KEMOTERAPİ PROTOKOLLERİ UYGULAMA SIRASI VE SÜRESİ

Transkript

1 KEMOTERAPİ PROTOKOLLERİ UYGULAMA SIRASI VE SÜRESİ Uzm Hem Derya KAYA İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü

2 Kemoterapi Kanser sağaltımında kullanılan antineoplastik ilaçlar ile yapılan tedavi Hedef: Kimyasal maddeler, hormonlar, bitkisel kaynaklı ilaçlar ve antibiyotikler ile sağlıklı hücreleri etkilemeksizin kontrolsuz proliferasyon gösteren hücrelerin durdurulması ve ortadan kaldırılması DNA sentezini ya da işlevini bozarak etki gösterir.

3 Kemoterapi Amaç; kanseri tedavi etmek, ortalama yaşam süresini uzatmak ve yaşamı tehdit eden spesifik komplikasyonların riskini azaltmak Hücre siklusu üzerine etkilerine göre belirlenir. Hücre siklusuna özgü ilaçlar, hücre siklusunun belirli bir aşamasında etkilerini gösterir. Hücre siklusuna özgü olmayan ilaçlar ise, bölünen ve dinlenen hücreleri, hücre siklusunun her aşamasında etkiler.

4 Kemoterapi Tekli ajanlar daha az toksik ve sinerjistik etkili ilaçlar ve kombine edildiklerinde antitümör etkileri artmaktadır. İlaçlar biyokimyasal etki mekanizmalarına, hücre siklusunun farklı fazlarına etkilerine göre kombine edilir. Kombinasyona gidilmesinin nedenleri, Maksimum etki elde ederken, minimum toksisitede kalabilmek Doz titrasyonu ile vücuda alınacak ilaç miktarının minimum düzeyde tutulması. İlaç optimal doz ya da doz yoğunluğunda (mg/m 2 x hafta) ve optimal yolla kullanılmalıdır.

5 Kombine Tedavi Planlarken Prensipler: Tek ilaç çalışmalarında tümör üzerinde tercihen tam remisyon sağlayan ilaç olması Diğer ilaçlarla çapraz direnç (cross-resistance) göstermemesi Etki mekanizmalarının antagonist olmaması Hücre yaşam döngüsünün veya metabolik yollarının farklı noktaları üzerinde etkin olması Toksisitelerinin birbirine eklenmemesi Kombinasyonda her ilacın uygun dozda ve aralıklarla veriliyor olması.

6 Kombine Kemoterapi Hedefleri:

7 Kemoterapötik İlaçlar ve Özellikleri

8 Kemoterapötik İlaçlar ve Özellikleri

9 Kemoterapötik İlaçlar ve Özellikleri Biolojik Ajanlar ve Hedefe Yönelik Tedaviler: Sitokinler; Hemotopoetik Büyüme Faktörleri; G-CSF(Neopogen ), GM- CSF(Leukine ), EPO(Eritropoetin ), İL-11(Neumega ) İnterferonlar; İnterferon-alfa 2 İnterlökinler; İL-2 Monoklonal Antikorlar; Gentuzumab, Rituximab, Transtuzumab, Alemtuzumab, Bevacizumab, Panitumumab, İbritumomab, Cetuximab..

10 Monoklonal Antikorlar Antijenin belirli bir noktasına spesifik olarak bağlanabilen tek tip immünglobilin yapısı gösteren moleküller

11 Monoklonal Antikorlar Grup taşımayan monoklonal antikorlar (unconjugated): Komplemana bağımlı sitotoksisite ve antikora bağımlı hücresel sitotoksisiteyi aktive ederek direk tümör hücresinin ölümüne yol açar. Grup taşıyan monoklonal antikorlar (conjugated): Kanser hücresinde bulunan spesifik bir antijene karşı geliştirilmiş antikora radyoizitop bağlanmasıyla elde edilir. Belirli antijeni taşıyan kanser hücrelerinin bulunduğu her bölgenin radyasyona maruz kalmasını sağlamak ve böylece normal hücrelerin radyasyondan zarar görmesini engellemektedir.

12 Kemoterapötik İlaçların Kullanımı Üretici Firmanın saklama, hazırlama ve uygulama koşullarına uyulmalıdır. Etkileşimleri önlemek için sadece önerilen infüzyon solüsyonları kullanılmalıdır. Farklı ilaçlar tek bir solüsyonda veya enjektörde karıştırılmamalıdır. İnfüzyon solüsyonlarının iyi karışmasına dikkat edilmeli; bulanıklaşma, çökme ve renk değişikliği varsa uygulanmamalıdır.

13 Kemoterapi Uygulamaları Uzun süren bir süreç İlk tedavide verilen bakım ve değerlendirme sonraki tedavilerde yol gösterici Takibin, kapsamlı bakımın yapılması ve kaydedilmesi Hasta ve ailenin tedavi, komplikasyonlar, etki ve yan etkiler konusunda bilgilendirilmesi Bilgilendirilmiş onam alınması

14 Kemoterapötik İlaçların Kullanımı

15 Kemoterapötik İlaçların Kullanımı Her kür kemoterapi öncesi kan sayımı yapılmalı, Kan sayımı görülerek gerekli doz ayarlaması yapılmalıdır. Lökosit sayısı 3000/mm 3 Nötrofil sayısı 1500/mm 3 ün üstünde Trombositler /mm 3 olmalıdır. Tedavi öncesi vital bulgular, kilo, boy varsa premedikasyon kontrol edilmelidir.

