Stratejik Düşünce Enstitüsü Ekonomi Koordinatörlüğü

Transkript

1 Stratejik Düşünce Enstitüsü Ekonomi Koordinatörlüğü RAPOR 2014/2 FİYAT GELİŞMELERİ RAPORU (ŞUBAT 2014) Göktuğ Şahin SDE Ekonomi Koordinatörlüğü Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE) Ekonomi Koordinatörlüğü olarak 2014 yılı Şubat ayı Fiyat Gelişmeleri Raporumuzu sizlere sunuyoruz. 3 Mart Pazartesi günü TÜİK tarafından açıklanan aylık fiyat gelişmeleri verilerine göre Şubat ayında ve aylık olarak düşerken, her iki endeksin de yıllık olarak yükseldiği görülmektedir ŞUBAT Tüketici ve Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksleri Değişimleri Tablosu (%) 12 Aylık Ortala malara Önceki Yılın Aralık Ayına 12 Aylık Ortala malara Önceki Yılın Aralık Ayına ÖKTG- H ÖKTG- H ÖKTG-I ÖKTG-I 0,43 7,89 7,60 2,41 1,38 12,40 6,11 4,75 0,87 8,63 0,70 8,43 de yıllık enflasyon %7,75 ten %7,89 a sınırlı bir artışla son 6 ayın en yüksek seviyesinde karşımıza çıkarken aylık enflasyon rakamlarının piyasa beklentilerine yakın gerçekleştiği söylenebilmektedir. Fakat çekirdek enflasyon rakamlarına bakıldığında hayli yüksek bir seviyede karşımıza çıkmıştır. rakamlarına göz attığımızda işlenmemiş gıda kalemi fiyatlarında aşağı yönlü düzeltmenin devam ettiği görülmektedir. Bunun yanında mevsimsel etkilerle birlikte yine geçen ay olduğu gibi giyim ve ayakkabı grubundaki fiyatların düştüğü ve enflasyondaki yükselişi sınırlandırdığı görülmektedir. Ayrıca ulaştırma grubundaki artış Şubat ayında da gerek ÖTV nin etkisi gerekse döviz kurlarının etkisiyle yüksek seviyelerde seyretmektedir. Bunların dışındaki diğer tüm kalemlerde de artış gözlenmektedir. Çekirdek enflasyon rakamlarındaki yükseliş ise döviz kurlarındaki geçişkenliğin etkisiyle son yılların en yüksek seviyelerinden birine ulaşmış durumdadır ve bu da ileriki aylar için enflasyon sinyali vermektedir. rakamlarını incelediğimizde ise yıllık rakamın Aralık 2011 den beri en yüksek rakama ulaştığı görülmektedir. Burada halen döviz baskısı, vergi düzenlemeleri gibi etkenler kendisini hissettirmektedir. Gıda, tekstil, motorlu kara taşıtları ve petrol ürünleri fiyatlarındaki artışın yüksek oranda olduğu belirtilmektedir. ve rakamlarını karşılaştırdığımızda maliyetlerdeki artışın talebin düşük olması nedeniyle tüketicilere pek yansımadığı söylenebilmektedir. Bunun yanında ileriki dönemde bu etkinin devam edip etmeyeceği hem iç talepteki duruma hem de geçişkenliğe bağlı olarak kendini gösterecektir. Fiyat Gelişmeleri Raporu, Şubat

2 Fiyat Gelişmeleri Raporu, Şubat

3 TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ () ve YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ () ŞUBAT Ayı ve Alt Kalemler (%) Ağırlık Aylık Yıllık Aylık Yıllık 100 0,30 7,03 0,43 7,89 Gıda ve Alkolsüz İçecekler 24,45 0,89 5,60 0,13 10,05 Alkollü İçecekler ve Tütün 5,29 0,83 16,31 0,02 3,11 Giyim ve Ayakkabı 7,17-6,36 6,66-5,06 5,59 Konut 16,41 0,25 10,31 0,46 4,84 Ev Eşyası 7,52 1,01 5,34 1,33 6,77 Sağlık 2,44 0,43 1,86 0,76 6,62 Ulaştırma 15,54 1,63 5,27 2,29 12,68 Haberleşme 4,70 0,18 6,28 0,19 0,63 Eğlence ve Kültür 3,36-0,63 1,09 0,63 7,60 Eğitim 2,26 0,34 5,21 0,21 9,87 Lokanta ve Oteller 6,58 0,49 9,56 1,42 11,72 Çeşitli Mal ve Hizmetler 4,28-0,18 7,98 1,14 4,32, TCMB de alt gruplar incelendiğinde en yüksek artış aylık olarak ulaştırma grubunda, yıllık olarak en yüksek artış yine ulaştırma grubunda gözlenirken aylık olarak tek düşüş giyim ve ayakkabı grubunda, yıllık olarak en az artış haberleşme grubunda gözlenmiştir. Ocak ayı ile Şubat ayı verilerini karşılaştırdığımızda yıllık olarak konut, gıda, ulaştırma, ev eşyası grupları ileriye yönelik enflasyon sinyali vermektedir. Şubat ayında aylık olarak fiyatı en çok artan ürün %22,51 mandalina olurken fiyatı en çok düşen ürün %25,56 ile kabak olmuştur. En yüksek fiyat artışı yıllık olarak TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) bölgesinde yaşanırken aylık olarak yine TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) bölgesinde yaşanmıştır. Şubat ayında de yer alan 432 maddeden; 43 maddenin ortalama fiyatlarında değişim görülmezken, 274 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 113 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleştiği belirtilmiştir. ŞUBAT Ayı ve Alt Kalemler (%) Ağırlık Aylık Yıllık Aylık Yıllık 100-0,13 1,84 1,38 12,40 Madencilik ve Taş ocakçılığı 3,97 0,49 7,60 1,29 14,53 İmalat 85,93 0,67 2,13 1,86 13,01 Elektrik, Gaz Üretimi ve Dağıtımı 9,31-13,93 11,41-2,97 4,90 Su Temini 0,79 1,21 11,03 1,66 8,81, TCMB Fiyat Gelişmeleri Raporu, Şubat

