KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı
|
|
- Deniz Berker
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı
2 KOAH Zararlı gaz ve partiküllere karşı havayolları ve akciğerin artmış kronik inflamatuar yanıtı ile ilişkili ve genellikle ilerleyici özellikteki kalıcı hava akımı kısıtlanması ile karakterize, yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.
3 KOAH ın en sık görülen semptomları nefes darlığı kronik öksürük kronik balgam çıkarma
4 Dünyada KOAH Küresel hastalık yükü çalışması verilerine göre KOAH, yılda 2.9 milyon ölüme neden olmaktadır dünyada 3. en sık ölüm nedenidir tüm ölümlerin %5.5 inden sorumludur.
5 Türkiye de KOAH Solunum sistemi hastalıkları en sık görülen 3. ölüm nedenidir. KOAH ölüm nedenleri arasında 3. sıradadır. 202 yılında solunum sistemi hastalıkları nedeniyle gerçekleşen ölümlerin %6,5 i KOAH nedeniyledir.
6 KOAH ın farkında mıyız? KOAH kamuoyu ve hekimler tarafından yeterince bilinmeyen, yeterince teşhis edilemeyen ve genellikle yanlış tedavi edilen bir hastalıktır. KOAH hastalarının %60 85 i halen tanı almamış durumdadır.
7 Prevalans Türkiye de %20: Dünyada %0 5 Her 5 kişiden I KOAH lı
8 KOAH ta risk faktörleri nelerdir? Alfa antitripsin yetmezliği hariç genetik risk faktörlerinin rolu henüz çok iyi aydınlatılamamıştır Ancak sigara bilinen en önemli risk faktörlerindendir. Ev içi hava kirliliği (biyomas), Organik yakıt kullanımına ikincil iç ortam hava kirliliği ve Tozlu dumanlı işyerlerinde çalışmanın en önemli çevresel risk faktörleri olduğu bilinmektedir Sosyoekonomik koşulların kötülüğü İntrauterin dönem ve erken çocukluk döneminde risk faktörleriyle karşılaşmanın da bir risk faktörü olduğu yönünde bulgular vardır.
9 KOAH nasıl gelişir? İnhalasyon yoluyla alınan zararlı gaz ve partiküller KOAH gelişen hastaların akciğerlerinde abartılı bir inflamatuar yanıta neden olurlar. Oluşan kronik inflamatuar yanıt, parankimal doku harabiyetine (amfizem) ve normal doku tamir ve savunma mekanizmalarında bozulmaya (küçük havayollarında fibrozis) yol açabilir. Bu patolojik değişiklikler de hava hapsine ve ilerleyici hava akım kısıtlanmasına neden olur.
10 KOAH nasıl gelişir? Küçük Havayolu Hastalığı Havayolu inflamasyonu Havayolunda fibrozis Lümende tıkaçlar Havayolu direncinde artış Parankimal Harabiyet Alveoler tutamakların kaybı Elastik geri çekilmenin (recoil azalması) Hava Akımı Kısıtlanması
11 KOAH tanısı nasıl konur? KOAH tanısı için spirometri zorunludur. Kronik semptomları ve risk faktörlerine maruziyet öyküsü olan ortaileri yaştaki yetişkinlerde spirometrik incelemede yerleşik hava akımı obstrüksiyonu saptanması tanıyı doğrular.
12 KOAH tanısı nasıl konur? KOAH tanısı için spirometri zorunludur. Kronik semptomları ve risk faktörlerine maruziyet öyküsü olan ortaileri yaştaki yetişkinlerde spirometrik incelemede yerleşik hava akımı obstrüksiyonu saptanması tanıyı doğrular. KOAH düşünülen hastada bronkodilatör sonrası FEV /FVC <%70 ise, hasta KOAH olarak değerlendirilmelidir.
13 KOAH değerlendirme kriterleri. Hava akımı kısıtlanması (spirometri) GOLD 205
14 KOAH değerlendirme kriterleri. Hava akımı kısıtlanması (spirometri) 2. Semptomlar GOLD 205
15 KOAH değerlendirme kriterleri. Hava akımı kısıtlanması (spirometri) 2. Semptomlar GOLD 205 mmrc (Modified Medical Research Council Dyspnea Scale)
16 KOAH değerlendirme kriterleri. Hava akımı kısıtlanması (spirometri) 2. Semptomlar GOLD 205 mmrc (Modified Medical Research Council Dyspnea Scale) CAT (COPD Assessment Test) KOAH Değerlendirme Testi)
17 KOAH değerlendirme kriterleri. Hava akımı kısıtlanması (spirometri) 2. Semptomlar GOLD 205 mmrc (Modified Medical Research Council Dyspnea Scale) CAT (COPD Assessment Test) KOAH Değerlendirme Testi) 3. Alevlenme riski (alevlenme öyküsü)
18 KOAH değerlendirme kriterleri. Hava akımı kısıtlanması (spirometri) 2. Semptomlar GOLD 205 mmrc (Modified Medical Research Council Dyspnea Scale) CAT (COPD Assessment Test) KOAH Değerlendirme Testi) 3. Alevlenme riski (alevlenme öyküsü) 4. Komorbid hastalıklar
19 KOAH ta değerlendirme (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir. 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) Grup A Hasta Düşük, Daha az semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup B Hasta Düşük, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0 Grup C Hasta Yüksek, Daha az semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup D Hasta Yüksek, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0
20 KOAH ta değerlendirme (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir. 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) Grup A Hasta Düşük, Daha az semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup B Hasta Düşük, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0 Grup C Hasta Yüksek, Daha az semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup D Hasta Yüksek, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0
21 KOAH ta değerlendirme (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir. 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) Grup A Hasta Düşük, Daha az semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup B Hasta Düşük, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0 Grup C Hasta Yüksek, Daha az semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup D Hasta Yüksek, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0
22 KOAH ta değerlendirme (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir. 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) Grup A Hasta Düşük, Daha az semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup B Hasta Düşük, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0 Grup C Hasta Yüksek, Daha az semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup D Hasta Yüksek, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0