16 ALKİLLEYİCİ AJANLAR İfosfamide (Holoxan ): Bronş, over, testis tümörleri, meme karsinomu, yumuşak doku sarkomu, pankreas karsinomu, hipernefroma, endometriyal karsinom ve malign lenfomalar Değişik dozlarda ( mg/m 2 ) % 0,9 NaCl veya % 5 Dextroz içinde 30 dakika - 24 saatlik infüzyon Hazırlanacak solüsyonun yoğunluğu 0,6 2,0 mg/ml Emetojenik risk Orta düzey, İritan bir ajan

17 ALKİLLEYİCİ AJANLAR İfosfamide Hemorajik sistite neden olabileceğinden günde 4 litre sıvı alınması sağlanmalı Mesane toksisitesini önlemek için Mesna mutlaka tedaviye eklenmelidir. Ifosfomid ve Siklofosfamid e bağlı mesane toksisitesini, bu ilaçların etkinliğini azaltmadan önlemek için Mesna uygulanır.

18 ALKİLLEYİCİ AJANLAR Mesna; 1. İlk dozu İfosfamidden 15 dakika önce, 2. ve 3. dozları İfosfamidden 4 ve 8 saat sonra verilir. Verilen toplam doz İfosfamid dozunun % 60 ı kadar olmalıdır. 2. İfosfamid ve Mesnayı aynı solüsyon içinde aynı miktarda kombine vermektir. 3. Toplam İfosafamid dozunun %20 si kadar bir Mesna dozu İfosfamid verilirken bolus olarak verilir. Devamı 2 ve 6 saat sonra toplam İfosfamid dozunun %40 ı kadar doz oral olarak verilebilir.

19 ALKİLLEYİCİ AJANLAR İfosfamide Doza bağlı olarak farklı derecelerde kemik iliği supresyonu ve hemorajik sistit, serum kreatininde artış, kreatinin klirensinde azalma, proteinüri gibi böbrek fonksiyon bozuklukları Ensefalopati, bulantı, kusma, alopesi, azospermi/oligospermi, amenore, pulmoner fibrozis, hiponatremi, hipokalemi, akut pankreatit, bulanık görme, baş dönmesi ve aşırı duyarlılık reaksiyonları da görülebilmektedir. Radyasyon reaksiyonlarını arttırabilir.

20 ANTİMETABOLİT AJANLAR Cladribine (Leustatin 10 mg (1 mg/ml)): Lenfoproliferatif hastalık ve saçlı hücreli lösemi 0,1-0,15 mg/kg/gün, ml % 0,9 NaCl içinde 2-24 saat infüzyonla verilir (toplam doz = 0,7-0,9 mg/m 2 ) Sadece % 0,9 NaCl ile sulandırılmalıdır. Hematolojik toksisite (nötropeni, trombositopeni), enfeksiyon, cilt döküntüleri, nöropati görülebilir.

21 ANTİMETABOLİT AJANLAR Cladribine Allopurinol 300 mg/gün, Cladribin tedavisinin ilk günü başlanıp 2 hafta devam edilir. Allopurinol ve hidrasyon ile hemorajik sistit olasılığı en aza indirilebilir. Alkalizasyonun sağlanması için intravenöz sıvılar içine Sodyum Bikarbonat eklenmelidir.

22 ANTİMETABOLİT AJANLAR Cladribine Tedavi haftasında iki günde bir, sonraki 7 hafta boyunca da haftalık olarak tam kan sayımı, serum elektrolitleri, BUN, kreatinin, karaciğer fonksiyon testleri ve ürik asit düzeyleri kontrol edilir. 3 ay sonra kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisi, sonraki 2 yıl boyunca 3 6 ayda bir, sonrasındaki 3 yılda 6 ayda bir kan sayımı kontrolü

23 ANTİMETABOLİT AJANLAR Fludarabine (Fludara ): Tekli ajan olarak, Lenfoproliferatif hastalıklar, kronik lenfositik lösemi tedavisinde kullanılır. 25 mg/m 2 /gün, ml % 0,9 NaCl veya % 5 Dekstroz içinde, dakikada infüzyonla, toplam 5 gün ve 28 gün aralıklarla, 12 siklusa kadar uygulanır (toplam doz = 125 mg/m 2 ). Tedaviden bir gün önce başlayıp her siklusun 8. gününe kadar (toplam 9 gün) 28 gün aralıklarla Allopurinol uygulanır(en az 3 siklus devam ettirilir).

24 ANTİMETABOLİT AJANLAR Fludarabine : AML ve ALL de Sitozin Arabinozid ile birlikte kullanılır. 30 mg/m 2 /gün, ml % 0,9 NaCl veya % 5 Dekstroz içinde, dakikada infüzyonla 5 gün (toplam doz = 150 mg/m 2 ). Sitozin Arabinozid 2000 mg/m 2 /gün, ml % 0,9 NaCl veya % 5 dekstroz içinde, 4 saatte infüzyonla 5 gün (toplam doz = mg/m 2 ). Uygulama Fludarabin verildikten sonra en az 4 saat beklenerek yapılmalıdır.

