for rapidly calculating Charlson comorbidity score. BMC Cancer 24;2:4: Dransfield MT, Davis JJ, Gerald LB, Bailey WC. Racial and gender differences in susceptibility to tobacco smoke among patients with chronic obstructive pulmonary disease. Respir Med 26;1: Machado MC, Krishnan JA, Buist SA et al. Gender differences on survival in oxygen-dependent chronic obstructive pulmonary disease patients. Am J Respir Crit Care Med 26;174: Miyamoto K, Aida A, Nishimura M, et al. Gender effect on prognosis of patients receiving long-term home oxygen therapy: The Respiratory Failure Research Group in Japan. Am J Respir Crit Care Med 1995;152: Vilkman S, Keistinen T, Tuuponen T, Kivela SL. Survival and cause of death among elderly chronic obstructive pulmonary disease patients after first admission to hospital. Respiration 1997;64: Sunyer J, Anto JM, McFarlane D, et al. Sex differences in mortality of people who visited emergency rooms for asthma and chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 1998;158: de Torres JP, Casanova C, Hernandez C, et al. Gender and COPD in patients 44 ile erkek KOAH lı olguların karşılaştırılması İ. Başyiğit ve ark.
5 attending a pulmonary clinic. Chest 25;128: Günen H, Hacıevliyagil SS, Yetkin O, et al. Prevalence of COPD: first epidemiological study of a large region in Turkey. Eur J Intern Med 28;19: Ekici A, Ekici M, Kurtipek E, et al. Obstructive airway diseases in women exposed to biomass smoke. Environ Res 25;99: Kiraz K, Kart L, Demir R, et al. Chronic pulmonary disease in rural women exposed to biomass fuel. Clin Invest Med 23;26: Gani H, Seyfikli Z, Çelik KV, ve ark. Kırsal alandaki kadınlarda biomass maruziyetinin lipid peroksidasyon ve antioksidan enzim aktivitelerine etkisi. Türk Toraks Dergisi 2;1: Moran-Mendoza O, Perez-Padilla JR, Salazar-Flores M, Vazquez-Alfaro F. Wood smoke-associated lung disease: a clinical, functional, radiological and pathological description. Int J Tuberc Lung Dis 28;12: Demir A, Büyükşirin M, Polat G, ve ark. KOAH çadırında ölçülen SFT sonuçları ve KOAH risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Toraks Dergisi 26;7:23 8. Comparison of male and female COPD subjects İ. Başyiğit et al. 45
Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi
Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal
DetaylıAÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ
AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ BARAN E 1, KOCADAĞ S 1, AKDUR R 1, DEMİR N 2, NUMANOĞLU
DetaylıKOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı
KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı KOAH Zararlı gaz ve partiküllere karşı havayolları ve akciğerin artmış kronik inflamatuar yanıtı ile ilişkili ve genellikle ilerleyici özellikteki kalıcı hava akımı
DetaylıKoah lı Kadın Hastalardaki Risk Faktörleri. Risk Factors for Chronic Obstructive Pulmonary Disease in Women
Dicle Tıp Dergisi, 2006 Cilt:33, Sayı: 4, (215-219) Koah lı Kadın Hastalardaki Risk Faktörleri Arzu Yakışan*, Ömer Özbudak*, Aykut Çilli*, Candan Öğüş*, Tülay Özdemir* ÖZET Ülkemiz kırsal bölgelerinde
Detaylı(İnt. Dr. Doğukan Danışman)
(İnt. Dr. Doğukan Danışman) *Amaç: Sigara ve pankreas kanseri arasında doz-yanıt ilişkisini değerlendirmek ve geçici değişkenlerin etkilerini incelemektir. *Yöntem: * 6507 pankreas olgusu ve 12 890 kontrol
DetaylıKOAH OLGULARINDA KOMORBİDİTENİN SIK HASTANE YATIŞINA ETKİSİ
İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, Cilt XXVIII Sayı 2, 2014 KOAH OLGULARINDA KOMORBİDİTENİN SIK HASTANE YATIŞINA ETKİSİ THE EFFECT OF COMORBIDITY ON FREQUENT HOSPITALIZATION IN PATIENTS WITH COPD İlim IRMAK
DetaylıTürkiye de KOAH Epidemiyolojisi
Derleme Review 7 Türkiye de KOAH Epidemiyolojisi Epidemiology of COPD in Turkey Dr. Yasin ABUL, Dr. Tevfik ÖZLÜ Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Trabzon ÖZET
DetaylıASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK
ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık
DetaylıKronik Obstrüktif Akciğer Hastalığının Akut Atağında Reversibl Hiperkapni
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığının Akut Atağında Reversibl Hiperkapni Özkan KIZKIN*, Süleyman Savaş HACIEVLİYAGİL*, Hakan GÜNEN*, Saim YOLOĞLU** * İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları
DetaylıYoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri
Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri Emel AZAK, Esra Ulukaya, Ayşe WILLKE Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
DetaylıIsparta İl Merkezinde KOAH Öntanı Prevalansı ve İlişkili Faktörler
DOI: 10.5152/ttd.2013.09 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL INVESTIGATION Isparta İl Merkezinde KOAH Öntanı Prevalansı ve İlişkili Faktörler Prevalence of Pre-diagnosed COPD in Isparta Provience and the Related
DetaylıCumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık ( ) Kansere Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık (2003-2007) e Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi The Determination of the
DetaylıKOAH Çadırında Ölçülen SFT Sonuçları ve KOAH Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi
ARAŞTIRMA/ Original Article KOAH / COPD Toraks Dergisi 2006; 7(1): 23-28 KOAH Çadırında Ölçülen SFT Sonuçları ve KOAH Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi Atike Demir 1, Melih Büyükşirin 1, Gülru Polat
DetaylıPulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri
Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri Nilay Orak Akbay*, Züleyha Bingöl*, Nuran Gökbulut*, Esen Kıyan*, Ekrem Bilal Karaayvaz**, Mehmet Kocaağa**, Ahmet Kaya
DetaylıKRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) TANIMI SINIFLAMASI RİSK FAKTÖRLERİ PATOFİZYOLOJİSİ EPİDEMİYOLOJİSİ
KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) TANIMI SINIFLAMASI RİSK FAKTÖRLERİ PATOFİZYOLOJİSİ EPİDEMİYOLOJİSİ ÖĞRENİM HEDEFLERİ KOAH tanımını söyleyebilmeli, KOAH risk faktörlerini sayabilmeli, KOAH patofizyolojisinin
DetaylıGERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ
GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ Murat Tuğcu, Umut Kasapoğlu, Çağlar Ruhi, Başak Boynueğri, Özgür Can, Aysun Yakut, Gülizar
DetaylıKOAH lı Hastalarda Sağlık Eğitiminin Etkisinin Değerlendirilmesi
KOAH lı Hastalarda Sağlık Eğitiminin Etkisinin Değerlendirilmesi Ayşe GÜNER*, Nazlı ATAK* * Ankara Üniversitesi Sağlık Eğitim Yüksek Okulu, ANKARA ÖZET Bu çalışma, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
DetaylıÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:
ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve
DetaylıKOAH hastalarının progresyonlarını ne ölçüde tahmin edebiliriz?
KOAH hastalarının progresyonlarını ne ölçüde tahmin edebiliriz? Sibel ATIŞ 1, Arzu KANIK 2, Eylem Sercan ÖZGÜR 1, Suzan EKER 1, Münir TÜMKAYA 1, Cengiz ÖZGE 1 1 Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs
DetaylıMesleksel, çevresel maruziyetler ve akciğer sağlığı ilişkisi
Mesleksel, çevresel maruziyetler ve akciğer sağlığı ilişkisi Nuray KÖMÜS 1, Sinem ALBAYRAK 2, Hülya ELLİDOKUZ 3, Arif Hikmet ÇIMRIN 4 1 Nizip Devlet Hastanesi, Gaziantep, 2 Karasu Devlet Hastanesi, Sakarya,
DetaylıKronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Olgularda Tiroid Fonksiyonları
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Olgularda Tiroid Fonksiyonları Aydanur EKİCİ*, Hatice KELEŞ**, Mehmet EKİCİ*, A. Füsun KALPAKLIOĞLU*, Emel BULCUN*, Ali KARLIDAĞ*, Volkan ALTINKAYA* * Kırıkkale
DetaylıCost of asthma hospitalizations in a pulmonary clinic of a state hospital
Devlet hastanesi göğüs hastalıkları servisinde yatan hastalarda astım maliyeti Cost of asthma hospitalizations in a pulmonary clinic of a state hospital ARAŞTIRMA RESEARCH ARTICLE Asthma Allergy Immunol
DetaylıYenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.
Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi Dr. Aslı KANTAR GİRİŞ GENEL BİLGİLER Akut böbrek hasarı (ABH) yenidoğan yoğun bakım
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
DetaylıUYKU. Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya...
UYKU Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya... Sırça tastan sihirli su içilir, Keskin Sırat koç üstünde geçilir, Açılmayan
DetaylıÜniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?
Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe
DetaylıGöğüs Hastalıkları Acil Servisinde Ölen Hastaların Retrospektif Analizi
Turkiye Klinikleri Arch Lung 2018;19(1):1-5 ORİJİNAL ARAŞTIRMA DOI: 10.5336/archlung.2017-59207 Göğüs Hastalıkları Acil Servisinde Ölen Hastaların Retrospektif Analizi Dursun ALİZOROĞLU, a Yasemin YILDIRIM,
DetaylıUykuda Solunum Bozuklukları Merkezimize Başvuran Hastaların Demografik Özellikleri, Tedavi Yöntemleri ve Tedaviye Uyumları
Uykuda Solunum Bozuklukları Merkezimize Başvuran Hastaların Demografik Özellikleri, Tedavi Yöntemleri ve Tedaviye Uyumları E. Sevil Akkurt, Özlem D. Birben, Şerife S. Bozbaş, Elif Küpeli, Serdar Demirtaşoğlu,
DetaylıDoç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ĠZMĠR KATĠP ÇELEBĠ ÜNĠVERSĠTESĠ ATATÜRK EĞĠTĠM VE ARAġTIRMA HASTANESĠ Ġç Hastalıkları Kliniği Eğitim Sorumlusu: Prof. Dr. Servet AKAR GASTROĠNTESTĠNAL STROMAL TÜMÖRLERDE NÖTROFĠL/LENFOSĠT
DetaylıSolunumsal Yoğun Bakım Ünitesindeki Mortalite #
Solunumsal Yoğun Bakım Ünitesindeki Mortalite # Hilal GÜNAL*, Haluk C. ÇALIŞIR**, Atilla EROL*, Nilüfer DOĞAN*, Y. Tuğrul ŞİPİT**, Eser ŞAVKILIOĞLU* * Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim
DetaylıKOAH lı Olguların Hastanede Yatış Süresini Etkileyen Faktörler
Klinik Araştırma www.firattipdergisi.com KOAH lı Olguların Hastanede Yatış Süresini Etkileyen Faktörler Gamze KIRKIL a1, Figen DEVECİ 1, Teyfik TURGUT 1, Mehmet Hamdi MUZ 1, Suat TÜRKOĞLU 2 1 Fırat Üniversitesi
DetaylıToplum başlangıçlı Escherichia coli
Toplum başlangıçlı Escherichia coli nin neden olduğu üriner sistem infeksiyonlarında siprofloksasin direnci ve risk faktörleri: Prospektif kohort çalışma Türkan TÜZÜN 1, Selda SAYIN KUTLU 2, Murat KUTLU
DetaylıGaziantep Yöresindeki Köylü Kadınlarda Odun Dumanı Maruziyetinin Solunum Sistemi Üzerine Olan Etkilerinin Araştırılması
Gaziantep Yöresindeki Köylü Kadınlarda Odun Dumanı Maruziyetinin Solunum Sistemi Üzerine Olan Etkilerinin Araştırılması Ayten FİLİZ, Öner DİKENSOY Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları
DetaylıKronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Deniz İNAL İNCE, Nur TUNALI, Sema SAVCI, Hülya ARIKAN Hacettepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, ANKARA
DetaylıKronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Alevlenme Nedenleri
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Alevlenme Nedenleri Süleyman Savaş HACIEVLİYAGİL, Hakan GÜNEN, Levent Cem MUTLU, Gazi GÜLBAŞ İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, MALATYA
Detaylıhs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması
hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması Tuncay Güçlü S.B. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Biyokimya Bölümü 16-18 Ekim 2014, Malatya GİRİŞ Kronik
DetaylıDeğişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım. Dr. Deniz Özel Erkan
Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım Dr. Deniz Özel Erkan Evren Parametre Örneklem Çıkarım Veri İstatistik İstatistik Tanımlayıcı (Descriptive) Çıkarımsal (Inferential) Özetleme