23 KOAH ta değerlendirme (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir. 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) Grup A Hasta Düşük, Daha az semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup B Hasta Düşük, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0 Grup C Hasta Yüksek, Daha az semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup D Hasta Yüksek, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0
24 KOAH ta değerlendirme (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir. 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) Grup A Hasta Düşük, Daha az semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup B Hasta Düşük, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0 Grup C Hasta Yüksek, Daha az semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup D Hasta Yüksek, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0
25 mmrc Modifiye Tıbbi Araştırma Konseyi Anketi Lütfen size uyan kutuyu işaretleyiniz (tek bir kutu) mmrc Derecesi 0 mmrc Derecesi mmrc Derecesi 2 mmrc Derecesi 3 mmrc Derecesi 4 Sadece zorlu egzersiz sırasında nefesim daralıyor Sadece düz yolda hızlı yürüdüğümde ya da hafif yokuş çıkarken nefesim daralıyor Nefes darlığım nedeniyle düz yolda kendi yaşıtlarıma göre daha yavaş yürümek ya da ara ara durup dinlenmek zorunda kalıyorum Düz yolda 00 m ya da birkaç dakika yürüdükten sonra nefesim daralıyor ve duruyorum Nefes darlığım yüzünden evden çıkamıyorum veya giyinip soyunurken nefes darlığım oluyor
26 mmrc Modifiye Tıbbi Araştırma Konseyi Anketi Lütfen size uyan kutuyu işaretleyiniz (tek bir kutu) mmrc Derecesi 0 mmrc Derecesi mmrc Derecesi 2 mmrc Derecesi 3 mmrc Derecesi 4 Sadece zorlu egzersiz sırasında nefesim daralıyor Sadece düz yolda hızlı yürüdüğümde ya da hafif yokuş çıkarken nefesim daralıyor Nefes darlığım nedeniyle düz yolda kendi yaşıtlarıma göre daha yavaş yürümek ya da ara ara durup dinlenmek zorunda kalıyorum Düz yolda 00 m ya da birkaç dakika yürüdükten sonra nefesim daralıyor ve duruyorum Nefes darlığım yüzünden evden çıkamıyorum veya giyinip soyunurken nefes darlığım oluyor
27 KOAH ta değerlendirme (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir. 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) Grup A Hasta Düşük, Daha az semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup B Hasta Düşük, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD veya GOLD 2 (Hafif veya Orta havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 0 alevlenme ve alevlenme nedeniyle hastaneye yatış yok ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0 Grup C Hasta Yüksek, Daha az semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 0 veya CAT skoru <0 Grup D Hasta Yüksek, Daha fazla semptom Tipik olarak GOLD 3 veya GOLD 4 (Ağır veya Çok Ağır havayolu kısıtlaması) ve/veya yılda 2 alevlenme veya alevlenme nedeniyle hastane yatışı ve mmrc Derecesi 2 veya CAT skoru 0
28 CAT (KOAH Değerlendirme Anketi)
29 Spirometrik değerlendirme KOAH tanısı, risk faktörleri ve semptomlar varlığında spirometri ile konur! Post bronkodilatatör FEV /FVC < 0.7 olmalıdır. GOLD I: Hafif FEV %80 (beklenenin) GOLD II: Orta GOLD III: Ağır %50 FEV < %80 (beklenenin %30 FEV < %50 (beklenenin) GOLD IV: Çok ağır FEV < %30 (beklenenin)+ kronik solunum yetmezliği* FEV : Birinci saniyedeki zorlu ekspiratuvar volüm, FVC: Zorlu vital kapasite. *Solunum yetmezliği: Deniz seviyesinde ve oda havası solunurken; PaO 2 < 60mmHg ve/veya PaCO 2 > 50mmHg. FEV /FVC<%70
30 Örnek hasta (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) 50 yıl sigara öyküsü var FEV /FVC < %70 FEV = %40 mmrc = 3 veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir.
31 Örnek hasta (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) 50 yıl sigara öyküsü var FEV /FVC < %70 FEV = %40 mmrc = 3 veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir.
32 Örnek hasta (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) 50 yıl sigara öyküsü var FEV /FVC < %70 FEV = %40 mmrc = 3 veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir.
33 Örnek hasta 2 (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) 50 yıl sigara öyküsü var FEV /FVC < %70 FEV = %55 mmrc = 3 veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir.
34 Örnek hasta 2 (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) 50 yıl sigara öyküsü var FEV /FVC < %70 FEV = %55 mmrc = 2 veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir.
35 Örnek hasta 2 (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) 50 yıl sigara öyküsü var FEV /FVC < %70 FEV = %55 mmrc = 2 veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir.
36 Örnek hasta 2 (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) 50 yıl sigara öyküsü var FEV /FVC < %70 FEV = %55 mmrc = 2 Son yılda hastaneye yatış gerektiren alevlenme sayısı: veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir.
37 Örnek hasta 2 (Havayolu Kısıtlamasının GOLD Sınıflaması) (C) (A) (D) (B) CAT < 0 CAT 0 mmrc 0- mmrc 2 Semptomlar (mmrc ya da CAT skoru) 2 veya hastane yatışı 0 (Alevlenme Hikayesi) 50 yıl sigara öyküsü var FEV /FVC < %70 FEV = %55 mmrc = 2 Son yılda hastaneye yatış gerektiren alevlenme sayısı: veya daha fazla hastaneye yatış da yüksek risk göstergesidir.
38 Alevlenme tanımı Hastanın solunum yolu semptomlarında günlük gözlemlenen normal değişikliğin ötesinde ve ilaç değişikliğine yol açan bir kötüleşme ile karakterize akut olay olarak tanımlanmıştır. Temel alınan kriter bazal nefes darlığı, öksürük ve/veya balgam çıkarma semptomlarındaki akut değişikliklerdir.
39 Alevlenme nedenleri %50 70 trakeobronşiyal enfeksiyonlar %0 hava kirliliği %30 etiyoloji bilinmiyor
40 KOAH alevlenmeleri önemlidir, çünkü Yaşam kalitesinde bozulma, İnflamasyonda artış, Hastalık progresyonunda hızlanma, Hospitalizasyon olasılığında artış, Tekrarlayan alevlenme riskinde artış, Mortalite riskinde artışa neden olur.
