Tablo 13.1 Kahvaltıda Yumurta Yiyen Bir Kişinin Elde Ettiği Toplam ve Marjinal Fayda. Kahvaltıda Yenen Yumurta Sayısı.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "31.12.2011. Tablo 13.1 Kahvaltıda Yumurta Yiyen Bir Kişinin Elde Ettiği Toplam ve Marjinal Fayda. Kahvaltıda Yenen Yumurta Sayısı."

Aylin Türkoğlu
9 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Faydanın ölçülüp ölçülemeyeceği konusunda ekonomistlerin tartıştıklarını görmekteyiz.biz burada faydanın ölçülebileceğini savunan Kardinal Fayda yaklaşımı ile ölçülemeyeceğini savunan Ordinal Fayda yaklaşımını inceleyeceğiz. 1

biz burada faydanın ölçülebileceğini savunan Kardinal

2 Kardinal faydacılar her mal ya da mal mal grubunun util veya utilon denilen fayda birimi ile ölçülebileceğini kabul ederler. Örneğin herhangi bir tabağın faydası 200 util ve çatalın faydası 100 util ise,bu tüketici için 2 çatalın faydası 1 tabağın faydası kadardır. Mal ve hizmetlerin faydalarının ölçülebileceği kabul edilince ortaya yeni bir sorun çıkmaktadır. Çeşitli malların faydaları arasındaki ilişki nedir? Bir malın faydası başka bir malın faydasından bağımsız mıdır? Çeşitli malların faydalarının birbirinden bağımsız olduğunu savunan görüşe göre bir malın faydası sadece maldan tüketilen miktara bağlıdır.örneğin çatalın faydasına onun ile birlikte kullanılan tabak ve kaşığın kullanılması hiçbir etki etmez. Çeşitli malların faydalarının birbirine bağlı olduğunu savunan görüşe göre,her maldan elde edilen fayda ile tüketicinin sahip olduğu diğer malların miktarı arasında ilişki vardır. 2

Mal ve hizmetlerin faydalarının ölçülebileceği kabul edilince ortaya yeni bir sorun çıkmaktadır. Çeşitli malların faydaları arasındaki ilişki nedir?

Bir maldan tüketilen son birimden elde edilen faydaya denmektedir. Belli bir maldan sahip olunan miktar arttıkça,her ilave birimin o kişiye sağladığı fayda(marjinal fayda) azalmaktadır.

1 Kahvaltıda Yumurta Yiyen Bir Kişinin Elde Ettiği Toplam ve Marjinal Fayda Kahvaltıda Yenen Yumurta Sayısı Toplam fayda 0 0-1 12 12 2 21 9 3 27 6 4 30 3 5 30 0 6 27-3 Marjinal Fayda Örneğin bir

3 Bir maldan tüketilen son birimden elde edilen faydaya denmektedir. Belli bir maldan sahip olunan miktar arttıkça,her ilave birimin o kişiye sağladığı fayda(marjinal fayda) azalmaktadır.bunu aşağıdaki tablo yardımı ile açıklayabiliriz. Tablo 13.1 Kahvaltıda Yumurta Yiyen Bir Kişinin Elde Ettiği Toplam ve Marjinal Fayda Kahvaltıda Yenen Yumurta Sayısı Toplam fayda Marjinal Fayda Örneğin bir kişinin sabah kahvaltısında yediği birinci yumurtadan elde ettiği marjinal fayda 12 birim olsun. İkinci yumurtadan 9 birim marjinal fayda elde ettiğinde toplam fayda 21 birim olacaktır. Üçüncü yumurtayı yediğinde 6 birim marjinal fayda elde ederken toplam fayda 27 birim, dördüncü yumurtadan marjinal ve toplam faydalar sırasıyla 3 ve 30 birim olacaktır. Bu kişi beşinci yumurtayı yediğinde hiçbir fayda elde etmeyecek, altıncı yumurta ise O nu rahatsız edeceği için bu yumurtadan fayda değil zarar elde edecek ve marjinal faydası-3 olacaktır.. Örneğimizde kişi beşinci yumurtayı yediğinde en yüksek doyum (işba) noktasına ulaşmıştır. Not: Bu örnekteki fayda ölçüleri (utilcinsinden) gelişigüzel verilmiştir. Yumurtanın sağladığı faydanın miktarıyla ile ilgili geçerli bir kural yoktur, sayıları ezberlemeyiniz! 3

Yukarıdaki tabloya ve açıklamalara dikkat edilirse toplam

noktada en yüksek tatmin düzeyine ulaşıldığını görmekteyiz.