25 ANTİMETABOLİT AJANLAR Fludarabine : Lenfoproliferatif hastalıklar, KLL tedavisinde Siklofosfamid ve Rituximab ile kombine şekilde uygulanır ( FC ya da FCR). Ağır nörolojik sistem toksisite (körlük, koma ve ölüm), KLL için tavsiye edilen dozdan yaklaşık 4 misli daha yüksek dozda (96 mg/m 2 /gün; 5-7 gün boyunca) % 36

26 ANTİMETABOLİT AJANLAR Fludarabine : KLL için önerilen dozlarda tedavi edilen hastalarda seyrek olarak koma, nöbet ve ajitasyon veya çok nadiren konfüzyon ciddi santral sinir sistemi toksisitesi. Nörolojik yan etki belirtileri açısından takip Emetojenik riski çok düşük Vezikan / İritan değil

27 ANTİMETABOLİT AJANLAR 5 Fluorouracil (5 Fluorouracil, 5FU, Fivoflu, Fluro-5, Oncourasil ): Meme, rektum, kolon kanserleri, karaciğer karsinomunda, pankreas, over, uterus (özellikle serviks), mesane, mide, prostat kanserleri, hodgkin lenfoma Düşük doz kemoterapide, günde 2 mg/kg aşılmamalıdır. Yüksek doz tedavide hastanın kan tablosu ve genel durumu önemlidir. Kemik iliğini deprese eden diğer ilaçlarla kombine edildiğinde, 5- Fluorourasilin toksisitesi artar.

28 ANTİMETABOLİT AJANLAR 5 Fluorouracil Sadece % 0,9 NaCl veya % 5 Dekstroz ile sulandırılabilir, başka hiçbir sıvı ya da ilaç ile karıştırılmamalıdır. Folik Asidin bulunduğu kombinasyonlarda, Folik Asit mutlaka 5-Fluorourasil den önce; Methotrexate uygulamalarından 24 saat sonra uygulanmalıdır. Doxorubicin, Epirubicin, Diazepam, Methotreksat, Sitarabin ile ilaç uyuşmazlığı vardır, bu ajan arasında mutlaka damar yolu serum fizyolojik ile yıkanmalıdır.

29 ANTİMETABOLİT AJANLAR 5 Fluorouracil Son tedavi dozundan en az 6 ay sonrasına kadar hem erkek hem de kadınlar için yeterli kontrasepsiyon sağlanmalıdır. Aktif iskemik kalp hastalığı olan veya son 6 ayda enfarktüs geçiren hastalara uygulanmamalıdır. Emetojenik riski düşük Vezikan / iritan değil

30 ANTİMETABOLİT AJANLAR 5 Fluorouracil Lökopeni, trombositopeni, stomatit, özafajit, mukozit diyare, gastrointestinal kanama ve ülserasyon görülürse tedavi durdurulmalıdır. Mukozit, el ayak sendromu, diyare, bulantı-kusma İştahsızlık, gözlerde sulanma, ışığa hassasiyet, tat değişiklikleri, ağızda metalik tad, radyasyon hatırlatma fenomeni, nadiren ama ciddi olabilen EKG değişiklikleri, angina, miyokart enfarktüsü gibi kardiotoksik etkiler

31 ANTİMETABOLİT AJANLAR Gemcitabine (Gemzar, Gemful, Gemko ): Lokal olarak ilerlemiş ya da metastatik küçük hücreli olmayan akciğer kanseri, ilerlemiş meme, over, prostat, küçük hücreli akciğer karsinomu, böbrek, pankreas ve mesane kanserleri 1000 mg/m² ml % 0,9 NaCl içinde 30 dakika 3 hafta süreyle haftada bir + bir haftalık dinlenme dönemi (4 haftalık siklus) İnfüzyon süresinin uzatılması ve doz aralığının kısaltılması toksisiteyi arttırır.

32 ANTİMETABOLİT AJANLAR Gemcitabine Cisplatin, Carboplatin ve Docetaxel ile kombinasyonda önce Gemcitabine sonra diğerleri uygulanır. 1 g flakon 17,5 mg sodyum içerir. Tuzsuz diyet önerilir. Anemi, trombositopeni, lökopeni, bulantı-kusma, karaciğer enzimlerinde artış, proteinüri, hematüri(hafif), nefrotoksisite, dispne, deri döküntüleri, bronkospazm(çok nadir), grip belirtileri Her uygulama öncesi kan sayımı kontrolü

33 BİTKİ ALKALOİDLERİ Vincristine (Vincristin, Vincristin DBL, Vincristin PCH, Oncovin ): Akut lösemi, Hodgkin, Non-Hodgkin lenfomalar, rabdomiyosarkoma, nöroblastoma, Wilms tümörü, östeojenik sarkoma, Ewing sarkoması, meme kanseri, habis melanoma, küçük hücreli akciğer kanseri Çocuklar için, 1,5-2 mg/m 2, Yetişkinler için 1,4 mg/m 2 İntratekal kullanımı ölümcül Beraber verildiğinde Methotreksat ın toksisitesini arttırır. Emetojenik riski çok düşük, vezikan bir ajan