41 Komorbiditeler KOAH lılarda komorbiditeleri araştıralım Komorbiditeler hastalığın ağırlığını etkiler Mortalite ve morbiditeyi artırır Komorbidite varlığı KOAH tedavisini değiştirmez KOAH varlığı komorbidite tedavisini değiştirmez
42 KOAH hastalarının %5 inde en az komorbidite görülür % %5 inde en az bir komorbidite Hipertansiyon KKY Koroner Arter Hastalıkları Diyabet Dislipidem Osteoporoz i Diğer Komorbiditesi olan KOAH lı olgular
43 KOAH tedavisi. Sigara kullanımını önlemek 2. Sigarayı bıraktırmak 3. Fiziksel aktiviteyi artırmak 4. Aşılar: Grip aşısı, pnömokok aşısı
44 KOAH ta ilaç dışı tedaviler Hasta Grubu Zorunlu Tavsiye Edilir Yerel Rehberlere Göre A Sigarayı bırakma (farmakolojik tedaviyi de kapsayabilir) Fiziksel aktivite Grip aşısı Pnömokok aşısı B, C, D Sigarayı bırakma (farmakolojik tedaviyi de kapsayabilir) Pulmoner rehabilitasyon Fiziksel aktivite Grip aşısı Pnömokok aşısı
45 KOAH ta farmakolojik tedavi Spirometrik Evreleme GOLD 4 GOLD 3 GOLD 2 C A CAT < 0 mmrc 0- LABA+İKS veya LAMA Teofilin PDE4-inhibitörü SABA veya SAMA LAMA veya LABA Teofilin GOLD 3 ya da 4 ve/veya yılda 2 alevlenme C ve D (Yüksek ) LABA+İKS veya LAMA İKS+LABA+LAMA LABA/İKS + PDE4-inhibitörü LAMA + PDE4-inhibitörü Teofilin Karbosistein SABA veya SAMA LAMA veya LABA Teofilin GOLD 0 CAT 0 mmrc 2 D B ve üzeri hastane yatışı 2 Yıllık Alevlenme Sayısı Semptomlar
46 Özetle... KOAH mortalite ve morbiditesi tüm dünyada en önemli mortalite ve morbidite nedenlerinden birisidir. Mortalite oranının önümüzdeki yıllarda artışı beklenmektedir. 40 yaş üzeri, sigara içen ve semptomatik hastalarda KOAH tanısı için mutlaka spirometre yapılmalıdır. Sigara içmeyen ancak Biyomas maruziyeti olan kadın hastalar da KOAH olabilir.
47 Özetle Doğru değerlendirme yapmalıyız Çok bileşenli değerlendirme yöntemini kullanmalıyız
ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK
ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık
DetaylıKronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Koruma, Tanı ve Tedavi Raporu 2014
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Koruma, Tanı ve Tedavi Raporu 2014 Prof. Dr. Ali Kocabaş, Prof. Dr. Sibel Atış, Prof. Dr. Lütfi Çöplü, Prof. Dr. Ertürk Erdinç, Uzm. Dr. Begüm Ergan, Prof. Dr.
DetaylıTanıdan tedaviye KOAH. Esra Uzaslan
Tanıdan tedaviye KOAH Esra Uzaslan Kronik obstrüktif akciğer hastalığı Nasıl tanı koyarız? Hangi hastada hangi tedaviyi vereceğimize nasıl karar veririz? Nasıl tedavi ederiz? KOAH nasıl tanı koyarız? KOAH
DetaylıKRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) TANIMI SINIFLAMASI RİSK FAKTÖRLERİ PATOFİZYOLOJİSİ EPİDEMİYOLOJİSİ
KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) TANIMI SINIFLAMASI RİSK FAKTÖRLERİ PATOFİZYOLOJİSİ EPİDEMİYOLOJİSİ ÖĞRENİM HEDEFLERİ KOAH tanımını söyleyebilmeli, KOAH risk faktörlerini sayabilmeli, KOAH patofizyolojisinin
DetaylıTıkandım, Nefes Alamıyorum. Tunçalp Demir
Tıkandım, Nefes Alamıyorum Tunçalp Demir Olgu 1 55 yaşında erkek hasta 2-3 yıldır nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarma yakınmaları mevcut. Nefes darlığı düz yolda giderken bile oluyor. Geçen yıl 1 kez
DetaylıDr. Nalan Ogan. Ufuk Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D.
Dr. Nalan Ogan Ufuk Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D. Giriş Astım ve KOAH, en sık görülen kronik akciğer hastalıkları Her ikisi de havayolu obstruksiyonu ve kronik havayolu inflamasyonu ile karakterize Sigara
DetaylıOLGULARLA Havayolu Hastalıkları
OLGULARLA Havayolu Hastalıkları Dr. Sibel Naycı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi TTD XIV. Kış Okulu, 2015, Antalya Olgu-1 M-T, 50y, kadın hasta, muhasebe müdürlüğü yapıyor Sigara öyküsü Tıbbi öykü 40
DetaylıAlevlenmelerin en yaygın nedeni, trakeobronşiyal enfeksiyonlar ve hava kirliliğidir. Şiddetli alevlenmelerin üçte birinde neden saptanamamaktadır
Toraks Derneği, Göğüs Hastalıkları Uzmanları ve solunum hastalıkları alanında çalışan diğer uzmanlık dallarındaki hekimler tarafından 1992 de kurulan bir ulusal uzmanlık derneğidir. Toraks Derneği nin
DetaylıOLGULARLA Havayolu Hastalıkları
OLGULARLA Havayolu Hastalıkları Dr. Sibel Naycı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi TTD XV. Kış Okulu, 2016, Antalya Olgu-1 M-T, 50y, kadın hasta, muhasebeci Sigara öyküsü Tıbbi öykü 40 paket yıl, halen
DetaylıSOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR
SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR ÖĞRENİM HEDEFLERİ SFT parametrelerini tanımlayabilmeli, SFT ölçümünün doğru yapılıp yapılmadığını açıklayabilmeli, SFT sonuçlarını yorumlayarak olası tanıyı
DetaylıAstım-KOAH Overlap Sendromu. Yrd. Doç. Dr. Serhat Karaman Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı
Astım-KOAH Overlap Sendromu Yrd. Doç. Dr. Serhat Karaman Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Sunum Planı Tanı Tarihçe (Çok yakın tarih! ) Rehberlerde Akos Prevelans Klinik Literatür
DetaylıSOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ DEĞERLENDİRMESİ. Dr. Levent Cem MUTLU Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD
SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ DEĞERLENDİRMESİ Dr. Levent Cem MUTLU Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD Spirometri üç temel ölçümü sağlar: FVC ( Zorlu vital kapasite) FEV1 (bir saniyedeki
DetaylıPatogenez Bronşektazi gelişiminde iki temel mekanizma rol oynar
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Bronşektazi Giriş Subsegmental solunum yollarının anormal ve kalıcı dilatasyonu şeklinde tanımlanır Hastalık olmaktan çok çeşitli patolojik süreçlerin
DetaylıGOLD 2018 GOLD Klavuzunda Taşlar Yerine Oturdu mu?