DetaylıBurcu Bursal Duramaz*, Esra Şevketoğlu, Serdar Kıhtır, Mey Talip. Petmezci, Osman Yeşilbaş, Nevin Hatipoğlu. *Bezmialem Üniversitesi Tıp Fakültesi
Burcu Bursal Duramaz*, Esra Şevketoğlu, Serdar Kıhtır, Mey Talip Petmezci, Osman Yeşilbaş, Nevin Hatipoğlu *Bezmialem Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Merkezi sinir sistemi
DetaylıBaşyiğit İ, Yıldız F, Yıldırım E, Boyacı H, Ilgazlı A. nic saline solution and blood was drawn for analysis of serum TNF-α levels. There were signific
Astımlı ve KOAH lı hastalarda vücut kitle indeksi ile balgam ve serum TNF-α düzeyi arasındaki ilişki # İlknur BAŞYİĞİT, Füsun YILDIZ, Elif YILDIRIM, Haşim BOYACI, Ahmet ILGAZLI Kocaeli Üniversitesi Tıp
DetaylıYaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
DetaylıTÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik
DetaylıKronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Evde Uzun Süreli Oksijen Tedavisi #
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Evde Uzun Süreli Oksijen Tedavisi # Bülent TUTLUOĞLU*, Sibel ATIŞ****, Cengiz ÖZGE***, Banu SALEPÇİ**, Yaşar YILMAZKAYA** * İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
DetaylıWiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofspor! Sciences 2004, 15 (1), 25-38 üniversite ÖGRENCiLERiNiN WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı Ş. Nazan KOŞAR*, Ayşe KIN IŞLER** Hacettepe
DetaylıErtenü.M, Timlioğlu İper.S, Boz.E.S, Özgültekin.A, Kabadayı.M, Tay.S, Yekeler.İ
Ertenü.M, Timlioğlu İper.S, Boz.E.S, Özgültekin.A, Kabadayı.M, Tay.S, Yekeler.İ Kalite standartlarına göre bir eğitim araştırma hastanesinde yatak sayısının %5 i oranında 3.düzey yoğun bakım yatağı ve
DetaylıKronik Solunum ve Kalp Hastalıklarında Anksiyete ve Depresyon Sıklığı ve İlişkili Özelliklerin Değerlendirilmesi
ARAŞTIRMA MAKALESİ / Research Article DOI: 10.5505/sakaryamedj.2015.24392 Kronik Solunum ve Kalp Hastalıklarında Anksiyete ve Depresyon Sıklığı ve İlişkili Özelliklerin Değerlendirilmesi Evaluation of
DetaylıIASLC Kongresi nin ardından
IASLC Kongresi nin ardından -Akciğer kanser epidemiyolojisi - Akciğer kanserinde tarama - Akciğer kanserli hastada sigara Dr Ülkü Yılmaz Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma
DetaylıBİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNİ TANIYALIM
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNİ TANIYALIM TTD XVII. KIŞ OKULU, ŞUBAT 2018, ANTALYA Dr. Canan DEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD, İş Sağlığı ve Meslek Hastalıkları BD Çıkar Beyanı: İlaç
DetaylıSepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi
Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi Yrd.Doç.Dr. Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi
DetaylıLAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ SONRASI METBOLİK VE HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER
LAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ SONRASI METBOLİK VE HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER Varlık Erol, Cengiz Aydın, Levent Uğurlu, Emre Turgut, Hülya Yalçın*, Fatma Demet İnce* T.C.S.B. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
DetaylıStabil Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Hastalık Ağırlığı ile C-Reaktif Protein Düzeyi Arasındaki İlişki
doi:10.5/otd.01.103 Araştırma Stabil Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Hastalık Ağırlığı ile C-Reaktif Protein Düzeyi Arasındaki İlişki Aysun Aynacı, Engin Aynacı, Birsen Pınar Yıldız, Gönenç Ortaköylü,
DetaylıTÜTÜN VE KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) Kısa Ders 1 Modül: Tütünün Solunum Sistemi Üzerindeki Etkileri