34 BİTKİ ALKALOİDLERİ Vincristin BEACOPP (Bleomisin, Etoposid, Adriamisin, Siklofosfamid, Vinkristin, Prokarbazin, Prednizolon), Doz arttırılmış BEACOPP, HİPER-CVAD (Siklofosfamid, Vinkristin, Deksametazon, Metotreksat, ARA-C), R-CHOP(Rituksimab, Siklofosfamid, Adriablastin [Daunorubisin], Vinkristin, Metil Prednizolon), CVP (Siklofosfamid, Vincristin, Metilprednizolon), HOELZER rejimlerinde 1 3 dakikada puşe EPOCH(Etoposid, Prednison, Vinkristin, Siklofosfamid, Doksorubisin) rejiminde ise 4 gün boyunca IV devamlı infüzyon

35 BİTKİ ALKALOİDLERİ Vincristin L-asparaginaz Vincristin den önce verilirse Vincristin in hepatik kleransını azaltır. Vinka alkaloidleriyle özellikle Mitomisin-C ile kombine kullanıldıklarında akut nefes darlığı ve ciddi bronkospazm Bu etkiler Vinka Alkaloidi uygulandıktan birkaç dakika-birkaç saat sonra, Mitomisin-C dozundan sonra ise 2 hafta içinde ortaya çıkmaktadır.

36 BİTKİ ALKALOİDLERİ Vincristin Ürik asit nefropatisi, kabızlık, saç dökülmesi, immunosüpresyon ve nörotoksisite ( nörotik ağrı duyu kaybı, parestezi, yürümede güçlük, spastik yürüyüş ve derin tendon refleksleri kaybı) Her uygulamadan önce tam kan sayımı, serum elektrolitleri, BUN, kreatinin ve ürik asit düzeyleri kontrolü

37 BİTKİ ALKALOİDLERİ Vinorelbine (Navelbine, Renovel ): Küçük hücreli dışı akciğer kanseri ve metastatik meme kanseri Monoterapide, haftada bir mg/m 2 Kombine kemoterapide, doz ve uygulama sıklığı değişir ml % 0,9 NaCl içerisinde dakika Enjeksiyonu takiben damar yolu SF ile yıkanmalıdır.

38 BİTKİ ALKALOİDLERİ Vinorelbine Sadece intravenöz yoldan kullanılır. Emetojenik riski çok az Vezikan bir ajan Lökopeni, anemi, trombositopeni, bulantı-kusma, kaslarda halsizlik, kabızlık, ishal, el ve ayaklarda karıncalanma ve alopesi

39 BİTKİ ALKALOİDLERİ Vinblastine (Vinblastin ): Hodgin, lenfositik lenfoma, mycosis fungoides, ilerlemiş testis kanseri, kaposi sarkomu, uygun endokrin cerrahiye ve hormanal tedaviye cevap vermeyen meme kanseri. Çocuklarda 2,5 mg/m 2, erişkinlerde 3,7 mg/m 2 Maximum haftalık erişkin dozu 18,5 mg/m 2 ve çocuk dozu 12,5 mg /m 2 Puşe (Yavaş) ya da 1st infüzyon şeklinde uygulanır.

40 BİTKİ ALKALOİDLERİ Vinblastine Sadece % 0,9 NaCl veya % 5 Dekstroz ile sulandırılır. Emetojenik riski çok az Vezikan bir ajan Lökopeni, bulantı, kusma, konstipasyon, ileus, diyare, rektal kanama, uyuşukluk, parestezi, periferal nevrit, mental depresyon ve baş dönmesi

41 BİTKİ ALKALOİDLERİ Paclitaxel (Taxol, Ebetaxel, Anzatax, Taxen, Ataxil, Vitax ): Over, endometrium, meme, küçük hücreli dışı akciğer kanseri, Kaposi sarkomu, baş ve boyun tümörleri Değişik dozlarda ml % 0,9 NaCl içinde 1 3 st Uygulamadan dakika önce Kortikosteroid, Difenhidramin ve H 2 antagonistleriyle premedikasyon 1 saat önce 1000 ml % 0,9 NaCl ile hidrasyon Emetojenik riski düşük, vezikan bir ajan

42 BİTKİ ALKALOİDLERİ Paclitaxel Paclitaxel Carboplatin ve Cisplatin den önce uygulanır. Filtre por büyüklükleri < 0,22 mikron olan non PVC torba ve setler kullanılmalıdır. Uygulamanın ilk bir saati içinde 15 dakikada bir, sonra 30 dakikada bir vital bulgu kontrolü Nötropeni, trombositopeni, anemi, stomatit, diyare, nöropati, artralji, miyalji, alopesi, hipotansiyon ve radyasyon hatırlatma fenomeni

43 BİTKİ ALKALOİDLERİ Docetaxel (Taxotere, Doxitax, Doceter ): İlerlemiş veya metastatik meme ve baş-boyun kanserleri, küçük hücreli dışı akciğer kanseri, over kanseri, nüks over kanseri Değişik dozlarda(60 75 mg/m 2 ) 250cc % 0,9 NaCl içinde 1st İlaç uygulamasından 13 ve 1 saat önce, ilacın verildiği gün akşam ve ertesi gün akşam Kortikosteroid, Difenhidramin ve H 2 antagonistleriyle premedikasyon