GOLD 2018 GOLD Klavuzunda Taşlar Yerine Oturdu mu? Dr. Esra Ertan Yazar Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Mart 2018, İstanbul GOLD 2018 GOLD 2017 Raporunun minör
DetaylıDr. Esra Yazar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Dr. Esra Yazar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tanımı genellikle zararlı gaz ve partiküllere maruziyete bağlı havayolu ve /veya
DetaylıKOAH Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?
KOAH NE DEMEKTİR? KOAH Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir? Hastalar için özet bilgiler KOAH nedir? KOAH, hastalığın belli başlı özelliklerinin tanımını içinde barındıran Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı teriminin
DetaylıTemel SFT Yorumlama. Prof. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD
Temel SFT Yorumlama Prof. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD SPİROMETRİ ENDİKASYONLARI A. Semptom, bulgu veya anormal laboratuar sonuçları varlığında akciğer hastalığı tanısını doğrulamak
DetaylıSOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Doç Dr Tunçalp Demir
SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Doç Dr Tunçalp Demir SFT-SINIFLANDIRMA A-)Spirometrik inceleme 1. Basit spirometri 2. Akım-volüm halkası a)maksimal volenter ventilasyon (MVV) b)reversibilite c)bronş provokasyonu
DetaylıTÜTÜN VE KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) Kısa Ders 1 Modül: Tütünün Solunum Sistemi Üzerindeki Etkileri
TÜTÜN VE KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) Kısa Ders 1 Modül: Tütünün Solunum Sistemi Üzerindeki Etkileri KOAH hastalarının sigara bırakma danışmanlığı almasının önemini kavrayabilecektir. Kısa
DetaylıKRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLGULARINDA FONKSİYONEL VE FİZYOLOJİK PARAMETRELERİN MORTALİTE ORANI ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ
T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLGULARINDA FONKSİYONEL VE FİZYOLOJİK PARAMETRELERİN MORTALİTE ORANI ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ
DetaylıKOAH ALEVLENMELİ HASTADA CAT SKORLAMASININ ACİL SERVİSTEN YATIŞ KARARINA ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI KOAH ALEVLENMELİ HASTADA CAT SKORLAMASININ ACİL SERVİSTEN YATIŞ KARARINA ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ DR. AYŞE KEÇECİOĞLU ANKARA-2017
DetaylıKronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Hasta Eğitimi 2015
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Hasta Eğitimi 2015 Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları Ve Cerrahisi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Eğitim Koordinatörlüğü KOAH Kronik Müzmin veya süreğen Obstrüktif Tıkayıcı
DetaylıPaCO 2 = 31 mmhg FiO 2 =.70 (Venturi)
Solunum yetmezliği Mustafa Bey (66y) Ayşe Hanım (34 y) ph= 7.24 PaO 2 = 66 mmhg PaCO 2 = 89 mmhg FiO 2 =.33 (Venturi) ph= 7.42 PaO 2 = 66 mmhg PaCO 2 = 31 mmhg FiO 2 =.70 (Venturi) Ayşe Hanım Sekreter,
DetaylıSolunum Fonksiyon Testleri. Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları
Solunum Fonksiyon Testleri Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Solunum Fonksiyon Laboratuvarı Göğüs Hastalıklarının En Gürültülü Yeri İyi ventile edilmiş Nem %2080 Isı 1430
DetaylıATRİYAL FİBRİLASYON Atriyal fibrilasyon En sık görülen aritmi Epidemiyoloji Aritmiye bağlı hastaneye yatanların 1/3 ü AF li. ABD de tahmini 2.3 milyon, Avrupa da 4.5 milyon insan AF ye sahip. Sıklığı
DetaylıGARD Türkiye Projesi. Kronik solunum hastalıkları Evde Sağlık Hizmetleri
GARD Türkiye Projesi Kronik solunum hastalıkları Evde Sağlık Hizmetleri KBYM Triaj Bilgilendirme Eğitim İleri teknoloji hastaneleri 2. Basamak hastane Evde bakım I. basamak Acil Servisler Özel bakım kuruluşları
DetaylıYRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN TAS, GELISTIRDIGI AMELIYAT TEKNIGIYLE...