TÜTÜN VE KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) Kısa Ders 1 Modül: Tütünün Solunum Sistemi Üzerindeki Etkileri KOAH hastalarının sigara bırakma danışmanlığı almasının önemini kavrayabilecektir. Kısa
DetaylıTND Böbrek Sağlığı Otobüsü
Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
DetaylıSunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV
Sunu planı NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON DOÇ. DR. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Neden Endikasyonlar Kontrendikasyonlar Hasta seçilmesi Komplikasyonlar Solunum yetmezliği IMV
DetaylıT.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ
T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ AnkilozanSpondilitli hastalarda sigara kullanımı ve radyografik progresyon arasındaki ilişkinin gözden
DetaylıKOAH: TANIM VE EPİDEMİYOLOJİ
KOAH: TANIM VE EPİDEMİYOLOJİ Doç.Dr. Hakan Günen İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Malatya KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) en önemli ölüm ve sağlık yoksunluğu
DetaylıPotential risk factors for development of anxiety and depression in chronic obstructive pulmonary disease
Anatol J Med Sci 2015;1(1):5-9 DOI: 10.15197/sabad.3.1.02 Original Article Özgün Araştırma Potential risk factors for development of anxiety and depression in chronic obstructive pulmonary disease Kronik
DetaylıHışıltılı Çocuk. Ne zaman astım diyelim?
Pediatrik Astım Hışıltılı Çocuk Ne zaman astım diyelim? Prof. Dr. Hasan YÜKSEL 2. Puader Kongresi 2013, Antalya Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji Bilim Dalı ve Solunum Birimi hyukselefe@hotmail.com
DetaylıTürk Hipertansiyon İnsidans Çalışması
Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 22 Mayıs 2008 - Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek
DetaylıAkciğer Hastalarında Sigara İçme Sıklığı #
Akciğer Hastalarında Sigara İçme Sıklığı # Kürşat UZUN*, Bülent ÖZBAY*, Erkan CEYLAN* * Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, VAN ÖZET Bu çalışmanın amacı akciğer hastalığı
DetaylıYoğun Bakım Ünitesinde Yatan Ventilatörle İlişkili Pnömonili Hastalarda Serum C-Reaktif Protein, Prokalsitonin, Solubl Ürokinaz Plazminojen Aktivatör Reseptörü (Supar) Ve Neopterin Düzeylerinin Tanısal
Detaylıİnvaziv olmayan mekanik ventilasyon tedavisinde klinik ve polisomnografik izlem: Basınç ayarı kontrolü rutin olarak yapılmalı mı?
İnvaziv olmayan mekanik ventilasyon tedavisinde klinik ve polisomnografik izlem: Basınç ayarı kontrolü rutin olarak yapılmalı mı? Burcu Zeydan, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
DetaylıÇocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri
Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri Prof. Dr. İpek Türktaş Gazi Tıp Fakültesi, Ankara 6 Yaşı şına gelene kadar ~ %50 sinde en az 1 vizing atağı olacaktır Tekrarlıyan Bronşiolitler (Hışıltılı Bebekler)
DetaylıPrediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi
Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun
DetaylıGiriş ve Amaç. Acinetobacter enfeksiyonları, ülkemizde Yoğun Bakım (YB) ünitelerinde önemli bir sorundur.
Yoğun Bakım Ünitelerinde Acinetobacter baumannii Kolonizasyon ve Enfeksiyon Gelişimine Yol Açan Risk Faktörleri ile Bulaşma Yolları ve Dinamiklerinin Belirlenmesi Önder Ergönül, Lütfiye Mülazımoğlu, Volkan
DetaylıARAŞTIRMA. Akciğer Kanserli Olgularda Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Sıklığı * F.Ü.Sağ.Bil.Tıp Derg. 2011: 25 (2): 87-92 http://www.fusabil.