44 BİTKİ ALKALOİDLERİ Docetaxel Emetojenik risk düşük Vezikan/iritan değil Nötropeni, trombositopeni, anemi, stomatit, diyare, bulantı, kusma, alopesi, tırnak değişiklikleri, ödem, yorgunluk - halsizlik, enfeksiyon, karaciğer enzimlerinde artış kas ve eklem ağrıları

45 BİTKİ ALKALOİDLERİ İrinotecan (Campto, Camptosar ): İleri evre kolorektal ve küçük hücreli akciğer kanseri Monoterapide 350 mg/m 2, kombine tedavide ise değişen dozlarda uygulanır ml % 5 Dextroz (tercihen) veya %0,9 NaCl içinde 90 dakikada uygulanır. İrinotekan ın 5-FU ve Folik Asit ile olan kombinasyonunda, önce İrinotekan sonra Folik Asit daha sonra da 5-FU uygulanır.

46 BİTKİ ALKALOİDLERİ İrinotecan Emetojenik riski orta Antiemetik premedikasyon uygulamadan 30 dakika önce yapılmalıdır. İshal en sık ve nötropeni de varsa ölümcül olabilen yan etkisi Akut ve ağır kolinerjik sendrom geçiren hastalarda sonraki uygulamalarda profilaktik atropin sülfat tedavisi önerilir.

47 BİTKİ ALKALOİDLERİ İrinotecan Uygulamadan sonraki 24 saat içinde baş dönmesi ve görme bozuklukları Vezikan /iritan değil Bulantı-kusma, abdominal kramplar, halsizlik, nötropeni, anemi, alopesi, ateş, kilo kaybı, dehidratasyon, kabızlık, stomatit, dispne, öksürük, pnömoni, yüzde kızarma, el ve ayaklarda şişme, uykusuzluk

48 ANTRASİKLİN VE ANTİTÜMÖR ANTİBİOTİKLERİ Bleomycin (Bleocin, Bleocin S, Bleolem ): Skuamöz hücreli kanserler, cilt, baş-boyun, akciğer, serviks kanseri, hodgkin lenfoma, retikülosarkom, lenfosarkom, koriokarsinoma, teratokarsinoma Değişik dozlarda (10 20 mg/m 2 ) % 0,9 NaCl veya % 5 Dextroz ile 10 dakikada yavaş puşe ya da 24 st infüzyon Vinblastin ile olan kombinasyonlarda Vinblastin Bleomicin den 6 saat önce uygulanmalıdır(vbc).

49 ANTRASİKLİN VE ANTİTÜMÖR ANTİBİOTİKLERİ Bleomycin Total maksimum dozu 400 mg/m 2 dir. Doz yükseldikçe pulmoner toksisite riski artmaktadır. Bleomicin tedavisi başlamadan önce hastanın SFT si ve akciğerin radyolojik görüntüsü mutlaka kontrol edilmelidir.

50 ANTRASİKLİN VE ANTİTÜMÖR ANTİBİOTİKLERİ Bleomycin İritan bir ajan Emetojenik riski çok düşük Ateş, titreme, cilt reaksiyonları, tırnaklarda incelme, alopesi, bulantı - kusma, iştahsızlık, stomatit, radyasyon hatırlatma fenomeni, pönomoni

51 ANTRASİKLİN VE ANTİTÜMÖR ANTİBİOTİKLERİ Doxorubicin (Adriamicin, Adriablastin, Doxo-Teva, Doxorubicin-Dabur ): Akut ve kronik lösemi, nöroblastoma, akciğer ve meme kanseri, yumuşak doku sarkomu, mesane, mide, baş-boyun kanserleri, Willms tümörü, jinekolojik kanserler Değişik dozlarda(20 75 mg/m 2 ) % 0,9 NaCl veya % 5 Dextroz ile 5 dakikada yavaş puşe ya da 24 st infüzyon 550 mg/m 2 'lik kümülatif bir dozdan sonra kardiyotoksisite ihtimali artar.

52 ANTRASİKLİN VE ANTİTÜMÖR ANTİBİOTİKLERİ Doxorubicin Alopesi, mukozit, kemik iliği depresyonu, bulantı, kusma, diyare, taşikardi görülebilmektedir. Docetaxel ile olan kombinasyonlarında Doxorubicin önce uygulanır. Paclitaxel ile olan kombinaslonlarında önce Doxorubicin, 1 st sonra paclitaxel uygulanır.

53 ANTRASİKLİN VE ANTİTÜMÖR ANTİBİOTİKLERİ Pegylated Lipozomal Doxorubicin (Caelyx ): İlerlemiş over kanseri, metastatik meme kanseri, Kaposi Sarkomu Sadece % 5 Dekstroz ile sulandırılabilir, başka hiçbir sıvı ya da ilaç ile karıştırılmamalı < 90 mg doz 250 ml, 90 mg doz 500 ml ile seyreltilmeli Kesinlikle IM, SC ya da IV bolus şeklinde uygulanmamalı

54 ANTRASİKLİN VE ANTİTÜMÖR ANTİBİOTİKLERİ Pegylated Lipozomal Doxorubicin İnfüzyon başlangıçta dakikada 1 mg gidecek hızda ayarlanır. Aşırı duyarlılık reaksiyonu görülmez ise infüzyon 1 saatte tamamlanır. EKG, EKO veya tercihen Multigated Arteriyografi (MUGA) ile sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonunun ölçümü rutin olarak uygulanmalı ve periyodik olarak tekrarlanmalıdır.