Portal : http://www.egitimvesaglik.com İçeriği : Haber Tarih : 19.11.2016 Adres : http://www.egitimvesaglik.com/yrd-doc-dr-suleyman-tas-gelistirdigi-ameliyat-teknigiyle-odul-aldi/2594/ 1/10 2/10 3/10 4/10
Detaylı17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ
17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ GİRİŞ Ülkemizde KOAH prevalansı 40 yaş üzeri erişkin nüfusta %19 dur, diğer bir ifadeyle yaklaşık
DetaylıBIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ
BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ NECLA TÜLEK, METİN ÖZSOY, SAMİ KıNıKLı Ankara Eğitim Ve Araştırma HASTANESİ İnfeksiyon Hastalıkları Ve Klinik Mikrobiyoloji GİRİŞ Mevsimsel influenza
DetaylıSunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV
Sunu planı NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON DOÇ. DR. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Neden Endikasyonlar Kontrendikasyonlar Hasta seçilmesi Komplikasyonlar Solunum yetmezliği IMV
DetaylıKRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI TEDAVİSİNDE GELİŞMELER
KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI TEDAVİSİNDE GELİŞMELER Dr. Ali Kocabaş GİRİŞ Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH); tam olarak geri-dönüşümlü olmayan ve genellikle yavaş bir ilerleme gösteren
DetaylıKOAH. Türk Toraks Derneği. KOAH Çalışma Grubu. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Hasta Eğitim Slayt Seti Ekim 2014. Page 1. Türk Toraks Derneği
KOAH KOAH Çalışma Grubu Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Hasta Eğitim Slayt Seti Ekim 2014 Page 1 Bu slayt seti KOAH Çalışma Grubu tarafından KOAH hastalarının KOAH ı tanımalarına ve hastaların tedavi
DetaylıSağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı MAYIS 2017 KOAH Tanısı Alan Hastalarda Spirometri Yapılma Oranı KOAH.1 KOAH tanısı alan hastalarda spirometri yapılma
DetaylıAkciğerde Alevlenmeler KOAH ve Bronşektazi Tedavi ve Önleme. Doç.Dr.Funda Şimşek SBÜ Okmeydanı EAH Klimik 2018, Antalya
Akciğerde Alevlenmeler KOAH ve Bronşektazi Tedavi ve Önleme Doç.Dr.Funda Şimşek SBÜ Okmeydanı EAH Klimik 2018, Antalya Sunum Planı Öğrenme Hedefleri Kronik Bronşit Bronşektazi KOAH Kistik Fibrozisli hastalarda
DetaylıDoç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri
Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi
DetaylıKalp Yetersizliğinde Güncel Tedavi Doç. Dr. Bülent Özdemir
Kalp Yetersizliğinde Güncel Tedavi Doç. Dr. Bülent Özdemir Kalp yetmezliği Ventrikülün dolumunu veya kanı pompalamasını önleyen yapısal veya işlevsel herhangi bir kalp bozukluğu nedeniyle oluşan karmaşık
DetaylıKRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLAN OLGULARDA SOLUNUM FONKSİYONLARININ, YAŞAM KALİTESİNİN, ANKSİYETENİN VE DEPRESYONUN ALEVLENME SAYISINA ETKİSİ
T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI Tez Yöneticisi Yrd. Doç. Dr. Gündeniz ALTIAY KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLAN OLGULARDA SOLUNUM FONKSİYONLARININ, YAŞAM KALİTESİNİN,
DetaylıAYAKTAN TAKİP EDİLEN KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) OLGULARINDA FARKLI TİPLERDE İNHALER CİHAZ KULLANIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ
T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI AYAKTAN TAKİP EDİLEN KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) OLGULARINDA FARKLI TİPLERDE İNHALER CİHAZ KULLANIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ
DetaylıTemel Solunum Fonksiyon Testi Uygulamaları. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Temel Solunum Fonksiyon Testi Uygulamaları Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Solunum fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılan testler nelerdir? Solunum
DetaylıKRONĐK OBSTRÜKTĐF AKCĐĞER HASTALIĞI OLGULARINDA KLĐNĐK FENOTĐPĐK ÖZELLĐKLERĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ
T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNĐVERSĐTESĐ TIP FAKÜLTESĐ GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABĐLĐM DALI KRONĐK OBSTRÜKTĐF AKCĐĞER HASTALIĞI OLGULARINDA KLĐNĐK FENOTĐPĐK ÖZELLĐKLERĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ DR. MURAT KAYA UZMANLIK TEZĐ
DetaylıALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Prof. Dr. Abdullah Sayıner
ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Prof. Dr. Abdullah Sayıner Akut bronşit Beş günden daha uzun süren öksürük (+/- balgam) Etkenlerin tamama yakını viruslar Çok küçük bir bölümünden Mycoplasma, Chlamydia,
DetaylıKurtarıcılar önceden eğitilmeli ve maruziyet alanına girmeden önce giydirilmelidir. Uygun ekipman yoksa
TTD - HAVA KİRLİLİĞİ GÖREV GRUBU SÜLFÜR DİOKSİT GAZI MARUZİYETİ HAKKINDA HEKİMLERE BİLGİ NOTU Sülfür dioksit gazına maruz kalan insanlar başka insanlar üzerinde sekonder bir risk oluşturmazlar. Ama deri
DetaylıDönem 3 Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri:
Dönem 3 Konu: Solunum sistemi hastalıklarında semptomlar Amaç: Dönem 3 öğrencileri bu dersin sonunda solunum sistemi hastalıklarında öksürük,balgam çıkarma,nefes darlığı,gögüs ağrısı,hemoptizi gibi semtomları
DetaylıAKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015
AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 Nonkardiyojenik Akciğer Ödemi Şok Akciğeri Travmatik Yaş Akciğer Beyaz Akciğer Sendromu
DetaylıASTIM EPİDEMİYOLOJİ PATOFİZYOLOJİ 31.01.2012 HAVA YOLU OBSTRUKSİYONUN FİZYOLOJİK SONUÇLARI HAVA YOLU OBSTRUKSİYONUN FİZYOLOJİK SONUÇLARI
ASTIM Dr. Bengü MUTLU Bir çok uyarıya karşı artan havayolu cevabı ile karakterize kronik inflamatuar bir hastalıktır İnflamatuar süreçte mast hücreleri, eozinofiller, T lenfositler, makrofajlar, nötrofiller,
DetaylıPRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ
PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ N Emiralioğlu, U Özçelik, G Tuğcu, E Yalçın, D Doğru, N Kiper Hacettepe Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Genel Bilgiler Primer
DetaylıTürk Toraks Derneği'nin GOLD 2017 Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Raporuna Bakışı
Türk Toraks Derneği'nin GOLD 2017 Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Raporuna Bakışı Türk Toraks Derneği'nin GOLD 2017 Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Raporuna Bakışı MART 2017 www.toraks.org.tr
DetaylıFİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR. Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ
FİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ Fiziksel Aktivite Kassal kontraksiyon ve enerji harcaması gerektiren her türlü hareket Egzersiz Sağlık durumunu iyileştirmek Fiziksel uygunluğu
DetaylıAÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ
AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ BARAN E 1, KOCADAĞ S 1, AKDUR R 1, DEMİR N 2, NUMANOĞLU
DetaylıAstım hastalığı, kronik yani süreklilik gösteren ve ataklar halinde seyir gösteren bir hava yolu
Bölüm 21 Astımla Karışan Hastalıklar Dr. Alpaslan TANOĞLU ve Dr. Mustafa DİNÇ Astım hastalığı, kronik yani süreklilik gösteren ve ataklar halinde seyir gösteren bir hava yolu hastalığıdır. Hastalığın en
DetaylıGöğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı Göğüs Cerrahisi Akciğer Kanserinde Anamnez ve Fizik Muayene Bulguları Giriş Akciğer kanseri ülkemizde 11.5/100.000 görülme sıklığına
DetaylıTürk Toraks Derneği. Erişkin Astımı Tanı ve Tedavi Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr. Türk Toraks Derneği Turkish Thoracic Society
Türk Toraks Derneği Turkish Thoracic Society Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Erişkin Astımı Tanı ve Tedavi Cep Kitabı www.toraks.org.tr Türk Toraks Derneği Astım ve Allerji Çalışma Grubu Rehberin
DetaylıHava Kirliliği ve Sağlık Etkileri
Environment International Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri Hoş Geldiniz 23 Temmuz 2010 Wim van Doorn TEMĠZ HAVA NEDĠR? Temiz hava bileşimi Azot Oksijen Su buharı Diğer kirleticiler Karbon dioksit Organik
DetaylıİDİOPATİK İNTERSTİSYEL PNÖMONİLER (IIP) DE RADYOLOJİK BULGULAR. Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD İzmir
İDİOPATİK İNTERSTİSYEL PNÖMONİLER (IIP) DE RADYOLOJİK BULGULAR Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD İzmir IIP (İdiopatik İnterstisyel Pnömoniler) 2002 yılında ATS-ERS bir sınıflama
DetaylıAmeliyat Riskinin Değerlendirilmesinde Akciğer Kapasitesi Akif Turna
Ameliyat Riskinin Değerlendirilmesinde Akciğer Kapasitesi Akif Turna Ameliyatın Riski Ameliyatın Riski Major akciğer ameliyatı yapılacak hastalarda risk birden fazla faktöre bağlıdır. Ameliyatın Riski
DetaylıKOAH FENOTİPLERİNİN YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İÇ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI İHH-2016-0003 KOAH FENOTİPLERİNİN YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Fatma
Detaylı''T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ''
''T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ'' KRONİK OBSTRUKTİF AKCİĞER HASTALIĞI ( KOAH ) OLAN HASTALARDA PULMONER REHABİLİTASYON PROGRAMININ YAŞAM KALİTESİ, C-REAKTİF PROTEİN (CRP) VE SOLUNUM FONKSİYONLARINA
DetaylıKRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH)
KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) KOAH Çalışma Grubu Bu slayt seti KOAH Çalışma Grubu tarafından eğitim amaçlı hazırlanmıştır. Slayt Seti I. Basamak ve II. Basamak Hekimlerini, KOAH Tanı ve Tedavi
DetaylıSOLUNUM SİSTEMİ HASTALARINDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI
SOLUNUM SİSTEMİ HASTALARINDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI Yrd. Doç. Dr. Sibel KÜÇÜK Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Solunum Sistemi Hastalıklarında Evde Bakımın Amacı Progresyonu önlemek,
DetaylıSTABİL KOAH DA HASTA EĞİTİMİ VE FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMI
STABİL KOAH DA HASTA EĞİTİMİ VE FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMI ÖĞRENİM HEDEFLERİ KOAH tedavi hedeflerini açıklayabilmeli, Hasta eğitiminin bileşenlerini sayabilmeli, KOAH da risk faktörlerini tanımlayabilmeli,
DetaylıTürk Toraks Derneği'nin GOLD 2017 KOAH Raporuna Bakışı. Tablo S1. KOAH Tanısında Düşünülmesi Gereken Semptom ve özellikleri (Bölüm 2 ref no 1 )
Tablo S1. KOAH Tanısında Düşünülmesi Gereken Semptom ve özellikleri (Bölüm 2 ref no 1 ) Semptomlar Dispne Kronik öksürük Kronik balgam çıkarma Tekrarlayan alt solunum yolu enfeksiyonları Risk faktörleri
DetaylıKOAH da Tedavi. Sunum Planı KOAH. Tanım. Tanı. Tedavi. Tanım Kronik kompanse KOAH da tedavi Akut alevlenmede tedavi
1 2 Sunum Planı KOAH da Tedavi Dr. Özgür Karadeniz 8 Şubat 2011 m Kronik kompanse KOAH da tedavi Akut alevlenmede tedavi 3 4 m KOAH; tam olarak geri dönüşümlü olmayan, ilerleyici hava akımı kısıtlanması
DetaylıYatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi
Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Dr. Ali Ayberk Beşen Başkent Üniversitesi Tıbbi Onkoloji BD Giriş Sitotoksik tedaviler herhangi
DetaylıKronik Obstrüktif Akci er Hastal nda Atak: Antibiyotik Kullan m
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Ak lc Antibiyotik Kullan m ve Eriflkinde Toplumdan Edinilmifl Enfeksiyonlar Sempozyum Dizisi No: 31 Kas m 2002; s. 187-193 Kronik Obstrüktif
DetaylıSt. George solunum anketinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği
KLİNİK ÇALIŞMA/RESEARCH ARTICLE Tuberk Toraks 2013; 61(2): 81-87 Geliş Tarihi/Received: 30/04/2013 - Kabul Ediliş Tarihi/Accepted: 13/05/2013 St. George solunum anketinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği
DetaylıKOAH PATOGENEZİ VE FİZYOPATOLOJİSİ
İlknur BAŞYİĞİT Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Kocaeli, Türkiye e-mail: ilknur.basyigit@gmail.com PATOGENEZ Zararlı partikül ve gazlara karşı hava yollarında ve akciğer
DetaylıBronş Provokasyon Testleri
Bronş Provokasyon Testleri Doç.. Dr. Gül G l KARAKAYA Hacettepe Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Göğüs s Hastalıklar kları AD Erişkin Allerji Ünitesi Bronş aşırı duyarlılığı ığı Değişik ik uyaranlara karşı
DetaylıHİPERTANSİYON & EGZERSİZ
HİPERTANSİYON & EGZERSİZ HTN %27.8 (ABD DE) 140/90 mmhg PREHİPERTANSİYON SBP:120-139 mmhg DBP:80-89 mmhg Kan basıncı sınıflaması Sistolik kan basıncı(mmhg) Diyastolik kan basıncı (mmhg) İdeal
DetaylıKADIN KALBİ. Dr.Işıl Uzunhasan İ.Ü.Kardiyoloji Enstitüsü
KADIN KALBİ 1 Dr.Işıl Uzunhasan İ.Ü.Kardiyoloji Enstitüsü KLİNİK DEĞERLENDİRME 41 yaş kadın hasta 3 günden beri süren göğüs ağrısı beraberinde nefes darlığı yakınması 20 yıldan beri 1 p/gün sigara içimi;
DetaylıŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Mehmet Emin Demirkol Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Bu çalışmada
DetaylıKronik inflamasyonun neden olduğu bronş hiperreaktivitesidir.