ARAŞTIRMA F.Ü.Sağ.Bil.Tıp Derg. 2011: 25 (2): 87-92 http://www.fusabil.org Gamze KIRKIL 1 Figen DEVECİ 2 Süleyman Erhan DEVECİ 3 1 Özel Damla Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, Elazığ, TÜRKİYE 2 Fırat Üniversitesi,
DetaylıSigara çenlerde ve çmeyenlerde Akci er Kanseri: Genel Özelliklerde Farkl l k Var m?
ULUSLARARASı HEMATOLOJI-ONKOLOJI DERGISI MAKALE / ARTICLE International Journal of Hematology and Oncology Sigara çenlerde ve çmeyenlerde Akci er Kanseri: Genel Özelliklerde Farkl l k Var m? Ahmet E. ERBAYCU
DetaylıT.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ
T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ NON RADYOGRAFİK AKSİYEL SPONDİLOARTRİT İLE ANKİLOZAN SPONDİLİT HASTALARININ KLİNİK, RADYOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN
DetaylıGARD Türkiye Projesi. Kronik solunum hastalıkları Evde Sağlık Hizmetleri
GARD Türkiye Projesi Kronik solunum hastalıkları Evde Sağlık Hizmetleri KBYM Triaj Bilgilendirme Eğitim İleri teknoloji hastaneleri 2. Basamak hastane Evde bakım I. basamak Acil Servisler Özel bakım kuruluşları
DetaylıKocaeli de sigara içme prevalansı
Kocaeli de sigara içme prevalansı Serap ARGUN BARIŞ 1, Füsun YILDIZ 2, İlknur BAŞYİĞİT 2, Haşim BOYACI 2 1 SB M. Kazım Dinç Kandıra Devlet Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, Kocaeli, 2 Kocaeli Üniversitesi
DetaylıMelek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN. SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU. Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi
DİYABET HASTALARININ HASTALIK ALGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi Amaç: TURDEP-2
DetaylıKKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI TANISI ALAN HASTALARDA UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUĞUN BELİRLENMESİ Burcu DOĞAN Hemşirelik Programı YÜKSEK LİSANS
DetaylıSık kullanılan istatistiksel yöntemler ve yorumlama. Doç. Dr. Seval KUL Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi
Sık kullanılan istatistiksel yöntemler ve yorumlama Doç. Dr. Seval KUL Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik AD Bşk. 1 Hakkımda 2 Hedef: Katılımcılar modülün sonunda temel istatistiksel yöntemler
DetaylıRomatizmal Mitral Darlığında Fetuin-A Düzeyleri Ve Ekokardiyografi Bulguları İle İlişkisi
Kahramanmaraş 1. Biyokimya Günleri Bildiri Konusu: Romatizmal Mitral Darlığında Fetuin-A Düzeyleri Ve Ekokardiyografi Bulguları İle İlişkisi Mehmet Aydın DAĞDEVİREN GİRİŞ Fetuin-A, esas olarak karaciğerde
DetaylıÜniversite öğrencilerinin sigara ve alkol kullanma durumunun besin çeşitliliğine ve beslenme durumuna etkisinin incelenmesi
Üniversite öğrencilerinin sigara ve alkol kullanma durumunun besin çeşitliliğine ve beslenme durumuna etkisinin incelenmesi Rüveyda Esra ERÇİM, Ayla Gülden PEKCAN ÖZET Amaç: Türkiye nin değişik üniversitelerinde
DetaylıDr. Semih Demir. Tez Danışmanı. Doç.Dr.Barış Önder Pamuk
T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ GEÇİRİLMİŞ GESTASYONEL DİYABETES MELLİTUS ÖYKÜSÜ OLAN BİREYLERDE ANJİOPOETİN BENZERİ PROTEİN-2 ( ANGPTL-2
DetaylıKronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında C ve E Vitaminlerinin Serum Düzeyleri #
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında C ve E Vitaminlerinin Serum Düzeyleri # Ali ÖCAL*, Aydan ÇAKAN*, Ayşe ÖZSÖZ*, Şevket DERELİ*, Güzin GÜLERÇE*, Füsun ERCİYES** * İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi
DetaylıTİP 2 DİYABETİK BİREYLERDE GLOMERULAR FİLTRASYON HIZI HESAPLAMADA KULLANILAN ÜÇ FARKLI YÖNTEMİN KARŞILAŞTIRILMASI
TİP 2 DİYABETİK BİREYLERDE GLOMERULAR FİLTRASYON HIZI HESAPLAMADA KULLANILAN ÜÇ FARKLI YÖNTEMİN KARŞILAŞTIRILMASI Fatih Orkun Kundaktepe 1, Mustafa Genco Erdem 2, Serife Aysen Helvaci 3 1 Sağlık Bilimleri
DetaylıEpidemiyolojiye Giriş. Dr. Ahmet U. Demir
Epidemiyolojiye Giriş Dr. Ahmet U. Demir Epidemiyoloji Nedir? Salgın: epidemi Hastalık >>> Hasta >>> Hastalar Hasta: klinik bilgi Hastalar: toplum sağlığı, tanı, koruyucu önlem, tedavi İkna etme: kanıtlama
DetaylıStabil KOAH lı Hastalarda Salbutamol ve İpratropium Bromidin Arteryel Kan Gazları Üzerine Etkileri
Stabil KOAH lı Hastalarda ve İpratropium Bromidin Arteryel Kan Gazları Üzerine Etkileri Tülay ÖZDEMİR*, Esra GEÇKİN*, Candan ÖĞÜŞ*, Aykut ÇİLLİ* * Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları
Detaylıİnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi
İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D
DetaylıKronik obstrüktif akciğer hastalığında mortalite ve mortaliteyi etkileyen faktörler
KLİNİK ÇALIŞMA/RESEARCH ARTICLE Tuberk Toraks 2012; 60(2): 114-122 Geliş Tarihi/Received: 22/12/2010 - Kabul Ediliş Tarihi/Accepted: 20/04/2012 Kronik obstrüktif akciğer hastalığında mortalite ve mortaliteyi
DetaylıKronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi
Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,
DetaylıBir üniversite hastanesi acil servisine astım atak ile başvuran erişkin hastaların hastane maliyetleri
Bir üniversite hastanesi acil servisine astım atak ile başvuran erişkin hastaların hastane maliyetleri Mustafa SERİNKEN 1, Neşe DURSUNOĞLU 2, Arif H. ÇIMRIN 3 1 Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acil
DetaylıGümüşhane il merkezinde yaşayan erişkinlerde kronik bronşit prevalansı
KLİNİK ÇALIŞMA/RESEARCH ARTICLE Tuberk Toraks 2013; 61(3): 209-215 Geliş Tarihi/Received: 24/11/2011- Kabul Ediliş Tarihi/Accepted: 14/07/2013 Gümüşhane il merkezinde yaşayan erişkinlerde kronik bronşit
DetaylıKronik solunum yetmezliği olan olgularda uzun süreli oksijen tedavisinin yaşam süresi üzerine etkisi
Kronik solunum yetmezliği olan olgularda uzun süreli oksijen tedavisinin yaşam süresi üzerine etkisi Hasan DÜZENLİ 1, Ömer Tamer DOĞAN 2, Serdar BERK 3, Sefa Levent ÖZŞAHİN 2, İbrahim AKKURT 2 1 Sinop
DetaylıCukurova Medical Journal
Cukurova Medical Journal Araştırma Makalesi / Research Article 2008 2012 Yılları Arasında Adli Toksikoloji Laboratuvarına Gelen Olguların Değerlendirilmesi Evaluation of Cases Consulted to Forensic Toxicology
DetaylıDr. Safiye Özkan.Ü. Florence Nightingale Hem irelik Yüksekokulu ç Hastalıkları Hem ireli i Anabilim Dalı, stanbul ÖZET
KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLAN (KOAH) HASTALARDA FONKSİYONEL PERFORMANS, YAŞAM KALİTESİ VE SOLUNUM PARAMETRELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN Dr. Safiye Özkan.Ü. Florence Nightingale Hem irelik Yüksekokulu
DetaylıGÖĞÜS HASTALIKLARI SERVİSİMİZDE İZLENEN 85 YAŞ VE ÜZERİ GERİATRİK HASTALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, Cilt XXX Sayı 3, 2016 GÖĞÜS HASTALIKLARI SERVİSİMİZDE İZLENEN 85 YAŞ VE ÜZERİ GERİATRİK HASTALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ THE EVALUATION OF GERIATRIC PATIENTS AGED 85 AND OVER
DetaylıTEŞEKKÜR. Araştırmacı bu çalışmanın gerçekleşmesinde katkılarından dolayı aşağıda adı geçen kişi ve kuruluşlara içtenlikle teşekkür eder.