4 de, ana sektörler incelendiğinde aylık olarak elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektörü dışındaki diğer tümünde artış gözlenmektedir. Ana sektörlerde en yüksek artış aylık olarak imalat sektöründe gözlenirken alt sektörlerde aylık olarak en yüksek artış Ocak ayında olduğu gibi yine diğer mamul eşyalar sektöründe gerçekleşmiştir. Yıllık olarak incelendiğinde tüm ana sektörlerde artış gözlenmektedir. Ana Sanayi Grupları (MIGs) sınıflandırmasına göre tüm ana sanayi gruplarında Ocak ayında olduğu gibi yükseliş gözlenirken endeksteki en yüksek artış aylık olarak dayanıksız tüketim mallarında ve yıllık olarak sermaye mallarında gözlenmiştir. SONUÇ VE BEKLENTİLER TCMB nin enflasyon hedefi %5; 2014 için enflasyon tahmini %6,6; 2015 için enflasyon tahmini %5,0 dır. Şubat ayı TCMB Beklenti Anketinde Şubat ayı için beklenti aylık %0,69; Mart ayı için beklenti aylık %0,66; Nisan ayı için beklenti aylık %0,74; 2014 yılı için beklenti %7,92; 1 yıl sonrası için beklenti %7,21; 2 yıl sonrası için beklenti %6,63 tür. TCMB Enflasyon Hedefi ve Tahmini Tablosu (%) ENFLASYON 2014 ENFLASYON HEDEFİ TAHMİNİ 2015 ENFLASYON TAHMİNİ 2014 Enflasyon Raporu I 5,0 6,6 5,0 Kaynak: TCMB Orta Vadeli Program a Yılsonu ve GSYH Deflatörü Değişimleri Tablosu (%) ,3 5,0 5,0 GSYH Deflatörü 6,0 5,0 5,3 Kaynak: BUMKO İlerleyen süreçte kurun istikrar kazanma savaşı ve iç talepteki yavaşlama bir nebze de olsa enflasyonu sınırlamaya yönelik olumlu etkenler olarak gözükmektedir. Ayrıca şimdilik fiyatlar üzerinde fazladan bir bozulmayı öngörmek için erken olduğunu düşünmekteyiz. İleriki dönemde öncelikle Ukrayna daki karışıklık ülkemizde döviz kuru seviyeleri üstünde büyük etkiye sahiptir. Bunun yanında ülkemizdeki siyasi konjonktür de halen döviz kurları üstündeki etkisini sürdürmektedir. Önümüzdeki dönemde fiyatlara etkisi olacak diğer gelişmeler ise kuraklık nedeniyle gıda fiyatları, seçimler sonrası enerji fiyatlarında meydana gelebilecek zamlar gibi etkenlerdir. TCMB nin de vurguladığı üzere enflasyon seviyesinin %5 hedefinin üstünde seyretmesi ve bize göre %8 e yakın fakat üzerinde seviyelerde seyretmesi muhtemeldir. Bu veriler doğrultusunda 18 Mart ta gerçekleştirilecek olan PPK toplantısında faizlerde bir değişikliğe gitmeyeceği ve hâlihazırdaki para politikasını koruyacağını öngörmekteyiz. Sonuç olarak önümüzdeki dönemde döviz kuru etkisi, zamlar, gıda fiyatları ve iç-dış konjonktür etkisiyle enflasyon yüksek seviyelerdeki değerini korumayı sürdürecektir. EK BİLGİLER: 1) OCAK AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM ÜFE): TÜİK tarafından 14 Şubat tarihinde açıklanan Ocak ayı verilerine göre Tarım ÜFE aylık olarak %2,78, yıllık olarak %13,54, 12 aylık ortalamalara göre %0,36 ve bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,78 artış göstermiştir. Sektörlerdeki değişim ise aylık olarak tarım ve avcılık ürünlerinde %2,02 oranında artış, Fiyat Gelişmeleri Raporu, Şubat

5 ormancılık ürünlerinde %8,15 oranında artış, balıkçılıkta %33,17 oranında artış olarak karşımıza çıkarken yıllık olarak tarım ve avcılık ürünlerinde %13,62 oranında artış, ormancılık ürünlerinde %4,18 oranında artış, balıkçılıkta %19,47 oranında artış şeklinde karşımıza çıkmıştır. 2) OCAK AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE): TÜİK tarafından 27 Şubat tarihinde açıklanan Ocak ayı verilerine göre YD-ÜFE aylık olarak %5,73, yıllık olarak %22,48, 12 aylık ortalamalara göre %8,53 ve bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,73 artış göstermiştir. Sektörlerdeki değişim ise aylık olarak madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %6,74 oranında artış, imalat sanayi sektöründe %5,72 oranında artış olarak karşımıza çıkarken yıllık olarak madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %21,11 oranında artış, imalat sanayi sektöründe %22,51 oranında artış şeklinde karşımıza çıkmıştır. Ana Sanayi Grupları sınıflamasına göre Ocak ayındaki aylık en fazla artış sermaye mallarında gözlenirken yıllık olarak en fazla artış dayanıksız tüketim mallarında gözlenmiştir. KAYNAKLAR: Fiyat Gelişmeleri Raporu, Şubat