Bronşial astım ve tedavisi Dr. Müsemma Karabel Sunu Planı Pediatrik astımın özellikleri Klinik Bulgular Tanı basamakları Öykü GINA önerisi anket:2008 FM LAB Pediatrik astımın tedavisi Atak tedavisi Pediatrik
DetaylıAstım hastalarının hava yollarındaki aşırı hassasiyet, hava akım kısıtlanması ve aşırı mukus salgılanması
Bölüm 11 Astım ve Cerrahi İşlemler Astım ve Cerrahi İşlemler Dr. Gözde KÖYCÜ ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Astım hastalarının hava yollarındaki aşırı hassasiyet, hava akım kısıtlanması ve aşırı mukus salgılanması
DetaylıÇIKAR ÇATIŞMALARI. Antibiyotik / aşılarla ilgili konuşma, danışmanlık Abdi İbrahim Bayer GlaxoSmithKline Pfizer Sanofi Pasteur
ÇIKAR ÇATIŞMALARI Antibiyotik / aşılarla ilgili konuşma, danışmanlık Abdi İbrahim Bayer GlaxoSmithKline Pfizer Sanofi Pasteur Araştırma desteği Türk Toraks Derneği GlaxoSmithKline 32 yaşında hasta, beş
DetaylıGARD Türkiye Projesi PULMONER REHABİLİTASYON
GARD Türkiye Projesi PULMONER REHABİLİTASYON Pulmoner Rehabilitasyon; ERS/ATS Pulmoner rehabilitasyon kronik solunum hastalığı olup semptomatik ve sıklıkla günlük yaşam aktiviteleri azalmış olgularda kanıta
DetaylıPulmoner Hipertansiyon Ayırıcı Tanısında Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri
Pulmoner Hipertansiyon Ayırıcı Tanısında Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri Doç. Dr. Funda Coşkun Uludağ Üniversitesi Göğüs Hastalıkları 1. Ulusal ADHAD Kongresi 26-29 Mayıs 2016 Kıbrıs Amaç Solunum
DetaylıDüzce de Hava Kirliliği ve Solunum Hastalıkları. Yrd. Doç. Dr. Ege GÜLEÇ BALBAY Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Düzce de Hava Kirliliği ve Solunum Hastalıkları Yrd. Doç. Dr. Ege GÜLEÇ BALBAY Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Hava Kirliliği Doğal olarak havada olmayan ya da zararlı
DetaylıKRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLAN HASTALARDA BİSİKLET ERGOMETRESİ İLE KALİSTENİK EGZERSİZ EĞİTİMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
T. C. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLAN HASTALARDA BİSİKLET ERGOMETRESİ İLE KALİSTENİK EGZERSİZ EĞİTİMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Uzm. Fzt. Neslihan
DetaylıPulmoner Rehabilitasyona Aday Olgunun Değerlendirilmesi Ve Program Yapılandırma. Dr. Dicle Kaymaz Dr. Fzt. Melda Sağlam
Pulmoner Rehabilitasyona Aday Olgunun Değerlendirilmesi Ve Program Yapılandırma Dr. Dicle Kaymaz Dr. Fzt. Melda Sağlam 1 OLGU 70 yaşında, erkek hasta Şikayet: Nefes darlığı,öksürük Hikaye:~25 yıldır olan
DetaylıKRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (*) TANIMLAMA
KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (*) Ali Kocabaş TANIMLAMA Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), tam olarak geri dönüşlü olmayan hava akımı kısıtlanması ile karekterize, önlenebilir ve tedavi
DetaylıKRONİK SOLUNUM YETERSİZLİĞİNDE DİSPNE VE YAŞAM KALİTESİ; KULLANILAN SKALA VE ANKETLER
KRONİK SOLUNUM YETERSİZLİĞİNDE DİSPNE VE YAŞAM KALİTESİ; KULLANILAN SKALA VE ANKETLER Prof. Dr. Öznur AKKOCA YILDIZ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları ABD. DİSPNE Solunumun rahatsız
DetaylıFARKLI FENOTİPTEKİ KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALARINDA FONKSİYONEL STATÜNÜN KARŞILAŞTIRILMASI
T.C. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FARKLI FENOTİPTEKİ KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALARINDA FONKSİYONEL STATÜNÜN KARŞILAŞTIRILMASI Fzt. Filiz ERDEM Kardiopulmoner Rehabilitasyon Programı
DetaylıProf.Dr.Hakan Günen. Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI
Prof.Dr.Hakan Günen Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI KOAH Tanımı ve Epidemiyolojisi Otuz yıl öncesinin kronik obstruktif akciğer hastalığı
DetaylıAstım hastalığı kronik bir hastalık olması nedeniyle tedavisi de uzun süreli olmaktadır. Kalp
Bölüm 18 Evde Astım Takibi Dr. Ömer AYTEN ve Dr. Gülhan AYHAN Astım hastalığı kronik bir hastalık olması nedeniyle tedavisi de uzun süreli olmaktadır. Kalp yetmezliği hastalığı, yüksek tansiyon hastalığı,
Detaylı24 Ekim 2014/Antalya 1
Kronik Böbrek Hastalığının Kontrolü ve Yönetimi Doç. Dr. Öznur USTA YEŞİLBALKAN Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği o.u.yesilbalkan@ege.edu.tr 24 Ekim 2014/Antalya 1 SUNUM
DetaylıBir Hastada Astım Hastalığı İle Karıştırılan Yabancı Cisim Aspirasyonunda Röntgen Grafisinin Önemi: Ne Umduk,Ne Bulduk?'