4 Yukarıdaki tabloya ve açıklamalara dikkat edilirse toplam fayda azalan bir hızla artarken marjinal fayda ilk yumurtadan itibaren azalmaktadır.yine dikkat ettiğimizde marjinal faydanın sıfır olduğu noktada en yüksek tatmin düzeyine ulaşıldığını görmekteyiz. Marjinal faydanın azalışı kuralı her mal ve her tüketici için her mekanda geçerli kabul edilir.dolayısıyla bu kuralın evrensel olduğunu belirtmek için adı verilir. Toplam Fayda Toplam Fayda M TF TF TF M Miktar 4

yine dikkat ettiğimizde marjinal faydanın sıfır olduğu noktada en yüksek tatmin düzeyine ulaşıldığını görmekteyiz.

İnsan yaşamı için hiçbir önemi olmayan bazı malların(elmas,pırlanta vb.) fiyatının yüksek oluşu ve insan yaşamı için gerekli olan malların(su,ekmek vb.

5 İnsan yaşamı için hiçbir önemi olmayan bazı malların(elmas,pırlanta vb.) fiyatının yüksek oluşu ve insan yaşamı için gerekli olan malların(su,ekmek vb.)fiyatının düşük oluşu durumu çoğumuzun ilgisini çeken bir durumdur. Bir malın değerini o malın maliyetinin belirleyeceği görüşü bu durumu açıklayamamaktadır. A.Smith bir malın fiyatının belirlenmesinde kullanım değeri ile mübadele değeri arasında bir ayırım yapılması gerektiğini ve malın değerini mübadele değeri nin belirlediğini öne sürmüştür.arz ve talep analizinin bilinmediği bu dönemlerde miktarı kıt olan ürünlerin fiyatlarını açıklayabilmek için marjinal fayda görüşünün öne sürüldüğü döneme(1870 lere kadar) beklemek gerekmiştir. Bu görüşü savunanlara göre, belirlemektedir.böylece miktarı son derece az olan ziynet eşyalarının,yaşamın devamı için gerekli olan temel gıda maddelerine göre neden çok daha değerli olduğunu açıklamak mümkündür. 5

Smith bir malın fiyatının belirlenmesinde kullanım değeri ile mübadele değeri arasında bir ayırım yapılması gerektiğini ve malın değerini mübadele değeri nin belirlediğini öne sürmüştür.

6 Yukarıda bahsedilen durum yandaki grafikte elmas ve suyun marjinal faydaları ve miktarları arasındaki ilişki ile anlatılmaktadır. Suyun ve elmasın marjinal fayda eğrileri şekildeki gibi kabul edilmektedir.suyun elmasa göre bol bulunduğu bir yörede(ms kadar) Me kadar da elmas bulunmaktadır.bu durumda elmasın marjinal faydası MFe kadarken suyun marjinal faydası MFs kadardır.burada dikkat çekici bir nokta şu ki,elmasın fiyatı suyunkinden yüksek olmasına rağmen suyun toplam faydası (0ASMs kadar) elmasın toplam faydasından (0BEMe kadar) daha büyüktür. Suyun kıt bulunduğu bir yörede ise(örneğin çölde)suyun miktarı elmasın miktarına yani Me ye inersemarjinal faydası MF s ye çıkar ve elmasın marjinal faydasını geçmiş olur. Faydanın ölçülemeyeceğini ancak malların fayda yönünden karşılaştırılıp birbirlerine tercih edilebileceğini savunan ekonomistlere denmektedir. Ordinal faydacılar bu görüşlerini tercih ya da farksızlık hipotezi üzerine oturturlar.buna göre;a ve B malı arasında tercih durumunda olan bir tüketici ya bu mallardan birini ötekine tercih edecek veya bu iki mal arasında kayıtsız kalacaktır.yani: -A malını B malına tercih edebilir. -B malını A ya tercih edebilir. -A ile B arasında kayıtsız kalabilir. 6

bu durumda elmasın marjinal faydası MFe kadarken suyun marjinal faydası MFs kadardır.

Benzer belgeler

FAYDANIN ÖLÇÜLEBİLİRLİK PROBLEMİ VE TERCİH SIRASININ SAPTANMASI

FAYDANIN ÖLÇÜLEBİLİRLİK PROBLEMİ VE TERCİH SIRASININ SAPTANMASI Faydanın, mal ve hizmetlerin gereksinmelerimizi karşılama özelliği olarak tanımlanmıştır.. Rasyonel hareket eden tüketicinin, kendine daha