IV TEŞEKKÜR Araştırmacı bu çalışmanın gerçekleşmesinde katkılarından dolayı aşağıda adı geçen kişi ve kuruluşlara içtenlikle teşekkür eder. Sayın Prof.Dr. Sevilay Şenol Çelik tez danışmanım olarak araştırmanın
DetaylıAlevlenmelerin en yaygın nedeni, trakeobronşiyal enfeksiyonlar ve hava kirliliğidir. Şiddetli alevlenmelerin üçte birinde neden saptanamamaktadır
Toraks Derneği, Göğüs Hastalıkları Uzmanları ve solunum hastalıkları alanında çalışan diğer uzmanlık dallarındaki hekimler tarafından 1992 de kurulan bir ulusal uzmanlık derneğidir. Toraks Derneği nin
DetaylıAstım ve/veya Allerjik Rinitli Hastalar, Hastalıkları Hakkında Bilgi Edinmek İçin İnterneti Kullanıyorlar mı?
Araştırmalar Astım ve/veya Allerjik Rinitli Hastalar, Hastalıkları Hakkında Bilgi Edinmek İçin i lar mı? Ö. ABADOĞLU* * Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Allerjik
DetaylıKOAH ta Hastane Dışı Pulmoner Rehabilitasyon
K O N U I I I G E N E L Y A K L A Ş I M L A R B Ö L Ü M 12 Dicle Kaymaz KOAH ta Hastane Dışı Pulmoner Rehabilitasyon Pulmoner rehabilitasyon; kronik solunum hastalığı olan semptomatik ve günlük yaşam aktivitesi
DetaylıGebelikte beden kitle indeksi ve kilo değişimi ile albuminüri arasındaki ilişki
Gebelikte beden kitle indeksi ve kilo değişimi ile albuminüri arasındaki ilişki Özlem Banu Tulmaç, Zeynep Özcan Dağ, Yüksel Işık, Cemile Dayangan Sayan, Funda Erdoğan, Nevin Sağsöz Kırıkkale Üniversitesi
DetaylıGöğüs hastalıkları polikliniğine başvuran olguların sigara içme özellikleri
Göğüs hastalıkları polikliniğine başvuran olguların sigara içme özellikleri Göksel KITER 1, Sevin BAŞER 1, Beyza AKDAĞ 2, Ali EKİNCİ 1, Nihal ÜNAL 1, Esma ÖZTÜRK 1 1 Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi,
DetaylıKRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI EPİDEMİYOLOJİSİ VE RİSK FAKTÖRLERİ
KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI EPİDEMİYOLOJİSİ VE RİSK FAKTÖRLERİ Ali KOCABAŞ Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Adana, Türkiye e-mail: kocabasa@gmail.com Kronik
DetaylıKOAH riski altında olan (Evre 0) olguların önemi ve klinik farklılıkları
KOAH riski altında olan (Evre 0) olguların önemi ve klinik farklılıkları Nuray KÖMÜS 1, Kemal Can TERTEMİZ 2, Can SEVİNÇ 2 1 Nizip Devlet Hastanesi, Gaziantep, 2 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi,
DetaylıTemel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme. Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya
Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya x eksenine ölçülen volüm, y eksenine ise akım hızı (volüm/zaman) konulur l Akım
DetaylıKronik Öksürük. Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı
Kronik Öksürük Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı Epidemiyoloji Polikliniklerde en sık 5. şikayet %88-100 neden saptanıyor Spesifik tedavi
DetaylıKocaeli Medical J 2017; 6; 2: ARAŞTIRMA MAKALESİ/ ORIGINAL ARTICLE ABSTRACT. Şule Taş Gülen1, Pakize Özçiftçi Yılmaz2
ARAŞTIRMA MAKALESİ/ ORIGINAL ARTICLE Kocaeli Medical J 2017; 6; 2: 38-42 KOAH da Nutrisyonel Durumun Değerlendirmesinde Mini Nutrisyonel Anketin Kullanılabilirliği ve Solunum Fonksiyon Parametreleriyle
Detaylı