Bir Hastada Astım Hastalığı İle Karıştırılan Yabancı Cisim Aspirasyonunda Röntgen Grafisinin Önemi: Ne Umduk,Ne Bulduk?' Serdar Sedat IŞIK 1,2 1 T.C.Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
DetaylıAstım tedavisinde yaygın olarak yapılan yanlışlar vardır. Bu doğru bilinen yanlışların düzeltilmesi
Bölüm 17 Astım Tedavisinde Yapılan Yanlışlar Astım Tedavisinde Yapılan Yanlışlar Dr. Gülhan AYHAN ve Dr. Ömer AYTEN Astım tedavisinde yaygın olarak yapılan yanlışlar vardır. Bu doğru bilinen yanlışların
DetaylıSigaranın Vücudumuza Zararları
Sigaranın Vücudumuza Zararları Sigaranın vücudumuza olan zararları ve sigarayı bıraktıktan sonra vücudumuzdaki değişimler burada anlatılmaktadır. Sırt ve Bel Ağrısı: Sigara içmek bel ile ilgili hastalıkların
DetaylıFEN kurs 2009 risk değerlendirmesi
FEN kurs 2009 risk değerlendirmesi Prof. Dr. Volkan Korten Marmara Üniversitesi Tıp T p Fakültesi İnfeksiyon Hastalıklar kları ve Klinik Mikro. ABD. Risk? Başlangıç tedavisine yanıtsızlık değil. Ciddi
DetaylıTÜTÜN VE ASTIM. Kısa Ders 2 Modül: Tütünün Solunum Sistemine Etkileri
TÜTÜN VE ASTIM Kısa Ders 2 Modül: Tütünün Solunum Sistemine Etkileri Kısa Dersimizin Hedefleri KISA DERSİMİZİN AMACI: Öğrencileri tütünün astım üzerindeki zararlı etkileri ile astım hastalarına ve ebeveynlerine
DetaylıTÜTÜN ÜRÜNLERİNİN ZARARLARI PASİF ETKİLENİM
TÜTÜN ÜRÜNLERİNİN ZARARLARI VE PASİF ETKİLENİM TÜTÜN ÜRÜNLERİ TÜTÜN ÜRÜNLERİ TÜTÜN ÜRÜNLERİ TÜTÜN ÜRÜNLERİ TÜTÜN ÜRÜNLERİ Başlıca tütün ürünleri nelerdir? SİGARA ELEKTRONİK SİGARA PİPO PURO NARGİLE ESRAR
DetaylıKOAH TANI VE TEDAVİSİ. Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ U.Ü.T.F GÖĞÜS HASTALIKLARI AD.
KOAH TANI VE TEDAVİSİ Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ U.Ü.T.F GÖĞÜS HASTALIKLARI AD. KOAH NEDİR Kronik, Obstrüktif, Akciğer, Hastalığı «KOAH» sistemik etkileri de olabilen, hava akımı kısıtlanması ile karakterize,
DetaylıTekstil Sektöründe Kadın Solunum Sağlığı. Dr. Fatma EVYAPAN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD TTD Çevre Meslek Çalışma Grubu
Tekstil Sektöründe Kadın Solunum Sağlığı Dr. Fatma EVYAPAN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD TTD Çevre Meslek Çalışma Grubu Sunum Akışı Solunum Sisteminin Biyolojik Davranışında
DetaylıD Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bruselloz Brucella cinsi bakteriler tarafından primer olarak otçul
Detaylı18 Y A Ş Ü S T Ü B İ R E Y
Avanos ve Gülşehir İlçelerinde Görülen Kronik Hastalıkların Prevalans, İnsidans ve Risk Faktörlerinin Değerlendirildiği İzlem Çalışması 18 Y A Ş Ü S T Ü B İ R E Y V E R İ T O P L A M A F O R M U Hane ve
DetaylıSĠLĠKOZĠS KĠP ASBESTOZĠS
SĠLĠKOZĠS KĠP ASBESTOZĠS Prof. Dr. Metin Akgün Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Çiçek TaĢıyıcısı, Diego Riviera Sunum Planı Meslek hastalığı tanısı İlliyet bağı Ġndeks
DetaylıFONKSİYONEL PARAMETRELERİN TANIMLARI. Prof Dr Sevgi BARTU SARYAL AÜTF Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
FONKSİYONEL PARAMETRELERİN TANIMLARI Prof Dr Sevgi BARTU SARYAL AÜTF Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı SPİROMETRİ Bir bireyin inhale ya da ekshale ettiği hava volümünün zamanın bir fonksiyonu olarak değerlendirildiği
DetaylıTND Böbrek Sağlığı Otobüsü
Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
Detaylı47 yaşında erkek hasta YBÜ e KOAH+ Tip 2 solunum yetmezliği nedeni ile yatırılıyor.
47 yaşında erkek hasta YBÜ e KOAH+ Tip 2 solunum yetmezliği nedeni ile yatırılıyor. Entübe edilen hastaya SVK+ arter katateri takılarak hemodinamik olarak monitorize ediliyor. Ekstübe edilen hasta NIMV
DetaylıKOAH ta steroidlerin pabucu dama mı atıldı? PROF.DR.ARZU MIRICI-2018 İSTANBUL
KOAH ta steroidlerin pabucu dama mı atıldı? PROF.DR.ARZU MIRICI-2018 İSTANBUL KOAH ın patofizyolojik özellikleri Mukus hipersekresyonu Mukosiliyer transportta azalma Mukozal hasar Enflamatuar hücre sayısında/
DetaylıBIRINCI BASAMAKTA NE ZAMAN TEDAVI, NE ZAMAN SEVK? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ VE TIP EĞİTİMİ A.D.
BIRINCI BASAMAKTA NE ZAMAN TEDAVI, NE ZAMAN SEVK? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ VE TIP EĞİTİMİ A.D. Amaç: Bu oturumun sonunda katılımcıların birinci basamakta
Detaylı