55 ANTRASİKLİN VE ANTİTÜMÖR ANTİBİOTİKLERİ Pegylated Lipozomal Doxorubicin: Emetojenik riski orta İritan bir ajan Palmar-plantar eritrodisestezi, stomatit/mukozit, bulantı, lökopeni, anemi, nötropeni ve trombositopeni sık görülür. Başağrısı, alerjik reaksiyon, titremeler, enfeksiyon, göğüs ve sırt ağrısı, kırıklık hali, kardiyovasküler bozukluk, mukozit, özofajit, kusma, gastrit, disfaji nadir

56 PLATİN BİLEŞİKLERİ Cisplatin (Cisplatin DBL, Cisplatin Ebewe, Cisplatin TEVA, Cisplatinium, Oncoplatin, Platosin-S ): Germ hücreli karsinom, over, mesane ve baş - boyun kanserleri, Hodgkin ve non- Hodgkin lenfoma, nöroblastoma, mide, akciğer, özofagus, serviks ve prostat kanserleri, miyeloma, melanoma Değişik dozlarda ( mg/m 2 ) ml % 0,9 NaCl ile 2 st infüzyon 6-8 saatten oluşacak daha uzun bir infüzyon süresi gastrointestinal ve renal toksisitenin etkisini azaltır.

57 PLATİN BİLEŞİKLERİ Cisplatin İntravenöz uygulama amacıyla %5 dekstroz, amino asit solüsyonu veya sodyum laktat içeren herhangi bir solüsyon ile karıştırılmamalıdır. Uygulama sırasında alüminyum içeren hiç bir malzeme kullanılmamalıdır. Cisplatin uygulaması esnasında (ve sonrasında) diürezi sağlamak hidrasyon gereklidir.

58 PLATİN BİLEŞİKLERİ Cisplatin Hidrasyon, 1-2 litre % 0,9 NaCl ya da % 5 Dekstroz solüsyonunun 2 saat içerisinde verilmesi ile sağlanır. Tedavi öncesi hidrasyonun son 30 dakikasında veya hidrasyondan sonra % 20 Mannitol 15 dk Hastanın günde en az 4 litre sıvı alması sağlanır. Hidrasyon sıvısına10 meq KCL ve 1 ampul MgSO 4 eklenebilir. Emetojenik riski yüksek ve iritan bir ajan

59 PLATİN BİLEŞİKLERİ Cisplatin Nefrotoksisite, ototoksisite, hemotoksisite, anafilaksi, hipomagnezemi / hipokalsemi, nörotoksisite ve konvülziyon Bulantı ve kusma, iştahsızlık, tat duyusunun azalması, stomatit ve mukozit Diğer antitümoral ilaçlarla kombine uygulamasının kalp enfartüsü ve beyin enfarktüsüne yol açabildiği bildirilmiştir.

60 PLATİN BİLEŞİKLERİ Carboplatin (Carboplatin, Carboplatin TEVA, Carboplatin Ebeve, Paraplatin, Carmen, Carbodex, Platinwas ): İleri evre over kanseri, beyin, meme, baş-boyun, endometrium, akciğer, testiküler kanserler, Hodgkin lenfoma, maling melanom ve primeri bilinmeyen kanserler Doz ayarlamasında hastanın cinsiyeti, yaşı, ağırlığı, boy, serum kreatinin düzeyi ve AUC değeri belirleyicidir.

61 PLATİN BİLEŞİKLERİ Carboplatin CHATELUT formülü Toplam Carboplatin dozu (mg) = (Hedef AUC) x (GFR + 25) (her siklusta verilebilecek maksimum doz = 800 mg) %5 Dekstroz içinde dakikada infüzyonla verilir. Hiperhidrasyon ve diürez gerekmez. Paclitaxel ile kombinasyonlarında, önce Paclitaxel sonra Carboplatin uygulanır.

62 PLATİN BİLEŞİKLERİ Carboplatin Emetojenik riski orta İritan bir ajan Lökopeni, trombositopeni, anemi, bulantı, kusma, diyare, konstipayon, kreatinin klirensinde azalma,ürik asit BUN ve serum kreatinin düzeylerinde artış, parestezi, kulak çınlaması, karaciğer enzimlerinde artış, hipokalsemi, hipomagnezemi, hipersensitivite, deri döküntüleri ve alopesi

63 PLATİN BİLEŞİKLERİ Oxaliplatin (Eloxatin ): Metastatik kolorektal kanser, evre III kolon kanseri Değişik dozlarda ( mg/m 2 ) ml % 5 Dekstroz ile 2-6 st infüzyon Sadece % 5 Dekstroz ile sulandırılabilir, başka hiçbir sıvı ya da ilaç ile karıştırılmamalıdır. İrinotekan, Kapesitabin 5-Fluorourasil ve Folinik Asit ile kombine olarak kullanılan protokolleri vardır. Emetojenik riski orta düzey, vezikan/iritan değil

64 PLATİN BİLEŞİKLERİ Oxaliplatin Oxaliplatin her zaman fluoropirimidinlerden önce uygulanmalıdır. Nötropeni, trombositopeni, bulantı-kusma ve diyare, böbrek fonksiyon bozukluğu görülebilir. Doz sınırlayıcı toksisitesi nörolojiktir. Soğuğun etkisi ile meydana gelen kramplı ve krampsız olarak ekstremitelerin diastezi / parestezisi ile karakterize duyusal periferik nöropatiler, derin tendon refleksi kaybı ve Lhermitte belirtisi Uygulamayı takip eden 3-5 gün soğuktan korunur.

65 Folik Asit Analoğu Pemetrekset (Alimta, Pemtrex ): Malign plevral mezotelyoma, lokal olarak ilerlemiş veya metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanseri 500 mg/m cc % 0,9 NaCl içinde 10 dk infüzyon - 21 günde bir Cisplatinle olan kombinasyonlarında Pemetrekset uygulaması bittikten 30 dk sonra Cisplatin uygulanır. Uygulamadan bir gün önce, uygulamanın olduğu gün ve ertesi günü Kortikosteroid ile premedikasyon

66 Folik Asit Analoğu Pemetrekset Toksisiteyi azaltmak için vitamin desteği de verilmelidir. Günlük olarak oral Folik Asit veya Folik Asit içeren (350 ile 1000 mcg) multivitamin İlk Pemetrekset dozundan önceki yedi günde en az beş doz, tüm tedavi kürü boyunca ve son pemetrekset dozundan sonra da 21 gün daha devam ettirilmelidir. İlk dozdan 1hafta önce, tedavi günü ve her 3 kürde bir B 12 (1000 mcg) enjeksiyonu

67 Folik Asit Analoğu Pemetrekset İmmunosupresyon, bulantı, kusma, stomatit, farenjit, anoreksi, diyare, konstipasyon, yorgunluk, sensoriyel nöropati, kreatinin klirensinde azalma, döküntü, alopesi, enfeksiyon, yüksek ateş, febril nötropeni, böbrek yetmezliği, göğüs ağrısı, ürtiker, konjunktivit, dispepsi, dehidratasyon, tat alma bozukluğu. NSAİİ'ler Pemetrekset uygulamasından 5 gün öncesinden başlayarak, uygulama gününde ve uygulamanın sonrasında en az iki gün bırakmalıdır.

68 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: G-CSF (Neopogen, Leucostim ): Febril nötropeni oluşum sıklığının ve nötropeni süresinin azaltılması amacıyla kullanılır. G-CSF dozu 0,5 MU (5 µg)/kg/gün. Başlangıç dozu SC enjeksiyon ile günde 2 MU/kg'dır. SC enjeksiyon ya da % 5 Dekstroz solüsyonu içinde seyreltilmiş halde 30 dakika süre ile verilen IV infüzyon

69 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: G-CSF (Neopogen, Leucostim ): G-CSF 'in ilk dozu; sitotoksik kemoterapiden en az 24 saat sonra verilmelidir. Kemik iliği infüzyonundan sonra ise 24 saat içinde uygulanmalıdır. Sıklıkla kas ve iskelet sisteminden kaynaklanan ağrılar; nadiren, bulantı ve kusma, saç dökülmesi, ishal, yorgunluk, iştahsızlık, mukozit, baş ağrısı, öksürük, deri döküntüsü, göğüs ağrısı, genel zayıflık, boğaz ağrısı, kabızlık ve spesifik olmayan ağrılar bildirilmiştir.

70 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Aldesleukin (Promeukin ): Metastatik renal hücreli karsinom, metastatik maling melanom Doz 18 milyon IU (1 mg)/m 2 dir. Her flakon, 1,2 ml enjeksiyonluk steril suyla sulandırılmalıdır. Aşırı köpürmeyi önlemek için sulandırıcı, flakonun kenarından akıtılmalı, içerik tamamen çözünene kadar çalkalanmadan karıştırılmalıdır.

71 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Aldesleukin (Promeukin ): Solüsyon % 5 Dekstroz ile seyreltilir ve 24 saatlik infüzyon şeklinde uygulanır. Beta Blokerler gibi antihipertansif ilaçlar Aldeslökin ile görülen hipotansiyonu artırabilirler. Aldesleukin uygulamasından sonra kontrast madde kullanılması, toksisite tablosunun ortaya çıkmasına neden olabilir.

72 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Aldesleukin (Promeukin ): Hafif - orta derecede hipotansiyon, oligüri, dispne, bulantı-kusma, diyare, anoreksi, anemi, eritem / döküntü, kilo artışı ile birlikte ödem, ateş, kırıklık hali ve yorgunluk Serum üre ve kreatininde yükselme, hiperbilirubinemi, karaciğer fonksiyon testlerinde yükselme görülebilmektedir.

73 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Rituximab (Mabthera ): B hücreli non-hodgkin Lenfoma ve kronik lenfositik lösemi Uygulama protokollere göre mg/m 2 IV infüzyon % 0,9 NaCl veya % 5 Dekstroz içinde, konsantrasyonu 1-4 mg/ml arasında olacak şekilde hazırlanır. Kesinlikle IV puşe ya da bolus şeklinde uygulanmaz. Diğer ajanlarla aynı infüzyon sıvısına kesinlikle konulmaz.

74 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Rituximab Rituximab infüzyonu tek başına yapılmalıdır. Mutlaka önce Rituximab infüzyonu tamamlandıktan sonra diğer kemoterapötik ilaçların uygulaması yapılmalıdır. Uygulamadan 30 dakika önce asetaminofen ve antihistaminik ile premedikasyon Tedaviden 24 saat önce tüm antihipertansif ilaçlarını almayı kesmelidir.

75 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Rituximab (Mabthera ): Hızlı tümör lizisi geliştirme riski altındaki hastalarda TLS profilaksisi. (İnfüzyondan 1-2 saat sonra TLS ile ilişkili belirti ve semptomlar bildirilmiştir.) Başlangıçta infüzyon hızı 50 mg/st olmalıdır. İlk 30 dakika içinde hipersensitivite veya infüzyonla ilişkili reaksiyon görülmezse her 30 dakikada bir infüzyon hızı 50 mg/st artırılmalıdır. Verilebilecek maksimum hız 400 mg/st tir.

76 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Rituximab (Mabthera ): Bir önceki infüzyon sorunsuz olarak tamamlandıysa takip eden tedavi günlerinde infüzyona 100 mg/st hızından başlanılıp her 30 dakikada bir yapılacak hız artırımları 100 mg/st olarak belirlenebilir. Uygulama sırasında reaksiyon meydana gelirse; infüzyon durdurulur ve semptomlar ilerlemeye devam ederse reaksiyon öncesi verilme hızı % 50 azaltılarak yeniden başlanır.

77 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Rituximab (Mabthera ): Ciddi yan etkileri; bronkospazm, hipotansiyon, anjio-ödem, aritmi Hafif ve orta yan etkiler ise ateş, titreme, asteni, bulantı, halsizlik, baş ağrısı, kaşıntı, deri döküntüleri, ürtiker, burun akıntısı, miyalji/artralji İleriki dönemde hafif derecede lökopeni, trombositopeni, nötropeni ve anemi

78 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Transtuzumab (Herceptin ): Metastatik meme kanseri 4 mg/kg yükleme dozunu takiben 2 mg/kg haftalık doz şeklinde IV infüzyon Kesinlikle IV puşe ya da bolus şeklinde uygulanmamalı, % 5 Dekstroz ile seyreltilmemeli, hiçbir ilaç ile karıştırılmamalıdır. İlk infüzyon 90 dakikada, sonraki infüzyonlar 30 dakikada uygulanır. Kardiyak değerlendirme tedavi öncesi yapılmalı ve periyodik olarak tekrarlanmalıdır.

79 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Transtuzumab (Herceptin ): Buzdolabında C de saklanır, kesinlikle dondurulmaz. İnfüzyon sırasında ateş, titreme asteni, bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, dispne, döküntü, hipotansiyon Nadir olarak tümör bölgesinde ağrı, diyare, hepatik ve renal toksisite, özellikle yaşlı hastalarda ve Doxorubicin ya da Siklofosfamid ile birlikte kullanıldığında kardiyotoksisite

80 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Bevacizumab (Altuzan ): Metastatik kolon ya da rektum kanseri 5 mg/kg doz 100 ml % 0,9 NaCl içinde IV infüzyon Kesinlikle IV puşe ya da bolus şeklinde uygulanmamalı, % 5 Dekstroz ile seyreltilmemeli, hiçbir ilaç ile karıştırılmamalıdır. İlk infüzyon 90 dakikada, ikincisi 60 dakikada, infüzyon iyi tolere edilirse sonraki bütün infüzyonlar 30 dakikada

81 Bevacizumab ın n Tümör e T e Etkisi BEVACIZUMAB uygulanmadan önce BEVACIZUMAB uygulandıktan sonra

82 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Bevacizumab (Altuzan ): Buzdolabında C de saklanır, kesinlikle dondurulmaz. En sık görülen yan etkiler: Gastrointestinal perforasyonlar, hemoraji ve arteryel tromboemboli Hemoraji, hipertansiyon, proteinüri, konjestif kalp yetmezliği, ishal, halsizlik, lökopeni, tromboembolizm, hiponatremi

83 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Cetuximab (Erbitux ): Metastatik kolorektal karsinom İlk infüzyon 400 mg/m 2 en az 120 dakikada, sonraki infüzyonlar 250 mg/m 2 en az 90 dk İnfüzyon 5 ml/dk hızını geçmemelidir. 30 dk önce antipretikler ile premedikasyon Sulandırılmaz, çalkalanmaz ve kesinlikle dondurulmaz Güneş ışınlarından korunmalıdır

84 BİOLOJİK AJANLAR VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER: Cetuximab (Erbitux ): İnfüzyondan sonra damar yolu % 0,9 NaCl ile yıkanmalıdır. 0,22 mikronluk filtreli setler ile uygulama İnfüzyon sırasında hipersensitivite belirtileri görülebilir. İshal, halsizlik, güçsüzlük, bulantı, kusma, anoreksi, lökopeni, akne benzeri döküntü görülebilir.